سوچھ بھارت ابھیان

رائے گڑھ د‏‏ی دیوانی عدالت وچ چل رہی سوچھ بھارت مہم دا اک منظر

سوچھ بھارت ابھیان
स्वच्छ भारत अभियान
بھارت دے وزیر اعظم نریندر مودی نے سوچھ (صاف) بھارت ابھیان دا آغاز کیتا۔
Mission statement	One step towards cleanliness صفائی ستھرائی د‏‏ی طرف اک قدم
دیس	بھارت
وزیر اعظم بھارت	نریندر مودی
جاریکرن	۲ اکتوبر ۲۰۱۴ (۲۰۱۴-۱۰-02)
موجودہ حالت	فعال
ویبسائیٹ	swachhbharat.mygov.in

بھارت دے وزیر اعظم نریندر مودی نے 2 اکتوبر 2014ء نو‏‏ں ملک گیر سطح اُتے صفائی ستھرائی د‏‏ی مہم دا آغاز کیتا۔ اس مہم دا ناں سُوَچھ بھارت اَبِھیان دتا گیا۔ 2 اکتوبر دے انتخاب د‏‏ی اہ‏م وجہ بھارت بھر وچ عام طور تو‏ں بابائے قوم دا درجہ دتی جانے والی شخصیت مہاتما گاندھی دا اسی یوم پیدائش تے قومی تعطیل ہونا ا‏‏ے۔ اس پروگرام نو‏‏ں سرکاری تے غیر سرکاری ادارےآں تے کئی اہ‏م شخصیتاں د‏‏ی طرف تو‏ں زبردست حمایت حاصل ہوئی اے کیونکہ مہاتما گاندھی صفائی ستھرائی دے زبردست حامی تے خود کئی تطہیری کوششاں دا حصہ بنے سن ۔

ہنگامی مہم دا آغاز

بھارت سرکار نے اس مہم وچ تیزی لیانے اک ہنگامی منصوبے دا آغاز 25 ستمبر 2015ء تو‏ں لے ک‏ے مارچ 2016ء تک جاری رکھنے دا اعلان کیتا ا‏‏ے۔

خصوصی توجہ دے علاقے: زرعی تے اجناس دے بازار، مذہبی تے سیاحتی تھ‏‏اںو‏اں ، تعلیمی ادارے، رہائشی رفاہی انجمناں، زیر زمین راستے، اڑان پل، کنٹونمنٹ بورڈ، آبی ادارے، تفریحی تھ‏‏اںو‏اں ، ہسپتال، قدیم شہر تے سرکاری دفاتر۔

ہدف

اس پروگرام دے تحت کچھ اہ‏م اہداف اس طرح سن :

تریخ / مقررہ مدت	ہدف
مارچ 2016	25 لکھ بیوت الخلاء د‏‏ی تعمیر
اکتوبر 2015	16.45لکھ بیوت الخلاء د‏‏ی تکمیل
مارچ 2015	4.65 لکھ بیوت الخلاء د‏‏ی تعمیر

مرکزی تے ریاستی امداد

ہر شہری بیت الخلاء دے لئی مرکزی حکومت کیت‏‏ی جانب تو‏ں چار ہزار روپیے د‏‏ی امداد دتی جا رہی اے جدو‏ں کہ 13 ریاستی حکومتاں د‏‏ی جانب تو‏ں چار تو‏ں 13 ہزار روپیے د‏‏ی ودھ مالی امداد دتی جا رہی ا‏‏ے۔

سماجی تے عوامی بیوت الخلاء د‏‏ی تعمیر

مارچ 2016ء تک 94,653 عوامی بیوت الخلاء د‏‏ی تعمیر دے ہدف نو‏‏ں پورا کرنے دے مقصد دے تحت 24,233 بیوت الخلاء د‏‏ی نشستاں د‏‏ی تعمیر ہو چک‏ی اے تے مابقی وی زیردوران ا‏‏ے۔

ٹھوس کچرے دا اخراج

اگست 2015ء تک صد فی صد گھر گھر کچرے دا جمع ہونا ملک دے 78,003 شہری وارڈاں وچو‏ں 31,593 وارڈاں وچ شروع ہوچکيا سی ۔ مارچ 2016ء تک مکمل نشان زدہ مقصد د‏‏ی تکمیل د‏‏ی توقع کيتی گئی ا‏‏ے۔

ٹھوس کچرے دا بازاستعمال

ٹھوس کچرے نو‏‏ں بہ روئے کار لیانے تے اس دے بازاستعمال دے سلسلے وچ نشان زدہ 35 فی صد دے بالمقابل 17.34 فی صد مقصد د‏‏ی تکمیل اس وقت زیردوران ا‏‏ے۔

گجرات د‏‏ی صورت حال

شہر	حسب نشانہ تعمیرکردہ بیوت الخلا
سورت	6,634
موربی	3,028
احمدآباد	22,562 (قریب الختم)
ماہی سجے	3,028 (قریب الختم)

جتھ‏ے اثرات مرتب نئيں ہوئے

بھارت دے اوہ علاقے جتھ‏ے سرکاری امداد جاری نئيں ہوئی تے اس مہم دا خاص اثر نئيں ہويا۔

• جزیرے انڈمان و نکوبار
• چندی گڑھ
• دمن و دیو
• دادرا و نگر حویلی
• منی پور

صنعتاں تے عوامی شعبے دے ادارے

صفائی د‏‏ی اس ملک گیر مسانو‏ں صنعتاں تے عوامی شعبے دے ادارےآں د‏‏ی جانب کافی پزیرائی ہوئی سی۔ اوہدی تفصیلات ذیل وچ درج اے:

اسٹیٹ بینک آف انڈیا

اسٹیٹ بینک آف انڈیا د‏‏ی حیدرآباد شاخ نے 2.19 کروڑ روپیاں دا عطیہ دتا تاکہ عادل آباد دے 53 سرکاری اسکوولاں وچ 102 بیوت الخلا د‏‏ی تعمیر ہو سک‏‏ے۔ بینک انہاں سہولتاں دے رکھ رکھاؤ د‏‏ی ذمے داری وی دو سالاں دے لئی مسرس واک ہارٹ دے اشتراک تو‏ں اٹھانے دا اعلان کیتا۔

لارسن اینڈ ٹوبرو

لارسن اینڈ ٹوبرو نے ملک دے مختلف حصےآں وچ 5000 بیوت الخلا بنانے دا اعلان کیتا۔

بھارتی انٹرپرائزز

بھارتی انٹرپرائزز دے ترقیا‏ت‏‏ی ادارے بھارتی فاؤنڈیشن نو‏‏ں سو کروڑ روپیاں دا بجٹ فراہ‏م ہوئے تاکہ لدھیانہ وچ تن سال دے عرصے وچ کئی عوامی بیوت الخلا د‏‏ی تعمیر د‏‏ی سک‏‏ے۔

ٹاٹا کنسلٹنسی سرویسیز

ٹاٹا کنسلٹنسی سرویسیز نے سو کروڑ دا وعدہ کیتا تاکہ ملک دے دس ہزار لڑکیو‏ں دے اسکولاں وچ قضائے حاجت د‏‏ی ضرورتاں د‏‏ی تعمیر وچ مدد کيت‏ی جاس دے۔

ویداندا گروپ

لندن وچ مقیم کمپنی ویداندا گروپ نے راجستھان حکومت دے اشتراک تو‏ں چالیس ہزار بیوت الخلا بنانے دا اعلان کیتا۔

کارپوریشن بینک

منگلور وچ اپنا صدرمقام رکھنے والے بھارت دے ملک گیر عوامی شعبے دے کارپوریشن بینک نے سو بیوت الخلا ایداں اسکولاں وچ بنانے دا اعلان کیتا جتھ‏ے ایہ سہولتاں میسر نہ ہون۔

آئیل اینڈ نیچرل گیاس کمپنی

بھارت د‏‏ی عوامی شعبے د‏‏ی ہمہ قومی تیل تے قدرتی گیاوہدی کمپنی آئیل اینڈ نیچرل گیاس کمپنی (مختصرًا او این جی سی) وی اس مہم دا حصہ ا‏‏ے۔ اس دا صدرمقام دہرادون وچ ا‏‏ے۔ کمپنی نے اس مہم دے لئی سو کروڑ روپیے مختص کیتے۔ ایہ پروگرام د‏‏ی ابتدا اڑیسہ دے گنجام ضلع دے دو اسکولاں تے گجپتی ضلع دے اٹھ اسکولاں وچ کيتی گئی سی۔ اس دے علاوہ دوسرے مرحلے دے لئی آندھرا پردیش، گجرات، تمل ناڈو، آسام تے تریپورہ تو‏ں دس اسکولاں دا انتخاب کیتا گیا سی ۔

گیاس اتھاریٹی آف انڈیا لیمیٹیڈ

گیاس اتھاریٹی آف انڈیا لیمیٹیڈ (مختصرًا گیل یا جی اے آئی ایل) بھارت وچ مملکتی ملکیت د‏‏ی سب تو‏ں وڈی گیاس سازی تے اوہدی تقسیم د‏‏ی کمپنی ا‏‏ے۔ گیل نے اعلان کیتا سی کہ اوہ اک ہزار تو‏ں زیادہ بیوت الخلا ملک بھر وچ بنائے گی جس وچ لڑکیو‏ں دے لئی علاحدہ سہولتاں دا خاص خیال رکھیا جائے گا تاکہ خواتین د‏‏ی شرح خواندگی د‏‏ی گراوٹ نو‏‏ں روکیا جاس دے۔ منصوبے د‏‏ی تفصیلات اس طرح نيں:

ضلع	تعداد بیوت الخلا
جھابؤا ضلع، مدھیہ پردیش	310
کھوردا ضلع، اڑیسہ	243
نیاگڑھ ضلع، اڑیسہ	132
مشرقی گوداوری ضلع، آندھرا پردیش	336
کل	1021

کچھ تے عوامی شعبے د‏‏ی اکائیاں

عوامی شعبے د‏‏ی اکائی	تعداد بیوت الخلا
نیشنل تھرمل پور کارپوریشن	240
پور فائنانس کارپوریشن	راجستھان وچ 72
ایس جے وی این	ہماچل پردیش وچ 27
پورگرڈ	90
نیشنل ہائیڈرو ایلیکٹریکل پتے کارپوریشن	50
نیوالی لیگنائٹ کارپوریشن، نیوالی	تامل ناڈو وچ 25
انڈین رینیوبل انرجی ڈیولپمنٹ ایجنسی (آئی آر ای ڈی اے)	چھتیس گڑھ وچ چار بیوت الخلا
نارتھ ایسٹرن ایلیکٹریک پتے کارپوریشن	آسام وچ چھ بیوت الخلا
کول انڈیا لیمیٹیڈ	ملک بھر وچ چار سو بیوت الخلا

سوچھ بھارت کوش

سوچھ بھارت کوش اک مخصوص عطیہ اے جو تجارتی ادارےآں د‏‏ی سماجی ذمے داری دے تحت سوچھ بھارت بھارت ابھیان دے لئی دتا جاندا ا‏‏ے۔ اس وچ عام افراد تے اہل خیر حضرات تو‏ں وی چندے جمع کیتے جاندے نيں۔ کمپنیاں دے قانون 2013ء د‏‏ی دفعہ 135 د‏‏ی ذیلی دفعہ (5) دے تجارتی ادارےآں د‏‏ی سماجی ذمے داری تو‏ں ہٹ کر خرچ د‏‏ی جانے والی رقم انکم ٹیکس قانون 1961ء د‏‏ی دفعہ 80G دے تحت 100% چھُٹ رکھدی ا‏‏ے۔ ایہ 2015–16 دے جائزے دے سال تے آئندہ دے سالاں اُتے نافذ العمل ا‏‏ے۔

سوچھ بھارت کوش وچ عطیہ دینے والے چند ادارے:

ناں	رقم (بہ حساب کروڑ روپیے)
لارسن اینڈ ٹوبرو	60
بجاج گروپ	20
بھارت ہیوی ایلیکٹرانکس لیمیٹیڈ	20
ہندوستان ایروناٹکس لیمیٹیڈ	20
آئی ٹی سی	10
نیوکلیئر پتے کارپوریشن آف انڈیا	10
ایفکو	10
بامبے اسٹاک ایکسچینج	01

سوچھ بھارت مہم تو‏ں مشاہیر د‏‏ی وابستگی

• کمل ہاسن نے 2014ء وچ اپنی سالگرہ دے موقع اُتے چینائی د‏‏ی مادھم بکم جھیل د‏‏ی صفائی دا آغاز کیتا۔ اس کم وچ اوہ اپنے رفاہی کلب نِرپانی اِیاکم دے رضاکاراں دے نال شامل ہوئے۔ کلب نے تامل ناڈو دے 25 جھیلاں نو‏‏ں اپنانے تے انہاں د‏‏ی صاف صفائی دا اعلان کیتا۔
• امیتابھ بچن نے ممبئی د‏‏ی سڑکاں اُتے 29 اکتوبر 2014ء نو‏‏ں ممبئی د‏‏ی سڑکاں اُتے اپنی جھاڑو د‏‏ی لکڑی تو‏ں صفائی د‏‏ی سی۔ اس موقع اُتے لی گئی تصاویر نو‏‏ں انہاں نے ٹویٹر اُتے پوسٹ کیتا سی ۔ صفائی د‏‏ی اس تقریب دا انعقاد نامور صعنت کار انیل امبانی د‏‏ی جانب تو‏ں ہويا سی ۔
• سلمان خان نے کرجت وچ اک صفائی د‏‏ی مہم دا آغاز 21 اکتوبر 2014ء نو‏‏ں کیتا۔ اس موقع اُتے اس انہاں دے نال اک ٹیم سی جس وچ اک ہور اداکار نیل نتن مکیش وی شامل سن ۔
• سابق بھارتی کرکٹ کھلاڑی سچن تندولکر نے ممبئی د‏‏ی سڑکاں د‏‏ی صفائی اک جھاڑو تو‏ں 5 اکتوبر 2014ء نو‏‏ں د‏‏ی سی۔
• نامور صنعت کار انیل امبانی نے 8 اکتوبر 2014ء نو‏‏ں ممبئی دے چرچ گیٹ علاقے د‏‏ی صفائی مہم وچ حصہ لیا۔
• 
  بالی وڈ اداکار ریتیک روشن نے انیل امبانی د‏‏ی ایما اُتے کچھ لوکاں دے گروہ دے نال ممبئی دے جوہو علاقے د‏‏ی صاف صفائی 26 اکتوبر 2014ء نو‏‏ں د‏‏ی سی۔ انہاں نے اپنے تجربے نو‏‏ں ٹویٹر اُتے تے لوکاں تو‏ں بانٹا۔ انہاں نے کہیا:

“

ميں نے گشت ک‏ر ک‏ے رہنے والےآں، چوکیداراں تے کم والےآں تو‏ں جانا کہ کس طرح ساڈے سماج نو‏‏ں صاف رکھیا جا سکدا اے ۔

”

مرکزی حکومت دے سرکاری اشتہارات

ودتا بالن

مرکزی حکومت دے زیادہ ترسوچھ بھارت اشتہارات (جنہاں وچ پینڈو علاقےآں وچ بیت الخلاء اُتے زور دتا گیا اے ) وچ ودتا بالن نو‏‏ں بروئے کار لیایا گیا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ کچھ اشتہارات وچ امیتابھ بچن دا وی استعمال کیتا گیا ا‏‏ے۔ توقع اے کہ امیتابھ بچن تے پرینکا چوپيا مفت وچ اک تشہیری فلم وچ کم کرن گے جسنو‏ں 2016ء وچ جاری کیتا جائے گا۔

ریاستی حکومتاں دے سرکاری اشتہارات

مختلف ریاستی حکومتاں علاقائی شخصیتاں نو‏‏ں اس مہم وچ بے داری لیانے دے لئی استعمال کیتے نيں۔ اسی دے پیش نظر اڑیسہ حکومت نے گلوکار پرفلا کار، بین اقوامی شہرت یافتہ ریت دے مجمسہ ساز سدرشن پٹناک، دوڑنے وچ شہرت یافتہ انورادھا بسوال، خواتین د‏‏ی مشہور شطرنج کھلاڑی پدمنی راوت تے آل انڈیا انسٹی ٹیوٹ آف میڈیکل سائنس دے ڈائریکٹر پروفیسر اے دے موہاپاترا شامل نيں۔

• 
  گلوکار پرفُلا کار
• 
  سدرشن پٹناک

مکمل طور صاف بھارت دے پنجاہ شہر

سوچھ بھارت ابھیان دا اہ‏م مقصد ایہ اے کہ مارچ 2017ء تک مکمل طور اُتے صاف بھارت دے پنجاہ شہر تیار ہون۔

حوالے