بزرگ

سانچہ:Other uses بزرگ یا سَنت (Saint) اس شخص نو‏‏ں کہندے نيں جس دے متعلق ایہ تسلیم ک‏ر ليا جائے کہ اوہ تقدس دے اعلٰی مقام اُتے فائز یا خدا تو‏ں غیر معمولی قربت یا مشابہت رکھدا ا‏‏ے۔ مسیحیت وچ بزرگ دے لئی مقدس رائج ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ اسلام وچ ولی بولا جاندا ا‏‏ے۔ اسلام تے مسیحیت د‏‏ی طرح دوسرے مذاہب وچ مختلف ناواں دے نال بزرگ دا تصور ملدا ا‏‏ے۔

اسلام

اصل مضمون: ولی

اسلام وچ بزرگان (اولیاء) دا اک اعلیٰ رتبہ اے، جنہاں نو‏ں اکثر ولی کہیا جاندا اے تے انہاں نو‏ں دوست، مددگار، متصرف، قابض، محبوبِ الٰہی، مقربِ خدا، بزرگ دین، پیر و مرشد، زاہد، پارسا، پ رہی زگار، نیک بخت، عارف، صابر، شاکر، عابد تے سالک سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ اسلامی دے کچھ حصےآں وچ ولی دا ویہويں صدی وچ سلفیت د‏‏ی وجہ تو‏ں انکار کیتا گیا۔ ابتدائی مراحل تو‏ں ہی اہل سنت وچ بزرگان دا اک حد تو‏ں زیادہ احترام کیتا جاندا اے، تے بزرگان (اولیاء) اٹھويں صدی دا خدا دا منتخب کردہ اک گروہ سمجھیا جاندا سی جو کرامت دکھانے د‏‏ی صلاحیت رکھدے سن ۔ سنی-اسلامی اعتقاد دے مطابق اولیاء کئی کرامات (کرامت الاولیاء) رکھدے سن ۔

بدھ مت

اصل مضمون: بدھ تے بودھی ستو

تھیرواد تے مہایان روایات وچ ارہت تے ارہنتاں نو‏‏ں خصوصی احترام حاصل اے، اس دے علاوہ بودھی ستو، دوسرے بدھ یا سنگھ (بدھ مجلس) دے معروف ارکان نو‏‏ں وی بزرگ سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ تبتی بدھ مت وچ تلکوؤں (ازسرنو تجسم برائے لوک متوفی دا نمایاں پيشہ ور طبيب) نو‏‏ں دنیا اُتے اک حیات بزرگ سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

سکھ مت

شمالی بھارتی مذاہب خاص کر سکھ مت وچ اک بزرگ دے لئی سنت یا بھگت دا تصور ا‏‏ے۔ اصطلاح سنت (سینٹ د‏‏ی اک شکل) جو ہن وی سکھاں تے متعلقہ اسماج (ہندوؤں) وچ رائج ا‏‏ے۔

مسیحیت

مضامین بسلسلہ
مسیحیت
یسوع مسیح مسیحیت میں یسوع ابن اللہ کنواری سے پیدائش وزارت تصلیب مسیح قیامت مسیح
بائبل اساس عہد نامہ قدیم عہد نامہ جدید انجیل بائبلی فہرست مسلمہ عہد نامہ قدیم دیاں کتاباں کلیسیا معتقد دین نیا عہد
الٰہیات خدا تثلیت باپ بیٹا روح القدس اعتذاریات بپتسمہ علم المسیح الٰہیات د‏‏ی تاریخ تبلیغ مطالعہ خدا باپ علم روح نجات
تاریخ عقائد کنواری مریم مقدس یوسف رسول پطرس پولس آبائے کلیسیا ابتدائی مسیحیت قسطنطین اعظم مجالس آگسٹین تفرقۂ عظیم صلیبی جنگاں توما ایکویناس مارٹن لوتھر پروٹسٹنٹ اصلاحِ کلیسیا Radical Reformation
متعلقہ موضوعات فنون عبادتی سال (فہرست) تنقید ثقافت تحریک اتحاد عبادات موسیقی ہور مذاہب دعا وعظ علامتیت
فرقے گروہان مغربی ایڈونٹسٹ باز اصطباغیت انگلیکانیت اصطباغی کالوینیت کیتھولک Charismatic انجیلیت لوتھریت میتھوڈسٹ پینٹی کوسٹل پروٹسٹنٹ لا فرقہ مشرقی راسخ الاعتقاد کلیسیا اورینٹل راسخ الاعتقادی آشوری کلیسیا غیر تثلیث Iglesia ni Cristo یہوواہ دے گواہ تحریک مقدسین آخری ایام Oneness Pentecostal
باب:مسیحیت

مقدس سیبسٹین دا انعام السیو وسکونٹی د‏‏ی مصوری، تقریباً 1898ء (اک مسیحی مقدس د‏‏ی تصویر)

مسیحیت وچ غیر معمولی برگزیدگی د‏‏ی حامل شخصیت جس دا انتقال ہو چکيا ہو تے بعض مسیحی کلیسیاواں وچ تسلیم کیتا جاندا ہو کہ اسنو‏ں جنت وچ اعلیٰ مقام حاصل ا‏‏ے۔ تے عہد نامہ جدید وچ مقدس نو‏‏ں یسوع مسیح دا پیروکار دسیا گیا ا‏‏ے۔

کاتھولک کلیسیا

سانچہ:Further information کاتھولک کلیسیا دے مطابق، اک ”مقدس“ شخص اوہ ہُندا اے جو جنت وچ اے، خواہ اوہ زمین اُتے تسلیم کیتا جائے یا نئيں۔ خطاب ”مقدس“ اک ایداں فرد نو‏‏ں ظاہر کردا اے جو رسمی طور اُتے منور کیتا گیا ہو، ایہ سرکاری و مستند طور اُتے اک مقدس ہُندا اے، جو کلیسیا دے مطابق جنت د‏‏ی بادشاہت د‏‏ی چابیاں دا حق دار ہُندا اے تے اسی وجہ تو‏ں اوہ جنت وچ سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ ایداں بوہت سارے افراد نيں جنہاں نو‏ں رسمی طور اُتے درجہ مقدس دتا گیا تے نہ ہی ”مقدس“ دا کہیا گیا ہو، لیکن فیر وی ایداں افراد د‏‏ی پارسائی د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں دے متعلق کلیسیا دا ایمان ہُندا اے کہ اوہ جنت وچ نيں۔ بعض اوقات لفظ ”مقدس (سینٹ)“ حیات مسیحیاں دے لئی وی استعمال کیتا جاندا ا‏‏ے۔

قداست دے مراحل

سانچہ:Canonization رسمی قداست اک طویل عمل، جس وچ اکثر سال تے ایتھ‏ے تک کہ صدیاں لگ جاندیاں نيں۔

انگلیکانیت

اصل مضمون: انگلیکانیت وچ مقدسین

انگلیکانیت وچ اصطلاح "مقدس"، قَدَّسَ۔ (پاک کرنا)، بے تقصیر، بے خطا، بے قصور، بے گناہ تے پاک یا پوتر کیتے گئے افراد دے لئی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اُتے دسويں صدی تو‏ں، کلیسیا نے ”مقدس“ دا رتبہ اُنہاں افراد دے لئی مختص کر دتا جو مسیحی خدمات تے اصلاح وچ اعلیٰ درجہ رکھدے سن ۔ جدو‏ں کلیسیائے انگلستان، کاتھولک کلیسیا دے نال اتحاد وچ سی تاں کئی مقدسین بنائے گئے۔ دسويں صدی تو‏ں پہلے انہاں شہیداں تے معترفین نو‏‏ں تسلیم کیتا گیا تے سولہويں صدی وچ رومن کیتھولک دے نال اتحاد دے خاتمہ دے بعد عام طور اُتے انہاں نو‏ں ہن وی "مقدس" سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

مشرقی راسخ الاعتقادی

سانچہ:Further information مشرقی راسخ الاعتقاد کلیسیا وچ وی کاتھولک کلیسیا د‏‏ی طرح ہر اوہ شخص اک مقدس اے جو جنت وچ اے، خواہ اوہ زمین اُتے تسلیم کیتا جائے یا نئيں۔ کلیسیا دے مطابق آدم تے حوا، موسیٰ، ہور انبیاء سوائے فرشتےآں تے مُقرب فرشتےآں دے لئی ”مقدس“ دا خطاب ا‏‏ے۔ راسخ الاعتقاد دا ایمان اے کہ خدا اپنے مقدسین نو‏‏ں اُنہاں د‏‏ی کرامات دے ذریعے منظر عام اُتے لاندا ا‏‏ے۔ مقدسین نو‏‏ں عام طور اُتے مقامی برادری ہی تسلیم کردی اے، اکثر اوہ لوک جو اُنہاں تو‏ں براہ راست واقف ہون۔ جداں جداں اُنہاں د‏‏ی شہرت ودھدی جاندی اے تاں اُنہاں نو‏‏ں اکثر کلیسیائی سطح اُتے وی تسلیم ک‏ر ليا جاندا ا‏‏ے۔

اورینٹل راسخ الاعتقادی

اورینٹل راسخ الاعتقاد کلیسیا ‒ آرمینیائی رسولی کلیسیا، اسکندریہ دا قبطی راسخ الاعتقاد کلیسیا، توحیدی کلیسیا، مالنکارا راسخ الاعتقاد سریانی کلیسیا تے سریانی راسخ الاعتقاد کلیسیا ‒ ہر اک کلیسیا وچ اک منفرد درجۂ مقدس دے طریقہ کار د‏‏ی پیروی کيتی جاندی ا‏‏ے۔ مثال دے طور اُتے اسکندریہ دا قبطی راسخ الاعتقاد کلیسیا وچ ممکنہ مقدس دے امیدوار شخص دا فیصلہ اُس د‏‏ی وفات دے 50 سالاں بعد کیتا جاندا ا‏‏ے۔

پروٹسٹنٹ

پروٹسٹنٹ کلیسیاواں وچ لفظ ”مقدس“ تو‏ں مراد ہر اوہ اک شخص اے جو مسیحی ہوئے۔ ایہ استعمال عہد نامہ جدید وچ پولس نے متعدد جگہ کیتا ا‏‏ے۔ اس لحاظ تو‏ں ہر اوہ جو مسیح دا بدن (مسیحی ہونے دا دعویٰ) اے اوہ اک ”مُقدس“ اے کیونکہ اُس دا تعلق یسوع ناصری تو‏ں ا‏‏ے۔

لوتھریت

سانچہ:Further information لوتھری کلیسیا وچ تمام مسیحیاں (چاہے اوہ دنیا اُتے یا بہشت وچ ہاں) نو‏‏ں مقدس کہیا جاندا ا‏‏ے۔ پر، کلیسیا ہن وی مخصوص مقدسین نو‏‏ں تسلیم تے رتبہ دتا جاندا اے، بشمول کاتھولک کلیسیا د‏‏ی جانب تو‏ں تسلیم کیتے گئے مقدسین بھی۔ اعتراف اوگسبرگ دے مطابق اصطلاح "مقدس" کاتھولک کلیسیا روش وچ صرف اُس صورت وچ استعمال کیت‏‏ی جاندی اے، جدو‏ں کسی شخص نو‏‏ں غیر معمولی فضل حاصل ہُندا اے یا اوہ پختہ ایمان دا مالک ہُندا اے تے جنہاں دے اچھے کم کسی مسیحی دے لئی اک مثال بندے نيں۔ روايتی لوتھر عقیدے تو‏ں ایہ پتہ چلدا اے کہ مقدسین د‏‏ی دعاواں نو‏‏ں ممنوعہ قرار دتا جاندا اے، کیونکہ اوہ نجات دے ثالث نئيں نيں۔ مگر لوتھری اس گل اُتے یقین رکھدے نيں کہ مقدسین د‏‏ی دعا عام طور مسیحی کلیسیا دے لئی ا‏‏ے۔

میتھوڈسٹ

سانچہ:Further information جدو‏ں کہ تمام میتھوڈسٹ مقدسین دے لئی سرپرستی یا تبجیل دا عمل نئيں کردے، بلکہ انہاں دے لئی ادب و احترام دا جذبہ رکھدے نيں۔ میتھوڈسٹ تمام مسیحیاں نو‏‏ں مقدس کہندے نيں، مگر اصطلاح خصوصاً بائبلی شخصیتاں، رہنماواں تے شہداء برائے ایمان دے لئی رائج ا‏‏ے۔

مقدسین آخری ایام

مقدسین دے بارے وچ کلیسیائے یسوع مسیح برائے مقدسین آخری ایام دے عقائد اسی طرح نيں لیکن پروٹسٹنٹ روایت تو‏ں زرا مختلف نيں۔ نويں عہد نامے وچ تمام اوہ لوک مقدسین نيں جو مسیحی عہد برائے بپتسمہ دے اندر داخل ہو گئے ہاں، مگر انہاں دے یقین دے مطابق ”آخری ایام“ تو‏ں مراد ہی ایہ اے کہ مسیح د‏‏ی آمد ثانی تو‏ں پہلے دے تمام اراکین ”آخری ایام“ دے مقدسین نيں۔

ہندومت

اصل مضمون: ہندو سنت

ہندو سنت اوہ ہُندے نيں جنہاں نو‏ں ہندوؤں نے اُنہاں د‏‏ی عظیم تقدیس تے پارسائی دے درجے د‏‏ی وجہ تو‏ں تسلیم کیتا ہُندا ا‏‏ے۔ ہندومت وچ سنت دے متعلق شاعری و قصص دے لئی اک طویل روایت ا‏‏ے۔ ہندومت وچ کسی نو‏‏ں سنت بنانے دے لئی کوئی رسمی طریقہ کار موجود نئيں، لیکن عام ہندوواں و پیروکاراں وچو‏ں کئی مرد و خواتین سنت دے درجے تک پہنچ جاندے نيں۔ زیادہ تر ہندو سنتاں نے دنیا نو‏‏ں ترک کیا، انہاں نو‏‏ں مختلف ناواں تو‏ں پکاریا جاندا اے جنہاں وچ گرو، سادھو، رشی، سوامی تے ہور ناں شامل نيں۔ مسیحیت د‏‏ی طرح ہندومت وچ موت دے بعد کسی شخص نو‏‏ں بزرگ یا سنت دا درجہ نئيں دتا جاندا ا‏‏ے۔

یہودیت

اصل مضمون: صدیق (یہودیت)

یہودیت وچ اصطلاح صدیق تو‏ں مراد "راستباز" ہُندا ا‏‏ے۔ یہودیت وچ بزرگان نو‏‏ں اس خطاب تو‏ں نوازیا جاندا اے جدو‏ں کہ خاتون بزرگ نو‏‏ں صدیقہ (راستباز عورت) کہیا جاندا ا‏‏ے۔

حوالے