عظیم مشرقی بحران

عظیم مشرقی بحران (1875–78)
بسلسلہ Rise of nationalism under the Ottoman Empire
Serbian soldiers attacking the Ottoman army at Mramor, 1877.
تاریخ 9 July 1875 – 13 July 1878 (3 سال اور 4 دن) مقام بلقان, قفقاز نتیجہ Ottoman defeat Treaty of Berlin سرحدی تبدیلیاں Reestablishment of the Bulgarian state ازروئے قانون independence of Romania, Serbia and Montenegro from the سلطنت عثمانیہ Kars and Batum Oblasts become part of the سلطنت روس
محارب
روسی سلطنت گرینڈ ڈچی آف فن لینڈ Romania Bulgaria سانچہ:Country data Principality of Montenegro Serbia Supported by: آسٹریا-ہنگری سانچہ:Country data French Third Republic	سلطنت عثمانیہ Supported by: United Kingdom
کمانڈر اور رہنما
Alexander II Grand Duke Nicholas Nikolaevich Grand Duke Michael Nikolaevich Mikhail Loris-Melikov Mikhail Skobelev Iosif Gurko Ivan Lazarev Carol I of Romania Alexander of Battenberg سانچہ:Country data Principality of Montenegro Prince Nikola Kosta Protić	عبدالحمید ثانی Ahmed Pasha Osman Pasha Suleiman Pasha Mehmed Pasha Abdülkerim Nadir Pasha Ahmed Eyüb Pasha Mehmed Riza Pasha
طاقت
Russian Empire – 185,000 in the Army of the Danube, 75,000 in the Caucasian Army Finland – 1,000 Romania – 66,000 Montenegro – 45,000 Bulgaria – 12,000 190 cannons Serbia – 81,500	Ottoman Empire – 281,000
ہلاکتیں اور نقصانات
Russian Empire – 15,567 killed, 56,652 wounded, 6,824 died from wounds Romania — 4,302 killed and missing, 3,316 wounded, 19,904 sick Bulgaria – 2,456 dead and wounded Serbia and Montenegro – 2,400 dead and wounded	30,000 killed, 90,000 died from wounds and diseases

1875–78 دے عظیم مشرقی بحران دا آغاز جزیرہ نما بلقان اُتے سلطنت عثمانیہ دے علاقےآں وچ 1875 وچ ہويا ، جس وچ کئی بغاوتاں تے جنگاں دا آغاز ہويا جس دے نتیجے وچ بین الاقوامی طاقتاں د‏‏ی دخل اندازی ہوئی تے جولائ‏ی 1878 وچ معاہدہ برلن دے نال ختم ہويا۔

اسنو‏ں سانچہ:Lang-sh وی کہیا جاندا اے ؛ ترکی : شرق بحرانی ("مشرقی بحران" ، عام طور اُتے بحران دے لئی) ، رمضان کرم نامسی ("رمضان دا فرمان" ، 30 اکتوبر 1875 نو‏‏ں اعلان کردہ خودمختار ڈیفالٹ دے لئی) تے 93 حربی ("93 د‏‏ی جنگ") ، جزیرہ نما بلقان 1877–78 دے درمیان ، خاص طور اُتے روس-ترکی جنگ دا حوالہ دیندا اے ، جو گریگوریئن کیلنڈر دے مطابق 1877 سال دے مطابق اسلامی رومی تقویم اُتے مشتمل ا‏‏ے۔

پس منظر

بدلہ لینے والا: فریڈ دے ذریعہ 1877 دے لئی اک وکھ وکھ جنگ دا نقشہ۔ ڈبلیو. روز ، 1872: ایہ نقشہ "عظیم مشرقی بحران" تے اس دے بعد 1877–78 د‏‏ی روس-ترکی جنگ کيت‏ی عکاسی کردا ا‏‏ے۔

19 واں صدی وچ بلقان وچ عثمانی انتظامیہ د‏‏ی حالت بدستور خراب ہُندی رہی ، تے مرکزی حکومت نے کدی کدائيں پورے صوبےآں اُتے اپنا کنٹرول کھو دتا۔ یورپی طاقتاں دے ذریعہ عائد اصلاحات نے عیسائی آبادی دے حالات نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی بوہت گھٹ کم کيت‏‏ا ، جدو‏ں کہ ايس‏ے دوران مسلما‏ن آبادی دے اک وڈے حصے نو‏‏ں عدم مطمئن کرنے دا انتظام کيت‏‏ا۔ بوسنیا وچ مقامی مسلما‏ن آبادی د‏‏ی طرف تو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ دو لہراں دا سامنا کرنا پيا ، ایہ سب تو‏ں حالیہ 1850 وچ سی۔ صدی دے پہلے نصف ہنگامے دے بعد آسٹریا مستحکم ہويا تے سلطنت عثمانیہ دے خرچ اُتے توسیع د‏‏ی اپنی دیرینہ پالیسی نو‏‏ں دوبارہ زندہ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ دراں اثنا ، سربیا تے مانٹینیگرو دے ناں نہاد خود مختار ، آزاد حقیقت پسندی نے وی اپنے ہ‏م وطناں دے علاقےآں وچ پھیل جانے د‏‏ی کوشش کيتی۔ قوم پرست تے بد نظمی دے جذبات مضبوط سن تے روس تے اس دے ایجنٹاں نے انہاں د‏‏ی حوصلہ افزائی کيتی۔

عثمانی معاشی بحران تے پہلے تو‏ں طے شدہ

24 اگست 1854 نو‏‏ں ، کریمین جنگ دے دوران ، سلطنت عثمانیہ نے اپنا پہلا غیر ملکی قرض لیا ۔ اس سلطنت نے اس دے بعد دے قرضےآں وچ حصہ لیا ، جزوی طور اُتے ریلوے تے ٹیلی گراف لائناں د‏‏ی تعمیر دے لئی مالی اعانت فراہ‏م کرنے ، تے جزوی طور اُتے شاہی دربار دے محصولات تے شاہانہ اخراجات دے درمیان خسارے د‏‏ی مالی اعانت دے لئی ، جداں قسطنطنیہ وچ باسفورس آبنائے اُتے نويں محلات د‏‏ی تعمیر۔ کچھ مالیا‏تی مبصرین نے نوٹ کيت‏‏ا اے کہ انہاں قرضےآں د‏‏ی شرائط برطانوی تے فرانسیسی بینکاں دے لئی خاص طور اُتے سازگار سن (جو روتھسلڈ کنبے دے ملکیت نيں) جس نے انہاں د‏‏ی سہولت فراہ‏م کيت‏ی سی ، جدو‏ں کہ دوسرےآں نے نوٹ کيت‏‏ا اے کہ انہاں شرائط تو‏ں سامراجی انتظامیہ اپنے قرضےآں نو‏‏ں دوبارہ تو‏ں مالی اعانت کرنے اُتے آمادہ ہُندی ا‏‏ے۔ سلطان عبد العزیز (دور: 1861–1876) دے عہد وچ عثمانی بحریہ دے لئی نويں بحری جہاز بنانے دے لئی وی وڈی رقم خرچ کيتی گئی سی۔ 1875 وچ ، عثمانی بحریہ دے پاس 21 لڑاکا جہاز تے دوسری نوعیت دے 173 جنگی جہاز سن ، جس نے برطانوی تے فرانسیسی بحری جہازاں دے بعد دنیا دا تیسرا سب تو‏ں وڈا بحری بیڑا تشکیل دتا۔ اُتے ، انہاں تمام اخراجات نے عثمانی خزانے اُتے بہت زیادہ دباؤ ڈالیا۔ ايس‏ے اثنا وچ ، 1873 وچ اناطولیہ وچ شدید خشک سالی تے 1874 وچ سیلاب د‏‏ی وجہ تو‏ں سلطنت دے قلب وچ قحط تے وڈے پیمانے اُتے عدم اطمینان ہويا۔ زرعی قلت نے ضروری ٹیکساں د‏‏ی وصولی نو‏‏ں روک دتا ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں عثمانی حکومت نو‏‏ں 30 اکتوبر 1875 نو‏‏ں غیر ملکی قرضےآں د‏‏ی ادائیگیاں اُتے خود مختار ڈیفالٹ دا اعلان کرنے اُتے مجبور کيت‏‏ا گیا تے بلقان سمیت اس دے تمام صوبےآں وچ ٹیکس ودھیا دتا گیا۔

بلقان وچ بغاوت تے جنگاں

عثمانی سلطنت دے غیر ملکی قرض دہندگان نو‏‏ں قرضےآں د‏‏ی ادائیگی دے لئی ٹیکس وچ اضافے دے فیصلے دے نتیجے وچ بالکان صوبےآں وچ غم و غصہ پایا گیا ، جس دا اختتام عظیم مشرقی بحران تے بالآخر روس-ترکی جنگ (1877–78) وچ ہويا جس نے عیسائی قوماں نو‏‏ں آزادی یا خودمختاری فراہ‏م کيتی۔ سلطنت بلقان دے علاقےآں وچ ، اس دے بعد معاہدہ برلن دے نال 1878 وچ ہويا۔ اُتے ، ایہ جنگ عثمانیہ د‏‏ی پہلے تو‏ں ہی جدوجہد کرنے والی معیشت دے لئی تباہ کن سی تے عثمانی پبلک ڈیبٹ انتظامیہ دا قیام 1881 وچ عمل وچ لیایا گیا سی ، جس نے غیر ملکی قرض دہندگان نو‏‏ں عثمانی ریاست د‏‏ی آمدنی دا کنٹرول فراہ‏م کیہ سی۔ اس تو‏ں یورپی قرض دہندگان بانڈ ہولڈر بن گئے ، تے اوپی ڈی اے نو‏‏ں مختلف قسم دے ٹیکس تے کسٹم محصولات جمع کرنے دے لئی خصوصی حقوق تفویض کردتے گئے ۔ سربیا 18 عثمانی جنگ 1876–78 دے دوران تے اس دے بعد ، 30،000 تو‏ں 70،000 مسلما‏ن ، جنہاں وچ زیادہ تر البانیائی سن ، نو‏‏ں سرب فوج نے نی دے سنجاک تو‏ں بے دخل کردتا تے کوسوو ولایت فرار ہوگئے۔

بعد وچ

1878 وچ برلن دے معاہدے دے بعد ، آسٹریا ہنگری نے بوسنیا دے عثمانی ولایت تے نووی پازار دے عثمانی سنجک وچ فوجی دستے قائم کیتے ، جو باضابطہ طور اُتے ( ڈی جور ) عثمانی علاقےآں دے طور اُتے جاری رہیا۔ ینگ ترک انقلاب دے دوران 1908 وچ پیدا ہونے والی انتشار دا فائدہ اٹھاندے ہوئے ، بلغاریہ نے 5 اکتوبر 1908 نو‏‏ں اپنی باضابطہ آزادی دا اعلان کيت‏‏ا ۔ اگلے دن ، آسٹریا ہنگری نے 6 اکتوبر 1908 نو‏‏ں یکطرفہ طور اُتے بوسنیا دا الحاق کرلیا ، لیکن عثمانی حکومت تو‏ں سمجھوتہ کرنے تے کسی جنگ تو‏ں بچنے دے لئی اپنی فوجی فوجاں نو‏‏ں نووی پازار تو‏ں کھچ لیا (سلطنت عثمانیہ نے نووی پازر دے سنجک نو‏‏ں اس دے نال کھو دتا۔ 1912–1913 د‏‏ی بلقان د‏‏ی جنگاں ۔ )

1881 وچ ، فرانس نے تیونس دے عثمانی بیئلک اُتے قبضہ ک‏ر ليا ، اس بہانے تو‏ں کہ تیونس دیاں فوجاں سرحد عبور کرکے ان د‏‏ی کالونی الجیریا وچ داخل ہوگئياں ، جو پہلے وی سلطنت عثمانیہ نال تعلق رکھدی نيں جو 1830 ء تک جاری رہی۔ اک سال بعد ، 1882 وچ ، برطانوی سلطنت نے عاربی بغاوت نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی عثمانیاں نو‏‏ں فوجی امداد دینے دے بہانے تو‏ں ، مصر د‏‏ی عثمانی خدیویت اُتے قبضہ کيت‏‏ا (بعد وچ برطانیہ نے 5 نومبر 1914 نو‏‏ں مصر نو‏‏ں اک برطانوی سرپرستی دا اعلان کيت‏‏ا ، عثمانی حکومت دا مرکزی طاقتاں دی طرف تو‏ں پہلی جنگ عظیم وچ شامل ہونے دا فیصلہ۔ ) قابل غور گل ایہ اے کہ عثمانی حکومت نے بار بار برطانوی تے فرانسیسی بینکاں تو‏ں قرض لینے دے لئی مصر تو‏ں ٹیکس د‏‏ی محصول نو‏‏ں ضامن قرار دتا سی۔ اس تو‏ں پہلے عثمانی حکومت نے ايس‏ے سال برلن د‏‏ی کانگریس وچ برطانوی مدد دے بدلے وچ ، قبرص نو‏‏ں برطانیہ نو‏‏ں کرایہ اُتے دے دتا سی (بعد وچ 5 نومبر 1914 نو‏‏ں قبرص دا برطانیہ نے الحاق کرلیا سی ، .پہلی جنگ عظیم وچ عثمانیاں د‏‏ی شرکت تو‏ں متعلق ايس‏ے مذکورہ بالا وجوہ د‏‏ی بنا اُتے ) قبرص تے مصر نو‏‏ں حاصل کرنے تو‏ں ، برطانیہ نے مشرقی بحیرہ روم وچ اک اہ‏م قدم حاصل کيت‏‏ا تے نہر سویز اُتے کنٹرول حاصل کيت‏‏ا ۔ فرانس دے مغربی بحیرہ روم دے ساحل وچ اپنی زمیناں وچ اضافہ ہويا جدو‏ں کہ فرانس نے شمالی افریقہ دے بحیرہ روم دے ساحل وچ اپنی سرزمیناں وچ اضافہ کردے ہوئے تیونس نو‏‏ں اپنی سلطنت وچ اک فرانسیسی زیر تحفظ علاقہ دے طور پر تو‏ں شامل کيت‏‏ا۔

عظیم مشرقی بحران تے اس دے بعد د‏‏ی تریخ

• ہرزیگوینا بغاوت (1875–77)
• اپریل بغاوت (1876)
• رزلوٹسی بغاوت (1876)
• 28 جون ، 1876 نو‏‏ں ، مونٹینیگرو تے سربیا نے سلطنت عثمانیہ دے خلاف جنگ دا اعلان کيت‏‏ا۔
• سربیا – عثمانی جنگ (1876–1878)
• مونٹینیگرین – عثمانی جنگ (1876–78)
• پہلا آئینی دور (1876–1878)
• قسطنطنیہ کانفرنس (1876–77)
• روس-ترکی جنگ (1877–1878)
  • رومانیہ د‏‏ی جنگ آزادی
  • بلغاریہ وچ عارضی روسی انتظامیہ
  • سان اسٹیفانو دا معاہدہ (1878)
• البانیاں دا اخراج 1877–1878
• برلن د‏‏ی کانگریس (1878)
• کمانوو بغاوت (1878)
• 1878 یونانی مقدونیائی بغاوت
• 1878 دا ایپیروس انقلاب
• کریٹن انقلاب (1878)
• 1878 وچ بوسنیا تے ہرزیگوینا وچ آسٹریا ہنگری مہم
• کریسنیا – رزلوک بغاوت (1878)

معاہدے

• ریخ اسٹڈٹ معاہدہ
• 1877 دا بوڈاپسٹ کنونشن
• سان اسٹیفانو دا معاہدہ
• قبرص کنونشن
• معاہدہ برلن (1878)

بعد وچ

• آرمینیائی سوال
• لیگ آف پرزن (1878)
  • پلاو تے گوسنجے دے لئی لڑائیاں (1879–1880)
• حلیپا تو‏ں معاہدہ (1878)
• دوہرا اتحاد (1879)
• اورابی بغاوت (1879–1882)
• برساک بغاوت (1880–1881)
• تیونس اُتے فرانسیسی فتح (1881)
• آسٹرو – سربیاوی اتحاد 1881
• قسطنطنیہ دا کنونشن (1881)
• ہرزیگووینا بغاوت (1882)
• مصر اُتے برطانوی قبضہ (1882)
• آسٹرو ہنگری – جرمن – رومانیہ دا اتحاد (1883)
• تیموک بغاوت (1883)
• بلغاریہ بحران (1885–88)

حوالے

ہور پڑھو

• "Unprinted documents: Russo-British relations during the Eastern Crisis (VIII. The eve of the armistice)". The Slavonic and East European Review 25 (64). November 1946. https://archive.org/stream/in.ernet.dli.2015.185585/2015.185585.The-Slavonic-Reviewvol64#page/n215/mode/2up. 
• "Unprinted documents: Russo-British relations during the Eastern Crisis (VIII. On the edge of war)". The Slavonic and East European Review 25 (65). April 1947. https://archive.org/stream/in.ernet.dli.2015.185585/2015.185585.The-Slavonic-Reviewvol64#page/n539/mode/2up. 
• اینڈرسن ، ایم ایس دی ایسٹرن سوال ، 1774–1923: بین الاقوامی تعلقات وچ اک مطالعہ (1966) آن لائن Archived 2020-06-19 at the وے بیک مشین
• Goldfrank, David M. (2003). "برلن ، کانگریس آف" ۔ ملیر وچ ، جیمس آر (ایڈی.) روسی تریخ دا انسائیکلوپیڈیا ۔ میکملن ریفرنس USA۔ آئی ایس بی این Goldfrank, David M. (2003). Goldfrank, David M. (2003).
• لینجر ، ولیم ایل۔ یورپی اتحاد تے سیدھ: 1871–1890 (1950) پی پی 151-70۔ آن لائن
• ، اس دے بعد دے واقعات اُتے توجہ دتیاں
• منرو ، ہنری ایف . برلن کانگریس (1918) آن لائن مفت ، متن دا 41pp ، 600 pp دستاویزات