قرآن تے فعلیات (فزیالوجی)
قرآن تے فعلیات (Physiology) دراصل قرآن وچ جدید فعلیات دے بارے وچ معلومات تے انکشافات نوں کہیا جاندا اے۔ قرآن دے اک ہزار توں زیادہ آیات جدید سائنس دے بارے وچ معلومات فراہم کردیاں نيں۔ تے اس وچ ویہہاں آیات صرف فعلیات دے بارے وچ گفتگو کردیاں نيں۔ قرآن وچ موجود فعلیات دے متعلق حقائق جدید سائنس توں مکمل مطامبقت رکھدی اے۔[۱][۲]
خون دی گردش (Blood circulation) تے دُدھ۔
[سودھو]قرآن پاک دا نزول، دوران خون دی وضاحت کرنے والے اولین مسلمان سائنس دان ابن النفیس توں ٦٠٠(چھ سو)سال پہلے تے اس دریافت نوں مغرب وچ روشناس کروانے والے ولیم ہاوے(William Harwey) توں ١٠٠٠(اک ہزار) سال پہلے ہويا سی ۔ تقریباً تیرہ صدیاں پہلے ایہ معلوم ہويا کہ آنتاں دے اندر ایسا کیتا کچھ ہُندا اے۔ جو نظام۔ ہاضمہ(Digestive System) وچ انجام پانے والے افعال دے ذریعے ہور جسمانی اعضاء دی نشود نما دی ضمانت فراہم کردا اے۔ قرآن پاک دی اک آیت مبارکہ، جو دُدھ دے اجزاء دے ماخذ دی وضاحت کردی اے اس تصور دی عین مطابقت وچ اے۔
مذکورہ بالا تصور دے حوالے توں آیت قرآنی نوں سمجھنے دے لئی ایہ جاننا اہم اے کہ آنتاں وچ کیمیائی تعاملات (chemical reaction) واقع ہُندے نيں تے ایہ کہ آنتاں ہی توں ہضم کردہ غذا توں اخذ کیتے ہوئے مادے اک پیچیدہ نظام توں گزر کر دوران خون وچ شامل ہُندے نيں۔ کھبی اوہ (ماداں )کو تمام اعضاء تک پہنچاندا اے جنہاں وچ دُدھ پیدا کرنے والے (چھاتیاں دے ) غدود وی شامل نيں۔
سادہ لفظاں وچ ایہ کہیا جا سکدا اے کہ آنتاں وچ موجود غذا دے بعض مادے آنتاں دی دیوار توں سرایت کردے ہوئے خون دی نالیاں (Vessels)ماں داخل ہو جاندے نيں تے فیر خون دے راستے ایہ دوران خون دے ذریعے کئی اعضا تک جا پہنچدے نيں۔ ایہ فعلیاندی تصور مکمل طور اُتے لازماً ساڈی گرفت وچ آجائے گا۔ جے اسيں قرآن پاک دی درج ذیل آیات مبارکہ نوں سمجھنے دی کوشش کرن گے۔
وَ اِ نَّ لَکُمْ فِی الْاَ نْعَا مِ لَعِبْرَ ةً ط نُسْقِیْکُمْ مِّمَّا فِیْ بُطُوْ نِہ مِنْ م بََیْنَ فَرْ ثٍ وَّ دَ مٍٍ لَّبَنًا خَا لِصًا سَآ ئِغًا لِّلشّّٰرِ بِیْنَ ہ[۳]
ترجمہ:اورتواڈے لئی مویشیاں وچ وی اک سبق موجود اے۔ انہاں دے پیٹ توں گوبر اورخون دے درمیان توں اسيں تواناں اک چیز پلاندے نيں، یعنی خالص دُدھ، جو پینے والےآں دے لئی نہایت خوشگوا رہے۔
وَ اِ نَّ لَکُمْ فِی الْاَ نْعَا مِ لَعِبْرَ ةً نُسْقِیْکُمْ مِّمَّا فِیْ بُطُوْ نِہَا وَ لَکُمْ فِیْھَا مَنَا فِعُ کَثِیْرَ ةُ وَّ مِنْھَا تَا کُلُوْ نَ ہ[۴]
ترجمہ:۔ تے حقیقت ایہ اے کہ تواڈے لئی مویشیاں وچ وی اک سبق اے۔ انہاں دے پیٹاں وچ جو کچھ اے اسی وچ اک چیز (یعنی دُدھ )ہم تواناں پلاندے نيں تے تواڈے لئی انہاں وچ بہت فائدہ وی نيں۔ انہاں وچوں بعض نوں تساں کھاندے ہوئے۔
١٤٠٠ سال پہلے، قرآن پاک دی فراہم کردہ ایہ وضاحت جوگائے وچ دُدھ دے پیدا ہونے دے حوالے توں اے، حیرت انگیز طور اُتے جدید فعلیات (physiology) توں بھر پور انداز وچ ہم آہنگ اے جس نے اس حقیقت نوں حال ہی وچ دریافت کیتا اے۔
