محمد معراج الاسلام

محمد معراج الاسلام
مکمل ناں	محمد معراج الاسلام
عہد	دور حاضر
علاقہ	لاہور
مکتبہ فکر	اہلسنت والجماعت
شعبہ عمل	قرآن، حدیث، فقہ، تریخ،سیرت، عقیدہ، لغت، منطق
شہریت	پاکستانی
مؤثر شخصیتاں	ابو حنیفہسانچہ:رح ، احمد رضا خان، محمد اقبال، محمد سردار احمد قادریسانچہ:رحپیر محمد کرم شاہ الازہری، سید طاہر علاؤالدین الگیلانی، ڈاکٹر طاہرالقادری
متاثر شخصیتاں	میاں فضل ربانی، محمد خان نوری، ملک محمد بوستان، محمد نواز ظفر، ڈاکٹر علی اکبر قادری، ڈاکٹر ظہور اللہ الازہری، ڈاکٹر نعیم انور نعمانی

محمد معراج الاسلام (۱۹۴۰ء تو‏ں ۲۰۱۷ء) اعتدال پسند سنی مسلما‏ن عالم دین تے صاحب طرز ادیب نيں، جو ۱۹۸۷ء تو‏ں تحریک منہاج القرآن تو‏ں وابستہ نيں۔ منہاج یونیورسٹی دے کالج آف شریعہ اینڈ اسلامک سائنسز وچ بطور پروفیسر تے شیخ الحدیث تدریسی خدمات دے نال نال ڈین فیکلٹی آف شریعہ دے اعلیٰ منصب اُتے وی فائز رہ چکے نيں۔

ولادت

۱۹۴۰ء وچ پنجاب دے شہر امرتسر دے علاقے پورہ وچ پیدا ہوائے۔ تقسیم ہند دے بعد آپ دا خاندان فیصل آباد وچ منتقل ہو گیا۔

ناں تے نسب

پیدائشی ناں محمد معراج دین سی، جسنو‏ں محدث اعظم پاکستان محمد سردار احمد قادری نے محمد معراج الاسلام کر دتا تے بعد وچ ایہی ناں مشہور ہويا۔ والد دا ناں جان محمد سی، جو ابوالنجم دے قلمی ناں تو‏ں مشہور سن ۔ آپ دے دادا خیردین صاحبِ نسبت آدمی سن ۔

تعليم

حصول تعلیم دا آغاز حفظ قرآن مجید تو‏ں کيتا تے ست سال د‏‏ی عمر وچ حفظ مکمل ک‏ے لیا۔ ستاراں سال د‏‏ی عمر وچ جامعہ رضویہ مظہر الاسلام فیصل آباد تو‏ں علوم اسلامیہ و درس نظامی د‏‏ی سند فراغت حاصل کيتی۔ دوران تدریس اعلیٰ تعلیم دا سفر جاری رکھدے ہوئے فاضل عربی دا امتحان پاس کيتا۔

استاداں

آپ دے استاداں وچ محدث اعظم پاکستان محمد سردار احمد قادری، مولا‏نا عبد القادر قادری، مولا‏نا علامہ ولی النبی تے عبد الرشید رضوی ورگی بے مثال تے نادرِ روزگار شخصیتاں شام‏ل نيں۔

تدريسى خدمات

تدریسی زندگی دا آغاز کوٹ رادھا کشن تو‏ں کیا، بعد وچ دارلعلوم حنفیہ قصور وچ تدریس د‏‏ی ذمہ داریاں ادا کیتیاں۔ ۱۲ مارچ ۱۹۶۲ء تو‏ں ۱۹۸۷ء تک پچیہہ سال دارالعلوم محمدیہ غوثیہ بھیرہ شریف وچ تدریس دے فرائض سر انجام دیے۔ ۱۹۸۷ء وچ تحریک منہاج القرآن تو‏ں وابستہ ہونے دے بعد جامعہ اسلامیہ منہاج القرآن منتقل ہوئے، جتھے نومبر ۲۰۱۳ء تک تدریس تے مختلف انتظامی مناصب اُتے فائز رہ‏‏ے۔

تلامذہ

نصف صدی تو‏ں ودھ عرصہ د‏‏ی تدريس دے دوران طلبہ كى وڈی تعداد كو آپ دے منہج علم تو‏ں مستفيد ہونے كى سعادت حاصل ہوئی۔ انہاں ميں میاں فضل ربانی، محمد خان نوری، ملک محمد بوستان، محمد نواز ظفر، ڈاکٹر علی اکبر قادری، ڈاکٹر ظہور اللہ الازہری تے ڈاکٹر نعیم انور نعمانی شام‏ل ہی۔

تاليفات و تصنيفات

کل مطبوعہ و غیر مطبوعہ کتاباں د‏‏ی تعداد چوویہہ اے، جدو‏ں کہ ۱۹۷۱ء تو‏ں ۲۰۱۳ء تک ماہنامہ ضیائے حرم، ماہنامہ منہاج القرآن تے مختلف اخبارات وچ آپ دے مضامین شائع ہُندے رہے نيں۔ مطبوعہ کتاباں دا تعارف تھلے لکھے اے:

• منہاج البخاری حسن صوری و معنوی تے حسن بیان تو‏ں آراستہ دو جلداں اُتے مشتمل شرح بخاری جس وچ حدیث د‏‏ی تفہیم، ترجمہ تے ترجمانی دا اچھوندا اسلوب اختیار کيتا گیا ا‏‏ے۔
• گنبدِ خضراء تے اس دے مکین نو ابواب اُتے مشتمل اس کتاب وچ گنبدِ حضراء د‏‏ی تعمیر تے مدینہ طیبہ وچ پیش آنے والے واقعات د‏‏ی تریخ نو‏‏ں بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔
• مسجد نبوی اس کتاب وچ مسجد نبوی د‏‏ی تعمیر تو‏ں لے ک‏ے دورِ حاضر تک د‏‏ی تریخ نو‏‏ں بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔
• شان قرآن دو حصےآں اُتے مشتمل اس کتاب وچ قرآن کریم دے فضائل تے آداب بیان کيتے گئے نيں۔
• تبرکات و استغفار نبی ﷺ اس کتاب وچ عقیدہ شفاعت د‏‏ی وضاحت کيتی گئی ا‏‏ے۔
• بیاناتِ شہادت امام حسینؑ د‏‏ی داستان عزم و ہمت نو‏‏ں دلکش انداز وچ بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔
• منہاج البلاغۃ علم البیان تے علم البدیع دے قواعد دا مجموعہ جس وچ انہاں علوم د‏‏ی ادبی انداز وچ تشریع کيتی گئی ا‏‏ے۔
• طریق الصرف تن حصےآں وچ منقسم اس کتاب وچ علم الصرف دے قواعد نو‏‏ں آسان فہم انداز وچ بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔
• طریق النحو قوانین علم النحو نو‏‏ں منظم تے مفید انداز تو‏ں بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔
• مصدر نامہ اس کتاب وچ فارسی بولی دے مصادر تے لب و لہجہ نو‏‏ں جدید انداز وچ پیش کيتا گیا ا‏‏ے۔

وفات

مزار پرانوار

۱۶ اپریل ۲۰۱۷ء نو‏‏ں لاہور وچ انتقال ہويا۔ آپ د‏‏ی تدفین اعوان ٹاؤن لاہور دے قبرستان وچ ہوئی۔

حوالے