مرکزی یونیورسٹیاں
مرکزی یونیورسٹیاں بھارت وچّ پارلیمنٹ دے ایکٹ تحت قایم کیتیاں گیاں ہن اتے ایہہ ہائر ایجوکیشن کمیشن دی دیکھ-ریکھ ہیٹھ چلایاں جاندیاں ہن۔[۱]عامَ-طور تے بھارت وچّ ساریاں یونیورسٹیاں نوں مانتا دین دا کم اتے یونیورسٹیاں دی ہور ذمہ واری دا کم یونیورسٹی گرانٹ کمیشن(یوجی سی) ولوں کیتا جاندا ہے جو کہ یونیورسٹی گرانٹ کمیشن ایکٹ، 1956 تحت بنایا گیا سی۔[۲][۳]
مرکزی جامعہ (انگریزی: Central university) بھارت دی اوہ یونیورسٹیاں نيں جو شعبہ برائے اعلیٰ تعلیم، وزارت ترقی انسانی وسائل، حکومت ہند دے تحت قائم کيتیاں جاندیاں نيں۔ [۱] بھارت دی تمام یونیورسٹیاں نوں یونیورسٹی گرانٹس کمیشن منظور کردی اے تے ایہ کمیشن یونیورسٹی گرانٹس کمیشن ایکٹ، 1956ء دے تحت تشکیل دتی گئی اے۔[۴][۳] اس دے علاوہ 15 پروفیشنل کونسلاں وی تشکیل دتیاں گئیاں جو مختلف زاویاں توں بھارت دی یونیوسٹیاں اُتے نطر رکھدی نيں تاکہ انہاں دا معیار برقرار رہے۔[۵] مرکزی جامعہ سینٹرل یونیورسٹی ایکٹ 2009ء۔ ايسے ایکٹ دے تحت مرکزی یونیورسٹی اپنے مقاصد طت کردی اے۔ اوتھے توں اختیارات وی حاصل ہُندے نيں۔ اس دے تحت اوائل وچ 12 یونیورسٹیاں قائم کيتیاں گئیاں سن۔[۶]
بمطابق 12 دسمبر 2018[update] دی تازہ لسٹ دے مطابق بھارت وچ کل 49 مرکزی یونیورسٹیاں نيں۔[۷] انہاں وچوں 12 یونیورسٹیاں براہ راست مرکزی حکومت توں فنڈ حاصل کردیاں نيں جدوں کہ باقی نوں یو جی سی فنڈ کردی اے۔[۷]
یو جی سی مرکزی جامعہ دے علاوہ جنہاں یونیورسٹیاں دی دیکھ بھال کردی اے اوہ مندرجہ ذیل نيں
1۔ ریاستی جامعہ- انہاں یونیورسٹیاں نوں بھارت دی تمام ریاستاں اپنے اپنے علاقہ وچ علاقائی اسمبلی ایکٹ دے تحت قائم کردی اے تے دیکھ بھال کردی اے۔[۸][۹]
2۔ ڈیمڈ جامعہ- ڈیمڈ جامعہ یا ڈیمڈ یونیورسٹی نیم آزاد یونیورسٹی اے جسنوں شعبہ برائے اعلیٰ تعلیم یو جی سی ایکٹ دی شق 3 دے تحت یو جی سی دے مشورہ اُتے قائم کردا اے۔ [۱۰]
3۔ نجی جامعہ دا پرائیویٹ یونیورسٹی نوں یو جی سی منظور کردی اے۔ نجی جامعہ نوں ڈگری دینے دا اختیار اے مگر اوہ حرم جامعہ دے باہر کوئی کالج نئيں بنا سکدی اے۔ بمطابق 6 اکتوبر 2017[update] بھارت وچ کل 282 نجی یونیورسٹیاں نيں۔[۱۱]
ان یونیورسٹیاں دے علاوہ وی بھارت وچ کئی طرح دے تعلیمی، طبی، تحقیقی تے تکنیکی ادارے قائم نيں جداں انڈین انسٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی، نیشنل انٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی، انڈین انسٹی ٹیوٹ آف سائنس ایجوکیشن اینڈ ریسرچ، انڈین انسٹی ٹیوٹ آف انجینئرنگ سائنس اینڈ ٹیکنالوجی، انڈین انسٹی ٹیوٹ آف مینیجمینٹ تے آل انڈیا انسٹیوٹ آف میڈیکل سائنسز۔ انہاں دے علاوہ وی ہور قسم دے تعلیمی ادارے قائم نيں۔
یونیورسٹیاں صوبےآں مطابق[سودھو]
25 مئی 2016 مطابق بھارت وچّ کلّ 47 مرکزی یونیورسٹیاں ہن۔
| صوبہ | مرکزی یونیورسٹیاں |
|---|---|
| آندھرا پردیش | 1 |
| اروناچل پردیش | 1 |
| آسام | 2 |
| بہار | 4 |
| چھتیسگڑھ | 1 |
| دلی | 5[۱۲] |
| گوا | 0 |
| گجرات | 1 |
| ہریانہ | 1 |
| ہماچل پردیش | 1 |
| جموں اتے کشمیر | 2 |
| جھارکھنڈ | 1 |
| کرناٹک | 1 |
| کیرالا | 1 |
| مدھ پردیش | 2 |
| مہاراشٹر | 1 |
| منیپور | 2 |
| میگھالیہ | 1 |
| میزورام | 1 |
| ناگالینڈ | 1 |
| اڑیسہ[۱۳] | 1 |
| پونڈیچری | 1 |
| پنجاب | 1 |
| راجستھان | 1 |
| سکم | 1 |
| تاملناڈو | 2 |
| تلینگانہ | 3 |
| تریپورا | 1 |
| اتر پردیش | 5 |
| اتراکھنڈ | 1 |
| پچھمی بنگال | 1 |
| کلّ | 48 |
مرکزی یونیورسٹیاں دی لسٹ[سودھو]
# مرکزی یونیورسٹی ایکٹ، 2009 راہیں قایم
ہور دیکھو[سودھو]
حوالے[سودھو]
- ↑ ۱.۰ ۱.۱ "Central Universities". mhrd.gov.in. Union Human Resource Development Ministry. http://mhrd.gov.in/central_univ_eng. Retrieved on 13 March 2012. سائیٹ غلطی:Invalid
<ref>tag; name "Central Universities" defined multiple times with different content - ↑ "UGC Act-1956". Secretary, University Grants Commission. http://mhrd.gov.in/sites/upload_files/mhrd/files/upload_document/ugc_act.pdf. Retrieved on 31 March 2016.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ "University Grants Commission Act, 1956" (PDF). Union Human Resource Development Ministry. http://mhrd.gov.in/sites/upload_files/mhrd/files/ugc_act.pdf. Retrieved on 3 September 2011. سائیٹ غلطی:Invalid
<ref>tag; name "mhrd.gov.in" defined multiple times with different content - ↑ "UGC Act-1956". Secretary, University Grants Commission. http://mhrd.gov.in/sites/upload_files/mhrd/files/upload_document/ugc_act.pdf. Retrieved on 31 مارچ 2016.
- ↑ "Professional Councils". ugc.ac.in. University Grants Commission. http://www.ugc.ac.in/page/professional-councils.aspx. Retrieved on 11 ستمبر 2017.
- ↑ "Central Universities Act, 2009" (PDF). Central University of Karnataka. http://www.cuk.ac.in/pdf/ACT-AND-STATUTES.pdf. Retrieved on 14 اگست 2016.
- ↑ ۷.۰ ۷.۱ "Consolidated list of Central Universities as on 12.12.2018". UGC. 12 دسمبر 2018. https://www.ugc.ac.in/oldpdf/Consolidated_CENTRAL_UNIVERSITIES_List.pdf. Retrieved on 13 جنوری 2019. سائیٹ غلطی:Invalid
<ref>tag; name "Central" defined multiple times with different content - ↑ "State Universities". ugc.ac.in. University Grants Commission. http://www.ugc.ac.in/stateuniversity.aspx. Retrieved on 1 جولائی 2017.
- ↑ "List of State Universities as on 29.06.2017" (PDF). University Grants Commission. 29 جون 2017. http://www.ugc.ac.in/oldpdf/State%20University/State%20University%20as%20on%2029-06-2017.pdf. Retrieved on 1 جولائی 2017.
- ↑ "Indian Institute of Space Science and Technology (IISST) Thiruvanathapuram Declared as Deemed to be University". وزارت ترقی انسانی وسائل، حکومت ہند، Press Information Bureau. 14 جولائی 2008. http://pib.nic.in/release/release.asp?relid=40292. Retrieved on 3 ستمبر 2011.
- ↑ "State-wise List of Private Universities as on 6.10.2017". University Grants Commission. 6 اکتوبر 2017. https://www.ugc.ac.in/oldpdf/Private%20University/Private%20University%20Consolidated%20List%20Private%20Universities%20as%20on%2006.10.2017.pdf. Retrieved on 30 اکتوبر 2017.
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ ۱۲.۳ ۱۲.۴ http://www.ugc.ac.in
- ↑ ugc.ac.in
- ↑ "About RGU". rgu.ac.in. Rajiv Gandhi University. http://www.rgu.ac.in/aboutrgu/rguhistory.html. Retrieved on 26 June 2011.
- ↑ "Assam University". aus.ac.in. Assam University. http://www.aus.ac.in/about_us.html. Retrieved on 27 June 2011.
- ↑ "Welcome to Tezpur University". tezu.ernet.in. Tezpur University. http://www.tezu.ernet.in/. Retrieved on 27 June 2011.
- ↑ ":: Central University Of Bihar ::". cub.ac.in. Central University of Bihar. http://www.cub.ac.in/. Retrieved on 28 June 2011.
- ↑ "Guru Ghasidas University". ggu.ac.in. Guru Ghasidas Vishwavidyalaya. http://www.ggu.ac.in/. Retrieved on 29 June 2011.
- ↑ "Indira Gandhi National Open University". ignou.ac.in. Indira Gandhi National Open University. http://web.archive.org/web/20091024074312/http://www.ignou.ac.in/. Retrieved on 29 June 2011.
- ↑ "History of Jamia Millia Islamia". jmi.ac.in. Jamia Millia Islamia University. http://jmi.ac.in/HistoryofJamia.htm. Retrieved on 29 June 2011.
- ↑ "Welcome to Jawaharlal Nehru University". jnu.ac.in. Jawaharlal Nehru University. http://www.jnu.ac.in/main.asp?sendval=Introduction. Retrieved on 29 June 2011.
- ↑ "About us". du.ac.in. University of Delhi. http://www.du.ac.in/index.php?id=10. Retrieved on 29 June 2011.
- ↑ "Central University of Gujarat". cug.ac.in. Central University of Gujarat. http://www.cug.ac.in/. Retrieved on 29 June 2011.
- ↑ "Central University of Haryana". cuharyana.org. Central University of Haryana. http://www.cuharyana.org/. Retrieved on 3 July 2011.
- ↑ "Central University of Himachal Pradesh". cuhimachal.ac.in. Central University of Himachal Pradesh. http://cuhimachal.ac.in/cuhp_about_genesis.aspx. Retrieved on 18 July 2011.
- ↑ "Welcome To The Official Website | Central University of Jammu". cujammu.ac.in. Central University of Jammu. http://www.cujammu.ac.in//. Retrieved on 24 November 2013.
- ↑ "Welcome To The Official Website | Central University of Kashmir". cukashmir.ac.in. Central University of Kashmir. http://www.cukashmir.ac.in/home.aspx. Retrieved on 19 July 2011.
- ↑ "About CUJ". cuj.ac.in. Central University of Jharkhand. http://cuj.ac.in/About%20Us.html. Retrieved on 20 July 2011.
- ↑ "About CUK". cuk.ac.in. Central University of Karnataka. http://www.cuk.ac.in/aboutcuk.html. Retrieved on 21 July 2011.
- ↑ "Official Website of Central University of Kerala". cukerala.ac.in. Central University of Kerala. http://www.cukerala.ac.in/about. Retrieved on 7 August 2011.
- ↑ "The University Profile". dhsgsu.ac.in. Dr. Hari Singh Gour University. http://www.dhsgsu.ac.in/webpages.php?tag=profile. Retrieved on 14 December 2011.
- ↑ "Indira Gandhi National Tribal University". igntu.nic.in. Indira Gandhi National Tribal University. http://igntu.nic.in/theuniversity.htm. Retrieved on 29 August 2011.
- ↑ "Mahatma Gandhi Antarrashtriya Hindi Vishwavidyalaya". hindivishwa.org. Mahatma Gandhi Antarrashtriya Hindi Vishwavidyalaya. http://www.hindivishwa.org/. Retrieved on 30 August 2011.
- ↑ "Central Agricultural University". dare.nic.in. Central Agricultural University. http://dare.nic.in/cau.htm. Retrieved on 24 July 2011.
- ↑ "Manipur University". manipuruniv.ac.in. Manipur University. http://manipuruniv.ac.in/en/home.html. Retrieved on 24 July 2011.
- ↑ "History of North-Eastern Hill University, Shillong-22". nehu.ac.in. North Eastern Hill University. http://www.nehu.ac.in/aboutus.php. Retrieved on 24 July 2011.
- ↑ "About Mizoram University". mzu.edu.in. Mizoram University. http://www.mzu.edu.in/about%20mzu.html. Retrieved on 24 July 2011.
- ↑ "Welcome to Nagaland University Home Page". nagauniv.org.in. Nagaland University. http://www.nagauniv.org.in/. Retrieved on 30 August 2011.
- ↑ "Introduction". cuorissa.org. Central University of Orissa. http://cuorissa.org/dorun/index.php?option=com_content&view=article&id=130&Itemid=78. Retrieved on 30 August 2011.
- ↑ "About the University | Pondicherry University". pondiuni.edu.in. Pondicherry University. http://www.pondiuni.edu.in/content/about-university. Retrieved on 1 August 2011.
- ↑ "CUP Profile". centralunipunjab.com. Central University of Punjab. http://www.centralunipunjab.com/Profile.asp. Retrieved on 3 August 2011.
- ↑ "About University". curaj.ac.in. Central University of Rajasthan. http://www.curaj.ac.in/Default.aspx?PageId=29. Retrieved on 24 July 2011.
- ↑ "Welcome to Sikkim University". sikkimuniversity.in. Sikkim University. http://www.sikkimuniversity.in/webforms/Welcome.aspx. Retrieved on 9 June 2011.
- ↑ "Central University of Tamil Nadu, Thiruvarur". tiruvarur.tn.nic.in. Central University of Tamil Nadu. http://www.tiruvarur.tn.nic.in/cutn/. Retrieved on 27 July 2011.
- ↑ "About Us". imu.tn.nic.in. Indian Maritime University. http://www.imu.tn.nic.in/aboutus.html. Retrieved on 27 July 2011.
- ↑ Telangana
- ↑ "EFL University". efluniversity.ac.in. English and Foreign Languages University. http://www.efluniversity.ac.in/index.php?option=com_content&view=article&id=70&Itemid=136. Retrieved on 27 May 2011.
- ↑ "University Act". manuu.ac.in. Maulana Azad National Urdu University. http://www.manuu.ac.in/universityAct.html. Retrieved on 24 June 2011.
- ↑ "Right of Information | Uoh". uohyd.ernet.in. University of Hyderabad. http://www.uohyd.ernet.in/index.php/morelinks/right-of-information. Retrieved on 26 June 2011.
- ↑ "About_More". tripurauniv.in. Tripura University. http://www.tripurauniv.in/index.php/profile/about-us/30.html. Retrieved on 28 July 2011.
- ↑ "Aligarh Muslim University". amu.ac.in. Aligarh Muslim University. http://www.amu.ac.in/aboutamu.htm. Retrieved on 28 July 2011.
- ↑ "History". allduniv.ac.in. Allahabad University. http://web.archive.org/web/20080430144220/http://www.allduniv.ac.in/about.htm. Retrieved on 28 July 2011.
- ↑ "BBAU, Lucknow". bbauindia.org. Babasaheb Bhimrao Ambedkar University. http://www.bbauindia.org/vc_desk.htm. Retrieved on 28 July 2011.
- ↑ "History of BHU". bhu.ac.in. Banaras Hindu University. http://www.bhu.ac.in/history1.htm. Retrieved on 28 July 2011.
- ↑ "Hemwati Nandan Bahuguna Garhwal University – HNBGU | About the University". hnbgu.ac.in. Hemwati Nandan Bahuguna Garhwal University. http://hnbgu.ac.in/index.php?option=com_content&view=article&id=46&Itemid=552. Retrieved on 31 July 2011.
- ↑ "Heritage". visva-bharati.ac.in. Visva-Bharati University. http://www.visva-bharati.ac.in/Heritage/Contents/HeritageContents.htm?f=../Contents/Contents.htm. Retrieved on 1 August 2011.