مرکزی یونیورسٹیاں

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
بھارت دیاں سبھ توں پرانیاں مرکزی یونیورسٹیاں وچوں اک الہٰ آباد یونیورسٹی۔

مرکزی یونیورسٹیاں بھارت وچّ پارلیمنٹ دے ایکٹ تحت قایم کیتیاں گیاں ہن اتے ایہہ ہائر ایجوکیشن کمیشن دی دیکھ-ریکھ ہیٹھ چلایاں جاندیاں ہن۔[۱]عامَ-طور تے بھارت وچّ ساریاں یونیورسٹیاں نوں مانتا دین دا کم اتے یونیورسٹیاں دی ہور ذمہ واری دا کم یونیورسٹی گرانٹ کمیشن(یوجی سی) ولوں کیتا جاندا ہے جو کہ یونیورسٹی گرانٹ کمیشن ایکٹ، 1956 تحت بنایا گیا سی۔[۲][۳]

مرکزی جامعہ (انگریزی: Central university) بھارت د‏‏ی اوہ یونیورسٹیاں نيں جو شعبہ برائے اعلیٰ تعلیم، وزارت ترقی انسانی وسائل، حکومت ہند دے تحت قائم کيت‏یاں جاندیاں نيں۔ [۱] بھارت د‏‏ی تمام یونیورسٹیاں نو‏‏ں یونیورسٹی گرانٹس کمیشن منظور کردی اے تے ایہ کمیشن یونیورسٹی گرانٹس کمیشن ایکٹ، 1956ء دے تحت تشکیل دتی گئی ا‏‏ے۔[۴][۳] اس دے علاوہ 15 پروفیشنل کونسلاں وی تشکیل دتیاں گئیاں جو مختلف زاویاں تو‏ں بھارت د‏‏ی یونیوسٹیاں اُتے نطر رکھدی نيں تاکہ انہاں دا معیار برقرار رہ‏‏ے۔[۵] مرکزی جامعہ سینٹرل یونیورسٹی ایکٹ 2009ء۔ ايس‏ے ایکٹ دے تحت مرکزی یونیورسٹی اپنے مقاصد طت کردی ا‏‏ے۔ اوتھے تو‏ں اختیارات وی حاصل ہُندے نيں۔ اس دے تحت اوائل وچ 12 یونیورسٹیاں قائم کيت‏یاں گئیاں سن۔[۶]

بمطابق 12 دسمبر  2018 (2018 -12-12) د‏‏ی تازہ لسٹ دے مطابق بھارت وچ کل 49 مرکزی یونیورسٹیاں نيں۔[۷] انہاں وچو‏ں 12 یونیورسٹیاں براہ راست مرکزی حکومت تو‏ں فنڈ حاصل کردیاں نيں جدو‏ں کہ باقی نو‏‏ں یو جی سی فنڈ کردی ا‏‏ے۔[۷]

یو جی سی مرکزی جامعہ دے علاوہ جنہاں یونیورسٹیاں د‏‏ی دیکھ بھال کردی اے اوہ مندرجہ ذیل نيں

1۔ ریاستی جامعہ- انہاں یونیورسٹیاں نو‏‏ں بھارت د‏‏ی تمام ریاستاں اپنے اپنے علاقہ وچ علاقائی اسمبلی ایکٹ دے تحت قائم کردی اے تے دیکھ بھال کردی ا‏‏ے۔[۸][۹]

2۔ ڈیمڈ جامعہ- ڈیمڈ جامعہ یا ڈیمڈ یونیورسٹی نیم آزاد یونیورسٹی اے جسنو‏ں شعبہ برائے اعلیٰ تعلیم یو جی سی ایکٹ د‏‏ی شق 3 دے تحت یو جی سی دے مشورہ اُتے قائم کردا ا‏‏ے۔ [۱۰]

3۔ نجی جامعہ دا پرائیویٹ یونیورسٹی نو‏‏ں یو جی سی منظور کردی ا‏‏ے۔ نجی جامعہ نو‏‏ں ڈگری دینے دا اختیار اے مگر اوہ حرم جامعہ دے باہر کوئی کالج نئيں بنا سکدی ا‏‏ے۔ بمطابق 6 اکتوبر  2017 (2017 -10-06) بھارت وچ کل 282 نجی یونیورسٹیاں نيں۔[۱۱]

ان یونیورسٹیاں دے علاوہ وی بھارت وچ کئی طرح دے تعلیمی، طبی، تحقیقی تے تکنیکی ادارے قائم نيں جداں انڈین انسٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی، نیشنل انٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی، انڈین انسٹی ٹیوٹ آف سائنس ایجوکیشن اینڈ ریسرچ، انڈین انسٹی ٹیوٹ آف انجینئرنگ سائنس اینڈ ٹیکنالوجی، انڈین انسٹی ٹیوٹ آف مینیجمینٹ تے آل انڈیا انسٹیوٹ آف میڈیکل سائنسز۔ انہاں دے علاوہ وی ہور قسم دے تعلیمی ادارے قائم نيں۔

یونیورسٹیاں صوبےآں مطابق[سودھو]

25 مئی 2016 مطابق بھارت وچّ کلّ 47 مرکزی یونیورسٹیاں ہن۔

دلی یونیورسٹی دی مکھ عمارت
دلی یونیورسٹی جو کہ دلی دیاں پنج مرکزی یونیورسٹیاں وچوں کّ ہے۔
صوبےآں پکھوں مرکزی یونیورسٹیاں
صوبہ مرکزی
یونیورسٹیاں
آندھرا پردیش 1
اروناچل پردیش 1
آسام 2
بہار 4
چھتیسگڑھ 1
دلی 5[۱۲]
گوا 0
گجرات 1
ہریانہ 1
ہماچل پردیش 1
جموں اتے کشمیر 2
جھارکھنڈ 1
کرناٹک 1
کیرالا 1
مدھ پردیش 2
مہاراشٹر 1
منیپور 2
میگھالیہ 1
میزورام 1
ناگالینڈ 1
اڑیسہ[۱۳] 1
پونڈیچری 1
پنجاب 1
راجستھان 1
سکم 1
تاملناڈو 2
تلینگانہ 3
تریپورا 1
اتر پردیش 5
اتراکھنڈ 1
پچھمی بنگال 1
کلّ 48

مرکزی یونیورسٹیاں دی لسٹ[سودھو]

بھارت دیاں مرکزی یونیورسٹیاں
یونیورسٹی صوبہ تھاں ٹکانہ قیام خاصیت Sources
راجیو گاندھی یونیورسٹی اروناچل پردیش ایٹانگر 1985 عامَ [۱۲][۱۴]
آسام یونیورسٹی آسام سلیکیر 1994 عامَ [۱۵]
تیزپور یونیورسٹی آسام تیزپور 1994 عامَ [۱۶]
دکھنی بہار مرکزی یونیورسٹی بہار گیا 2009 عامَ [۱۷]
شمالی بہار مہاتما گاندھی مرکزی یونیورسٹی بہار موتیہاری 2016 عامَ
نالندا یونیورسٹی بہار راجگیر نیڑے نالندا 2010 عامَ
گرو گھاسیداس یونیورسٹی چھتیسگڑھ بلاسپور 1983 عامَ [۱۸]
اندرا گاندھی نیشنل اوپن یونیورسٹی دلی نویں دلی 1985 ڈسٹینس ایزوکیشن [۱۹]
جامعہ ملیہ اسلامیہ دلی نویں دلی 1920 عام [۲۰]
جواہر لال نہرو یونیورسٹی دلی نویں دلی 1969 عامَ [۲۱]
دلی یونیورسٹی دلی نویں دلی 1922 عامَ [۲۲]
گجرات مرکزی یونیورسٹی# گجرات گاندھی نگر 2009 عامَ [۲۳]
ہریانہ مرکزی یونیورسٹی# ہریانہ مہیندرگڑھ 2009 عامَ [۲۴]
ہماچل پردیش مرکزی یونیورسٹی# ہماچل پردیش دھرم شالہ(دھرم شالہ) 2009 عامَ [۲۵]
جموں مرکزی یونیورسٹی# جموں اتے کشمیر جموں 2011 عامَ [۲۶]
کشمیر مرکزی یونیورسٹی# جموں اتے کشمیر سرینگر 2009 عامَ [۲۷]
جھارکھنڈ مرکزی یونیورسٹی# جھارکھنڈ رانچی 2009 عامَ [۲۸]
کرناٹک مرکزی یونیورسٹی# کرناٹک گلبرگا 2009 عامَ [۲۹]
کیرالا مرکزی یونیورسٹی# کیرالا کسارگوڈ 2009 عامَ [۳۰]
ڈاکٹر ہری سنگھ گوڑ یونیورسٹی مدھ پردیش ساگر 1946 عامَ [۳۱]
اندرا گاندھی نیشنل ٹربل یونیورسٹی مدھ پردیش امرکنٹک 2007 عامَ [۳۲]
مہاتما گاندھی انٹرنیشنل ہندی یونیورسٹی مہاراشٹر واردھا 1997 ہندی [۳۳]
مرکزی کھیتی باڑی یونیورسٹی منیپور امپھال 1993 کھیتی باڑی [۳۴]
منیپور یونیورسٹی منیپور امپھال 1980 عامَ [۳۵]
نارتھ ایسٹرن ہل یونیورسٹی میگھالیہ شیلانگ 1973 عامَ [۳۶]
میزورام یونیورسٹی میزورام آیزول 2000 عامَ [۳۷]
ناگالینڈ یونیورسٹی ناگالینڈ لومامی 1994 عامَ [۳۸]
اڑیسہ یونیورسٹی# اڑیسہ کوراپت 2009 عامَ [۳۹]
پانڈیچری یونیورسٹی پونڈیچری پونڈیچری 1985 عامَ [۴۰]
پنجاب مرکزی یونیورسٹی بٹھنڈہ# پنجاب بٹھنڈہ 2009 عامَ [۴۱]
راجستھان مرکزی یونیورسٹی# راجستھان اجمیر 2009 عامَ [۴۲]
سکم یونیورسٹی سکم گنگٹوک 2007 عامَ [۴۳]
تاملناڈو مرکزی یونیورسٹی# تاملناڈو تروواروڈ 2009 عامَ [۴۴]
بھارتی سمندری یونیورسٹی تاملناڈو چنیئی 2008 سمندری وگیان [۴۵]
انگریزی اتے غیرملکی بولیاں دی مرکزی یونیورسٹی تیلنگانا[۴۶] حیدرآباد 1958 انگریزی اتے غیرملکی بولیاں [۴۷]
مولانا آزاد نیشنل اردو یونیورسٹی تلینگانہ حیدرآباد دکن 1998 اردو [۴۸]
حیدرآباد یونیورسٹی تلینگانہ حیدرآباد دکن 1974 عامَ [۴۹]
تریپورا یونیورسٹی تریپورا اگرتلا 1987 عامَ [۵۰]
علیگڑھ مسلم یونیورسٹی اتر پردیش علیگڑھ 1920 عامَ [۵۱]
الہٰ آباد یونیورسٹی اتر پردیش الہٰ آباد 1887 عامَ [۵۲]
باباصاحب بھیمراؤ امبیدکر یونیورسٹی اتر پردیش لکھنؤ 1996 عامَ [۵۳]
بنارس ہندو یونیورسٹی اتر پردیش وارانسی 1916 عامَ [۵۴]
راجیو گاندھی قومی ہوائی یونیورسٹی اتر پردیش رائے بریلی 2013

[۱۲]

عامَ
ہیموتی نندن بہگنا گڑوال یونیورسٹی اتراکھنڈ سری نگر 1973 (CU wef 2009) عامَ [۱۲][۵۵]
عالمی بھارتی یونیورسٹی پچھمی بنگال شانتینکیتن 1921 عامَ [۵۶]

# مرکزی یونیورسٹی ایکٹ، 2009 راہیں قایم

ہور دیکھو[سودھو]

حوالے[سودھو]

  1. ↑ ۱.۰ ۱.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  2. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  3. ↑ ۳.۰ ۳.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  4. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  5. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  6. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  7. ↑ ۷.۰ ۷.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  8. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  9. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  10. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  11. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  12. ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ ۱۲.۳ ۱۲.۴ http://www.ugc.ac.in
  13. ↑ ugc.ac.in
  14. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  15. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  16. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  17. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  18. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  19. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  20. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  21. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  22. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  23. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  24. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  25. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  26. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  27. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  28. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  29. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  30. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  31. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  32. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  33. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  34. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  35. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  36. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  37. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  38. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  39. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  40. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  41. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  42. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  43. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  44. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  45. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  46. ↑ Telangana
  47. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  48. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  49. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  50. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  51. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  52. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  53. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  54. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  55. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  56. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=مرکزی_یونیورسٹیاں&oldid=659833" توں لیا