Jump to content

مسجد حرام دی یرغمالی

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
مسجد الحرام یرغمال

سعودی سپاہی مسجد حرام نوں چھڑانے دے لئی کوشاں، 1979
تاریخ20 نومبر– 4 دسمبر1979
مقاممکہ، سعودی عرب
نتیجہ

سعودی عرب دی فتح

  • سعودی عرب نے واپس مسجد الحرام نوں اپنے کنٹرول وچ لیا
  • جہیمان العتیبی تے ساتھیاں نوں پھانسی دی گئی
  • سعودی عرب وچ وہابی اسلامی قوانین دا نفاذ ہور سخت کیتا گیا
محارب

Flag of سعودی عرب سعودی عرب

امداد:[۱]

الاخوان[۳]
کمانڈر اور رہنما
Flag of سعودی عرب خالد بن عبدالعزیز
Flag of سعودی عرب شاہ فہد
Flag of سعودی عرب شہزادہ سلطان
Flag of سعودی عرب شاہ عبداللہ
Flag of سعودی عرب شہزادہ نایف
Flag of سعودی عرب شہزادہ بدر
Flag of سعودی عرب ترکی بن فیصل
Flag of سعودی عرب جنرل فالح الظاہری
Flag of سعودی عرب جنرل قضیبی  (زخمی)
Flag of سعودی عرب میجر محمد زویدالنفائی
جہیمان العتیبی
عبداللہ القحطانی 
محمد فیصل Surrendered
محمد الیاس Surrendered
طاقت
  • ~10,000 سعودی قومی گارڈ

یرغمالیٔ مسجد الحرام دا واقعہ نومبر تے دسمبر 1979ء وچ پیش آیا۔جدوں باغیاں نے مسجد الحرام توں آل سعود دی حکومت ختم کرنے دے لئی مقدس ترین مسجد اُتے حملہ کیتا۔ حج دے دوراں حملہ آوراں نے اپنے اک ساتھی محمد عبداللہ القحطانی نوں امام مہدی قرار دتا تے کہا کہ تمام مسلمان اس شخص دی پیروی کرن۔

ایہ کارروائی دو ہفتےآں تک جاری رہی بالآخر دہشت گرداں دی وڈی تعداد نوں ہلاک کر دتا گیا تے پھیر جہیمان العتیبی تے 60 ساتھیاں نوں پھانسی دتی گئی۔ اس واقعے دے بعد سعودی حکومت نے سخت اسلامی قوانین نافذ کیتے۔

پس منظر

[سودھو]

اس دہشت گرد گروہ دی قیادت جہیمان العتیبی کر رہیا سی، جہیمان نجد دے اک وڈے خاندان نال تعلق رکھدا سی، اس نے اپنے رشتہ دار نوں امام مہدی قرار دتا۔ جہیمان اس توں پہلے سعودی قومی گارڈ دا وی حصہ رہیا سی، اس دا والد وی آل سعود دے نال اٹھتا بیٹھتا سی۔ اس شخص نے 1400 ہجری، محرم دے مہینے وچ حملہ کیتا۔ جہیمان اک وقت وچ سعودی مفتی اعظم دا شاگرد وی رہیا۔

حملے دے پیچھے مقاصد

[سودھو]

انہاں خوارج دے حملے دا مقصد ایہ سی کہ مسجد الحرام اُتے قبضہ کرکے نقلی امام مہدی دا اعلان کیتا جائے تاکہ دنیا بھر توں مسلمان اسدی بیعت دے لئی آؤن تے سعودی عرب اُتے پریشر پاؤن کہ "امام مہدی" نوں کچھ نا کہیا جائے۔ اس توں ایہ ہُندا کہ سعودی عرب دا ذریعہ معاش تے دیگر ملکاں دا اس دی سیکیورٹی توں اعتبار اٹھ جاندا، اگر ایہ قبضہ کچھ ہور عرصہ رہندا تے دوسرے ملک لالچ وچ مسجد الحرام نوں آزاد کران بھیجدے لیکن انہاں دے تے سعودی عرب دے وچکار وی جنگ شروع ہوجاندی۔ ایہ اک پری-پلینڈ سازش سی تاکہ مسلماناں نوں ہور کمزور کیتا جاسکے۔ خلافت ٹٹنے دے بعد مسلمان دوبارہ کوی ئجنگ لڑنے دے قابل نہیں سن لیکن اللہ نے انہاں ساریاں دے منصوبے ضائع کردتے تے علماء کرام نے فوری طور اُتے ہوشیاری توں کم کردے ہوئے انہاں خوارج دے خلاف فتوی دتا تے پاکستان نے اپنی بہادر تے بہترین مہارت والی فوج بھیج کے دوسآں نوں بولنے دا موقع نہ دتا۔ ایہ اللہ دا خاص کرم سی کہ نہ دوسرے ملکاں توں خروج ہویا نہ ہی مسلمان ملکاں دی آپس وچ لڑائی ہوئی۔

علماء نال تعلقات

[سودھو]

حملے دی تیاری

[سودھو]

حملہ کرنے توں پہلے تمام باغیاں نوں بڑی اچھی طرح تیار کیتا گیا سی تے چونکہ باغیاں دا قائد جہیمان پہلے سعودی فوج وچ وی رہیا سی تو اس نوں اکثر جگہاں دا پتہ سی، اسلحہ وی سعودی افواج دے گوداماں توں چرایا گیا تے مسجد الحرام دے نیچے کمرےآں وچ رکھیا گیا ۔ پھر جدوں فریقین وچ جنگ چھڑی تے اسلحہ نوں استعمال کیتا گیا۔

یرغمال

[سودھو]

محاصرہِ مسجد

[سودھو]

بعد دے حالات

[سودھو]
جہیمان تے اس دے ساتھیاں نوں گرفتار کرنے دے بعد دی اک تصویر

مسجد الحرام نوں باغیاں توں چھڑانے وچ پاک فوج دا وی کردار قابل ذکر اے۔ اس دو ہفتہ مسلسل جاری جنگ دے بعد بالآخر مسجد الحرام نوں باغیاں توں چھڑا لیا گیا۔ جہیمان العتیبی تے ساتھیاں نوں چھ جرماں دے ارتکاب اُتے سعودی قاضیاں نے سزائے موت دتی۔اوہ جرم ایہ نیں:

  • مسجد الحرام دا تقدس پامال کرنا
  • ناحق مسلماناں دا قتل
  • حاکمِ وقت دی نافرمانی
  • مسجد الحرام وچ نماز دے ادائیگی نوں روکنا
  • امام مہدی دے پہچان دے متعلق جھوٹ
  • معصوم مسلماناں نوں غلط کام دے لئی استعمال کرنا

ہور ویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. «Attack on Kaba Complete Video». YouTube. 23 جولائی 2011. دریافت‌شده در 8 جون 2013. تاریخ وارد شده در |date= را بررسی کنید (کمک)
  2. Da Lage, Olivier (2006). Géopolitique de l'Arabie Saoudite (in French). Complexe, 34. ISBN 2804801217. 
  3. Lacey 2009, p. 13.
  4. «THE SIEGE AT MECCA». 2006. بایگانی‌شده از اصلی در 2016-07-06. دریافت‌شده در 2015. تاریخ وارد شده در |accessdate= را بررسی کنید (کمک)
  5. «Pierre Tristam, "1979 Seizure of the Grand Mosque in Mecca"، About.com». بایگانی‌شده از اصلی در 2019-01-07. دریافت‌شده در 1 نومبر 2011. تاریخ وارد شده در |accessdate= را بررسی کنید (کمک)
  6. Riyadh (10 جنوری 1980). "63 Zealots beheaded for seizing Mosque". Pittsburgh Post-Gazette. http://news.google.co.uk/newspapers?id=wesNAAAAIBAJ&sjid=rG0DAAAAIBAJ&pg=6824,1266876&dq=grand-mosque&hl=en. Retrieved on
    12 نومبر 2010.