مفید خلائق (اخبار)

مفید خلائق

قسم	ہفت روزہ
ناشر	مطبع مفیدِ خلائق آگرہ
مدیر	منشی شیو نرائن آرام
آغاز	23 دسمبر، 1856ء
زبان	اردو
اختتام	1860ء
صدر دفتر	محلہ چھیلی اِٹ، آگرہ، برطانوی ہندوستان
تعداد اشاعت	706

مفید خلائق برطانوی راج وچ اردو بولی دا اک ہفت روزہ اخبار سی۔ ایہ اخبار 23 دسمبر 1856ء نو‏‏ں مطبع مفیدِ خلائق زیرِ اہتمام منشی شیو نرائن آرام نے آگرہ تو‏ں جاری کيتا۔ اٹھ صفحات اُتے مشتمل اس اخبار وچ نثری مقالات دے علاوہ مشہور شاعر دا کلام وی شائع ہُندا سی۔ اخبار د‏‏ی اشاعت 1859ء تک جاری رہی تے 1860ء دے آس پاس بند ہويا۔ اس دا صدر دفتر آگرہ وچ سی۔

تریخ

رفاہِ عام تے خدمتِ ادب دے جذبے دے تحت جنگ آزادی 1857ء تو‏ں کچھ ماہ پہلے اک معیاری رسالہ مفید خلائق دے عنوان تو‏ں 23 دسمبر 1856ء وچ دلی کالج دے سابق پروفیسر و مالک مطبع مفیدِ خلائق منشی شیو نرائن آرام نے آگرہ تو‏ں جاری کيتا۔ ایہ اک ہفت روزہ اخبار سی تے چار ورق یعنی اٹھ صفحات اُتے مشتمل سی۔ اس اخبار دا سالانہ چندہ نو روپے سی۔ اس وچ اردو دے سامنے ہی ہندی وچ وی ترجمہ ہُندا سی۔

مفید خلائق دے مدیر منشی شیو نرائن آرام سن، انہاں دے والد دا ناں منشی نند لال سی تے انہاں دے دادا بنسی دھر مرزا اسد اللہ خاں غالب دے نانا خواجہ غلام حسین کمیندان د‏‏ی جائداد دے منصرم سن ۔ منشی شیو نرائن 1824ء وچ پیدا ہوئے۔ اردو فارسی دے علاوہ انگریزی وچ وی اچھی جاݨدے سن ۔مشہور لغت نویس ڈاکٹر فیلن تو‏ں انگریزی ادب د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ اوہ اردو ہندی دے مسلم ادیب سن ۔ انہاں د‏‏یاں کتاباں وچ ہندوستان دا جغرافیہ اردو وچ ، تذکرہ دیماس (پلوٹارک د‏‏ی کتاب دا ترجمہ) شام‏ل نيں۔ اس دے علاوہ فورٹ دے رسالے وچ علم فزکس دا ترجمہ بشرکت سروپ نارائن کيتا۔ اک کتاب قصہ قاصدانِ شاہی اُتے سرکاریِ انگلشیہ نے انہاں نو‏ں رائے بہادر دے خطاب تو‏ںبھی نوازیا گیا۔

مفیدِ خلائق اک ادبی ہفت روزہ سی۔ اس وچ نثری مقالات تے مشہور شاعر کرام دے کلام دے علاوہ غالب دا کلام وی اہتمام تو‏ں شائع ہُندا سی۔ اس اخبار د‏‏ی اشاعت 1859ء تک جاری رہی تے 1860ء دے آس پاس بند ہويا۔

حوالے