اِس مینار دی تعمیر 1003ھ/ 1595ء وچ میر محمد معصوم بکھری نے شروع ہوئی تے 1027ھ/1618ء وچ میر محمد معصوم بکھری دے فرزند میر بزرگ نے مکمل کروایا۔ ایہ مینارہ پہاڑی اُتے واقع اے اس مینارہ اُتے پکی اینٹاں تے چونے دا پتھر استعمال ہويا اے۔ ایہ مینارہ بنیاد توں 84 فٹ چوڑا اے، لمبائی وی 84 فٹ اے تے گولائی وچ سیڑھی دے قدماں دی تعداد وی 84 اے۔ مینارہ دی چوٹی گنبد نما اے۔[۲]
سکھر دے مختلف علاقےآں توں میرمعصوم شاہ دے مریدیایاں کدرے کہ انہاں دے مننے والے تے ہزاراں دی تعداد وچ روزاس مینار دا دورہ کرنے آندے نيں تے مختلف انداز وچ اپنی محبت دا اظہار کردے نيں کچھ لوک فاتحہ پڑھدے نيں توکچھ چادراں چڑھاندے نيں ،کچھ لوک قرآن خوانی کردے نيں تاں کچھ لنگرچلیا کے اپنی محبتاں نوں نظرانہ پیش کردے نيں ۔اس مینار دے نیڑے میرمعصوم شاہ دی قبر دے نال نال انہاں دے دلعزیزرشتہ داراں اورآباؤاجدادکی قبراں وی واقع نيں جنہاں نوں قرآنی آیات تے فارسی دی کلمات توں سجایا گیا اے اورجو سازوسامان اس وچ استعمال کیتا گیا اے سرخ بلواپتھر،سرخ اینٹاں ،سنگِ مرمراورشیشے دے کورشامل نيں۔
پہاڑ دی چوٹی اُتے واقع ایہ مینارچار منزلاں اُتے مشتمل اے اورہر منزل اُتے دریچے وی بنائے گئے نيں جتھے توں سکھر شہر دے حیرت انگیز مناظر نوں بخوبی دیکھیا جاسکدا اے ۔اس مینارماں استعمال ہويا پتھرمیرمعصوم شاہ بکھری نے جے پور توں منگوایا سی۔ سکھر جداں گرم ترین شہر ہونے دے باجودبھی انہاں اِٹاں دی تاثیرٹھنڈی رہندی اے ۔مینار دی اونچائی اُتے بنے ہوئے گنبدپر کاریگری دے لئی کاریگر وی ہالاسنوں بلوائے گئے سن ۔پرانے وقتاں وچ اس مینار اُتے کوئی جالیاں نسب نئيں سن ۔برطانوی دورماں کئی افرادنے اس مینارسے کودکرخودسوزی کرنے دی کوشش کیندی سی جس دی وجہ توں انگریزاں نے مینارکے اطراف وچ لوہے دی سلاخاں نسب کرائاں ۔اس مینارکے بارے وچ ایہ وی کہیا جاتاہے کہ فیض محل بارہ دری دی طرف تھوڑاجھکاہويا اے کچھ لوک کہندے نيں کہ ایہ سندھ وچ شدیدزلزلے دے بعد جھکا اے اورکچھ دا مانناہے کہ ایہ معصوم شاہ دی کاریگری دا ہی کوئی کمال اے ۔
سندھ وچ شدیدزلزلے دے باعث اس قدیم عمارت نوں گہرا نقصان پہنچاتھا۔حال ہی وچ اس دی مرمت دے لئی فیڈرل گورنمنٹ نے پچیس ملین منظور کروائے سن ۔لیکن اس اُتے کوئی پیش رفت نئيں ہوئی ہن تاں صرف ہواماں تیر چلانے دی رسم پوری دی جارہی اے ۔اس مینار دی دیکھ بھال دے لئی اک ٹھیکیداربھی رکھیا گیا اے جدوں کہ معصومی خاندان دے چشم و چراغ اس تاریخی مینار دی نگرانی کردے نيں اس مینار دی زیارت کرنے دے لئی ٹکٹ لگایاگیا اے ۔ٹکٹ خریدنے دے لئی نوجواناں توں ویہہ روپے اوربچےآں توں دس روپے لئے جاندے نيں مینار دے نیڑے معصوم شاہ دے چاہنے والےآں دے لئی اک مسجد وی تعمیرکروائی گئی اے جو’’چاندمسجد‘‘کے ناں توں مشہور اے جتھے انہاں دے مریدخصوصی طورپر نماز عیداداکرنے آندے نيں اورآس پاس دے رہائشی وی بالخصوص نمازِ جمعہ اداکرنے ايسے مسجد دا رُخ کردے نيں۔چارسوسال پرانا ایہ میناراج وی سندھ دی تاریخی سبھیاچار کوزندہ رکھے ہوئے اے ایہ میناراب سندھ محکمہ اوقاف دی نگرانی وچ اے
پاکستان
