نسیم امروہوی
نسیم امروہوی | |
---|---|
جم | 24 اگست 1908 [۱] |
وفات | 28 فروری 1987 (79 سال)[۱] |
شہریت | پاکستان |
رکن | انجمن ترقی اردو |
عملی زندگی | |
تلمیذ خاص | ہلال نقوی |
پیشہ | شاعر ، صحافی ، فرہنگ نویس ، مورخ ، معلم |
مادری زبان | اردو |
پیشہ ورانہ زبان | اردو ، سندھی |
شعبۂ عمل | لغت نویسی ، مرثیہ ، غزل ، رباعی ، سندھ کی تاریخ |
ملازمت | اردو لغت بورڈ |
باب ادب | |
ترمیم |
نسیم امروہوی (پیدائش: 24 اگست، 1908ء - وفات: 28 فروری، 1987ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے لغت نویس، مورخ، صحافی تے اردو دے نامور شاعر سن جو مرثیہ گوئی دی وجہ توں شہرت رکھدے نيں۔ سید مرتضیٰ حسین فاضل لکھنوی دے نال مل کے نسیم اللغات دی ترتیب انہاں دا سب توں وڈا کارنامہ اے۔ اوہ نیشنل ہائی اسکول لکھنؤ تے برِ صغیر پاک و ہند دے ہور تعلیمی ادارےآں وچ معلم وی رہے۔
حالات زندگی
[سودھو]نسیم امروہری 24 اگست، 1908ء نوں امروہہ، برطانوی ہندوستان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا اصل ناں سید قائم رضا نقوی سی۔[۲][۳][۴] انہاں دا گھرانہ علمی تے مذہبی حوالے توں امروہہ وچ اک خاص مقام رکھدا سی۔ انہاں نے نیشنل ہائی اسکول لکھنؤ وچ بطور ہیڈ مولوی خدمات وی انجام دتیاں۔ اس دے علاوہ اوہ انجمن ترقی اردو دکن دے رکن وی رہے۔[۵] نسیم امروہوی نے عربی تے فارسی دے علاوہ منطق، فلسفہ، فقہ، علم الکلام، تفسیر، حدیث تے ادبیات دے علوم دی تحصیل کيتی۔ تقسیم ہند دے بعد پاکستان منتقل ہوئے گئے، جہان اوہ پہلے خیرپور وچ تے بعد وچ کراچی وچ سکونت اختیار کيتی۔[۳] خیرپور وچ قیام دے دوران اوہ انجمن ترقی اردو خیرپور دے ناظم وی رہے۔
ادبی خدمات
[سودھو]نسیم امروہوی غزل، قصیدہ، مثنوی، رباعی، گیت تے نظم سمیت سبھی اصنافِ سخن اُتے عبور رکھدے سن لیکن انہاں دی اصل شناخت مرثیہ نگاری سی۔ انہاں نے اپنا پہلا مرثیہ 1923ء وچ قلمبند کیتا۔ انہاں دے مراثی دی تعداد 200 توں ودھ اے۔ انہاں دی مراثی دی کتاب مراثی نسیم شائع ہوئے چکی اے۔ انہاں دی شاعری اُتے ہور کتاباں نظم اردو تے پھُلاں دا ہار دے ناں توں شائع ہوچکيتیاں ناں۔ اوہ لغت نویسی اُتے وی مکمل عبور رکھدے سن ۔ اوہ اک طویل عرصے تک ترقی اردو بورڈ (موجودہ ناں اردو لغت بورڈ) وچ اردو دی سب توں ضخیم لغت اردو لغت دے مدیر دی حیثیت توں وابستہ رہے۔ اس دے علاوہ انہاں نے نسیم اللغات، خطبات مُشران تے فرہنگ اقبال وی مرتب کيتیاں ۔[۳]۔ نسیم امروہوی دے تلامذہ وچ ڈاکٹر سید منظور مہدی رائے پوری، عاشق کیرانوی، حکیم محمد اشرف خان اشرف، میر رضی میر، اطہر جعفری، فیض بھرتپوری، بدر الہٰ آبادتی، ڈاکٹر عظیم امروہوی، حسن علی سرفراز، اصغر رضوی، عروج بجنوری، جمیل نقوی، یاد اعظمی، زائر امروہوی، سالک نقوی، ڈاکٹر ہلال نقوی، قسیم امروہوی، وزیر جعفری تے تاثیر نقوی شامل نيں۔[۶]
نمونہء کلام
[سودھو]شعر
یہ انتظار نہ ٹھہرا کوئی بلا ٹھہری | کسی کی جان گئی آپ کی ادا ٹھہری |
لکھتاں
[سودھو]- نسیم اللغات (بہ اشتراک سید مرتضیٰ حسین فاضل لکھنوی ، ناشر: شیخ غلام علی اینڈ سنز لاہور)
- فرہنگِ اقبال
- مراثی نسیم (ناشر: پاکستان ریڈرز گلڈ کراچی)
- فلسفۂ غم
- چشمۂ غم (65 مرثیوں کا مجموعہ، ناشر: محفوظ بک ایجنسی کراچی)
- روحِ انقلاب
- صبح ازل
- برق و باراں المعروف مسدس نسیم (ناشر:مست قلندر بک ڈپو لاہور)
- تاریخِ خیرپور
- نسیم البلاغت
- صحیفہ کاملہ
- دوست بنو دوست بناؤ
- ادبی کہانیاں
- خطبات مُشران (پنڈت سندر نراین مشران فرخ آبادی کے خطبوں اور تقریروں کا مجموعہ، 1942ء)
- نظمِ اردو (ناشر: اشاعت اردو خیالی گنج، لکھنئو)
- پھولوں کا ہار (آسان نظمیں اور گیت، ناشر: بھارگو اسکول بکڈپو لجھنئو)
- القدر
نسیم امروہوی دے فن و شخصیت اُتے کتاباں
[سودھو]- پاکستانی ادبیات تے نسیم امروہوی، ڈاکٹرمہر النساء عزیز،پاکستان اسٹڈی سینٹر، کراچی یونیورسٹی، 2012ء
وفات
[سودھو]نسیم امروہوی 28 فروری، 1987ء نوں کراچی وچ وفات پاگئے تے کراچی وچ مسجد آل عبا دے احاطے وچ سپرد خاک ہوئے۔[۲][۴][۳]
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb16966834r — اخذ شدہ بتاریخ: ۳۱ دسمبر ۲۰۱۹ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ نسیم امروہوی،سوانح و لکھتاں ڈاٹ کم، پاکستان
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ ۳.۳ عقیل عباس جعفری، پاکستان کرونیکل، ورثہ / فضلی سنز، کراچی، 2010ء، ص 610
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ڈاکٹر محمد منیر احمد سلیچ، وفیات ناموران پاکستان، لاہور، اردو سائنس بورڈ، لاہور، 2006ء، ص 886
- ↑ نسیم امروہوی، نظم اردو، اشاعت اردو خیالی گنج لکھنؤ، ص 6
- ↑ ہلال نقوی، نسیم امروہوی دے تلامذہ، مشمولہ:عرفانِ نسیم، ص 314 – 355
- ٹُٹے ہوئے جوڑاں آلے صفحے
- 1908 دے جم
- 24 اگست دے جم
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- 1987 دیاں موتاں
- 28 فروری دیاں موتاں
- صفحات مع خاصیت P463
- صفحات مع خاصیت P802
- صفحات مع خاصیت P103
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ شعبۂ عمل
- صفحات تستخدم قالب:صندوق معلومات كاتب مع وسائط غير معروفة
- امروہہ دیاں شخصیتاں
- ویہويں صدی دے پاکستانی شاعر
- پاکستانی اردو شاعر
- پاکستانی شیعہ
- پاکستانی فلسفی
- پاکستانی لغت نگار
- پاکستانی ماہر لسانیات
- پاکستانی مرد شاعر
- پاکستانی مسلم شخصیتاں
- پاکستانی معلمین
- ضلع خیرپور دیاں شخصیتاں
- کراچی دے شاعر
- ماہرین اقبالیات
- مہاجر شخصیتاں