اسکیتیا

اسکیتیا یا سكيثيا (انگریزی: Scythia) کلاسیکی عہد وچ وسطی یوریشیا دا اک علاقہ سی جس اُتے مشرقی ایرانی اسکیتیائیاں دا قبضہ سی۔ ایہ علاقہ وسطی ایشیاء، دریائے وسٹولا دے مشرق یورپ دا حصہ سی۔ قدیم یونانیاں نے یورپ دے شمال مشرق تے بحیرہ اسود دے شمالی ساحل دے تمام علاقےآں نو‏‏ں اسکیتیا (Scythia) دا ناں دتا سی۔ آہنی دور دے دوران، اس خطے وچ اسکیتیائی سبھیاچار پھلی پھولی۔

اسکیتیائی- ابتدائی طور اُتے خانہ بدوش افراد دے ناں تو‏ں یونانیاں دا ناں - ایہ لوک گھٹ تو‏ں گھٹ 11 ويں صدی ق م تو‏ں لےک‏ے دوسری صدی عیسوی تک اسکیتیا وچ آباد سی۔ ستويں صدی ق م وچ ، اسکیتیائیاں نے یوریشیا بھر وچ بحیرہ اسود تو‏ں لے ک‏ے سائبریا دے پار تو‏ں چین د‏‏ی حدود تک، دے بہت وڈے علاقےآں اُتے قبضہ حاصل کيتا۔ اسکیتیائیاں دے مقام تے وسعت وقت دے نال مختلف ہُندی رہی۔ کچھ ذرائع دستاویز کردے نيں کہ اسکیتیائی ؤرجاوان لیکن پُر امن لوک سن ۔ انہاں دے بارے وچ زیادہ معلومات نئيں ا‏‏ے۔

ربط=en:File:Scythia-Parthia 100 BC.png

جغرافیہ

اس علاقے نو‏‏ں کلاسیکی مصنفاں اسکیتیا دے ناں جاندے نيں جنہاں وچ ایہ وی شامل نيں:

• پونٹک – کاسپیئن میدان: جنوب-مشرقی یوکرین، جنوبی روس، روسی وولگا، جنوبی اورال علاقے تے مغربی قازقستان (گھٹ تو‏ں گھٹ 8 ويں صدی پہلے مسح وچ اشندے آباد نيں)
• بحیرہ اسود تو‏ں لےک‏ے جھیل بیکال تک میدانی علاقےآں وچ واضح حدود دے جینیات‏ی ثبوت۔
• قازق میدان: شمالی قازقستان تے روس دا ملحقہ حصہ۔
• پیرامہ کمبوجا: شمالی افغانستان تے تاجکستان تے ازبکستان دے کچھ حصےآں تو‏ں وابستہ۔
• الانیا: شمالی قفقاز دے کچھ حصےآں تو‏ں وابستہ
• ساکا ٹگرکساؤدا: جو کرغزستان، جنوب-مشرقی قازقستان تے تاریم طاس سمیت وسط ایشیا دے کچھ حصے۔

نقشہ

فائل:Scythia in the VII–III Cen. B.C.jpg

سكيثيا، 7 تو‏ں 3ويں صدی پہلے مسح وچ

پہلی اسکیتیائی سلطنت

ستويں صدی ق م وچ ، اسکیتیائی قفقاز دے اس پار بحیرہ اسود دے شمالی علاقےآں تو‏ں داخل ہوئے۔

دوسری اسکیتیائی سلطنت

5 ويں صدی ق م دے اختتام اُتے تے چوتھ‏ی صدی ق م وچ سكيثيا د‏‏ی معاشرتی ترقی یونانیاں دے نال تجارت د‏‏ی اس دے مراعات یافتہ مقام تو‏ں منسلک سی۔

بعد وچ اسکیتیائی د‏‏ی سلطنتاں

قرون وسطی وچ رومی سلطنت دے خاتمے دے بعد 5 ويں صدی وچ جرمینک قبیلےآں د‏‏ی زد وچ آ گیا سی اس دے بعد سابقہ ​​سكيثيا خانہ بدوشاں نے اپنے خانہ بدوش طرز زندگی نو‏‏ں ترک کردتا، تھریس وچ زرعی آبادی اُتے اپنا اقتدار برقرار رکھدے ہوئے سكيثيا معمولی (Scythia Minor) نو‏‏ں آباد کيتا گیا۔

دوسری صدی ق م دے اختتام پر، اولبیا نو‏‏ں سكيثيا دے تسلط تو‏ں آزاد کرا لیا گیا لیکن اوہ پرتھیا دے میتریڈیٹس اول دے تابع ہوگیا۔