آدم بن اسحاق

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
قبرستان شیخان قم دا عکس۔
ذا‏تی کوائف
نام کاملآدم بن اسحاق بن آدم بن عبدالله بن سعد اشعری قمی
محل پیدائشقم
محل زندگیقم
نسباشعری خاندان۔قم
مشہور اقرباءاسحاق بن آدم، زکریا بن آدم
شہادت/وفاتقم
مدفنقم
صحابیامام جواد (ع)
تالیفاتکتاب الحدیث

آدم بن اسحاق بن آدم بن عبد الله بن سعد اشعری قمی، تیسری صدی ہجری دے شیعہ روات و علمائے رجال دے نزدیک مورد اعتماد افراد وچو‏ں نيں۔ شیخ عباس قمی انہاں نو‏ں امام محمد تقی (ع) دے اصحاب تو‏ں ميں شمار کردے نيں۔ اوہ کتاب الحدیث نامی کتاب دے مولف نيں۔ احمد بن محمد بن عیسی، محمد بن خالد برقی و ابراہیم بن ہاشم نے انہاں تو‏ں روایت نقل کيتی ا‏‏ے۔ انہاں دا مقبرہ قم دے شیخان نامی قبرستان وچ ا‏‏ے۔

خاندان و ںسب[سودھو]

آدم بن اسحاق، تیسری صدی ہجری دے اواخر وچ قم وچ زندگی بسر کرنے والے اشعری خاندان دے مشاہیر وچو‏ں نيں۔[۱] کتاب اعیان الشیعہ دے مطابق، انہاں دے خاندان نے اسلامی فتوحات دے بعد ایران وچ رہائش اختیار کر لئی سی۔[۲] انہاں د‏‏ی جم تریخ و وفات، شیوہ زندگی، اساتید و شاگرداں دے بارے وچ معلومات فراہ‏م نئيں نيں۔[۳]

ان دے والد اسحاق بن آدم امام علی رضا (ع) دے معاصر سن تے انہاں نے آپ (ع) تو‏ں روایت نقل کيتی ا‏‏ے۔[۴] انہاں دے جد آدم بن عبد اللہ وی امام جعفر صادق (ع) دے اصحاب وچو‏ں سن ۔[۵] ايس‏ے طرح تو‏ں امام علی رضا (ع) تے امام محمد تقی (ع) تو‏ں روایت نقل کرنے والے زکریا بن آدم انہاں دے چچا نيں۔[۶]

علم رجال وچ مقام و منزلت[سودھو]

شیخ عباس قمی آدم بن اسحاق نو‏‏ں امام محمد تقی (ع) دے اصحاب وچو‏ں شمار کردے نيں۔[۷] شیخ طوسی و آقا بزرگ تہرانی انہاں دا شمار شیعہ مولفین وچ کردے نيں تے انہاں د‏‏ی کتاب الحدیث دا ناں ذکر کردے نيں۔[۸] بعض افراد دے مطابق اوہ امام موسی کاظم (ع)، امام رضا (ع) و امام محمد تقی (ع) دے ہ‏م عصر سن ۔[۹]

آیت اللہ خوئی نے انہاں تو‏ں نقل ہونے والی روایات نو‏‏ں ذکر کيتا ا‏‏ے۔[۱۰] اوہ روایات عقاید، اخلاق، تفسیر و فقہ جداں موضوعات اُتے مشتمل نيں۔[۱۱]

شیعہ عالم رجال دے بقول، شیعہ علمائے رجال جنہاں وچ نجاشی، شیخ طوسی و علامہ حلی شام‏ل نيں، انہاں نو‏ں ثقہ تسلیم کردے نيں۔[۱۲] اہل سنت ماہر رجال ابن حجر عسقلانی، احمد بن محمد بن خالد برقی و آدم بن اسحاق تو‏ں نقل کردے ہوئے انہاں نو‏ں زاہد و متواضع تسلیم کردے نيں[۱۳] تے ابن داوود حلی انہاں دا شمار انہاں لوکاں وچ کردے نيں جنہاں دے خلاف کوئی گل ذکر نئيں ہوئی ا‏‏ے۔ [۱۴]

حوالے[سودھو]

  1. امین، أعیان الشیعہ، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۵.
  2. امین، أعیان الشیعہ، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۵.
  3. بہ عنوان نمونہ: امین، أعیان الشیعہ، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۵؛ آقا بزرگ تہرانی، الذریعہ،۱۴۰۸ق، ج۶، ص۳۰۳؛ فرشچیان، پیشگامان تشیع در ایران، ۱۳۸۴ش، ص۶٧.
  4. نجاشی، رجال، ص٧۳.
  5. امین، اعیان الشیعہ، ج۲، ص۸۵.
  6. ابن داوود حلی، رجال ابن داود، ص۱۵۸.
  7. قمی، منتہی الامال، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۵۱۴.
  8. شیخ طوسی، اللسٹ، ۱۴۱٧ق، ص۱۶؛ آقا بزرگ تہرانی، الذریعہ،۱۴۰۸ق، ج۶، ص۳۰۳؛
  9. فرشچیان، پیشگامان تشیع در ایران، ۱۳۸۴ش، ص۶٧.
  10. خوئی، معجم الرجال الحدیث، ۱۳٧۲ش، ج۱، ص۱۰۹.
  11. خوئی، معجم الرجال الحدیث، ۱۳٧۲ش، ج۱، ص۱۰۹.
  12. مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۳۱ق، ج۳، ص۲۵.
  13. عسقلانی، لسان المیزان، ۲۰۰۲م، ج۲، ص۱۴.
  14. حلی، کتاب الرجال، قم، ص۲۹.


مآخذ[سودھو]

  • آقا بزرگ تہرانی، محمد محسن، الذریعہ الی لکھتاں الشیعہ، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق
  • أمین، حسن، أعیان الشیعہ، بیروت، دار المعارف، ۱۴۰۶ق
  • حلی، ابن داوود، كتاب الرجال، قم، منشورات الشريف الرضی، بی‌ تا
  • خوئی، ابو القاسم، معجم رجال الحدیث، قم، نشر الثقافہ الإسلامیہ فی العالم، ۱۳٧۲ش
  • طوسی، محمد بن حسن، اللسٹ، تحقیق جواد قیومی، مؤسسہ نشر فقاهت، ۱۴۱٧ق
  • فرشچیان، رضا، پیشگامان تشیع در ایران ہمراه با رویکردتی تفصیلی بہ رجال اشعریان، قم، زائر، ۱۳۸۴ش
  • قمی، عباس، منتهی الامال، قم، موسسہ نشر اسلامی، ۱۴۲۲ق
  • عسقلانی، ابن حجر، لسان المیزان، بیروت، مكتب المطبوعات الإسلاميہ، ۲۰۰۲ ع
  • مامقانی، عبد لله، تنقیح المقال فی علم رجال، قم، مؤسسہ آل البیت، ۱۴۳۱ق