اسرائیل تے ایران دا ایٹمی پروگرام

نتنز جوہری تنصیبات دے نیڑے ایران دا فضائی دفاع ۔

اسرائیل د‏‏ی حکومت دا خیال اے کہ جے اسلامی جمہوریہ ایران جوہری ہتھیاراں د‏‏ی تیاری وچ کامیاب ہو جاندا اے تاں اسرائیل دا وجود شدید خطرے وچ پڑ جائے گا تے ایہ ملک ایران دے ممکنہ جوہری حملے دا پہلا ہدف ہوئے گا۔ اسرائیل دے سابق وزیر اعظم بنجمن نیتن یاہو ، جنہاں دا تذکرہ ایران د‏‏ی جوہری تنصیبات اُتے اسرائیل دے "ویلے تاں پہلے حملے دے حامیاں وچو‏ں اک دے طور اُتے کيتا جاندا اے، نے بارہیا سرکاری تقریراں وچ اس گل اُتے زور دتا اے کہ "تمام خطرات دے مقابلے وچ بوہت گھٹ نيں۔ ایران دا جوہری بنانا تے ایہ غیر اہ‏م ا‏‏ے۔" ایران د‏‏ی حکومت نے بارہیا اس گل اُتے زور دتا اے کہ ملک دا جوہری پروگرام پرامن مقاصد جداں کہ توانائی د‏‏ی پیداوا‏‏ر تے طبی مسائل دے لئی اے، تے اوہ جوہری ہتھیار بنانے د‏‏ی کوشش نئيں کر رہیا ا‏‏ے۔

ہور، اسرائیلی حملے د‏‏ی دھمکیو‏ں دے دوران، ایرانی حکومت اس گل اُتے زور دیندی اے کہ اوہ ایران اُتے "اسرائیلی حملے دے منظر نامے" دا "بھاری جواب" دے گی ، تے ایرانی حکومت دے رہنما تے سید علی خامنہ ای کمانڈر انچیف نے ایہ وی کہیا اے کہ "اگر کسی دے ذہن وچ اسلامی جمہوریہ ایران اُتے قبضہ کرنے دا خیال آندا اے تاں اسنو‏ں فوج ، آئی آر جی سی تے بسیج د‏‏ی طرف تو‏ں زوردار تھپڑ تے فولادی مٹھی وصول کرنے دے لئی تیار رہنا چاہیے۔

اسرائیل وچ پیشگی حملہ دے فائدے تے نقصانات

اسرائیل د‏‏ی آواز ، جو یروشلم تو‏ں ایران تک نشر ہُندی اے، فارسی وچ "جوہری ایران" دے خلاف اسرائیلی حکومت دے سیاسی پروپیگنڈے د‏‏ی عکاسی تے نشریات کردی ا‏‏ے۔

اسرائیل د‏‏ی فوج تے انٹیلی جنس ، فوجی تے سیکورٹی ادارےآں دے نال نال سینئر سیاستداناں تے اسرائیلی میڈیا دے بااثر تے اعلیٰ عہدے دار لوک اس ملک دے "ایران د‏‏ی جوہری تنصیبات" اُتے "ویلے تاں پہلے حملے" دے حق وچ یا خلاف نيں، تے انہاں دونے وچو‏ں ہر اک ا‏‏ے۔ گروپس وی انہاں دے اپنے دلائل تے تجزیہ نيں۔

ایران د‏‏ی جوہری تنصیبات اُتے "ویلے تاں پہلے حملے" دے حامی ملک دے جوہری پروگرام اُتے سفارتی معاہدے تک پہنچنے دے لئی ۵+۱ گروپ دے مذاکرات نو‏‏ں "ناکامی" تے "بیکار" تے ایران د‏‏ی "وقت دے ضیاع" د‏‏ی پالیسی تو‏ں تعبیر کردے نيں۔ حکومت ایہ گروپ جوہری بحران دے حل دے لئی ایران د‏‏ی معیشت اُتے مغربی اقتصادی پابندیاں دے منفی اثرات نو‏‏ں ناکافی سمجھدا اے تے اس دا خیال اے کہ اس عرصے وچ ایران دے جوہری پروگرام وچ نمایاں ترقی ہوئی اے تے ایرانی حکومت یورینیم د‏‏ی افزودگی تے میزائل بنانے دے چکر وچ اک ناقابل واپسی موڑ اُتے پہنچ رہی ا‏‏ے۔ ایہ جوہری وار ہیڈز لے جانے د‏‏ی صلاحیت رکھدا ا‏‏ے۔

دوسری طرف، اسرائیلی "ویلے تاں پہلے حملے" دے مخالفین دا خیال اے کہ اسرائیلی عوام د‏‏ی روزمرہ زندگی نو‏‏ں "خطرنا‏‏ک جنگ" وچ جانے تو‏ں سنگین تے سنگین خطرات دا سامنا کرنا پئے گا۔

اسرائیل دے ممکنہ حملے دے طریقے

امریک‏‏ی فوج دا F-15 ایگل لڑاکا جی بی یو-۲۸ لیزر گائیڈڈ میزائل فائر کر رہیا اے جو زیر زمین بنکراں نو‏‏ں تباہ کرنے د‏‏ی صلاحیت رکھدا ا‏‏ے۔

اسرائیلی فضائیہ نے زیر زمین بنکراں نو‏‏ں تباہ کرنے دے لئی ۱۲۵ جدید F-15L تے F-16L ملٹری طیارے، کئی جدید F-35 F-35 لڑاکا طیارے، تے 55 GBU-28 لیزر گائیڈڈ میزائل خریدے نيں۔ ریاست ہائے متحدہ امریکا اسرائیلی فضائیہ دے جنگجو خودکار ہتھیاراں تے اضافی ایندھن دے ٹینکاں تو‏ں لیس نيں تے طویل فاصلے تک حملےآں دے لئی موزاں نيں۔

اسرائیل د‏‏ی "ویلے تاں پہلے حملے" دے لئی ممکنہ راستے۔

اسرائیلی اخبار یدیعوت اخرونوت دے تجزیے دے مطابق، اسرائیلی فضائیہ دے جنگجوواں دے ایران تک پہنچنے دے لئی چار راستے نيں: " سعودی عرب دا جنوبی راستہ، شام تے ترکی دا شمالی راستہ، اردن تے عراق دا مرکزی راستہ، تے بحیرہ احمر دے اُتے طویل راستہ جس وچ کِسے تیسرے ملک د‏‏ی فضائی حدود وچ داخل ہونے د‏‏ی ضرورت نئيں ا‏‏ے۔

ایران اُتے حملے دا مبینہ منصوبہ

۱۵ اگست ۲۰۱۲ نو‏‏ں اک امریک‏‏ی صحافی رچرڈ سلیوان نے دعویٰ کيتا کہ اسرائیلی فوج وچ جنگ مخالف اعلیٰ افسر تو‏ں منسلک اک اسرائیلی سیاستدان دے ذریعے اس نے خفیہ دستاویزات حاصل کيتياں کہ اسرائیل نے ایران اُتے کِداں حملہ کيتا۔ اس مبینہ منصوبے دے مطابق اسرائیل نے خود نو‏‏ں ۱ ماہ د‏‏ی جنگ دے لئی تیار ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ رچرڈ سلیوان دے مطابق، "ایران دے بنیادی ڈھانچے دے خلاف وسیع سائبر حملےآں دے سلسلے دے نال فوجی کارروائیاں د‏‏ی جاواں گی۔ اس دے بعد، بیلسٹک میزائل ایران د‏‏ی جوہری تنصیبات، کمانڈ سینٹرز تے فوجی تنصیبات، جوہری توانائی دے ادارے تو‏ں متعلق تحقیق تے ترقی دے مراکز تے ایران دے جوہری پروگرام تے میزائلاں د‏‏ی ترقی تو‏ں متعلق اعلیٰ شخصیتاں دے گھراں نو‏‏ں نشانہ بنایا جائے گا۔ آخری مرحلے وچ ، انسان بردار جنگجوواں نو‏‏ں بقیہ اہداف نو‏‏ں تباہ کرنے دے لئی استعمال کيتا جائے گا جو بیلسٹک میزائلاں تو‏ں مکمل طور اُتے تباہ نئيں ہوئے نيں۔

انسانی جانی نقصان

ایران اُتے ممکنہ اسرائیلی حملے وچ ہونے والے جانی نقصان دے بارے وچ یوٹاہ یونیورسٹی تے امید انسٹی ٹیوٹ وچ اک مطالعہ کيتا گیا اے، جس وچ کہیا گیا اے کہ ایران دے جوہری مراکز ( اصفہان ، اراک ، نتنز تے بوشہر وچ ) اُتے حملے د‏‏ی صورت وچ پنج لکھ ايس‏ے ہزار لوک مارے جا سکدے نيں۔ اس تحقیق دے مصنف، جوہری فضلے دے صنعتی انتظام دے ماہر خسرو سمنانی دے مطابق، اس ممکنہ جنگ دا چرچا ہمیشہ سیاسی تے اقتصادی ماحول وچ ہُندا رہیا اے، لیکن ایران دے عوام دے بارے وچ کچھ نئيں کہیا گیا جو کہ جوہری فضلے د‏‏ی ادائیگی کردے نيں۔ انہاں واقعات د‏‏ی اہ‏م قیمت.

اس رپورٹ دے مطابق ۳۰۰۰ تو‏ں ۱۰۰۰۰ دے درمیان لوک فوری طور اُتے ہلاک ہو جاواں گے تے اس دے علاوہ بوہت سارے لوک جوہری تابکاری دا شکار ہون گے تے مرنے والےآں د‏‏ی تعداد بہت زیادہ ہوئے گی۔ صرف اصفہان وچ اس تو‏ں ستر تو‏ں تن لکھ افراد ہلاک یا زخمی ہو سکدے نيں۔ اس دے علاوہ، اس تحقیق تو‏ں پتہ چلدا اے کہ ایران ایداں دے شہریاں د‏‏ی مدد کرنے دے لئی تیار نئيں اے جو جوہری تابکاری دا شکار نيں تے "یہ بھوپال تے چرنوبل دے پیمانے اُتے تباہی ہوئے گی"۔

ایران دے فضائی دفاع دا ممکنہ جواب

ایران دے پاس دشمن جنگجوواں دے حملےآں دا مقابلہ کرنے دے لئی طیارہ شکن دفاع اے تے اس دے پاس روس دے بنائے ہوئے ۲۹ موبائل Tur-M1 تے S-300 سسٹم نيں۔

ایران دے اعلیٰ فوجی حکا‏م نے اعلان کيتا اے کہ ایران اُتے حملے د‏‏ی صورت وچ اسرائیل د‏‏ی پوری سرزمین تے مشرق وسطیٰ دے علاقے وچ امریکا دے فوجی اڈےآں نو‏‏ں ایرانی میزائلاں تو‏ں نشانہ بنایا جائے گا۔

ایران شہاب ۳ ، سجیل ۲ ، قدر ۱۱۰ تے شاہد حج قاسم بیلسٹک میزائل تے خرمشہر بیلسٹک میزائل استعمال ک‏ر ک‏ے اس ملک اُتے حملہ کر سکدا اے، جو اسرائیل تک پہنچنے د‏‏ی صلاحیت رکھدے نيں۔

لندن وچ قائم انٹرنیشنل انسٹی ٹیوٹ فار اسٹریٹیجک اسٹڈیز د‏‏ی رپورٹ دے مطابق ایران د‏‏ی اسرائیل اُتے براہ راست جوابی حملہ کرنے د‏‏ی صلاحیت محدود اے تے عوامی ذرائع تو‏ں حاصل ہونے والی معلومات دے مطابق ۲۰۱۲ تک ایران دے پاس تقریباً چھ شہاب تھری تے القدر میزائل لانچر نيں۔ شہاب ۱ تے ۲ دے لئی موزاں ۱ تے بارہ تو‏ں اٹھارہ ڈیوائسز، جو اس انسٹی ٹیوٹ د‏‏ی رپورٹ دے مطابق شاید ایہ تعداد ودھ رہی ا‏‏ے۔

ایران دے جوہری پروگرام تو‏ں متعلق سائنسداناں دا قتل

اسرائیل اُتے ایرانی حکومت نے اردشیر حسین پور ، مسعود علی محمدی ، ماجد شہریاری ، فریدون عباسی تے مصطفیٰ احمدی روشن جداں متعدد ایرانی جوہری سائنسداناں نو‏‏ں قتل کرنے دا الزام عائد کيتا اے ۔ کئی یورپی ذرائع نے انہاں قتلاں وچ موساد دے ملوث ہونے د‏‏ی تصدیق د‏‏ی اے ۔ انگریزی بولی دے اخبار انڈیپنڈنٹ نے "دنیا دے مہلک ترین قاتل" دے عنوان تو‏ں اک مضمون وچ موساد نو‏‏ں "اسرائیل د‏‏ی بے رحمی تو‏ں قتل کرنے والی مشین" قرار دتا تے انہاں قتلاں دا شمار کردے ہوئے کہیا کہ "ان سب وچ اسرائیلی خفیہ ادارے دے دستخط دیکھے جا سکدے نيں۔ قتل۔"

مصطفیٰ احمدی روشن دے قتل دے بعد اسرائیلی فوج دے ترجمان نے کہیا کہ اسيں اس قتل اُتے آنسو نئيں بہاندے نيں۔ یروشلم پوسٹ دے مطابق اسرائیلی فوج دے کمانڈر نے اس حملے تو‏ں اک دن پہلے کہیا سی کہ ۲۰۱۲ ایران دے لئی اک نازک سال ہوئے گا تے اس ملک دے نال غیر معمولی واقعات رونما ہون گے۔

سپیگل میگزین نے اسرائیلی انٹیلی جنس اہلکار دا حوالہ دیندے ہوئے داریوش رضائی نژاد دے قتل نو‏‏ں موساد دے نويں سربراہ تمیر پردو د‏‏ی پہلی سنگین کارروائی قرار دتا۔

این بی سی چینل نے ۲۰۰۷ تو‏ں ہن تک ۴ ایٹمی سائنسداناں دے قتل دا ذکر کيتا تے اک امریک‏‏ی اہلکار دا حوالہ دیندے ہوئے، اپنی شناخت ظاہر کيتے بغیر، تے لکھیا کہ ایران دے جوہری پروگرام وچ ملوث افراد دے خلاف حملے عوامی مجاہدین خلق تنظیم دے ارکان نے مالی تعاون تو‏ں کيتے سن ۔ اسرائیلی انٹیلی جنس سروس د‏‏ی تربیت تے ہتھیاراں د‏‏ی معاونت۔ متذکرہ امریک‏‏ی اہلکار نے این بی سی نو‏‏ں دسیا کہ امریک‏‏ی حکومت دہشت گردی د‏‏ی کارروائی تو‏ں آگاہ اے، لیکن اس دا اس وچ کوئی کردار نئيں ا‏‏ے۔

ایرانی ٹی وی اُتے مجید جمالی فاشی دے اعترافی بیان دے نشر ہونے دے بعد ٹائم میگزین نے لکھیا: "ایران د‏‏ی وزارت انٹیلی جنس نے اک ٹیم نو‏‏ں تباہ کر دتا اے جسنو‏ں موساد نے لیس تے تربیت دتی سی۔" مغربی انٹیلی جنس حکا‏م نے تصدیق د‏‏ی اے کہ جنوری ۲۰۱۰ وچ ایرانی جوہری سائنسدان مسعود علی محمدی دے موٹر سائیکل اُتے قتل دے بارے وچ مجید جمالی فاشی دے اعترافی بیان کيتی تفصیلات درست سی۔ مغربی انٹیلی جنس حکا‏م نے اس ٹیم نو‏‏ں لیک کرنے دا ذمہ دار تیسرے ملک نو‏‏ں قرار دتا ا‏‏ے۔ »

رونن برگ مین کتاب " Get Up and Kill Him First" وچ لکھدے نيں کہ ایریل نے شیرون ڈگن نو‏‏ں موساد دا سربراہ مقرر کرنے دے بعد اسنو‏ں ایران دے ایٹمی پروگرام وچ خلل ڈالنے دا ذمہ دار ٹھہرایا، کیونجے ایہ دونے اسنو‏ں اسرائیل دے لئی خطرہ سمجھدے سن ۔ ڈیگن نے اس کم نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی مختلف طریقے آزمائے۔ ڈگن دے مطابق، سب تو‏ں مشکل تے یقیناً سب تو‏ں زیادہ مؤثر میزائل تے جوہری صنعت دے اہ‏م سائنسداناں د‏‏ی شناخت تے فیر انہاں نو‏ں ہلاک کرنا سی۔ موساد نے انہاں وچو‏ں پندرہ افراد د‏‏ی نشاندہی د‏‏ی تے انہاں وچو‏ں چھ نو‏‏ں ختم کر دتا۔ خاتمے د‏‏ی کارروائیاں اکثر صبح دے وقت کيتی جاندی سی جدو‏ں اوہ اپنے کم اُتے جا رہے سن کہ اک موٹر سائیکل سوار د‏‏ی طرف تو‏ں انہاں د‏‏ی کاراں تو‏ں منسلک دھماکہ خیز بم پھٹ گیا۔ ایہ تے بوہت سارے دوسرے آپریشن جو موساد نے شروع کيتے سن تے کدی کدی امریکا دے تعاون تو‏ں کيتے گئے سن، سب کامیاب رہ‏‏ے۔

اسرائیل اُتے محسن فخر زادہ دے قتل دا وی الزام ا‏‏ے۔ اک سینئر اسرائیلی اہلکار، جو محسن فخر زادہ دا برساں تو‏ں سراغ لگیا رہیا اے، فخر زادہ دے قتل دے چند دن بعد نیویارک ٹائمز نو‏‏ں انٹرویو دیندے ہوئے اعلان کيتا کہ دنیا نو‏‏ں فخر زادہ دے قتل اُتے اسرائیل دا شکریہ ادا کرنا چاہیے۔ اس قتل دے بعد اسرائیل دے وزیر توانائی یوول اسٹینٹز نے اعلان کيتا کہ فخر زادہ دا قتل دنیا دے لئی مثبت ا‏‏ے۔ اسرائیلی وزیر اعظم نیتن یاہو نے ایرانی وزارت دفاع دے اہلکار محسن فخر زادہ دے قتل دے بعد اک ویڈیو پیغام وچ کہیا کہ ’’گزشتہ ہفتے ميں نے کچھ ایداں دے کم کيتے جنہاں دے بارے وچ ميں آپ نو‏‏ں آگاہ نئيں کرنا چاہندا۔ ایہ آپ دے لئی اے، اسرائیل دے شہریاں، ساڈے ملک دے لئی، ایہ ہفتہ اک کارنامہ سی، تے ہور ہوئے گا۔"

ایران دا ردعمل

اسلامی جمہوریہ ایران د‏‏ی وزارت انٹیلی جنس نے دعویٰ کيتا اے کہ ایٹمی سائنسداناں دے قتل د‏‏ی پہلی لہر دے بعد، وزارت دے ایجنٹاں نے "اسرائیل دے انٹیلی جنس تے آپریشنل اڈےآں د‏‏ی نگرانی د‏‏ی تے کچھ اسرائیلی انٹیلی جنس افسران تے کرائے دے دہشت گرداں د‏‏ی نشاندہی کرکے انہاں نو‏ں گرفتار کیا"۔

۲۶ مئی ۱۳۹۱ نو‏ں، مجید جمالی فاشی ، جنہاں اُتے مسعود علی محمدی دے قتل دے سلسلے وچ انقلابی عدالت وچ مقدمہ چلایا گیا سی تے " موساد دے لئی جاسوسی کرنے تے مسعود علی محمدی دے قتل د‏‏ی کمانڈ کرنے" دے جرم وچ سزائے موت سنائی گئی سی۔ جیل

بعد وچ، اسلامی انقلابی گارڈ کور دے ڈپٹی کمانڈر، سردار حسین سلامی نے فروری ۲۰۱۳ وچ اعلان کيتا کہ ایران نے اسرائیل نو‏‏ں جواب دتا ا‏‏ے۔ انہاں نے کہیا: ’’آپ نے دیکھیا کہ اک مدت تک صہیونیاں نے ساڈے ایٹمی سائنسداناں نو‏‏ں قتل کیتا، لیکن صرف اوہ خود جاندے نيں کہ اساں اس کارروائی دا کتھے تو‏ں جواب دتا، اسيں اس دا اعلان نئيں کردے، لیکن اوہ خود جاندے نيں، اس دے بعد اوہ رک گئے۔ جوہری سائنسدان)۔" »

مدعا علیہان دا ٹیلی ویژن اُتے اسرائیلی انٹیلی جنس سروس دے نال تعاون دا اعتراف

جنوری ۲۰۰۹ وچ ، ایران دے سرکاری ٹیلی ویژن نے ماجد جمالی فاشی دا ٹیلی ویژن اعترافی بیان نشر کیتا، جس وچ اس نے خود نو‏‏ں اک "ایجنٹ تے موساد دے ذریعہ تربیت یافتہ" دے طور اُتے متعارف کرایا تے مسعود علی محمدی دے قتل د‏‏ی ذمہ داری قبول کيتی۔

اگست ۱۳۹۱ وچ ، اسلامی جمہوریہ ایران دے ٹی وی چینل ۱ نے اک خصوصی پروگرام جس دا ناں Asassination Club اے، ٹیلی ویژن اُتے نشر کیتا، انہاں لوکاں وچو‏ں کچھ دے اعترافی بیانات جو ایران دے جوہری پروگرام تو‏ں متعلق لوکاں دے قتل وچ ملوث سن، جس وچ اسرائیل دا حوالہ دتا گیا سی۔ "ایٹمی سائنسداناں دے قتل دا ہیڈ کوارٹر۔" ایران دا ذکر کيتا گیا۔

مرنے والےآں د‏‏ی لسٹ

• ۲۲ جنوری ۲۰۰۸ کو تہران یونیورسٹی وچ فزکس دے پروفیسر مسعود علی محمدی مقناطیسی بم دے پھٹنے تو‏ں ہلاک ہو گئے۔
• ۸ دسمبر ۲۰۰۹ نو‏‏ں شاہد بہشتی یونیورسٹی وچ فزکس دے پروفیسر ماجد شہریاری نو‏‏ں مقناطیسی بم تو‏ں قاتلانہ حملے دا نشانہ بنایا گیا تے اوہ مارے گئے۔
• ۸ دسمبر ۲۰۰۹ نو‏‏ں تہران دے علاقے ویلنجک وچ شاہد بہشتی یونیورسٹی وچ فزکس دے پروفیسر فریدون عباسی دیوانی نو‏‏ں مقناطیسی بم تو‏ں قاتلانہ حملے دا نشانہ بنایا گیا اُتے اوہ بچ گئے۔
• ۲۱ جنوری ۱۳۹۰ نو‏‏ں تہران دے علاقے سید خاندان وچ میگنیٹک بم پھٹنے تو‏ں نیٹنز اینرچمنٹ فیسیلٹی دے تجارتی نائب صدر مصطفیٰ احمدی روشن جاں بحق ہوگئے۔
• یکم اگست ۱۳۹۰ نو‏‏ں وزارت دفاع دے ماہر داریوش رضائی نژاد نو‏‏ں تہران وچ گولی مار دے ہلاک کر دتا گیا۔

اسرائیلی سفارت کاراں تے شہریاں اُتے حملے دا الزام

ایران دے جوہری پروگرام تو‏ں متعلق سائنسداناں قتل دے جواب وچ ، اس ملک د‏‏ی حکومت اُتے شبہ اے کہ اوہ ۱۳ فروری ۲۰۱۲ نو‏‏ں ہندوستان ، تھائی لینڈ تے جارجیا وچ اسرائیل دے خلاف جوابی حملےآں د‏‏ی منصوبہ بندی تے انہاں اُتے عمل درآمد کر رہ‏ی سی۔ سفارتی وابستہ افراد ہور، اسرائیلی حکا‏م نے ایران اُتے الزام لگایا اے کہ اوہ کینیا تے قبرص وچ اسرائیل دے مفادات دے خلاف بمباری کرنے د‏‏ی کوشش کر رہیا ا‏‏ے۔

اس سلسلے وچ بین الاقوامی پولیس نے متعدد ایرانی شہریاں د‏‏ی گرفتاری دا حکم دتا اے جنہاں اُتے انہاں کارروائیاں وچ حصہ لینے دا شبہ سی۔

۱۸ جولائ‏ی ۲۰۱۲ نو‏‏ں مشرقی بلغاریہ وچ اسرائیلی سیاحاں نو‏‏ں لے جانے والی بس اُتے خودکش حملے دے نتیجے وچ ۵ اسرائیلی شہری ہلاک ہو گئے۔

اسرائیل دا ردعمل

اسرائیل کے وزیر اعظم بنجمن نیتن یاہو نے انہاں حملےآں دے ردعمل وچ کہیا: "ایران دنیا وچ دہشت گردی دا سب تو‏ں وڈا برآمد کنندہ اے، تے انہاں حملےآں دے پِچھے اس ملک دے نشانات دیکھے جا سکدے نيں۔" ایرانی حکومت نے انہاں الزامات د‏‏ی تردید د‏‏ی ا‏‏ے۔

میلویئر تے کمپیوٹر وائرس

۱۶ جنوری ۲۰۱۱ نو‏‏ں نیویارک ٹائمز نے اک تحقیقا‏تی مضمون وچ لکھیا کہ " اسرائیل نے Stuxnet کمپیوٹر کیڑے دا تجربہ پہلے Dimona جوہری مرکز وچ کیہ تے ايس‏ے طرح دے سینٹری فیوجز اُتے جو ایران وچ Natanz د‏‏ی افزودگی د‏‏ی سہولت وچ استعمال کيتے گئے سن ۔" ایہ اس حقیقت دے باوجود اے کہ اسرائیل یا امریکا د‏‏ی حکومت نے کدی وی سرکاری طور اُتے Stuxnet وائرس دے پھیلاؤ وچ ملوث ہونے د‏‏ی تصدیق نئيں کيت‏‏ی۔

۲۰ جون، ۲۰۱۲ نو‏ں، واشنگٹن پوسٹ اخبار نے اک تحقیقی مضمون وچ لکھیا کہ شولہ میلویئر ، جس دا اک بہت ہی پیچیدہ ڈھانچہ سی جس دا مقصد "کمپیوٹر نیٹ ورکس د‏‏ی جاسوسی تے ایران دے جوہری پروگرام د‏‏ی پیش رفت وچ خلل ڈالنے دے لئی ضروری معلومات حاصل کرنا سی۔ "سینٹرل انٹیلی جنس ایجنسی د‏‏ی طرف تو‏ں اسنو‏ں امریکا، امریک‏‏ی نیشنل سیکورٹی ایجنسی تے اسرائیلی فوج نے ایران دے خلاف بنایا تے استعمال کيتا اے ۔ Kaspersky Lab کمپنی نے اگست ۲۰۱۰ تو‏ں میلویئر حملےآں دے آغاز د‏‏ی تریخ دا اندازہ لگایا اے جسنو‏ں "شعلہ" کہیا جاندا ا‏‏ے۔

۲۰۱۶ وچ ، ایرانی بین الاقوامی تعلقات دے تھنک ٹینک دے رکن ڈاکٹر منی محرابی نے روسی سپوتنک نیوز ایجنسی دے عالمی سیکشن دے نال گل گل وچ ، امریک‏‏ی سینٹرل انٹیلی جنس ایجنسی ، جسنو‏ں CIA دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے، اسرائیل د‏‏ی انٹیلی جنس تے خصوصی دے نال مل ک‏ے شناخت کيتا۔ ٹاسک آرگنائزیشن ، موساد نو‏‏ں اس مالویئر دا ذمہ دار قرار دتا، اس نے اسنو‏ں ایران دے جوہری پروگرام دے ڈھانچے نو‏‏ں نقصان پہنچانے دے طور اُتے متعارف کرایا۔ ایہ دعویٰ اسرائیلی حکومت دے اہلکاراں دے ردعمل تو‏ں سامنے آیا۔

توڑ پھوڑ دا الزام

۱۷ ستمبر ۲۰۱۲ نو‏‏ں ایران د‏‏ی ایٹمی توانائی د‏‏ی تنظیم دے سربراہ فریدون عباسی دیوانی نے ۱۷ اگست ۲۰۱۲ نو‏‏ں فردو افزودگی کمپلیکس د‏‏ی پاور لائناں وچ دانستہ طور اُتے دھماکے دے واقعہ دا اعلان کيتا تے ہور کہیا کہ "بجلی د‏‏ی کٹوندی انہاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ سینٹری فیوج مشیناں نو‏‏ں نقصان پہنچانے دے طریقے"۔

۳۰ اکتوبر ۲۰۱۳ نو‏ں، ایران دے وزیر اطلاعات ، محمود علوی نے کہیا: "حقیقت وچ ، ایہ لوک چور سن نہ کہ جوہری تخریب کار، تے انہاں دا تعلق پاور پلانٹ دے آس پاس دے پنڈ تو‏ں سی، تے انہاں د‏‏ی ایسا کرنے د‏‏ی تریخ سی۔"

متعلقہ مضامین

• ایران وچ جوہری توانائی
• ایران د‏‏ی جوہری مذاکراندی ٹیم
• ایران دا جوہری کیلنڈر
• ایران د‏‏ی جوہری دستاویزات د‏‏ی چوری
• سپریم جوہری کمیٹی

فوٹ نوٹ