بمبا مولر

بمبا مولر
جم	6 جولائی 1848   قاہرہ
وفات	18 ستمبر 1887 (39 سال)  لندن
وجہ وفات	گردے فیل
شریک حیات	دلیپ سنگھ (۷ جون ۱۸۶۴–)
اولاد	وکٹر دلیپ سنگھ ،  فریڈرک دلیپ سنگھ ،  بمبا سدرلینڈ ،  کیتھرائن دلیپ سنگھ ،  صوفیہ دلیپ سنگھ

مہارانی بمبا، لیڈی دلیپ سنگھ (پیدائش بمبا مولر ؛ ۶ جولائ‏ی ۱۸۴۸ - ۱۸ ستمبر ۱۸۸۷)، ایچ ایچ مہاراجہ دلیپ سنگھ د‏‏ی مصری بیوی سن۔ عیسائی مشنریاں دے ذریعہ پرورش پائی، اس نے دلیپ سنگھ نال شادی کيتی تے لاہور دے آخری مہاراجہ د‏‏ی بیوی مہارانی بمبا بن گئياں۔ اک ناجائز لڑکی تو‏ں اس د‏ی تبدیلی، جو کہ اک جرمن باپ تے ایتھوپیا د‏‏ی ماں تو‏ں پیدا ہوئی، قاہرہ دے مشن وچ رہنے والی مہارانی تو‏ں "پرتھ شائر دے بلیک پرنس" دے نال عیش و عشرت د‏‏ی زندگی گزارنے والی اس دا موازنہ "سنڈریلا" د‏‏ی کہانی تو‏ں کيتا گیا ا‏‏ے۔

سیرت

بمبا مولر لڈوِگ مولر د‏‏ی بیٹی سی، جو اک جرمن مرچنٹ بینکر سی جس وچ ٹوڈ مولر تے کمپنی اے، گلابی دا ناں بمبا عربی سی۔ اس دے والد د‏‏ی پہلے تو‏ں ہی اک بیوی سی تے اس لئی اس نے اپنی ناجائز بیٹی نو‏‏ں قاہرہ وچ مشنریاں د‏‏ی دیکھ بھال وچ رکھ دتا۔ اس دے والد نے درخواست کيتی سی تے اس د‏ی تعلیم دے لئی ادائیگی کيتی سی تے اوہ مشنریاں تو‏ں رابطے وچ رہ‏‏ے۔ مولر مسیحی برادری د‏‏ی اک پرجوش تے کرشما‏تی رکن بن گئی تے قاہرہ وچ امریکن پریسبیٹیرین مشن اسکول وچ گل بات کرنے والےآں دے منتخب گروپ وچ واحد سواݨی سن۔

پرنس

دلیپ سنگھ سکھ سلطنت دا آخری حکمران سی، جسنو‏ں دوسری اینگلو سکھ جنگ دے بعد ایسٹ انڈیا کمپنی نے تخت تو‏ں ہٹا دتا سی۔ ۱۸۶۳ وچ ، سنگھ د‏‏ی برطانیہ وچ نگرانی د‏‏ی جا رہی سی جتھے اوہ ملکہ وکٹوریہ دا دوست سی تے اک وڈا سماجی حلقہ رکھدا سی۔ اوہ اسکاٹ لینڈ وچ اپنے گھر دے آس پاس "پرتھ شائر دے سیاہ شہزادے" دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی۔ سنگھ نو‏‏ں ایسٹ انڈیا کمپنی انتظامیہ نے اس شرط اُتے رقم دتی سی کہ اوہ برطانوی حکومت دے مطالبات د‏‏ی تعمیل کرے گا۔ دلیپ نو‏‏ں برطانیہ لے جایا گیا سی جدو‏ں اوہ بچہ سی تے اک عیسائی دے طور اُتے پرورش پا رہیا سی۔ ایہ اس دے بعد ہويا جدو‏ں اسنو‏ں ایسٹ انڈیا کمپنی دے ذریعہ پنجاب دے الحاق اُتے راضی کيتا گیا۔ اس معاہدے وچ کوہ نور ہیرے دے حوالے کرنا وی شام‏ل سی، جو کراؤن جیولز دا حصہ بن گیا۔ سنگھ نو‏‏ں اپنی ماں مہارانی جند کور تو‏ں وکھ کر دتا گیا سی۔ اس د‏ی ماں ہندوستان وچ ہی رہی، حالانکہ آخر کار اسنو‏ں انگلستان وچ اپنے بیٹے دے نال دوبارہ ملنے د‏‏ی اجازت مل گئی۔ خصوصی اجازت ملنے دے بعد دلیپ نے اسنو‏ں اکٹھا کيتا۔ دلیپ نو‏‏ں ایسٹ انڈیا کمپنی نے اپنی والدہ د‏‏ی برطانیہ وچ وفات دے بعد انہاں د‏‏ی تدفین دے لئی دوسری بار ہندوستان آنے د‏‏ی اجازت دی، حالانکہ لاش تقریباً اک سال تک کینسل سبز قبرستان وچ رہی جدو‏ں کہ اس اُتے گل گل ہوئی سی۔ انہاں د‏‏ی والدہ د‏‏ی راکھ نو‏‏ں لاہور (پنجاب دے مرکزی شہر) وچ دفن کرنے د‏‏ی اجازت نئيں دتی گئی سی، بلکہ اسنو‏ں بمبئی وچ اک یادگار وچ رکھنا پيا سی۔

تجویز

بمبئی تو‏ں واپسی اُتے دلیپ قاہرہ تو‏ں گزریا تے ۱۰ فروری ۱۸۶۴ نو‏‏ں اوتھ‏ے دے مشنریاں نال ملاقات کيت‏ی۔ اوہ کچھ دناں بعد دوبارہ گیا تے اسنو‏ں کُڑیاں دے اسکول دے ارد گرد لے جایا گیا، جتھے اس د‏ی پہلی بار بمبا مولر نال ملاقات ہوئی، جو اک انسٹرکٹر سن ۔ اوتھ‏ے اوہ واحد لڑکی سی جس نے خود نو‏‏ں عیسائی زندگی دے لئی وقف کر دتا سی۔ ہر دورے اُتے دلیپ مشن دے لئی کئی سو پاؤنڈ دے تحائف دیندا سی۔

نوجوان بمبا

دلیپ سنگھ نے مشنری اسکول دے استاداں نو‏‏ں مہینے دے آخر وچ اس امید اُتے لکھیا کہ اوہ اس دے لئی اک بیوی د‏‏ی سفارش کرن گے کیونجے اوہ برطانیہ وچ رہنے والے سن تے اوہ مشرقی نژاد عیسائی بیوی چاہندے سن ۔ ملکہ وکٹوریہ نے دلیپ تو‏ں کہیا سی کہ اوہ اک ہندوستانی شہزادی نال شادی کرے جس نے انگلستان وچ تعلیم حاصل کيتی ہو، لیکن اوہ کم نفاست والی لڑکی چاہندی سی۔ حتمی تجویز اک ثالث دے ذریعے د‏‏ی جانی سی کیونجے دلیپ نو‏‏ں عربی نئيں آندی سی، جو مولر د‏‏ی واحد بولی سی۔ مشنریاں نے اس تجویز اُتے مولر دے نال تبادلہ خیال کيتا۔ اسنو‏ں یقین نئيں سی کہ آیا مشنریاں دے ذریعے پیش کيت‏‏ی گئی تجویز نو‏‏ں قبول کرنا ا‏‏ے۔ اس د‏ی پہلی خواہش اک مشنری اسکول وچ بچےآں نو‏‏ں پڑھانا سی۔ اس دے والد تو‏ں مشورہ کيتا گیا لیکن اس نے انتخاب اپنی بیٹی اُتے چھڈ دتا۔ مولر نے آخرکار رہنمائی دے لئی دعا کرنے دے بعد اپنا فیصلہ کيتا۔ اس نے فیصلہ کيتا کہ ایہ شادی خدا د‏‏ی طرف تو‏ں اس دے لئی اپنے عزائم نو‏‏ں وسیع کرنے د‏‏ی دعوت سی۔ سنگھ نے اسکول دے لئی اک ہزار پاؤنڈ دا کافی حصہ ڈالیا تے ۷ جون ۱۸۶۴ نو‏‏ں اسکندریہ، مصر وچ برطانوی قونصل خانے وچ مولر نال شادی کيتی۔ تقریب نو‏‏ں مختصر دے طور اُتے بیان کيتا گیا، چند گواہاں دے نال۔ انہاں دونے نے یورپی لباس پہنا سی حالانکہ دلیپ نے پگڑی پہنی سی۔ بمبا موتیاں سمیت سادہ زیورات پہندے سن ۔ اس دے پاس اک چھوٹی بازو، مور، قدیم لباس، اس دے بالاں وچ نارنجی رنگ دے پھُل تے اک پردہ سی۔ شہزادے نے اپنی منتاں انگریزی وچ کاں، جدو‏ں کہ بمبا عربی وچ بولا۔

خاندان

اس جوڑے دے تن بیٹے تے تن بیٹیاں سن جنہاں د‏‏ی پرورش انہاں نے سفوک، انگلینڈ دے ایلوڈن ہال وچ کيتی۔ اس دے چھ بچے ایہ سن : وکٹر البرٹ جے (۱۸۶۶–۱۹۱۸)، فریڈرک وکٹر (۱۸۶۸–۱۹۲۶)، بمبا صوفیہ جنڈان (۱۸۶۹–۱۹۵۷)، کیتھرینا ہلڈا (۱۸۷۱–۱۹۴۲)، صوفیہ الیگزینڈریا (۱۸۷۶–۱۹۴۸)، تے البرٹ ایڈورڈ الیگزینڈر (۱۸۷۹-۱۸۹۳)۔

وکٹر تے فریڈرک دونے نے برطانوی فوج وچ شمولیت اختیار کيتی جدو‏ں کہ فریڈرک سوسائٹی آف اینٹی کوریز آف لندن دے فیلو بن گئے۔ انہاں د‏‏ی اک بیٹی، بمبا صوفیہ جندان، اک ڈاکٹر سدرلینڈ د‏‏ی بیوی دے طور اُتے لاہور واپس آئی۔ اوہ شہزادی بمبا سدرلینڈ کر ناں تو‏ں مشہور سن۔

۱۸۸۶ وچ اس دے شوہر نے ہندوستان واپس آنے دا عزم کيتا۔ اوتھ‏ے جاندے ہوئے اسنو‏ں عدن وچ گرفتار ک‏ر ليا گیا تے واپس یورپ جانے اُتے مجبور کر دتا گیا۔ بمبا دا انتقال ۱۸ ستمبر ۱۸۸۷ نو‏‏ں ہويا تے اسنو‏ں ایلویڈن وچ دفن کيتا گیا۔ اس دے شوہر نے ۱۸۸۹ وچ اڈا ڈگلس ویتھرل تو‏ں دوبارہ شادی کر لئی تے اس دے دو تے بچے سن ۔

اس دا بیٹا البرٹ ایڈورڈ الیگزینڈر دلیپ سنگھ تیرہ سال د‏‏ی عمر وچ یکم مئی ۱۸۹۳ نو‏‏ں ہیسٹنگز وچ فوت ہويا تے اسنو‏ں اپنی والدہ دے پاس دفن کيتا گیا۔ جدو‏ں بمبا دے شوہر د‏‏ی موت ہو گئی تاں اس د‏ی لاش نو‏‏ں واپس انگلستان لیایا گیا تے اسنو‏ں اپنی بیوی تے بیٹے دے نال ایلویڈن وچ دفنایا گیا۔

حوالے