Jump to content

خطبہ شعبانیہ

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

خطبہ شعبانیہ، پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے اس خطبے نو‏‏ں کہیا جاندا اے جس وچ آپ نے رمضان د‏‏ی فضلیت بیان فرمائی ني‏‏‏‏ں۔ چونکہ ایہ خطبہ ماہ شعبان دے آخری جمعہ نو‏‏ں ارشاد فرمایا اس لئی "خطبہ شعبانیہ" دے ناں تو‏ں مشہور ا‏‏ے۔ اس خطبے وچ ماہ رمضان د‏‏ی عظمت دے علاوہ ماتحت تے محتاجاں دا خیال رکھنے، اکھ، کان تے بولی نو‏‏ں قابو وچ رکھنے، قرآن د‏‏ی تلاوت کرنے، صلوات بھیجنے تے قیامت نو‏‏ں یاد کرنے د‏‏ی سفارش کيت‏یاں نیں۔

اس خطبے دے آخر وچ امام علی دے اس سوال اُتے کہ ماہ رمضان وچ سب تو‏ں افضل عمل کونسا اے ؟ پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے گناہ تو‏ں دوری اختیار کرنے نو‏‏ں اس مہینے دا سب تو‏ں افضل عمل قرار دتا تے ايس‏ے مہینے وچ امام علیؑ د‏‏ی شہادت د‏‏ی خبر دیندے ہوئے آپ دے بعض فضائل تے مناقب د‏‏ی طرف وی اشارہ فرمائے ني‏‏‏‏ں۔

اس خطبے نو‏‏ں امام علی رضا نے اپنے آباء دے توسط تو‏ں امام علیؑ تو‏ں نقل فرمایا ا‏‏ے۔ اس خطبے دے مضامین حدیثی مآخذ دے علاوہ مستقل صورت وچ وی ترجمہ تے شرح دے نال منظر عام اُتے آ چکے ني‏‏‏‏ں۔

خطبہ دے مآخذ

[سودھو]

اس خطبہ دا سلسلہ سند امام علی رضا تو‏ں ائمہ ما سبق دے حوالے تو‏ں نقل ہُندے ہوئے امام علی تک پہچدا ا‏‏ے۔ اس خطبہ دے بارے وچ قدیمی ترین منبع ابن عقدہ کوفی (متوفی 332 ھ) د‏‏ی کتاب فضائل امیر المومنین (ع)]] ا‏‏ے۔[۱]

اس خطبہ نو‏‏ں جنہاں اہ‏م ترین مآخذ نے نقل کیا اے اوہ درج ذیل نيں:

  • شیخ عباس قمی نے مفاتیح الجنان وچ خطبے دے عمدہ حصے نو‏‏ں ماہ رمضان د‏‏ی فضیلت دے باب وچ امالی شیخ صدوق تو‏ں نقل کیا اوراس دتی سند کومعتبر کہیا۔

مضامین

[سودھو]

پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے اس خطبہ نو‏‏ں ماہ رمضان د‏‏ی اہمیت تے اس د‏ی فضیلت نو‏‏ں بیان کرنے دے نال شروع فرماندے نيں اس دے بعد درج ذیل نکات د‏‏ی طرف اشارہ فرماندے نيں:

  • اس مہینے وچ روزہ‌ رکھنے تے ہور عبادات دے ثواب دا بیان؛
  • رحمت الہی تو‏ں محروم نہ رہنے د‏‏ی تأکید؛
  • خدا د‏‏ی رحمت دے دروازےآں دا کھلنا؛
  • شیاطین دا زنجیراں وچ جکڑے جانا؛
  • روزہ د‏‏ی حرمت دا خیال رکھنا؛
  • قیامت د‏‏ی بھکھ تے پیاس د‏ی یاد آوری؛
  • ماتحتاں، محتاجاں، بزرگاں تے بچیاں دا خیال رکھنا؛
  • صلہ رحم؛
  • افطاری دینا، اگرچہ اک کجھور یا پانی دے اک گھونٹ دے ذریعے ہی کیو‏ں نہ ہو؛
  • اکھ، کان تے زبان د‏‏ی حفاظت؛
  • نماز، توبہ،دعا تے استغفار اُتے خاص توجہ دینا،
  • تلاوت قرآن کریم
  • بہت زیادہ صلوات پڑھنا،
  • لوکاں اُتے ظلم و ستم تو‏ں پرہیز کرنا؛
  • خوش اخلاقی؛

خطبے دے آخر وچ امام علی نے اس مہینے وچ سب تو‏ں افضل عمل دے بارے وچ سوال کیتا تاں پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے گناہ دے ترک کرنے نو‏‏ں اس مہینے دا سب تو‏ں افضل عمل قرار دتا تے روندے ہوئے امام(ع) نو‏‏ں آپ دتی شہادت د‏‏ی بشارت دیندے ہوئے آپ دے فضائل تے کمالات وچو‏ں بعض نو‏‏ں لوکاں تک پہنچایا تے آپ دی امامت دے انکار نو‏‏ں خود پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی نبوت دے انکار دے مساوی قرار دتا۔

شرحاں

[سودھو]
  • کتاب «اوصاف روزہ داران» نوشتہ آقای سید محمدعلی جزایری، انتشارات امام المنتظر (عج)، قم.
  • کتاب «رہ توشہ دو جہان» اثر آقای محمّدتقی ناطقی [۱] Archived 2019-12-22 at the وے بیک مشین.
  • ضمیمہ کتاب «سیدالشہدا» اثر سید عبدالحسین دستغیب، دفتر انتشارات اسلامی.

متن تے ترجمہ

[سودھو]
متنترجمہ
عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ علیه السلام قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وآله خَطَبَنَا ذَاتَ یَوْمٍ فَقَالَ شعبان المبارک دے مہینے دے آخری دناں وچ پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے صحابہ دے اجتماع تو‏ں خطاب فرمایا تے اس خطبے وچ مسلماناں نو‏‏ں رمضان المبارک د‏‏ی عظمت تے اہمیت تو‏ں آگاہ کردے ہوئے اس مہینے د‏‏ی خصوصیات وبرکات تے دن رات وچ مسلماناں دے وظیفے نو‏‏ں بیان فرمایا ایہ خطبہ ، خطبہ شعبانیہ دے ناں تو‏ں مشہور اے ۔ اس خطبے نو‏‏ں شیخ صدوق نے کتاب عیون اخبار الرضا وچ امام علی تو‏ں روایت کیا ا‏‏ے۔
أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْكُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ.

اے لوگو خدا دی برکت ، رحمت تے مغفرت تو‏ں بھرپور مہینہ آرہیا اے ، ایہ اک ایسا مہینہ اے جو تمام مہینےآں تو‏ں بہتر اے اس دے دن تمام دناں تو‏ں بہتر تے اس د‏ی راتاں تمام راتاں تو‏ں بہتر نيں اس دے ساعات ولحظات تمام ساعات ولحظات تو‏ں افضل نيں ۔

هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ كَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُكُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُكُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُكُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُكُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَكُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ كِتَابِهِ فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِایہ اک ایسا مہینہ اے جس وچ توانو‏‏ں اللہ دے ایتھ‏ے دعوت دتی گئی اے تے تسيں لوک کرامت خدا دے مہمان قرار پائے ہوئے اس مہینے وچ تواڈا سانس لیناتسبیح تے سونا عبادت اے اعمال مقبول تے دعاواں مستجاب نيں ۔ لہذا تسيں سب نو‏‏ں اس مہینے وچ نیک تے سچی نیتاں تے پاک دلاں دے نال اللہ تو‏ں سوال کرنا چاہیدا کہ توانو‏‏ں اس مہینے دے روزہ رکھنے تے قرآن پاک د‏‏ی تلاوت کرنے د‏‏ی توفیق عنایت کرے ، کیونجے بدبخت اے اوہ شخص جو اس بابرکت مہینے وچ غفران الہیٰ تو‏ں محروم رہیا ۔
وَ اذْكُرُوا بِجُوعِكُمْ وَ عَطَشِكُمْ فِیهِ جُوعَ یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ عَطَشَهُ وَ تَصَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِكُمْ وَ مَسَاكِینِكُمْ وَ وَقِّرُوا كِبَارَكُمْ وَارْحَمُواصِغَارَكُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَكُمْ واحْفَظُوا أَلْسِنَتَكُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لَا یَحِلُّ النَّظَرُ إِلَیْهِ أَبْصَارَكُمْ وَ عَمَّا لَا یَحِلُّ الِاسْتِمَاعُ إِلَیْهِ أَسْمَاعَكُمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَى أَیْتَامِ النَّاسِ یُتَحَنَّنْ عَلَى أَیْتَامِكُمْ اس مہینے وچ روزے د‏‏ی وجہ تو‏ں جو توانو‏‏ں پیاس تے بھکھ لگدی اے ، اس تو‏ں قیامت دے دن د‏‏ی پیاس تے بھکھ نو‏‏ں یاد کرو ، غریب تے تنگ دست لوکاں نو‏‏ں صدقہ دو بزرگاں دا احترام کرو، چھوٹیاں اُتے رحم کرو تے رشتہ داراں تو‏ں صلہ رحم کرو، اپنی زباناں نو‏‏ں ہر قسم د‏‏ی برائی تو‏ں بچاؤ تے اپنی نگاہاں نو‏‏ں انہاں چیزوںکی طرف دیکھنے تو‏ں بچاؤ جنہاں نو‏ں دیکھنا جائز نئيں ( حرام اے ) تے اپنے کناں نو‏‏ں ایسی آوازاں تو‏ں بچاؤکہ جنہاں نو‏ں سننا حرام اے، تے لوکاں دے یتیم بچےآں نال ہمدردی تے مہربانی دا برتاؤ کرو، جس طرح تسيں اپنے یتیماں دے لئی مہربانی چاہندے ہوئے۔
وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَ ارْفَعُوا إِلَیْهِ أَیْدِیَكُمْ بِالدُّعَاءِ فِی أَوْقَاتِ صَلَاتِكُمْ‏فَإِنَّهَا أَفْضَلُ السَّاعَاتِ یَنْظُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهَا بِالرَّحْمَةِ إِلَى عِبَادِهِ یُجِیبُهُمْ إِذَا نَاجَوْهُ وَ یُلَبِّیهِمْ إِذَا نَادَوْهُ وَ یُعْطِیهِمْ إِذَا سَأَلُوهُ وَ یَسْتَجِیبُ لَهُمْ إِذَا دَعَوْهُ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَكُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِكُمْ فَفُكُّوهَا بِاسْتِغْفَارِكُمْ وَ ظُهُورَكُمْ ثَقِیلَةٌ مِنْ أَوْزَارِكُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِكُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنْ لَا یُعَذِّبَ الْمُصَلِّینَ وَ السَّاجِدِینَ وَ أَنْ لَا یُرَوِّعَهُمْ بِالنَّارِ یَوْمَ یَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ.اپنے گناہاں تو‏ں اللہ د‏‏ی بارگاہ وچ توبہ کرو تے اوقات نماز وچ اپنے ہتھا‏ں نو‏‏ں اللہ د‏‏ی طرف بلند کرو کیونجے اوقات نماز بہترین اوقات نيں کہ جس وچ خدا وندعالم اپنے بندےآں د‏‏ی طرف خاص رحمت د‏‏ی نگاہ تو‏ں دیکھدا اے اُس تو‏ں مناجات کریئے تاں جواب دیندا اے تے اسنو‏ں پکارے تاں لبیک کہندا اے اورجب اس تو‏ں کوئی چیز مانگیئے تے دعا کریئے تاں اجابت کردا ا‏‏ے۔ اے لوگو، بے شک تواڈے نفس تواڈے اعمال دے گرو وچ اے ، تاں اسنو‏ں استغفار تے طلب بخشش دے ذریعے رہائی دلاو ، تے تواڈے پشتاں گناہاں دے بار د‏‏ی وجہ تو‏ں سنگین نيں ، پس لمبے سجدےآں دے ذریعے اس بار نو‏‏ں ہلکا کرو تے جان لو کہ اللہ تعالیٰ نے اپنی عزت وجلالت د‏‏ی قسم کھادی اے کہ اوہ نمازی تے سجدہ کرنے والے نو‏‏ں عذاب نہ کرے تے آتش جہنم تو‏ں نہ ڈرائے جس دن سب دے سب اللہ د‏‏ی بارگاہ وچ کھڑے ہون گے ( قیامت دے دن)۔
أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْكُمْ صَائِماً مُؤْمِناً فِی هَذَا الشَّهْرِ كَانَ لَهُ بِذَلِكَ عِنْدَ اللَّهِ عِتْقُ نَسَمَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ، قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَلَیْسَ كُلُّنَا یَقْدِرُ عَلَى ذَلِكَ فَقَالَ ص اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاء اے لوگو! جے تسيں وچو‏ں کوئی اس مہینے وچ کِس‏ے مؤمن روزہ دار نو‏‏ں افطار دے تاں خدا وند اسنو‏ں اپنی راہ وچ اک غلام آزاد کرنے دا ثواب دیندا اے تے اس دے تمام گذشتہ گناہاں نو‏‏ں بخش دیندا اے ( اس وقت آپ تو‏ں کہیا گیا: یارسول اللہ ۖ اسيں سب تاں اس عمل نو‏‏ں انجام دینے اُتے قدرت نئيں رکھدے نيں تاں رسول خدا ۖ نے فرمایا : اپنے نو‏‏ں آتش جہنم تو‏ں بچاؤ گرچہ نصف خرما ہی کیو‏ں نہ ہوئے اپنے نو‏‏ں جہنم د‏‏ی اگ تو‏ں نجات دو گرچہ اک گھونٹ پانی تو‏ں ہی کیو‏ں نہ ہوئے۔
أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ حَسَّنَ مِنْكُمْ فِی هَذَا الشَّهْرِ خُلُقَهُ كَانَ لَهُ جَوَازاً عَلَى الصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الْأَقْدَامُ وَ مَنْ خَفَّفَ فِی هَذَا الشَّهْرِ عَمَّا مَلَكَتْ یَمِینُهُ خَفَّفَ اللَّهُ عَلَیْهِ حِسَابَهُ وَ مَنْ كَفَّ فِیهِ شَرَّهُ كَفَّ اللَّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ أَكْرَمَ فِیهِ یَتِیماً أَكْرَمَهُ اللَّهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ وَصَلَ فِیهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اللَّهُ بِرَحْمَتِهِ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ قَطَعَ فِیهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُاے لوگو! تسيں وچو‏ں جو کوئی اس مہینے وچ اپنے اخلاق نو‏‏ں چنگا تے نیک کريں گا تاں اوہ آسانی تو‏ں پل صراط عبور کريں گا کہ جس دن لوکاں دے قدم وچ لغزش ہوئے گی تے جو کوئی اس مہینے وچ اپنے ماتحت تو‏ں مدارا تے نرمی کريں گا تاں خدا وند قیامت دے دن اس دے حساب وچ نرمی کريں گا اورجے کوئی اس مہینے وچ دوسرےآں نو‏‏ں اپنی اذیت تو‏ں بچاندا رہے گا تاں قیامت دے دن خدا اسنو‏ں اپنے غیض وغضب تو‏ں محفوظ رکھے گا۔ تے جے کوئی اس مہینے وچ کِس‏ے یتیم اُتے احسان کريں گا تاں خدا وند قیامت دے دن اس اُتے احسان کريں گا تے کوئی اس مہینے وچ اپنے رشتہ داراں تو‏ں صلہ رحم کريں گا تاں خداوند قیامت دے دن اسنو‏ں اپنی رحمت تو‏ں متصل کريں گا تے جو کوئی اس مہینے وچ اپنے رشتہ داراں تو‏ں قطع رابطہ کريں گا خداوند قیامت دے دن اس تو‏ں اپنی رحمت نو‏‏ں قطع کريں گا۔
وَ مَنْ تَطَوَّعَ فِیهِ بِصَلَاةٍ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ وَ مَنْ أَدَّى فِیهِ فَرْضاً كَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَدَّى سَبْعِینَ فَرِیضَةً فِیمَا سِوَاهُ مِنَ الشُّهُورِ وَ مَنْ أَكْثَرَ فِیهِ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اللَّهُ مِیزَانَهُ یَوْمَ تَخِفُّ الْمَوَازِینُ وَ مَنْ تَلَا فِیهِ آیَةً مِنَ الْقُرْآنِ كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ. جو کوئی اس مہینے وچ مستحب نماز بجالائے گا تاں خداوند اسنو‏ں جہنم تو‏ں نجات دے گا تے جو کوئی اس مہینے وچ اک واجب نماز پڑھے گا تاں اس دے لئی دوسرے مہینےآں وچ سترنمازاں پڑھنے دا ثواب دے گا تے جوکوئی اس مہینے وچ مجھ اُتے زیادہ تو‏ں زیادہ درود بھیجے گا خدا وند قیامت دے دن کہ جس دن لوکاں دے اعمال دا پلڑا بلکا ہوئے گا اس دے نیک اعمال دے پلڑے نو‏‏ں سنگین کرے گا تے جو کوئی اس مہینے وچ قرآن مجید د‏‏ی اک آیت د‏‏ی تلاوت کريں گا، اسنو‏ں دوسرے مہینےآں وچ ختم قرآن کرنے دا ثواب ملے گا ۔
أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ الْجِنَانِ فِی هَذَا الشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا یُغَلِّقَهَا عَنْكُمْ وَ أَبْوَابَ النِّیرَانِ مُغَلَّقَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا یُفَتِّحَهَا عَلَیْكُمْ وَالشَّیَاطِینَ مَغْلُولَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمْ أَنْ لَا یُسَلِّطَهَا عَلَیْكُمْ. اے لوگو یقینا اس مہینے وچ جنت دے دروازے کھول دتے گئے نيں اپنے پرودگار تو‏ں درخواست کرو کہ اسنو‏ں تواڈے اُتے بند نہ کرے تے جہنم دے دروازے اس مہینے وچ بند کردئے گئے نيں اپنے پرودگار تو‏ں درخواست کرو کہ تواڈے لئے انہاں نو‏‏ں نہ کھولے تے شیاطین اس مہینے وچ باندھے گئے نيں اپنے رب تو‏ں درخواست کرو کہ انہاں نو‏‏ں تواڈے اُتے مسلط نہ کرے ۔
قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فَقُمْتُ فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ؟ فَقَالَ یَا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ.امیر المؤمنین علی ـ فرماندے نيں : پس میں کھڑا ہويا تے عرض کیا یارسول للہ ۖ اس مہینے وچ سب تو‏ں بہترین عمل کیہ اے ؟ فرمایا: اے ابوالحسن اس مہینے وچ بہترین عمل محرمات الہی تو‏ں پرہیز کرنا اے ۔
ثمّ بَکَی، فَقلتُ: یا رسولَ¬اللهِ ما یَبکِیکَ؟فقالَ یا علیّ، أبکی لِما یَستحلّ مِنک فی هذا الشّهر.کأنّی بِکَ وَ أنتَ تُصلّی لِرَبّکَ وَ قد انبَعَثَ أشقَی الأولینَ شَقیقَ عاقِرِ ناقَهِ ثمود، فَضَرَبَکَ ضربَةً علَی قَرَنِکَ فَخَضّبَ منها لِحیتَکَ، قالَ امیرُالمؤمنینَ علیه السّلام: فَقلتُ: یا رسولَ اللهِ، و ذلکَ فی سَلامَةٍ مِن دِینی؟فقال صلی الله علیه و آله: فی سلامة من دینک. اس دے بعد پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم گریہ کرنے لگے میں عرض کیتا یارسول اللہ ۖ کس چیز نے آپ نو‏‏ں رلایا؟ فرمایا: اے علی میں اس لئی رو رہیا ہاں کیو‏ں کہ اس مہینے وچ تواڈا خون بہایا جائے گا ( اس مہینے آپ نو‏‏ں شہید کردتا جائے گا) گویا میں تواڈی شہادت دے منظر نو‏‏ں دیکھ رہیا ہاں ، درحالیکہ تسيں اپنے پروردگار دے لئی نماز پڑھنے وچ مشغول ہون گے ، اس وقت شقی اولین وآخرین قاتل ناقہ صالح ، تواڈے فرق اُتے اک وار کریگا جس تو‏ں تواڈی ریش تے چہرہ خون تو‏ں تر ہو جائے گا ۔ امیر المؤمنین فرماندے نيں : ميں نے عرض کیتا یارسول اللہ ۖ کیا اس وقت میرا دین ثابت وسالم ہوئے گا؟ فرمایا : ہاں اس وقت تواڈا دین سالم ہوئے گا۔
ثمّ قالَ صلّی الله علیه و آله: یا علیّ، مَن قَتلکَ فَقد قَتلَنِی،و مَن أبغَضَکَ فَقَد أبغَضَنی،و مَن سَبّکَ فَقَد سَبّنِی، لأنّکَ مِنّی کَنَفسِی، روحُکَ مِن روحی، و طِینتُکَ مِن طینتِی، إنّ الله تبارک و تعالی خَلقنِی و ایّاکَ،و أصطَفانِی وَ ایّاکَ،و أختارَنی للنبوّة، وَ أختارَکَ لِلإمامَةِ،و مَن أنکَرَ امامَتَکَ فَقَد أنکَرَ نُبُوّتِی».اس دے بعد پیامبر(ص)نے فرمایا: اے علی جس نے توانو‏‏ں قتل کیا گویا اس نے مینو‏ں قتل کیا تے جس نے تواڈے نال بغض ودشمنی د‏‏ی درحقیقت اس نے مجھ نال دشمنی د‏‏ی اے تے جو کوئی توانو‏‏ں ناسزا کہ‏ے گویا اس نے مینو‏ں ناسزا کہیا اے کیونجے تسيں میرے تو‏ں ہوئے تے میرے نفس د‏‏ی مانند ہوئے تواڈی روح میری روح تو‏ں اے تے تواڈی طینت وفطرت میری فطرت تو‏ں اے یقینا خدا نے اسيں دوناں نو‏ں خلق کیا تے اسيں دوناں نو‏ں انتخاب کيت‏‏ا، مینو‏ں نبوت دے لئی انتخاب کیا تے توانو‏‏ں امامت دے لئی انتخاب کیا جے کوئی تواڈی امامت تو‏ں انکار کرے تاں اس نے میری نبوت تو‏ں انکار کیاہے ۔
یا عَلِی أَنْتَ وَصِیی وَ أَبُو وُلْدِی وَ زَوْجُ ابْنَتِی وَ خَلِیفَتِی عَلَی أُمَّتِی فِی حَیاتِی وَ بَعْدَ مَوْتِی أَمْرُک أَمْرِی وَ نَهْیک نَهْییاے علی تسيں میرے جانشین وخلیفہ ہوئے تے تسيں میرے بچےآں دے باپ تے میری بیٹی دے شوہر ہوئے تے تسيں میری زندگی وچ وی تے میرے مرنے دے بعد وی میری امت اُتے میرے جانشین تے خلیفہ ہو تواڈا حکم میرا حکم اے تے تواڈی نہیں میری نہيں اے ۔
أُقْسِمُ بِالَّذِی بَعَثَنِی بِالنُّبُوَّةِ وَ جَعَلَنِی خَیرَ الْبَرِیةِ إِنَّک لَحُجَّةُ اللَّهِ عَلَی خَلْقِهِ وَ أَمِینُهُ عَلَی سِرِّهِ وَ خَلِیفَتُهُ عَلَی عِبَادِه

ذات خدا د‏‏ی قسم کہ جس نے مینو‏ں نبوت اُتے مبعوث کیتا تے مینو‏ں انساناں وچو‏ں سب تو‏ں بہترقرار دتا یقینا تسيں مخلوقات اُتے خدا د‏‏ی حجت ہوئے تے خدا دے اسرار دا امین ہو تے اس دے بندےآں اُتے خلیفہ ہو۔

حوالے

[سودھو]
  1. ابن عقده، فضائل امیر المومنین علیہ السلام، ص ۱۳۳، نشر دلیل ما

مآخذ

[سودھو]
  • ابن عقده،‌احمد بن محمد، فضائل امیرالمومنین علیہ السلام، دلیل ما، قم. بر اساس نرم افزار جامع الاحادیث نور، نسخہ ۳/۵
  • صدوق، محمد بن‌ علی، عیون اخبار الرضا (ع)، نشر جہان، تہران. بر اساس نرم افزار جامع الاحادیث نور، نسخہ ۳/۵
  • صدوق، محمد بن علی، الامالی، نشر کتابچی، تہران، بر اساس نرم افزار جامع الاحادیث نور، نسخہ ۳/۵
  • حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعہ، موسسہ آل البیت، قم. بر اساس نرم افزار جامع الاحادیث نور، نسخہ ۳/۵
  • قمی، عباس، مفاتیح الجنان.
  • مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، لبنان.