را طوطا

را طوطا
دیس :	جانور
برادری :	کورڈیٹ
ٹولی :	پنچھی
پتی :	طوطا
ٹبر :	طوطا ٹبر
سائینسی ناں :	Psittacula eupatria

را طوطا طوطا ٹبر دا اک پنچھی ہے۔ ایہہ اک وڈے سائز دا طوطا ہے جیہدا اصل دیس پنجاب ہے۔ سکندر یونانی 327 م پ وچ جد پنجاب آیا اَتے واپس مڑدیاں ایتھوں دی سوغات ایہہ طوطا لے کے گیا اَتے ایہنوں اپݨی سلطنت وچ ونڈیا۔ ایسے پاروں ایہنوں سکندری طوطا وی کہندے نیں۔

ناں

پنجابی وج ایہنوں را طوطا کہیا جاندا ہے۔ انگریزی اَتے ہور یورپی بولیاں وچ ایہنوں سکندری طوطا دے ناں نال سدیا جاندا ہے۔ سکندر جدوں ایتھے آیا سی اتے ایتھوں جاݨ لگیاں پنجاب دی سوغات را طوطا اپنے نال لے گیا اتے اپݨی سلطنت دے وکھریاں تھانواں ایران، مصر، اناطولیہ تے یونان ول پنجاب آؤݨ دی نشانی لئی بھیجیا۔ ایہناں دیساں وچ ایہنوں فیر سکندر دے ناں ناݪ ای بلایا گیا تے اُدوں توں ای ایہنوں ایہدی سہنپ تے سکندر ناݪ جوڑ باہجوں بادشاہ تے امیر لوک پال رۓ نیں۔ ایہہ دنیا دے سبھ توں پرانے پالے گئے پنچھیاں وچوں اک ہے۔ انگریزی، فرانسیسی، جرمن تے کئی ہور بولیاں وچ ایہدے ناں ناݪ سکندر آؤندا اے۔ ایران وچ ایہنوں سکندر نال جوڑ باجھوں شاہ طوطا کہندے نیں۔

کارل لنیاس نے 1766 وچ ایہدا لاطینی سائِنسی ناں (Psittacula eupatria) رکھیا۔ ایس سائِنسی ناں دے پہلے حصے (Psittacula) دا مطلب ہے طوطا تے دوجے حصے (eupatria) دا مطلب ہے اچا تعلق، اچا ٹبر، پیو داد یا چنگے دیس توں۔ (eupatria) دو لفظاں دا جوڑ اے : (eu + patria)۔ (eu) دا مطلب اے جنگا تے (patria) دا مطلب پیو دادا یا دیس تے بݨیا، چنگے تعلق یا دیس (پنجاب) دا طوطا۔

پنجابی وچ ایہنوں را طوطا کہیا جاندا اے تے مانتا واݪا طوطا منیا جاندا اے جد کہ ایہدے توں گھٹ مانتا دے طوطے نوں کاٹھا طوطا کہیا جاندا ہے۔

دکھاݪا

را طوطا طوطیاں وچ سبھ توں وڈا ہے۔ ایہہ 58 سینٹی میٹر (23 انچ) لما ہوندا ہے اتے پر 18.9–21.5 سینٹی میٹر (7.5–8.5 انچ) ہوسکدے نیں جد کہ پونچھ 21.5–35.5 سینٹی میٹر (8.5–14.0 انچ) لمبی اے۔ جوان طوطا 200 تے 300 گرام (7.1 تے 11 اونس) تک دا ہوندا ہے۔ ایہہ ہرے ای ہُندے نیں۔ گلاں تے چھاتی اُتے پھوری نیلی لشک ہوندی ہے۔ ڈھڈ پیلا ہرا ہُندا ہے۔ پونچھ واݪے کھمبھاں دے اُتلے وچکارلے پَر نیلے ہرے، اُتلے کنارے واݪے ہرے تے پونچھ واݪے سارے تھللے پھنگھ پیݪے ہُندے نیں۔ سارے را طوطے بھانویں نر ہوݨ یا مادہ موڈھے آݪے پراں اُتے کلیجی لال نشان لازمی ہُندے نیں۔ اُتلی تھللی چُنجھ لال، پر نوکاں پیݪیاں ہوندیاں نیں۔

را طوطا

پاݪنا

را طوطا دنیا دے سبھ توں پراݨے پاݪے جاݨ واݪے پنچھیاں وِچوں ہے۔ ایہدا انگریزی، سائِنسی تے ہور یورپی بولیاں واݪا ناں ایہدے پہلے یورپی کھوجی سکندر یونانی دے ناں اُتے آ جیہنے ایہنوں اپݨی سلطنت دیاں وکھریاں حِصیاں وچ بطور سوغات بھیجیا تے اُدوں توں ای ایہنوں اناطولیہ، ایران، مصر، یونان تے اٹلی دے بادشاہ، شہزادے تے امیر لوک پاݪ رہے نیں۔ ایہنوں پاݪنا سوکھا ہے اتے کِسے وی پِنجرے وج کِسے جوڑے نوں کلا رکھیا جاوے تاں ایہناں وچ وادھا ہو جاندا ہے۔ ایہدے 2 توں 4 تک آنڈے ہوندے نیں جیہناں وچوں 28 دن وچ بچے نکݪدے نیں۔ مادہ آنڈیاں اُتے بیٹھدی ہے اتے نر کھاݨ پیݨ نوں لیاؤندا اے۔ 6 ہفتیاں مگروں نِکے طوطے وی اُڈݨ لگ جاندے نیں۔

پسار

را طوطے دیاں اگوں پنج نِکیاں ونڈاں نیں تے ایہہ ساریاں رل کے پاکستان توں لے کے چڑھدے ول بھارت، نیپال، سری لنکا، بنگلا دیش، برما، لاؤس، کمبوڈیا تے ویتنام تک مِݪدیاں نیں۔ پنجابی را طوطا 62 سینٹی میٹر (24.5 انچ) لمبا تے ایہدا پرپسار 20–24 cm (8–9.5 in) ہُندا اے تے سبھ توں وڈا طوطا منیا گیا اے۔ پنجاں نکیاں ونڈاں وچوں سیامی را طوطا سبھ توں نِکا ہے۔

ایہ جرمنی، برطانیا تے ہور تھانواں تے وی رکھیا ہویا ہے۔

ایہ کُھلے جنگݪاں دا پنچھی ہے اَتے ڈاراں وچ ایہہ داݨے، پھݪ تے گریاں کھاݨ لئی نِکݪدے نیں۔

باہرلے جوڑ

• را طوطے بارے Archived 2013-08-25 at the وے بیک مشین
• را طوطے بارے

حوالے