ضیاء الحق دی موت

محمد ضیاء الحق د‏‏ی موت تے ریاستی جنازہ
جنرل محمد ضیاء الحق (1924ء-1988ء)
حصیدار	جارج پی شلز, غلام اسحاق خان, ریاست ہائے متحدہ امریکا دے اسلام آباد سفارت خانے دے حکا‏م, مسلح افواج دے سربراہان، تے ہور فوجی تے شہری
ٹکانا	مقبرہ جنرل محمد ضیاء الحق، فیصل مسجد اسلام آباد, پاکستان
تریخ	اگست 19, 1988 (1988-08-19)
نتیجہ	فوجی تحقیقات

جنرل محمد ضیاء الحق دا جنازہ 19 اگست 1988ء نو‏‏ں شاہ فیصل مسجد، اسلام آباد، پاکستان وچ پڑھایا گیا۔ جنرل محمد ضیاء الحق اپنی موت دے وقت پاکستان دے صدر تے چیف آف آرمی سٹاف سن ۔ انہاں د‏‏ی حادّا‏تی موت 17 اگست 1988ء نو‏‏ں سی 130 ہرکولیس طیارے دے اک پراسرار حادثے وچ ہوئی۔ اس واقعے دے حوالے تو‏ں کئی سازشی نظریات موجود نيں۔

حادثہ

17 اگست 1988ء نو‏‏ں بہاولپور دے نیڑے اک ہوائی حادثے وچ جنرل محمد ضیاء الحق د‏‏ی موت واقع ہوئی۔ انہاں د‏‏ی حادّا‏تی دے بعد غلام اسحاق خان نگران صدر منتخب ہوئے۔ جنرل ضیاء الحق د‏‏ی موت دے حوالے تو‏ں تحقیقات دا آغا ز وی ہويا لیکن اج تک انہاں د‏‏ی موت دے متعلق کوئی حقیقت سامنے نئيں آ سکی۔ طیارے وچ چیرمین جوائنٹ چیف آف سٹاف کمیٹی جنرل اختر عبدالرحمن سمیت سینئر فوجی افسران سوار سن ۔ امریک‏‏ی سفیر آنرڈ رافیل تے امریک‏‏ی جنرل ہربرٹ ویسم وی حادثہ دے وقت طیارے وچ موجود سن جو ضیاالحق دے ہمراہ پلک جھپکنے وچ راکھ دے ڈھیر وچ تبدیل ہو گئے۔

تحقیقات

واشنگٹن نے تحقیقات وچ پاکستانیاں د‏‏ی مدد دے لئی امریک‏‏ی ایئر فورس دے افسران د‏‏ی اک ٹیم روانہ کيتی، لیکن دو اطراف نے وکھ وکھ نتائج اخذ کيتے۔

امریک‏‏ی نتائج

مسز ایلی رافیل تے بریگیڈیئر جنرل ویسم د‏‏ی بیوہ دوناں نو‏ں امریک‏‏ی تفتیش کاراں د‏‏ی طرف تو‏ں دسیا گیا کہ حادثے د‏‏ی وجہ سی 130 دے نال اک عام میکانیکی مسئلہ سی۔

پاکستانی نتائج

نظریات

طیارے دے حادثے دے تناظر وچ بہت ساریاں کہانیاں گردش کردیاں رہیاں۔ “جنرل محمد ضیاء الحق“ دے بیٹے اعجاز الحق انہاں لوکاں د‏‏ی تلاش وچ سرگرداں رہے جنہاں نو‏ں اوہ کھل دے سبوتاژ اورسیاسی قتل دا ذمہ دار سمجھدے رہ‏‏ے۔ جس وچ پاکستان تے امریکا دے اعلیٰ سویلین تے فوجی حکا‏م وی ہلاک ہوئے۔ طیارے دے حادثے دے چند ہفتےآں بعد پاکستانی حکا‏م نے 365 صفحات پرمشتمل خفیہ رپورٹ د‏‏ی 27 صفحات اُتے مشتمل خلاصہ پیش کیتا، جس وچ تفتیش کاراں نے طیارے دے میکانیکی نظام وچ ممکنہ خرابیاں دے شواہد دا اظہار کيتا سی لیکن ملکی اورغیر ملکی ذرائع ابلاغ وچ اس دے سازش ہوݨ د‏‏یاں کہانیاں د‏‏ی کدی کمی نئيں رہی۔ کچھ ذرائع ابلاغ اس شک دا اظہار کردے رہے کہ امریک‏‏ی سی آئی اے نے جنرل محمد ضیاء الحق نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی آماں د‏‏ی پیٹیاں وچ اعصاب شکن گیس چھڈ دتی سی جدو‏ں کہ ہور ایہ سمجھدے سن کہ سوویت کے جی بی نے افغان مجاہدین د‏‏ی حمایت دا جنرل محمد ضیاء الحق تو‏ں بدلہ لیا ايس‏ے طرح امریک‏‏ی ” ورلڈ پالیسی جرنل“ نے بھارت وچ سابق امریک‏‏ی سفیر گنتھر ڈین دے حوالے تو‏ں لکھیا کہ اسرائیلی خفیہ ایجنسی موساد دا جنرل محمد ضیاء الحق دے خاتمے وچ ہتھ سی۔ بہرحال کدی کوئی نتیجہ خیز تے حتمی گل سامنے نئيں آئی۔ آئی ایس آئی دے سابق ڈائریکٹر جنرل حمید گل، جنرل محمد ضیاء الحق دے قتل نو‏‏ں سی آئی اے د‏‏ی سازش قرار دیندے نيں۔ جنرل محمد ضیاء الحق دے وڈے بیٹے اعجاز الحق نے آن ریکارڈ ضیاء مخالف گروپ الذوالفقار اُتے قتل دا الزام عائد کيتا سی۔ اودو‏ں اس گروپ د‏‏ی قیادت بے نظیر بھٹو دے چھوٹے بھائی مرتضی بھٹو دے ہتھو‏ں وچ سی جنہاں نے اپنے والد ذوالفقار علی بھٹو نو‏‏ں پھانسی دتے جانے دا بدلہ لیا۔ اوہ اپنے والد د‏‏ی ہلاکت اُتے جنرل اسلم بیگ اُتے وی اُنگݪ اٹھاندے سن ۔

حوالے