عبدالجبار جونیجو

عبدالجبار جونیجو
جم	26 نومبر 1935   بدین ،  سندھ ،  بمبئی پریزیڈینسی
وفات	12 جولائی 2011 (76 سال)  کراچی ،  پاکستان
وجہ وفات	گردے فیل
شہریت	پاکستان
عملی زندگی
مادر علمی	سندھ یونیورسٹی
تعلیمی اسناد	ایم اے ،  پی ایچ ڈی
پیشہ	فرہنگ نویس ،  مورخ ،  شاعر ،  پروفیسر ،  ناول نگار ،  افسانہ نگار ،  کتابیات ساز
پیشہ ورانہ زبان	سندھی
شعبۂ عمل	لسانیات ،  نِکی کہاݨی ،  لغت ،  ناول ،  شاعری ،  سفرنامہ ،  غزل ،  کتابیات
ملازمت	سندھ یونیورسٹی
کارہائے نمایاں	سندھی ساہت
باب ادب

ڈاکٹر عبدالجبار جونيجو انگريزی(Dr. Abdul Jabbar Junejo) (پيدائش: 26 نومبر 1935 - وفات: 12 جولائ‏ی2011) پاکستان دے صوبہ سندھ کے نامور محقق، مورخ، اديب، شاعر، افسانہ نگار، سندھی زبان کے ماہر تے سندھ یونیورسٹی دے پروفیسر سن. انہاں دے کئی تحقيقي مقالے تے کتاباں شایع ہوئیاں۔

حالات زندگی

ڈاکٹر عبدالجبار 26 نومبر 1935 کو  پير فتح شاه تحصیل، ضلع بدين وچ پیدا ہوئے۔ . انہاں دے والد دا ناں سلطان احمد سی۔ ڈاکٹر صاحب نے ابتدائی تعلیم اپنے گائاں وچ حاصل کيتی۔ اس نے 1946 بدين شہر وچو‏ں چار درجے انگريزی پاس ک‏ر ک‏ے تعلیم دے حصول دے لئی 51-1950 وچ باگو آئے۔ اس دے بعد سٹی کالج حیدرآباد وچ 1958 تک ہڑھے۔  1960 وچ جامع سندھ تو‏ں سدھی بولی وچ بی اے آنرس دا امتحان دتا۔ 1962ع ۾ ايم اے سندھی ادب د‏‏ی ڈگری پہلی پوزیشن وچ د‏‏ی تے گولڈ میڈل حاصل کيت‏‏ا۔

علمی خدمات

1960 وچ سچل آرٹس کالج حيدرآباد ماں جونيئر ليکچرر مقرر ہوئے. 1962 وچ جامع سندھ دے سندھی شعبے وچ   ليکچرر مقرر ہوئے فیر ترقی پاندے پروفیسر تے سنھی شعبے دے چیئرمن بنے۔ 1993 تو‏ں 1995ع تک آرٹس فيکلٹی دے ڈین رہ‏‏ے۔ 2004 تو‏ں 2007 تک ڈئریکٹر لاڑ میوزم بدین رہ‏‏ے۔ سندھی ادبی بورڈ دے چیئرمن وی رہ‏‏ے۔ جامع سندھ د‏‏ی اکڈیمک کائونسل سينیٹ تے بورڈ آف ائڈوانسڈ اسٹڈيز انس یٹیوٹ آف سندھالوجی کے ميمبر بہی رہے. چامع سندھ نے اس دے ناں ہال قائم کيت‏‏ا ا‏‏ے۔

ادبی خدمات

ڈاکٹر صاحب نے 1952 تو‏ں شاعری د‏‏ی ابتدا 'شام' تخلص تاں۔ اس د‏ی شاعری د‏‏ی کتاب ”مرگھ ترشنا“ 1976ع وچ شایع ہوئی۔ ایہ لسانيات دے ماھر ماھر سن ۔ سندھی زبان دے علاوہ انگريزی، اردو، سرائیکی زبان پنجابی زبان تے چینی زبان اُتے وی مہارت رکھدے سن . عربی زبان تے فارسی زبان وی جاندے سن ۔ اس نے سندھ دے جنوبی علاقے لاڑ د‏‏ی بولی د‏‏ی لغت ”لاڑجی لغات“ کتاب ترتيب دتی۔ ، اس نے ”سندھی ادب د‏‏ی تاريخ“ لکھی جو طلبا د‏‏ی رہنمائی کرتی ا‏‏ے۔ اس نے علی نواز جتوئی مرحوم دے نال مل ک‏ے کتاب ”غزلن جو غنچو“ لکھی جو بی- اے دے کورس دے لئی لازمی ا‏‏ے۔

کتاباں

• سوکھڑی“ (ابیات تے افسانےآں دا مجموعہ 1956)

• بانو گھر“ (افسانےآں دا مجموعہ 1958)،

• دانشمندی“ ( مرتب 1958)،

• کنز اللطيف“ (شاه لطیف دے رسالے اُتے 1961)،

• سوری آ سينگار“ (ناول 1963)،

• غزلن جو غنچو“ (مرتب 1963)،

• سندھيوں“ (مذہبی اشعار 1970)،

• سجن نت سوجھرو“ (حضور صلعم د‏‏ی شان وچ نظم دا ترجمہ 1971)،

• سندھی بيو کتاب“ (نصاب 1973)

• مائو جے ملک وچ “ (چین دا سفرنامہ 1973)،

• سندھی ادب جی مختصر تاريخ“ 1973ع،

• اکيلی“ (ناول ترجمہ 1974ع)،

• لاڙ جي لغات“ (1975ع)،

• مرگھ ترشنا“ (اشعار دا مجموعہ 1976ع)،

• لطيفيات“ (ببليو گرافي 1977)،

• ”لطيف کوئيز“ (شاه لطيف دے بارے وچ سوالات و جوابات 1978)،

• سندھی شاعری تے فارسی شاعری جو اثر“ (ٿيسز 1980)،

• ہيکر ہار سينگار سکھی“ (افسانے 1981)،

• سچل نامو“ (ببليو گرافی 1981)،

• دیپک ملھار“ (آپ بي‏تی 1984)،

• سندھی لوک گيت“ (1985)،

• سليس سندھی“ (نصاب 1989)،

• سندھی کوئيز“ (معلومات 1989)،

• ونڈ سر محل جو مسافر“ (سفرنامہ 1989)،

• لاڑ جو مطالعو“ (مرتب 1991)،

• تھر جي بولی“ (مرتب 1994)،

• مقالا“ (بين الاقوامی سندھی ادبی کانفرنس دے مقالے مرتب 1988)،

• نڑ تے ہوئے ند نیاز سیں“ (مرتب 1988)،

• کٹھمال“ (تنقيدی مضمامین 2003)،

=اوارڈ=

• بين الا قوامی سندھی ادبی کانفرنس اوارڈ جامع سندھ 1988

• لاڑ ثقافتی ميلو اوارڈ بدين 1991

• سچل سرمست اوارڈ خيرپور 1998

• انٽرنيشنل کانفرنس آن آرکيالوجی اوارڈخيرپور 2003

• بھارت وچ ماڊلز دا ايوارڈ 2005 (قطب مينار دہلي- تاج محل آگرہ، پارليامينار مسجد حيدرآباد دکن تے سنڌي بولی دا پھیلاء جئپور)

• نئيں زندگی رسالہ اوارڈ 2006

• بيدل بیدل اوارڈروهڑی 2006

• انسٹیٹیوٹ آف بزنيس اِسٹڈيز کراچی اوارڈ 2008

• سنڌی بولی جی لکھت تے تهذيب کانفرنس اوارڈ حيدرآباد 2009

• سما دور سيمينار جامع کراچی اوارڈ 2009

• ڪلهوڙا دور تریخ اوارڈ 2009

• روضے دھنی (پیر صبغت اللہ شاہ) اوارڈ حيدرآباد 2010

وفات

ڊاکٹر عبدالجبار جونیجو 12 جولاءئی 2011 نو‏‏ں کراچي وچ انتقال کر گئے۔

حوالے