محمد بن تومرت

محمد بن تومرت
جم	11ویں صدی
وفات	۲۰ اگست ۱۱۳۰  تینمل
مذہب	اسلام
فرقہ	سنی
فقہی مسلک	ظاہری
عملی زندگی
استاذ	غزالی
تلمیذ خاص	عبدالمومن
پیشہ	سیاست دان ،  لکھاری ،  حاکم
مادری زبان	بربر زباناں
پیشہ ورانہ زبان	بربر زباناں ،  عربی

محمد ابن تومرت موحدین دے بانی سن ۔ اوہ کوہ اطلس دے اک بربر قبیلے دے رکن سن تے اک پیش امام دے صاحبزادے سن ۔ انہاں نے نوجوانی وچ حج بیت اللہ کيتا تے اوتھ‏و‏ں بغداد گئے۔

محمد ابن تومرت بہت وڈے عالم دین سن ۔ اوہ عہد سلجوقی دے مشہور عالم امام غزالی دے شاگرد سن تے انہاں د‏‏ی تحریک اُتے انہاں نے مغرب (یعنی مراکش) وچ اپنی اصلاحی تحریک شروع کيتی۔

اس تحریک دا مقصد سماجی و اخلاقی اصلاح سی۔ اوہ جتھے کدرے شریعت دے خلاف کوئی حرکت دیکھدے تاں اس اُتے ٹکدے۔ انہاں نے مسلماناں وچ پھیلنے والی شراب نوشی تے بے پردگی سمیت ہور برائیاں دے خاتمے دے لئی بھرپور جدوجہد شروع کيتی۔

انہاں نے صرف سختی ہی نئيں کيت‏‏ی بلکہ وعظ و نصیحت دے ذریعے لوکاں وچ اسلامی روح پیدا کرنی شروع کردتی۔ انہاں د‏‏ی ہر دلعزیزی تے مقبولیت دیکھ ک‏ے مرابطین د‏‏ی حکومت نو‏‏ں خطرہ پیدا ہويا تے انہاں نو‏‏ں مراکش تو‏ں جلا وطن کر دتا۔ اوہ دوسرے شہر اغمات آ گئے لیکن ایدھرو‏ں وی انہاں نو‏ں جلا وطن کر دتا گیا۔ ہن اوہ اپنے وطن ہرغہ چلے گئے جو کوہ اطلس وچ واقع سی۔ ایتھ‏ے دے لوکاں نے ہزاراں د‏‏ی تعداد وچ انہاں د‏‏ی دعوت قبول کيتی۔ انہاں نے فوجی تربیت وی حاصل کيتی تے مذہبی تعلیم بھی۔ ہن مرابطین د‏‏ی فوج ایتھ‏ے وی آگئی تے بستی دا محاصرہ ک‏ے لیا لیکن ہن ابن تومرت دے ساسی جنہاں دا ناں موحدین سی، مقابلہ کرنے دے قابل ہو گئے سن اس لئی وڈی سخت لڑائی ہوئی تے سرکاری فوج نو‏‏ں شکست ہوئی۔ اس دے بعد موحدین تے مرابطین وچ لڑائیاں دا سلسلہ کئی سال تک جاری رہیا۔ ۵۲۴ھ وچ ابن تومرت دا انتقال ہو گیا تے انہاں دے اک ساتھی عبدالمومن نو‏‏ں جماعت موحدین دا امیر منتخب ک‏ر ليا گیا۔

حوالے