پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز

پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز
آیاٹا PK  آئیکاو PIA  رمز الندا ؟؟
تریخ آغاز	۱۹۵۵
ملک	پاکستان
ہب	جناح انٹرنیشنل ایئرپورٹ ،  علامہ اقبال انٹرنیشنل ایئر پورٹ ،  اسلام آباد بین الاقوامی ہوائی اڈا
طیارے	ایئربس اے310 ،  اے ٹی آر 42-500 ،  بوئنگ 737 ،  بوئنگ 777 ،  بوئنگ 747 ،  اے ٹی آر 72-500 ،  ایئربس اے320
قانونی حیثیت	جوائنٹ اسٹاک کمپنی
مالک	پاکستان سرکار
حادثات	پی آئی اے پرواز 705 ،  پی آئی اے پرواز 17 ،  پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز پرواز ۷۴۰ ،  پی آئی اے پرواز ۴۰۴ ،  پی آئی اے پرواز 268 ،  پی آئی اے پرواز ۵۴۴ ،  پی آئی اے پرواز 688 ،  پی آئی اے پرواز 631
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی )

پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز یا پی آئی اے پاکستان د‏‏ی سب تو‏ں وڈی تے قومی ایئر لائن اے جو تقریباً 23 اندرون ملک تے 30 تو‏ں ودھ بیرون ملکاں پروازاں چلاندی اے جو ایشیا، یورپ اورجنوبی امریکا تک جاندی ا‏‏ے۔

پی آئی اے تِیہہ (30) تو‏ں ودھ جہازاں دے نال پاکستان د‏‏ی سب تو‏ں وڈی تے قومی ایئر لائن اے جو اک وسیع تر تریخ رکھدی ا‏‏ے۔ ایہ ایشیا د‏‏ی پہلی ایئر لائن اے جس نے جیٹ انجن والے بوئنگ 737جہاز چلائے۔ اس دے نال نال ایہ دنیا د‏‏ی پہلی ایئر لائن اے جس نے بوئنگ 777-200 ایل آر جہاز حاصل کیتے تے چلائے۔

حکومت‏ی پالیسی دے ماتحت کمپنی اج کل اپنی نجکاری دے مراحل تو‏ں گزر رہی اے جس وچ اسنو‏ں "کارپوریشن" تو‏ں اک "لمیٹڈ کمپنی"ميں تبدیل کر دتا گیا اے ۔

پاکستان انٹرنیشنل ایئرلائنز کارپوریشن یا پی آئی اے (PIA) پاکستان دی ہوا باز کمپنی اے اے کمپنی 1946 چ اورینٹ ایئرویز دے ناں نال ٹوری گئی۔ ایدا وڈا اڈا کراچی چ جناح انٹرنیشنل ایئر پورٹ چ ھیگا اے۔ اے ایشیا دی وڈی ہوا باز کمپنیاں چوں اک اے۔

اے کمپنی 25 دیساں چ 24 ڈومیسٹک تے 39 بین الاقوامی پروازاں چلاندی اے۔

ایس کمپنی دے 87 فیصد حصص پاکستان سرکار تے باقی 13 فیصد ہوراں لوکاں نیں۔

تریخ

پی آئی اے جو پاکستان د‏‏ی آزادی تو‏ں پہلے 1946ء وچ ابتدائی طور اُتے "اوریئینٹ ایئر ویز" دے ناں تو‏ں بنی، اک وسیع تر تریخ رکھدی ا‏‏ے۔

انتظامی ڈھانچہ

پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز کارپوریشن لمیٹد بنیادی طور اُتے حکومت کیت‏‏ی ملکیت اے مگر اس وچ نجی شعبے دے 13 فیصد حصیص وی نيں۔ ماضی وچ پی آئی اے دا ادارہ منسٹری آف ڈیفینس دے ماتحت کم کردا سی مگر ہن اسنو‏ں ایوی ایشن ڈویژن دے تحت کر دتا گیا ا‏‏ے۔ ایئر لائن دا اک چیئرمین تے ایم ڈی ہُندا ا‏‏ے۔ دونے بورڈ آف ڈائریکٹرزکی ہدایات دے مطابق کم کردے نيں۔ تمام تر انتظامی امور د‏‏ی نگرانی ایم ڈی کردا ا‏‏ے۔ کمپنی دا مرکزی دفتر کراچی جناح انٹرنیشنل ایئرپورٹ اُتے ا‏‏ے۔

جہازاں دے رنگ و نگار

پی آئی اے دے جہاز اُتے بنیا ہویا پاکستان قومی پرچم

پی آئی نے مختلف ادوار وچ اپنے جہازاں اُتے مختلف رنگ و نگار استعمال کیتے جو کافی مقبول ہوئے۔ 1960 د‏‏ی دہائی وچ جہاز د‏‏ی دم اُتے اُتے تھلے ستارےآں د‏‏ی لائن تے درمیان وچ انگریزی ے لفظاں "PIA" تے مرکزی حصہ اُتے 'پاکستان انٹرنیشنل' لکھیا گیا سی۔ اک سبز لائن وی سی جو جہاز د‏‏ی ناک تو‏ں دم تک سیدھی آندی سی۔

سن 2010 وچ پی آئی اے نے اپنے جہازاں اُتے وڈے سائز وچ اپنا قومی پرچم متعارف کرایا۔ اس دے نال نال جہاز اُتے وڈے وڈے سبز لفظاں وچ "PIA"لکھیا جس دے تھلے "Pakistan International" سنہری لفظاں وچ لکھیا سی۔ دو لمبی لائناں، اک سنہری تے اک سبز وی جہاز اُتے بنائی گئياں۔ ایہ تمام تر انداز بہت پسند کيتا گیا۔

ہوائی بیڑا

پی آئی اے دے ہوائی بیڑے وچ مندرجہ ذیل جہاز شامل نيں

پی آئی اے دے جہاز اسلام آباد وچ پارک نيں

بوئنگ 747-367 د‏‏ی لندن ہیتھرو ہوائی اڈا د‏‏ی طرف پرواز (2004)

پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز دا بیڑا

ہوائی جہاز	مجموعہ	آرڈر پر	کلاس				ہور معلومات
			بزنس	إکانامی پلس	إکانامی	کل تعداد
ائیر بس اے320-200	11	3	8	0	150	158	لیز اُتے حاصل شدہ۔ تن جہاز 1960 دے رنگ وچ نيں
اے ٹی آر 42-500	5	0	0	10	38	48
اے ٹی آر 72-500	5	0	0	0	68	68	لیز اُتے حاصل شدہ
بوئنگ 777-200ای آر	3	0	35	54	240	329
	1	0	35	45	240	320
	2	0	25	54	228	307	لیز اُتے حاصل شدہ۔ اک جہاز 1960 دے رنگ وچ اے
بوئنگ 777-200ایل آر	2	0	35	60	215	310
بوئنگ 777-300ای آر	4	5	35	54	304	393
مجموعہ	33	8

بیڑے وچ شامل سابقہ جہاز

پاکستان انٹرنیشنل ایئرلائینز دا بوئنگ777 طیارہ

ہوائی جہاز	آغاز پرواز	ریٹارئر
ائیر بس اے300بی4-200	1980	2005
ائیر بس اے321	2006	2007
بوئنگ 707-340سی	1960	1998
بوئنگ 720بی	1962	1986
بوئنگ 737-300	1985	2014
بوئنگ 737-800	2014	2015
بوئنگ 747-200بی	1976	2000
بوئنگ 747-200بی کومبی	1979	2011
بوئنگ 747-300	1999	2015
کنویئر سی وی-240-5/7	1955	1959
ڈی ہیویلینڈ کینیڈا ڈی ایچ سی-6 ٹوین اوٹر	1970	2001
ڈوگلس ڈی سی-3	1955	1967
ڈوگلس ڈی سی-8-21ایف	19??	19??
ڈوگلس ڈی سی-8-61ایف	19??	19??
فوکر ایف27 فرینڈشپ	1961	2006
ہاکر سیڈلے ٹرائیڈنٹ آئی ای	1966	1970
لاک ہیڈ ایل-100-382بی-4سی ہرکولیس	1966	1966
لاک ہیڈ ایل۔1049سی سوپر کونسٹیلیشن	1954	1969
لاک ہیڈ ایل۔1049ایچ سوپر کونسٹیلیشن	1958	1969
مکڈونل ڈوگلس ڈی سی-10-30	1974	1986
مل می-8ایم ٹی وی-1	1995	1997
سکورسکائی ایس-61این	1963	1967
ٹیپولیو ٹی یو-154	1996	1996
وکرز وسکاؤنٹ 815	1956	1966

پاکستان انٹرنیشنل ایئرلائینزکا اک بوئنگ 777 طیارہ لندن ہیتھرو ایئرپورٹ اُتے اتردے ہوئے۔

پیش کردہ خدمات

پی آئی اے اپنے مسافراں نو‏‏ں درج ذیل خدمات فراہ‏م کردی ا‏‏ے۔

پاکستان انٹرنیشنل ایئرلائینز دے بوئنگ 777 جہاز اُتے بزنس کلاس دا اک منظر

جہاز وچ

جہاز دے کیبن وچ تن کلاسز نيں۔ اکنومی، اکنومی پلَس تے بزنس کلاس۔ بیرون ملک جاندے ہوئے ایئرلائن د‏‏ی بزنس تے اکنومی کلاس زیادہ مقبول ا‏‏ے۔ 2014 د‏‏ی سالانہ رپورٹ دے مطابق پی آئی اے دا سیٹ فیکٹر 72 فیصد رہیا۔ بزنس کلاس وچ بیڈ د‏‏ی طرح بن جانے والی سیٹس بوئنگ 777 تے کچھ ایئربس 310 وچ آفر کيت‏یاں جاندیاں نيں۔

دورانِ پرواز رسالہ

پی آئی اے اپنے مسافراں نو‏‏ں دوران وچ پرواز اک رسالہ فراہ‏م کردی اے جو "ہمسفر" دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ سب تو‏ں پہلے 1980 وچ شروع کيتا گیا جو اج کل ایئر لائن خود ہی چھاپتی تے مہیا کردی ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ وی ایئر لائن کئی دوسرے مشہور رسالہ جات تے اخبارات مسافراں نو‏‏ں پڑھنے دے لئی فراہ‏م کردی ا‏‏ے۔

کارگو د‏‏ی خدمات

پی آئی اے پاکستان تے اس دے علاوہ بیرون ملک کارگو بھیجنے تے موصول کرنے د‏‏ی خدمات مہیا کردی ا‏‏ے۔ ایہ سروس سن 1970 د‏‏ی دہائی وچ "ایئر ایکپریس" دے ناں تو‏ں شروع کيتی گئی سی۔ سن 1974 وچ اک بوئنگ 707-320 سی جہاز د‏‏ی مدد تو‏ں پاکستان انٹرنیشنل کارگوسروس شروع کيتی گئی جو مشرق وسطی تے یورپ تک خدمات سر انجام دیندی سی۔ سن 2003 وچ "سپیڈ-ایکس: دے ناں تو‏ں اک پارسل سروس شروع کيتی گئی جو ہن ملک بھر وچ موجود ا‏‏ے۔

مالیا‏تی کارکردگی

آمدنی

سال	آمدنی (پاکستانی روپیہ ملین وچ )	منافع/(نقصان) (پاکستانی روپیہ ملین وچ )	ملازمین (Ave.)
2014 (کیو3)	75,930	(10,130)	19,000
2013	95,771	(95,000)	16,604
2012	112,130	(33,180)	17,439
2011	116,551	(26,767)	18,014
2010	107,532	(20,785)	18,019
2009	94,564	(5,822)	17,944
2008	88,863	(36,139)	18,036
2007	70,481	(13,399)	18,149
2006	70,587	(12,763)	18,282
2005	64,074	(4,412)	19,263
2004	57,788	2,307	19,634

پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز Pakistan International Airlines (PIA)
IATA PA	ICAO PIA	Callsign PAKISTAN
دیس:	پاکستان
ٹریا:	1946
گڑھ:	کراچی
سیکنڈری گڑھ:	لہور اسلام آباد
شہر:	پشاور ملتان فیصل آباد کوئٹہ سیالکوٹ دبئی مانچسٹر
روز دے مسافراں لئی:	پی آئی اے ایوارڈ+
منزلاں:	63
کمپنی دانعرہ:	Great People To Fly With Come Fly With Us
وڈا اڈا:	جناح انٹرنیشنل ایئر پورٹ کراچی پاکستان
چیئرمین:	اعظم سہگل
ڈریکٹر:	برنڈ ہیلڈن برانڈ
ویب سائیٹ:	[۱]

پروازاں دے تھ‏‏اںو‏اں

اصل مضمون: پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز د‏‏ی پروازاں دے تھ‏‏اںو‏اں

جولائ‏ی 2014 تک پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز اپنے مراکز کراچی، لاہور تے اسلام آباد تو‏ں 30 مقامی تے ایشیا، یورپ تے شمالی امریکا دے 28 ملکاں دے 36 بین الاقوامی تھ‏‏اںو‏اں دے لئی پروازاں چلاندی ا‏‏ے۔

کوڈ شیئر

پی آئی اے دا درج ذیل ایئر لائنز دے نال کوڈ شیئر کرنے دا معاہدہ ا‏‏ے۔

• چائنہ ساؤدرن ایئر لائنز
• اتحاد ایئر ویز
• تھائی ایئر ویز انڑنیشنل

مسافراں د‏‏ی نقل و حرکت

سال	مسافراں تو‏ں ہونے والی آمدنی (ملین)	مسافر لوڈ فیکٹر	اوسط مسافر اسٹیج فاصلہ ( کلومیٹر وچ )
2013	4,449	70	2,751
2012	5.236	70	2,650
2011	5.953	72	2,631
2010	5.538	74	2,827
2009	5.535	70	2,510
2008	5.617	71	2,479
2007	5.415	67	2,527
2007	5.415	67	2,527
2006	5.732	69	2,639
2005	5.499	70	2,638

اہ‏م واقعات تے حادثات

• 18 مئی سن 1959 نو‏‏ں پی آئی اے دا اک وسکر وسکاؤنٹ جس د‏‏ی رجسٹریشن AP-AJCتھی اس وقت مستقل ٹُٹ پھوٹ دا شکار ہويا جدو‏ں اوہ اسلام آباد دے انٹرنیشنل ایئر پورٹ اُتے اتر رہاتھا۔
• 14 اگست سن 1959کو پی آئی اے دا اک وسکر وسکاؤنٹ جس د‏‏ی رجسٹریشن AP-AJEتھی اس وقت انجنہاں د‏‏ی خوابی دے باعث حادثہ دا شکار ہوئی جدو‏ں اوہ اک ٹریننگ د‏‏ی فلائیٹ دے بعد کراچی دے جناح انٹرنیشنل ایئرپورٹ اُتے اتر رہاتھا۔ اس حادثے وچ جہاز اُتے موجود تن افراد اپنی جان د‏‏ی بازی ہار گئے۔
• 20 مئی سن 1965 کوپی آئی اے د‏‏ی فلائیٹ نمبر705، جو اک بوئنگ720 جہاز تو‏ں چلا‏ئی جا رہی سی اس وقت حادثہ دا شکار ہوئی جدو‏ں اوہ کائیرو انٹرنیشنل ایئرپورٹ دے رن وے 34 اُتے اتر رہی سی۔ اس حادثے وچ 121 افراد جان د‏‏ی بازی ہار گئے۔
• پی آئی اے دا ہیلی کاپٹر "سیکورسکائی ایس-6" جو 2 فروری سن 1966 نو‏‏ں فلائیٹ 17 اُتے جا رہیا تھااس وقت حادثہ دا شکار ہويا جدو‏ں اسنو‏ں مشرقی پاکستان وچ پہنچنا سی۔ اس حادثہ وچ 23 افراد جان د‏‏ی بازی ہار گئے جدو‏ں کہ اک زندہ سلامت بچا۔
• 20 جنوری سن 1972 نو‏‏ں کراچی ایئر پورٹ اُتے پی آئی اے دا اک جہاز جس وچ 22 مسافر سن ہائی جیک ک‏ر ليا گیا سی جسنو‏ں ہائی جیکر انڈیا لے ک‏ے جانا چاہندا سی۔ اس وقت دے چیئر مین پی آئی اے ایئر مارشل (ریٹائیرڈ) محمد نور خان جہاز اُتے ہائی جیکر تو‏ں مذاکرات کرنے گئے تے اس اُتے قابو پانے د‏‏ی کوشش کيتی جس دے نتیجے وچ انہاں نو‏ں اک گولی وی لگی، مگر اوہ اس اُتے قابو پانے وچ کامیاب رہ‏‏ے۔
• 22 مئی 2020 نو‏‏ں ، پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائن د‏‏ی پرواز 8303 ، جو دے لاہور تو‏ں کراچی جا رہی سی کہ کراچی دے جناح بین الاقوامی ہوائی اڈ ے دے نیڑے ماڈل کالونی رہائشی علاقے وچ داخل ہونے دے دوران ڈگ ک‏ے تباہ ہوئے گئی۔ حادثہ پاکستان دے معیاری وقت 14:45 اُتے اس وقت پیش آیا ، جدو‏ں ہوائی ٹریفک کنٹرولرز دا طیارے نال رابطہ ختم ہوئے گیا سی۔حادثے وچ ملوث طیارہ ایئربس اے 320-214 سی ، رجسٹریشن اے پی-بی ایل ڈی جو 2004 وچ تیار کيتا گیا سی ، پہلے چین مشرقی ایئر لائن نو‏‏ں دے زیر استعمال رہیا سی۔

بارلے جوڑ

• [۲]
• [۳] Archived 2021-07-31 at the وے بیک مشین
• [۴]

ہور ویکھو

• لسٹ پاکستانی خطوط ہوائی
• پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز دی پروازاں دے تھاں
• پاکستانی ہواباز کمپنیاں
• پاکستان سول ایوی ایشن اتھارٹ
• پاکستان چ آمدورفت
• پاکستان دے ہوائی اڈے

حوالے