پنجابی ناٹک دا پنجواں دور
ایہہ دور ہم عصر پنجابی ناٹک کار دا دور اے۔ اس دور دے شروع وچ ہی اداریکرن، نجیکرن اتے بین القوامیت دی حالت بنی جسنے سمچے جیون تے ساہت نوں متاثر کیتا۔ اس ویلے ساہت وچ بین القوامیت، بعد جدیدیت تے بعد کلونیکل جہے نویں تجزیہ ابھرے اتے پنجابی ناٹک نے وی ایہناں سنکلپاں نوں انگیکار کیتا۔
اس ویلے چوتھی پیڑھی دے ناٹک کار ڈاکٹر۔ ستیش کمار ورما، سوراجبیر، منجیتپال کور، پالی بھپندر، دیوندر کمار، وریام مست تے جتندر براڑ ساہمنے آؤندے ہن جو بعد جدید سروکاراں ماتحت بہومکھی پہنچ ول اگرسر ہندے ہن۔ پنجابی ناٹک اس دور وچ بین القوامیت دے فلسروپ گواچ رہیں آپے دی پچھان، بدل رہی اخلاقیات، عورت سنویدنا اتے دلت طبقہ وغیرہ سروکاراں نال وابستا اے۔ اس قسم دی فکر وچ پنجابی ناٹک کاراں دیاں چارے پیڑھیاں نے یوگدان پایا۔
اس دور دی ایہی ولکھنتا اے کہ اکو ویلے چارے پیڑھیاں پنجابی ناٹککاری وچ کم شیل رہندیاں ہن۔ پہلی پیڑھی وچوں ہرچرن سنگھ، سنت سنگھ سیکھوں، گردیال سنگھ کھوسلا، بلونت گارگی، دوجی پیڑھی وچوں سرجیت سنگھ سیٹھی، ہرسرن سنگھ، گرچرن سنگھ جسوجا، پرتوش گارگی، تیجی پیڑھی وچوں آتمجیت، اجمیر سنگھ اؤلکھ، چرن داس سدھو، گرشرن سنگھ، روندر روی، عجائب کمل، دیوندر سنگھ، درشن متوا وغیرہ چوتھی پیڑھی دے نویں ناٹک کاراں دے سموتھ نہ صرف ناٹ-رچنا دی نرنترتا برقرار رکھدے ہن سگوں نت نویں پریوگاں نال اپنی ناٹککاری دے نویں وستار الیکدے ہن۔
دنیا دی کھلھی معیشت اتے کھلھی اخلاقیات وچ گواچ رہے انسانی حقیقت دی تلاش نوں کیملوپس دیاں مچھیاں (آتمجیت)، فاصلے (جتندر براڑ) پنجرے دے آر پار (دیوندر کمار) اتے دائرے (ستیش کمار ورما) ناٹکاں نے پیش کیتا اے۔ عورت سنویدنا پکھوں اس دور وچ پہلی پیڑھی دے ناٹک کار سرجیت سنگھ سیٹھی دا 'تیرے ناچ نچایا'، گرچرن سنگھ جسوجا دا 'پریاں'، امریک سنگھ دا 'انیتا دا فیصلہ' اہم ہن۔ اس توں علاوہ ڈاکٹر۔ ستیش کمار ورما دا 'دائرے' اتے پالی بھپندر دا 'جدوں میں سرفمپ؛ عورت ہندی ہاں' وی اسے کیٹیکری دے ناٹک ہن۔ دلت فکر دے دوران اس دور وچ سیموئل دا ناٹک 'گھسیا ہویا آدمی'، گرشرن سنگھ دا 'نواں جم' اتے سومپال ہیرا دا 'داستان-اے-لال سنگھ دل' اہمیت حاصل کردے ہن۔ اس دور وچ پنجاب، مغربی پنجاب اتے پرواسی پنجاب وچ آپسی رنگمنچی اتے ناٹکی آدان-حاصل بہت ودھ گیا۔ اس آدان-حاصل دے فلسروپ مدیحہ گوہر ولوں اپنے شوہر شاہد ندیم دا لکھیا ناٹک 'بلھا' 'اجوکا تھئیٹر لاہور' ولوں دلی اتے چنڈی گڑھ وچ کھیڈے جان دے فلسروپ مقبولیت حاصل کردا اے۔ اس دے بالکل الٹ سوراجبیر دے ناٹک 'کویتا' نوں لاہور دے رنگکرمی کھیڈدے ہن۔ اسے طرحاں آتمجیت ولوں پرواسی فکر نال بھرپور 'کیملوپس دیاں مچھیاں' لکھیا جاندا اے اتے غیرملکی تھیٹر اُتے کھیڈیا جاندا اے۔ اسے طرحاں ہی ڈاکٹر۔ ستیش کمار ورما اتے گرشرن سنگھ ولوں وی پرواسی پنجابیاں لئی ناٹک کھڈوائے گئے۔ ایوں پنجابی رنگمنچی سرگرمیاں پنجاب دے پنڈاں، قصبیاں، پرمکھ شہراں توں دیس دے پرمکھ مہاننگراں، پاکستان اتے کینیڈا، امریکہ، انگلینڈ تک پھیل جاندیاں ہن۔ اس طرحاں اس دور وچ پنجابی ناٹک نے موضوع، تکنیک اتے پرسار دی نظر توں مخالف حالات دے باو جود تسلی بخش ترقی کیتی اے۔