کندھاری

قندھار دے مشہور لوکاں د‏‏ی تصویر۔

قندھار دے مشہور لوکاں د‏‏ی تصویر۔

• پہلی صف: کھبے طرف ، پہلا شخص نازو انا اے ، دوسرا میرویس خان دا دادا اے ، تے تیسرا ملالہ میوندی اے ۔
• قطار 2: کھبے تو‏ں پہلا شخص ملا محمد عمر ، دوسرا حامد کرزئی ، تے تیسرا ملا داد اللہ آخوند اے ۔
• تیسری صف: کھبے طرف تو‏ں پہلا شخص احمد ولی کرزئی ، دوسرا جنرل عبدالرازق اچکزئی ، تے تیسرا تادین خان اے ۔

( نوٹ: تادین خان زیادہ مشہور نئيں نيں ، لیکن اس گل اُتے غور کرن کہ اوہ اس وقت صوبہ قندھار دے پولیس چیف نيں ، تے سابق پولیس چیف جنرل عبدالرازق اچکزئی دے بھائی تے مشیر سن ، انہاں دا ناں ٹاپ لسٹ وچ وی شامل۔ ) )

قندھاریاں یا کندهاریان (کندهار خلگ) یا (قندھاری لوک) صوبہ قندھار دے شہریاں دے لئی لقب یا ناں اے ۔ ذیل وچ قندھار دے انہاں لوکاں د‏‏ی لسٹ اے جو قندھار وچ پیدا نئيں ہوئے سن لیکن جنہاں دا آبائی وطن قندھار سی۔ ایہ لوک مختلف حصےآں وچ جداں۔ انہاں نے صحافت ، سیاست ، سرکاری خدمت ، فوجی خدمت وغیرہ وچ کم کيتا ا‏‏ے۔ نوٹ:

• 1 جس دے سامنے سرخ رنگ دا نقطہ(  ) اے، اوہ ماریا گیا / شہید ہويا۔
• 2 جس دے سامنے سبز رنگ دا نقطہ (   )اے، اوہ زندہ ا‏‏ے۔

• • یاد رکھن: جے آپ کسی شخص دا ناں دو یا تن تھ‏‏اںو‏اں اُتے دیکھدے نيں تاں جان لاں کہ اس شخص نے اک تو‏ں زیادہ کم انجام دتے نيں یا ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔

شہری حکومت دے جنگجو تے فوجی افسر

کہیا جاندا سی کہ جس نے قندھار اُتے قبضہ کيتا تاں اس نے افغانستان اُتے قبضہ کرلیا چونکہ قندھار ہمیشہ تقسیم رہندا اے ، لہذا ایتھ‏ے دے لوکاں دے خیالات مختلف نيں ، تے ہر اوہ شخص جو اس دے بعد چنگا کم کردا اے اس دا نال دیندا ا‏‏ے۔ جدو‏ں انہاں نے دہشت گردی د‏‏ی طرف رجوع کيتا تاں انہاں نے طالبان د‏‏ی مخالفت کرنا شروع کردتی۔کندھار پنج سال تک طالبان دا راجگڑھ رہیا۔ لیکن جدو‏ں جنرل عبد الرزاق قندھار دے پولیس چیف بنے تاں انھاں نے قندھاریاں دے دلاں وچ اک خاص جگہ پائی ، تے قندھار دے لوکاں نے انہاں دے طرز عمل تے اقدامات نو‏‏ں پسند کيتا۔ لیکن قندھاریاں نے اوتھ‏ے طالبان د‏‏ی مخالفت کرنا شروع د‏‏ی ، جدو‏ں طالبان نے جنرل عبدالرازق اچکزئی اُتے حملہ کيتا ، تے انہاں دے قتل نو‏‏ں جہاد قرار دتا ، حالانکہ جنرل عبدالرازق نے ملا محمد عمر تے ملا داد اللہ جداں طالبان رہنماواں وچو‏ں کسی د‏‏ی مخالفت نئيں کيتی۔

ریاست وچ

قندھار دے سابق پولیس چیف جنرل عبدالرازق پولیس تو‏ں گفتگو ک‏ر رہ‏ے نيں

• جنرل عبدالرازق ( قندھار پولیس چیف ، جنوبی ضلع دے لئی چیف آف آپریشنز تے قندھار وچ افغان نیشنل آرمی تے بارڈر پولیس دے چیف۔ جنرل عبد الرزاق نو‏‏ں تن سالاں تو‏ں افغانستان دا سب تو‏ں قابل پولیس چیف وی سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔)  
• خان محمد مجاہد (مجاہد ، نائب دوسری کور ، قندھار کور کمانڈر ، قندھار پولیس چیف ، بلخ پولیس چیف تے وزارت داخلہ دے مشیر)  
• نیاز محمد مجاہد (ضلع ارغنداب دے موجودہ پولیس چیف ، تے خان محمد مجاہد دا بھائی)  
• عبدالحکیم جان (مجاہد تے ارغنداب تے زہری ڈسٹرکٹ پولیس چیف)  
• تادین خان (موجودہ قندھار پولیس چیف)  
• زینب فایض (جنوبی ضلع د‏‏ی تریخ وچ پہلا وکیل)  
• غلام داؤد تره خیل (موجودہ غزنی دے پولیس چیف)  
• ملانقیب اللہ اخوند (مجاہد ، تے اک باصلاحیت قبائلی رہنما)  
• زلمی ویسا (گورنر پکتیا ، قندھار تے شاہین کور دے کمانڈر)  
• حاجی جانان ماما ( ریپڈ ری ایکشن یونٹ دے کمانڈر ، جنرل عبدالرازق دے نیڑےی ساتھی )  

طالبان وچ

• ملا داد اللہ آخند (طالب تے ١٩٩۶ تو‏ں ٢٠٠١ تک قندھاریاں دے باصلاحیت رہنما) (اصل قندھار / ارزگان)  
• ملا اختر محمد منصور (طالبان رہنما ، تے ملا محمد عمر دے جانشین)  
• ملا باران (طالبان رہنما)  
• وکیل احمد متوکل (طالبان حکومت دے وزیر خارجہ)  

گورنرز ، میئرز تے ڈپٹی گورنرز

ڈپٹی گورنرز

• عبداللطیف اشنا : (2010–2011)  
• عبد القدیم پتیال : ( .... - ٢٠١۴ )  
• عبدالعلی شمسی : (2016–2017)  
• حاجی اغالالی دستگیری : (2017-2017)  
• عبدالحنان منیب : ( ٢٠١٨ - ہن تک )  

میئرز

• غلام حیدر حمیدی : ( فروری ٢٠٠۶ – ۲۷ جولائ‏ی ٢٠١١ )  
• روشان ولسمل : ( ٨ اکتوبر ٢٠١۵ - ١٣ جون ٢٠١٨ )  
• محمد نسیم رضائی : ( یکم جولائی٢٠١٨۔ ہن تک)  

صوبائی کونسل دے ممبران تے ڈائریکٹرز

صدور

• احمد ولی کرزئی (٢٠٠۵ تو‏ں ١٢ جولائ‏ی ٢٠١١)
• حاجی سید جان خاکریزوال (سیاستداناں نے احمد ولی کرزئی د‏‏ی جگہ لینے دے لئی منتخب( دفتر وچ : ١٢ جولائ‏ی ٢٠١١- ٢٩ جولائ‏ی، ٢٠١۴ )
  • ( راؤنڈ 2: ١۵ نومبر ٢٠١۶ نو‏‏ں قندھار صوبائی کونسل دے صوبائی کونسل دے چیئرمین دے طور اُتے دوبارہ منتخب ہوئے ،٩ ووٹاں تو‏ں کامیاب ہوئے )
• حشمت خلیل کرزئی (نامعلوم ، لیکن انہاں د‏‏ی موت دے وقت٢٩ جولائ‏ی ، ٢٠١۴ نو‏‏ں صوبائی کونسل دے انتخابات وچ کامیابی ہوئی)

سیاستدان

کرزئی اپنے آبائی شہر قندھار وچ اک کونسل تو‏ں خطاب ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔

• ملا محمد عمر
  • (امارت اسلامیہ افغانستان دے بانی تے پہلے رہنما ، تے طالبان دے بانی تے پہلے رہنما ہور افغانستان دے گیارہويں صدر ، امیر المومنین ، تے ڈی فیکٹو رہنما)  
• حامد کرزئی
  • (افغانستان دے تیرہويں صدر ، تے صدر منتخب کردہ افغان)  
• احمد ولی کرزئی
  • (قندھار دے ڈی فیکٹو سربراہ ، قندھار صوبائی کونسل دے چیئرمین)  
• حشمت خلیل کرزئی (اک نجی سیکیورٹی کمپنی ایشیاء سیکیورٹی گروپ دے سربراہ) ، اک ممتاز سیاستدان ، قندھار صوبائی کونسل دے سربراہ (عہدہ سنبھالنے تو‏ں پہلے ہی انتقال کر گئے)۔  

• گل آغا شیرزئی  
  • (دو بار قندھار دے گورنر تے فیر صوبہ ننگرہار دے گورنر ، ہن افغانستان دے وزیر برائے سرحدی تے قبائلی امور)
• شیدا محمد ابدالی  
  • (ہندوستان وچ افغانستان دے سفیر ، حامد کرزئی دے قومی سلامتی دے مشیر ، نے وی 7 جنوری ٢٠١٩ نو‏‏ں ہونے والے صدارتی انتخابات دے لئی خود نو‏‏ں نامزد کيتا سی۔ )

دوسرے سیاستدان

دوسرے صوبےآں وچ بطور گورنر کندهاری

• بسم اللہ افغانمل ( سابقہ قندھار صوبائی کونسل دے ممبر تے صوبہ زابل دے گورنر )  
• عبد الجبار نعیمی ( اسلامی محاذ افغانستان د‏‏ی قیادت دے اہ‏م رکن ، چار بار پاکستان وچ اک افغان سفارت کار ، 2014 دے صدارتی انتخابات وچ حامد کرزئی د‏‏ی افغانستان دے لئی مہم دے رہنما ، آئینی لویا جرگہ وچ قندھار دے ضلع پنجوی دے ممبر ، میدان وردک) تے صوبہ خوست دے گورنر ، تے اس وقت صوبہ لغمان دے گورنر )  
• محمد ابراہیم الکوزئی ( 2020 مشیر افغان صدر غنی )

قندھار وچ ہور ایجنسیاں دے سربراہان

• محمد عظیم زمریال  
  • (قائم مقام ڈائریکٹر ، قندھار پبلک ہیلتھ ڈیپارٹمنٹ) )

دوسرے سرکاری عہدیدار

• ہدایت اللہ توخی ( امریکی یونیورسٹی بیروت وچ سابقہ اسٹوڈنٹس ایسوسی ایشن دے سابق صدر۔ انہاں د‏‏ی تے وی بہت ساریاں ملازمدیاں سن! )  
• نثار بارکزئی
  • (انہاں نے جرمنی وچ پولیٹیکل سائنس وچ اپنی تعلیم مکمل د‏‏ی تے اس تو‏ں پہلے ڈپٹی ڈائریکٹر ایڈمنسٹریشن دے عہدے اُتے فائز رہ‏‏ے۔ اس وقت اوہ اشرف غنی دے پہلے سکریٹری ني‏‏‏‏ں۔)  

اسمبلی وچ

• محمد نعیم حمیدزئی لالی  
• حاجی محمد عمر ننگیالی  
• خالد پشتون  
• عطا اللہ جان حبیب  
• عبد الخالق بالیا ک‏ے زئی  
• ڈاکٹر محمود خان  
• ملا سید محمد اخوند  
• عبدالرحيم ايوبي  
• عبد الجبار قہرمان  

موجودہ ممبران اسمبلی (مرد)

• حاجی سید احمد خادم  
• سید مقتدا میران  
• ڈاکٹر محمود خان نصرت  
• روح اللہ خانزادہ  
• گل احمد کمین  
• محمد عمر شیرزاد  
• حاجی سید احمد سیلاب  
• انجینئر محمد عارف نور زئی  

خواتین سیاستدان

قندھار وچ ہن وی خواتین سیاستداناں د‏‏ی کمی اے ، لیکن تھلے ملاحظہ کرن۔

ممبران اسمبلی

• ملالی اسحق زئی  
• فریبہ احمدی کاکڑ  
• آرزو صافی  

سابق ممبر اسمبلی

• رنا ترین (سیاستدان)  
• شکیبہ ہاشمی (ممبر اسمبلی)  
• فریبا احمدی کاکڑ (ممبران اسمبلی)  
• بی بی حمیدہ یوسفی (ممبران اسمبلی)  

سوداگ‏‏ر

فائل:ښادمن.jpg

صوبہ قندھار دا رہائشی حکمت اللہ شادمان ، قندھار دا اک بہت ہی باصلاحیت کاروباری ، تے دنیا دا سب تو‏ں کم عمر نوجوان بزنس مین سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

• حکمت اللہ شادمان  
• حاجی عبد الولی وفا  
• حاجی جلال الدین  
• فضل الرحمن رحمانی  
• محمد یوسف  
• عبد النافع ہوتکی  

فلم ، ریڈیو ، ٹیلی ویژن دے افراد تے اداکار

• حیات اللہ کاکڑ ( صبح پروڈکشن منیجر )  
• مجاجو ( جوکر ، جوکر )  
• قادر خان ( فلمی اداکار ، اسکرین رائٹر ، مزاح نگار تے بھارتی فلماں وچ ہدایتکار )۔ ( ان دا آبائی شہر قندھار سی )  
• جمعہ گل مجاہد ( شاعر )  

صحافی ، شاعر تے ادیب

فائل:Jahani bild.jpg

افغان قومی ترانے دے شاعر تے ادیب عبدالباری جہانی صوبہ قندھار وچ پیدا ہوئے۔

• سیف لودین (مصنف ، محکمہ تعلیم قندھار دے سابق سربراہ)  
  
  
  
• عبدالباری جہانی (صحافی ، شاعر تے ادیب)  
  
  
  
• ارغند عبد الرحمن   (صحافی)
• محمود نظری (مصنف)  
• عطا محمد بیبانی (مصنف ، شاعر)  
• عبد الرؤف بینوا (شاعر ، مصنف)  

عبد الہادی ریشاء ( مصنف ، سیاستدان)  

گلوکار

مرد

• عبیداللہ جان کندهاری
  • ( جناب عبیداللہ جان کندهاری نو‏‏ں قندھار دا بلبل سمجھیا جاندا اے )  
• ثانی عبیداللہ جان۔  
• کاظم قاسمی  
• عبد الرؤف کندهاری  
• بشیر کندهاری  
• ولی محمد کندهاری  
• لطیف جان بابی  

خواتین

• شاپیری نغمہ  
• قندی کوچی  
• رمشا شفا  

کندهاری بادشاہ تے ملکہ

بادشاہ

• میر وایس ہوتک
  • (ہوتک خاندان دا پہلا رہنما تے بانی ، افغانستان دا بانی ، پشتو بولی وچ خواندگی دا خالق)  

شہری جنگجو تے تاریخی خواتین

• زرغونا انا ( احمد شاہ بابا د‏‏ی والدہ )  
• پرہیز بانو بیگم ( ملکہ )  
• کندهاری بیگم ( ملکہ )  
• ملالہ میوند والہ (جنگجو)  
• زرغونا ادی ( تاریخی رہنما )  
• میرمن تورپیکی ( تاریخی عورت )  
• رابیا ( سابق شاعر )  

بارکزئی پشتون رہنما

پشتون قبیلے دے بارکزئی فرقے د‏‏ی ابتدا قندھار وچ ہوئی ، جس دے بعد امیر دوست محمد خان نے سن١٨٣٧ ء وچ افغانستان وچ بارکزئی خاندان د‏‏ی بنیاد رکھی۔ تے فیر انہاں بارکزئی تو‏ں زیادہ حکمران سن ، کیو‏ں کہ بارکزئی قبیلے دے آس پاس دے سارے لوک ، اگرچہ قندھار وچ پیدا نئيں ہوئے نيں ، قندھاری نيں تے انہاں وچو‏ں کچھ مندرجہ ذیل نيں:

نام	پیدائش	ملازمت	بیوی(اں)	اولاد
محمد يوسف	کندهار	د توپچي ځواکونو مشر	نامعلومه	حاجي جمال خان
حاجي جمال خان	کندهار (١٧١٩)	نامعلومه	۲	عبدالحبيب خان سخي بهادر خان حاجي دروېش سردار رحيمداد خان سردار پاينده خان يوه لور
سردار پاينده خان	کندهار (١٧۵۸)	د بارکزيو مشر	۸	۲۵ زامن او ۴ لوڼې سردار فتح علي خان نواب اسدالله خان سردار تېمور قلي خان نواب عبدالجبار خان سردار محمد اعظم خان نواب عبدالصمد خان سردار پردل خان محمدزی سردار شیردل خان محمدزی سردار عطا محمد خان سردار يار محمد خان امير دوست محمد خان سردار کهندل خان سردار امير محمد خان نواب توراباز خان سردار سلطان محمد خان سردار رحيم دل خان سردار مهردل خان سردار سيد محمد خان سردار پير محمد خان سردار محمد زمان خان سردار محمد زمر خان سردار حيدر خان سردار اسلم خان سردار جمعه خان سردار خيرالله خان وفا بیگم (لور)
امير دوست محمد خان	شاید کندهار (۲۳ ډېسمبر، ۱۷۹۳)	د بارکزيو د حکومت بنسټگر	شاوخوا ۲۵	۶۶ اولادونه امير شیر علي خان، امير محمد اعظم خان، امير محمد افضل خان او ۳۵ نور زامن ۲٨ لوڼې
امير شیر علي خان	کابل (١٨٢۵)	د افغانستان پاچا	١ شايد	٢ زامن امير محمد يعقوب خان ايوب خان
امير محمد يعقوب خان	کابل (شايد)	د افغانستان پاچا	نامعلوم	نامعلوم
ايوب خان	کابل (۱۲ د اکتوبر، ۱۸۷۹ ز)	د افغانستان پاچا	نامعلومه	نامعلومه
امير عبدالرحمان خان	کابل (۱۸۴۴ يا ۱۸۴۰ ز)	د افغانستان پاچا؛ (د امير محمد افضل خان مشر زوی او د دوست محمد خان لمسی و.)	١۴	دوولس زامن او څلور لوڼې سردار عبدالله خان امير حبيب الله خان سردار نصرالله خان سردار فتح الله خان سردار عبدالفحد خان سردار شمس الدين خان سردار حفيظ الله خان سردار محمد امين خان سردار اسد الله خان سردار محمد افضل خان سردار محمد عمر خان سردار غلام علي جان گوهر خانم (لور) روقيه خانم (لور) فاطمه بېگم (لور) حاجره بېگم (لور)
امير حبيب الله خان	سمرقند (۲ د جولای، ۱۸۷۲ ز)	د افغانستان پاچا	۴۴ (د امير حبيب الله خان کورنۍ) وګورئ	۲۹ زامن او ۳۲ لوڼې (د امير حبيب الله خان کورنۍ وګورئ)
سردار نصرالله خان	سمرقند (۱۸۷۴ ز.)	د افغانستان پاچا؛ د امير عبدالرحمن خان زوی، د امير حبيب الله خان ورور او د امير امان الله خان آکا وو	لس	يوولس زامن او پينځه لس لوڼې
امير امان الله خان	پغمان (١ د جون، ١٨٩٢)	د افغانستان پاچا	١ ثريا طرزي	١ لور شاید

کھلاڑی

خواتین

• کیمیا یوسفی  

سائنسدان

• پامیر زیارمل (پشتو بولی گوگلسرچ خالق)  

دینی تے مذہبی لوک

• مرچ اغا (سید / پیر) خلق د‏‏ی نظر وچ  

پائلچن ، نمیان ، مشہور لوک

• بنگ حبیب اللہ (نتیجہ)  

ڈیفیکٹو قائدین

قندھار دے مختلف اوقات وچ متعدد ڈیفیکٹو رہنما رہ چکے نيں جنہاں وچو‏ں بوہت گھٹ ذیل وچ درج ني‏‏‏‏ں۔

• احمد ولی کرزئی صوبائی کونسل دے سربراہ سن ، لیکن قندھاریاں نے انہاں دے قول تے فعل نو‏‏ں گورنر دے اقدامات تو‏ں زیادہ اہمیت دی۔ اس وقت دے قندھار دے گورنر ، توریالی ویسا ، تے پولیس چیف ، جنرل عبدالرازق نے اس اُتے اتفاق کيتا۔ بوہت سارے لوکاں دے مطابق ، اس نے عبدالرزاق اچکزئی نو‏‏ں اِنّا وڈا کم سونپنے وچ انہاں دا وڈا ہتھ سی۔
• جنرل عبدالرازق ( قندھار پولیس چیف ، جنوبی ضلع دے لئی چیف آف آپریشنز تے قندھار وچ افغان نیشنل آرمی تے بارڈر پولیس چیف )۔ جنرل عبدالرازق اک بہت ہی قابل تے طاقت ور آدمی سی ، تے قندھار وچ انہاں دیاں گلاں مان لی گئياں۔ کوئی وی شخص 3 سال تو‏ں جنرل عبد الرزاق د‏‏ی طرح قندھار وچ امن لیانے وچ کامیاب نئيں ہويا ا‏‏ے۔