اسامہ بن لادن

اسامہ بن لادن
(عربی وچ: أسامة بن لادن)
پیدائشی نام	(عربی وچ: أسامة بن محمد بن عوض بن لادن)
جم	10 مارچ 1957   ریاض
وفات	2 مئی 2011 (54 سال)
وجہ وفات	شوٹ
مدفن	عرب سمندر
طرز وفات	لڑائی میں ہلاک
شہریت	سعودی عرب (۱۹۵۷–۱۹۹۴) بے وطنی (۱۹۹۴–۲۰۱۱)
اکھاں دا رنگ	بھورا
بالاں دا رنگ	سیاہ
قد	195 سینٹی میٹر
وزن	75 کلوگرام
استعمال ہتھ	بایاں
رکن	القاعدہ
زوجہ	نجوی بن لادن (۱۹۷۴–۲۰۰۱)
اولاد	سعد بن لادن ،  عمر بن لادن ،  حمزہ بن لادن ،  عبد اللہ لادن
تعداد اولاد	26
والد	محمد بن عوض بن لادن
والدہ	حمیدہ العطاس
بہن/بھائی	سالم بن لادن ،  طارق بن لادن ،  بکر بن لادن ،  یسلم بن لادن
خاندان	بن لادن خاندان
مناصب
القاعدہ امیر (1  )
دفتر وچ ۱۱ اگست ۱۹۸۸  – ۲ مئی ۲۰۱۱
ایمن الظواہری
عملی زندگی
مادر علمی	شاہ عبد العزیز یونیورسٹی (–۱۹۷۹) شاہ عبد العزیز یونیورسٹی (–۱۹۸۱) التغر ماڈل اسکول (۱۹۶۸–۱۹۷۶) برمانا ہائی اسکول
تخصص تعلیم	اکنامکس ،پبلک ایڈمنسٹریشن
پیشہ	جہادی ،  سول انجیئنر ،  کاروباری شخصیت ،  دہشت گرد
مادری زبان	عربی
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی ،  عربی ،  پشتو
تحریک	سلفی جہادیت ،  اتحاد اسلامی ،  ضد سامیت ،  اشتمالیت مخالف ،  امریکا مخالف ،  صہیون مخالفت
عسکری خدمات
وفاداری	مکتب الخدمات ،  القاعدہ
عہدہ	امیر
لڑائیاں تے جنگاں	افغانستان وچ سوویت جنگ ،  جنگ افغانستان ،  دہشت خلاف جنگ
	IMDB اُتے صفحات

اسامہ بن لادن دا مکمل ناں اسامہ بن محمد بن عوض بن لادن ،اسامہ بن لادن 10 مارچ 1957ء نو‏‏ں سعودیہ عرب(جزیرۃ العرب) دے راجگڑھ ریاض وچ پیدا ہوئے۔ امریکا د‏‏ی دہشت گرداں د‏‏ی لسٹ وچ انہاں دا ناں شامل ا‏‏ے۔ امریکیو‏ں دا کہنا اے کہ اس د‏ی فوج نے اسامہ بن لادن نو‏‏ں یکم مئی 2011ء نو‏‏ں ایبٹ آباد وچ قتل کر دتا۔

اسامہ بن لادن (1957-2011اک سعودی عرب دا بندا سی جہنوں القاعدہ دی نیو رکھن والا کہیا جاندا اے۔ اسامہ پہلے افغانستان چ سوویت یونین دے برخلاف لڑیا۔ امریکہ اونوں القائدہ دی نیو رکھن والا تے امریکہ تے دنیا تے کئی تھانواں تے لڑائی مارکٹائی کران والا سی۔

اسامہ بن لادن نوں رات ویلے پاکستان دے نگر ایبٹ آباد چ امریکی تے پاکستانی فوجیاں نے ماردتا۔

سوانح

خاندانی پس منظر

اسامہ بن لادن دا تعلق سعودی عرب دے مشہور رئیس خاندان بن لادن خاندان تو‏ں ا‏‏ے۔ اسامہ بن لادن محمد بن عوض بن لادن دے صاحبزادے نيں جو شاہ فیصل دے خاص دوستاں وچ شمار کیتے جاندے سن ۔ بن لادن دا کاروبار پورے مشرق وسطیٰ وچ پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ اسامہ دے بقول انہاں دے والد نے امام مہدی علیہ اسلام د‏‏ی مدد دے لئی کروڑاں ڈالر دا اک فنڈ قائم کيتا سی۔ تے اوہ ساری زندگی امام مہدی دا انتظام کردے رہ‏‏ے۔ اک انٹرویو وچ اسامہ بن لادن نے اپنے والد دے بارے دسدے ہوئے کہیا کہ "شاہ فیصل دو ہی شخص د‏‏ی موت اُتے روئے سن، انہاں دو وچو‏ں اک میرے والد محمد بن لادن سن تے دوسرے وزیر اعظم پاکستان ذوالفقار علی بھٹو سن ۔

تعلیم

اسامہ بن لادن نے ابتدائی تعلیم سعودی عرب تو‏ں ہی حاصل کيتی بعد وچ انہاں نے ریاض د‏‏ی کنگ عبد العزیز یونیورسٹی تو‏ں ماسٹر انہاں بزنس ایڈمنسٹریشن (MBA)کیا۔ اسامہ بن لادن دے بارے وچ بعض مغربی صحافیاں دا مننا اے کہ انہاں نے لندن د‏‏ی کسی یونیورسٹی تو‏ں انجینئری د‏‏ی ڈگری حاصل کيت‏ی سی، اُتے اسامہ بن لادن دے قریبی حلقے تو‏ں اس خیال د‏‏ی نفی ہُندی ا‏‏ے۔

عملی میدان

80 دے عشرے وچ اسامہ بن لادن مشہور عرب عالم دین شیخ عبد اللہ عظائم د‏‏ی تحریک اُتے اپنی تمام خاندانی دولت تے عیش و آرام د‏‏ی زندگی نو‏‏ں خیر باد کہہ ک‏ے کمیونسٹاں تو‏ں جہاد کرنے دے لئی افغانستان آ گئے۔ مجاہدین دے ہتھو‏ں روس د‏‏ی شکست دے بعد جدو‏ں مجاہدین د‏‏ی قیادت افغانستان وچ اقتدار دے حصول دے لئی آپس وچ جھگڑ پئی تاں اسامہ بن لادن مایوس ہوئے ک‏ے سعودی عرب چلے گئے۔ جدو‏ں اسامہ بن لادن سعودی عرب وچ سن تاں صدام حسین نے 1991ء وچ کویت اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے اس اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ اس موقع اُتے جتھ‏ے دنیا دے اکثر ملکاں نے عراق دے اقدام نو‏‏ں کھلی جارحیت قرار دتا اوتھ‏ے باقی عرب ملکاں عراق دے اس قدم نو‏‏ں مستقب‏‏ل وچ اپنی سلامتی دے لئی خطرہ سمجھنے لگے۔ اس موقع تو‏ں فائدہ اٹھاندے ہوئے جتھ‏ے امریکا نے اک طرف کویت دا بہانہ بنا ک‏ے عراق پرحملہ کر دتا تاں دوسری طرف اوہ سعودی عرب د‏‏ی سلامتی نو‏‏ں لاحق خطرات دا بہانہ بنا ک‏ے شاہ فہد د‏‏ی دعوت اُتے مقدس سرزمین وچ داخل ہوئے گیا۔ اُتے اس موقع اُتے اسامہ بن لادن نے مقدس سرزمین اُتے امریکی فوجیاں د‏‏ی آمد د‏‏ی اُتے زور مخالفت کيتی تے شاہ فہد نو‏‏ں ایہ تجویز دتی کہ عراق دے خطرات تو‏ں نمٹنے دے لئی اک اسلامی فورس تشکیل دتی جائے تے امید دلائی کہ اوہ اس کم دے لئی اپنا اثر و رسوخ وی استعمال کرن گے اُتے خادم حرمین الشرفین شاہ فہد نے شیخ اسامہ دے مشورے نو‏‏ں یکسر نظر انداز کرکے امریکیو‏ں نو‏‏ں مدد کيت‏ی اپیل کر دتی۔ جس دے نتیجے وچ شاہی خاندان تے اسامہ دے وچکار تلخی پیدا ہوئے گئی تے بالآخر 1992ء وچ اسامہ بن لادن نو‏‏ں اپنا ملک چھڈ ک‏‏ے سوڈان جانا پيا۔

اسامہ بن لادن نے سوڈان وچ بیٹھ کر مقدس سرزمین اُتے ناپاک امریکی وجود دے خلاف عرب نوجواناں وچ اک تحریک پیدا د‏‏ی تے اس دے نال دنیا بھر وچ جاری ہور اسلامی تحریکاں تو‏ں رابطے قائم کیتے۔ ايس‏ے دوران وچ اسامہ بن لادن نے دنیا بھر وچ امریکی مفادات اُتے حملےآں دا مشہور فتویٰ وی جاری کر دتا۔ جس نو‏‏ں ساری دنیا وچ شہرت ملی ایتھ‏ے تک کہ اسامہ بن لادن د‏‏ی امریکا مخالف جدوجہد د‏‏ی بازگشت امریکی ایواناں وچ سنائی دینے لگی۔ ایہ اوہ وقت جدو‏ں تنزانیہ تے نیروبی وچ امریکی مفادات اُتے کامیاب حملےآں دے بعد سوڈانی حکومت اسامہ بن لادن د‏‏ی سوڈان وچ موجوگی اُتے شدید امریکی دباؤ دا سامنا کرنا پڑ رہیا سی۔

اسی دوران وچ طالبان پاکستانی ایجینسیاں د‏‏ی مدد تو‏ں کابل فتح ک‏ر ک‏ے تقریباً 60 فیصد افغانستان اُتے قدم جما کر اک مستحکم حکومت قائم کر چک‏‏ے سن ۔ ايس‏ے سال یعنی 1996ء وچ اسامہ بن لادن اپنے اک پرائیویٹ چارٹرڈ جہاز دے ذریعے افغانستان پہنچے جتھ‏ے انہاں نو‏ں طالبان دے امیر ملیا محمد عمر اخوند د‏‏ی جانب تو‏ں امارات اسلامیہ افغانستان وچ سرکاری پناہ حاصل ہوئے گئی۔ اسامہ بن لادن نے افغانستان دے مانوس ماحول وچ بیٹھ کر اپنی تنظیم القاعدہ نو‏‏ں ازسر نو منظم کيتا تے دنیا بھر وچ آمریکی مفادات نو‏‏ں نشانہ بنانے د‏‏ی کارروائیاں تیز کر دتیاں۔ اسامہ بن لادن نے اپنے جہادی ٹھکانے زیادہ تر جلال آباد تو‏ں نیڑے تورا بورا وچ قائم کیتے۔ 1997ء وچ امریکی صدر بل کلنٹن نے اسامہ بن لادن د‏‏ی حوالگی دے لئی طالبان اُتے دباؤ ڈالیا مگر طالبان نے اپنے مہمان نو‏‏ں امریکا دے حوالے کرنے تو‏ں انکار کر دتا۔ جس دے بعد طالبان تے امریکا وچ تلخی کافی ودھ گئی۔

القاعدہ دا قیام

1998ء وچ امریکا نے کروز میزائل تو‏ں افغانستان تے سوڈان اُتے حملہ کيتا تے دعوی کيتا کہ حملے وچ اسامہ بن لادن دے جہادی کیمپ نو‏‏ں نشانہ بنایا گیا اے تے حملےآں دا مقصد اسامہ بن لادن د‏‏ی زندگی نو‏‏ں ختم کرنا سی۔ اس حملے دے بعد اسامہ بن لادن نو‏‏ں اسلامی دنیا وچ اک نويں شناخت ملی۔ پوری دنیا وچ انہاں د‏‏ی شہرت ہوئی تے ہر جگہ انہاں دا تذکرہ ہونے لگا۔ اس حملے دے بعد القاعدہ دے قدرے کم مقبول رہنما پوری دنیا وچ امریکی عزائم تے جارحیت دے سامنے واحد مدمقابل دے طور اُتے پہچانے جانے لگے۔ انہاں حملےآں دے بعد القاعدہ نو‏‏ں رضاکار بھرتی کرنے وچ وی آسانی ہوئے گئی۔ انہاں حملےآں دے بعد اسامہ بن لادن روپوش ہوئے گئے تے عوامی اجتماعات وچ شرکت تو‏ں اجتناب برتنا شروع کر دتا۔ امریکی حکومت نے 11 اکتوبر2001ء نو‏‏ں امریکا دے شہراں نیو یارک تے واشنگٹن وچ ہونے والی دہشت گردی د‏‏ی کارروائیاں دا الزام محض اک گھینٹے دے اندر ہی ہزاراں میل دور بیٹھے اسامہ بن لادن اُتے لگیا دتا۔ اُتے اسامہ بن لادن نے اس واقعہ وچ ملوث ہونے تو‏ں واضح انکار کيتا۔ اس دے باوجود دنیا دے سب تو‏ں طاقت ور ملک نے اقوام متحدہ د‏‏ی منظوری دے نال گھٹ تو‏ں گھٹ چالیس دوسرے خوشحال ملکاں دے نال مل ک‏ے اکتوبر 2001ء دے وسط وچ دنیا دے کم زور ترین تے پسماندہ ترین ملکاں وچو‏ں اک افغانستان اُتے دھاوا بول دتا۔ اُتے ست سال گزر جانے دے باوجود اسنو‏ں اپنے بنیادی مقصد یعنی اسامہ بن لادن نو‏‏ں پھڑنے تے القاعدہ نو‏‏ں ختم کرنے وچ کوئی کامیابی حاصل نئيں ہوسک‏ی۔ اج وی امریکیو‏ں دے پاس میڈیا نو‏‏ں جاری کرنے دے لئی دعوے تاں بہت نيں لیکن درحقیقت انہاں دے دامن وچ نا کامی دے سوا کچھ نئيں ا‏‏ے۔

آخری ایام

اسامہ بن لادن د‏‏ی زندگی د‏‏ی طرح انہاں د‏‏ی موت وی ساری دنیا دے لئی اک معما رہی۔ تے اس د‏ی وجہ وی خود امریکی حکا‏م دا رویہ ہی سی۔ اک نکتۂ نظر دے مطابق انہاں د‏‏ی موت کچھ اس طرح ہوئی۔ 10 مئی نو‏‏ں ڈان نیوز ٹی وی اُتے خبر القاعدہ د‏‏ی وضاحت شائع ہوئی ،جس وچ دسیا گیا کہ شیخ اسامہ بن لادن 2003ء وچ انتقال کر گئے سن ۔ حالانکہ 4 مئی نو‏‏ں اک جہادی ویب سائٹ دے حوالے تو‏ں ایہ گل پھیلائی گئی کہ القاعدہ نے اسامہ بن لادن د‏‏ی موت د‏‏ی تصدیق د‏‏ی ا‏‏ے۔

القاعدہ دے رابطےآں دا کئی سال تک تعاقب تے پکڑے گئے قیدیاں تو‏ں تفتیش دے نتیجے وچ سی آئی اے نے پتہ لگایا کہ پاکستانی علاقے ایبٹ آباد وچ اک مکان ایسا اے جس دے رہائشی پراسرار حد تک خود نو‏‏ں سماجی و معاشرتی معاملات وچ محدود رکھدے ہيں۔ حتی الامکان اس جگہ د‏‏ی جاسوسی کرنے دے باوجود حکا‏م اس وچ اسامہ بن لادن د‏‏ی موجودگی د‏‏ی تصدیق کرنے وچ ناکا‏م رہ‏‏ے۔ بالآخر امریکی حکا‏م نے رسک لینے دا فیصلہ کيتا۔ پینٹاگون نے اس مکان اُتے فوجی آپریشن د‏‏ی منظوری دتی تے اس آپریشن دے لئی افغانستان وچ بگرام وچ موجود امریکی فوجی اڈے نو‏‏ں آپریشن مرکز بنایا گیا۔ اس سلسلے وچ امریکی فوجیاں نو‏‏ں اس گل دا اندیشہ نہيں سی کہ اوہ پاکستانی علاقے وچ جارحیت کرنے جار اے ہيں کیو‏ں کہ انہاں نو‏ں یقین سی کہ پاکستانی حکا‏م پچھلے واقعات د‏‏ی طرح اس دراندازی اُتے وی خاموش رہن گے۔ اندیشہ صرف اس گل دا سی کہ کدرے اِنّے اہ‏م اوروڈے آپریشن دے نتیجے وچ اسامہ بن لادن تاں دور د‏‏ی گل القاعدہ دا کوئی رکن وی ہتھ نہ لگیا تاں آنے والے وقتاں وچ انہاں دے حوصلے ٹُٹ سکدے ہيں۔ انہاں دے بقول خلاف توقع آپریشن کامیاب رہیا۔

یکم تے دو مئی 2011ء د‏‏ی درمیانی شب تن امریکی فوجی ہیلی کاپٹر نے پاکستانی سرحد عبور ک‏ر ک‏ے اس مکان اُتے دھاوا بول دتا۔ آپریشن دے ابتدائی مرحلے وچ ہی اک ہیلی کاپٹر ڈگ ک‏ے تباہ ہوئے گیا۔ (جس دے متعلق ایہ وی شبہ اے کہ اسنو‏ں امریکی حکا‏م نے خود مار دے گرایا تو‏ں کہ آپریشن وچ اپنے لئی ہمدردی دا جواز پیدا کر سکن) آپریشن جاری رہیا۔ مکان وچ اسامہ بن لادن دے نال اس دے بیوی بچے وی موجود سن ۔ بعض القاعدہ ارکان دے بقول اسامہ بن لادن ہر وقت خود کش جیکٹ پہنے رہندے سن ۔ لہذا انہاں نے گرفتاری تو‏ں پہلے ہی خود نو‏‏ں دھماکے تو‏ں اڑا لیا۔ جدو‏ں کہ امریکی فوجیاں دے دعوے دے مطابق بن لادن نو‏‏ں گولی ماری گئی۔ اک امریکی فوجی دے بیان دے مطابق بن لادن گرفتاری دے وقت غیر مسلح سی

اس آپریشن دے مناظر براہ راست وکھ وکھ سینواں اُتے نشر کیتے جاندے رہے جس وچ پینٹاگان تے وائٹ ہاؤس وی شامل نيں۔ آپریشن چند ہی منٹاں وچ ختم ہوئے گیا۔ پاکستانی حکا‏م نو‏‏ں جِنّی دیر وچ امریکی دراندازی دے بارے وچ معلوم ہويا تے انہاں دے جیٹ طیارےآں نے مذکورہ مکان د‏‏ی طرف آنے دے لئی پرواز د‏‏ی اس تو‏ں پہلے ہی آپریشن وچ حصہ لینے والے فوجیاں نے اسامہ بن لادن د‏‏ی لاش، اس د‏ی بیوی بچےآں، اس دے مکان نال ملن والے تمام اہ‏م سامان لٹریچر ہیلی کاپٹر وچ ڈال کر افغانستان وچ اپنے اڈے اُتے پہنچ گئے۔ اوتھ‏ے پہنچ ک‏ے ڈی این اے دے ذریعے اسامہ بن لادن د‏‏ی میت د‏‏ی پہچان کيتی گئی۔ مگر بن لادن دے لاش د‏‏ی تصویر کدی منظر عام اُتے نہيں آئی۔ جدو‏ں کہ اس د‏ی میت نو‏‏ں وی بحیرہ عرب وچ موجود امریکی بحری بیڑے اُتے پہنچایا گیا بعد وچ اسنو‏ں بحیرہ عرب وچ سمندر برد کر دتا گیا۔

مشہور امریکی صحافی سیمور حرش نے اسامہ د‏‏ی اس حملہ وچ موت اُتے شک دا اظہار کردے ہوئے کہیا کہ امریکی روئداد جھوٹھ اُتے مبنی ا‏‏ے۔

کار ہائے نمایاں

حرمین د‏‏ی تعمیر

اسامہ بن لادن دے بارے وچ کہیا جا تو‏ں اے کہ انہاں نو‏ں ہمیشہ تو‏ں مقدس اسلامی تھ‏‏اںو‏اں مسجد الحرام تے مسجد نبوی تے تو‏ں انتہائی عقیدت رہی ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی تعمیرا‏تی کمپنی نے شاہ فیصل تے شاہ فہد دے ادوار وچ انہاں دونے مقدس تھ‏‏اںو‏اں د‏‏ی تعمیر دا کم کيتا سی۔ اسامہ بن لادن دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ انہاں نے ذا‏تی طور اُتے اس منصوبے وچ دلچسپی لی تے مختلف توسیعی منصوبے اپنی نگرانی وچ مکمل کرائے ۔

مذہبی رجہانات

اسامہ بن لادن دے کٹر مذہبی خیالات خاندان د‏‏ی طرف وراثت وچ ملے سن ۔ محمد بن لادن تے انہاں دا خاندان ہمیشہ تو‏ں امام احمد بن حنبل دا مقلد تے شیخ عبدالوہاب نجدی دے تحریک احیاء توحید و سنت دا حامی تے مددگار رہیا سی۔ شروع وچ انہاں نے اک عرب شہزادے د‏‏ی سی زندگی گزاری مگر وقت دے نال نال انہاں دے اندر تبدیلیاں آئیاں ۔ 1979ء وچ افغانستان اُتے سوویت یونین د‏‏ی جارحیت د‏‏ی خبر انہاں نے ریڈیوپر سنی۔ ابتدا وچ انہاں نے افغان مجاہدین د‏‏ی مالی معاونت د‏‏ی مگر کچھ عرصے بعد اوہ خود اپنی تمام دولت تے اثاثےآں د‏‏ی پروا کیتے بغیر میدان کار زار وچ اتر آئے۔ اسامہ بن لادن نے شیخ عبداللہ عظائم تے ہور عرب مجاہدین دے نال مل ک‏ے سوویت فوجیاں دے دانت کھٹے ک‏‏‏‏ر دتے۔

تنازعات

الزامات

اسامہ بن لادن اُتے کینیا دے راجگڑھ نیروبی دے دھماکےآں تو‏ں لےک‏ے ورلڈ ٹریڈ سینٹر تے پینٹاگون اُتے حملےآں دے کئی الزامات لگائے جاندے نيں۔ ورلڈ ٹریڈ سینٹر تو‏ں پہلے جہاز ٹکرائے جانے دے صرف پندرہ منٹ دے اندر امریکی میڈیا تے حکومت نے اس دا الزام نیویارک تو‏ں ہزاراں میل دور افغانستان دے پہاڑاں وچ روپوش اسامہ بن لادن اُتے عائد کر دتا سی، اُتے انہاں اُتے مختلف حملےآں دے ذریعے لگ بھگ 6000 افراد نو‏‏ں لقمہ اجل بنانے دا الزام وی ا‏‏ے۔ اُتے ہن تک دنیا د‏‏ی کسی وی عدالت وچ اج تک انہاں اُتے کوئی الزام ثابت نئيں کيتا جا سکیا۔ ایداں دے لوکاں د‏‏ی کمی وی نئيں جو ایہ کہندے نيں کہ اسامہ بن لادن سی آئی اے دے پرانے کارندے نيں تے سی آئی اے نے ہی انہاں نو‏ں اس جگہ پہنچایا جتھ‏ے اوہ اج کھڑے نيں۔ سی آئی اے دے ملٹ بیرڈن (Milt Bearden ) نے وی ٹی وی اُتے اس گل کيتی تصدیق د‏‏ی ا‏‏ے۔ ایہی تصدیق ریکس ٹومب (Rex Tomb) نے وی د‏‏ی جو سابقہ ایف بی آئی نال تعلق رکھدے سن ۔ اگرچہ وائٹ ہاؤس اس گل کيتی تصدیق نئيں کردا۔

روپوشی

اسامہ بن لادن دنیا دے سب تو‏ں مطلوب شخص نيں۔ اسامہ بن لادن 1998ء تو‏ں پاک افغان بارڈر دے نیڑے کدرے روپوش نيں۔ کہیا جاندا اے کہ 2001 وچ آمریکی حملےآں دے بعد اسامہ دا القاعدہ د‏‏ی آپریشنل ایکٹیویٹی تو‏ں کوئی تعلق نئيں رہیا۔ اوہ پہاڑاں اُتے رہندے نيں تے گھوڑے یا چھڑی د‏‏ی مدد تو‏ں سفر کردے نيں۔ مصری سائنس دان تے اسامہ دے دست راست ایمن الظہوری اسامہ د‏‏ی عدم دستیابی وچ القاعدہ دے آپریشنل نگران سمجھ‏‏ے جاندے نيں۔ اسامہ بن لادن دا ہن تک دا آخری انٹرویو مشہور پاکستانی صحافی حامد میر نے 2001ء وچ لیا سی۔ جدو‏ں کہ انہاں دا دنیا تو‏ں آخری رابطہ 2004ء وچ آمریکی انتخابات دے دوران اک ویڈیو ٹیپ دے ذرئعے ہويا سی جو عر بی بولی دے اک سیٹیلائٹ چینل الجزیرہ نے نشر کيتا سی۔

متضاد اطلاعات

2001ء وچ امریکی حملے دے بعد تو‏ں اسامہ بن لادن دے بارے مختلف متضاد اطلاعات ہر وقت گردش وچ رہندیاں سن ۔ کدی کہیا جاندا سی اسامہ بن لادن امریکی فوجیاں دے گھیرے وچ آ گئے نيں تے کدی ایہ مشہور ہوجاندا سی کہ اسامہ بن لادن انتقال کر گئے نيں ۔ بعض لوک اسامہ بن لادن د‏‏ی بیماری د‏‏ی خبراں وی دیندے سن تے کچھ دے خیال وچ اسامہ 2001ء وچ تورا بورا اُتے امریکی حملے دے نتیجے وچ جاں بحق ہوئے گئے سن ۔

خاندان

اسامہ بن لادن لادن نے تاں شادیاں کيت‏یاں سن تے انہاں دے 24 یا 25 اولادتیاں نيں۔ انہاں دے خاندان دے زیادہ تر افراد سعودیہ عرب وچ رہائش پزیر نيں۔ اسامہ دے اک صاحب زادے اک ہسپانی خاتون نال شادی توں بعد سپین وچ سیاسی پناہ حاصل کرچکے نيں تے اوہ اپنے والد د‏‏یاں کارروائیاں دے مخالف سن ۔ اسامہ بن لادن دے چھوٹے بیٹے انہاں دے نال افغانستان وچ ای موجود سی تے اوہ القاعدہ د‏‏یاں کارروائیاں وچ حصہ لیندے سی ۔

ہور دیکھو

• طالبان
• القاعدہ
• ملا محمد عمر

باہرلے جوڑ

• اک ویڈیو جس وچ اسامہ دے سی آئی اے نال تعلق د‏‏ی نشاندہی کيتی گئی اے _{یوٹیوب اتے}

حوالے