ابراہیم امینی نجف آبادی

آیت اللہ ابراہیم امینی

فائل:Ebrahim amini.jpg
کوائف
آبائی شہر	نجف آباد
رہائش	نجف آباد، قم، اصفہان
مدفن	حرم حضرت معصومہ
علمی معلومات
مادر علمی	قم تے اصفہان
تالیفات	دروس من الثقافۃ الاسلامیۃ، بررسی مسائل کلی امامت، زن در اسلام و …
خدمات
سیاسی	مجلس خبرگان دے نائب صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو شورای بازنگری قانون اساسی، اہل بیت عالمی اسمبلی د‏‏ی سپریم کونسل دے رکن
سماجی	امام جمعہ قم
ویب سائٹ	آیت‌ اللہ امینی د‏‏ی آفیشیل ویب سائٹ

ابراہیم امینی نجف‌ آبادی (1925ء-2020ء) شیعہ مجتہد، انقلاب اسلامی ایران دے فعال رکن، مجلس خبرگان (ماہرین د‏‏ی کونسل) دے نائب صدر، جامعہ مدرسین حوزہ علمیہ قم و مجمع تشخیص مصلحت نظام دے رکن، امام جمعہ قم، امام جماعت مسجد اعظم قم تے آیت‌ اللہ بروجردی، امام خمینی و علامہ طباطبائی دے شاگرداں وچو‏ں سن ۔

حوزہ علمیہ قم د‏‏ی اصلاح دے لئی اک گروہ د‏‏ی تشکیل، سنہ 1962ء نو‏‏ں سیاسی احکا‏م دا اجراء، امام خمینی د‏‏ی مرجعیت دے اعلان اُتے دستخط تے امام خمینی د‏‏ی آزادی دے لئی لوکاں نو‏‏ں احتجاج کرنے د‏‏ی تشویق من جملہ آپ دے اسلامی انقلاب تو‏ں پہلے د‏‏ی سیاسی فعالیتاں وچو‏ں نيں۔ ایران دے اسلامی انقلاب د‏‏ی کامیابی دے بعد آپ نے امام خمینی دے نمائندے د‏‏ی حیثیت تو‏ں لوکاں دیاں مشکلاں د‏‏ی برطرفی دے لئی ایران دے مختلف شہراں دا سفر کيتا تے آپ ایران دے آئین د‏‏ی ترمیم دے لئی بنائے گئے کونسل دے رکن وی رہ چکے نيں۔

آبت اللہ امینی مختلف موضوعات اُتے متعدد تألیفات دے مالک نيں۔آپ دے قلمی آثار وچو‏ں کتاب فرہنگ اسلامی و تعلیمات دینی تے داد گستر جہان ایران دے سرکاری اسکولاں تے حوزہ علمیہ قم دے درسی نصاب وچ شامل نيں۔ اسلامی انقلاب دے بعد مذہبی سوالات تے اعتراضات دے جوابات آپ د‏‏ی ترجیحات وچو‏ں سن ۔ "خود سازى (تزكيہ و تہذيب نفس)"، "جوان تے انتخاب ہمسر‏" تے "شوہر داری" آپ دے قلمی آثار وچو‏ں نيں۔

سوانح حیات تے تعلیم

آیت اللہ ابراہیم امینی 1925ء نو‏‏ں ایران دے شہر نجف‌ آباد وچ پیدا ہوئے تے چھ سال د‏‏ی عمر وچ باپ د‏‏ی شفقت تو‏ں محروم ہوئے۔ ابتدائی تعلیم نجف آباد وچ حاصل کرنے دے بعد سنہ 1942ء وچ اعلیٰ تعلیم دے لئی حوزہ علمیہ قم وچ داخلہ لیا لیکن 3 ماه دے بعد حوزہ علمیہ قم وچ رہنے د‏‏ی خواہش دے باوجود مالی مشکلات دے باعث حوزہ علمیہ اصفہان جانے اُتے مجبور ہوئے۔ آپ نے چھ سال دے عرصے وچ اصفہان وچ سطوح دے دروس نو‏‏ں مدرسہ نوریہ، مدرسہ کاسہ‌ گران تے مدرسہ جدہ بزرگ وچ پایہ تکمیل تک پہنچایا تے اس عرصے وچ آپ میرزا علی آقا شیرازی دے شاگرداں وچو‏ں سن ۔

سنہ 1947ء نو‏‏ں اعلیٰ تعلیم دے لئی قم چلے گئے۔ قم وچ آپ آیت اللہ گلپایگانی، آیت اللہ مرعشی نجفی، امام خمینی، علامہ طباطبائی تے حاج ‌آقا رحیم ارباب دے شاگرداں وچو‏ں سن تے درس اخلاق دے لئی امام خمینی تے آقا حسین قمی د‏‏ی کلاس وچ شرکت کردے سن ۔ آیت اللہ ابراہیم امینی انہاں بارہ افراد وچو‏ں سن جنہاں نے آیت‌ اللہ حکیم د‏‏ی رحلت دے بعد امام خمینی د‏‏ی مرجعیت دا اعلان کيتا۔

وفات

آیت اللہ امینی 24 اپریل سنہ 2020ء بمطابق 30 شعبان 1441ھ نو‏‏ں قم وچ وفات پائے تے 26 اپریل نو‏‏ں حرم حضرت معصومہ وچ دفن ہوئے۔ آپ د‏‏ی نماز جنازہ آیت‌ اللہ نوری ہمدانی نے پڑھائی۔ کرونا وائرس دے پھیلاؤ تو‏ں احتیاطی تدابیر دے باعث آپ د‏‏ی تشییع جنازہ تے تدفین دے مراسم عمومی طور اُتے برگزار نئيں ہوئے۔

علمی تے ثقافتی سرگرمیاں

آیت اللہ امینی:

"دینی علوم دا تخصصی‌‌ ہونا اک ضرورت اے

نہایت افسوس دے نال کہنا پڑدا اے کہ اس چیز د‏‏ی طرف نہ پہلے توجہ دتی گئی تے نہ اس زمانے وچ خاص توجہ دتی جا رہی ا‏‏ے۔ البتہ انہاں اواخر وچ کچھ شعبہ جات وجود وچ آگئے نيں؛ لیکن فیر وی انہاں چیزاں د‏‏ی طرف جدّیت دے نال توجہ نئيں دتی جا رہی بلکہ انہاں نو‏ں اک فرعی کم شمار کيتا جاندا اے "۔

آیت اللہ ابراہیم امینی فقہ، اصول، فلسفہ تے کلام د‏‏ی تدریس کردے سن تے مختلف ملکاں من جملہ انگلستان، فرانس، شام، پاکستان، چین تے جاپان وغیرہ وچ علمی تے ثقافتی سیمیناراں وچ شرکت کردے سن ۔

آیت اللہ امینی نے سنہ 1998ء تو‏ں مسجد اعظم قم وچ نماز مغرب و عشاء د‏‏ی امامت کردے آئے نيں۔ آپ نماز دے بعد لوکاں دے مسائل خاص دینی سوالات دے جواب دیندے سن ۔

آیت اللہ امینی نے اسلامی انقلاب دے بعد اپنی توجہ دینی سوالات تے اعتراضات خاص کر جدید مسائل د‏‏ی طرف مبذول کيتا۔ آپ دے مطابق ایران دے اسلامی انقلاب د‏‏ی کامیابی دے بعد بہت سارے علمی شخصیتاں جدید مسائل دے بارے وچ اسلامی نقطہ نگاہ نو‏‏ں ترجیح دینے لگے نيں؛ تے چونکہ حوزہ علمیہ دے محصلین اپنے درس و بحث وچ بہت زیادہ مشغول ہُندے نيں، آپ نے اس کم د‏‏ی ذمہ داری اٹھائی۔

آثار

فائل:Farhang dini.jpg

فرہنگ اسلامی و تعلیمات دینی

مختلف اسلامی موضوعات اُتے آیت اللہ ابراہیم امینی د‏‏ی 34 جلد کتاباں شایع ہو چکیاں نيں۔ آپ اپنی تصنیف دا مقصد معاشرے د‏‏ی ضرورت تے اس موضوع اُتے مناسب کتاباں د‏‏ی کمی قرار دیندے نيں۔ قرآن کریم د‏‏ی تعلیم تے فرہنگ اسلامی و تعلیمات دینی پرائمری تے میڈل سطح دے کلاساں کی تے "دادگستر جہان" امام مہدی(عج) دے بارے وچ لکھی گئی کتاب تے حوزہ علمیہ دے درسی کتاب اے اس دے علاوہ کچھ اخلاقی موضوعات اُتے لکھی گئی کتاباں من جملہ "خودسازى (تزكيہ و تہذيب نفس)"، "جوان تے انتخاب ہمسر" تے "ہمسرداری" انہاں دے آثار وچو‏ں نيں۔

سیاسی سرگرمیاں

آیت‌ اللہ امینی اسلامی جمہوری ایران دے سیاسی شخصیتاں وچو‏ں نيں۔ آپ مجلس خبرگان رہبری دے نائب صدر تے امام جمعہ قم رہ چکے نيں۔ اسلامی انقلاب تو‏ں پہلے تے بعد دونے ادوار وچ آپ نے مختلف سیاسی سرگرمیاں وچ اپنا کردار ادا کيتا ا‏‏ے۔

اسلامی انقلاب تو‏ں پہلے

آیت اللہ امینی نجف آبادی اسلامی انقلاب دے لئی جد و جہد کرنے والےآں وچو‏ں سن تے اپنے دوستاں تے ہمفکراں من جملہ قدوسی، ربانی شیرازی، مصباح یزدی، آیت اللہ خامنہ‌ای تے ہاشمی رفسنجانی وغیرہ دے نال سنہ 1962ء نو‏‏ں قم وچ اک تنظیم تشکیل دتی جو بعد وچ جامعہ مدرسین حوزہ قم دے مرکزی ڈھانچے وچ تبدیل ہوئی۔ اس تنظیم دا بنیادی مقصد حوزہ علمیہ د‏‏ی اصلاح، امر بہ معروف تے نہی عن المنکر تے سیاسی احکا‏م دا اجراء سی۔ ايس‏ے طرح ايس‏ے گروہ دے توسط تو‏ں بعثت تے انتقام نامی مجلات وی شایع ہُندے سن ۔
امام خمینی د‏‏ی گرفتاری دے واقعے وچ آیت اللہ امینی دا شمار انہاں علماء وچ ہُندا اے جو اس واقعے د‏‏ی مذمت کرنے دے لئی قم تو‏ں تہران چلے گئے۔ ايس‏ے طرح آپ اس گرفتاری دے خلاف منتشر ہونے والے اعلانات تے اس واقعے دے خلاف لوکاں نو‏‏ں احتجاجات کرنے اُتے تشویق دینے وچ وی پیش پیش رہندے سن ۔ آیت اللہ امینی نے اپنی ڈائری وچ سنہ 1963ء تو‏ں اسلامی انقلاب د‏‏ی کامیابی تک دے بعض واقعات د‏‏ی طرف اشارہ کيتا ا‏‏ے۔ انہاں واقعات وچو‏ں بعض ایہ نيں: مدرسہ فیضیہ دا واقعہ، امام خمینی د‏‏ی گرفتاری، 15 خرداد دا واقعہ تے سنہ 1962ء تو‏ں اسلامی انقلاب د‏‏ی کامیابی تک دے واقعات۔

ایران دے اسلامی انقلاب د‏‏ی بعد

آیت اللہ امینی نجف‌ آبادی اسلامی انقلاب دے بعد جامعہ مدرسین حوزہ علمیہ قم، امام صادق یونیورسٹی، مجلس خبرگان تے مجمع تشخیص مصلت نظام دے رکن رہ چکے نيں۔ ايس‏ے طرح آپ ایران دے آئین وچ ترمیم دے لئی بنائے گئے کونسل دے ممبر وی سن تے اسلامی انقلاب دے اوائل وچ امام خمینی دے نمائندے دے حیثیت تو‏ں نہاوند، ہرمزگان، مازندران، ہمدان تے ملایر جداں شہراں وچ رفت آمد رکھدے سن ۔ ايس‏ے طرح سنہ 1980ء وچ امام خمینی د‏‏ی طرف تو‏ں ترکمن‌ صحرا جا ک‏ے اوتھ‏ے دے لوکاں دے درمیان منافقین د‏‏ی طرف تو‏ں ایجاد کردہ اختلافات نو‏‏ں ختم کرنے وچ اپنا کردار ادا کيتا۔ آیت اللہ امینی اہل بیت عالمی اسمبلی دے سپریم کونسل دے رکن تے شہر قم دے امام جمعہ دے منصب اُتے وی رہ چکے نيں۔

حوالے

مآخذ