جنگ قفقاز
The Caucasian War | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
بسلسلہ Russian conquest of the Caucasus | |||||||||
Franz Roubaud's A Scene from the Caucasian War | |||||||||
| |||||||||
محارب | |||||||||
روسی سلطنت Principality of Mingrelia Principality of Guria |
| ||||||||
کمانڈر اور رہنما | |||||||||
Emperor Alexander I Emperor Nicholas I Emperor Alexander II Aleksey Yermolov Mikhail Vorontsov Aleksandr Baryatinskiy Ivan Paskevich Nikolai Yevdokimov |
Beibulat Taimin امام شامل حمزہ بیک غازی ملا Kazbech Tuguzhoko Akhmat Aublaa Shabat Marshan Haji Kerantukh Berzek | ||||||||
طاقت | |||||||||
1817 to 1864: 1819 : 50,000[۱] 1857 : 200,000 1862 : 60,000[۲] |
1817 to 1864: Caucasian Imamate : 15,000-25,000[۳] Circassia : 35,000-40,000[۴] | ||||||||
ہلاکتیں اور نقصانات | |||||||||
From 1801 to 1864[۵]:
65,125 wounded
6,007 captured
| unknown |
سانچہ:Campaignbox Caucasian War
|
کاکیشین جنگ ( ) 1817–1864 روسی سلطنت نے قفقاز اُتے حملہ کيتا سی جس دے نتیجے وچ روس نے شمالی قفقاز دے علاقےآں اُتے قبضہ کر ليا سی ، تے چرکِساں دی نسلی صفائی ہوئی سی۔ اس وچ روس کےی توسیع دے خواہاں ہونے اُتے چیچن، ادیگے، ابخازی– اباظی، اوبیخ، کمیک تے داغستانی باشندےآں سمیت قفقاز دے مقامی لوکاں دے خلاف روسی سلطنت دے ذریعہ کئی فوجی اقدامات تے مظالم دا اک سلسلہ سی۔ [۶] مسلماناں وچ ، روسیاں دے خلاف مزاحمت نوں جہاد دے طور اُتے بیان کيتا گیا سی۔ [۷]
مرکز وچ جارجیائی فوجی شاہراہ اُتے روسی کنٹرول نے کاکیشین جنگ نوں مغرب وچ روس-چرکسی دی جنگ تے مشرق وچ مرید جنگ وچ تقسیم کيتا۔ قفقاز دے ہور علاقےآں (جس وچ معاصر مشرقی جارجیا ، جنوبی داغستان ، آرمینیا تے آذربائیجان شامل نيں) نوں 19 واں صدی وچ فارس دے نال روسی جنگاں دے نتیجے وچ روسی سلطنت وچ شامل کيتا گیا سی۔ باقی حصہ ، مغربی جارجیا ، ايسے مدت دے دوران روسیاں نے عثمانیاں توں لیا سی۔
اسباب
[سودھو]تریخ
[سودھو]جنگ اَگڑ پِچھڑ تن روسی زاراں : الیگزینڈر (1801–1825 ) ، نکولس اول (1825–1855) ، تے الیکساندر دوم (1855–1881) دی انتظامیہ دے دوران ہوئی ۔ سرکردہ روسی کمانڈراں وچ 1816–1827 وچ ایلکِسے پیٹرووچ یرمولوف ، 1844–1853 وچ میخائل سیمیونویچ ورونٹوسوف تے 1853–1856 وچ ایلیکسندر بریاٹنسکی شامل سن ۔ لکھاری میخائل لرمونٹوف تے لیو ٹالسٹائے جنہاں نے انہاں مقابلاں توں اپنی کتاب جنگ تے امن کے لئے جنگ دے بارے وچ بہت زیادہ معلومات تے تجربہ حاصل کيتا ، انہاں نے دشمنی وچ حصہ لیا۔ روسی شاعر الیگزینڈر پشکن انہاں دی جنگ دا حوالہ بیرونک نظم "قفقاز دے قیدی"( Кавказский пленник )، 1821 وچ لکھی گئی . عام طور اُتے ، روسی فوج جو قفقاز دیاں جنگاں وچ خدمات انجام دے رہی سی اوہ بہت ہی انتخابی سی۔ ہور روسی سلطنت دے متعدد حصےآں نال تعلق رکھنے والے نسلی روسیاں وچ انہاں وچ کوساکس ، آرمینیائی ، جارجیائی ، کاکیشس یونانی ، اوسیندی ، تے ایتھے تک کہ تاتار ، باشکیر ، قازق ، ایغور ، ترکمان تے ایتھے تک کہ کچھ کاکیشین مسلمان قبیلے وی شامل سن جداں مسلمان پس منظر دے سپاہی شامل سن ۔ روسی قفقاز دے ساتھی مسلماناں دے خلاف شاہی روسی فوج دے مسلمان فوجیاں نے قفقاز وچ اپنے ساتھی مسلم بھائیاں دے خلاف مذہبی بحث و مباحثے تے روس دے لئی اتحادیاں نوں آمادہ کرنے اُتے کچھ کردار ادا کيتا سی۔
روسی حملے نوں شدید مزاحمت دا سامنا کرنا پيا۔ یلغار دا پہلا دور اتفاقی طور اُتے اختتام پذیر ہويا جس دا اختتام 1825 وچ سکندر اول تے ڈیسمبرسٹ انقلاب دے نال ہويا۔ اس نے حیرت انگیز طور اُتے چھوٹی کامیابی حاصل کيتی ، خاص طور اُتے اس دے مقابلے وچ 1812 وچ نپولین دے "گرانڈے آرمی" اُتے حالیہ روسی فتح دے مقابلے۔
سن 1825 تے 1833 دے درمیان ، کاکیشس وچ شمالی کاکیشین دے خلاف چھوٹی فوجی سرگرمیاں رونما ہوئیاں کیونجے ترکی (1828/1829) تے فارس (1826–1828) دے نال روسیاں دے قبضے توں جنگاں ہوئیاں ۔ دونے جنگاں وچ کافی کامیابیاں دے بعد ، روس نے شمالی قفقاز وچ مختلف باغی مقامی نسلی گروہاں دے خلاف قفقاز وچ لڑائی دوبارہ شروع کردتی سی ، تے ایہ روسیاں دی طرف توں انجام دتی جانے والی کاکیشین نسل کشی دا آغاز سی ، زیادہ تر ختم ہونے والے افراد چرکِسے قوم توں سن ۔ روسی اکائیاں نے اک بار فیر مزاحمت دا سامنا کيتا ، خاص طور اُتے اس دی سربراہی قاضی محمد ، حمزہ بیک ، تے حاجی مراد نے دی ۔ امام شامل انہاں دے پِچھے پِچھے آئے۔ انہاں نے پہاڑیاں دی رہنمائی 1834 توں دمتری ملیوٹن دے ذریعہ 1859 وچ اس دے گرفتاری تک کيتی۔ 1843 وچ ، شمیل نے اویریا وچ روسی چوکیوں دا اک جارحانہ حملہ شروع کيتا۔ 28 اگست 1843 نوں ، انتسوکول وچ روسی کالم اُتے تن مختلف سمتاں توں 10،000 مرد تبدیل ہوگئے ، جس وچ 486 مرد ہلاک ہوئے۔ اگلے چار ہفتےآں وچ ، شامل نے روس دے محافظاں اُتے 2،000 توں زیادہ ہلاکتےآں اُتے قابو پانے دے علاوہ ، اک دے سوا اوریا دی ہر روسی چوکی اُتے قبضہ کرلیا۔ اس نے شمال تے یار نوں کاجی کموخ ندیاں دے اجتماع وچ اک اہم چوکی اُتے قبضہ کرنے دے لئی شمال وچ حملے دی دعوت دتی۔ [۸] سن 1845 وچ ، شامل دی افواج نے اپنی ڈرامائی کامیابی حاصل کيتی جدوں اوہ شہزادہ ورونٹوسوف دی سربراہی وچ روسی فوج دی اک وڈی کارروائی دا مقابلہ کر رہے سن ۔
سن 1853–1856 دی کریمین جنگ دے دوران ، روسیاں نے شامل توں صلح کيتی ، لیکن 1855 وچ فیر نال دشمنی شروع ہوگئی۔ قفقاز وچ جنگ بالآخر 1856 توں 1859 دے درمیان ختم ہوئی ، جدوں جنرل بریاتنسکی دے تحت اک 250،000 مضبوط فوج نے پہاڑیاں دی مزاحمت نوں توڑ دتا۔
شمالی قفقاز دے مشرقی حصے وچ جنگ 1859 وچ ختم ہوئی۔ روسیاں نے شمل نوں پھڑ لیا ، اسنوں ہتھیان سُٹن اُتے مجبور کيتا ، زار دے نال بیعت کرنے اُتے مجبور کيتا ، تے فیر اسنوں جلاوطن کرکے وسطی روس چلا گیا۔ اُتے ، شمالی قفقاز دے مغربی حصے وچ جنگ چرکسیاں (یعنی) دے نال دوبارہ شروع ہوئی ادیگے ، لیکن ایہ اصطلاح اکثر انہاں دے ابخاز - اباظی تعلق نوں وی شامل کرنے دے لئی استعمال کیتی جاندی اے ) لڑائی دوبارہ شروع کردے نيں۔ زار الیگزنڈر دوم دے اک منشور نے 2 جون (21 مئی او ایس ) ، 1864 دے آخر وچ دشمنی دا اعلان کيتا۔ جنگ دے بعد دے واقعات وچ ، شمالی قفقاز دے مقامی لوکاں (خاص طور اُتے چرکیسیاں) دی تریخ دا اک المناک صفحہ ، مہاجرزم سی ، یا مسلم آبادی نوں سلطنت عثمانیہ وچ منتقل کرنا سی ۔
بعد وچ
[سودھو]بوہت سارے چرکِسے باشندےآں نے ہجرت کرنے اُتے مجبور کيتا تے اپنا گھر عثمانی سلطنت تے کم ڈگری فارس اُتے چھڈ دتا۔ خانہ جنگی دے دوران ٹیرک کوساکس دی نسل کشی روسی سلطنت دے سابق اتحادیاں ، جس نے کمیونسٹاں دی حمایت کيتی سی ، چرکسیاں دی نسل کشی دا تسلسل سی۔ چرکِسے دے بیشتر تاریخی علاقےآں نوں تاریخی طور اُتے روسی سلطنت دے اتحادیاں ، جداں بعض اوینخ تے ترک خانداناں وچ تقسیم کيتا گیا سی۔ اُتے ، انہاں وچوں بوہت سارے آباد کاراں نوں 1944 وچ اسٹالن نے جلاوطن کردتا سی ، تے انہاں وچوں کچھ زمیناں نوں اس بار ، جارجیائیاں تے اوسیتیاں نوں تقسیم کردتا گیا سی۔ اگرچہ بوہت سارے جلاوطن افراد پرت چکے نيں ، لیکن روسی سلطنت دے ذریعہ انھاں دتی گئی بہت ساریاں زمیناں ہن وی اوسیٹیائی باشندے آباد نيں۔ جارجیائی عوام نے انہاں نوں دتی گئی تمام زمیناں چھڈ داں کیونجے اوہ اسنوں اپنی ملکیت نئيں سمجھدے سن کیونجے ایہ زمین خود جارجیا دے اندر نئيں سی بلکہ پڑوسی ملک روس وچ سی۔ اس توں کاکیشین جنگ دے سابقہ جنگی تھیٹر وچ ہن وی تناؤ ( ایسٹ پرائیگورڈینی تنازعہ ) پیدا ہُندا اے۔ [۹] اج ، روس وچ چرکِسے دے تن عنوانات والے تن جمہوریہ نيں: ادیگیا، کبارڈینو-بلکاریا ، تے کاراچیو - چرکیسیا۔ چرکسیاں دے ہور تاریخی علاقےآں جداں کرسنودار کرائی ، ستاورپول کرائی ، تے جنوب مغربی روستوو اوبلاست وچ چرکسیاں دی بہت چھوٹی جماعتاں نيں۔ شام وچ رہائش پذیر چرکسیاں نوں روس وطن واپس لے جارہیا اے۔ کوسوو توں ہونے والے خانہ جنگی وی کوسوو وچ خانہ جنگی دے بعد روس واپس آئے۔
اک ذریعہ دے مطابق ، گریٹر تے لیسر کباردا وچ آبادی جنگ توں پہلے 350،000، توں گھٹ کر 1818 وچ 50ہزار ہوگئی [۱۰] اک ہور ورژن دے مطابق ، 1790 وچ آبادی 200،000 افراد تے 1830 وچ 30،000 افراد [۱۱] ۔ شمالی قفقاز دی کل آبادی دی اک فیصد دے طور اُتے ، باقی چرکساں دی تعداد 40٪ (1795) ، 30٪ (1835) تے 25٪ (1858) سی۔ ايسے طرح: چیچن 9٪ ، 10٪ تے 8.5٪۔ اوارس 11٪ ، 7٪ تے 2٪؛ درگین9.5٪ ، 7.3٪ تے 5.8٪؛ لیزگین 4.4٪ ، 3.6٪ تے 3.9٪۔ [۱۲]
مورتاں
[سودھو]-
قفقاز isthmus دا نقشہ . جے گراسل ، 1856 دے ذریعہ تخلیق تے تیار کيتا گیا۔
-
متنازعہ علاقےآں دے ذریعے جارجیائی فوجی روڈ دی تعمیر حتمی روسی کامیابی دا اک اہم عنصر تھا
-
جیمری اُتے حملہ ، فرانز الیسیسیویچ روباؤڈ دے ذریعہ
-
کوکِداں دی قبیلے دے لوک 18acac کوسیکس دے خلاف لڑ رہے نيں
-
1848 وچ قلعہ اخٹی دا طوفان
-
تھیڈور ہرشیلٹ دے ذریعہ سرکشی
-
امام شمیل نے 25 اگست 1859 نوں کاؤنٹ بیریٹنسکی دے سامنے ہتھیار ڈال دتے
-
کوہ پیماواں چھڈ ول کر اُتے Pyotr Gruzinsky
-
مغربی قفقاز 1859–1864 نوں مسخر کرنے دے لئی روسی تمغہ
حوالے
[سودھو]- ↑ Кроме того, командующему Отдельного Кавказского корпуса было подчинено Черноморское казачье войско — 40 тыс. чел.
- ↑ На Западном Кавказе
- ↑ À la conquête du Caucase: epopée géopolitique et guerres d'influence
- ↑ À la conquête du Caucase: epopée géopolitique et guerres d'influence
- ↑ Grigori F. Krivosheev Россия и СССР в войнах XX в. Потери вооружённых сил. Олма-Пресс, 2001.: Вооружённые конфликты на Северном Кавказе (1920–2000 гг.). p.568
- ↑ King, Charles (2008). The Ghost of Freedom: A History of the Caucasus. نیو یارک شہر: اوکسفرڈ یونیورسٹی پریس. ISBN 978-0-19-517775-6. Unknown parameter
|url-access=
ignored (help) - ↑ Kemper, Michael (2010). Companjen, Françoise, ed. Exploring the Caucasus in the 21st Century: Essays on Culture, History and Politics in a Dynamic Context. ایمسٹرڈیم: Amsterdam University Press.
- ↑ Robert F Baumann and Combat Studies Institute (U.S.), Russian-Soviet Unconventional Wars in the Caucasus, Central Asia, and Afghanistan (Fort Leavenworth, Kan: Combat Studies Institute, U.S. Army Command and General Staff College, n.d.)
- ↑ Bertolt Brecht The Caucasian Chalk Circle study guide http://www.gradesaver.com/the-caucasian-chalk-circle/study-guide/
- ↑ Jaimoukha, A., The Circassians: A Handbook, London: RoutledgeCurzon; New York; Routledge and Palgrave, 2001., page 63
- ↑ Richmond, Walter. The Circassian Genocide, Rutgers University Press, 2013., page 56
- ↑ Кабузан В.М. Население Северного Кавказа в XIX – XX веках. - СПб., 1996. С.145.
ہور پڑھو
[سودھو]- 1837 ، 1838 ، تے 1839 سالاں دے دوران سرکیشیا وچ رہائش پذیر جرنل - بیل ، جیمز اسٹینلاس (انگریزی)
- ڈبرووین ، این روسی بولی: (Дубровин Н.Ф.) войн войны и владычества русских на Кавказе ، جلد 4–6۔ ایس پی بی ، 1886–88۔
- کازیف ، شاپی ۔ امام شمیل۔ "مولودتا گورڈیا" پبلشرز۔ ماسکو ، 2001 ، 2003 ، 2006 ، 2010
- کازیف ، شاپی ۔ اخولوگو ۔ 19 واں صدی دی کاکیشین جنگ۔ تاریخی ناول۔ "عہد" ، پبلشنگ ہاؤس۔ مکھاکالا ، 2008۔ آئی ایس بی این 978-5-98390-047-9