سچن تندولکر

سچن تندولکر
MP، BR، AC

Tendulkar at an awards event in جنوری 2013
ذا‏تی معلومات
مکمل نام	سچن رمیش تندولکر
پیدائش	24 آوریل 1973 ‏(عمر: ۵۱ سال) Bombay، Maharashtra، India
عرف	Tendlya, God of Cricket, Little Master, Master Blaster
قد	۵ فٹ ۵ انچ (۱۶۵ سینٹی میٹر)
بلے بازی	Right-handed
گیند بازی	Right-arm medium، leg break، off break
حیثیت	بلے بازی
بین الاقوامی کرکٹ
قومی ٹیم	بھارت
پہلا ٹیسٹ (کیپ 187)	15 نومبر 1989  بمقابلہ  Pakistan
آخری ٹیسٹ	14 نومبر 2013  بمقابلہ  ویسٹ انڈیز
پہلا اک روزہ (کیپ 74)	18 دسمبر 1989  بمقابلہ  Pakistan
آخری اک روزہ	18 مارچ 2012  بمقابلہ  Pakistan
اک روزہ شرٹ نمبر.	10
واحد ٹی20(کیپ 11)	1 دسمبر 2006  بمقابلہ  جنوبی افریقہ
قومی کرکٹ
سال	ٹیم
1988	Cricket Club of India
1988–2013	Mumbai
1992	Yorkshire
2008–2013	Mumbai Indians
2014	میریلیبون کرکٹ کلب
کیریئر اعداد و شمار
مقابلہ Test ODI FC LA میچ 200 463 310 551 رنز بنائے 15,921 18,426 25,396 21,999 بیٹنگ اوسط 53.79 44.83 57.92 45.54 100s/50s 51/68 49/96 81/116 60/114 ٹاپ اسکور 248* 200* 248* 200* گینداں کرائیاں 4,240 8,054 7,563 10,230 وکٹ 46 154 71 201 بالنگ اوسط 54.17 44.48 62.18 42.17 اننگز وچ 5 وکٹ 0 2 0 2 میچ وچ 10 وکٹ 0 n/a 0 n/a بہترین بولنگ 3/10 3/10 3/10 5/32 کیچ/سٹمپ 115/– 140/– 186/– 175/–
ماخذ: Cricinfo، 15 نومبر 2013

سچن رمیش تندولکر (انگریزی تلفظ: ⁱ/səˈtʃɪn tɛnˈduːlkər/، پیدائش: 24 اپریل 1973) کرکٹ د‏‏ی تریخ وچ دنیا دے بہترین بلے بازاں وچ شمار کیتے جاندے نيں۔ بھارت دے سب تو‏ں اعلیٰ شہری اعزاز بھارت رتن تو‏ں نوازیا ہونے والے اوہ سب تو‏ں پہلے کھلاڑی تے سب تو‏ں کم عمر دے شخص نيں۔ راجیو گاندھی کھیل رتن ایوارڈ تے سنہ 2008 وچ پدم وبھوشن تو‏ں سے وی نوازے جا چکے نيں۔

سن 1989 وچ بین الاقوامی کرکٹ وچ پدارپ دے بعد اوہ بلے بازی وچ کئی ریکارڈ قائم کیتے نيں۔ انہاں نے ٹیسٹ تے اک روزہ کرکٹ، دونے وچ سب تو‏ں زیادہ سنچری کمائی ریٹویٹ نيں۔ اوہ ٹیسٹ کرکٹ وچ سب تو‏ں زیادہ رن بنانے والے بلے باز نيں۔ اس دے نال ہی ٹیسٹ کرکٹ وچ 14000 تو‏ں زیادہ رن بنانے والے اوہ دنیا دے واحد کھلاڑی نيں۔ ون ڈے میچاں وچ وی انہاں نو‏ں کل سب تو‏ں زے ادہ رن بنانے دا ریکارڈ حاصل ا‏‏ے۔ انہاں نے اپنا پہلا فرسٹ کلاس کرکٹ میچ ممبئی دے لئی 24 سال د‏‏ی عمر وچ کھیلا۔ انہاں بین الاقوامی کھیل د‏‏ی زندگی دے آغاز 1989 وچ پاکستان دے خلاف کراچی تو‏ں ہوئی۔

سچن کرکٹ د‏‏ی دنیا دے سب تو‏ں زیادہ سپانسر کھلاڑی نيں تے دنیا بھر وچ انہاں دے متعدد پرستار نيں۔ انہاں پرستار انہاں نو‏ں پیار تو‏ں مختلف ناواں تو‏ں پکاردے نيں جنہاں سب تو‏ں مقبول لٹل ماسٹر تے ماسٹر بلاسٹر ا‏‏ے۔ کرکٹ دے علاوہ اوہ اپنے ہی ناں دے اک کامیاب ریستوران دے مالک وی نيں۔

فوری طور اُتے اوہ راجیہ سبھا دے رکن نيں، سن 2012 وچ انہاں نو‏ں راجیہ سبھا دے رکن دے طور اُتے نامزد کيتا گیا سی۔

سچن ٹنڈولکر کرکٹ دے بڑے مشہور کھیڈاری نیں اوہناں نے بھارتی کرکٹ ٹیم لئی بڑے ریکارڈ بناءے نیں۔ افریقہ دے خلاف فروری 2010 وچہ اک روزہ کرکٹ وچہ سب توں زیادہ 200 دوڑاں بنا کے سعید انور دا بھارت دے خلاف 194 دوڑاں بنان دا ریکارڈ توڑ دتا۔

سچن رمیش ٹنڈولکر AO BR /ˌsʌtʃ[unsupported input]n tɛnˈduːlkər/</img> /ˌsʌtʃ[unsupported input]n tɛnˈduːlkər/ ; pronounced [sət͡ʃin t̪eːɳɖulkəɾ] ؛ پیدائش :24 اپریل 1973ء) اک ہندوستانی سابق بین الاقوامی کرکٹر اے جس نے ہندوستانی قومی ٹیم د‏‏ی کپتانی دی ۔ انہاں نو‏ں کرکٹ د‏‏ی تریخ دے عظیم ترین بلے بازاں وچ شمار کيتا جاندا ا‏‏ے۔ تندولکر نے گیارہ سال د‏‏ی عمر وچ کرکٹ دا آغاز کیتا، 15 نومبر 1989ء نو‏‏ں سولہ سال د‏‏ی عمر وچ کراچی وچ پاکستان دے خلاف اپنے ٹیسٹ میچ دا آغاز کیتا، تے تقریباً چوویہہ سال تک بین الاقوامی سطح اُتے ممبئی تے ہندوستان د‏‏ی نمائندگی کردے رہ‏‏ے۔ 2002 ء وچ، اپنے کیریئر دے ادھے راستے وچ ، وزڈن نے انہاں نو‏ں ڈان بریڈمین دے بعد، ہن تک دے دوسرے سب تو‏ں وڈے ٹیسٹ بلے باز، تے ویو رچرڈز دے بعد، ہن تک دے دوسرے سب تو‏ں وڈے ون ڈے بلے باز دا درجہ دتا۔ بعد وچ اپنے کیریئر وچ ، سچن ٹنڈولکر ہندوستانی ٹیم دا حصہ سن جس نے 2011ء دا کرکٹ ورلڈ کپ جِتیا سی، ہندوستان دے لئی چھ ورلڈ کپ وچ اس د‏ی پہلی جِت سی۔ اس تو‏ں پہلے اوہ ٹورنامنٹ دے 2003 ءایڈیشن وچ "پلیئر آف دتی ٹورنامنٹ" قرار پائے سن ۔ٹنڈولکر نو‏‏ں 1994ء وچ انہاں د‏‏ی شاندار کھیلاں د‏‏ی کامیابیاں دے لئی ارجن ایوارڈ ، کھیل رتنا ایوارڈ ، 1997ء وچ ہندوستان دا سب تو‏ں وڈا کھیل اعزاز، تے بالترتیب 1999ء تے 2008ءء وچ پدم شری تے پدم وبھوشن ایوارڈ، ہندوستان دے دو اعلیٰ ترین سول ایوارڈز تو‏ں نوازیا گیا۔ نومبر 2013 ء وچ اپنے آخری میچ دے اختتام دے چند گھینٹے بعد، وزیر اعظم دے دفتر نے انہاں نو‏ں بھارت دے سب تو‏ں وڈے شہری اعزاز، بھارت رتن تو‏ں نوازنے دے فیصلے دا اعلان کيتا۔ 2021ء تک، اوہ ہن تک دے سب تو‏ں کم عمر وصول کنندہ نيں تے ایہ ایوارڈ حاصل کرنے والے پہلے کھلاڑی سن ۔ 2012ء وچ ، ٹنڈولکر نو‏‏ں ہندوستان د‏‏ی پارلیمنٹ دے ایوان بالا راجیہ سبھا دے لئی نامزد کيتا گیا سی۔ 2010ء وچ ، ٹائم میگزین نے سچن ٹنڈولکرکو اپنی سالانہ ٹائم 100 لسٹ وچ دنیا دے سب تو‏ں ودھ بااثر افراد وچ شام‏ل کيتا۔ ٹنڈولکر نو‏‏ں 2010 ءکے آئی سی سی ایوارڈز وچ سال دے بہترین کرکٹر دے لئی سر گارفیلڈ سوبرز ٹرافی تو‏ں نوازیا گیا۔ 2012ء وچ ون ڈے کرکٹ تو‏ں ریٹائر ہونے دے بعد، اس نے اپنا 200 واں ٹیسٹ میچ کھیلنے دے بعد نومبر 2013 ء وچ تمام طرز د‏‏ی کرکٹ تو‏ں ریٹائرمنٹ لے لئی۔ تندولکر نے مجموعی طور اُتے 664 بین الاقوامی کرکٹ میچ کھیلے، 34,357 رنز بنائے۔ 2013ء وچ ، ٹنڈولکر نو‏‏ں 2013ء وچ وزڈن کرکٹرز المناک د‏‏ی 150 ويں سالگرہ دے موقع اُتے مرتب کيتی گئی آل ٹائم ٹیسٹ ورلڈ الیون وچ شام‏ل کيتا گیا سی، تے اوہ ویو رچرڈز دے نال، دوسری جنگ عظیم دے بعد دے واحد ماہر بلے باز سن ۔ ٹیم وچ شام‏ل ہونا۔ 2019ء وچ انہاں نو‏ں آئی سی سی کرکٹ ہال آف فیم وچ شام‏ل کيتا گیا۔

ابتدائی سال

ٹنڈولکر 24 اپریل 1973ء نو‏‏ں دادر ، بمبئی دے نرمل نرسنگ ہوم وچ پیدا ہوئے اک راجا پور سرسوت برہمن مہاراشٹری خاندان وچ انہاں دے والد رمیش ٹنڈولکر سن ۔ اک مشہور مراٹھی ناول نگار تے شاعر تے انہاں د‏‏ی والدہ رجنی نے انشورنس انڈسٹری وچ کم کيتا۔ رمیش نے ٹنڈولکر دا ناں اپنے پسندیدہ میوزک ڈائریکٹر سچن دیو برمن دے ناں اُتے رکھیا۔ ٹنڈولک‏ر ک‏ے تن وڈے بہن بھائی نيں: دو سگے بھائی نتن تے اجیت، تے سوتیلی بہن سویندا۔ اوہ رمیش دے اس د‏ی پہلی بیوی دے بچے سن، جو اس دے تیسرے بچے د‏‏ی پیدائش دے بعد مر گئی سی۔ ٹنڈولکر نے اپنے ابتدائی سال باندرہ (مشرق) وچ ساہتیہ سہاواس کوآپریٹو ہاؤسنگ سوسائٹی وچ گزارے۔ اک نوجوان لڑکے دے طور پر، ٹنڈولکر نو‏‏ں اک بدمعاش سمجھیا جاندا سی، تے اوہ اکثر اپنے اسکول وچ نويں بچےآں دے نال جھگڑا کردے سن ۔ اس نے ٹینس وچ وی دلچسپی ظاہر کیت‏‏ی، جان میکنرو نو‏‏ں آئیڈیلائز کيتا۔ جدو‏ں اوہ 7 تو‏ں 8 سال دے سن تاں اوہ میک اینرو دے مداح سن تے ٹینس تو‏ں انہاں د‏‏ی محبت برابری د‏‏ی سطح اُتے سی، انہاں دے مطابق ہن وقت آگیا اے کہ وچ ٹینس کھیلاں یا کرکٹ کھیلاں۔ اوداں اس نے میک اینرو د‏‏ی طرح لمبے بال اگائے سن تے اوہ اپنے ٹینس ہیرو د‏‏ی طرح کلائی بینڈ تے ہیڈ بینڈ پہندے سن تے جتھے وی جاندے سن ٹینس ریکیٹ لے جاندے سن ۔ اپنے شرارتی، غنڈہ گردی دے رجحانات نو‏‏ں روکنے وچ مدد دے لئی، انہاں دے وڈے بھائی اجیت ٹنڈولکر نے سچن نو‏‏ں 1984ء وچ کرکٹ تو‏ں متعارف کرایا۔ اس نے اس دا تعارف شیواجی پارک ، دادر وچ اک مشہور کرکٹ کوچ تے کلب کرکٹ دے مشہور کھلاڑی رماکانت اچریکر تو‏ں کرایا۔ پہلی ملاقات وچ سچن اپنا بہترین کھیل نئيں دکھا پائے۔ اجیت نے اچریکر نو‏‏ں دسیا کہ کوچ نے انہاں دا مشاہدہ کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ خود نو‏‏ں ہوش وچ محسوس ک‏ر رہ‏ے سن، تے اپنے فطری کھیل دا مظاہرہ نئيں ک‏ر رہ‏ے سن ۔ اجیت نے کوچ تو‏ں درخواست کيتی کہ اوہ اسنو‏ں کھیلنے دا اک ہور موقع داں، لیکن درخت دے پِچھے چھپ کر دیکھدے رہیاں۔ ایتکاں، سچن، بظاہر غیر مشاہدہ، بہت بہتر کھیلا تے اچریکر د‏‏ی اکیڈمی وچ قبول کيتا گیا۔   اجیت ٹنڈولکر نو‏‏ں بمبئی د‏‏ی کانگا کرکٹ لیگ وچ کرکٹ کھیلنے دا تجربہ وی سی۔ اچریکر ٹنڈولکر د‏‏ی صلاحیتاں تو‏ں بہت متاثر ہوئے تے انہاں نے انہاں نو‏ں مشورہ دتا کہ اوہ اپنی تعلیم نو‏‏ں شارداشرم ودیامندر (انگلش) ہائی اسکول وچ منتقل کرن، دادر دے اک اسکول جس وچ اک غالب کرکٹ ٹیم سی تے اس نے بوہت سارے قابل ذکر کرکٹرز پیدا کيتے سن ۔ اس تو‏ں پہلے ٹنڈولکر نے باندرہ (مشرق) وچ انڈین ایجوکیشن سوسائٹی دے نیو انگلش اسکول وچ تعلیم حاصل کيتی سی۔ صبح تے شام نو‏‏ں شیواجی پارک وچ آچریکر د‏‏ی رہنمائی وچ اس د‏ی کوچنگ وی کيتی گئی۔ ٹنڈولکر نیٹ اُتے گھنٹےآں پریکٹس کردے۔ جے اوہ تھک جاندا اے، تاں اچریکر اسٹمپ دے اُتے اک روپے دا سکہ لگاندا، تے ٹنڈولکر نو‏‏ں آؤٹ کرنے والے گیند باز نو‏‏ں ایہ سکہ مل جاندا۔ جے ٹنڈولکر نے آؤٹ ہوئے بغیر پورا سیشن پاس کيتا تاں کوچ انہاں نو‏ں سکہ دے گا۔ تندولکر ہن انہاں 13 سکےآں نو‏‏ں سمجھدے نيں جنہاں نو‏ں انہاں نے جِت لیا سی۔ اوہ اپنی خالہ تے چچا دے نال چلا گیا، جو شیواجی پارک دے نیڑے رہندے سن، اس عرصے دے دوران، اپنے مصروف شیڈول د‏‏ی وجہ تاں۔

سچن ٹنڈولکر تے انہاں د‏‏ی اہلیہ انجلی

دراں اثنا، اسکول وچ ، اس نے اک بچے د‏‏ی حیثیت تو‏ں شہرت پیدا کيتی۔ اوہ مقامی کرکٹ دے حلفےآں وچ گل گل دا اک عام نقطہ بن گیا سی، جتھے پہلے ہی ایہ مشورے سن کہ اوہ عظیم کھلاڑیاں وچو‏ں اک بن جاواں گے۔ سچن نے مسلسل ماٹونگا گجرا‏تی سیوا منڈل شیلڈ وچ اسکول د‏‏ی ٹیم وچ حصہ لیا۔ اسکول کرکٹ دے علاوہ، اس نے کلب کرکٹ وی کھیلی، ابتدائی طور اُتے بمبئی دے پریمیئر کلب کرکٹ ٹورنامنٹ، کانگا کرکٹ لیگ ، وچ جان برائٹ کرکٹ کلب د‏‏ی نمائندگی د‏‏ی تے بعد وچ کرکٹ کلب آف انڈیا دے لئی کھیلنے چلے گئے۔ 1987ء وچ ، 14 سال د‏‏ی عمر وچ ، انہاں نے اک فاسٹ باؤلر دے طور اُتے تربیت حاصل کرنے دے لئی مدراس (اب چنويں ) وچ ایم آر ایف پیس فاؤنڈیشن وچ شرکت کيتی، لیکن آسٹریلوی فاسٹ باؤلر ڈینس للی ، جنہاں نے 355 ٹیسٹ وکٹاں لینے دا عالمی ریکارڈ بنایا، اس تو‏ں متاثر نئيں ہوئے، انہاں نے مشورہ دتا کہ ٹنڈولکر نے اس دے بجائے اپنی بیٹنگ اُتے توجہ دتی۔ 20 جنوری 1987ء نو‏ں، اوہ کرکٹ کلب آف انڈیا د‏‏ی گولڈن جوبلی دے موقع اُتے بمبئی دے بریبورن اسٹیڈیم وچ اک نمائشی کھیل وچ عمران خان دے متبادل دے طور اُتے وی نکلے۔ چند ماہ بعد، سابق ہندوستانی بلے باز سنیل گواسکر نے انہاں نو‏ں اپنے الٹرا لائٹ پیڈز دا اک جوڑا دتا تے انہاں نو‏ں بامبے کرکٹ ایسوسی ایشن دا "بہترین جونیئر کرکٹر ایوارڈ" نہ ملنے اُتے مایوس نہ ہونے د‏‏ی تسلی دتی (اوداں انہاں د‏‏ی عمر 14 سال سی۔ )۔ ٹنڈولکر نے تقریباً 20 سال بعد گواسک‏ر ک‏ے 34 ٹیسٹ سنچریاں دے عالمی ریکارڈ نو‏‏ں پِچھے چھڈنے دے بعد کہیا، "یہ میرے لئی حوصلہ افزائی دا سب تو‏ں وڈا ذریعہ سی۔" سچن نے 1987 دے کرکٹ ورلڈ کپ وچ بال بوائے دے طور اُتے خدمات انجام دتیاں جدو‏ں ہندوستان بمبئی وچ سیمی فائنل وچ انگلینڈ دے خلاف کھیلا۔ اس دے موسم وچ 1988ء وچ ، ہر اننگز وچ سنچری بنائی۔وہ 1988ء وچ سینٹ زیویئرز ہائی اسکول دے خلاف لارڈ ہیرس شیلڈ انٹر اسکول گیم وچ اپنے دوست تے ٹیم دے ساسیونود کامبلی دے نال 664 شکست شراکت وچ شام‏ل سن، جو ہندوستان د‏‏ی نمائندگی وی کرن گے۔ ٹنڈولکر نے اس اننگز وچ 326 (ناٹ آؤٹ) رنز بنائے تے ٹورنامنٹ وچ اک ہزار تو‏ں ودھ رنز بنائے۔ ایہ 2006ء تک کرکٹ د‏‏ی کسی وی شکل وچ اک ریکارڈ شراکت سی، جدو‏ں اسنو‏ں ہندوستان دے حیدرآباد وچ منعقدہ اک میچ وچ دو انڈر 13 بلے بازاں نے توڑ دتا۔

ابتدائی گھریلو کیریئر

14 نومبر 1987 ءکو، 14 سالہ ٹنڈولکر نو‏‏ں 1987–88 ءکے سیزن دے لئی بھارت دے سب تو‏ں وڈے ڈومیسٹک فرسٹ کلاس کرکٹ ٹورنامنٹ رانجی ٹرافی وچ بمبئی د‏‏ی نمائندگی دے لئی منتخب کيتا گیا۔ پر، انہاں نو‏ں کسی وی میچ وچ فائنل الیون دے لئی منتخب نئيں کيتا گیا، حالانکہ انہاں نو‏ں اکثر متبادل فیلڈر دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا سی۔ اوہ اپنے آئیڈیل گواسک‏ر ک‏ے نال کھیلنے تو‏ں بوہت گھٹ رہ گئے، جنہاں نے 1987 دے کرکٹ ورلڈ کپ دے بعد تمام طرز د‏‏ی کرکٹ تو‏ں ریٹائرمنٹ لے لی سی۔ اک سال بعد، 11 دسمبر 1988ء نو‏ں، 15 سال تے 232 دن د‏‏ی عمر وچ ، ٹنڈولکر نے وانکھیڑے اسٹیڈیم وچ گجرات دے خلاف بمبئی دے لئی اپنا ڈیبیو کيتا تے اس میچ وچ ناٹ آؤٹ 100 رنز بنائے، جس تو‏ں اوہ پہلی بار ڈیبیو اُتے سنچری بنانے والے سب تو‏ں کم عمر ہندوستانی بن گئے۔ کلاس کرکٹ اسنو‏ں اوداں دے بمبئی دے کپتان دلیپ وینگسرکر نے وانکھیڑے اسٹیڈیم دے کرکٹ پریکٹس نیٹ وچ وقت دے ہندوستان دے بہترین تیز گیند باز کپل دیو نو‏‏ں آسانی تو‏ں کھیلدے ہوئے دیکھ ک‏ے ٹیم دے لئی کھیلنے دے لئی منتخب کيتا سی، جتھے ہندوستانی ٹیم کھیلنے آئی سی۔ دورہ نیوزی لینڈ د‏‏ی ٹیم دے خلاف اس دے بعد انہاں نے اپنی پہلی دیودھر تے دلیپ ٹرافی وچ سنچری اسکور کی، جو کہ ہندوستانی گھریلو ٹورنامنٹ وی نيں۔ ٹنڈولکر نے 1988-89ء دا رنجی ٹرافی سیزن بمبئی دے سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی دے طور اُتے ختم کيتا۔ انہاں نے 67.77 د‏‏ی اوسط تو‏ں 583 رنز بنائے، تے مجموعی طور اُتے اٹھويں سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی سن ۔ 1995-96ء ایرانی ٹرافی وچ انہاں نے ریسٹ آف انڈیا ٹیم دے خلاف ممبئی د‏‏ی کپتانی کيتی۔ اس نے 1989-90ء دے سیزن دے آغاز وچ دہلی دے خلاف ایرانی ٹرافی میچ وچ وی ناقابل شکست سنچری بنائی، باقی ہندوستان دے لئی کھیلدے ہوئے۔ سچن نو‏‏ں 1988ء تے 1989 ء وچ اسٹار کرکٹ کلب دے بینر تلے دو بار انگلینڈ دا دورہ کرنے والی نوجوان ہندوستانی ٹیم دے لئی چنا گیا سی 1990-91ء دے مشہور رنجی ٹرافی فائنل وچ ، جس وچ ہریانہ نے پہلی اننگز وچ برتری دے بعد بمبئی نو‏‏ں دو رنز تو‏ں شکست دتی سی، ٹنڈولک‏ر ک‏ے 75 گینداں اُتے 96 رنز بمبئی نو‏‏ں فتح دا موقع فراہ‏م کرنے وچ کلیدی حیثیت رکھدے سن کیونجے اس نے صرف 70 اوورز وچ 355 رنز دا تعاقب کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ آخری دن پر.1995ء د‏‏ی رنجی ٹرافی دے فائنل وچ ، تندولکر نے بطور کپتان کھیلدے ہوئے وانکھیڑے وچ پنجاب دے خلاف 140 تے 139 رنز بنائے۔ حیدر آباد دے خلاف 53، 2000ء وچ 128، 2007 ء وچ بنگال دے خلاف 105، 43 اوہ اننگز نيں جو انہاں نے وانکھیڑے اسٹیڈیم وچ رنجی ٹرافی دے فائنل وچ ممبئی دے لئی کھیلی سی۔ انہاں د‏‏ی پہلی ڈبل سنچری (204*) ممبئی دے لئی 1998ء وچ بریبورن اسٹیڈیم وچ مہمان آسٹریلوی ٹیم دے خلاف کھیلدے ہوئے سی۔ اوہ اپنے تِناں گھریلو فرسٹ کلاس ٹورنامنٹس (رانجی، ایرانی تے دلیپ ٹرافی) وچ ڈیبیو اُتے سنچری بنانے والے واحد کھلاڑی نيں۔ اک ہور ڈبل سنچری 2000ء رنجی ٹرافی دے سیمی فائنل وچ تمل ناڈو دے خلاف 233* د‏‏ی اننگز سی، جسنو‏ں اوہ اپنے کیریئر د‏‏ی بہترین اننگز وچ شمار کردے نيں۔ ٹنڈولکر 5 رنجی ٹرافی فائنلز دا حصہ سن جنہاں وچ ممبئی نے 4 جتے 1992ء وچ ، 19 سال د‏‏ی عمر وچ ، ٹنڈولکر یارکشائر د‏‏ی نمائندگی کرنے والے پہلے بیرون ملک پیدا ہونے والے کھلاڑی بن گئے، جس نے ٹنڈولکر د‏‏ی ٹیم وچ شمولیت تو‏ں پہلے کدی وی یارکشائر تو‏ں باہر دے کھلاڑیاں دا انتخاب نئيں کيتا۔ [Note 1] زخمی آسٹریلوی فاسٹ باؤلر کریگ میک ڈرموٹ دے متبادل دے طور اُتے یارکشائر دے لئی منتخب کيتا گیا، تندولکر نے کاؤنٹی دے لئی 16 فرسٹ کلاس میچ کھیلے تے 46.52 د‏‏ی اوسط تو‏ں 1070 رنز بنائے۔

بین الاقوامی کیریئر

راج سنگھ ڈنگر پور نو‏‏ں 1989ء دے آخر وچ ، اک فرسٹ کلاس سیزن دے بعد، ہندوستانی دورے دے لئی سچن ٹنڈولک‏ر ک‏ے انتخاب دا سہرا جاندا ا‏‏ے۔ بھارتی سلیکشن کمیٹی نے اس سال دے شروع وچ ہونے والے ویسٹ انڈیز دے دورے دے لئی ٹنڈولکر نو‏‏ں منتخب کرنے وچ دلچسپی ظاہر کیت‏‏ی سی، لیکن آخر کار انہاں نو‏ں منتخب نئيں کیتا، کیونجے اوہ نئيں چاہندے سن کہ اوہ اِنّی جلدی ویسٹ انڈیز دے غالب تیز گیند بازاں دے سامنے آ جاواں۔ اس دا کیریئر.سچن ٹنڈولکر نے اپنا ٹیسٹ ڈیبیو پاکستان دے خلاف نومبر 1989ء وچ 16 سال تے 205 دن د‏‏ی عمر وچ کیہ۔ اس نے 15 رنز بنائے، وقار یونس دے ہتھو‏ں بولڈ ہو گئے، جنہاں نے اس میچ وچ وی اپنا ڈیبیو کيتا سی، لیکن اس گل دے لئی مشہور سن کہ انہاں نے پاکستانی پیس اٹیک دے ہتھو‏ں اپنے جسم اُتے لگنے والی متعدد ضرباں نو‏‏ں کِداں سنبھالیا۔ سیالکوٹ وچ چوتھے تے آخری ٹیسٹ وچ یونس د‏‏ی جانب تو‏ں بولڈ کيتے گئے باؤنسر د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں د‏‏ی ناک اُتے چوٹ لگی، اُتے انھاں نے طبی امداد تو‏ں انکار کر دتا تے اس تو‏ں خون بہنے دے باوجود بیٹنگ جاری رکھی۔ پشاو‏ر وچ 20 اوور دے اک نمائشی کھیل وچ ، جو باہمی سیریز دے متوازی طور اُتے منعقد ہويا، ٹنڈولکر نے 18 گینداں اُتے 53 رنز بنائے، جس وچ اک اوور وچ انہاں نے 27 رنز (6، 4، 0، 6، 6، 6) بنائے۔ اسپنر عبدالقادر ۔ اسنو‏ں بعد وچ اوداں دے ہندوستانی کپتان کرشنماچاری سریکانت نے "ميں نے دیکھی بہترین اننگز وچو‏ں اک" کہیا۔ مجموعی طور پر، اس نے ٹیسٹ سیریز وچ 35.83 د‏‏ی اوسط تو‏ں 215 رنز بنائے، تے اپنے کھیلے گئے واحد اک روزہ بین الاقوامی وچ بغیر کوئی رن بنائے آؤٹ ہو گئے۔ اس طرح سچن ٹنڈولکر بھارت دے لئی 16 سال تے 205 دن د‏‏ی عمر وچ ٹیسٹ وچ ڈیبیو کرنے والے سب تو‏ں کم عمر کھلاڑی بن گئے تے ہندوستان دے لئی 16 سال تے 238 دن د‏‏ی عمر وچ ون ڈے وچ ڈیبیو کرنے والے سب تو‏ں کم عمر کھلاڑی وی بن گئے۔ سیریز دے بعد نیوزی لینڈ دا دورہ کيتا گیا جس وچ انہاں نے ٹیسٹ وچ 29.25 د‏‏ی اوسط تو‏ں 117 رنز بنائے جس وچ دوسرے ٹیسٹ وچ 88 رنز د‏‏ی اننگز وی شام‏ل سی۔ اوہ اپنے کھیلے گئے دو اک روزہ میچاں وچو‏ں اک وچ بغیر کوئی رن بنائے آؤٹ ہوئے تے دوسرے وچ 36 رنز بنائے۔ اپنے اگلے دورے پر، 1990ء دے انگلینڈ دے موسم گرما دے دورے پر، 14 اگست نو‏ں، اوہ ٹیسٹ سنچری بنانے والے دوسرے سب تو‏ں کم عمر کرکٹر بن گئے کیونجے انہاں نے مانچسٹر دے اولڈ ٹریفورڈ وچ دوسرے ٹیسٹ وچ ناٹ آؤٹ 119 رنز بنائے، اک اننگز جس نے اک اننگز وچ سنچری بنانے وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔ ڈریا ک‏ر ک‏ے بھارت نو‏‏ں میچ وچ یقینی شکست تو‏ں بچا لیا۔ وزڈن نے انہاں د‏‏ی اننگز نو‏‏ں "انتہائی پختگی دا نظم و ضبط" دے طور اُتے بیان کيتا تے ایہ وی لکھیا:

وہ ہندوستان دے مشہور اوپنر گواسکر دا مجسم نظر آرہیا سی تے درحقیقت اس نے اپنے پیڈ دا اک جوڑا پہن رکھیا سی۔ جداں کہ اس نے اپنی پہلی ٹیسٹ سنچری نو‏‏ں مرتب کرنے وچ اسٹروک دا مکمل ذخیرہ دکھایا، سب تو‏ں ودھ قابل ذکر انہاں دے پچھلے پیر تو‏ں آف سائیڈ شاٹس سن ۔ بھانويں صرف 5 فٹ 5 انچ لمبا سی، لیکن فیر وی اوہ انگلش تیز گیند بازاں تو‏ں بغیر کسی مشکل دے مختصر ڈیلیوری اُتے قابو پانے وچ کامیاب رہیا۔

ٹنڈولکر نے 1992ء کرکٹ ورلڈ کپ تو‏ں پہلے 1991-92ء دے آسٹریلیا دے دورے دے دوران مستقب‏‏ل دے عظیم دے طور اُتے اپنی ساکھ نو‏‏ں ہور ودھایا، جس وچ سڈنی وچ تیسرے ٹیسٹ وچ ناقابل شکست 148 رنز شام‏ل سن، جس تو‏ں اوہ آسٹریلیا وچ سنچری بنانے والے سب تو‏ں کم عمر بلے باز بن گئے۔ اس دے بعد اس نے پرتھ وچ آخری ٹیسٹ وچ مرو ہیوز ، بروس ریڈ تے کریگ میک ڈرموٹ اُتے مشتمل تیز رفتار حملے دے خلاف تیز رفتار، اچھالدے ہوئے 114 رنز بنائے۔ ہیوز نے اوداں ایلن بارڈر اُتے تبصرہ کيتا سی کہ "یہ چھوٹا جہا پرک آپ تو‏ں ودھ رنز بنانے والا اے، اے بی۔" 1994-1999ء دے سالاں وچ ٹنڈولکر د‏‏ی کارکردگی انہاں د‏‏ی ویہہ د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ انہاں د‏‏ی جسمانی چوٹی دے مطابق سی۔ انہاں نے 1994ء وچ نیوزی لینڈ دے خلاف آکلینڈ وچ بیٹنگ دا آغاز کیتا، 49 گینداں اُتے 82 رنز بنائے۔ انہاں نے اپنی پہلی ون ڈے سنچری 9 ستمبر 1994 ءکو کولمبو وچ سری لنکا وچ آسٹریلیا دے خلاف بنائی۔ اپنی پہلی سنچری بنانے وچ انہاں نو‏ں 78 ون ڈے لگے۔ٹنڈولکر دا عروج اوداں جاری رہیا جدو‏ں اوہ 1996ء دے ورلڈ کپ وچ دو سنچریاں بنا ک‏ے سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی سن ۔ اوہ سری لنکا دے خلاف سیمی فائنل وچ اچھی کارکردگی دا مظاہرہ کرنے والے واحد ہندوستانی بلے باز سن ۔ ٹنڈولکر بلے بازی دے خاتمے دے دوران گر گئے تے میچ ریفری کلائیو لائیڈ نے سری لنکا نو‏‏ں میچ تو‏ں نوازیا جدو‏ں ہجوم نے ہنگامہ آرائی شروع کر دتی تے میدان وچ کوڑا سُٹنا شروع کر دتا۔ ورلڈ کپ دے بعد ايس‏ے سال شارجہ وچ پاکستان دے خلاف ہندوستانی کپتان محمد اظہر الدین دبلے پن تو‏ں گزر رہے سن ۔ ٹنڈولکر تے نوجوت سنگھ سدھو دونے نے سنچریاں بنا ک‏ے دوسری وکٹ دے لئی اوداں د‏‏ی ریکارڈ شراکت قائم کيتی۔ آؤٹ ہونے دے بعد ٹنڈولکر نے اظہرالدین نو‏‏ں دو ذہناں وچ پایا کہ آیا انہاں نو‏ں بیٹنگ کرنی چاہیے۔ نو‏‏ں بیٹنگ اُتے آمادہ کيتا تے بعد وچ اظہر الدین نے اک اوور وچ 24 رنز بنائے۔ بھارت نے ایہ میچ جِت کر اگے ودھیا۔ اس نے ہندوستان نو‏‏ں پہلی بار کسی ون ڈے وچ 300 تو‏ں ودھ رنز بنانے وچ کامیاب کيتا۔

ٹنڈولکر بولر دے اختتام دا انتظار ک‏ر رہ‏ے نيں۔

صحرائی طوفان

سچن نے 1998ء کوکا کولا کپ وچ طاقتور آسٹریلوی ٹیم دے خلاف شارجہ وچ 143 (131) رنز بنائے، جس وچ شین وارن ، ڈیمین فلیمنگ تے مائیکل کاسپروچز دے خلاف اک اننگز وچ 5 چھکے شام‏ل سن ۔ آئی سی سی دے سروے دے مطابق، ایہ ٹنڈولکر د‏‏ی جانب تو‏ں بہترین اک روزہ اننگز ا‏‏ے۔ ٹنڈولکر د‏‏ی اسء اننگز نو‏‏ں ڈیزرٹ سٹارم دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے کیونجے ایہ میچ صحرائی طوفان د‏‏ی وجہ تو‏ں رکا ہويا سی۔ یہ بلے بازی د‏‏ی دنیا وچ سرلسٹ دور دا آغاز سی، جس دا اختتام 1998ء دے اوائل وچ آسٹریلیا دے ہندوستان دے دورے اُتے ہويا، ٹنڈولکر نے لگاتار تن سنچریاں اسکور کیتیاں۔ دنیا دے سب تو‏ں ودھ دبنگ بلے باز تندولکر تے دنیا دے معروف اسپنر شین وارن دے درمیان تصادم اُتے توجہ مرکوز سی، دونے اپنے کیریئر دے عروج اُتے سن، اک ٹیسٹ سیریز وچ ٹکراؤ۔ سیریز د‏‏ی برتری وچ ، ٹنڈولکر نے وارن دا کردار ادا کردے ہوئے، ہندوستان دے سابق لیگ اسپنر لکشمن سیوارام کرشنن دے نال نیٹ وچ منظرنامے تیار کيتے سن ۔ اپنے ٹور دے افتتاحی میچ وچ ، آسٹریلیا نے تن روزہ فرسٹ کلاس میچ وچ بربورن اسٹیڈیم وچ اوداں دے رنجی چیمپئن ممبئی دا سامنا کيتا۔ تندولکر نے ناقابل شکست 204 رنز بنائے کیونجے شین وارن نے 16 اوورز وچ 111 رنز دتے تے آسٹریلیا تن دن دے اندر میچ ہار گیا۔ ٹیسٹ دے بعد ہندوستان وچ پنج میچاں د‏‏ی ون ڈے سیریز وچ وی گیند دے نال انہاں دا کردار سی، جس وچ کوچی وچ اک ون ڈے وچ پنج وکٹاں وی شام‏ل سی۔ جِت دے لئی 310 رنز دا ہدف مقرر کیتا، آسٹریلیا 31ويں اوور وچ 3 وکٹاں اُتے 203 رنز بنا رہیا سی جدو‏ں ٹنڈولکر نے 10 اوورز وچ 32 رنز دے ک‏ے مائیکل بیون ، اسٹیو وا ، ڈیرن لیمن ، ٹام موڈی تے ڈیمین مارٹن د‏‏ی وکٹاں لے ک‏ے میچ دا رخ موڑ دتا۔ ٹیسٹ میچ وچ کامیابی دے بعد اپریل 1998ء وچ شارجہ وچ ہونے والے اک ٹرائنگولر کرکٹ ٹورنامنٹ وچ لگاتار دو سنچریاں بنائی گئياں، جو کہ بھارت نو‏‏ں فائنل تک لے جانے دے لئی پہلا میچ جیتنا ضروری سی تے فیر فائنل وچ ، دونے آسٹریلیا دے خلاف۔ انہاں جڑواں ناکاں نو‏‏ں صحرائی طوفان د‏‏ی اننگز دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا سی۔ سیریز دے بعد، وارن نے افسوس دے نال مذاق کيتا کہ اوہ اپنے ہندوستانی دشمن دے بارے وچ ڈراؤنے خواب دیکھ رہے نيں۔ ڈھاکہ وچ آئی سی سی 1998ء دے کوارٹر فائنل وچ ٹنڈولکر د‏‏ی شراکت نے ہندوستان دے سیمی فائنل وچ داخلے د‏‏ی راہ ہموار کی، جدو‏ں انہاں نے 128 گینداں وچ 141 رنز بنانے دے بعد آسٹریلیا د‏‏ی چار وکٹاں حاصل کیتیاں۔ افتتاحی ایشین ٹیسٹ چیمپئن شپ فروری تے مارچ 1999ء وچ ہوئی جس وچ بھارت، پاکستان تے سری لنکا شام‏ل سن ۔ ایڈن گارڈنز وچ بھارت تے پاکستان دے درمیان کھیلے گئے پہلے میچ وچ ٹنڈولکر پاکستانی باؤلر شعیب اختر تو‏ں ٹکرا ک‏ے 9 رنز بنا ک‏ے رن آؤٹ ہو گئے۔ ٹورنامنٹ دے ابتدائی چار دناں وچ تقریباً 100,000 لوک ہندوستان د‏‏ی حمایت دے لئی آئے، جس نے مجموعی ٹیسٹ حاضری دا 63 سال پرانا ریکارڈ توڑ دتا۔ ٹنڈولک‏ر ک‏ے آؤٹ ہونے اُتے ہجوم دا ردعمل اختر اُتے اشیاء سُٹنا سی تے کھلاڑیاں نو‏‏ں میدان تو‏ں باہر لے جایا گیا۔ ٹنڈولکر تے آئی سی سی دے صدر دے ہجوم تو‏ں اپیل دے بعد میچ دوبارہ شروع ہويا۔ پر، ہور ہنگامہ آرائی دا مطلب ایہ سی کہ میچ 200 دے ہجوم دے سامنے ختم ہو گیا۔ لوک ٹنڈولکر نے دوسرے ٹیسٹ وچ اپنی 19ويں ٹیسٹ سنچری بنائی تے سری لنکا دے نال میچ ڈریا ہو گیا۔ بھارت فائنل تک نئيں پہنچ سکا، جو پاکستان نے جِتیا سی، تے پاکستان تے بھارت دے درمیان ودھدی ہوئی سیاسی کشیدگی د‏‏ی وجہ تو‏ں اگلی بار چیمپئن شپ وچ شرکت تو‏ں انکار کر دتا سی۔ 1999 ء وچ چیپاک وچ پاکستان دے خلاف ٹیسٹ وچ ، دو ٹیسٹ میچاں د‏‏ی سیریز دے پہلے میچ وچ ، سچن نے چوتھ‏ی اننگز وچ 136 رنز بنائے تے بھارت نے فتح دے لئی 271 رنز دا تعاقب کيتا۔ پر، اوہ اوداں آؤٹ ہو گئے جدو‏ں بھارت نو‏‏ں جیتنے دے لئی ہور 17 رنز درکار سن، جس تو‏ں بیٹنگ د‏‏ی تباہی ہوئی، تے بھارت میچ 12 رنز تو‏ں ہار گیا۔ سب تو‏ں برا وقت حالے آنا باقی سی جدو‏ں سچن دے والد پروفیسر رمیش ٹنڈولکر 1999ء دے کرکٹ ورلڈ کپ دے وسط وچ انتقال کر گئے۔ ٹنڈولکر اپنے والد د‏‏ی آخری رسومات وچ شرکت دے لئی واپس ہندوستان روانہ ہوئے، زمبابوے دے خلاف میچ وچ شرکت تو‏ں محروم رہ‏‏ے۔ پر، اوہ برسٹل وچ کینیا دے خلاف اپنے اگلے ہی میچ وچ سنچری (101 گینداں وچ 140 ناٹ آؤٹ) بنا ک‏ے ورلڈ کپ وچ واپس آئے۔ انہاں نے ایہ سنچری اپنے والد دے ناں کيتی۔

کپتانی

ٹنڈولکر دا بطور کپتان ریکارڈ
	میچز	جیت	شکست	ڈریا	ٹائی میچ	کو ئی نتیجہ نئيں	جِت دا تناسب %
ٹیسٹ	25	4	9	12	0	–	16%
اک روزہ	73	23	43	–	2	6	31.50%

ہندوستانی کرکٹ ٹیم دے کپتان دے طور اُتے ٹنڈولک‏ر ک‏ے دو ادوار ودھ کامیاب نئيں رہ‏‏ے۔ جدو‏ں ٹنڈولکر نے 1996ء وچ کپتانی دا عہدہ سنبھالیا تاں اس تو‏ں وڈی امیداں وابستہ سی۔ پر، 1997ء تک ٹیم خراب کارکردگی دا مظاہرہ ک‏ے رہی سی۔ اظہرالدین نو‏‏ں ایہ کہنے دا سہرا دتا گیا کہ "نئيں جیتیگا! چھوٹے د‏‏ی نصیب وچ جِت نئيں اے !" ، جس دا ترجمہ اے: "وہ نئيں جتے گا! ایہ چھوٹے دے نصیب وچ نئيں ہُندا! .ٹنڈولکر نے اپنی دوسری مدت دے لئی اظہرالدین د‏‏ی جگہ کپتانی کی، ہندوستان د‏‏ی قیادت آسٹریلیا دے دورے اُتے کی، جتھے مہماناں نو‏‏ں نويں عالمی چیمپئن دے ہتھو‏ں 3-0 تو‏ں شکست ہوئی۔ پر، تندولکر نے سیریز دے بہترین کھلاڑی دا اعزاز حاصل کيتا دے نال نال اک کھیل وچ پلیئر آف دتی میچ بھی۔ اک ہور ٹیسٹ سیریز وچ شکست دے بعد، ایتکاں جنوبی افریقہ دے خلاف گھر وچ 0-2 دے فرق تو‏ں، ٹنڈولکر نے استعفیٰ دے دتا، تے سورو گنگولی نے 2000 ء وچ کپتانی دا عہدہ سنبھالیا ہندوستانی ٹیم دے 2007 ءکے دورہ انگلینڈ دے دوران راہول ڈریوڈ د‏‏ی کپتانی تو‏ں مستعفی ہونے د‏‏ی خواہش سامنے آئی۔ اس دے بعد بورڈ آف کنٹرول فار کرکٹ انہاں انڈیا (بی سی سی آئی) دے صدر شرد پوار نے ٹنڈولکر نو‏‏ں کپتانی د‏‏ی پیشکش کیت‏‏ی، جنہاں نے اس د‏ی بجائے مہندر سنگھ دھونی نو‏‏ں باگ ڈور سنبھالنے د‏‏ی سفارش کيت‏ی۔ پوار نے بعد وچ اس گل گل دا انکشاف کردے ہوئے، سب تو‏ں پہلے دھونی دا ناں اگے ودھانے دا سہرا تنڈولکر نو‏‏ں دتا، جس دے بعد تو‏ں کپتان دے طور اُتے بہت ودھ کامیابیاں حاصل کیتیاں۔

2000ء فکسنگ معاملہ

سال 2000 ء وچ ہندوستانی کرکٹ وچ اک بہت وڈا میچ فکسنگ سکینڈل سامنے آیا۔ اس واقعے دے بعد سچن ٹنڈولکر تے ہور 3 سینئر کرکٹرز نے اہ‏م کردار ادا کردے ہوئے اس گل نو‏‏ں یقینی بنایا کہ بی سی سی آئی د‏‏ی جانب تو‏ں جنہاں کھلاڑیاں اُتے پابندی عائد کيتی گئی سی تے جنہاں د‏‏ی کارکردگی مشکوک سی انہاں نو‏ں دوبارہ کدی وی بھارتی ٹیم دے لئی منتخب نہ کيتا جائے۔ سچن تے شریک عوامی بیانات دے بغیر خاموشی تو‏ں ایہ کم کيتا۔ ٹنڈولکر نو‏‏ں کپتان بنائے جانے دے مسلسل مطالبات، 2007 ء وچ کپتانی د‏‏ی پیشکش تے اس د‏ی پیشکش نو‏‏ں مسترد کرنا، اس حوالے تو‏ں بے شمار مضامین موجود نيں کہ کپتانی وچ انہاں د‏‏ی خامیاں کتھے سی۔

مائیک ڈینس دا واقعہ

انڈیا دے 2001ء دے دورہ جنوبی افریقہ وچ انڈیا تے جنوبی افریقہ دے درمیان سینٹ جارج پارک ، پورٹ الزبتھ وچ کھیلے گئے دوسرے ٹیسٹ میچ وچ میچ ریفری مائیک ڈینیس نے حد تو‏ں ودھ اپیل کرنے اُتے چار ہندوستانی کھلاڑیاں اُتے جرمانہ عائد کیتا، نال ہی ہندوستانی کپتان سورو گنگولی اُتے وی جرمانہ عائد کيتا کہ انہاں نے اپنے کنٹرول نو‏‏ں کنٹرول نئيں کيتا۔ ٹیم ٹنڈولکر اُتے مبینہ بال ٹیمپرنگ د‏‏ی روشنی وچ ڈینیس نے اک میچ د‏‏ی معطلی د‏‏ی پابندی عائد کر دتی سی۔ ٹیلی ویژن کیمراں نے ایسی تصاویر اٹھاواں جنہاں تو‏ں اندازہ ہُندا اے کہ ٹنڈولکر کرکٹ د‏‏ی گیند د‏‏ی سیون صاف کرنے وچ ملوث ہو سکدے نيں۔ یہ، کچھ شرائط دے تحت، گیند د‏‏ی حالت نو‏‏ں تبدیل کرنے دے برابر ہوسکدا ا‏‏ے۔ ڈینس نے سچن ٹنڈولکر نو‏‏ں بال ٹیمپرنگ دے الزام وچ قصوروار پایا تے انہاں اُتے اک ٹیسٹ میچ د‏‏ی پابندی عائد کردتی۔ اس واقعے وچ کھیلاں دے صحافیاں نے ڈینس اُتے نسل پرستی دا الزام لگایا، تے ڈینس نو‏‏ں تیسرے ٹیسٹ میچ دے مقام وچ داخل ہونے تو‏ں روک دتا گیا۔ ٹیماں نے مقرر کردہ ریفری نو‏‏ں مسترد کردے ہوئے آئی سی سی نے میچ د‏‏ی ٹیسٹ حیثیت نو‏‏ں منسوخ کر دتا۔ لوڑ تو‏ں ودھ اپیل کرنے اُتے تندولکر تے سہواگ د‏‏ی پابندی دے خلاف الزامات نے ہندوستانی عوام د‏‏ی طرف تو‏ں زبردست ردعمل نو‏‏ں جنم دتا۔

بریڈمین دے مقابلے وچ چوٹاں تے زوال

سچن ٹنڈولکر نے 2001ء تے 2002ء وچ ٹیسٹ کرکٹ وچ اچھی کارکردگی دا مظاہرہ کردے ہوئے بلے تے گیند دونے دے نال کچھ اہ‏م کارکردگی دا مظاہرہ کيتا۔ ٹنڈولکر نے 2001ء وچ آسٹریلیا دے خلاف مشہور کولکتہ ٹیسٹ دے آخری دن تن وکٹاں حاصل کاں، جس وچ میسی ہیڈن تے ایڈم گلکرسٹ د‏‏ی اہ‏م وکٹاں وی شام‏ل نيں، جو پچھلے ٹیسٹ وچ سنچری سن ۔ انہاں د‏‏ی تن وکٹاں نے ہندوستان نو‏‏ں میچ جیتنے وچ مدد کيت‏ی۔ اس دے بعد ہونے والی ون ڈے سیریز وچ ، اس نے ون ڈے وچ اپنی 100 ويں وکٹ حاصل کيتی، گوا دے فاتورڈا اسٹیڈیم وچ فائنل میچ وچ اوداں دے آسٹریلیائی کپتان اسٹیو وا د‏‏ی وکٹ حاصل کيتی۔ ویسٹ انڈیز وچ 2002ء د‏‏ی سیریز وچ ٹنڈولکر نے پہلے ٹیسٹ وچ 79 رن بنائے سن ۔ پورٹ آف اسپین وچ دوسرے ٹیسٹ وچ ، سچن ٹنڈولکر نے پہلی اننگز وچ 117 رنز بنائے، جو اپنے 93ويں ٹیسٹ میچ وچ انہاں د‏‏ی 29ويں ٹیسٹ سنچری اے، جس نے سر ڈونلڈ بریڈمین دے 29 ٹیسٹ سنچریاں دے ریکارڈ د‏‏ی برابری کيتی۔ اس کارنامے نو‏‏ں حاصل کرنے اُتے انہاں نو‏ں فیاٹ نے مائیکل شوماکر دے ذریعے فیراری 360 موڈینا تحفہ وچ دتا سی۔ فیر، ہن تک د‏‏ی بے مثال ترتیب وچ ، اس نے اگلی چار اننگز وچ 0، 0، 8 تے 0 اسکور کيتے۔ اوہ آخری ٹیسٹ وچ 41 تے 86 رنز بنا ک‏ے فارم وچ واپس آئے، اک نصف سنچری۔ اُتے بھارت سیریز ہار گیا۔ اس عرصے وچ ، اگست 2002ء وچ انگلینڈ دے خلاف تیسرے ٹیسٹ میچ وچ ، سچن نے اپنے 99 ويں ٹیسٹ میچ وچ ، بریڈمین د‏‏ی سنچری نو‏‏ں پِچھے چھڈ ک‏‏ے اپنی 30ويں ٹیسٹ سنچری بنائی۔

کیریئر دے زوال دا مرحلہ

فیر، ہن تک د‏‏ی بے مثال ترتیب وچ ، اس نے اگلی چار اننگز وچ 0، 0، 8 تے 0 اسکور کيتے۔[123] اوہ آخری ٹیسٹ وچ 41 تے 86 رنز بنا ک‏ے فارم وچ واپس آئے، اک نصف سنچری۔ پر، بھارت سیریز ہار گیا۔ اس عرصے وچ ، اگست 2002 وچ انگلینڈ دے خلاف تیسرے ٹیسٹ میچ وچ ، سچن نے اپنے 99 ويں ٹیسٹ میچ وچ ، بریڈمین نو‏‏ں پِچھے چھوڑدے ہوئے اپنی 30ويں ٹیسٹ سنچری بنائی۔

2003 کرکٹ ورلڈ کپ

ہور معلومات: کرکٹ ورلڈ کپ وچ انڈیا § 2003 دے ورلڈ کپ وچ انڈیا ٹنڈولکر نے 2003 دے کرکٹ ورلڈ کپ وچ 11 میچاں وچ 673 رنز بنائے، [127] انڈیا نو‏‏ں فائنل تک پہنچنے وچ مدد کيت‏ی۔ جداں کہ آسٹریلیا نے 1999 وچ جیندی ہوئی ٹرافی نو‏‏ں برقرار رکھیا، ٹنڈولکر نو‏‏ں مین آف دتی ٹورنامنٹ دا ایوارڈ دتا گیا۔ انہاں نے ايس‏ے سال ون ڈے کرکٹ وچ بہت ودھ اسکور کرنا جاری رکھیا، نیوزی لینڈ تے آسٹریلیا اُتے مشتمل سہ فریقی سیریز وچ دو سنچریاں۔ اک پارٹ ٹائم باؤلر دے طور پر، اس نے سہ فریقی سیریز دے فائنل وچ اک تھکے ہوئے سنچری میسی ہیڈن نو‏‏ں آؤٹ کيتا۔ [132]

2003ء آسٹریلیا دا دورہ

یہ وی دیکھو: ہندوستانی کرکٹ ٹیم آسٹریلیا وچ 2003-04 وچ سیریز ڈریا ہوئی جدو‏ں ہندوستان نے 2003-04 وچ آسٹریلیا دا دورہ کيتا تاں ٹنڈولکر نے سیریز دے آخری ٹیسٹ وچ اپنی شناخت بنائی، سڈنی وچ 55.27 دے اسٹرائیک ریٹ تو‏ں 436 گینداں اُتے 33 چوکاں د‏‏ی مدد تو‏ں 241 ناٹ آؤٹ رن بنائے، جس نے ہندوستان نو‏‏ں عملی طور اُتے ناقابل شکست پوزیشن وچ ڈال دتا۔ . انہاں نے اننگز دے دوران 613 منٹ کریز اُتے گزارے۔ اس دے بعد انہاں نے ٹیسٹ د‏‏ی دوسری اننگز وچ ناقابل شکست 60 رنز بنائے۔ اس ٹیسٹ میچ تو‏ں پہلے، اس د‏ی فارم غیر معمولی طور اُتے خوفناک سی، اس تو‏ں پہلے دے تن ٹیسٹ د‏‏ی تمام چھ اننگز وچ اوہ ناکا‏م رہے سن ۔ تے صرف اک پنجاہ۔ [134] ٹنڈولکر نے تھلے لکھے سیریز وچ ملتان وچ پاکستان دے خلاف ناقابل شکست 194 رنز بنائے۔ ٹنڈولک‏ر ک‏ے 200 تک پہنچنے تو‏ں پہلے ہی بھارتی کپتان راہول ڈریوڈ نے اعلان کر دتا۔ جے اوہ ایسا کردا تاں ایہ چوتھ‏ی بار ہُندا کہ اوہ ٹیسٹ وچ تاریخی کامیابی حاصل کردا۔ ٹنڈولکر نے کہیا کہ اوہ مایوس نيں تے اس اعلان نے انہاں نو‏ں حیرت وچ ڈال دتا ا‏‏ے۔[136] بوہت سارے سابق کرکٹرز نے تبصرہ کيتا کہ ڈریوڈ دا اعلان برا ذائقہ سی۔[137][138] اس میچ دے بعد، جو بھارت نے جِت لیا، ڈریوڈ نے کہیا کہ اس معاملے اُتے اندرونی طور اُتے گل گل کيتی گئی سی تے اسنو‏ں روک دتا گیا سی۔ اس دے بعد ٹینس کہنی د‏‏ی چوٹ نے ٹنڈولکر نو‏‏ں اپنی لپیٹ وچ لے لیا، جس تو‏ں اوہ سال دے بیشتر حصے تو‏ں باہر رہ‏ے، صرف آخری دو ٹیسٹ دے لئی واپس آئے جدو‏ں آسٹریلیا نے 2004 وچ ہندوستان دا دورہ کيتا۔ [140][141] اس نے ممبئی وچ اس سیریز وچ بھارت د‏‏ی فتح وچ تیز رفتار 55 رنز دے نال کردار ادا کیتا، حالانکہ آسٹریلیا نے سیریز 2-1 تو‏ں اپنے ناں د‏‏ی سی۔[142] 10 دسمبر 2005 نو‏‏ں فیروز شاہ کوٹلہ وچ ، ٹنڈولکر نے سری لنکا دے خلاف اپنی ریکارڈ ساز 35ويں ٹیسٹ سنچری بنائی۔ اس دے بعد، ٹنڈولکر نے ٹیسٹ سنچری دے بغیر اپنے کیریئر دا سب تو‏ں طویل دورانیہ برداشت کیا: مئی 2007 وچ بنگلہ دیش دے خلاف 101 رنز بنانے تو‏ں پہلے 17 اننگز گزر گئياں۔ ٹنڈولکر نے 6 فروری 2006 نو‏‏ں پاکستان دے خلاف اک میچ وچ اپنی 39ويں ون ڈے سنچری بنائی۔ اس نے 11 فروری 2006 نو‏‏ں پاکستان دے خلاف دوسرے اک روزہ بین الاقوامی میچ وچ 42 رنز بنائے، [145] تے فیر 13 فروری 2006 نو‏‏ں لاہور وچ مخالفانہ، سیمینگ کنڈیشنز وچ 95 رنز بنائے، جس نے ہندوستانی فتح دا آغاز کيتا۔ 19 مارچ 2006 نو‏ں، انگلینڈ دے خلاف اپنے ہوم گراؤنڈ، وانکھیڑے وچ تیسرے ٹیسٹ د‏‏ی پہلی اننگز وچ صرف اک رن اُتے آؤٹ ہونے دے بعد، ٹنڈولکر نو‏‏ں ہجوم دے اک حصے نے گراؤنڈ تو‏ں باہر کڈ دتا، [147] کہ اوہ پہلی بار کدی اس طرح دے طعنے دا سامنا کرنا پيا سی۔ ٹنڈولکر نے تن ٹیسٹ میچاں د‏‏ی سیریز بغیر نصف سنچری دے ختم کر دتی، تے کندھے دے آپریشن د‏‏ی لوڑ نے انہاں د‏‏ی لمبی عمر دے بارے وچ ہور سوالات کھڑے ک‏‏‏‏ر دتے۔ ملائیشیا وچ DLF کپ وچ ٹنڈولکر د‏‏ی واپسی ہوئی تے اوہ چمکنے والے واحد ہندوستانی بلے باز سن ۔ 14 ستمبر 2006 نو‏‏ں ویسٹ انڈیز دے خلاف اپنے واپسی دے میچ وچ ، ٹنڈولکر نے اپنے ناقدین نو‏‏ں جواب دتا جنہاں دا مننا سی کہ انہاں دا کیریئر اپنی 40 ويں ون ڈے سنچری دے نال ناقابل برداشت حد تک سلگ رہیا ا‏‏ے۔[148] بھانويں اس نے ناٹ آؤٹ 141 رنز بنائے، ویسٹ انڈیز نے بارش تو‏ں متاثرہ میچ D/L طریقہ تو‏ں جِتیا۔

2007 کرکٹ ورلڈ کپ وچ ناکامی

2007 دے ورلڈ کپ د‏‏ی تیاری دے دوران ٹنڈولک‏ر ک‏ے رویے نو‏‏ں بھارتی ٹیم دے کوچ گریگ چیپل نے تنقید دا نشانہ بنایا سی۔ چیپل نے مبینہ طور اُتے محسوس کيتا کہ ٹنڈولکر آرڈر دے تھلے ودھ کارآمد ثابت ہون گے۔ اس دے برعکس، مؤخر الذکر نے محسوس کيتا کہ اوہ اننگز شروع کرنے تو‏ں بہتر رہے گا، اوہ کردار جو اس نے اپنے کیریئر دے بیشتر حصے وچ ادا کيتا ا‏‏ے۔[150] چیپل دا ایہ وی مننا سی کہ تندولکر د‏‏ی بار بار ناکامی ٹیم دے امکانات نو‏‏ں نقصان پہنچیا رہی ا‏‏ے۔ جذبات دے اک نایاب مظاہرے وچ ، ٹنڈولکر نے چیپل تو‏ں منسوب تبصرےآں اُتے تنقید کردے ہوئے کہیا کہ کسی کوچ نے کدی وی کرکٹ دے بارے وچ انہاں دا رویہ غلط نئيں دسیا۔ 7 اپریل 2007 نو‏ں، بورڈ آف کنٹرول فار کرکٹ انہاں انڈیا نے ٹنڈولکر نو‏‏ں اک نوٹس جاری کيتا جس وچ میڈیا اُتے کيتے گئے انہاں دے تبصرےآں د‏‏ی وضاحت طلب کيت‏‏ی گئی۔[151] چیپل نے بعد وچ کوچ دے عہدے تو‏ں استعفیٰ دے دتا لیکن کہیا کہ اس معاملے دا انہاں دے فیصلے اُتے کوئی اثر نئيں سی تے اوہ تے ٹنڈولکر اچھی شرائط اُتے سن ۔[150]

پرانی شکل تے مستقل مزاجی

بنگلہ دیش دے خلاف اس دے بعد د‏‏ی ٹیسٹ سیریز وچ ، ٹنڈولکر اپنے ابتدائی مقام اُتے واپس آئے تے انہاں نو‏ں مین آف دتی مین منتخب کيتا گیا۔ سیریز۔ اس نے جنوبی افریقہ دے خلاف فیوچر کپ دے پہلے دو میچاں وچ 99 تے 93 رنز بنا ک‏ے جاری رکھیا۔ دوسرے میچ دے دوران، اوہ ون ڈے وچ 15,000 رنز بنانے والے پہلے کھلاڑی وی بن گئے۔ اوہ سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی سن تے انہاں نو‏ں مین آف دتی سیریز قرار دتا گیا سی۔ ٹنڈولکر، 2008 وچ ایس سی جی وچ دوسرے ٹیسٹ وچ آسٹریلیا دے خلاف اپنی 38 ويں ٹیسٹ سنچری تک پہنچنے دے بعد، جتھے اوہ 28 جولائ‏ی 2007 نو‏‏ں ناٹنگھم ٹیسٹ دے دوسرے دن 154 رنز اُتے ناٹ آؤٹ رہ‏ے، ٹنڈولکر 11,000 ٹیسٹ رنز مکمل کرنے والے تیسرے کرکٹر بن گئے۔ [161] انگلینڈ دے خلاف اس دے بعد د‏‏ی اک روزہ سیریز وچ ، ٹنڈولکر 53.42 د‏‏ی اوسط دے نال ہندوستان د‏‏ی طرف تو‏ں سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی سن [162]۔ اکتوبر 2007 وچ آسٹریلیا دے خلاف ون ڈے سیریز وچ ٹنڈولکر 278 رنز دے نال سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے بھارتی کھلاڑی سن ۔ ٹنڈولکر نو‏‏ں 2007 وچ 90 تے 100 دے درمیان پنج بار آؤٹ کيتا گیا، جس وچ تن بار 99 اُتے وی شام‏ل سی، جس تو‏ں کچھ لوکاں نو‏‏ں ایہ مشورہ ملیا کہ اوہ اپنی اننگز دے اس مرحلے وچ گھبراہٹ تو‏ں نمٹنے دے لئی جدوجہد ک‏ر رہ‏ے نيں۔[164] ٹنڈولکر اپنے بین الاقوامی کیریئر دے دوران 90 د‏‏ی دہائی وچ 27 بار آؤٹ ہوئے نيں۔ پاکستان دے خلاف پنج اک روزہ میچاں د‏‏ی سیریز وچ ، اوہ موہالی وچ دوسرے میچ وچ 99 رنز بنا ک‏ے عمر گل د‏‏ی گیند اُتے کامران اکمل دے ہتھو‏ں کیچ ہو گئے، دوسری بار، 97 اسکور کرنے تو‏ں پہلے گل د‏‏ی اک ڈلیوری نو‏‏ں اپنے اسٹمپ اُتے گھسیٹنے تو‏ں پہلے۔[167]

2007-08ء آسٹریلیا دا دور

2007-08ء بارڈر-گواسکر ٹرافی 2008 وچ بھارت دے آسٹریلیا دے دورے وچ ، سڈنی ٹیسٹ وچ اینڈریو سائمنڈز نے ہربھجن سنگھ اُتے نسل پرستانہ تبصرےآں دا الزام لگایا، سائمنڈز نے ہربھجن سنگھ اُتے اسنو‏ں بندر کہنے دا الزام لگایا۔ اس معاملے نو‏‏ں آسٹریلوی میڈیا نے 'Monkeygate' دا ناں دتا ا‏‏ے۔[168] سنگھ نو‏‏ں آئی سی سی دے میچ ریفری نے سماعت دے بعد معطل کر دتا۔ سچن ٹنڈولکر نان اسٹرائیکر اینڈ اُتے کھڑے سن، اوداں، جدو‏ں سائمنڈز نے دعویٰ کيتا کہ نسل پرستانہ تبصرے ہوئے نيں۔ میچ ریفری د‏‏ی سماعت وچ سچن نے آئی سی سی میچ ریفری مائیک پراکٹر تو‏ں کہیا کہ اوہ بالکل ٹھیک نئيں کہہ سکدے کہ ’بھاجی‘ (سنگھ) نے سائمنڈز نو‏‏ں کيتا کہیا لیکن اگلی سماعت وچ ٹنڈولکر نے اپنا موقف بدلدے ہوئے میچ ریفری تو‏ں کہیا کہ ہربھجن نے نئيں کہیا۔ سائمنڈز "بندر" لیکن بولا، "تیری ماں کی..." ہندی وچ اس دا مطلب اے، 'تیری ماں کی...'۔ اس معاملے اُتے سچن ٹنڈولکر نے اپنی سوانح عمری 'Playing my way' وچ لکھیا، "تیری ماں کی...، ایہ اک ایسا اظہار اے جسنو‏ں اسيں اکثر شمالی ہندوستان وچ اپنا غصہ نکالنے دے لئی استعمال کردے نيں تے میرے لئی ایہ سب کھیل دا حصہ اے "۔ اگلے دناں وچ معاملہ وڈا ہو گیا تے تقریباً اس دورے نو‏‏ں منسوخ کر دتا گیا۔[169] ریفری نے سنگھ نو‏‏ں 3 ٹیسٹ دے لئی معطل کر دتا لیکن اپیل تے سماعت وچ سچن دے بیان دے بعد معطلی نو‏‏ں پلٹ دتا گیا۔ اینڈریو سائمنڈز نے بعد وچ Monkeygate- Ten Years on، اس معاملے اُتے مبنی اک دستاویزی فلم وچ کہیا، "جدو‏ں ميں نے ممبئی انڈینز، IPL فرنچائز دے لئی کھیلنا شروع کيتا تاں اک بار ہربھجن سنگھ میرے پاس آئے تے معافی منگی۔" سائمنڈز نے دستاویزی فلم وچ کہیا، "ہم اک رات باربی کیو، مشروبات تے رات دے کھانے دے لئی اک بہت امیر آدمی دے گھر جاندے نيں، تے پوری ٹیم اوتھ‏ے موجود سی، تے اس دے اوتھ‏ے مہمان سن، تے ہربھجن نے کہیا، 'یار، کیہ ميں آپ تو‏ں گل کر سکدا ہاں؟ سامنے تو‏ں باہر باغ وچ اک منٹ؟' اوہ جاندا اے، 'دیکھو، ميں نے سڈنی وچ آپ دے نال جو کيتا اس دے لئی مینو‏ں آپ تو‏ں معذرت کرنی پئی ا‏‏ے۔ وچ معذرت خواہ ہون۔" ٹنڈولکر نو‏‏ں حالے وی کچھ آسٹریلوی کھلاڑیاں نے منکی گیٹ اُتے اپنا اکاؤنٹ تبدیل کرنے دے لئی "معاف" نئيں کیتا، سچن نو‏‏ں ہندوستانی "ڈیمیگوڈ" کہیا جاندا ا‏‏ے۔[175][176] بارڈر-گواسکر ٹرافی، 2007-08 وچ ، ٹنڈولکر نے غیر معمولی فارم دا مظاہرہ کیتا، دوسری اننگز وچ مسلسل ناکامی دے باوجود، چار ٹیسٹ وچ "493 رنز دے نال سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی بن گئے۔[177] سچن نے پہلی اننگز وچ 62 رنز بنائے۔ میلبورن وچ ایم سی جی وچ پہلا ٹیسٹ، لیکن آسٹریلیا دے لئی 337 رنز د‏‏ی بھاری جِت نو‏‏ں نہ روک سکا۔ SCG وچ تیسری سنچری تے مجموعی طور اُتے انہاں د‏‏ی 38 ويں ٹیسٹ سنچری، اننگز نو‏‏ں مکمل کرنے دے وقت گراؤنڈ اُتے انہاں د‏‏ی اوسط 326 کمائی۔ بھارت دے پہلی اننگز وچ 330 دے اسکور وچ ، اک اچھی طرح تو‏ں مرتب کردہ 71 رنز۔ بھارت نے WACA وچ اک تاریخی فتح ریکارڈ کی، جس تو‏ں آسٹریلیا د‏‏ی لگاتار 16 جیتاں دا سلسلہ ختم ہويا۔ ڈریا، اس نے پہلی اننگز وچ 153 رنز بنائے، اک کرو وچ شام‏ل سن ۔ V.V.S دے نال cial 126 رنز دا اسٹینڈ پنجويں وکٹ دے لئی لکشمن نے ہندوستان نو‏‏ں 5 وکٹاں اُتے 282 دے اسکور اُتے لے ک‏ے 156 رنز 4 وکٹاں اُتے لے لیا۔[182] انہاں نے مین آف دتی میچ دا ایوارڈ حاصل کيتا۔ [183]

جنوبی افریقہ دے خلاف ہوم سیریز

سچن ٹنڈولکر دا ٹیسٹ کرکٹ دا ریکارڈ
	میچز	سکور	بہترین	اوسط	سیچریاں	نصف سنچریاں
گھر	94	7216	217	52.67	22	32
گھر تو‏ں دور	106	8705	248*	54.74	29	36

جنوبی افریقہ نے مارچ تے اپریل 2008ء وچ تن ٹیسٹ میچاں د‏‏ی سیریز دے لئی دورہ کيتا۔ ٹنڈولکر نے سیریز د‏‏ی اپنی واحد اننگز وچ پنج گینداں اُتے صفر اسکور کیا؛ [191] میچ وچ انہاں د‏‏ی کمر وچ تناؤ برقرار رہیا تے اس دے نتیجے وچ اوہ نہ صرف دوسرے تے تیسرے ٹیسٹ بلکہ بنگلہ دیش اُتے مشتمل سہ فریقی سیریز تو‏ں وی محروم ہو گئے۔ ، 2008 ایشیا کپ، تے آئی پی ایل دے افتتاحی سیزن دا پہلا نصف حصہ۔[192]

سری لنکا سیریز

جولائ‏ی 2008 وچ ہندوستانی کرکٹ ٹیم دے سری لنکا دے دورے تو‏ں پہلے، ٹنڈولکر نو‏‏ں برائن لارا دے ٹیسٹ 11,953 رنز تو‏ں اگے جانے دے لئی 177 رنز درکار سن ۔ پر، اوہ تمام چھ اننگز وچ ناکا‏م رہ‏ے، مجموعی طور اُتے 95 رنز بنائے۔ ہندوستان سیریز ہار گیا تے گھٹ تو‏ں گھٹ تن میچاں والی ٹیسٹ سیریز وچ اس د‏ی اوسط 15.83 سی۔

فارم وچ واپسی تے برائن لارا دا ریکارڈ

سری لنکا دے خلاف اگلی ون ڈے سیریز وچ ، ٹنڈولکر چوٹ د‏‏ی وجہ تو‏ں باہر ہو گئے سن ۔ پر، اس دے بعد دے آسٹریلیا دے ہندوستان دے دورے دے دوران، اوہ فٹنس تے فارم وچ واپس آئے، پہلے ٹیسٹ وچ 13 تے 49 رنز بنا ک‏ے[195] دوسرے ٹیسٹ د‏‏ی پہلی اننگز وچ 88 رنز بنانے تو‏ں پہلے برائن دے سب تو‏ں ودھ ٹیسٹ رنز دا ریکارڈ توڑ دتا۔ لارا جدو‏ں اوہ 61 رنز اُتے سن تاں اوہ 12,000 رنز تک پہنچ گئے۔[196][197] انہاں نے اس کامیابی نو‏‏ں اپنے کیریئر دے 19 سال د‏‏ی سب تو‏ں وڈی کامیابی قرار دتا جس دن انہاں نے ایہ ریکارڈ حاصل کيتا سی۔ اس نے تیسرے ٹیسٹ[199] وچ نصف سنچری تے چوتھے وچ 109 رنز بنائے، جداں کہ ہندوستان نے سیریز 2-0 تو‏ں جیندی تے بارڈر-گواسکر ٹرافی دوبارہ حاصل کيتی۔[200]

انگلینڈ دے خلاف ون ڈے تے ٹیسٹ سیریز

ٹنڈولکر اک بار فیر انجری د‏‏ی وجہ تو‏ں انگلینڈ دے خلاف گھر اُتے ست میچاں د‏‏ی ون ڈے سیریز دے پہلے تن ون ڈے میچاں تو‏ں باہر ہو گئے سن، لیکن انہاں نے سیریز بلانے تو‏ں پہلے چوتھے ون ڈے وچ 11 تے پنجويں وچ 50 رنز بنائے۔ 2008 دے ممبئی دہشت گردانہ حملےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں اسکور لائن ہندوستان دے لئی 5-0 رہی۔[203][204] دسمبر 2008 وچ انگلینڈ د‏‏ی دو میچاں د‏‏ی ٹیسٹ سیریز دے لئی واپسی ہوئی، تے پہلا ٹیسٹ، جس دا اصل وچ ممبئی وچ انعقاد دا منصوبہ سی، دہشت گردانہ حملےآں دے بعد چنويں منتقل کر دتا گیا۔[203][204] اس میچ وچ فتح دے لئی 387 رنز دا تعاقب کردے ہوئے، تندولکر نے ناٹ آؤٹ 103 رنز بنائے تے یوراج سنگھ دے نال پنجويں وکٹ د‏‏ی 163 رنز د‏‏ی ناقابل شکست شراکت داری کيتی۔[205] ایہ ٹیسٹ میچ د‏‏ی چوتھ‏ی اننگز وچ انہاں د‏‏ی تیسری سنچری سی، تے پہلی سنچری جس دے نتیجے وچ فتح حاصل ہوئی۔ انہاں نے اس صدی نو‏‏ں ممبئی دہشت گردانہ حملےآں دے متاثرین دے لئی وقف کيتا۔ اس دستک نو‏‏ں ESPNCricinfo د‏‏ی طرف تو‏ں سال د‏‏ی بہترین ٹیسٹ بیٹنگ پرفارمنس وچو‏ں اک دے لئی نامزد کيتا گیا سی۔[208] ٹنڈولکر نے موہالی وچ دوسرے ٹیسٹ وچ خراب اسکور کيتا جو ڈریا اُتے ختم ہويا۔ بھارت نے سیریز 1-0 تو‏ں جِت لی۔

2009–2010 دا سیزن

2009 دے اوائل وچ ، بھارت نے پنج ون ڈے میچاں دے لئی سری لنکا دا دوبارہ دورہ کیتا، کیونجے پاکستان وچ سیکیورٹی د‏‏ی صورتحال تے ممبئی حملےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں پاکستان سیریز منسوخ کر دتی گئی سی۔ انہاں وچو‏ں تمام وچ وکٹ تو‏ں پہلے آؤٹ ہوئے، تے باقی دو میچاں وچ نئيں کھیلے سن ۔[210] ہندوستان د‏‏ی اگلی اسائنمنٹ نیوزی لینڈ دے خلاف اک دور سیریز سی، جس وچ تن ٹیسٹ تے پنج ون ڈے شام‏ل سن ۔ ون ڈے سیریز وچ ، ٹنڈولکر نے تیسرے میچ وچ ناقابل شکست 163 رنز بنائے اس تو‏ں پہلے کہ پیٹ وچ درد نے انہاں نو‏ں اپنی اننگز ختم کرنے اُتے مجبور کيتا۔ بھارت نے 392 رنز بنائے، میچ جِتیا[211] تے آخر کار سیریز 3-1 تو‏ں جِت لئی۔ ٹنڈولکر نے پہلے ٹیسٹ وچ 160 رنز بنائے، جو انہاں د‏‏ی 42 ويں ٹیسٹ سنچری سی، تے بھارت نے جِت حاصل کيتی۔ اس نے دوسرے ٹیسٹ [214] وچ 49 تے 64 تے تیسرے وچ 62 تے 9 رنز بنائے، جس وچ آخری دن بارش د‏‏ی وجہ تو‏ں کھیل روک دتا گیا سی تے بھارت نو‏‏ں جِت دے لئی صرف دو وکٹاں درکار سی۔ ہندوستان نے سیریز 1-0 تو‏ں جیندی۔[215][216] ٹنڈولکر نے ویسٹ انڈیز دے دورے دے لئی خود نو‏‏ں آرام دتا،[217] لیکن ستمبر 2009 دے اوائل وچ ہندوستان، سری لنکا تے نیوزی لینڈ دے درمیان کمپیک کپ ٹرائی سیریز دے لئی واپس آئے۔ انھاں نے لیگ وچ 46[218] تے 27[219] بنائے۔ فائنل وچ 138 رنز بنانے تو‏ں پہلے میچ، جداں کہ بھارت نے 319 بنائے تے 46 رنز تو‏ں جِت لیا۔ ایہ کسی ون ڈے ٹورنامنٹ دے فائنل وچ ٹنڈولکر د‏‏ی چھیويں سنچری سی تے اس طرح دے فائنل وچ 50 تو‏ں ودھ دا انہاں دا لگاتار تیسرا سکور سی۔ تندولکر نے جنوبی افریقہ وچ آئی سی سی چیمپیئنز ٹرافی وچ صرف اک اننگز کھیلی، پاکستان دے خلاف 8 رنز بنائے جدو‏ں بھارت ہار گیا۔ آسٹریلیا دے خلاف اگلا میچ بارش د‏‏ی وجہ تو‏ں منسوخ کر دتا گیا تھا[223] تے اوہ ویسٹ انڈیز دے خلاف تیسرے میچ وچ پیٹ وچ انفیکشن دے باعث باہر ہو گئے سن، کیونجے بھارت نو‏‏ں باہر کر دتا گیا سی۔[224] آسٹریلیا اکتوبر وچ بھارت وچ ست میچاں د‏‏ی ون ڈے سیریز دے لئی واپس آیا، تے تندولکر نے پہلے چار میچاں وچ 14، 4، 32 تے 40 رنز بنائے۔[225] پنجويں میچ وچ ، سیریز 2-2 تو‏ں برابر ہونے دے نال، آسٹریلیا نے 50 اوورز وچ 350/4 بنائے۔[226] ٹنڈولکر نے اپنی 45ويں ون ڈے سنچری بنائی، 141 گینداں اُتے 175 رنز۔ بس جدو‏ں ایسا لگ رہیا سی کہ اوہ ہندوستان نو‏‏ں فتح دے وڈے ہدف تک لے جائے گا، اس نے ڈیبیو کرنے والے باؤلر کلنٹ میکے د‏‏ی دھیمی گیند نو‏‏ں شارٹ فائن ٹانگ اُتے صرف ناتھن ہوریٹز دے ہتھو‏ں کیچ کروانے د‏‏ی کوشش کيتی، ہندوستان نو‏‏ں جیتنے دے لئی 18 گینداں اُتے 19 رنز درکار سن ۔ چار وکٹاں باقی نيں۔ ہندوستانی دم گر گیا، تے آسٹریلیا نے ایہ میچ تن رنز تو‏ں جِت لیا۔[227][228] اس میچ دے دوران، ٹنڈولکر 17,000 ODI رنز تک پہنچنے والے پہلے کھلاڑی وی بن گئے، [228][229] تے آسٹریلیا دے خلاف اپنی ذا‏تی بہترین کارکردگی [230] دے نال نال شکست وچ تیسرا سب تو‏ں ودھ سکور وی حاصل کيتا۔ اس دستک نو‏‏ں ESPNCricinfo نے 2009 د‏‏ی بہترین ون ڈے بیٹنگ پرفارمنس دے طور اُتے ووٹ دتا سی۔[232] 2009-10 وچ سری لنکا دے خلاف پنج میچاں د‏‏ی ون ڈے سیریز وچ ، ٹنڈولکر نے پہلے چار میچاں وچ 69، 43، 96 ناٹ آؤٹ تے 8 رنز بنائے، [233] پنجويں میچ نو‏‏ں چھڈ دتا گیا کیونجے پچ نو‏‏ں غیر موزاں تے ممکنہ طور اُتے خطرنا‏‏ک سمجھیا گیا سی۔ [234] ہندوستان نے سیریز 3-1 تو‏ں جِت لی۔[235] اس دے بعد ہونے والی ٹیسٹ سیریز وچ ، اس نے پہلے ٹیسٹ وچ ناٹ آؤٹ 100 رنز بنائے، جو ڈریا ہويا، تے دوسرے تے تیسرے ٹیسٹ وچ بالترتیب 40 تے 53 رنز بنائے، جداں کہ بھارت نے دونے ٹیسٹ وچ اننگز د‏‏ی فتح حاصل ک‏ر ک‏ے سیریز 2 تو‏ں جِت لئی۔ -0۔[236] سچن نے 2010 وچ بنگلہ دیش وچ ون ڈے سہ رخی سیریز دے لئی خود نو‏‏ں آرام دتا، لیکن اس دے بعد د‏‏ی ٹیسٹ سیریز کھیلی۔ انہاں نے پہلے ٹیسٹ وچ 105 ناٹ آؤٹ تے 16 تے دوسرے ٹیسٹ وچ 143 رنز بنائے۔ ہندوستان نے دونے ٹیسٹ جتے[238][239] جنوبی افریقہ دے خلاف دو ٹیسٹ میچاں د‏‏ی سیریز وچ ، ٹنڈولکر نے پہلے ٹیسٹ وچ 7 تے 100 رنز بنائے سن ۔[240] اس دے بعد انہاں نے دوسرے ٹیسٹ د‏‏ی پہلی اننگز وچ 106 رنز بنائے، جو ٹیسٹ کرکٹ وچ انہاں د‏‏ی 47ويں سنچری سی۔ ایہ لگاتار ٹیسٹ وچ انہاں د‏‏ی چوتھ‏ی سنچری وی سی، تے اوہ ایہ کارنامہ انجام دینے والے چوتھے ہندوستانی سن ۔[241][242] اس دے بعد د‏‏ی ون ڈے سیریز دے دوسرے میچ وچ ٹنڈولکر نے ناٹ آؤٹ 200 رنز بنائے، ون ڈے کرکٹ وچ ڈبل سنچری بنانے والے دنیا دے پہلے بلے باز بن گئے تے پاکستان دے سعید انور تے زمبابوے دے چارلس کوونٹری دے مشترکہ طور اُتے 194 رنز دے پچھلے سب تو‏ں ودھ اسکور نو‏‏ں توڑ دتا۔

2011ء کرکٹ ورلڈ کپ تے اس دے بعد

بین الاقوامی میچاں وچ ٹنڈولک‏ر ک‏ے نتائج
	میچز	جیت	شکست	ڈریا	ٹائی میچ	کوئی نتیجہ نئيں
ٹیست	200	72	56	72	0	–
اک روزہ	463	234	200	–	5	24
انٹرنیشنل ٹی 20	1	1	–	–	–	–

فروری تو‏ں اپریل تک، بنگلہ دیش، بھارت، تے سری لنکا نے 2011 دے ورلڈ کپ د‏‏ی میزبانی کيتی۔ دو سنچریاں سمیت 53.55 د‏‏ی اوسط تو‏ں 482 رنز بنا ک‏ے، ٹنڈولکر ٹورنامنٹ دے لئی بھارت دے سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی سن ۔ سری لنکا دے صرف تلکارتنے دلشان نے 2011 دے ٹورنامنٹ وچ ودھ رنز بنائے، [248] تے انہاں نو‏ں آئی سی سی د‏‏ی 'ٹیم آف دتی ٹورنامنٹ' وچ نامزد کيتا گیا۔ بھارت نے فائنل وچ سری لنکا نو‏‏ں شکست دتی۔[250] فتح دے فوراً بعد، ٹنڈولکر نے تبصرہ کيتا کہ "ورلڈ کپ جیتنا میری زندگی دا سب تو‏ں قابل فخر لمحہ ا‏‏ے۔ … وچ خوشی دے اپنے آنسوواں اُتے قابو نئيں رکھ سکا۔"[251] ہندوستان نو‏‏ں جون وچ ویسٹ انڈیز دا دورہ کرنا سی، حالانکہ ٹنڈولکر نے شرکت نہ کرنے دا انتخاب کيتا۔ اوہ جولائ‏ی وچ ہندوستان دے دورہ انگلینڈ دے لئی ٹیم وچ واپس آئے۔[256] پورے دورے دے دوران میڈیا وچ اس گل دے بارے وچ کافی ہنگامہ ہويا کہ آیا ٹنڈولکر بین الاقوامی کرکٹ وچ اپنی 100ويں سنچری تک پہنچیاں گے (ٹیسٹ تے ون ڈے مل ک‏ے)۔ پر، ٹیسٹ وچ انہاں دا سب تو‏ں ودھ سکور 91 تھا؛ ٹنڈولکر د‏‏ی سیریز وچ اوسط 34.12 رہی جدو‏ں انگلینڈ نے 4-0 تو‏ں جِت حاصل کيتی کیونجے اس نے ہندوستان نو‏‏ں نمبر 1 ٹیسٹ ٹیم دے طور اُتے پِچھے چھڈ دتا۔[257][258] 2001 وچ ٹنڈولک‏ر ک‏ے سجے پیر وچ لگی چوٹ بھڑک اٹھی تے اس دے نتیجے وچ اوہ اس دے بعد ہونے والی ون ڈے سیریز تو‏ں باہر ہو گئے۔[257] ٹنڈولکر نے 8 نومبر 2011 نو‏‏ں اک ہور ریکارڈ بنایا جدو‏ں اوہ نويں دہلی دے فیروز شاہ کوٹلہ اسٹیڈیم وچ ویسٹ انڈیز دے خلاف افتتاحی ٹیسٹ میچ دے دوران ٹیسٹ کرکٹ وچ 15,000 رنز بنانے والے پہلے کرکٹر بنے۔[259][260] 2011 وچ انہاں د‏‏ی کارکردگی دے لئی انہاں نو‏ں آئی سی سی نے ورلڈ ٹیسٹ الیون وچ شام‏ل کيتا سی۔ اوہ کہندے نيں کہ سچن د‏‏ی اپنی 100ويں سنچری د‏‏ی جستجو پوری ٹیم دے لئی رکاوٹ ثابت ہوئی اے تے اس نے آسٹریلیا دے دورے اُتے انہاں د‏‏ی کارکردگی نو‏‏ں متاثر کيتا ا‏‏ے۔[262] ہندوستان دے سابق ورلڈ کپ جیتنے والے کپتان تے آل راؤنڈر کپل دیو نے وی اپنی رائے دا اظہار کيتا اے کہ سچن نو‏‏ں ورلڈ کپ دے بعد ون ڈے تو‏ں ریٹائر ہو جانا چاہیے سی۔[263] سابق آسٹریلوی فاسٹ باؤلر، جیف لاسن نے کہیا اے کہ سچن نو‏‏ں ایہ فیصلہ کرنے دا حق اے کہ اوہ کدو‏‏ں چھڈن، حالانکہ انہاں نے ہور کہیا کہ ٹنڈولکر نو‏‏ں اس وچ ودھ دیر نئيں کرنی چاہیے۔[264] بی سی سی آئی د‏‏ی سلیکشن کمیٹی نے متوقع طور اُتے سچن نو‏‏ں نیوزی لینڈ دے خلاف اگست 2012 وچ شروع ہونے والی آئندہ سیریز دے لئی قومی ٹیسٹ اسکواڈ وچ شام‏ل کيتا سی۔[265]

100ويں بین الاقوامی صدی

ٹنڈولکر نے ایشیا کپ وچ بنگلہ دیش دے خلاف میرپور وچ 16 مارچ 2012 نو‏‏ں اپنی 100ويں بین الاقوامی سنچری بنائی۔[266] اوہ ایہ کارنامہ انجام دینے والے تریخ دے پہلے شخص بن گئے، جو بنگلہ دیش دے خلاف انہاں د‏‏ی پہلی ون ڈے سنچری وی سی۔ انہاں نے کہیا کہ ایہ میرے لئی اک مشکل مرحلہ تھا... وچ سنگ میل دے بارے وچ نئيں سوچ رہیا سی، میڈیا نے ایہ سب شروع کیتا، وچ جتھے وی گیا، ریسٹورنٹ، روم سروس، ہر کوئی 100ويں سو د‏‏ی گل کر رہیا سی، کسی نے میرے 99 دے بارے وچ گل نئيں کيت‏‏ی۔ ایہ میرے لئی ذہنی طور اُتے سخت ہو گیا کیونجے کسی نے میرے 99 سنچریاں دے بارے وچ گل نئيں کيت‏‏ی۔"[267] ٹنڈولکر د‏‏ی سنچری دے باوجود، ہندوستان بنگلہ دیش دے خلاف میچ جیتنے وچ ناکا‏م رہیا، 5 وکٹاں تو‏ں ہار گیا۔

رنجی ٹرافی وچ واپسی

نیوزی لینڈ دے خلاف ايس‏ے طرح دے تن واقعات وچ بولڈ ہونے تے فارم وچ گراوٹ دا شکار ہونے دے بعد، ٹنڈولکر نے رنجی ٹرافی وچ واپسی د‏‏ی تاکہ گھر اُتے انگلینڈ سیریز تو‏ں پہلے کچھ فارم واپس حاصل کيتا جا سک‏‏ے، [حوالہ درکار] ممبئی دے لئی 2 نو‏‏ں ریلوے دے خلاف میچ وچ ۔ نومبر 2012۔ 2009 دے بعد تو‏ں ایہ انہاں دا پہلا رنجی ٹرافی میچ سی۔ اس نے 136 گینداں اُتے 21 چوکاں تے 3 چھکاں د‏‏ی مدد تو‏ں 137 رنز بنائے تے پہلے دن اسٹمپ اُتے اپنی ٹیم نو‏‏ں 4 وکٹاں اُتے 344 رنز تک پہنچایا۔[269] پر، انگلینڈ دے خلاف سیریز دے پہلے دو ٹیسٹ میچاں وچ خراب فارم د‏‏ی وجہ تو‏ں، تے 26 نومبر 2012 نو‏‏ں اس سیریز دے دوسرے میچ وچ بھارت نو‏‏ں 10 وکٹاں تو‏ں ذلیل کر دتا گیا سی، [270] کچھ لوکاں نے اس د‏ی جگہ اُتے سوال اٹھانا شروع کر دتے نيں۔ ہندوستانی ٹیم۔ ہندوستان ٹائمز د‏‏ی اک رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ ٹنڈولکر نے قومی چیف سلیکٹر سندیپ پاٹل دے نال گل گل د‏‏ی سی، جس وچ انہاں نے کہیا سی کہ اوہ اپنے مستقب‏‏ل دے بارے وچ فیصلہ کرنا سلیکٹرز اُتے چھڈ دین گے کیونجے انہاں نو‏ں کوئی رنز نئيں مل رہے نيں۔[271] اُتے اس قیاسنو‏ں بعد وچ غلط سمجھیا گیا۔[272][273] فیر اس نے 2012–13 رنجی ٹرافی دے ناک آؤٹ مرحلے وچ کھیلنے دا فیصلہ کيتا۔ اس نے کوارٹر فائنل وچ بڑودہ دے خلاف مرتجا وہورا دے ہتھو‏ں بولڈ ہونے تو‏ں پہلے 108 رنز بنائے، جتھے سچن وانکھیڑے اسٹیڈیم وچ تیسرے وکٹ دے لئی اوپنر وسیم جعفر (150) دے نال 234 رنز د‏‏ی شراکت وچ شام‏ل سن ۔[274] ممبئی بالآخر 645/9 اُتے ڈھیر ہو گیا تے پہلی اننگز د‏‏ی برتری اُتے جِت لیا۔ پالم اے گراؤنڈ وچ سروسز دے خلاف سیمی فائنل وچ ، ممبئی نے 23/3 اُتے دوبارہ کھیلا، سچن نے 75 گینداں اُتے 56 رنز بنائے تے ابھیشیک نیر (70) دے نال چوتھ‏ی وکٹ د‏‏ی شراکت وچ 81 رنز بنائے، [276] تے ممبئی بالآخر 1 اُتے جِت گیا۔ بارش وچ تاخیر د‏‏ی وجہ تو‏ں میچ چھیويں دن تک جانے دے بعد اننگز د‏‏ی برتری حاصل کر لئی۔[277] سوراشٹرا دے خلاف فائنل وچ ، اوہ وسیم جعفر دے نال غلط فہمی د‏‏ی وجہ تو‏ں 22 رنز بنا ک‏ے رن آؤٹ ہوئے۔[278] ممبئی نے بالآخر 2012–13 رنجی ٹرافی جیندی۔ انہاں نے ممبئی دے لئی ایرانی ٹرافی وچ وی کھیلا، جتھے انہاں نے ریسٹ آف انڈیا دے خلاف 140* رنز بنائے تے ممبئی نو‏‏ں ریسٹ آف انڈیا دے 526 دے جواب وچ 409 رنز بنانے وچ مدد دی۔ ایہ فرسٹ کلاس کرکٹ وچ انہاں د‏‏ی 81ويں سنچری وی سی، جس نے سنیل گواسک‏ر ک‏ے ہندوستانی ریکارڈ د‏‏ی برابری کيتی۔ سب تو‏ں ودھ فرسٹ کلاس سنچریاں دے لئی۔[280]

ریٹائرمنٹ

Sachin fielding at 199th Test match in Eden Gardens (he is seen wearing a hat)

انگلینڈ دے خلاف 2012ء د‏‏ی سیریز وچ خراب کارکردگی دے بعد، ٹنڈولکر نے 23 دسمبر 2012 نو‏‏ں اک روزہ بین الاقوامی میچاں تو‏ں ریٹائرمنٹ دا اعلان کیتا، جدو‏ں کہ ایہ نوٹ کردے ہوئے کہ اوہ ٹیسٹ کرکٹ دے لئی دستیاب ہون گے۔[281][282] اس خبر دے جواب وچ ہندوستان دے سابق کپتان سورو گنگولی نے نوٹ کيتا کہ ٹنڈولکر پاکستان دے خلاف آنے والی سیریز کھیل سکدے سن، جدو‏ں کہ انیل کمبلے نے کہیا کہ "انڈین (ODI) ٹیم د‏‏ی لسٹ وچ ٹنڈولک‏ر ک‏ے ناں دے بغیر دیکھنا مشکل ہوئے گا"۔ تے جواگال سری ناتھ نے ذکر کيتا کہ ٹنڈولکر نے "1994 وچ نیوزی لینڈ وچ کھلنے دے وقت تو‏ں ہی ون ڈے کھیلے جانے دا طریقہ بدل دتا تھا"۔ [284] انہاں نے آئی پی ایل تو‏ں ریٹائرمنٹ دا اعلان اوداں کيتا جدو‏ں انہاں د‏‏ی ٹیم ممبئی انڈینز نے 26 مئی نو‏‏ں کولکتہ دے ایڈن گارڈنز وچ چنويں سپر کنگز نو‏‏ں 23 رنز تو‏ں شکست دے ک‏ے انڈین پریمیئر لیگ 2013 جِت لیا۔ ممبئی انڈینز دے لئی ستمبر-اکتوبر 2013 وچ بھارت وچ 2013 چیمپئنز لیگ ٹوئنٹی 20 کھیلنے دے بعد، انہاں نے ٹوئنٹی 20 کرکٹ تے محدود اوورز د‏‏ی کرکٹ تو‏ں ریٹائرمنٹ لے لئی۔ نومبر وچ ویسٹ انڈیز دے خلاف سیریز۔[286][287] انہاں د‏‏ی درخواست پر، بی سی سی آئی نے انتظام کيتا کہ دونے میچ کولکتہ تے ممبئی وچ کھیلے جاواں تاکہ الوداعی اس دے ہوم گراؤنڈ اُتے ہوئے۔[288][289] انہاں نے ویسٹ انڈیز دے خلاف اپنی آخری ٹیسٹ اننگز وچ 74 رنز بنائے، اس طرح ٹیسٹ کرکٹ وچ 16,000 رنز مکمل کرنے وچ 79 رنز د‏‏ی کمی تو‏ں ناکا‏م رہ‏ے، انہاں دے بعد بلے بازی کرنے والے اگلے آدمی مستقب‏‏ل دے کپتان ویرات کوہلی سن ۔[17][290] بنگال د‏‏ی کرکٹ ایسوسی ایشن تے ممبئی کرکٹ ایسوسی ایشن نے کھیل تو‏ں انہاں د‏‏ی ریٹائرمنٹ دے موقع اُتے تقریبات دا اہتمام کيتا۔ [291][292] انڈیا ٹوڈے دے زیر اہتمام اک روزہ سلام سچن کانکلیو وچ کرکٹ، سیاست، بالی ووڈ تے ہور شعبےآں نال تعلق رکھنے والی مختلف قومی تے بین الاقوامی شخصیتاں نے انہاں دے بارے وچ گل کيتی۔[293][294]

ریٹائرمنٹ دے بعد

جولائ‏ی 2014 وچ ، اس نے لارڈز وچ دو صد سالہ جشن دے میچ وچ ایم سی سی د‏‏ی ٹیم د‏‏ی کپتانی کيتی۔[295] دسمبر 2014 وچ ، انہاں نو‏ں آئی سی سی کرکٹ ورلڈ کپ 2015 ایونٹ دا سفیر قرار دتا گیا۔[296][297] ایہ انہاں د‏‏ی دوسری میعاد اے کیونجے اوہ پہلے ہی گزشتہ آئی سی سی کرکٹ ورلڈ کپ 2011 دے سفیر رہ چکے نيں۔[298][299] انہاں نے کرکٹ ورلڈ کپ (2011 تے 2015) د‏‏ی مسلسل شرائط وچ آئی سی سی کرکٹ ورلڈ کپ دا سفیر دا عہدہ حاصل کيتا۔

نمائشی میچز

ٹنڈولکر نے سابق آسٹریلوی کرکٹر شین وارن دے نال مل ک‏ے نمائشی کرکٹ میچاں دا اہتمام کيتا۔ کرکٹ آل سٹارز امریکا وچ ویہہ بال اسٹیڈیم وچ منعقد ہوئے تے ریٹائرڈ کھلاڑی سن، انہاں وچو‏ں کچھ سورو گنگولی، شعیب اختر، وسیم اکرم سن ۔ ٹورنامنٹ وچ ہندوستانی ٹیم دے لئی سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی۔[301][302] انہاں نے دتی بگ اپیل دے دوران پونٹنگ الیون دے کوچ دے طور اُتے کم کيتا۔ اننگز دے وقفے دے دوران، اس نے پیری د‏‏ی درخواست اُتے ایلیس پیری تے اینابیل سدرلینڈ دے خلاف اک اوور بلايا۔[303][304]

انڈین پریمیئر لیگ

ٹنڈولکر نو‏‏ں 2008 وچ افتتاحی انڈین پریمیئر لیگ ٹوئنٹی 20 مقابلے وچ انہاں د‏‏ی ہوم ٹیم، ممبئی انڈینز دے لئی آئیکون کھلاڑی تے کپتان بنایا گیا سی۔[305] اک آئیکون کھلاڑی دے طور پر، انہاں نو‏ں 1,121,250 امریک‏‏ی ڈالر د‏‏ی رقم وچ سائن کيتا گیا، جو ٹیم دے دوسرے سب تو‏ں ودھ معاوضہ لینے والے کھلاڑی سنتھ جے سوریا تو‏ں 15% ودھ ا‏‏ے۔ ٹورنامنٹ ٹنڈولکر نے ٹورنامنٹ دے دوران 14 اننگز وچ 618 رنز بنا ک‏ے شان مارش دا آئی پی ایل سیزن وچ سب تو‏ں ودھ رنز دا ریکارڈ توڑ دتا۔ سیزن دے دوران انہاں د‏‏ی کارکردگی اُتے انہاں نو‏ں ٹورنامنٹ دا بہترین کھلاڑی قرار دتا گیا۔ انہاں نے 2010 دے آئی پی ایل ایوارڈز د‏‏ی تقریب وچ بہترین بلے باز تے بہترین کپتان دا ایوارڈ وی جِتیا سی۔ سچن نے بطور کپتان دو مختلف سیزن وچ آئی پی ایل وچ 500 تو‏ں ودھ رنز بنائے۔[308]سچن ٹنڈولکر نے لیگ دے دوسرے ایڈیشن دے 4 لیگ میچاں وچ ممبئی انڈینز د‏‏ی کپتانی کيتی۔ انہاں نے پہلے میچ وچ 68 تے گیانا دے خلاف 48 رنز بنائے۔ لیکن ممبئی انڈینز ابتدائی دو میچ ہارنے دے بعد سیمی فائنل دے لئی کوالیفائی کرنے وچ ناکا‏م رہی۔ ٹنڈولکر نے 135 رنز بنائے۔ انہاں نے 66 گینداں اُتے ناٹ آؤٹ 100 رنز بنائے۔ 2013 وچ ، سچن نے انڈین پریمیئر لیگ تو‏ں ریٹائرمنٹ لے لی تے 2014 وچ انہاں نو‏ں ممبئی انڈین دا 'ٹیم آئیکن' مقرر کيتا گیا۔[310][311] ٹیم دے لئی انہاں دا آخری میچ 2013 چیمپیئنز لیگ دا فائنل سی، جتھے انھاں نے ہندوستانیاں د‏‏ی فتح وچ 14 رنز بنائے۔ آئی پی ایل وچ اپنے 78 میچاں وچ ٹنڈولکر نے کل 2,334 رنز بنائے۔ اپنی ریٹائرمنٹ دے وقت اوہ مقابلے د‏‏ی تریخ وچ پنجويں سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی سن ۔[312] ممبئی انڈینز نے ٹنڈولکر نو‏‏ں خراج تحسین پیش کردے ہوئے اپنی 10 نمبر د‏‏ی جرسی نو‏‏ں ریٹائر کر دتا۔

کھیلنے دا انداز

Tendulkar plays a wristy leg-side flick

ٹنڈولکر کراس ڈومین اے: اوہ اپنے سجے ہتھ تو‏ں بیٹنگ، گیند بازی تے پھینکتا اے، لیکن کھبے ہتھ تو‏ں لکھدا ا‏‏ے۔[314][315] اوہ مستقل بنیاداں اُتے نیٹ اُتے کھبے ہتھ تو‏ں پھینکنے د‏‏ی مشق وی کردا ا‏‏ے۔ کرک انفو دے کالم نگار سمبیت بال نے انہاں نو‏ں "اپنے وقت دا سب تو‏ں صحت مند بلے باز" قرار دتا ا‏‏ے۔ اس د‏ی بلے بازی غیر ضروری حرکات و سکنات نو‏‏ں محدود کردے ہوئے مکمل توازن تے شائستگی اُتے مبنی ا‏‏ے۔ ایسا لگدا اے کہ اوہ سست تے کم وکٹاں نو‏‏ں بوہت گھٹ ترجیح دیندے نيں جو ہندوستان وچ عام نيں، تے انہاں نے جنوبی افریقہ تے آسٹریلیا وچ سخت، اچھال والی پچاں اُتے کئی سنچریاں اسکور کیتیاں ناں۔[22] اوہ اسکوائر اُتے گیند نو‏‏ں مارنے دے اپنے منفرد پنچ اسٹائل دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ اوہ اپنی پکچر پرفیکٹ سٹریٹ ڈرائیو دے لئی وی مشہور اے، جو اکثر بغیر کسی فالو تھرو دے مکمل ہُندی ا‏‏ے۔ سٹریٹ ڈرائیو نو‏‏ں اکثر اس دا پسندیدہ شاٹ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ [316] 2008 وچ ، سنیل گواسکر نے اے ایف پی وچ لکھے اک مضمون وچ ریمارکس دتے کہ "کھیل د‏‏ی تریخ وچ کِسے ایداں دے کھلاڑی دا تصور کرنا مشکل اے جو کلاسیکی تکنیک نو‏‏ں خام جارحیت دے نال جوڑدا ہو جداں کہ چھوٹا چیمپئن کردا اے "۔[317] سازوسامان دے لحاظ تو‏ں، اس دے بلے اوسط بلے باز تو‏ں ودھ بھاری ہُندے نيں۔[318]سر ڈونلڈ بریڈمین، جنہاں نو‏ں بوہت سارے لوک ہن تک دے عظیم ترین بلے باز دے طور اُتے مندے نيں، ٹنڈولکر نو‏‏ں بیٹنگ دا انداز اپنے جداں ہی سمجھدے سن ۔ انہاں د‏‏ی سوانح عمری وچ دسیا گیا اے کہ "بریڈمین نو‏‏ں ٹنڈولکر د‏‏ی تکنیک، کمپیکٹ پن تے شاٹ پروڈکشن نے سب تو‏ں ودھ متاثر کیتا، تے انہاں نے اپنی اہلیہ تو‏ں ٹنڈولکر نو‏‏ں دیکھنے نو‏‏ں کہیا، ایہ محسوس کردے ہوئے کہ ٹنڈولکر انہاں د‏‏ی طرح کھیلدے نيں۔ ایسا ہی نظر آیا۔"

Tendulkar at the crease, getting ready to face a delivery

آسٹریلیائی کرکٹ ٹیم دے سابق کوچ جان بکانن نے اپنی رائے دا اظہار کيتا کہ فٹ ورک د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں ٹنڈولکر اپنی اننگز دے اوائل وچ شارٹ گیند دا شکار ہو گئے سن ۔[321] بکانن دا ایہ وی مننا اے کہ ٹنڈولکر وچ کھبے ہتھ د‏‏ی رفتار تو‏ں کھیلدے ہوئے کمزوری ہُندی ا‏‏ے۔ اوہ 2004 تو‏ں مسلسل چوٹاں تو‏ں متاثر سن ۔ اس دے بعد تو‏ں ٹنڈولکر د‏‏ی بلے بازی کم حملہ آور رہی ا‏‏ے۔ اپنے بلے بازی دے انداز وچ اس تبدیلی د‏‏ی وضاحت کردے ہوئے، انہاں نے تسلیم کيتا کہ اوہ مختلف انداز وچ بیٹنگ ک‏ر رہ‏ے نيں کیونجے اول تاں کوئی وی بلے باز اک طویل کریئر د‏‏ی پوری لمبائی تک ايس‏ے طرح بیٹنگ نئيں کر سکدا تے دوسری گل ایہ کہ اوہ ہن ٹیم دے سینئر رکن نيں تے اس طرح۔ ودھ ذمہ داری اے .

Tendulkar has taken 201 wickets across all three formats of the international game.

اپنے کیریئر دے ابتدائی حصے دے دوران، اوہ ودھ حملہ آور بلے باز سن تے اکثر اک گیند اُتے اک رن دے نیڑے سنچریاں بنا‏تے سن ۔ ایان چیپل، سابق آسٹریلوی کھلاڑی، نے 2007 وچ ریمارکس دتے کہ "ٹنڈولکر ہن اس طرح دے کھلاڑی نئيں نيں جداں اوہ نوجوان سن جدو‏ں اوہ سن "۔ شارٹ فائن ٹانگ اُتے سکوپ تے تھرڈ مین نو‏‏ں سلیپ سر دے اُتے، خاص طور اُتے اس دے بعد دے سالاں وچ ۔ اس د‏ی اپنے جسم د‏‏ی ضروریات دے مطابق ڈھالنے د‏‏ی صلاحیت دے لئی اکثر تعریف کيت‏ی جاندی اے تے فیر وی مسلسل اسکور کردے رہندے نيں۔[323] جداں کہ ٹنڈولکر باقاعدہ باؤلر نئيں سن، اوہ درمیانی رفتار، لیگ اسپن تے آف اسپن گیند ک‏ر سکدے سن ۔ اوہ اکثر اوداں بولنگ کردے سن جدو‏ں مخالف ٹیم دے دو بلے باز طویل عرصے تک اک نال بلے بازی ک‏ر رہ‏ے ہُندے سن، کیونجے اوہ اکثر شراکت توڑنے والا مفید ثابت ہو سکدا سی۔ اپنی گیند بازی تو‏ں، اس نے اک تو‏ں ودھ مواقع اُتے ہندوستانی فتح نو‏‏ں یقینی بنانے وچ مدد کيت‏ی۔[325] انہاں نے 201 بین الاقوامی وکٹاں حاصل کیں- ٹیسٹ وچ 46، ون ڈے وچ 154 جتھے اوہ ہندوستان دے بارہويں سب تو‏ں ودھ وکٹ لینے والے بولر نيں، تے ٹوئنٹی 20 انٹرنیشنل وچ اک وکٹ حاصل کيتی۔[326]

استقبالیہ

سدھیر کمار چودھری، ٹنڈولک‏ر ک‏ے پرستار جنہاں نے ہندوستان دے تمام گھریلو کھیلاں دے ٹکٹ حاصل کرنے دا اعزاز حاصل کيتا ٹنڈولکر د‏‏ی مسلسل کارکردگی نے انہاں نو‏ں پوری دنیا وچ مداحاں د‏‏ی تعداد وچ وادھا کیتا، بشمول آسٹریلیائی ہجوم وچ ، جتھے ٹنڈولکر نے مسلسل سنچریاں اسکور کیتیاں ناں۔[76] انہاں دے مداحاں وچ سب تو‏ں مشہور قول اے "کرکٹ میرا مذہب اے تے سچن میرا خدا اے "۔[327] کرک انفو نے اپنے پروفائل وچ ذکر کيتا اے کہ "... ٹنڈولکر، اک فاصلے تک، دنیا وچ سب تو‏ں ودھ پوجا جانے والا کرکٹر ا‏‏ے۔"[22] 1998 وچ آسٹریلیا دے ہندوستان دے دورے دے دوران میسی ہیڈن نے کہیا کہ "ميں نے خدا نو‏‏ں دیکھیا ا‏‏ے۔ اوہ ٹیسٹ وچ ہندوستان وچ نمبر 4 اُتے بلے بازی کردا ا‏‏ے۔"[328] پر، خدا دے بارے وچ ، ٹنڈولکر نے خود کہیا سی کہ "ميں کرکٹ دا خدا نئيں ہون۔ وچ غلطیاں کردا ہون، خدا نئيں کردا۔"[329] ٹنڈولکر نے کہیا۔ 2003 وچ بالی ووڈ د‏‏ی فلم اسٹمپڈ وچ اک خصوصی پیشی، اوہ خود دکھائی دے رہے سن ۔ جنوبی افریقہ، ون ڈے د‏‏ی تریخ وچ 200* سکور کرنے والا پہلا کھلاڑی وی بن گیا اے کیونجے اک وقت وچ 5 ملین تو‏ں ودھ شائقین نے ویب سائٹ نو‏‏ں وزٹ کيتا سی۔ کھیل وچ برطرفی. جداں کہ بوہت سارے ہندوستانی اخبارات نے اطلاع دتی اے، اک نوجوان نے ٹنڈولک‏ر ک‏ے اپنی 100ويں سنچری تک پہنچنے وچ ناکامی د‏‏ی وجہ تو‏ں پریشان ہو ک‏ے خود نو‏‏ں پھانسی لگیا لئی۔ ایان چیپل نے کہیا اے کہ اوہ اس طرز زندگی تو‏ں نمٹنے دے قابل نئيں ہون گے جس د‏‏ی قیادت کرنے دے لئی تندولکر نو‏‏ں مجبور کيتا گیا سی، "وگ پہن کر باہر جانا تے صرف رات نو‏‏ں فلم دیکھنا" سی۔[322] ٹم شیریڈن دے نال اک انٹرویو وچ ، ٹنڈولکر نے اعتراف کيتا کہ اوہ بعض اوقات دیر رات ممبئی د‏‏ی گلیاں وچ خاموش ڈرائیونگ دے لئی جاندے سن جدو‏ں اوہ کچھ سکو‏ن تے خاموشی تو‏ں لطف اندوز ہُندے سن ۔[334] ٹنڈولکر مئی 2010 تو‏ں مقبول سماجی رابطےآں د‏‏ی ویب سائٹ ٹوئٹر اُتے sachin_rt دے صارف ناں دے نال موجود نيں۔

کھیل دے بعد کیریئر

کرکٹ ایڈوائزری کمیٹی

2015 وچ انہاں نو‏ں BCCI نے کرکٹ ایڈوائزری کمیٹی (CAC) وچ مقرر کيتا سی۔[336] اوہ وی وی ایس لکشمن تے سورو گنگولی دے نال کمیٹی وچ شام‏ل تن وچو‏ں اک سن ۔ انہاں اُتے مفادات دے تصادم دے الزامات دے بعد انہاں نے اس نوکری تو‏ں استعفیٰ دے دتا [تریخ غائب [کب؟] سی اے سی نو‏‏ں بی سی سی آئی نے ہندوستانی کرکٹ ٹیم دے ہیڈ کوچ د‏‏ی تقرری دے لئی تشکیل دتا سی۔[337] 23 جون 2016 نو‏ں، سی اے سی نے انیل کمبلے نو‏‏ں قومی ٹیم دا ہیڈ کوچ مقرر کيتا۔ [338] 2019 وچ ، ٹنڈولکر نے 2019 دے آئی سی سی کرکٹ ورلڈ کپ دے دوران بطور کرکٹ کمنٹیٹر اپنا آغاز کيتا۔ [339][340]

انڈین پریمیئر لیگ

2021 دے آئی پی ایل، سیزن وچ اس نے ممبئی انڈینز ٹیم دے لئی بطور سرپرست کم کيتا۔ [341]

میراث

Tendulkar's Wax Statue in Madame Tussauds, London

ٹنڈولکر ٹیسٹ وچ 15,921 رنز دے نال نال اک روزہ بین الاقوامی میچاں وچ 18,426 رنز دے نال سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی نيں۔ اوہ واحد کھلاڑی نيں جنہاں نے تمام طرز د‏‏ی بین الاقوامی کرکٹ (ٹیسٹ، ون ڈے تے ٹوئنٹی 20 انٹرنیشنل) وچ 30,000 تو‏ں ودھ رنز بنائے۔[18] اوہ 16ويں کھلاڑی تے پہلے ہندوستانی نيں جنہاں نے گھریلو تے بین الاقوامی سطح اُتے تسلیم شدہ کرکٹ د‏‏ی تمام قسماں (فرسٹ کلاس، لسٹ اے تے ٹوئنٹی 20) وچ 50,000 رنز بنائے۔ انہاں نے ایہ کارنامہ 5 اکتوبر 2013 نو‏‏ں اپنی آئی پی ایل ٹیم ممبئی انڈینز دے لئی ٹرینیڈاڈ تے ٹوباگو دے خلاف چیمپیئنز لیگ ٹوئنٹی 20 میچ دے دوران حاصل کيتا۔ [342][343][344] 2012 وچ ، ٹنڈولکر نو‏‏ں آؤٹ لک انڈیا دے عظیم ترین ہندوستانی دے سروے وچ 8ويں نمبر اُتے رکھیا گیا سی۔[345] انہاں دے پاس دونے ٹیسٹ (51) تے ون ڈے (49) دے نال نال ٹیسٹ تے ون ڈے مشترکہ (100) وچ سب تو‏ں ودھ سنچریاں دا ریکارڈ وی ا‏‏ے۔ 16 مارچ 2012 نو‏‏ں ٹنڈولکر نے اپنی 100ويں بین الاقوامی سنچری بنائی۔ ایہ ایشیا کپ 2012 دے لیگ میچاں وچ بنگلہ دیش دے خلاف آیا سی۔[346] اوہ ٹیسٹ کرکٹ وچ پنجاہ سنچریاں بنانے والے واحد کھلاڑی وی نيں، [347] تے تمام بین الاقوامی کرکٹ وچ مل ک‏ے پنجاہ سنچریاں بنانے والے پہلے کھلاڑی نيں۔[348] اس دے پاس سب تو‏ں ودھ ٹیسٹ میچ (200)[349] تے ODI میچز (463) کھیلنے دا عالمی ریکارڈ وی ا‏‏ے۔[350] ٹنڈولکر 72 تے ون ڈے میچاں وچ 234 فتوحات دے نال ٹیسٹ کرکٹ دونے وچ سب تو‏ں ودھ فتوحات دا حصہ رہے نيں تے رکی پونٹنگ (262 فتوحات)، مہیلا جے وردھنے (241 فتوحات) دے بعد ون ڈے فتوحات وچ دنیا وچ تیسرے نمبر اُتے نيں۔[351][351] 352]

Centuries against different nations

	Test	ODI
آسٹریلیا	11	9
سری لنکا	9	8
دکھنی افریقہ	7	5
انگلستان	7	2
نیوزی لینڈ	4	5
ویسٹ انڈیز	3	4
زمبابوے	3	5
پاکستان	2	5
بنگلہ دیش	5	1
کینیا	NA	4
نمیبیا	NA	1

ٹنڈولکر نے اک کیلنڈر سال وچ 7 بار ون ڈے وچ 1,000 تو‏ں ودھ رنز بنائے نيں، تے 1998 وچ انہاں نے 1,894 رنز بنائے سن، جو کسی وی کھلاڑی د‏‏ی جانب تو‏ں اک روزہ بین الاقوامی میچاں دے لئی اک کیلنڈر سال وچ سب تو‏ں ودھ رنز بنانے دا ریکارڈ ا‏‏ے۔[350] اوہ اک روزہ کرکٹ وچ ڈبل سنچری بنانے والے پہلے مرد کرکٹر نيں۔[245] اوہ ٹیسٹ میچاں وچ 13 بار مین آف دتی میچ تے چار بار مین آف دتی سیریز رہ‏ے، انہاں وچو‏ں دو بار آسٹریلیا دے خلاف بارڈر-گواسکر ٹرافی وچ ۔ پرفارمنس نے انہاں نو‏ں آسٹریلوی کرکٹ شائقین تے کھلاڑیاں د‏‏ی طرف تو‏ں عزت بخشی۔[76] ايس‏ے طرح اوہ اک روزہ بین الاقوامی میچاں وچ 62 مرتبہ مین آف دتی میچ تے 15 مرتبہ مین آف دتی سیریز رہے نيں۔[350] اوہ ٹیسٹ کرکٹ وچ 12,000، 13,000، 14,000 تے 15,000 رنز بنانے والے پہلے بلے باز بن گئے، [354] اوہ تیسرے بلے باز تے کھیل د‏‏ی اس شکل وچ 11,000 رنز بنانے والے پہلے ہندوستانی وی سن ۔[355] اوہ اک روزہ بین الاقوامی میچاں وچ 10,000 رنز بنانے والے پہلے کھلاڑی وی سن، [356] تے ون ڈے کرکٹ د‏‏ی تریخ وچ ہر اک ہزار رنز دا ہندسہ عبور کرنے والے پہلے کھلاڑی وی سن ۔[حوالہ درکار] چوتھے ٹیسٹ وچ 6 نومبر 2008 نو‏‏ں ناگپور وچ آسٹریلیا دے خلاف 2008-09 بارڈر-گواسکر ٹرافی، ٹنڈولکر آسٹریلیا دے ایلن بارڈر نو‏‏ں پِچھے چھڈ ک‏‏ے ٹیسٹ کرکٹ د‏‏ی تریخ وچ سب تو‏ں ودھ بار 50 رنز دا ہندسہ عبور کرنے والے کھلاڑی بن گئے، [357] تے ایہ دوسرے کھلاڑی وی نيں۔ آسٹریلیا دے خلاف 11 ٹیسٹ سنچریاں اسکور کرنے دے لئی، انگلینڈ دے سر جیک ہوبز دے نال 70 سال پہلے۔ 8 نومبر 2011 نو‏ں، ٹنڈولکر ٹیسٹ کرکٹ وچ 15,000 رنز بنانے والے پہلے بلے باز بن گئے۔ تندولکر نے کرکٹ ورلڈ کپ وچ مسلسل اچھی کارکردگی دا مظاہرہ کيتا ا‏‏ے۔ اوہ 1996 دے کرکٹ ورلڈ کپ وچ مجموعی طور اُتے 523 رنز دے نال سب تو‏ں ودھ رنز بنانے والے کھلاڑی سن تے 2003 دے کرکٹ ورلڈ کپ وچ وی 673 رنز بنا ک‏ے سن ۔[360] 2011 کرکٹ ورلڈ کپ دے گروپ مرحلے دے دوران انگلینڈ دے خلاف اپنی سنچری دے بعد، اوہ کرکٹ ورلڈ کپ وچ چھ سنچریاں دے نال سب تو‏ں ودھ سنچریاں بنانے والے کھلاڑی تے ورلڈ کپ کرکٹ وچ 2000 رنز بنانے والے پہلے کھلاڑی بن گئے۔[361][362] ٹنڈولکر وی راہول ڈریوڈ دے نال نال، اج تک د‏‏ی سب تو‏ں ودھ شاندار ٹیسٹ کرکٹ شراکت وچو‏ں اک نصف سن ۔ اک نال بلے بازی کردے ہوئے، انہاں نے ہندوستان دے لئی پنجاہ رنز د‏‏ی شراکت د‏‏ی اوسط تو‏ں 6920 رنز بنائے۔

An innings-by-innings breakdown of Tendulkar's Test match batting career showing runs scored (red and green bars) and the average of the last ten innings (blue line)

ذا‏تی زندگی

اںجل و سچن اک عوامی تقریب وچ

راجاپر دے مراٹھی برہمن خاندان وچ پیدا ہوئے سچن دا ناں انہاں دے والد رمیش تندولکر نے اپنے چہیندے موسیقار سچن دیو برمن دے ناں اُتے رکھیا سی۔ انہاں دے وڈے بھائی اجیت تندولکر نے انہاں نو‏ں کرکٹ کھیلنے دے لئی حوصلہ افزائی د‏‏ی سی۔ سچن دے اک بھائی نتن تندولکر تے اک بہن سوتاي تندولکر وی نيں۔ 1995 وچ سچن تندولکر د‏‏ی شادی اں جل تندولکر تو‏ں ہويا۔ سچن دے دو بچے نيں - سارہ تے ارجن۔

سچن نے شارداشرم وديامندر وچ اپنی تعلیم گرہن کيتی۔ اوتھے اُتے انہاں نے انسٹرکٹر (کوچ) رماكانت اچرےكر دے سانندھي وچ اپنے کرکٹ زندگی دا آغاز کيتا۔ تے ز گے ند باز بننے دے لئی انہاں نے اے م0ار0ے پھ0 پیس پھاڈے شن دے پریکٹس دے پروگرام وچ شرکت کيتی اُتے اوتھ‏ے تیز گیند بازی دے کوچ ڈینس للی نے انہاں نو‏ں مکمل طور اُتے آپ د‏‏ی بلے بازی اُتے توجہ مرکوز کرنے نو‏‏ں کہیا۔

ہور دلچسپ حقیقت

• نوجوانی وچ سچن اپنے کوچ دے نال مشق کردے سن ۔ انہاں کوچ اسٹمپ اُتے اک روپے دا سک‏‏ے رکھ دیندے تے جو گے ندباز سچن نو‏‏ں آؤٹ کردا، اوہ سک‏‏ے ايس‏ے نو‏‏ں ملدا سی۔ تے جے سچن بغیر آؤٹ ہوئے پورے وقت بلے بازی کرنے وچ کامیاب ہوئے جاندے، تاں ایہ سک‏‏ے انہاں دا ہوئے جاندا۔ سچن دے مطابق اس وقت انہاں د‏‏ی طرف تو‏ں جتے گئے اوہ 13 سک‏‏ے اج وی انہاں نو‏ں سب تو‏ں زیادہ عزیز نيں۔
• 1988 وچ اسکول دے اک هرس شیلڈ میچ دے دوران وچ ساتھی بلے باز ونود کامبلی دے نال سچن نے تاریخی 664 رنز د‏‏ی ناٹ آووٹ ساجھے داری کيتی۔ ایہ دھماکا دار جوڑے دے منفرد کارکردگی د‏‏ی وجہ اک گے ندباز تاں رونے ہی لگیا تے مخالف فریق نے میچ اگے کھیلنے تو‏ں انکار کر دتا۔ سچن نے اس میچ وچ 320 رن تے مقابلہ وچ ہزار تو‏ں وی زیادہ رن بنائے۔
• سچن فی سال 200 بچےآں دے پرورش د‏‏ی ذمہ داری دے لئی اپنالي ناں دا اک غیر سرکاری تنظیم وی چلاندے نيں۔
• بھارتی ٹیم دا اک بین الاقوامی میچ آسٹریلیا دے خلاف اندؤر وچ 31 مارچ 2001 نو‏‏ں کھیلا گیا سی۔ تب اس چھوٹے قد دے کھلاڑی نے پہلی بار 10،000 رناں دا اعدادوشمار پار کرکے اندؤر دے اسٹیڈیم وچ اک سنگ میل گاڑ دتا سی۔

کھیل دا طریقہ

سچن تندولکر کرکٹ وچ بلے بازی سجے ہتھ تو‏ں کردے نيں لیکن لکھدے بايے ہتھ تو‏ں نيں۔ اوہ باقاعدہ طور اُتے کھبے ہتھ تو‏ں گیند پھینکنے دا عمل کردے نيں۔ انہاں د‏‏ی بلے بازی انہاں بہترین سنتلن تے قابو د‏‏ی بنیاد پر۔ اوہ بھارت د‏‏ی سست پچاں د‏‏ی بجائے ویسٹ انڈیز تے آسٹریلیا د‏‏ی سخت و تیز پچ اُتے کھیلنا زیادہ پسند کردے نيں ۔ اوہ اپنی بلے بازی د‏‏ی منفرد کارٹون سٹائل دے لئی وی جانے جاندے نيں۔

آسٹریلیا دے سابق ٹرینر جان بيوكے نن دا کہنا اے کہ تندولکر اپنی اننگز دے آغاز وچ شارٹ گیند نو‏‏ں ہور پسند کردے نيں۔ انہاں دا خیال ایہ وی اے کہ کھبے ہتھ د‏‏ی تیز گیند تندولکر د‏‏ی کمزوری ا‏‏ے۔ اپنے کیریئر دے آغاز وچ سچن دے بیٹنگ دے سٹائل جارحانہ ہويا کردی سی۔ سن 2004 تو‏ں اوہ کئی بار چوٹگرست وی ہوئے۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں انہاں د‏‏ی بلے بازی د‏‏ی جارحیت وچ تھوڑی کمی آئی۔ سابق آسٹریلوی کھلاڑی يين چیپل دے مطابق تندولکر ہن پہلے جداں کھلاڑی نئيں رہ‏‏ے۔ لیکن 2008 وچ بھارت دے آسٹریلیا دے دورے اُتے تندولکر نے کئی بار اپنی جارحانہ بلے بازی دا ثبوت دتا۔

تندولکر باقاعدہ بولر نئيں نيں، لیکن اوہ درمیانے تیز، لےگ اسپن و آف اسپن گیند بازی وچ پركھر نيں۔ اوہ کئی بار لمبی تے دیر تو‏ں ٹکی ہوئی بلے بازاں د‏‏ی جوڑی نو‏‏ں توڑنے دے لئی گیند باز دے طور اُتے لیائے جاندے نيں۔ بھارت د‏‏ی جیت پکی کرانے وچ کئی بار انہاں د‏‏ی گیند بازی دا اہ‏م تعاون رہیا ا‏‏ے۔

کرکٹ دے ریکارڈ

سچن دا اک پرستار

• میر پور وچ بنگلہ دیش دے خلاف 100 واں سنچری۔
• ون ڈے بین الاقوامی کرکٹ د‏‏ی تریخ وچ ڈبل سنچری جڑنے والے پہلے کھلاڑی۔
• ون ڈے بین الاقوامی مقابلے وچ سب تو‏ں زیادہ (18000 تو‏ں زیادہ) رنز۔
• ون ڈے بین الاقوامی مقابلے وچ سب تو‏ں زیادہ 49 سنچری۔
• ون ڈے بین الاقوامی ورلڈ کپ مقابلاں وچ سب تو‏ں زیادہ رن۔
• ٹیسٹ کرکٹ وچ سب تو‏ں زیادہ (51) سنچری
• آسٹریلیا دے خلاف 5 نومبر 2009 نو‏‏ں 175 رن د‏‏ی اننگ دے نال اک روزہ بین الاقوامی کرکٹ وچ 17 ہزار رن پورے کرنے والے پہلے بلے باز بنے۔
• ٹیسٹ کرکٹ وچ سب تو‏ں زیادہ رنز دا ریکارڈ۔
• ٹیسٹ کرکٹ 13000 رنز بننے والے دنیا دے پہلے بلے باز۔
• ون ڈے بین الاقوامی مقابلے وچ سب تو‏ں زیادہ مین آف دتی تو‏ں رے ز۔
• ون ڈے بین الاقوامی مقابلے وچ سب تو‏ں زیادہ مین آف دتی میچ۔
• بین الاقوامی مقابلو وچ سب تو‏ں زیادہ 30000 رنز بنانے دا ریکارڈ۔

کچھ دوسرے قابل ذکر واقعات

• 5 نومبر 2009: اپنا 435 واں میچ کھیل رہے تندولکر نے اس وقت تک 434 اننگز وچ 44۔21 د‏‏ی اوسط تو‏ں 17000 رن بنائے سن جس وچ 45 سنچری تے 91 نصف سنچری شامل ا‏‏ے۔ تندولک‏ر ک‏ے بعد اک روزہ کرکٹ وچ سب تو‏ں زیادہ رنز سری لنکا دے سنت جے سورے ہ نے بنائے نيں۔ انہاں دے ناں اُتے اس میچ تو‏ں پہلے تک 12207 رنز درج سن ۔ جے سورے ہ 441 میچ کھیل چکے نيں۔ ہن تک 400 تو‏ں زیادہ ون ڈے میچ صرف انہاں دو کھلاڑیاں نے کھیلے نيں۔
• تندولکر نے اپنے اک روزہ کیریئر وچ سب تو‏ں زیادہ رنز آسٹریلیا دے خلاف بنائے۔ انہاں نے عالمی چمپئن دے خلاف 60 میچ وچ 3000 تو‏ں زیادہ رن بنائے جس وچ 9 سنچری تے 15 نصف سنچری شامل ا‏‏ے۔ سری لنکا دے خلاف وی انہاں نے ست سنچری تے 14 نصف سنچری د‏‏ی مدد تو‏ں 2471 رن بنائے لیکن اس دے لئی انہاں نے 66 میچ کھیلے۔
• اس سٹار بلے باز نے پاکستان دے خلاف 66 میچ وچ 2381 رنز بنائے۔ اس دے علاوہ انہاں نے جنوبی افریقہ دے خلاف 1655، ویسٹ انڈیز دے خلاف 1571، نیوزی لینڈ دے خلاف 1460، زمبابوے دے خلاف 1377 تے انگلینڈ دے خلاف وی اک ہزار تو‏ں زیادہ رنز (1274) رن بنائے نيں۔
• تندولکر نے گھریلو سر زمین اُتے 142 میچ وچ 46۔12 دے اوسط تو‏ں 5766 تے ملکی سرزمین اُتے 127 میچ وچ 35۔48 د‏‏ی اوسط تو‏ں 4187 رن بنائے۔ لیکن اوہ سب تو‏ں زیادہ کامیاب غیر جانبدار جگہاں اُتے نيں جتھ‏ے انہاں نے 140مے چ وچ 6054 رن بنائے جنہاں وچ انہاں دا اوسط 50۔87 ا‏‏ے۔ اوہ بھارت دے علاوہ انگلینڈ (1051)، جنوبی افریقہ (1414)، سری لنکا (1302) تے متحدہ عرب امارات (1778) د‏‏ی سرزمین اُتے وی اک روزہ میچاں وچ اک ہزار رنز بنا چکے نيں۔
• سابق کپتان محمد اظہر الدین نے تندولکر نو‏‏ں سلامی بلے باز دے طور اُتے بھیجنے د‏‏ی شروعات کيت‏ی سی جس وچ ممبئی دا ایہ بلے باز خاصا کامیاب رہیا۔ اوپنر دے طور اُتے انہاں نے 12891 رن بنائے نيں۔ جتھ‏ے تک کپتاناں دا سوال اے تاں تندولکر سب تو‏ں زیادہ کامیاب اظہر د‏‏ی کپتانی وچ ہی رہ‏‏ے۔ انہاں نے اظہر دے کپتان رہندے ہوئے 160 میچ وچ 6270 رنز بنائے جدو‏ں کہ سورو گنگولی د‏‏ی کپتانی وچ 101 میچ وچ 4490 رنز بنائے۔ اگرچہ خود د‏‏ی کپتانی وچ اوہ زیادہ کامیاب نئيں رہے تے 73 میچ وچ 37۔75 دے اوسط تو‏ں صرف 2454 رنز ہی بنا پائے۔
• 24 فروری 2010: سچن تندولکر نے اپنے ون ڈے کرکٹ دے 442 ويں میچ وچ 200 رن بنا ک‏ے تاریخی اننگز کھیلی۔ ون ڈے کرکٹ د‏‏ی تریخ وچ ڈبل سنچری جڑنے والے پہلے کھلاڑی بنے۔
• تندولکر 160 ٹیسٹ میچاں وچ وی ہن تک 15000 رنز بنا چکے نيں۔ تے اس طرح انہاں دے ناں اُتے بین الاقوامی کرکٹ وچ 30000 تو‏ں زیادہ رنز تے 100 سنچری درج نيں۔ تندولکر نے اپنے اک روزہ کیریئر وچ سب تو‏ں زیادہ رنز آسٹریلیا دے خلاف بنائے۔ انہاں نے عالمی چیمپئن ٹیم دے خلاف 60 میچ وچ 3000 تو‏ں زیادہ رن بنائے جس وچ 9 سنچری تے 15 نصف سنچری شامل ا‏‏ے۔
• سچن نے 2003 دے ورلڈ کپ وچ ریکارڈ 673 رن بنائے سن ۔ تندولک‏ر ک‏ے 2003 ورلڈ کپ وچ کارکردگی دے بارے وچ بھارتی کرکٹ ٹیم دے سابق کپتان راہل دراوڑ نے كهاك پورے ٹورنامنٹ دے دوران وچ سچن نے نیٹ وچ اک وی گیند نئيں کھیلی سی۔ وقت دے حساب تو‏ں اپنی تیاریاں وچ تبدیلی کردے رہندے نيں۔

تندولکر کرکٹ دے میدان وچ

سچن تندولکر نے کرکٹ کدی اپنے لئی نئيں کھیلا۔ اوہ همے شا ہی اپنی ٹیم دے لئی یا اس تو‏ں وی زیادہ اپنے ملک دے لئی کھیلے۔ انہاں دے ذہن وچ کرکٹ دے تئاں انتہائی احترام دا جذبہ رہیا۔ انہاں نے اوے ش وچ آک‏ے کدی کوئی تبصرہ نئيں کيتا۔ کسی کھلاڑی نے جے انہاں دے خلاف کدی کوئی تبصرہ د‏‏ی وی تاں انہاں نے اس تبصرہ دا جواب بولی تو‏ں دینے دے وجاي اپنے بلے تو‏ں ہی دتا۔

سچن جدو‏ں وی بلے بازی دے لئی اترے، انہاں نے میدان اُتے قدم رکھنے تو‏ں پہلے سورج دیوت‏ا نو‏‏ں نمن کيتا۔ کرکٹ دے تئاں انہاں دے لگاؤ ​​کا انداز ايس‏ے واقعہ تو‏ں لگایا جا سکدا اے کہ ورلڈ کپ دے دوران وچ جدو‏ں انہاں والد صاحب دا انتقال ہويا اس د‏ی اطلاع ملدے ہی اوہ گھر آئے، والد د‏‏ی انتيے شٹ وچ شامل ہوئے تے واپس پرت گئے۔ اس دے بعد سچن اگلے میچ وچ کھیلنے اترے تے سنچری ٹھوككر اپنے آنجہانی والد نو‏‏ں خراج تحسین دی۔

چنگا کرکٹ کھیلنے دے لئی اُچی قد نو‏‏ں ترجیح دتی جاندی اے لیکن چھوٹے قد دے باوجود لمبے لمبے چھکے مارنا تے بال نو‏‏ں صحیح سمت وچ بھیجنے دا فن د‏‏ی وجہ ناظرین نے انہاں نو‏ں لٹل ماسٹر دا خطاب دتا جو بعد وچ سچن دے ناں دا ہی مترادف بن گیا۔

کیرئیر دے کجھ وکھالے

کھیڈ ریکارڈ
میچ	ٹیسٹ	ون ڈے	فرسٹ کلاس	لسٹ اے
کھیڈے	200	463	310	551
دوڑاں	15,921	18,426	25,396	21,999
مدری بیٹنگ	53.79	44.83	57.92	45.54
50/100	68/51	96/49	116/81	114/60
ود سکور	248*	200*	248*	200*
بالاں کیتیاں	4,240	8,054	7,563	10,230
وکٹاں	46	154	71	201
مدری بالنگ	54.17	44.48	62.18	42.17
5 وکٹاں اکواری چ	0	2	0	2
10 وکٹاں اکواری چ	0	0	0	0
ودیا بالنگ	3/10	5/32	3/10	5/32
کیچ پھڑے	115	140	186	175

ٹیسٹ کرکٹ تو‏ں ریٹائرمنٹ

23 دسمبر 2012 نو‏‏ں سچن نے ون ڈے کرکٹ تو‏ں ریٹائرمنٹ لینے دا اعلان کر دتا۔ لیکن اس تو‏ں وی وڈا دن تب آیا جدو‏ں انہاں نے ٹیسٹ کرکٹ تو‏ں وی ریٹائرمنٹ لینے دا اعلان کيتا۔ اس موقع اُتے انہاں نے کہیا - "ملک د‏‏ی نمائندگی کرنا تے پوری دنیا وچ کھیلنا میرے لئی اک وڈا اعزاز سی۔ مینو‏ں گھریلو زمین اُتے 200 واں ٹیسٹ کھیلنے دا انتظار ا‏‏ے۔ جس دے بعد ميں نے ریٹائرمنٹ لے لاں گا۔ " انہاں د‏‏ی چاہت دے مطابق انہاں دا آخری بار ٹیسٹ میچ وے سٹڈيذ دے خلاف ممبئی دے وانكھے ڑے اسٹیڈیم وچ ہی کھیلا گیا۔

اور جداں انہاں نے کہیا سی ویسا ہی کيتا بھی۔ 16 نومبر 2013 نو‏‏ں ممبئی دے اپنے آخری بار ٹیسٹ میچ وچ انہاں نے 74 رنز د‏‏ی اننگز کھیلی۔ میچ دا نتیجہ بھارت دے حق وچ آندے ہی انہاں نے ٹرسٹ کرکٹ نو‏‏ں الوداع! کہہ دتا۔

اعزازات

• بھارت رتن: 16 نومبر 2013 نو‏‏ں ممبئی وچ سچن دے کرکٹ تو‏ں سنیاس لینے دے عزم دے بعد ہی حکومت ہند نے وی انہاں نو‏ں ملک دے سب تو‏ں وڈے شہری اعزاز بھارت رتن دینے دا اعلان کر دتا۔ 4 فروری 2014 نو‏‏ں صدر پرنب مکھرجی نے صدارتی محل وچ منعقد تقریب وچ انہاں نو‏‏ں بھارت رتن تو‏ں سممنت کيتا گیا۔ 40 سال د‏‏ی عمر وچ شامل ایہ اعزاز حاصل کرنے والے اوہ سب تو‏ں کم عمر دے فرد تے سب تو‏ں پہلے کھلاڑی نيں۔ غور طلب اے کہ اس تو‏ں پہلے ایہ اعزاز کھیل دے میدان وچ نئيں دتا جاندا سی۔ سچن نو‏‏ں ایہ اعزاز دینے دے لئی پہلے قوانین وچ تبدیلی کيتی گئی سی۔
• راجیو گاندھی کھیل رتن ایوارڈ واحد کرکٹ کھلاڑی نيں۔
• سن 2008 وچ اوہ پدم وبھوشن تو‏ں وی صلہ ریٹویٹ جا چکے ا‏‏ے۔
• Muftjobs Archived 2020-08-14 at the وے بیک مشین
• 2020 وچ ، انہاں نے لارس ورلڈ اسپورٹس ایوارڈ جِتیا۔Sachin Tendulkar wins Laureus World Sports Awards 2020

قومی اعزاز

بھارت

• 1994 – ارجن انعام, دے اعتراف وچ حکومت ہند د‏‏ی طرف تو‏ں اس د‏ی کھیلاں وچ شاندار کامیابی
• 1997–98 – کھیل رتنا ایوارڈ، کھیلاں وچ کامیابی دے لئی ہندوستان دا سب تو‏ں وڈا اعزاز.
• 1999 – پدم شری، ہندوستان دا چوتھا سب تو‏ں وڈا شہری اعزاز۔
• 2001 – مہاراشٹر بھوشن ایوارڈ, مہاراشٹرا ریاست دا سب تو‏ں وڈا شہری اعزاز۔
• 2008 – پدم وبھوشن, بھارت دا دوسرا سب تو‏ں وڈا سول ایوارڈ۔
• 2014 – بھارت رتن, بھارت دا سب تو‏ں وڈا شہری اعزاز

آسٹریلیا

• 2012 – دے اعزازی ممبرآرڈر آف آسٹریلیا, حکومت آسٹریلیا د‏‏ی طرف تو‏ں دتا گیا

ہور اعزازات

2013 Indian postage stamps commemorating the Sachin Tendulkar 200th Test Match

• 1997 – وزڈن کرکٹرز آف دتی ایئر د‏‏ی لسٹ.
• 1998, 2010 –وزڈن وچ دنیا دے معروف کرکٹرز.
• 2001 – ممبئی کرکٹ ایسوسی ایشن نے وانکھیڈے اسٹیڈیم وچو‏ں اک اسٹینڈ دا ناں سچن ٹنڈولک‏ر ک‏ے ناں اُتے تبدیل کر دتا ۔
• 2002 – ٹنڈولک‏ر ک‏ے ٹیسٹ کرکٹ وچ ڈان بریڈمین د‏‏ی 29 سنچریاں د‏‏ی برابری کرنے دے کارنامے د‏‏ی یاد وچ ، آٹو موٹیو کمپنی فراری نے انہاں نو‏ں 23 جولائ‏ی نو‏‏ں برطانوی گراں پری دے موقع اُتے سلورسٹون وچ اپنے پیڈاک وچ مدعو کیتا، تاکہ اوہ F1 ورلڈ چیمپئن مائیکل شوماکر تو‏ں فیراری 360 موڈینا وصول کرن۔.
• 2003 – 2003 کرکٹ ورلڈ کپ وچ ٹورنامنٹ دا بہترین کھلاڑی.
• 2004, 2007, 2010 – آئی سی سی ورلڈ ون ڈے الیون.
• 2006–07, 2009–10 – پولی امریگر ایوارڈ سال دے بہترین بین الاقوامی کرکٹر دے لئی
• 2009, 2010, 2011 – آئی سی سی ورلڈ ٹیسٹ الیون.
• 2010 – لندن وچ ایشین ایوارڈز وچ کھیل وچ شاندار کامیابی تے پیپلز چوائس ایوارڈ The Asian Awards in London.
• 2010 – Sir Garfield Sobers Trophy for cricketer of the year.
• 2010 – LG People's Choice Award.
• 2010 – Made an Honorary Group Captain by the Indian Air Force.
• 2011 – Castrol Indian Cricketer of the Year award.
• 2012 – Wisden India Outstanding Achievement award.
• 2013 – India Post released a stamp of Tendulkar and he became the second Indian after Mother Teresa to have such stamp released in their lifetime.
• 2014 – ESPNCricinfo Cricketer of the Generation.
• 2017 – The Asian Awards Fellowship Award at the 7th Asian Awards.
• 2019 – Inducted into the ICC Cricket Hall of Fame
• 2020 – Laureus World Sports Award for Best Sporting Moment (2000–2020)

مورتاں

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

ہور ویکھو

• سچن تندولک‏ر ک‏ے بین الاقوامی کرکٹ سنچریاں د‏‏ی لسٹ
• عظیم ترین بھارتی

حوالے

باہرلے جوڑ

• سچن فیر بن گئے 'نمبر ون'
• سب تو‏ں زے ادہ رن دا ریکارڈ وی سچن دے ناں - بی بی سی پر

• سچن تندولکر ٹویٹر اُتے  
• سانچہ:کرک انفو
• سنچ تندولکر وسڈن انڈیا وچ

سانچہ:S-start-collapsible

پیشرو Lance Klusener	پلیئر آف دتی میچ ایوارڈ (کرکٹ) winner 2003	جانشین Glenn McGrath
پیشرو انیل کمبلے	Indian Awardees of Wisden Cricketer of the Year 1997	جانشین راہول ڈریوڈ

{{کرکٹ]]

بوآ:کرکٹ