عبدالاحد فاروقی کابلی
شیخ خواجہ عبد الاحد فاروقی سر ہندی مجدد الف ثانی دے والد محترم نيں۔
ناں
[سودھو]عبد الاحد سرہندی سرہند وچ پیدا ہوئے۔ آپ دے والد دا ناں زین العابدین سی ۔
ابتدائی تعلیم
[سودھو]آپ نے ابتدائی تعلیم اپنے والد توں حاصل کيتی اس دے بعد آپ نے اپنے والد صاحب توں کہیا کہ مینوں کسی ایداں بزرگ دے پاس لے چلاں جنہاں نوں روحانیت وچ اعلٰی مقام حاصل ہوئے۔ آپ دے والد صاحب نے کہیا کہ بیٹا بزرگ گھر بیٹھ کر نئيں ملدے انہاں نوں تلاش کیتا جاندا اے۔ اس اُتے عبد الاحد سرہندی نے اپنے والد توں کہیا تاں فیر آپ کسی ولی کامل دی تلاش وچ میری مدد کیجیے تاکہ وچ اپنی منزل پاسکےآں۔
نسب
[سودھو]عبد الاحد بن زین العابدین بن عبد الحی بن محمد بن حبیب اللہ بن رفیع الدین بن نصیر الدین بن سلیمان بن یوسف بن اسحق بن عبد اللہ بن احمد بن یوسف بن شہاب الدین المعروف فرخ شاہ کابلی بن نصیر الدین بن محمود بن سلیمان بن مسعود بن عبد اللہ واعظ اصغر بن عبد اللہ واعظ اکبر بن ابو الفتح بن اسحق بن ابراہیم بن ناصر بن عبد اللہ بن عمر فاروق[۱]
تعلیم باطن
[سودھو]اک روز عبد الاحد سرہندی نوں خواب وچ اک بزرگ نظر آئے جو انہاں نوں کہہ رہے سن کہ عبد الاحد جلدی توں گنگوہ چلے آؤ۔ صبح بیدار ہوئے تاں ایہ خواب اپنے والد صاحب نوں سنایا تاں انہاں نے کہیا کہ اللہ نے تواڈی رہبری دے سامان پیدا کر دتے نيں کیونکہ گنگوہ وچ عبد القدوس بہت وڈے تے بلند پایہ بزرگ نيں۔ ہن آپ دا دل چاہندا سی کہ کسی طرح اڑ کر گنگوہ پہنچ جاؤں۔ آپ دے والد آپ دی اس بے چینی توں وڈے پریشان سن اس لئی انہاں نے گنگوہ جانے دا فیصلہ کر ليا۔ چنانچہ زین العابدین آپ نوں لےکے گنگوہ روانہ ہو گئے۔
جب دونے باپ بیٹا گنگاوہی دے آستانے وچ داخل ہوئے تاں اوتھے عبدالقدوس گنگاوہی دی ہدایت اُتے انہاں دا خادم باری باری سب نويں آنے والےآں نوں خانقاہ دے اندر داخل کر رہیا سی کہ شیخ عبد القدوس نے خادم توں کہیا کہ اج نويں آنے والے مہماناں وچ دو فاروقی سلسلے دے مہمان وی نيں انہاں نوں میرے پاس بھیجو۔ چنانچہ جدوں خادم نے آپ نوں پکاریا تاں عبد الاحد سرہندی تے انہاں دے والد زین العابدین اک دوسرے نوں معنی خیز نظراں توں دیکھنے لگے تے ایہ سمجھے کہ شاید ایہ کوئی دوسرے صاحبان ہون گے لیکن جدوں خادم نے دوبارہ پکاریا تاں آپ سمجھ گئے کہ آپ نوں ہی پکاریا جا رہیا اے۔ چنانچہ آپ اندر تشریف لے گئے۔
عبد الاحد فاروقی نوں دیکھ کرعبد القدوس نے فرمایا کیوں بھئی ایتھے آنے دے لئی اپنے والد نوں کیوں تنگ کیتا۔ جے ایتھے آنے دی اِنّی جلدی سی تاں اکیلے چلے آندے۔ عبد الاحد سرہندی نے کہیا حضرت تنہا آنے دی ہمت نہ سی۔ اس دے بعد آپ دے والد آپ نوں چھڈ کے واپس سرہند چلے گئے۔ ایتھے عبد الاحد سرہندی نوں اک علاحدہ حجرا دتا گیا جتھے آپ عبادت کیتا کردے سن مگر آپ دی خواہش سی کہ آپ نوں وی دوسرے درویشاں دے نال رکھیا جائے۔ چنانچہ آپ نے اس دا اظہار عبد القدوس گنگاوہی توں کیتا۔ عبد القدوس گنگاوہی نے فرمایا پہلے آپ علوم دین دی تعلیم دی مکمل کے لاں تے شریعت رسول اُتے مستحکم ہو جان فیر آپ دا شمار از خود درویشاں وچ ہو جائے گا۔ کسی کامل استاد توں اپنی تعلیم مکمل کرن فیر ساڈے پاس حاضر ہون۔ اسيں تساں توں حدیث، فقہ، تفسیر تے تصوف دا امتحان لاں گے جے تساں اس وچ پاس ہو گئے تاں فیر تساں ایتھے رہ سکدے ہوئے۔
دینی علم دا حصول
[سودھو]شیخ دا حکم پا کرعبد الاحد سرہندی حصول علم دے لئی سفر اُتے روانہ ہو گئے تے مختلف جگہاں توں دینی علوم حاصل کیتا۔ آپ نے تفسیر، حدیث تے فقہ وچ وی مہارت حاصل کيتی۔ جدوں آپ اپنی تعلیم مکمل کرکے واپس گنگوہ پہنچے تاں آپ نوں پتہ چلا کہ عبد القدوس گنگاوہی اس دارفانی توں رخصت ہوچکے نيں تاں آپ عبد القدوس گنگاوہی دے صاحبزادے رکن الدین دی خدمت وچ حاضر ہوئے تے فاتحہ پڑھی۔ رکن الدین نے فرمایا سانوں بابا نے حکم دتا سی کہ جدوں عبد الاحد واپس آئے تاں حدیث، تفسیر، فقہ تے تصوف وچ اس دا امتحان لے کے اپنے پاس رہنے دی اجازت دے دینا۔ عبد الاحد سرہندی ہر امتحان دینے دے لئی تیار سن چنانچہ رکن الدین نے آپ دا امتحان لیا۔ عبد الاحد سرہندی دے جوابی دلائل تے وضاحتاں سن کر رکن الدین حیران رہ گئے تے اسی وقت آپ نوں سلسلہ چشتیہ تے سہروردیہ دا خرقہ خلافت عطا فرمایا تے آپ نوں رہنے دی اجازت دے دی۔[۲]
زہد و تقوی
[سودھو]عبد الاحد سرہندی زہد و تقویٰ وچ وڈی ہی معروف ہستی سن ۔ آپ نے رکن الدین توں تربیت حاصل کرنے دے بعد اک مدت گوشہ نشینی وچ گزار دی۔ اس دے بعد آپ نے حدیث، فقہ تے تفسیر دی تعلیم دینا شروع کردتی۔ آپ مسجد وچ بیٹھ کر سینکڑاں شاگرداں نوں زیور تعلیم توں آراستہ فرماندے سن ۔
شادی
[سودھو]اک روز جدوں آپ سکندریہ وچ وعظ فرما رہے سن تاں اک خاتون تقریر ختم ہونے دے بعد آپ دی خدمت وچ حاضر ہوئی تے کہنے لگی کہ میری چھوٹی بہن آپ توں بہت متاثر اے تے دینی تعلیم دی وڈی شوقین اے۔ اسيں سب گھر والےآں نے آپ دے اوصاف دیکھے نيں تے چاہندے نيں کہ ساڈی بہن دی شادی آپ دے نال ہو جائے۔ آپ نے ایہ گلاں سننے دے بعد کہیا کہ وچ اکثر جذب و سکر دی حالت وچ ہُندا ہاں شادی کرنے دے بعد عائلی ذمہ داریاں نئيں نبھا سکدا اس لئی ميں نے شادی نہ کرنے دا فیصلہ کیتا اے۔ لیکن اس خاتون نے ہمت نئيں ہاری تے سنت رسول نال شادی کيتی اہمیت دے حوالے توں اک دن آپ نوں قائل کر ليا تے ایويں عبد الاحد سرہندی دی شادی انتہائی خاموشی تے سادگی توں ہو گئی۔ شادی دے بعد آپ اپنی زوجہ محترمہ نوں لے کے گنگوہ توں سرہند آ گئے۔ آپ دے ست صاحبزادے سن [۳]
عجیب خواب
[سودھو]عبد الاحد سرہندی نے اک رات وڈا عجیب خواب دیکھیا کہ پوری کائنات اُتے تاریکی چھائی ہوئی اے۔ عجیب الخلقت جانوراں دے علاوہ سور، بندر تے ریچھ انساناں اُتے حملہ آور ہو رہے نيں۔ نفسا نفسی دا عالم اے۔ اک طرف بدصورت انساناں دی قطاراں لگی ہوئیاں نيں تے انہاں نوں اک وڈی قدوقامت والا شخص سزا دے رہیا اے۔ اس دوران اچانک اک نورعبدالاحدسرہندی دے سینے توں نکلدا اے تے پوری دنیا روشن ہوجاندی اے۔ فیر بجلی کوندتی اے جس توں سارے درندے ہلاک ہوجاندے نيں۔ فیر سارا میدان صاف کر دتا جاندا اے تے اس اُتے اک تخت بچھا دتا جاندا اے جس اُتے اک نورانی شکل والے بزرگ آ کرتشریف فرماہو جاندے نيں تے انہاں دے اردگرد نورانی شکل والے لاتعداد بزرگ کھڑے ہُندے نيں۔ فیر فرشتےآں دی اک فوج اک طرف توں آندی اے تے سب دی بولی اُتے قرآن مجید دی اک ہی آیت اے جس دا مطلب اے کہہ دو حق آگیا تے باطل بھج گیا تے باطل نوں بھاگنیا ہی سی ۔ اس آواز دے نال ہی بوہت سارے لوک اک سمت توں روندے ہوئے آندے نيں تے صاحب مسند دے اگے اپنے گناہاں دا اعتراف کردے نيں تے اوہ انہاں نوں سزاواں دیندے نيں۔ اس دے نال ہی عبد الاحدسرہندی دی اکھ کھل گئی آپ نے اپنا ایہ خواب اپنی بیوی نوں سنایا تاں انہاں نے آپ نوں مشورہ دتا کہ آپ شاہ کمال دی خدمت وچ حاضر ہاں تے انہاں نوں اپنا خواب بیان کرن اوہ آپ نوں بہتر مشورہ دینگے۔
عبد الاحد سرہندی شاہ کمال دے پاس پہنچے تے انہاں نوں اپنا خواب سنایا۔ شاہ کمال مسکرائے تے فرمایا کہ اس مرتبہ تواڈے ہاں جو فرزند ہوئے گا اوہ کفر وظلمت دا خاتمہ کریگا تے دین دی اشاعت و تبلیغ نوں جلا بخشے گا۔ جدوں اوہ پیدا ہو تاں فوراً مینوں اطلاع دینا تے اس وقت تک اس دے منہ وچ کوئی چیز نہ ڈالنا جدوں تک وچ نہ پہنچ جاؤں۔ عبد الاحدسرہندی ایہ خبر سن کر خوشی توں سرشار ہوکے گھر واپس چلے گئے۔[۴] جب عبد الاحد سرہندی دے گھر بیٹے دی ولادت ہوئی تاں آپ نے جاکے شاہ کمال نوں اطلاع دتی چنانچہ حضرت شاہ کمال آپ دے نال آپ دے گھر تشریف لے آئے۔ شاہ کمال نے کیمیائی نظراں نومولود اُتے مرکوز کر دیؤ تے انگشت شہادت بچے دے منہ وچ دے دتی تے فرمایا ایہ بچہ تجدیددین تے روحانی فیض خلق خدا نوں پہنچانے دے لئی پیدا کیتا گیا اے۔ نومولود کافی دیر تک حضرت شاہ کمال دی انگلی چوستا رہیا۔ حتیٰ کہ شاہ کمال بولے! بس کر بیٹا کچھ ساڈی نسل دے لئی وی رہنے دے تونے تاں ساڈی نسبت لے لی ہی۔ ایہی اوہ بچہ سی جو بعد وچ مجدد الف ثانی اکھوائے تے جنہاں نے عہدساز تے جلیل القدر بادشاہ نوں اپنے اگے سرنگاں کر ليا۔
وصال
[سودھو]آپ 17 رجب 1007 ہجری بمطابق 1598ءکو80 سال دی عمر وچ اس دار فانی توں رخصت ہوئے۔ آپ دا مزار اقدس سرہند توں شمال دی جانب اک میل دے فاصلے اُتے واقع اے۔[۵]
حوالے
[سودھو]
|