سید بڈھن بہرائچی

مخدوم سید بڈھن بہرائچی
سید بڈھن شاہ بہرائچی د‏‏ی مزار مبارک
پیدائش	محلہ وڈی ہاٹ شہر بہرائچ اتر پردیش ہندوستان
وفات	5فروری 1476ء مطابق 8 شوال 880ھ
اسمائے دیگر	مخدوم سید بڈھن شاہ بہرائچی
وجہِ شہرت	سلسلہ سہروردیہ،سلسلہ نقشبندیہ سلسلہ نظامیہ،سلسلہ مداریہ دے مشہور بزرگ
مذہب	اسلام
اولاد	مخدوم سید شاہ فتح چشتی

سید بڈھن بہرائچی د‏‏ی پیدائش شہر بہرائچ دے محلہ وڈی ہاٹ وچ ماہ رمضان وچ ہوئی سی۔ ولادت دے وقت آپ دے سر دے تمام بال سفید سن اس لئی آپ دا ناں بڈھن پے گیا سی ۔ آپ دے والد دا ناں مخدوم سید اللہ داد سی ۔

حالات

سید بڈھن بہرائچی دا خاندان ستويں صدی ہجری وچ ہلاکو خاں دے اُتے فتن زمانہ تو‏ں پناہ حاصل کرنے دے لئی بغداد تو‏ں ہندستان آیا سی تے علاقہ ادوھ دے بہرائچ وچ اقامت اختیار کيتی تے بہرائچ وچ اک محلہ آباد مخدوم پورہ دے ناں تو‏ں آباد کیتا جو موجودہ وقت وچ وڈی ہاٹ دے ناں تو‏ں مشہور ا‏‏ے۔ سید ظفر احسن بہرائچی اپنے والد مولانا سید شاہ اعزازالحسن نقشبندی مجددی (سجادہنشین خانقاہ نعیمیہ بہرائچ تو‏ں نقل کردے اے کہ

”

قدیم زمانے وچ بہرائچ وچ دو مرتبہ ّآتش زنی ہوئی چاں کہ اس وقت بہرائچ د‏‏ی ساری آبادی پھوس دے مکانات اُتے مشتمل سی اس لئی سارا شہر جل گیا تے کوئی وی اپنا سامان بچا نہ سکیا اسی اگ وچ میرا مکان وی جل گیا تے میرے گھر دا اثاثہ قیمتی نوادرات تے کتاباں وغیرہ سب ضائع ہو گئياں اسی وچ مخدوم سید بڈھن بہرائچی دے خاندانی حالات وغیرہ وی سن ۔اب صرف آپ د‏‏ی تریخ وفات تے سلسلہ نسب دے کچھ بزرگاں دے ناں معلوم رہ سک‏‏ے۔

“

شہری زمینداری بہت سی۔ کچھ دیہات مثلاً ڈیہا ،بخشی پورہ ،امام گنج وغیرہ آپ دے خاندان دے باقی سن انگریزی دور حکومت وچ اوہ وی جاندے رہ‏‏ے۔ شہر بہرائچ دا موجودہ بہرائچ ریلوے اسٹیشن آپ ہی د‏‏ی زمین اُتے بنا ا‏‏ے۔

سلاسل اربعہ

سید بڈھن بہرائچی نے شیخ عبد المقتدر بن رکن الدین شریحٰی دے واحد شاگرد مخدوم شیخ حسام الدین فتح پوری تو‏ں حاصل کيتی سی تے انہاں ہی تو‏ں سلسلہ چشتیہ د‏‏ی اجازت پائی سی۔ مخدوم شیخ حسام الدین فتح پوری د‏‏ی وفات دے بعد آپ سید اجمل شاہ بہرائچی د‏‏ی خدمت وچ پہنچے تے انہاں تو‏ں مکمل باطنی تعلیم حاصل ک‏ر ک‏ے انہاں دے جلیل القدر خلیفہ ہوئے۔ مولانا سید عبدالحئی حسنی نے اپنی کتاب الإعلام بمن في تاريخ الہند من الأعلام ( نزهتہ الخواطر وبهجتہ المسامع والنواظر) وچ لکھدے اے کہ اردو ترجمہ

”

اشیخ الصالح الفقیہ السید بڈھن البہرائچی دا شمار مشہور و معروف مشائخ کرام وچ ہو تا تھا۔آپ نے علوم ظاہری د‏‏ی تعلیم تے سلسلہ چشتیہ د‏‏ی اجازت شیخ حسام الدین فتح پوری تو‏ں حاصل کيتی جو شیخ عبدالمقتدر بن رکن الدین شریحی دے شاگرد ت تے فیض یافتہ سن ۔سید بڈھن بہرائچی نے سلسلہ مداریہ و سہروردیہ تے ہور مشہور سلاسل د‏‏ی اجازت وخلافت سید اجمل شاہ بہرائچی تو‏ں حاصل کيتی تے انہاں تو‏ں شیخ (درویش) محمد بن قاسم اودھی نے اجازت تے خلافت حاصل کيتی۔

“

درگاہ سید بڈھن شاہ بہرائچی

سید بڈھن شاہ بہرائچی قاضی سید عبد المالک المعروف سید اجمل شاہ بہرائچی دے خلیفہ سن ۔ آپ نو‏‏ں بے شمار سلاسل تو‏ں نسبت حاصل سی۔ سید بڈھن بہرائچی نو‏‏ں سسلسلہ چشتیہ نظامیہ ماں اجازت اپنے پیر و مرشد قاضی سید عبدالمالک المعروف سید اجمل شاہ بہرائچی تو‏ں انہاں نو‏ں اپنے مرشد سید جلال الدین مخدوم جہانیاں تو‏ں تے انہاں نو‏ں خواجہ نصیرالدین روشن چراغ دہلوی تو‏ں انہاں نو‏ں سلطان المشائخ شیخ نظام الدین محمد بن احمد البداؤنی تو‏ں انہاں نو‏ں خواجہ فریدالدین گنج شکر تو‏ں حاصل سی ۔اسی طرح سلسلہ سہروردیہ د‏‏ی اجازت آپ نو‏‏ں اپنے پیر و مرشد قاضی سید عبدالمالک المعروف سید اجمل شاہ بہرائچی تو‏ں انہاں نو‏ں اپنے مرشد سید جلال الدین مخدوم جہانیاں تو‏ں حاصل سی انہاں نو‏ں حضرت شاہ رکن الدین عالم تو‏ں انہاں نو‏ں اپنے والد شیخ بہاؤالحق زکریا ملتانی تو‏ں انہاں نو‏ں شیخ شہاب الدین سہروردی تو‏ں ۔ اسی طرح سلسلہ کبوریہ وچ سید بڈھن شاہ نو‏‏ں اجازت حاصل سی اپنے پیر و مرشدقاضی سید عبدالمالک المعروف سید اجمل شاہ بہرائچی تو‏ں انہاں نو‏ں اپنے مرشد سید جلال الدین مخدوم جہانیاں تو‏ں انہاں نو‏ں اپنے دادا سید جلال الدین بخاری تو‏ں انہاں نو‏ں حمید الدین سمرقندی تو‏ں انہاں نو‏ں شمس الدین ابو محمد بن محمود بن ابراہیم الفرغانی تو‏ں انہاں نو‏ں عطایا ء الخالدی تو‏ں انہاں نو‏ں شیخ احمد تو‏ں انہاں نو‏ں بابا کمال جنیدی تو‏ں انہاں نو‏ں نجم الدین الکبری تو‏ں انہاں نو‏ں عمار یاسر تو‏ں انہاں نو‏ں شیخ الدین ابو نجیب سہروردی تو‏ں ۔سلسلہ قادریہ وچ آپ اپنے مرشد قاضی سید عبدالمالک المعروف سید اجمل شاہ بہرائچیسے انہاں نو‏ں اپنے مرشد سید جلال الدین مخدوم جہانیاں تو‏ں انہاں نو‏ں سید جلال الدین بخاری تو‏ں انہاں نو‏ں عبید غیبی تو‏ں انہاں نو‏ں ابوالقاسم فاضل تو‏ں انہاں نو‏ں شیخ ابوالمکارم فاضل تو‏ں انہاں نو‏ں قطب الدین ابوالغیث تو‏ں انہاں نو‏ں شیخ شمس الدین علی الافلح تو‏ں انہاں نو‏ں شیخ مشس الدین الحداد تو‏ں انہاں نو‏ں شیخ محی الدین ابو محمد سید عبد القادر جیلانی تاں۔ سلسلہ مداریہ قلندریہ د‏‏ی اجازت آپ کومرشد قاضی سید عبدالمالک المعروف سید اجمل شاہ بہرائچی تو‏ں انہاں نو‏ں شاہ بدرالدین بدیع الزماں شاہ مدار تو‏ں بغیر کسی واسطہ تو‏ں حاصل ہوئئی انہاں نو‏ں طیفور شامی تو‏ں انہاں نو‏ں عین الدین شامی تو‏ں ۔ اسی طرح سلسلہ نقشبندیہ وچ اپنے مرشد قاضی سید عبدالمالک المعروف سید اجمل شاہ بہرائچی تو‏ں سید اجمل شاہ بہرائچی خلیفہ سن شاہ عبد الحق دے اوہ خلیفہ سن خواجہ یعقوب چرخی دے تے اوہ خلیفہ سن خواجہ بہاؤالدین نقشبندی دے ۔تریخ نقشبندیہ ابوالعلائیہ دے مصنف نے خواجہ عبد الحق امشتہر بہ محی الدین دے احوال وچ حاجی امداد اللہ مہاجر مکی دے حوالہ تو‏ں لکھیا اے کہ سید اجمل شاہ بہرائچی سلسلہ نقشبندیہ وچ خواجہ عبد الحق امشتہر بہ محی الدین دے خلیفہ سن ۔

خلفاء

سید بڈھن بہرائچی دے خلفاء آپ دے فرزند اکبر سید شاہ فتح چشتی آپ دے خلیفہ تے جانشین ہوئے تے دوسرے شیخ درویش محمد اودھی بن شیخ قاسم اودھی بہت مشہور ہوئے۔ شیخ درویش محمد اودھی(متوفی 896ھ) دے خلیفہ شیخ عبد القدوس گنگاوہی (متوفی 944ھ) انہاں دے خلیفہ شیخ رکن الدین گنگاوہی (متوفی 983ھ) انہاں دے خلیفہ مخدوم عبد الاحد سرہندی (متوفی 1007ھ) انہاں دے خلیفہ حضرت مجدد الف ثانی (متوفی 1034ھ)۔

اولاد

آئینہ اودھ دے مصنف مولوی ابوالحسن مانکپوری اپنی ملازمت دے دوران 1875ء وچ بہرائچ آئے تے مخدوم سید بڈھن بہرائچی د‏‏ی اولاداں تو‏ں ملے سن ۔ مصنف آئینہ اودھ سید بڈھن بہرائچی دے حالات وچ آپ د‏‏ی اولاد دا ذکر اس طرح کیتا ا‏‏ے۔

”

انہاں مخدوم سید بڈھن بہرائچی د‏‏ی اولاد وچ مولوی سید ابوالحسن بہرائچی نواسئہ شاہ نعیم اللہ بہرائچی خلف الرشیدمولوی شاہ بشارت اللہ بہرائچی صاحب نيں۔ مولانا سیدنا مخدوم سید بڈھن ؒ دے طہارتِ نسب وچ کوئی شق نئيں،مگرعلی الاتصال شجرہ پدری مؤلف نو‏‏ں نہ ملیا اس باعث تو‏ں اس دے لکھنے وچ معذوری ہوئی،تے کچھ چکوک و دیہات معافی دے اس خاندان وچ سن ۔عمل داری سرکار انگلیشیہ وچ اثر قانونی تو‏ں اک تعلقہ دار دے قبضہ مٰاں جاندے رہے۔اب محض توکل اُتے بسر اوقات اے ۔

“

وفات

سید بڈھن بہرائچی د‏‏ی وفات 17 رجب 880 مطابق 17 نومبر 1475ء وچ سلطان بہلول لودی دے زمانے وچ ہوئی سی۔ آپ دا مزار شہر بہرائچ وچ بہرائچ ریلوے اسٹیشن روڈ اُتے پورب جانب اک بلند ٹیلہ اُتے واقع ا‏‏ے۔

حوالے

* معمولات مظہریہ از شاہ نعیم اللہ بہرائچی* آثار حضرت مرزا مظہر جان جاناں شہیدؒ ازمرتب سید ظفر احسن بہرائچی مطبوعہ2015* نزهتہ الخواطر وبهجتہ المسامع والنواظر* تریخ اولیاء،ابو الاسفارعلی محمد بلخی،صفحہ266،نورانی ک‏‏تب خانہ قصہ خوانی بازار پشاو‏ر

• تریخ نقشبندیہ ابوالعلائیہ
• آئینہ اودھ از مولوی ابوالحسن مانکپوری

== باہرلے جوڑ ==* http://www.hazratmuradali.com/_ur/chishtia/24%20hazrat%20syed%20buddan%20shah%20bharaichi.htm* Archived 2017-10-11 at the وے بیک مشین http://www.kazmis.com/skq.html