آخوندزادہ سیف الرحمن
آخوندزادہ سیف الرحمن | |
---|---|
جم | 10 اگست 1925
|
تاریخ وفات | 27 جون 2010 (85 سال)
|
مذہب | اسلام |
فقہی مسلک | حنفی فقہ |
تعداد اولاد | 13 |
عملی زندگی | |
استاذ | شاہ رسول طالقانی |
پیشہ | عالم |
باب اسلام | |
ترمیم |
آخوند زادہ سیف الرحمن مبارک رحمتہ اللہ علیہ سلسلہ نقشبندیہ مجددیہ، شیخ احمد سرہندی مجدد الف ثانی دی ذات توں منسوب طریقہ دے اک اسلامی مذہبی تے روحانی رہنما سن، جنہاں نوں عموما حضور مبارک سرکار دے ناں توں یاد کيتا جاندا اے۔[۱]
تریخ پیدائش
[سودھو]ولادت بروز سومواربمطابق 20 محرم الحرام 1344ھ تے عیسوی سال دے اعتبار توں 10اگست1925ءماں ہوئی ( ایہ تریخ آپ دے صاحبزادہ احمدسعید یار صاحب نے لکھوائی) جدوں کہ درۃ البیان سیرت حضرت آخوند زادہ سیف الرحمٰن دے مطابق1349ھ بمطابق عیسوی 1930بندی اے افغانستان دے صوبہ ننگر ہار دے ضلع کوٹ، تحصیل قلعہ وال، پنڈ باباکلی وچ ہوئی جو جلال آباد توں تقریباً 20 کلو میٹر اے۔[۲]۔السیف الصارم انہاں دے ناں توں منسوب تے سلسلہ سیفیہ دا نمائندہ ماہنامہ اے۔[۲]
القاب و خطابات
[سودھو]امام الشریعت ،شیخ الطریقت،مقتدائے اہل حقیقت،معدن معرفت،رہنمائے مذہب اہل سنت، صاحب حُجّتِ قاہرہ،مؤیّد مِلّتِ طاہرہ ،مجمع السعادات، مقتدائے صوفیاں ،پیشوائے عارفاں،اعلم العلماء ،افضل الفضلاء ،اکمل الکملاء، امام العرفاء، شیخ الفقراء،امام العارفین ،شیخ السالکین،، سلطان المتقین،حامیِ دینِ متین،نور بخش قلوبِ مومنین،زہد و اتقا وچ یگانہ روزگار تے یکتائے زمانہ، فضیلت پناہ، حقیقت آگاہ،علم و عمل دے شہنشاہ ،مجدد عصر رواں،قیوم زماں ،محبوب سبحاں[۲]
بانی سلسلہ
[سودھو]آپ تصوف وچ سلسلہ سیفیہ دے بانی نيں جو اہلسنت والجماعت دے حنفی مکتب فکر نال تعلق رکھدے نيں۔ کئی غیر مسلماں نے آپ دی تبلیغ توں اسلام قبول کيتا۔[۳] ان دے ناں دی نسبت توں انہاں دے پیرو کاراں نوں سیفی کہیا جاندا اے (سیفی) اوہ سلسلہ تصوف اے جس وچ اتباع سنت دی پابندی پربہت زور دتا جاندا اے جدوں کہ لطائف[۴]، جداں قلب ،روح ،سر، خفی، اخفا دی تعلیمات دوران وچ ذکر خفی[۵] وجد دی کیفیات [۴] بے اختیاری وچ ایسی کیفیات دا ظاہر ہونا جس توں جسم کانپتا اے مختلف آوازاں نکلدی نيں اس سلسلہ دی خاص علامات نيں۔[۳] لکھاں مریدین، ہزاراں خلفاء تے اولاد مبارکہ اج وی سلسلہ سیفیہ دی ترویج دے لئی کوشاں نيں۔ انہاں دے زمانے دے وڈے وڈے اکابرین اہلسنت نے انہاں دی مدح سرائی فرمائی تے آپ دے علم و اخلاص نوں سراہا[۶]
آبا و اجداد
[سودھو]آپ دے والدکاناں حافظ قاری محمد سرفراز خان اے۔ دادا دا ناں محمد حیدر خان اورپردادا دا ناں محمد علی بابااے۔ آپ دا تعلق پشتوناں دے معزز قبیلہ مہمند توں اے۔ مہمند قبیلے افغانستان تے پاکستان وچ ڈیورنڈ لائن دے دونے طرف آباد نيں۔ پاکستان دے مشہور و معروف قبائلی علاقے مہمند ایجنسی ،شبقدرتے ضلع چارسدہ دے کچھ علاقےآں وچ اج وی مہمند قبیلے آباد نيں جدوں کہ ڈیورنڈلائن دے اس پار افغانستان وچ وی ننگر ہار دے اکثر علاقےآں وچ مہمند قبیلے بستے نيں۔[۲]
قبیلہ
[سودھو]آپ مہمند قبیلے دی ذیلی شاخ موسیٰ خیل نال تعلق رکھدے نيں آپ دا خاندان اپنے علاقے دے اہل دین، صاحب ثروت تے اعلیٰ حیثیت دا مالک اے۔ جس دے پاس قبیلے دی ذیلی شاخ موسیٰ خیل دی سربراہی وی اے۔[۲]
پنڈ دی ناں وجہ
[سودھو]آپ دے جد امجد پردادا محمد علی بابا دے ناں دی وجہ توں گااں دا ناں باباکلی پے گیا تے آپ دی اولاد دی کثرت تے جائداد و ثروت دی بنیاد اُتے علاقے دے اس پنڈ نوں دو حصےآں وچ تقسیم کر دتا گیاجسنوں بابا کلی پائاں (تھلے والا)تے باباکلی بالا(اُتے والا)کے ناواں توں پہچانا جاندا اے۔ آپ دے پردادا کيتی وفات دے بعد آپ دے دادا محمد حیدر خان اپنے قبیلے دی ذیلی شاخ دے سربراہ بن گئے ۔[۲]
والد
[سودھو]آپ دے والد قاری سرفراز خان قادری سلسلۂ قادریہ دے اک بزرگ سن ۔[۷]قاری محمد سرفرازخان نوں انہاں دے والد نے دینی علوم توں دے لئی داخل کرایا حفظ قرآن دا شرف حاصل کيتا تے ابتدائی کتاباں علما توں پڑھنا وی شروع کيتیاں لیکن اپنے والد دے انتقال دی وجہ توں انہاں نوں پایہ تکمیل تک نہ پہنچیا سکے کیوں کہ والد دی جانشینی نے آپ دے کندھےآں اُتے بہت بجھ ڈال دتا سی جنہاں وچ گھریلو ذمہ داریاں دے علاوہ قبیلے دی سربراہی تے اس دے نال پنچائت دے فیصلے تے ہور مصروفیات نے انہاں نوں مروجہ علوم دی تکمیل نہ کرنے دی۔[۲]
والدہ دی رحلت
[سودھو]عہد طفلی ہی وچ آپ دی والدہ صاحبہ دا انتقال1357ھ وچ ہويا۔ اس وقت والدہ قندوزماں موجود سن روایت دے مطابق جدوں آپ دی عمر مبارک 12بارہ سال کيتی سی کہ جناب دی والدہ اس دار فانی توں پردہ فرما گئياں۔ جدوں کہ 8 سال دا ذکر وی ملدا اے تے ایہی اختلاف آپ دی تریخ پیدائش وچ وی موجود اے۔ آپ دی والدہ نوں (سہ درک ) قندوز وچ دفن کيتا گیا۔[۲]
برادران
[سودھو]آپ دے چار بھائی نيں ۔
- سب توں وڈے بھائی دا اسم گرامی مولانا عبد الباسط المعروف باچہ لالہ اے۔ جو آپ دے ابتدائی استاداں وچوں وی نيں جنہاں توں آپ نے بوستاں تک اسباق پڑھے جنہاں دا وصال ہوئے چکيا اے۔
- دوسرے وڈے بھائی دا ناں نامی مولانا باچہ محمد صادق وی وصال فرما چکے نيں۔
- تیسرے آپ توں چھوٹے بھائی فضل الرحمٰن المعروف معاون صاحب سن جوجہاد افغانستان دے ابتدائی دور وچ روسی افواج دے ہتھوں شہید ہوچکے نيں ۔
- چوتھے سب توں چھوٹے مفتی غلام الرحمٰن المعروف مولوی صاحب حیات نيں جو جلال آباد وچ کوٹ بابا کلی وچ اپنی آبائی زمیناں وچ کھیتی باڑی دے نال نال درس و تدریس وچ مشغول نيں۔ تے نال ہی صوبہ جلال آباد وچ ميں صوبائی جج دے فرائض سر انجام دے رہے نيں ۔[۲]
صاحبزادگان
[سودھو]- علامہ پیر سعید حیدری سیفی
- شیخ الحدیث محمد حمید جان سیفی
- علامہ قاری پیر حبیب جان سیفی
- علامہ پیر احمد سعید یار سیفی
- احمد حسین پاچاسیفی
- عبید الرحمن پاچا سیفی
- احمد حسن پاچا سیفی
- محمد محسن پاچاسیفی
- سرکار نجیب اللہ سیفی
- احمد حسن سیفی
- حبیب اللہ سیفی
- محمد محسن سیفی
- حسین اللہ سیفی
حصول علم دے تھاں
[سودھو]آپ نے افغانستان و ہندوستان (موجودہ پاکستان)کے مختلف شہراں وچ سفر کرکے دینی علوم دی تحصیل فرمائی آپؒ نے 16وڈے نقلیہ و عقلیہ علوم، ترجمہ قرآن مجید و تفسیر ،علم صرف ونحو،علم فقہ، اصول علم معانی وبیان علم ریاضی و تریخ علم حکمت و فلسفہ علم منطق و عقائد علم تفسیر ،اصول تفسیر علم حدیث و اصول حدیث وچ استفادہ تے مکمل دسترس حاصل کيتی۔[۸] جنہاں علاقےآں وچ اس وقت آپ علم حاصل کرنے دے لئی تشریف لے گئے درۃ البیان سیرت حضرت آخوند زادہ سیف الرحمن دے مطابق مندرجہ ذیل نيں
- ماشو خیل ایہ پشاور دے مضافات وچ باڑہ دی طرف واقع اے ۔
- شہاب خیل ایہ باڑہ دے جنوب وچ واقع اے ۔
- بھانہ ماڑی ایہ پشاور شہر دے جنوب وچ اے ۔
- تہکال پایاں ایہ پشاور دے مغرب وچ سی جو ہن پشاور شہر دا حصہ بن چکيا اے ۔
- چار پریزہ ایہ پشاور شہر توں شمال مغرب وچ واقع اے جو پشاور توں چند میل دور اے۔
- مازو کلی ایہ مردان شہر دے مشرق وچ چند میل دے فاصلے پرموجود اے۔[۲]
استاداں کرام دے اسمائے گرامی
[سودھو]- آپ دے پہلے استادآپ دے والد گرامی حافظ قاری محمد سرفراز خانؒ سن انہاں دے علاوہ استاداں کرام دے اسمائے گرامی مندرجہ ذیل نيں
- مولانا محمد آدم خان (امازو گڑھی)
- شیخ القرآن محمد اسلام بابا صاحبؒ ( بابا کلی کوٹ)
- شیخ القرآن والحدیث مولانا ولید صاحب صاحب المعروف وزیر ملّا صاحب ؒ( کوٹ حیدر خیل)
- مولوی محمد اسلم صاحبؒ ( کوٹ حیدر خیل)
- مولوی محمد فقیر صاحب سرے غنڈے (فرید کلا جات)
- مولانا محمد حسین صاحبؒ(مترالی پنڈ)
- مولانا عبد الباسط المعروف باچہ لالہ صاحبؒ (وڈے بھائی جنہاں توں آپ نے بوستاں وغیرہ پڑھی)
- سید عبد اﷲ شاہ صاحبؒ ( سید احمد خیل پنڈ )
- مولانا مولوی صاحب لوگر باغ سری پایا ن صاحبؒ(ضلع قندوز)۔[۲]
آخوندزادہ دی تحقیق
[سودھو]آخوند زادہ اک لقب اے جو استاد یا معلم دے بیٹے دے لئی بولا جاندا اے ایہ پہلے وسطی ایشیا وچ علما دے لئی کہیا جاندا سی جس توں مراد اک مخصوص دینی منصب ہُندا تھامشرقی ترکستان وچ ایہ لفظ آفندی (sir)کی جگہ استعمال ہُندا اے جس توں مراد بلند مرتبہ علما ہُندے نيں (اردو دائرہ معارف اسلامیہ) تریخ الاولیاء وچ ابو الاسفار علی محمد البلخی تحریر کردے نيں۔ ااں لفظ را فارسی آخوند تحریر میکنند وبہ افغانی اخون میباشد وآخند لغتے ست در آخوند کہ بسیار شائع میباشد یہ لفظ فارسی وچ آخوند تحریر کيتا جاندا اے تے افغانی بولی وچ اسنوں اخون کہندے نيں جو کثرت استعمال توں آخوند آخند ہوئے گیا ۔[۲]
بیعت
[سودھو]- آپ نے اپنے وقت دے شیخ شاہ رسول طالقانی دی بیعت کيتی۔ مرشد دے وصال دے بعد انہاں دے خلیفہ اعظم مولانا محمد ہاشم سمنگانی دے ہتھ اُتے بیعت فرما کر انہاں دی زیر تربیت رہے۔ مرشد نے آپ دی تربیت فرما کر خلافت مطلقہ عنایت فرمائی۔ محمد ہاشم سمنگانی نے آخوند سیف الرحمن دے متعلق فرمایا کہ:
” | آخوندزادہ مثل سورج دے نيں جس طرف وی جان گے، تاریکی نوں ختم کرن گے‘‘ ۔ حضرت مرشد کامل مکمل نے خلافت عنایت فرمائی تاں خلافت نامہ اُتے لکھیا ’’جو (آخوندزادہ مبارک) دا مقبول اے اوہ میرا وی مقبول اے تے جو انہاں دا مردود اے اوہ میرا وی مردود اے | “ |
عقائد اپنی بولی توں
[سودھو]کئی مرتبہ انہاں دے اپنے لفظاں ایہ سن ’’کہ بحمدﷲ وچ اﷲ دا عاجز بندہ ہاں کہ تمام سرزمین اُتے اپنے آپ توں بااعتبار ذوق کوئی مینوں ادنیٰ ترین نظر نئيں آندا تے خاتم النبیین حضرت محمد رسول اﷲﷺ دا امتی ہاں تے حضور اکرمﷺ دی ختم نبوت اُتے اعتقاد رکھدا ہاں تے فروع و فقہ وچ حضرت امام اعظم ابوحنیفہ کوفی رحمتہ اﷲ علیہ دا مقلد ہاں تے اصول و عقائد وچ اہل سنت و جماعت دے عظیم پیشوا حضرت امام ابو منصور ماتریدی رحمتہ اﷲ علیہ دا تابع ہاں تے تصوف و طریقت وچ حضرت خواجہ بزرگ محمد بہاء الدین شاہ نقشبند رحمتہ اﷲ علیہ، حضرت امام ربانی مجدد الف ثانی رحمتہ اﷲ علیہ، حضرت الشیخ سیدنا عبد القادر جیلانی رحمتہ اﷲ علیہ، حضرت شیخ شہاب الدین الصدیقی سہروردی رحمتہ اﷲ علیہ تے حضرت خواجہ سید معین الدین اجمیری رحمتہ اﷲ علیہ دی تعلیمات دا تابع تے انہاں بزرگان دین دا بالواسطہ مرید ہاں ‘‘[۱۰]
چار سلاسل طریقت
[سودھو]آپ چاراں سلسلہ ہائے تصوف نقشبندیہ، قادریہ، چشتیہ تے سہروردیہ دے باقاعدہ خلافت و اجازت یافتہ نيں تے انہاں سلاسل دے تمام اسباق اپنے مریدین نوں درجہ بدرجہ سکھاندے نيں تے خلافت مطلق انہاں خلفا ءکو ملدی اے جو انہاں چاراں سلاسل دے تمام اسباق مکمل کے لاں۔ انہاں سلاسل اربعہ وچ اوہ خلفاء جنہاں نوں باقاعدہ طور پرسند خلافت جاری دی چا چکی اے انہاں دی تعداد 40 ہزار توں متجاوزاے۔[۱۱]
خلفائےکرام
[سودھو]حضور مبارک دے خلفاء بہت سارے ملکاں نال تعلق رکھنے والے ہیؔں جنہاں وچ خراسان۔افغانستان۔ ازبکستان۔ ایران و عرب ملکاں تے پاکستان و آزاد جمعو و کشمیر وچ دین و روحانیت دے لئی کم کر رہے نيں۔ ایتھے صرف پاکستان وچ کچھ مشہور خلفاء اکرام دے ناں درج ذیل نيں۔
- مفتی غلام فرید ھزاروی۔ پنجاب
- مولانا محمد شاہ روحانی صاحب۔ پشاور
- مولانا سید نور علی شاہ گیلانی۔ پشاور
- صوفی آزاد خان ۔ پشاور
- معمور حبیب الرحمن ۔ پشاور
- ڈاکٹر مفتی محمد عابد حسین رضوی۔ لاھور
- میاں محمد حنفی سیفی۔ راوی ریان لاہور
- پیر سید عمیر علی شاہ زنجانی ۔ لاھور
- سید عمر آغا ۔ لاھور
- صوفی گلزار احمد۔ لاھور
- ڈاکٹر کرنل (ر) محمد سرفراز
- میجر غلام محمد صاحب۔ساہیوال
- میجر محمد یعقوب ۔ چکوال
- صوفی عبدالشکور ۔ راولپنڈی
- صوفی غلام مرتضی سیفی۔ گجرات
- صوفی مزمل صاحب ۔ فیصل آباد
- صوفی عبد الحمید ۔ فیصل آباد
- سید عمر دراز صاحب ۔کراچی۔ سندھ
- مولانا سید احمد علی شاہ ۔ کراچی
- حاجی صوفی نسیم اللہ ۔ ڈیرہ غازی خاں
- مولانا لعل رحمن۔ سرحد
- مولانا محمد امین اللہ صاحب
- مولانا جبرائیل صاحب ۔
- مولانا سید جعفر پاچا صاحب ۔ اٹک
- صوفی عبدالقیوم درویش ہری پور سرحد
- مولانا محمد امین۔المعروف وزیر صاحب۔ سرحد
- مولانا عبدالشکور ۔کوئٹہ بلوچستان
- صوفی جان محمد صاحب ۔ کوئٹہ
- مولانا محمد وسیم صاحب مردان
- مولانا ضیاء اللہ صاحب ۔باجوڑاایجنسی
- پیر رحمت خان ۔سرحد
- مفتی احمد الدین توگیری
- مولانا فیض اللہ ۔وزیرستان
- مفتی بشیر احمد صاحب ۔گجرات
- ڈاکڑ سید عبدالاحد شاہ۔سوات
- صوفی عبدالمنان صاحب۔جہلم
- سید افضال حسین شاہ۔ شیخوپورہ
- ڈاکر ریاض احمد ۔لاھور
- صوفی محمد عثمان و صوفی عبدالخالق۔ رحیم یار خان
- مولانا سرفراز احمد ۔ قصور
- مولانا محمد صادق ۔ نارووال۔
وصال
[سودھو]آخوند زادہ سیف دی وفات 27 جون بروز اتوار 2010ء بمطابق 15 رجب 1431 ھ نوں ہوئی۔[۱۲]آپ دا مزار مرکزی آستانہ عالیہ نقشبندیہ سیفیہ، فقیر آباد شریف، لکھو ڈھیر، لاہور،صوبہ پنجاب، پاکستان وچ اے۔
حوالے
[سودھو]- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ ۲.۰۰ ۲.۰۱ ۲.۰۲ ۲.۰۳ ۲.۰۴ ۲.۰۵ ۲.۰۶ ۲.۰۷ ۲.۰۸ ۲.۰۹ ۲.۱۰ ۲.۱۱ ماہنامہ السیف الصارم فروی 2009 ادارہ محمدیہ سیفیہ روای ریان لاہور
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ Ken Lizzio, Ph.D.، Ritual and Charisma in Naqshbandi Sufi Mysticism page 16
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ تحفہ نقشبندیہ شیخ محمد بن سلیمان بغدادی صفحہ71 دارالاخلاص مرکز تحقیق اسلامی لاہور
- ↑ تحفہ نقشبندیہ شیخ محمد بن سلیمان بغدادی صفحہ76 دارالاخلاص مرکز تحقیق اسلامی لاہور
- ↑ Welcome sunniforum.net – BlueHost.com
- ↑ Quarterly Anwar-e-Riza, 3rd Quarter, 2008 (سہ ماہی، انوار رضا، 2008 دا تيسرا شمارہ)
- ↑ سلسلہ سیفیہ دے سربراہ۔ ۔۔ ۔۔۔ تحریر :ڈاکٹر غلام مرتضیٰ محمدی سیفی « Daily Saltanat Online Edition
- ↑ بدرۃ البیان فی سیرت آخوند زادہ سیف الرحمن صفحہ 57مطبوعہ المکتبۃ الرحیمیہ پشاور
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ سہ ماہی انوار رضا جوہر آباد صفحہ 84 حضرت آخوند زادہ مبارک نمبر
- ↑ روزنامہ خبراں 30جون 2010
|
|
|