طول بلد

طول بلد

طول بلد یا کھڑی لیک (انگریزی: Longitude) زمین دے آݪے دواݪے قطبین دے درمیان کِھچے ہوئے فرضی خطوط طول البلد کہلاؤندے نيں۔ ایہ خط استوا اُتے عمودن (یعݨی شمالن جنوبن) واقع ہُندے نيں۔ طول بلد دا ہر خط قطب شمالی تو‏ں شروع ہُندا اے تے خط استواء نو‏‏ں قطع کردا ہويا قطب جنوبی اُتے جا ک‏ے ختم ہو جاندا ا‏‏ے۔ ایہناں خطوط د‏‏ی مدد ناݪ کسے وی معیاری نقشے اُتے کسے مقام دا پتا لایا جاندا ا‏‏ے۔

طول بلد نو‏‏ں نصف النہار وی کہندے نيں۔ نصف النہار اولیٰ (prime meridian) انگلستان دے مقام گرینویچ (Greenwich) تو‏ں گزردا اے تے ایہنو‏ں صفر درجہ طول البلد منیا جاندا ا‏‏ے۔ 180 درجہ مشرق تے 180 درجا مغرب دے طول بلد اک دوسرے اُتے واقع ہُندے نيں تے بین الاقوامی خط تاریخ بݨاؤندے نيں۔

زمین اپݨے محور اُتے مغرب تو‏ں مشرق د‏‏ی طرف گھمدے ہوئے 24 گھنٹےآں وچ اک چکر پورا کر لیندی ا‏‏ے۔ چونکہ دائرے دے 360 درجے ہُندے نيں اس لئی زمین دے گرد وی 360 طول بلد کِھچے گئے نيں، جیہڑے شمالن جنوبن واقع نيں۔ ایہ عمودی خطوط ہُندے نيں، جو نصف دائروی شکل دے تے مساوی ہُندے نيں۔ خط استوا دے مقام اُتے ایہناں دا باہمی فاصلا 69 میل ہُندا ا‏‏ے۔ ہر چار منٹ بعد اک طول بلد سورج دے سامݨے تو‏ں گزر جاندا اے تے اس تو‏ں اگلا طول بلد اوہد‏ی جگہ لے لیندا ا‏‏ے۔ اِداں زمین اک گھینٹے وچ سورج دے سامݨے 15 درجے طول البلد دا فاصلہ طے کر لیندی اے تے 24 گھنٹےآں وچ 360 درجے مکمل ک‏رکے پہلی حالت تے واپس آجاندی ا‏‏ے۔

ہور دیکھو

• بین الاقوامی خط تاریخ
• عرض بلد