مالی جنگ
سانچہ:Campaignbox Northern Mali conflict (2012–present)
مالی جنگ یا مالیئن خانہ جنگی تنازعات دا اک سلسلہ اے جو افریقہ وچ مالی دے شمالی تے جنوبی حصےآں دے درمیان جنوری 2012 توں شروع ہويا سی۔ 16 جنوری 2012 نوں ، متعدد باغی گروپاں نے شمالی مالی دے لئے آزادی یا اس توں زیادہ خودمختاری دے لئی مالی حکومت دے خلاف اک لڑائی لڑنا شروع کيتی سی ، جسنوں انہاں نے ازواد کہیا سی۔ نیشنل موومنٹ فار لبریشن آف اوازواد (ایم این ایل اے) ، مالی دے اس علاقے نوں تیورگ عوام دے لئی اک آزاد وطن بنانے دی جدوجہد کرنے والی تنظیم ، نے اپریل 2012 تک اس خطے دا کنٹرول سنبھال لیا سی۔
22 مارچ 2012 نوں ، صدر عمادو تومانی ٹورے نوں صدارتی انتخابات ہونے توں اک ماہ پہلے ، بحران توں نمٹنے دے لئی بغاوت دے دوران بغاوت توں برطرف کردتا گیا سی۔ [۱۲۰] شورش پسند فوجیاں نے اپنے آپ نوں بحالی برائے جمہوریت تے ریاست (سی این آر ڈی آر) دے لئی قومی کمیٹی قرار دیندے ہوئے ، اقتدار سنبھال لیا تے مالی دے دستور نوں معطل کردتا۔ [۱۲۱] بغاوت دے بعد عدم استحکام دے نتیجے وچ ، مالی دے تن سب توں وڈے شمالی شہراں کِدل ، گاو تے ٹمبکٹو اُتے باغیاں نے مسلسل تن دن زیر کيتا۔ 5 اپریل 2012 نوں ، ڈوینٹازا اُتے گرفت دے بعد ، ایم این ایل اے نے کہیا کہ اس نے اپنے اہداف نوں پورا کرلیا اے تے اسنوں جارحانہ اقدام قرار دتا اے۔ اگلے دن ، اس نے شمالی ملک دی آزادی نوں ملک دے باقی حصےآں توں آزادی دا اعلان کردے ہوئے ، اس دا ناں عوض رکھ دتا۔
ابتدائی طور اُتے ایم این ایل اے نوں اسلام پسند گروپ انصار ڈائن دی حمایت حاصل سی۔ ملیان فوج نوں شمالی مالی توں نکالنے دے بعد ، انصار ڈائن تے متعدد چھوٹے اسلام پسند گروہاں نے سخت شرعی قانون نافذ کرنا شروع کردتا۔ ایم این ایل اے تے اسلام پسنداں نے اک متنازعہ نويں ریاست دے لئی اپنے متضاد نظریات نوں مصالحت کرنے دے لئی جدوجہد کيتی۔ اس دے بعد ، ایم این ایل اے نے مغرب افریقہ وچ موومنٹ فار وحدت تے جہاد (مجو وا / مجاو) سمیت ، انصار ڈائن تے ہور اسلام پسند گروہاں دے خلاف لڑنا شروع کيتا ، جو اسلامی مغرب وچ القاعدہ دا اک جداگانہ گروپ اے۔ 17 جولائی 2012 تک ، ایم این ایل اے نے مالی دے شمالی علاقےآں دے بیشتر شہراں دا کنٹرول اسلام پسنداں دے ہتھوں کھو دتا سی۔
مالی دی حکومت نے شمال نوں دوبارہ قبضہ کرنے دے لئی غیر ملکی فوجی مدد کيتی درخواست کيتی۔ 11 جنوری 2013 نوں ، فرانسیسی فوج نے اسلام پسنداں دے خلاف آپریشن شروع کيتا۔[۱۲۲] افریقی یونین دی ہور ریاستاں توں افواج نوں فوری طور اُتے تعینات کيتا گیا سی۔ 8 فروری تک ، اسلامی اتحاد دے زیر قبضہ بین الاقوامی اتحاد دی مدد توں ، ملیان فوج نے دوبارہ قبضہ کرلیا۔ تیواریگ علیحدگی پسنداں نے وی اسلام پسنداں دے خلاف لڑائی جاری رکھی اے ، حالانکہ ایم این ایل اے اُتے ایہ وی الزام عائد کيتا گیا اے کہ اوہ مالی فوج دے خلاف حملے کردے نيں۔ [۱۲۳]
حکومت تے تیورگ باغیاں دے وچکار امن معاہدے اُتے 18 جون 2013 نوں دستخط ہوئے ، اُتے 26 ستمبر 2013 نوں باغیاں نے امن معاہدے توں دستبردار ہوکے دعویٰ کيتا کہ حکومت نے اس معاہدے توں متعلق اپنے وعدےآں دا احترام نئيں کيتا اے۔ [۱۲۴] لڑائی حالے وی جاری اے حالانکہ فرانسیسی افواج دے انخلا دا شیڈول اے۔ [۱۲۵] A جنگ بندی معاہدے وچ فروری 2015 19 اُتے دستخط کيتا گیا سی الجزائر شہر ، الجزائر ، لیکن اکا دکا دہشت گردانہ حملےآں وچ ہن وی پائے جاندے نيں.[۱۲۶]
15 اپریل 2015 نوں راجگڑھ وچ امن معاہدے اُتے دستخط کرنے دے باوجود ، نچلی سطح اُتے لڑائی جاری اے۔ [۱۲۷][۱۲۸]
پس منظر
[سودھو]1990 دی دہائی دے اوائل وچ توارگ تے عرب کے خانہ بدوشاں نے موویمنٹ پاپولیری ڈی ایل اواز / اوازواد پیپلز موومنٹ (ایم پی اے) تشکیل دتا تے مالی دے شمالی حصے دی آزادی دے لئی جنگ دا اعلان کيتا۔ [۱۲۹] 1991 تے 1995 وچ مالی دی حکومت دے نال امن معاہداں دے باوجود سابقہ تیاریگ جنگجوواں ، جو مالی دی فوج وچ شامل ہوگئے سن ، دے درمیان ودھدی ہوئی عدم اطمینان دی وجہ توں ، 2007 وچ نويں لڑائی شروع ہوگئی۔ تاریخی طور اُتے سیکولر تے اسلام پسند گروہاں دے وچکار اتحاد نوں برقرار رکھنے وچ دشواری دا سامنا کرنے دے باوجود قومی تحریک برائے آزادی آف آزادی نے اسلامی مغرب وچ اسلام پسند گروپاں انصار ڈائن تے القاعدہ توں اتحاد کيتا تے 2012 دے شمالی مالی تنازعہ دا آغاز کيتا۔
ایم این ایل اے شورش توں پہلے قومی تحریک برائے ایمواز (ایم این اے) دے ناں توں جانے والی اک سیاسی تحریک دا اک مرکز سی۔ [۱۳۰] لیبیا دی خانہ جنگی دے خاتمے دے بعد ، ہتھیاراں دی اک آمد نے انہاں دے آزادی دے مطالبے وچ تیاریگ نوں مسلح کردتا۔ اس بغاوت دی طاقت تے بھاری ہتھیاراں دے استعمال ، جو پچھلے تنازعات وچ موجود نئيں سن ، دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ انہاں نے مالیہ دے عہدیداراں تے مبصرین نوں حیرت وچ مبتلا کردتا۔
اگرچہ توارگاں دا غلبہ اے ، اُتے ، MNLA نے دعوی کيتا اے کہ اوہ ہور نسلی گروہاں دی وی نمائندگی کردا اے ، [۱۳۱] تے کچھ عرب رہنماواں دے نال مبینہ طور اُتے انہاں وچ شامل ہويا۔ [۱۳۰] ایم این ایل اے دے رہنما بلال اگ اچارف نے کہیا کہ مالی اُتے حملہ ہوئے رہیا سی کہ اوہ یا تاں سہارن عوام نوں اپنا حق خود ارادیت داں یا اوہ خود اسنوں لے جاواں گے۔ [۱۳۲]
اک ہور توارگ اکثریتی گروپ ، اسلام پسند انصار ڈائن ( دفاع دے عقیدہ ) ، نے ابتدائی طور اُتے ایم این ایل اے دے نال مل کے حکومت دے خلاف لڑائی کيتی۔ ایم این ایل اے دے برخلاف ، اس نے آزادی دی تلاش نئيں کيتی بلکہ پورے مالی وچ اسلامی قانون ( شریعت ) نافذ کرنے دی کوشش کيتی۔ اس تحریک دے رہنما ایاد اگ غالی سن 1990 دی دہائی دے اوائل وچ بغاوت دا حصہ سن تے انھاں اسلامی مغرب (AQIM) وچ القاعدہ دے اک گروپ توں منسلک کيتا گیا سی جس دی سربراہی انہاں دے کزن حمادا اگ حما [۱۳۳] دے نال نال الجزائر Département du Renseignement et de la Sécurité (DRS) دی اے۔ [۸۶]
مالی اک ہی وقت وچ کئی بحراناں توں گزر رہیا سی جس نے تنازعے دے عروج نوں پسند کيتا: [۱۳۴]
- ریاستی بحران: 1962 وچ بغاوت شروع ہونے دے بعد توں ، ٹیورگ ریاست دا قیام ایم این ایل اے دا اک طویل مدتی مقصد رہیا اے۔ اس دے بعد ، مالی اپنے علاقے نوں برقرار رکھنے دے لئی مستقل جدوجہد وچ رہیا اے۔
- غذائی بحران: مالی دی معیشت دا بیرونی امداد اُتے انتہائی انحصار اے ، جس دی وجہ توں مغربی افریقی ریاستاں دی معاشی برادری (ایکوواس) فوجی جنتا نوں دبانے لگی اے۔[۱۳۵]
- سیاسی بحران: بغاوت صدر دے زوال دا سبب بنی۔
اس بغاوت دے پہلے حملے 16 تے 17 جنوری 2012 نوں دور مشرقی مالی دے اک چھوٹے توں شہر منادا ميں ہوئے سن ۔ 17 جنوری نوں ، ایگوئلوک تے ٹیسالٹ وچ حملےآں دی اطلاع ملی سی۔ مالی حکومت نے اگلے ہی دن تِناں شہراں اُتے دوبارہ کنٹرول حاصل کرنے دا دعوی کيتا۔ 24 جنوری نوں ، ملیان فوج دے گولہ بارود توں باہر نکل جانے دے بعد باغیاں نے اگولہوک نوں واپس لے لیا۔ [۸۶] اگلے دن مالی حکومت نے اک بار فیر شہر اُتے قبضہ کرلیا۔ [۱۳۶] مالی نے باماکو تے کٹی وچ مظاہرےآں دے دوران [۱۳۷] قبضے والے علاقے نوں واپس لینے دے لئی ہوائی تے لینڈ کاؤنٹر آپریشن شروع کیتے۔ [۱۳۸] اس دے بعد ملیان دے صدر عمادو طوانی ٹورé نے باغیاں دے خلاف جنگ دے لئی اپنے سینئر کمانڈراں دی تنظیم نو کيتی۔ [۱۳۹]
یکم فروری 2012 نوں ، ایم ایل ایل اے نے میناکا شہر دا کنٹرول اس وقت سنبھال لیا جدوں ملیان فوج نے آپریشن کيتا جس نوں انہاں نے حکمت عملی توں پِچھے ہٹنا کہیا۔ شمال وچ ہونے والے تشدد دے نتیجے وچ راجگڑھ باماکو وچ مظاہرےآں دا مقابلہ ہويا۔ اگولہوک وچ لڑائی وچ درجناں مالین فوجی وی مارے گئے۔ 6 فروری نوں باغی فوجاں نے علاقائی راجگڑھ کدال اُتے حملہ کيتا۔ [۱۴۰]
4 مارچ 2012 نوں ، سابق باغیاں دے زیر قبضہ قصبے تسلیت دے نیڑے لڑائی دے اک نويں دور دی اطلاع ملی سی۔ اگلے ہی دن ، فوج دے تن یونٹ نے محاصرے نوں ختم کرنے دی کوشش ترک کردتی۔ [۸۶] محاصرہ وچ آنے والے ملیان فوجیاں دی حمایت وچ ریاستہائے متحدہ امریکا دی فضائیہ نے ای -150 ہرکیولس طیارے دے ذریعے فضائیہ توں گرا دتا۔ سی -130 دا زیادہ تر امکان اواگادوگو ، برکینا فاسو ، یا موریطانیہ توں آیا سی ، ایہ دونے مشہور نيں کہ اوہ ریاستہائے متحدہ امریکا دی فوج دے زیر استعمال سن ۔ [۱۴۱] 11 مارچ نوں ، ایم این ایل اے نے ٹیسالٹ تے اس دے ہوائی اڈے اُتے دوبارہ قبضہ کرلیا ، تے ملیشیا دی فوجی دستے الجزائر دی سرحد دی طرف فرار ہوگئے۔ [۱۴۲]
باغیٹمبکٹو توں لگ بھگ 125 کلومیٹر دور دی طرف ودھے تے جدوں انھاں نے دیر تے گونڈام دے قصبےآں وچ لڑے بغیر داخل ہوئے تاں انہاں دی پیشرفت نوں روک لیا گیاانصار ڈین نے دسیا کہ اس نے مالی الجیریا دی سرحد اُتے کنٹرول حاصل کيتا سی۔ [۱۴۳][۱۴۴]
بغاوت
[سودھو]21 مارچ 2012 نوں ، فوجیاں نے وزیر دفاع سادیو گاسامہ اُتے حملہ کرنے دے دوران تنازعہ دے دوران مطمئن نئيں ہوئے جدوں اوہ انہاں توں گل کرنے پہنچے۔ اس دے بعد انہاں نے وزیر دی گڈی اُتے سنگ باری دی تے اسنوں کیمپ توں بھاگنے اُتے مجبور کردتا۔ اس دن دے آخر وچ ، فوجیاں نے صدارتی محل وچ دھاوا بول دتا ، تے ٹورé نوں روپوش ہونے اُتے مجبور کيتا۔ [۱۴۵]
اگلی صبح ، بحالی جمہوریت تے ریاست (سی این آر ڈی آر) دی نويں قومی کمیٹی دے چیئرمین ، کیپٹن عمادو سانگو نے اک بیان دتا جس وچ انہاں نے اعلان کيتا کہ جنٹا نے مالی دے آئین نوں معطل کردتا اے تے قوم دا کنٹرول سنبھال لیا اے۔ بغاوت کرنے والےآں نے ٹورé دی بغاوت دی مبینہ کمزوری توں نمٹنے تے ملیان فوج دے لئی سامان دی عدم دستیابی نوں بغاوت دی اپنی وجوہ قرار دتا۔ CNRDR عبوری حکومت دے طور اُتے کم کرے گی جدوں تک کہ اقتدار نوں کسی نويں ، جمہوری طور اُتے منتخب حکومت نوں واپس نہ کيتا جا سکے۔[۱۴۶]
بین الاقوامی برادری دی طرف توں بغاوت دی "متفقہ طور اُتے مذمت" کيتی گئی ، [۱۴۷] جس وچ اقوام متحدہ دی سلامتی کونسل ، [۱۴۸] افریقی یونین ، تے مغربی افریقی ریاستاں دی اقتصادی برادری (ایکوواس) ، جس دے بعد دے اعلانات 29 مارچ نوں جدوں سی این آر ڈی آر دے پاس کنٹرول چھڈنے دے لئی 72 گھنٹےآں دا وقت سی اس توں پہلے کہ لینڈ لاک ہونے والی مالی دی سرحداں اس دے ہمسایہ ملک بند کرداں ، اس دے اثاثے مغربی افریقی معاشی تے مالیاتی یونین دے ذریعہ منجمد کردتے جاواں گے ، تے سی این آر ڈی آر وچ موجود افراد نوں انہاں اُتے انجماد حاصل ہوئے گا اثاثےآں تے سفر اُتے پابندی [۱۴۹] ایکوواس [۱۵۰] تے افریقی یونین نے مالی نوں وی معطل کردتا۔ امریکا ، ورلڈ بینک ، تے افریقی ترقیاتی بینک نے بغاوت اُتے ECOWAS تے اے یو دے رد عمل دی حمایت وچ ترقیاتی امداد دے فنڈز معطل کردتے۔ [۱۵۱]
کوٹ ڈی آئوئر دے صدر السان پیرس ، جو ایکوواس دے گردشی چیئرمین سن ، نے کہیا کہ اک بار سویلین حکومت بحال ہونے دے بعد اس فوجی بغاوت دے خلاف مداخلت کرسکدی اے۔ [۱۵۲] برکینا فاسو دے صدر بلیز کمپاؤور نوں ایکوواس نے بحالی دے ثالث دے طور اُتے اس بحران نوں حل کرنے دے لئی مقرر کيتا سی۔ [۱۴۹] 6 جنوری نوں جنٹا تے ایکوواس دے مذاکرات کاراں دے وچکار اک معاہدہ طے پایا سی ، جس وچ سانگو تے ٹور دونے استعفیٰ دین گے ، پابندیاں ختم کردتی جاواں گی ، بغاوت کرنے والےآں نوں عام معافی دتی جائے گی ، تے اقتدار مالی اسپیکر ڈانسانڈا ٹرای دی قومی اسمبلی نوں دے گا۔ [۱۵۳] ٹورéی دے افتتاح دے بعد ، انہاں نے تواریگ باغیاں دے خلاف "مکمل تے انتھک جنگ" لڑنے دا وعدہ کيتا جدوں تک کہ اوہ شمالی ملیان شہراں اُتے اپنا کنٹرول جاری نہ کرن۔ [۱۵۴]
جارحیت دا سلسلہ جاری
[سودھو]بغاوت دے بعد دی غیر یقینی صورتحال دے دوران ، باغیاں نے اک کاروائی شروع کيتی سی جس دا مقصد مالین فوج دے ذریعہ متعدد شہراں تے فوجی کیمپاں اُتے قبضہ کرنا سی۔ اگرچہ اس مہم وچ ایم این ایل اے تے انصار ڈائن دونے شامل سن ، لیکن یونیورسٹی آف لندن دے اسکول آف اورینٹل اینڈ افریقی اسٹڈیز دے جیریمی کینن دے مطابق ، انصر ڈائن دی فوجی شراکت تھوڑی تھی: "ایسا ہُندا اے کہ جدوں اوہ کسی شہر وچ چلے جاندے نيں تاں ، ایم این ایل اے نے فوجی اڈہ کڈ لیا - ایسا نئيں کہ اس وچ بہت زیادہ مزاحمت ہوئے۔ تے آیاد [ آغاَلی] شہر وچ جاکے اپنا جھنڈا لگاندے نيں تے شریعت دے قانون دے اطراف ہر اک دی سرپرستی کرنے لگدے نيں۔ " [۱۵۵]
30 مارچ 2012 نوں ، باغیاں نے کدال ریجن دے راجگڑھ کڈال دے علاوہ گاو علاقہ وچ آنسانگو تے بوریم اُتے وی قبضہ کر ليا۔ 31 مارچ نوں ، گاو باغیاں دے پاس آگیا ، تے شہر وچ ایم این ایل اے تے انصار ڈائن پرچم نمودار ہوئے۔ اگلے ہی دن ، باغیاں نے شمال وچ حکومت دے زیر انتظام آخری وڈے شہر ٹمبکٹو اُتے حملہ کيتا۔ انہاں نے تھوڑی لڑائی دے نال اس اُتے قبضہ کرلیا۔ باغیاں نے جس رفتار تے آسانی دے نال شمال دا کنٹرول سنبھالیا اس دا بہت وڈا حصہ فوج دی بغاوت وچ پیدا ہونے والی الجھن دی وجہ قرار دتا گیا ، جس دے نتیجے وچ رائٹرز نے اسنوں "اک حیرت انگیز مقصد" قرار دتا۔ [۱۵۶]
6 اپریل 2012 نوں ، ایہ بیان کردے ہوئے کہ اس نے اپنے تمام مطلوبہ علاقے نوں حاصل کرلیا اے ، ایم این ایل اے نے مالی توں آزادی دا اعلان کيتا ۔ اُتے ، افریقی یونین تے یوروپی یونین دے ذریعہ اس اعلامیہ نوں باطل قرار دے کے مسترد کردتا گیا سی۔ [۱۵۷]
اسلام پسند – قوم پرست تنازع (جون – نومبر 2012)
[سودھو]اس خطے توں ملیان دی سرکاری فوجاں دے انخلا دے بعد ، سابق باہمی جنگجوواں انصار ڈائن ، ایم او ڈبلیو اے ، تے ایم این ایل اے نے جلد ہی اک دوسرے دے نال نال عوام توں وی تنازعہ کھڑا کيتا۔
5 اپریل 2012 نوں ، اسلام پسند ، ممکنہ طور اُتے AQIM یا MOJWA توں ، نے گاو وچ الجزائر دے قونصل خانے وچ داخل ہوئے تے یرغمالی بنائے۔ [۱۵۸] ایم این ایل اے بغیر کسی تشدد دے انہاں دی رہائی اُتے گل گل کرنے وچ کامیاب ہوئے گیا ، تے اک ایم این ایل اے کمانڈر نے کہیا کہ اس تحریک نے ہور مسلح گروہاں نوں غیر مسلح کرنے دا فیصلہ کيتا اے۔ [۱۵۹] 8 اپریل نوں ، زیادہ تر عرب ملیشیا نے خود نوں نیشنل لبریشن فرنٹ آف اوازواد (ایف این ایل اے) کہنے توں ، تیاریگ حکمرانی کيتی مخالفت کرنے ، ایم این ایل اے نال جنگ کرنے تے "امن تے معاشی سرگرمیاں وچ واپسی" دے اپنے ارادے دا اعلان کيتا۔ اس گروپ نے 500 جنگجوواں اُتے مشتمل ہونے دا دعوی کيتا سی۔ [۱۶۰]
14 مئی نوں گاو وچ مظاہرین دے نال MNLA دی جھڑپ وچ ہوئی ، جس وچ مبینہ طور اُتے چار زخمی تے اک ہلاک ہويا۔ [۱۶۱] 6 جون نوں ، کڈال دے رہائشیاں نے قصبے وچ تے ایم این ایل اے دی حمایت وچ شریعت دے نفاذ دے خلاف احتجاج کيتا ، جس نوں انصار ڈائن دے ممبراں نے زبردست منتشر کردتا۔ 8 جون دی رات تک ، شہر وچ ایم این ایل اے تے انصار ڈائن دے باغی اک دوسرے دے خلاف خود کار ہتھیاراں توں جھڑپ ہوگئے ، اس جھڑپ وچ دو دم توڑ گئے۔ [۱۶۲]
جون دے شروع وچ ، نائیجیریا دے صدر مہمدادو اسوفو نے بیان دتا کہ افغان تے پاکستانی جہادی توورگ اسلام پسند باغیاں نوں تربیت دے رہے نيں۔ [۱۶۳]
گاو تے اس دے بعد دی جنگ
[سودھو]انضمام دی کوشش ناکام ہونے دے بعد ، ایم این ایل اے تے اسلام پسنداں دے وچکار جھڑپاں ودھنے لگاں ، پاور شیئرنگ معاہدے اُتے دستخط کرنے دے باوجود۔ [۱۶۴]
26 جون 2012 نوں گاو شہر وچ مظاہرے ہوئے ، جنہاں دی اکثریت ٹیورگس نئيں اے (جداں کہ ایم این ایل اے دے مخالف اے ) ، بلکہ سونہھے تے پھولا دے لوکاں جداں ذیلی سہارن گروپس نيں۔ مظاہرین نے تیورگ باغیاں تے مالی دی تقسیم دی مخالفت کيتی۔ مبینہ طور اُتے ایم این ایل اے دے دستےآں دے ذریعہ احتجاج دے نتیجے وچ دو افراد ہلاک ہوگئے۔ مظاہرین نے ملیان تے اسلام پسند پرچم دونے دا استعمال کيتا ، تے فرانس 24 نے اطلاع دتی اے کہ بہت سارے مقامی لوکاں نے تیورگ قوم پرستاں دی مخالفت تے ازواد دی علیحدگی دے نتیجے وچ اسلام پسنداں دی حمایت کيتی۔ [۱۶۵]
26 جون 2012 نوں ، تناؤ ایم این ایل اے تے موجو ڈبلیو اے دے وچکار گاو وچ آل آؤٹ لڑائی نوں ہويا ، دونے فریقاں نے بھاری ہتھیاراں توں فائرنگ کيتی۔ لڑائی وچ ایم این ایل اے دے سکریٹری جنرل بلال اگ اچیرف زخمی ہوگئے۔ ایم این ایل اے نوں جلد ہی شہر توں ، تے کدال تے ٹمبکٹو توں کچھ ہی دیر بعد ہی کڈ دتا گیا۔ اُتے ، ایم این ایل اے نے دسیا کہ اس نے خطے وچ کچھ پینڈو علاقےآں نوں فورسز نوں برقرار رکھنے تے انہاں اُتے قابو پالیا اے۔ [۱۶۶]
اکتوبر 2012 تک ، ایم این ایل اے نے مناکا شہر اُتے اپنا قبضہ برقرار رکھیا ، سیکڑاں افراد اسلام پسنداں دی حکومت توں اس شہر وچ پناہ لے رہے سن ، تے الجزائر دی سرحد دے نیڑے ٹنزواتین شہر۔ [۱۶۷] ايسے مہینے وچ ، اک وکھ وکھ گروپ MNLA توں ٹُٹ گیا۔ اپنے آپ نوں آزادی دی آزادی دے لئی محاذ دا ناں دیندے ہوئے ، اس گروپ نے کہیا کہ تیورگ دی آزادی ہن کوئی حقیقت پسندانہ مقصد نئيں اے تے انہاں نوں اسلام پسنداں دے خلاف لڑائی اُتے توجہ دینی ہوئے گی۔ [۱۶۸]
ڈوینٹزا تے مونکا دا قبضہ
[سودھو]یکم ستمبر 2012 نوں ، موز ڈبلیو اے نے جنوبی قصبہ ڈونٹزا اُتے قبضہ کر ليا ، جو اس توں پہلے سونگھائی سیکولر ملیشیا ، گنڈا اسو دے پاس سی۔ MOWWA دے اک ترجمان نے دسیا کہ اس گروپ نے گینڈا اسو دے نال معاہدہ کيتا سی ، لیکن جدوں ملیشیا آزادانہ طور اُتے کم کردی دکھادی دیندی سی ، تے اس نے اس شہر اُتے قبضہ کرنے دا فیصلہ کيتا سی ، تے گانڈا اسو دے نال اک مختصر تعطل دے بعد اس شہر اُتے کنٹرول حاصل کرلیا سی۔ اک بار جدوں MOWWA دے فوجیاں نے شہر نوں گھیرے وچ لیا ، مبینہ طور اُتے ملیشیا نے بغیر کسی جنگ دے ہتھیار ڈال دتے تے انہاں نوں مسلح کردتا گیا۔
16 نومبر 2012 نوں ، تیاریگ ایم این ایل اے فورسز نے قصبے نوں دوبارہ قبضہ کرنے دی کوشش وچ گاو دے خلاف کارروائی کيتی۔ اُتے ، دن دے اختتام تک ، اسلام پسنداں نے انہاں اُتے حملہ کرنے دے بعد ، MOAWWA فورسز دے ذریعہ طوارق نوں پیٹا گیا۔ ملیان دے اک سیکیورٹی ذرائع نے دسیا کہ گھٹ توں گھٹ اک درجن ایم این ایل اے جنگجو ہلاک ہوئے جدوں کہ اسلام پسند صرف اک ہی ہلاک ہوئے۔ ایم این ایل اے دے اک عہدیدار نے دسیا کہ انہاں دی افواج نے مزاوا دے 13 جنگجوواں نوں ہلاک تے 17 نوں زخمی کردتا ، جدوں کہ اوہ صرف نو زخمی ہوئے۔ [۱۱۷]
19 نومبر 2012 نوں ، MOJWA تے AQIM فورسز نے مشرقی قصبہ مونکا دا قبضہ کر ليا ، جو اس توں پہلے ایم این ایل اے دے پاس سی ، جس وچ دونے اطراف دے درجناں جنگجو تے شہری ہلاک ہوئے سن ۔ لڑائی دے پہلے دن ، ایم این ایل اے نے دعوی کيتا کہ اس دی فورسز نے 65 اسلام پسند جنگجوواں نوں ہلاک کيتا ، جدوں کہ اوہ صرف اک ہلاک تے 13 زخمی ہوئے نيں۔ اسلام پسنداں نے اپنی طرف توں دسیا کہ انہاں نے 100 توں ودھ ایم این ایل اے جنگجوواں نوں ہلاک کيتا تے 20 نوں گرفتار کرلیا۔
غیر ملکی مداخلت (جنوری 2013)
[سودھو]غیر ملکی فوجی مداخلت دے لئی مالی حکومت تے ایکوواس دونے دی درخواستاں دے بعد ، 12 اکتوبر 2012 نوں اقوام متحدہ دی سلامتی کونسل وچ متفقہ طور اُتے ، [۱۶۹] اقوام متحدہ دے چارٹر دے باب VII دے تحت ، [۱۷۰] نے اک افریقی دی منظوری دے لئی فرانسیسی قرارداد منظور کيتی۔ اسلامی عسکریت پسنداں دا مقابلہ کرنے وچ مالی دی فوج دی مدد دے لئی اک مشترکہ فورس۔ اس قرارداد وچ فوجی مداخلت دے لئی "تفصیلی تے قابل عمل سفارشات" دے لئی 45 دن دا وقت دتا گیا جس دا مسودہ ایکوواس تے افریقی یونین تیار کريں گا ، جس وچ 3،000 مجوزہ فوجیاں دی اطلاع دتی گئی اے۔ ECOWAS دے پہلے منصوبے نوں سفارتکاراں نے کافی تفصیل دے فقدان دی بنا اُتے مسترد کردتا سی۔
8 جنوری 2013 نوں ، الجزیرہ دے ذریعہ باغیاں نوں اطلاع دتی گئی سی کہ انہاں نے کونہ شہر دے نیڑے بارہ مالیان سرکاری فوجیاں نوں قبضہ کرلیا اے۔ [۱۷۱] ايسے دن ، آر ایف آئی نے اطلاع دتی اے کہ سرکاری فوجیاں نے انتباہی گولیاں چلاواں تے کونٹہ توں ڈوونٹزا دی طرف قدرے ترقی کيتی۔ [۱۷۲]
ایم این ایل اے نے ملیان حکومت دے نال اتحاد کرلیا
[سودھو]دسمبر تک ، ہن بے گھر ہونے والے ایم این ایل اے نے ملیان حکومت دے نال امن مذاکرات دا آغاز کيتا تے مالی دے اندر خود حکمرانی کيتی درخواست دے حق وچ ازادی آزادی دے اپنے سابقہ اہداف نوں ترک کردتا۔ جنوری 2013 وچ فرانسیسی داخلے دے بعد ، پیرس وچ ایم این ایل اے دے ترجمان موسا اگ اساریڈ (جنھاں نے آزادی توں دستبردار ہونے اُتے [۱۷۳] مہینے پہلے ہی ٹوٹا ہويا گروپ ایف پی اے اُتے تنقید کيتی سی) نے اعلان کيتا کہ ایم این ایل اے اپنے سابق مخالفین نوں "مدد کرنے دے لئی تیار اے " اسلام پسنداں دے خلاف لڑائی۔ [۱۷۴] اس وقت ، ایم این ایل اے کسی وڈے علاقے اُتے قابو نئيں رکھدا سی تے اوہ صرف موریتانیا ، الجیریا تے نائجر دی سرحداں دے نیڑے پینڈو تے صحرائی علاقےآں وچ مضبوط سی ، کیونجے اسنوں اسلام پسند گروہاں نے اپنے بیشتر دعویدار علاقے توں دور کردتا سی۔
اس اعلامیے دے بعد ، ایم این ایل اے نے جنوری دے آخر وچ اسلام پسند قوتاں نوں دوبارہ جوڑ لیا ، تے اک علحدہ دھڑے دی مدد توں ، جنوری دے آخر وچ تیسالیت تے کیدال (اسلام پسنداں دے خلاف سابقہ ایم این ایل اے دے حامی مظاہرےآں دی جگہ) نوں واپس لے لیا۔
کونہ دی لڑائی تے فرانسیسی مداخلت
[سودھو]10 جنوری 2013 نوں ، اسلام پسند فورسز نے 600 واقع واقع کونہ دے اسٹریٹجک قصبے اُتے قبضہ کرلیا راجگڑھ توں کلو میٹر ، ملیان فوج تاں۔ بعدازاں ، اک اندازے دے مطابق 1200 اسلام پسند جنگجو موپٹی دے نیڑے 20 کلومیٹر دے فاصلے اُتے پہنچ گئے ، جو مالی ملٹری کیریژن دے نیڑے واقع شہر اے۔ [۱۷۵]
اگلے ہی دن ، فرانسیسی فوج نے تنازعہ وچ مداخلت کردے ہوئے ، اوپریشن سرول دا آغاز کيتا۔ [۱۷۶] تجزیہ کاراں دے مطابق فرانسیسیاں نوں ساویری فوجی ہوائی اڈ ،ہ دی اہمیت دی بنا اُتے منصوبہ بندی توں جلد عمل کرنے اُتے مجبور کيتا گیا ، جو 60 وچ واقع اے ہور کاروائیاں دے لئی کونہ دے جنوب وچ کلومیٹر دور۔ اس کارروائی وچ اسپیشل فورسز دے گزیل ہیلی کاپٹراں دا استعمال شامل سی ، جس نے موپٹی دی طرف پیش قدمی کرنے والے اک اسلامی کالم نوں روک دتا سی ، تے چاڈ وچ اک اڈے توں چلنے والے آرمی ڈی ایل ایر دے چار میراج 2000-D جیٹ طیارےآں دا استعمال وی شامل سی۔ گیارہويں تے بارہويں دے درمیان رات نوں میراجس دے ذریعہ 12 اہداف آئے۔ فرانسیسی چیف آف آرمی اسٹاف ، آوارڈ گیلائڈ ، نے اعلان کيتا کہ اسلام پسند کوننا توں دستبردار ہوگئے تے شمال وچ کئی درجن کلومیٹر پِچھے ہٹ گئے۔ [۱۷۷] فضائی حملےآں وچ مبینہ طور اُتے نصف درجن اسلام پسند مسلح پک اپ ٹرک تے باغی کمانڈ سنٹر تباہ ہوگئے۔ اک فرانسیسی پائلٹ ، لیفٹیننٹ ڈیمئین بوئٹکس ، اس آپریشن دے دوران زمینی فائر توں انہاں دے حملے دا ہیلی کاپٹر گرنے دے بعد ہلاک ہوگیا۔ [۱۷۸]
11 جنوری 2013 دی رات دے دوران ، مالین فوج نے ، جسنوں فرانسیسی فوجیاں دی حمایت حاصل اے ، نے دعوی کيتا اے کہ اس نے کونہ نامی قصبے اُتے دوبارہ قبضہ کرلیا اے ، تے دعوی کيتا اے کہ اس نے 100 توں زیادہ اسلام پسنداں نوں ہلاک کيتا اے۔ اس دے بعد ، ملیان دے اک لیفٹیننٹ نے دسیا کہ کونا دے ارد گرد آپریشن جاری نيں۔ اے ایف پی دے گواہاں نے کونا دے آس پاس درجناں اسلام پسند لاشاں دیکھی سن ، جنہاں وچوں اک نے کہیا سی کہ اس دی 46 لاشاں گنی گئياں۔ [۱۷۹] فرانسیسیاں نے دسیا کہ چار باغی گاڑیاں انہاں دے فضائی حملےآں دی زد وچ آگئياں ، [۱۸۰] while [۱۸۰] جدوں کہ مالین آرمی نے دعوی کيتا اے کہ نیڑے 30 گڈیاں اُتے بمباری کيتی گئی اے۔ کئی کئی ملیان فوجی تے 10 عام شہری وی مارے گئے۔ MOJWA دے صدر دفاتر ، گاو دے رہائشی نے دسیا کہ شہر دا اسپتال مردہ تے زخمیاں توں مغلوب ہوگیا اے۔ مجموعی طور اُتے ، اک مقامی رہائشی نے کونی دے آس پاس 148 لاشاں گناں۔
فرانسیسی تعیناتی دے نتیجے وچ ، ایکوواس نے کہیا کہ اس نے مالی نوں فوری طور اُتے فوجیاں نوں تعینات کرنے دا حکم دتا اے ، اقوام متحدہ دی سلامتی کونسل دا کہنا اے کہ پہلے توں طے شدہ اقوام متحدہ دی زیرقیادت فورس نوں مستقبل نیڑے وچ تعینات کيتا جائے گا ، تے یوروپی یونین نے کہیا سی کہ مالی وچ فوجی تربيتی دستے بھیجنے دی تیاریاں وچ اضافہ ایم این ایل اے نے اسلام پسنداں دے خلاف کارروائی وچ شامل ہونے دی پیش کش وی کيتی۔
12 جنوری نوں برطانوی حکومت نے اعلان کيتا کہ اوہ مالی وچ بنیادی طور اُتے فرانسیسی بلکہ ممکنہ طور اُتے افریقی افواج نوں لے جانے دے لئی غیر جنگی کردار وچ دو رائل ایئرفورس سی 17 ٹرانسپورٹ طیارے تعینات کررہی اے۔
13 جنوری نوں ، علاقائی سلامتی دے ذرائع نے اندالن کریم دے "کوجک" دے ناں توں عبدل کریم دی کونہ وچ ہلاکت دا اعلان کيتا ، جو انصاردین گروپ دے اک اعلیٰ سطحی رہنما نيں۔ [۱۸۱] فرانسیسی وزیر دفاع لی ڈریان نے کہیا کہ مالی وچ نويں فضائی حملے جاری سن ، ایہ گذشتہ رات دے دوران ہويا تے اگلے دن وی ہوئے گا۔ لاری دے رہائشی نے دسیا کہ اس علاقے وچ فضائی حملے کیتے گئے سن ۔ [۱۸۲] فضائی حملےآں دا مرکز تن علاقےآں کوننا ، لاری تے ڈوینٹزا اُتے سی۔ [۱۸۳] گاو وچ دو ہیلی کاپٹر اسلام پسنداں دے ٹھکانےآں اُتے حملہ کردے ہوئے دکھائے گئے۔ اک درجن ہڑتالاں نے شہر تے اس دے مضافات نوں نشانہ بنایا۔ اک رہائشی نے اطلاع دتی کہ گاؤ دے آس پاس دے تمام اسلام پسند اڈاں نوں ہڑتالاں دے ذریعہ آپریشن توں باہر لے لیا گیا اے۔ [۱۸۴] فرانس دے فضائیہ نے کدال وچ اک اسلام پسند اڈے نوں نشانہ بنایا۔ [۱۸۵] فرانسیسی وزیر دفاع لی ڈریان نے اعلان کيتا اے کہ راؤفیل دے چار جنگجوواں نے گاو فضائی حملےآں وچ حصہ لیا سی۔ انہاں نے فرانس چھڈ دتا تے ہن چاڈ وچ مقیم نيں۔ [۱۸۶]
دسیا گیا اے کہ انہاں حملےآں دے بعد جس نے انہاں دے ٹھکانےآں نوں تباہ کيتا ، موجا فورس نے گاو نوں چھڈ دتا۔ [۱۸۷] رہائشیاں نے دسیا کہ گاو فضائی حملےآں وچ 60 اسلام پسند ہلاک ہوگئے۔ کچھ دوسرے گھراں وچ چھپے ہوئے سن تے رات دے وقت انہاں دی لاشاں نوں چندے سن ۔ [۱۸۸]
14 جنوری نوں ، اسلام پسنداں نے دیبلی 400 اُتے حملہ کيتا باماکو دے شمال وچ کلومیٹر شمال وچ ، حکومت دے زیر انتظام علاقےآں وچ ۔ اوہ موریطانی سرحد توں آئے سن جتھے اوہ فضائی حملےآں توں بچنے دے لئی فرار ہوگئے سن ۔ ابو زید دے ناں توں جانیا جاندا AQIM رہنما اس آپریشن دی قیادت کر رہیا سی۔ [۱۸۹] ايسے دن ، اسلام پسنداں نے فرانسیسی سرزمین اُتے حملے کرنے دا وعدہ کيتا۔ [۱۹۰] جہادیاں نے اپنے حملےآں دے چند گھنٹےآں بعد ہی دیبالی دا کنٹرول سنبھال لیا۔ [۱۹۱]
15 جنوری نوں ، فرانسیسی وزیر دفاع نے تصدیق دی کہ مالی فوج نے پہلے دعوواں دے باوجود ، باغی فوجاں توں کونا نوں دوبارہ نئيں چھڑایا اے۔ دراں اثنا ، رائل کینیڈا دی ایئر فورس نے مالی دے لئی اک سی 17 ٹرانسپورٹ طیارہ وی روانہ کيتا جس طرح برطانوی سی 17 طیارےآں دے جہاز سی۔ ڈنمارک دی پارلیمنٹ نے سی -130 ٹرانسپورٹ طیارے وچ حصہ ڈالنے دا فیصلہ کيتا تے بیلجیئم دی حکومت نے دو سی -130 طیارے نال نال اک میڈیکل اجزاء اگسٹا اے 109 میڈیوک میڈیکل انخلاء ہیلی کاپٹر دے نال نال مالی نوں 80 امدادی عملے بھیجنے دا فیصلہ کيتا۔ [۱۹۲]
آمناس وچ یرغمالی دے بحران وچ
[سودھو]16 جنوری نوں ، ایہ اطلاع ملی سی کہ اے کیی ایم عسکریت پسنداں دے اک گروہ نے مالی توں الجیریا دی سرحد عبور کيتی سی تے اس نے لیبیا دی سرحد دے نیڑے آمناس وچ الجزائر / اسٹیٹوئیل / بی پی دے زیرقیاض قدرتی گیس دے فیلڈ اُتے قبضہ کرلیا سی۔ عسکریت پسنداں دے دو غیر ملکی شہریاں نوں ہلاک کرنے تے 41 غیر ملکی شہریاں نوں یرغمال بنائے رکھنے دے بارے وچ دسیا گیا اے ، تے اس گروپ دے اک ترجمان نے دسیا اے کہ اس حملے دا مقصد انہاں ملکاں توں بدلہ لینا سی جنہاں نے مالی وچ مداخلت دی سی۔ مبینہ طور اُتے انہاں مغویاں وچ متعدد امریکی ، جاپانی ، برطانوی ، رومانیہ ، فلپائنی تے ناروے دے شہری شامل سن ۔ الجیریا مبینہ طور اُتے عسکریت پسنداں توں مغویاں دی رہائی دی کوشش تے انہاں دے حصول دے لئی گل گل کر رہیا سی۔ 19 جنوری نوں اس عسکریت پسندی نوں ختم کرنے دے لئی حتمی حملے وچ 11 عسکریت پسند تے 7 مغوی ہلاک ہوگئے سن ۔ اس دے علاوہ ، 16 غیر ملکی یرغمالیاں نوں رہیا کيتا گیا ، جنہاں وچ 2 امریکی ، 2 جرمن ، تے 1 پرتگالی شامل نيں۔ [۱۹۳]
ملیان شمال دی طرف پیش قدمی
[سودھو]16 جنوری نوں ، فرانسیسی اسپیشل فورسز نے ملیان فوج دے نال مل کے ، دیبالی شہر دے اندر جہادیاں دے چھوٹے تے موبائل گروپاں توں لڑنا شروع کيتا ، لیکن فرانسیسی وزیر دفاع نے دیبالی وچ فرانسیسی فوج دی لڑائی دی موجودگی دی تردید دی اے۔ [۱۹۴]
اسی دن ، اسپین دی حکومت نے رسد تے تربیت دی حمایت دے مقاصد دے لئی مالی نوں اک ٹرانسپورٹ طیارے بھیجنے دی منظوری دے دی۔ [۱۹۵] دراں اثنا ، جرمنی دی حکومت نے راجگڑھ باماکو وچ افریقی فوجیاں نوں لے جانے دے لئی دو ٹرانسال سی 160 ٹرانسپورٹ طیارے دی شراکت دی اجازت دتی اے۔ ايسے طرح ، اٹلی دی حکومت نے ہوائی آوا جائی اُتے مبنی لاجسٹک سپورٹ دا وعدہ کيتا۔
مبینہ طور اُتے اس قصبے دے نیڑے اسلام پسنداں دے پائے جانے دے بعد ، 17 جنوری نوں ، بنامبا نوں الرٹ کردتا گیا سی۔ ملیان فوج نے فوری طور اُتے 100 فوجیاں نوں قصبے وچ تعینات کيتا ، جنہاں نوں بعد وچ تقویت ملی۔ مبینہ طور اُتے اسلام پسنداں دا اک قافلہ دیبلی توں رخصت ہويا تے ايسے دن بنامبا دی طرف جارہیا سی ، لیکن اس شہر وچ بالآخر کوئی لڑائی نئيں ہوئی۔
18 جنوری نوں ، ملیان فوج نے اک بیان جاری کيتا جس وچ دعوی کيتا گیا اے کہ اوہ دوبارہ کونہ اُتے مکمل کنٹرول حاصل کرسکدا اے۔ اس دعوے دی تصدیق کونہ رہائشیاں تے نال ہی انصارالدین دے ترجمان نے وی کيتی۔ مقامی ذرائع دے مطابق ايسے دن، باغیاں دیابالی شہر توں باہر کڈیا گیا ۔
19 جنوری نوں ایہ اطلاعات سامنے آئیاں کہ گاو دے رہائشیاں نے اک مقامی صحافی ، کیڈر ٹورے دے قتل دے انتقامی کارروائی وچ ممتاز اسلام پسند رہنما تے شہر دے MOJWA پولیس کمشنر ، ایلائو ٹور نوں باز آؤٹ کردتا۔ اے ایف پی نے مقامی رپورٹس دا حوالہ دیندے ہوئے کہیا اے کہ اسلام پسند پہاڑی تے مشکل توں رسہ کشت علاقے وچ پناہ حاصل کرنے دے لئی دوسرے علاقےآں نوں اپنے زیر اقتدار چھڈنا شروع کردتے نيں۔ ايسے دن ، نائیجیریا دے شہر اوکیین دے نیڑے ، جدوں اوہ مالی دی طرف جارہے سن ، نائیجیریا دے دو فوجی ہلاک تے پنج زخمی ہوگئے۔
20 جنوری نوں ، امریکا نے اس توں انکار کيتا کہ انہاں نے اس تنازعہ وچ فرانسیسیاں نوں امریکی حمایت دے لئی بل دینے دی کوشش کيتی سی۔ [۱۹۶] یو ایس اے ایف دے سی 17 طیارے نے اگلے دن فرانسیسی فوج تے سپلائی وچ اڑنا شروع کيتا۔ [۱۹۷]
21 جنوری نوں فرانسیسی تے مالیائی فوجاں بغیر کسی مزاحمت دے دیبیلی وچ داخل ہوگئياں۔ ايسے دن ڈوونٹزا وی لیا گیا سی۔ [۱۹۸]
24 جنوری دی شام مالیان فوجیاں نے ہومبوری دا کنٹرول سنبھال لیا۔ ايسے دن انصارالدین دے اک جداگانہ گروپ نے اپنے آپ نوں اسلامی تحریک برائے ازواد (ایم آئی اے) دے ناں توں پکاردے ہوئے کہیا اے کہ اوہ اس تنازعہ دا پرامن حل تلاش کرنا چاہندا اے تے فرانس تے مالی اُتے زور دتا کہ اوہ شمال وچ دشمنی ختم کرے تاکہ " امن دا ماحول پیدا کرنا جو اک جامع سیاسی گل گل دی راہ ہموار کريں گا۔ [۱۹۹][۲۰۰]
26 جنوری نوں ، فرانسیسی اسپیشل فورس نے گاو شہر وچ ہوائی اڈے تے اک اہم پُل سنبھال لیا جو وڈی حد تک اسلام پسنداں دے زیرقیادت رہیا۔ فوجیاں نے اسلام پسند دستےآں دی طرف توں "ہراساں کیتے جانے" دی اطلاع دتی اے لیکن انہاں دی کارروائیاں دے لئی کوئی ٹھوس مزاحمت نئيں کيتی۔ اس دن دے آخر وچ اس شہر نوں اک فرانسیسی حمایت یافتہ ملیان فورس نے لے لیا۔ [۲۰۱]
انصار ڈائن وچ اک نويں تقسیم ہوئی ، اس دا اک کمانڈر لاری وچ سی ، کامو اگ مینی نے گروپ چھڈ دتا تے ایم این ایل اے وچ شامل ہوگیا۔
27 جنوری نوں ، فرانسیسی تے مالین فوج نے ٹمبکٹو نوں گھیرے وچ لیا تے اس شہر نوں محفوظ بنانا شروع کيتا۔ اگلے دن 27 جنوری نوں ہوائی اڈے حاصل کرنے دے بعد ، ملیان تے فرانسیسی فوجی ذرائع نے دعوی کيتا کہ گاو تے ٹمبکٹو دے درمیان پورا علاقہ حکومت دے زیر کنٹرول سی تے شہر تک رسائی دستیاب اے۔ [۲۰۲][۲۰۳][۲۰۴] اگلے دن تک اس شہر نوں فرانسیسی تے مالی فوج نے پوری طرح توں اپنے قبضے وچ لے لیا۔ [۲۰۵]
28 جنوری نوں ، ایم این ایل اے نے بین الاقوامی مداخلت دے بعد تقسیم ہونے والے اک انصار ڈائن بریک وے گروپ ، اسلامی تحریک آذواد (ایم آئی اے) دی مدد توں کدال دا کنٹرول سنبھال لیا۔ ایم این ایل اے نے ٹیسالیت تے خلیل شہراں نوں وی اپنے کنٹرول وچ لیا۔ بظاہر ، بہتر طور اُتے مالی اعانت والے انصار ڈائن دے لئی ایم این ایل اے نوں ترک کرنے والے جنگجو ہن ایم این ایل اے وچ واپس آ رہے سن ۔ اطلاعات نيں کہ اسلام پسند پہاڑاں اُتے بھج گئے نيں۔ [۲۰۶][۲۰۷]
29 جنوری نوں ، پہلا غیر ملianی افریقی فوجی شمالی مالی وچ داخل ہوئے۔ نائجیریائی فوجیاں نے آنسانگو تے چاڈیان فوجیاں ، میناکا اُتے قبضہ کيتا۔ ہور متعدد چڈیان فوج دے بارے وچ ایہ وی اطلاع ملی اے کہ ملیان فوج دی حمایت وچ ماناکا توں شمال دی طرف بڑھدے ہوئے۔ [۲۰۸]
30 جنوری نوں ، فرانسیسی کڈال ہوائی اڈے اُتے پہنچے۔ کوئی مالیان فوجی انہاں دے نال نئيں سی ، کیوں کہ ٹیورگس دے نال تصادم دا خدشہ سی۔ مبینہ طور اُتے ایہ قصبہ ایم این ایل اے تے ایم آئی اے دونے دے جنگجوواں دے کنٹرول وچ سی۔ اُتے ، ایم این ایل اے نے کسی وی تعاون یا ایم آئی اے دے نال تعاون کرنے دی خواہش توں انکار کيتا ، تے کہیا اے کہ انہاں دے جنگجو فرانسیسی افواج دے نال نال اس شہر اُتے کنٹرول برقرار رکھے ہوئے نيں۔ [۲۰۹] انصار ڈائن دے بہت سارے رہنماواں نے ایاڈ اگ گالی نوں چھڈ دتا۔ ایم این ایل اے تے ایم آئی اے دے وفود مالیا دے عہدیداراں توں گل گل دے لئی اواگادگو دے لئی روانہ ہوگئے۔ [۲۱۰]
2 فروری نوں ، MISMA توں چڈیاں دیاں فوجاں کدال پہنچ گئياں تے شہر وچ اک ویران اڈے اُتے کھڑی سن۔ انہاں دے جنرل نے کہیا کہ انہاں نوں ایم این ایل اے دے نال کوئی مسئلہ نئيں اے تے انہاں دے نال اچھے تعلقات نيں۔ [۲۱۱] ايسے دن ، فرانسیسی صدر ، فرانسوئس اولاند نے ، مالی دے عبوری صدر ، ڈیانکونڈا ٹریو ، دے نال حال ہی وچ دوبارہ حاصل ہونے والے ٹمبکٹو وچ عوامی طور اُتے شرکت کيتی۔
5 فروری نوں ، چڈیان نیوز اسٹیشناں دے مطابق ، کدال دے شمال وچ اک گشتی دے دوران جدوں جہادیاں نے گھات لگیا کر حملہ کيتا تاں 24 چاڈیان فوجی ہلاک تے 11 زخمی ہوگئے۔ چاڈیان تے مالیان حکام نے اس معلومات دی نہ تاں تردید دی تے نہ ہی اس دی تصدیق کيتی۔ اُتے ، چاڈیان حکومت نے ذکر کيتا کہ کدال دے شمال وچ اک "ٹریفک حادثے" وچ 11 فوجی زخمی ہوئے نيں۔ [۲۱۲]
8 فروری نوں ، فرانسیسی تے چاڈیان فوجاں نے اعلان کيتا کہ انہاں نے الجزائر دی سرحد دے نیڑے ٹیسالٹ اُتے قبضہ کرلیا اے ، آخری ہوائی اڈاں وچوں اک دی ایہ سیٹ حالے وی ملیان حکومت تے اس دے اتحادیاں دے زیر کنٹرول نئيں اے۔ [۲۱۳]
گوریلا مرحلہ
[سودھو]اطلاعات دے مطابق ، اسلام پسند تے تیاریگ فورسز ادر دیس افوگاس دی طرف پِچھے ہٹ گئياں ، شمال مشرقی مالی وچ ناگوار سرزمین۔ توقع کيتی جاندی اے کہ پانی دے مقامی ذرائع اُتے علم تے اس دے کنٹرول توں اس علاقے وچ تنازعات نوں جاری رکھنے وچ اہم کردار ادا ہوئے گا۔ 19 فروری نوں ، فرانس نے اک نواں آپریشن ( پینتھر ) شروع کيتا جس دا ارادہ اس خطے نوں اپنے ماتحت کرنا سی۔ [۲۱۴]
8 تے 10 فروری دے درمیان ، مجاو - جو 26 جنوری نوں ملیان تے فرانسیسی فوجاں نے اس شہر اُتے قبضہ کرنے دے بعد توں مضافاتی علاقےآں توں سرکاری فوج نوں ہراساں کررہیا سی ، - نے گاو وچ جنگ دے پہلے دو خودکش حملے کیتے ، جس دے نتیجے وچ ایہ دونے حملہ آور ہلاک ہوگئے تے اک مالین فوجی تے اک شہری نوں زخمی۔ اس دے بعد اے دے 47 توں مسلح اسلام پسند جنگجوواں نے کینوؤں(کشتیاں) اُتے دریائے نائیجر نوں عبور کيتا ، اک ترک پولیس اسٹیشن سنبھال لیا تے سرکاری فوج دے جوابی حملے دی امید وچ آس پاس دے عمارتاں وچ سنائپرز نوں تعینات کيتا۔ اس صورتحال نوں حکومت کیتی حامی فورسز نے بھاری لڑائی دے بعد کنٹرول کيتا جس وچ فرانسیسی ہیلی کاپٹراں دے ذریعہ سینے اُتے فضائی حملہ وی شامل سی۔ [۲۱۵]
19 فروری نوں ، اسلام پسنداں نے 150 فوجیاں دی فرانسیسی پیراشوٹ رجمنٹ اُتے حملہ کيتا جس دی مدد توں اک بھاری گڈی دی گشت تے میراج لڑاکا طیارے سن ۔ اک فرانسیسی کمانڈو ، اک سارجنٹ ، ماریا گیا سی تے ايسے طرح 20 اسلام پسند عسکریت پسند وی سن ۔ [۲۱۶]
گاو اُتے 20 فروری نوں دوسری بار حملہ ہويا۔ اسلام پسند اک بار فیر نائجر نوں عبور کر کے شہر دے ہال دے نیڑے پہنچ گئے ، ممکنہ طور اُتے مقامی لوکاں دی مدد تاں۔ ايسے دن کدال وچ اک کار بم پھٹا جس وچ دو افراد ہلاک ہوگئے۔ گاو وچ لڑائی مالین فوجیاں دے ذریعہ پنج اسلام پسنداں دے ہلاک ہونے دے بعد کم ہوگئی۔ [۲۱۷]
22 فروری 2013 نوں ، شمالی پہاڑاں وچ شدید لڑائی دے دوران 13 چاڈیان فوجی تے 65 اسلام پسند ہلاک ہوگئے۔ ايسے دن دو خودکش حملہ آوراں نے خلیل دے قصبے وچ ایم این ایل اے دے مقامی آپریشن سنٹر وچ اپنی کاراں نوں ٹکرایا ، جس وچ 3 ایم این ایل اے دے جنگجوواں تے دونے بمباراں سمیت 5 افراد ہلاک ہوگئے۔ [۲۱۸]
امریکی صدر اوبامہ نے 22 فروری 2013 نوں اعلان کيتا سی کہ مالی وچ فرانسیسیاں دی مدد دے لئی مالی توں متصل سرحد نائیجر وچ 100 دے نیڑے امریکی فوجی بھیجے گئے سن ۔ حالیہ امریکی فوجیاں نوں اک نواں ایئر ویہہ قائم کرنے وچ مدد دے لئی بھیجیا گیا سی ، جتھے توں القاعدہ دے خلاف نگرانی کرنی سی۔ امریکی فضائیہ دے 40 لاجسٹک ماہرین ، انٹیلیجنس تجزیہ کار تے سیکیورٹی آفیسر 20 فروری 2013 نوں نائجر دے راجگڑھ پہنچے ، جس توں نائجر وچ تعینات کل امریکی 100 ہوئے گئے۔ [۲۱۹]
24 فروری 28 نوں شمالی مالی وچ ادر دیس افوگاس پہاڑاں وچ لڑدے ہوئے اسلام پسند تے دس چاڈیان فوجی مارے گئے۔ [۲۲۰]
26 فروری نوں کیدل وچ اک کار بم پھٹا جس توں اک ایم این ایل اے چوکی نوں نشانہ بنایا گیا۔ اس حملے وچ خودکش بمبار دے نال کم توں کم 7 ایم این ایل اے جنگجو ہلاک ہوگئے سن ۔ [۲۲۱]
20 مارچ نوں ، AQIM نے مالی ، فلپ ورڈن وچ ، فرانس وچ اک فرانسیسی یرغمالی نوں پھانسی دینے دا دعوی کيتا ، جسنوں 2011 وچ اغوا کيتا گیا سی۔ [۲۲۲]
23 مارچ نوں ، MUJAO دے اسلام پسند جنگجوواں نے گاو شہر اُتے حملہ کيتا ، جس توں دو گھینٹے تک زبردست لڑائی ہوئی۔ مالین فوج نے آخر کار اس حملے نوں پسپا کردتا۔ [۲۲۳]
30 مارچ نوں ، اک خودکش بمبار نے ٹمبکٹو وچ ملیان فوج دی اک چوکی دے نیڑے اپنے بارودی مواد نوں دھماکے توں اڑا دتا ، جس توں جہادیاں دے اک گروپ نوں رات تک دراندازی دا موقع ملا۔ یکم اپریل تک ، فرانس دے فوجی دستے دی مدد توں جنگی طیارےآں دی مدد توں ، ملیان فوج نے جہادیاں نوں شہر دے مرکز توں باہر کڈ دتا۔ [۲۲۴]
29 اپریل نوں ، اک فرانسیسی پیراٹروپر شمالی مالی وچ سڑک دے کنارے نصب اک بم توں ہلاک ہويا ، تنازعہ وچ ہلاک ہونے والا چھٹا فرانسیسی فوجی۔ دو ہور افراد شدید زخمی ہوئے۔ [۲۲۵]
عبدلحمید ابو زید تے مختار بلمختار دی ہلاکت دی اطلاع
[سودھو]28 فروری نوں الجزائر ٹیلی ویژن نے اطلاع دتی کہ عبدلحمید ابو زید ، جو 2000 دی دہائی وچ سہیل وچ مغربیاں دے اغوا دے متعدد ذمہ دار سمجھے گئے ، ایکیوآئ ایم دے تن سر لسٹ افراد وچوں اک اے ، اس دے نال نال تغر غر پہاڑاں وچ فرانکو چاڈیان فوج دے خلاف جنگ وچ ماریا گیا سی۔ اگلیہوک توں کچھ کلومیٹر دور اپنے 40 دے نیڑے پیروکاراں دے نال۔ فرانسیسی فوج نے انہاں معلومات دی نہ تاں تصدیق دی اے تے نہ ہی انکار کيتا اے۔[۲۲۶][۲۲۷]
2 مارچ 2013 نوں ، ایہ اطلاع ملی سی کہ آمیناس یرغمالی بحران دا ماسٹر مائنڈ مختار بلمختار ، جس وچ 800 مغویاں نوں لیا گیا سی تے الجزائر دے آئل ریفائنری وچ مارے جانے والے 39 مغربی شہری وی مارے گئے نيں۔ [۲۲۸] بی بی سی دی اک خبر دے مطابق ، چاڈیان دے سرکاری ٹیلی ویژن نے اعلان کيتا اے کہ "مالی وچ چاڈیان فورسز نے ادھار ڈی افوگاس پہاڑاں وچ واقع مرکزی جہادی اڈے نوں مکمل طور اُتے ختم کردتا … بی بی سی دی اک خبر دے مطابق ، رہنما موختر بیلموختر سمیت متعدد دہشت گرداں نوں ہلاک کردتا گیا"۔ [۲۲۹] بی بی سی دے نامہ نگار سیمس فیسی نے کہیا کہ جے تصدیق کيتی گئی تاں ایہ اک بہت وڈا دھچکيا ہوئے گا۔
4 مارچ 2013 نوں ، القاعدہ دی شمالی افریقی شاخ نے ابو زید دی ہلاکت دی تصدیق دی ، لیکن اس توں انکار کيتا کہ بلمختار نوں ہلاک کيتا گیا اے۔
اقوام متحدہ دی امن فوج
[سودھو]اب جدوں تنازعہ دا زیادہ تر حصہ ختم ہوچکيا اے تے توسیع شدہ فوجی شمولیت دی ضرورت کم ہُندی جارہی اے ، فرانس اقوام متحدہ توں اس امن فوج دے نال دستبردار ہونے دی منتظر اے جو پہلے توں زیادہ مستحکم صورتحال ہونے دے بعد تنازعہ وچ تجویز کيتی گئی سی۔ [۲۳۰] اس کارروائی نوں MINUSMA کہیا گیا۔
چاڈیان دا انخلا
[سودھو]14 اپریل نوں ، چاڈیان دے صدر ادریس ڈبی اتنو نے مالی ( ایف اے ٹی آئی ایم ) وچ چڈین فورسز دے مکمل انخلا دا اعلان کردے ہوئے کہیا کہ اسلام پسنداں دے نال آمنے سامنے لڑائی ختم ہوگئی اے ، تے چادیان فوج دے پاس گوریلا طرز دا مقابلہ کرنے دی مہارت نئيں اے۔ جنگ ایہ اعلان کدال وچ اک خودکش بمبار نے چار چاڈینی فوجیاں نوں ہلاک کرنے دے چند دن بعد سامنے آیا اے ، جتھے اس وقت اس دے 1،800 فوجی تعینات نيں۔ مقامی ذرائع دے مطابق ، چاڈیان فورسز نے باقاعدہ اعلان توں پہلے فوجی دستےآں دی واپسی شروع کردتی اے ، جس وچ میکانائزڈ بٹالین وی شامل اے۔ [۲۳۱]
امن معاہدہ
[سودھو]حکومت تے تیورگ باغیاں دے وچکار امن معاہدے اُتے 18 جون 2013 نوں دستخط ہوئے سن ۔
جنگ بندی دا خاتمہ تے تنازع دی تجدید (ستمبر 2013 سے)
[سودھو]ایم این ایل اے نے ايسے سال ستمبر وچ جنگ بندی ختم کردتی سی جدوں اس دے بعد سرکاری فورسز نے نہندے مظاہرین اُتے فائرنگ دی سی۔ اس حملے دے بعد ، ایم این ایل اے دے نائب صدر مہماڈوجیری مائیگا نے ریمارکس دتے: "جو ہويا اوہ جنگ دا اعلان اے۔ اسيں اس جنگ نوں پہنچاواں گے۔ جتھے وی سانوں ملیان فوج ملدی اے اسيں انہاں دے خلاف حملہ شروع کرن گے۔ ایہ خود بخود ہوئے گا۔ انتباہ ختم ہوگیا۔ " ایم این ایل اے دے بانیاں وچوں اک ، عطائی ایگ محمد دا وی ایہ حوالہ دتا گیا اے کہ "ازواد دے سیاسی تے فوجی ونگاں" نے "مرکزی حکومت دے نال جنگ بندی ختم کرنے" دا اعلان کيتا اے۔
2018 دے پہلے نصف حصے وچ ، باغیاں دے حملےآں وچ اضافہ ہويا سی۔ جولائی 2018 تک ، شمالی مالی وڈی حد تک حکومت دے قابو توں باہر سی۔ جولائی 2018 وچ ، زمینی آوا جائی دے خطرات نوں کم کرنے دے لئی ، تن برطانوی آر اے ایف چینوک ہیلی کاپٹر لاجسٹکس تے فوجی دستےآں دی نقل و حرکت وچ مدد دے لئی تعینات سن ۔ [۲۳۲]
25 جنوری نوں ، مالی سیکیورٹی فورسز دے اک ذرائع نے اطلاع دتی اے کہ شمالی مالی دے علاقے ٹومبوکٹو وچ فرانسیسی فوجی کارروائی دے نتیجے وچ 11 مسلمان جنگجو ہلاک ہوگئے۔
فروری 2014
[سودھو]20 فروری نوں ، جرمنی تے فرانس نے مالی فوجیاں دی تربیت وچ مدد دے لئی مالی نوں فرانکو-جرمن بریگیڈ دے عناصر بھیجنے دا اعلان کيتا۔ افریقہ وچ یوروپی یونین دے فوجیاں دی ایہ پہلی تعیناتی اے (بطور یورپی یونین دے دستہ) [۲۳۳]
2020 فروری
[سودھو]13 فروری نوں مالی حکومت کیتی فوجاں چھ سال بعد کدال واپس آگئياں۔
2020 اپریل
[سودھو]6 اپریل نوں ، عسکریت پسنداں نے بامبا دے قصبے گاو وچ اک فوجی اڈے اُتے حملہ کيتا ، جس وچ کم توں کم 25 مالین فوجی ہلاک ہوگئے۔ [۲۳۴] 24 اپریل تا 27 اگست تک موپٹی ریجن وچ حملےآں دا اک سلسلہ جاری رہیا ۔
3 جون ۔تلاہندک دی لڑائی
اگست 2020
[سودھو]18 اگست ۔2020 مالی بغاوت
ہلاکتاں
[سودھو]2012
[سودھو]2012 اموات - 133.[۲۳۵] [ تصدیق ضروری اے ]
2013
[سودھو]2013 اموات 9+:
- ستمبر وچ ٹمبکٹو بمباری - 2 شہری تے 4 بمبار مارے گئے۔ [۲۳۶]
- 23 اکتوبر - عام شہری تے 2 امن فوجی ہلاک۔ [۲۳۷]
2014
[سودھو]17 جنوری نوں ، کڈال وچ اک فرانسیسی-اقوام متحدہ دے کیمپ اُتے حملے وچ چاڈیان MINUSMA امن پسند ، ہلاک ہوگیا۔ [۲۳۸] 11 جون نوں ، اگولہوک وچ اک کار بم دھمادے ميں چار چاڈیان امن فوجی ہلاک ہوگئے۔ 18 ستمبر نوں ، چڈیان MINUSMA دے 5 امن فوجی اک بارودی سرنگ دے ذریعے ہلاک ہوگئے۔ چڈیان حکومت نے اس واقعے نوں "امتیازی سلوک" قرار دیندے ہوئے کہیا اے کہ اس دے فوجی "ڈھال" دے طور اُتے استعمال ہورہے نيں۔ 23 اکتوبر نوں ، چیسیا دے دو امن فوجی ، ٹیسالیت وچ اک حملے وچ مارے گئے۔ [۲۳۹]
2017
[سودھو]5 مئی 2017 نوں ، راکٹ نے MINUMSA دے اڈے توں ٹکرایا جس وچ اک لائبریائی فوجی ہلاک تے 7 ہور فوجی زخمی ہوگئے ، جنہاں وچ متعدد لائبیریا تے اک سویڈش فوجی شامل سی۔
18 جون نوں ، جماعت النصر الاسلام والمسلمین اسلام پسنداں نے باماکو وچ اک پرتعیش ریسورٹ اُتے حملہ کيتا ، جس وچ اک پرتگالی فوجی سمیت 5 افراد ہلاک ہوگئے۔ فائرنگ تے یرغمال بناتے ہوئے 6 حملہ آور وی مارے گئے۔
2019
[سودھو]اکتوبر – نومبر دے دوران حملےآں وچ اک سو توں زیادہ مالی فوجی ہلاک ہوگئے۔ انہاں حملےآں توں فوجی برادری دی حکومت توں سیاسی عدم اطمینان ودھ گیا۔ انہاں حملےآں توں ملک دے وسطی حصے وچ واقع فرانسیسی امن فوج دے خلاف وی عدم اطمینان ودھ گیا۔ حملےآں دے جواب وچ ، فوج نے شمال وچ وکھ تھلگ چوکیوں نوں ترک کردتا۔ [۲۴۰][۲۴۱][۲۴۲]
2020
[سودھو]فروری 2020 وچ ، ایچ آر ڈبلیو نے وسطی مالی وچ عام شہریاں اُتے مظالم دی دستاویزی دستاویز دی تے کہیا کہ جنوری 2019 توں نومبر تک گھٹ توں گھٹ 456 شہری ہلاک ہوئے ، جدوں کہ سیکڑاں زخمی ہوئے۔ حقوق دی تنظیم نے ایہ وی دسیا کہ اس نے متاثرین ، نسلی برادریاں تے سیکیورٹی تے انصاف دے عہدیداراں توں 147 متاثرین دا انٹرویو لیا۔ [۲۴۳]
6 اپریل ، 2020 نوں مالی دے اک فوجی کیمپ اُتے حملے وچ گھٹ توں گھٹ 23 افراد ہلاک جدوں کہ متعدد زخمی ہوگئے۔ ملیان نیوز ایجنسی نے اطلاع دتی اے کہ ایہ واقعہ نامعلوم بندوق برداراں نے انجام دتا اے ، جو فوجی سازوسامان کھو کر لے گئے تے اس کیمپ نوں وی جلیایا۔ [۲۴۴] جولائی 2020 وچ ، فرانس 24 نے اطلاع دتی کہ نامعلوم مسلح افراد نے مالی دے متعدد دیہاتاں اُتے شہریاں اُتے فائرنگ دی تے کم توں کم 31 شہریاں تے 9 فوجیاں نوں ہلاک کردتا ، جو اک ہفتہ دے اندر اندر تمام زخمی ہوگئے۔ [۲۴۵]
انسانی حقوق دے خدشےآں
[سودھو]دونے طرف توں بدسلوکی دی متعدد اطلاعات دے بعد ، بین الاقوامی فوجداری عدالت دے پراسیکیوٹر نے مالی وچ جنوری جرائم دی تحقیقات دا اک مقدمہ 16 جنوری 2013 نوں کھولیا۔ ایہ معاملہ غیر ملکی فوجی مداخلت دے بعد آئی سی سی دی تحقیقات دا سب توں تیز رفتار آغاز اے۔ [۲۴۶]
علیحدگی پسنداں تے اسلام پسنداں دے خلاف دعوے کرنا
[سودھو]مئی 2012 وچ ، ایمنسٹی انٹرنیشنل نے اک رپورٹ جاری دی جس وچ کہیا گیا سی کہ تنازعہ نے مالی دے انسانی حقوق دی بدترین صورتحال 1960 دے بعد پیدا کردتی اے۔ تنظیم نے دسیا اے کہ ایم این ایل اے تے انصار ڈائن دے حامی جنگجو مالی دے شمال وچ "ہنگامہ آرائی" کر رہے سن ،[۲۴۷] تے انہاں توں اجتماعی عصمت دری ، عدالت توں استنباطی سزائے موت ، تے دونے فوجیاں دے ذریعہ تیاریگ تے اسلام پسند گروہاں دے استعمال کیتی دستاویزی دستاویزات موجود نيں۔ [۲۴۸]
3 اپریل 2012 نوں ، مسلح گروہاں نے کدال ، گاو تے ٹمبکٹو وچ اقوام متحدہ دے ورلڈ فوڈ پروگرام دے گوداماں توں 2،354 ٹن کھانا پرت لیا ، جس دے باعث ڈبلیو ایف پی نے شمالی مالی وچ خوراک دی تقسیم دی کارروائیاں نوں معطل کردتا۔ [۲۴۹] پرت مار دے ہور اہداف وچ اسپتال ، ہوٹلاں ، سرکاری دفاتر ، آکسفیم دفاتر تے ہور نامعلوم امدادی گروپاں دے دفاتر تے گودام شامل سن ۔ [۲۵۰] ڈبلیو ایف پی نے ایہ وی دسیا کہ ہن تک 200،000 لڑائی توں فرار ہوچکے نيں ، تے ایہ پیش گوئی دی اے کہ تعداد وچ اضافہ ہوئے گا۔ [۲۵۱]
اسلام پسنداں دے خلاف دعوے کرنا
[سودھو]شہر دے باشندےآں دی طرف توں قائم خیر مقدمی کمیٹی وچ خواتین دی موجودگی اُتے اعتراض کردے ہوئے انصر ال ڈائن نے 15 مئی نوں طبی تے خوراک دی امداد لیانے والے انسانی قافلے نوں وی ٹمبکٹو پہنچنے توں روک دتا۔ مذاکرات دے بعد ، قافلے نوں اگلے دن رہیا کيتا گیا۔ مبینہ طور اُتے اس گروپ نے گاو وچ ویڈیو گیمز ، مالیان تے مغربی موسیقی ، باراں تے فٹ بال اُتے پابندی عائد کيتی سی تے گاو تے کڈال دونے وچ شراب پیش کرنے والے ادارےآں نوں پرت لیا سی۔ اطلاعات دے مطابق ، اسلام پسند قوتاں نے لٹیراں دے خلاف مداخلت دی تے خواتین نوں سر دے سکارف پہننے دا حکم دتا۔ سی این آر ڈی آر دے ترجمان عمادو کونے نے دعوی کيتا اے کہ "خواتین تے لڑکیوں نوں اغوا کرکے انہاں دے نال زیادتی دا نشانہ بنایا گیا اے جو نويں قابضین دا اپنا قانون بنارہے نيں۔" غلامی مخالف تنظیم ٹیمڈٹ نے دعویٰ کيتا اے کہ سابقہ غلاماں نوں اسلام پسند قوتاں نے سزا دے لئی پہلا نشانہ بنایا سی تے سابق آقاواں نے سابقہ غلاماں اُتے قبضہ کرنے دے لئی تشدد دا استعمال کيتا اے۔ [۲۵۲]
29 جولائی 2012 نوں ، اگولہوک وچ شادی دے باہر بچےآں دی وجہ توں اک جوڑے نوں سنگسار کردتا گیا۔ اک عہدیدار نے اطلاع دتی اے کہ اس واقعے دے بعد بوہت سارے لوک الجزائر دے لئی قصبے چھڈ گئے سن ۔[۲۵۳] 9 اگست نوں ، اسلام پسند عسکریت پسنداں نے اک بھیڑ دے باوجود عسکریت پسنداں توں رحم دی درخواست کرنے دے باوجود ، آنسانگو قصبے وچ اک مبینہ چور دا ہتھ کٹ دتا۔ [۲۵۴]
ٹمبکٹو وچ قدیم یادگاراں دی تباہی
[سودھو]اس تنازعہ دے دوران ، اسلام پسنداں نے متعدد تاریخی تھاںواں نوں اس وجہ توں نقصان پہنچیا یا تباہ کيتا کہ انہاں دے بقول اوہ بت پرست نيں ، خاص طور اُتے ٹمبکٹو وچ ، جو یونیسکو دے عالمی ثقافتی ورثہ اے ۔ 4 مئی 2012 نوں ، انصار ڈائن ممبران نے مبینہ طور اُتے اک صوفی بزرگ دا مقبرہ جلیایا۔ [۲۵۵]جون دے آخر وچ ، اسلام پسنداں نے ٹمبکٹو وچ ہور کئی تھاںواں اُتے پکیکس تے بیلچے توں حملہ کيتا۔ [۲۵۶]
28 جنوری 2013 نوں ، جدوں فرانسیسی قیادت والی مالین فوجیاں نے عالمی ثقافتی ورثہ والے شہر ٹمبکٹو دے ہوائی اڈے اُتے قبضہ کرلیا ، تاں انمول قدیم نسخےآں دے میزبان ، احمد بابا انسٹی ٹیوٹ نے اسلام پسنداں نوں فرار کر کے تباہ کردتا۔ [۲۵۷]
مالیان فوج تے وفادارےآں دے خلاف دعوے
[سودھو]باماکو تے جنوبی مالی وچ کدرے تے رہنے والے تیواریگ تے عرب ، سیاہ فام مالین (بحیرہ روم دے عرباں تے نسلی طور اُتے ملیا جلا تیواریاں دے مخالف) دے نسلی حملےآں دا نشانہ بنے سن ، انہاں وچوں بیشتر ازواحد علیحدگی پسندی دے نال ہی اسلام پسنداں دے وی اسلام پسند سن . در حقیقت ، انہاں وچوں اک بہت وڈا حصہ حال ہی وچ شمال وچ تشدد توں فرار ہوکے حکومت دے زیرقیادت جنوب وچ پہنچیا سی۔ [۲۵۸]
8 ستمبر 2012 نوں اک واقعہ اس وقت پیش آیا جدوں ملیان فوجیاں دے اک گروپ نے مابانیہ دے 17 غیر مسلح تبلیغی مبلغین نوں موریطانیہ توں ، ڈوبوفری ، شمال مشرق وچ دیابلی وچ حراست وچ لیا ، جدوں کہ بماکو وچ اک مذہبی کانفرنس دے لئی جاندے ہوئے انہاں سب نوں پھانسی دے دی۔ کمانڈ. مالیان حکومت نے اس واقعے اُتے اظہار تعزیت کيتا ، جس نوں ایسوسی ایٹ پریس نے 21 مارچ نوں ہونے والی بغاوت دے نتیجے وچ مالین آرمی وچ نظم و ضبط تے کمان دی تحلیل دی علامت سمجھیا۔ [۲۵۹]
19 جنوری 2013 نوں ، ملیان دے وسطی قصبے نیانو وچ مالین فوج دے ذریعہ ہلاکتاں تے انسانی حقوق دی ہور پامالیاں دی اطلاع ہیومن رائٹس واچ نے دی۔ خاص طور اُتے طوراق تے عرباں نوں نشانہ بنایا گیا۔ [۲۶۰]
23 جنوری 2013 نوں ، بی بی سی نے بین الاقوامی فیڈریشن آف ہیومن رائٹس دے دعوے دی اطلاع دتی سی کہ ملیان آرمی دے جواناں نے عسکریت پسند ہونے دے شبہ وچ لوکاں دے خلاف سمری سزائے موت دتی سی ، تے بعد وچ لاشاں چھیندی وچ قبراں تے کنوواں وچ دفن کردتی گئياں۔ مبینہ طور اُتے کچھ متاثرین نوں شناختی دستاویزات نہ رکھنے یا انہاں دی نسل دے لئی ہلاک کيتا گیا سی۔ اطلاعات دے مطابق ، بماکو وچ مقیم درجناں نسلی طوریگاں نے سرکاری فوج دے ذریعہ انہاں دے گھراں اُتے چھاپے مارے۔ [۲۶۱]
مقبول سبھیاچار وچ
[سودھو]مالی نے پہلی جنوری 2013 وچ افریقہ کپ آف نیشنس فٹ بال چیمپینشپ وچ 20 جنوری 2013 نوں نائیجر اُتے 1-0 دی جیت دے نال حاصل کيتی سی۔ واحد گول اسکور کرنے دے بعد ، سیڈو کیٹا نے ٹی شرٹ دکھادی جس وچ اس اُتے امن نشان سی۔ مالی دے متعدد موسیقاراں نے مل -و کو (جس دا مطلب امن) گانے ریکارڈ کرنے تے 2013 وچ ملک وچ جاری تنازعے دے بارے وچ مالی وائس یونائیٹڈ برائے مالی-کو -2 [۲۶۲] دی ویڈیو جاری کيتی۔ اس تعاون وچ مالیو دے بوہت سارے مشہور موسیقار شامل نيں ، جنہاں وچ اوومو سنگاری ، ویئوس فارکا ٹورé ، تے عمادو تے مریم شامل نيں۔ [۲۶۳]
سیز فائر
[سودھو]مالیائی حکومت تے شمالی باغیاں دے وچکار 20 فروری 2015 نوں جنگ بندی اُتے اتفاق رائے ہويا سی۔ خبر رساں ادارے اے ایف پی دے بیان دے مطابق ، دونے فریقاں نے اس جنگ دے شرائط اُتے اتفاق کيتا اے ، "خطے وچ پائیدار تناؤ دی وجوہات توں نمٹنا۔" [۲۶۴]
"مالی دے رہنماواں نے خودمختاری نوں مسترد کردتا اے ، لیکن اوہ منحرف مقامی طاقتاں اُتے غور کرنے اُتے راضی نيں۔" [۲۶۵]
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ ۱.۵ ۱.۶ ۱.۷ ۱.۸ "Les djihadistes s'emparent d'une ville à 400 km de Bamako" (in fr). http://www.france24.com/fr/20130114-mali-djihadistes-semparent-dune-ville-a-400-km-bamako-le-drian. Retrieved on ۱۴ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ "Mali conflict: West African troops to arrive 'in days'". Mali conflict: West African troops to arrive 'in days'. 15 January 2013. https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-21029916. Retrieved on ۱۵ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Irish, John (12 January 2013). "Niger says sending 500 soldiers to Mali operation". Reuters. https://www.reuters.com/article/2013/01/12/us-mali-rebels-niger-idUSBRE90B0A520130112. Retrieved on ۱۳ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ ۸.۰ ۸.۱ Felix, Bate (11 January 2013). "Mali says Nigeria, Senegal, France providing help". Reuters. https://www.reuters.com/article/2013/01/11/us-mali-rebels-partners-idUSBRE90A0UX20130111. Retrieved on ۱۳ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "Aid Pledged to Mali as More Troops Deploy". Wall Street Journal. 17 January 2013. https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887323783704578248002130070528. Retrieved on ۱۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ ۱۰.۰ ۱۰.۱ ۱۰.۲ ۱۰.۳ "Chad to send 2000 soldiers to Mali". Courier Mail. 17 January 2013. http://www.couriermail.com.au/news/breaking-news/chad-to-send-2000-soldiers-to-mali/story-e6freoo6-1226555842447. Retrieved on ۱۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "AU to hold donor conference on Mali intervention". Africa Review. 18 January 2013. https://web.archive.org/web/20210423112814/http://www.africareview.com/News/AU-to-hold-donor-conference-on-Mali-intervention/-/979180/1668702/-/u8hj4h/-/index.html. Retrieved on ۱۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ ۱۳.۲ "Five more African countries pledge to send troops into Mali: Nigerian minister". NZweek. http://www.nzweek.com/world/five-more-african-countries-pledge-to-send-troops-into-mali-nigerian-minister-45103/. Retrieved on ۲۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "Forces capture Gao rebel stronghold – World News". TVNZ. https://web.archive.org/web/20130127175219/http://tvnz.co.nz/world-news/forces-capture-gao-rebel-stronghold-5327697. Retrieved on ۲۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ ۱۵.۰ ۱۵.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۸.۰ ۱۸.۱ "Estonian government approves sending 50 troops to French-led Mali mission"۔ err.ee۔ 22 March 2018
- ↑ ۱۹.۰ ۱۹.۱ Two Egyptian UN Peacekeepers Killed In Attack on Convoy in Mali West Africa
- ↑ "EU dilemma over Malian armed forces training"۔ Euronews۔ 14 January 2013۔ ۱۹ جنوری ۲۰۱۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ ۲۱.۰ ۲۱.۱ ۲۱.۲ ۲۱.۳ ۲۱.۴ ۲۱.۵ ۲۱.۶ "Mali Crisis: EU troops begin training mission". BBC News. 2 April 2013. https://web.archive.org/web/20130402191030/http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-21998398.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Regering keurt steun aan militaire interventie in Mali goed (Belgium sends transport planes, helicopters and military personnel)" (in Dutch). De Standaard. 15 January 2012. http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20130114_085. Retrieved on ۱۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "Canada sending C-17 transport plane to help allies in Mali". cbcnews.ca. 14 January 2013. http://www.cbc.ca/news/politics/story/2013/01/14/pol-mali-canada-logistical-support.html. Retrieved on ۱۴ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "Canadian special forces on the ground in Mali". National Post. 28 January 2013. http://news.nationalpost.com/2013/01/28/canadian-special-forces-on-the-ground-in-mali/. Retrieved on ۲۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Denmark Confirms Sending Transport Planes to Mali Skirmish Archived 15 January 2013 at the وے بیک مشین. Politiken, 2013.
- ↑ "Germany pledges two transport planes for Mali". Agence France-Presse. 16 January 2013. https://web.archive.org/web/20130201200947/https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5gLCZvOIyoF3XB-cZRV3sf3Nw_LYA?docId=CNG.686473089b00d35ee260e32043cd391d.1b1. Retrieved on ۱۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Germany pledges third transport plane, 20 m dollars for Mali The Guardian, Tuesday 29 January 2013
- ↑ "Magyarország tíz kiképzővel járul hozzá a misszióhoz" (بزبان المجرية)۔ kormany.hu۔ 14 February 2013۔ ۲۹ جولائی ۲۰۱۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ "Defense Minister says Hungary seeking involvement in Mali conflict"۔ politics.hu۔ 14 February 2013۔ ۱۴ جولائی ۲۰۱۴ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ "Irish and British join forces in Mali mission". The Irish Times. January 1970. https://web.archive.org/web/20130214014751/http://www.irishtimes.com/newspaper/frontpage/2013/0214/1224330015385.html. Retrieved on ۱۳ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Squires, Nick (16 January 2013). "Mali: Italy to offer France logistical support". The Telegraph (London). https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/mali/9806111/Mali-Italy-to-offer-France-logistical-support.html. Retrieved on ۱۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "India pledges $100m for Mali reconstruction". The Times of India. 5 February 2013. https://web.archive.org/web/20131004232557/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-02-05/india/36763465_1_mali-intervention-mali-crisis-tuaregs. Retrieved on ۶ فروری ۲۰۱۳.
- ↑ "India's reaction to Mali conflict differs from Syrian, Libyan crises". The Times of India. 4 February 2013. https://web.archive.org/web/20130531185953/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-02-04/india/36741687_1_mali-army-mali-conflict-mali-crisis. Retrieved on ۶ فروری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "India pledges USD one million to UN-backed mission to Mali". The Economic Times. 31 January 2013. https://web.archive.org/web/20160305021005/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2013-01-31/news/36658925_1_usd-afisma-malian-army. Retrieved on ۶ فروری ۲۰۱۳.
- ↑ "India supports efforts at restoring order in Mali". Newstrack India. 5 February 2013. https://web.archive.org/web/20210423111536/https://www.newstrackindia.com/newsdetails/2013/02/05/424--India-supports-efforts-at-restoring-order-in-Mali-.html. Retrieved on ۶ فروری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Nederlands transport voor Franse missie Mali". Nieuws.nl. 17 January 2013. https://web.archive.org/web/20130119060048/http://www.blikopnieuws.nl/bericht/155005/Nederlands_transport_voor_Franse_missie_Mali.html. Retrieved on ۱۹ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ ۴۶.۰ ۴۶.۱ "Militari români, trimiși în misiunea din Mali" (بزبان الرومانية)۔ Yahoo! România۔ 6 February 2013۔ ۱۱ فروری ۲۰۱۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ España confirma que intervendrá en Malí Archived 2016-03-05 at the وے بیک مشین. Cuartopoder, 2013.
- ↑ Spain provides a transport plane. Archived 2013-01-18 at the وے بیک مشین. ABC, 2013.
- ↑ ۴۹.۰ ۴۹.۱ ۴۹.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "UK troops to assist Mali operation to halt rebel advance". BBC. 14 February 2013. https://www.bbc.co.uk/news/uk-20999533. Retrieved on ۱۴ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۵۲.۰ ۵۲.۱ ۵۲.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۵۴.۰ ۵۴.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Gunfire breaks out as Tuareg rebels enter northern Mali city". montrealgazette.com. 31 March 2012. https://montrealgazette.com/news/Gunfire+breaks+Tuareg+rebels+enter+northern+Mali+city/6391463/story.html. Retrieved on ۱ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Tuareg-jihadists alliance: Qaeda conquers more than half of Mali". middle-east-online.com. 4 April 2012. https://web.archive.org/web/20131109183026/http://www.middle-east-online.com/english/?id=51578. Retrieved on ۶ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ ۵۸.۰ ۵۸.۱ "Islamist group claims responsibility for Mali attack that killed 5". reuters.com. 7 March 2015. https://www.reuters.com/article/2015/03/07/us-mali-attacks-group-idUSKBN0M30SN20150307. Retrieved on ۷ مارچ ۲۰۱۵.
- ↑ ۵۹.۰ ۵۹.۱ Comolli (2015), pp. 28, 103, 171.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Hirsch, Afua (22 March 2012). "Mali rebels claim to have ousted regime in coup". The Guardian (London). https://www.theguardian.com/world/2012/mar/22/mali-rebels-coup.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Mali Tuareg and Islamist rebels "agree on Sharia state". BBC News. 26 May 2012. https://www.webcitation.org/6CO7JoGGO?url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-18224004. Retrieved on ۲۷ مئی ۲۰۱۲.
- ↑ Flood, Zoe (29 June 2012). "Trouble in Timbuktu as Islamists extend control". روزنامہ ٹیلی گراف (London). https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/mali/9365390/Trouble-in-Timbuktu-as-Islamists-extend-control.html. Retrieved on ۶ جولائی ۲۰۱۲. "Ansar Dine ordered the Tuareg MNLA group to leave the historical city of Timbuktu … backed by al-Qaeda's north African branch"
- ↑ "Mali and Tuareg rebels sign peace deal". BBC. 19 June 2013. https://web.archive.org/web/20150321062328/http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-22961519.
- ↑ "Mali's Tuareg fighters end ceasefire". AlJazeera. 30 November 2013. http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/11/mali-tuareg-fighters-end-ceasefire-2013113093234673103.html. Retrieved on ۲۸ دسمبر ۲۰۱۳.
- ↑ "Tuareg separatist group in Mali 'ends ceasefire'". BBC News. BBC. 29 November 2013. https://web.archive.org/web/20131202065114/http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-25161049. Retrieved on ۲۸ دسمبر ۲۰۱۳.
- ↑ "Mali signs UN ceasefire to end conflict with northern rebels". BBC News. 20 February 2015. https://www.bbc.com/news/world-africa-31544438.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "France confirms death of Islamist commander Abou Zeid". bbc.com. 23 March 2013. https://www.bbc.com/news/world-africa-21912281. Retrieved on ۲۳ مارچ ۲۰۱۳.
- ↑ "L'Elysée et l'armée française ne confirment pas la mort d'Abou Zeid". lemonde.fr. 28 February 2013. http://www.lemonde.fr/afrique/article/2013/02/28/un-chef-d-aqmi-a-ete-tue-par-l-armee-francaise-au-mali_1840892_3212.html. Retrieved on ۱ مارچ ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "French air strikes kill wanted Islamist militant 'Red Beard' in Mali". reuters.com. 14 March 2014. https://www.reuters.com/article/2014/03/14/us-mali-islamists-idUSBREA2D13Z20140314. Retrieved on ۱۴ مارچ ۲۰۱۴.
- ↑ Laurence, Norman (31 October 2012). "Europe's Response to Mali Threat". Wall Street Journal Blogs. https://blogs.wsj.com/brussels/2012/10/31/europes-response-to-mali-threat/. Retrieved on ۲۰ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Sylla, Coumba (17 January 2013). "Mali's bruised army plays second fiddle in offensive". Agence France-Presse. http://za.news.yahoo.com/malis-bruised-army-plays-second-fiddle-offensive-165006560.html. Retrieved on ۲۰ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "Two French journalists abducted, killed in Mali". دی نیشن (پاکستان). 3 November 2013. http://www.nation.com.pk/international/03-Nov-2013/two-french-journalists-abducted-killed-in-mali. Retrieved on ۱۵ دسمبر ۲۰۱۳.
- ↑ "Mali army retakes key towns from rebels". Al Jazeera. 18 January 2013. http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/01/2013118122039129487.html. Retrieved on ۱۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےhttps://globalnews.ca/news/5096319/canadian-peacekeepers-mali-french-counter-terrorism-troops
لئی۔ - ↑ Liberian legislature approves troop commitment to Mali Voice of America, 25 January 2013
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ it:European Union Training Mission
- ↑ ۸۶.۰ ۸۶.۱ ۸۶.۲ ۸۶.۳ ۸۶.۴ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۸۷.۰ ۸۷.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےfrance
لئی۔ - ↑ "Analysis: French early strike shakes up Mali intervention plan". Reuters. 13 January 2013. https://www.reuters.com/article/2013/01/13/us-mali-intervention-risks-idUSBRE90C0F520130113.
- ↑ "Traore readies to take over in Mali". news24.com. 12 April 2012. http://www.news24.com/Africa/News/Traore-readies-to-take-over-in-Mali-20120411. Retrieved on ۱۲ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ 2 killed (17–19 January),[۱] 160 killed (24–25 January),[۲] 19 killed (16 February), [۳] total of 181 reported killed
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ 63 killed (Jan.-March 2013),[۴] 50 killed (May 2014),[۵] 3 killed (9 Feb. 2016),[۶] 3 killed (12 Feb. 2016),[۷] 5 killed (27 May 2016),[۸] 17 killed (19 July 2016),[۹] 5 killed (12 Jan. 2017),[۱۰] 5 killed (17 June 2017),[۱۱] 8 killed (9 July 2017),[۱۲] 2 killed (14 Aug. 2017),[۱۳] 1 killed (Nov. 2017),[۱۴] 14 killed (27 Jan. 2018),[۱۵] 6 killed (27 Feb. 2018),[۱۶] 41 killed (30 Sep. 2019),[۱۷] 77 killed (Nov. 2019),[۱۸][۱۹] 20 killed (26 Jan. 2020),[۲۰] 9 killed (15 Feb. 2020),[۲۱] 30 killed (19 March 2020),[۲۲] 25 killed (6 April 2020),[۲۳] 24 killed (15 June 2020),[۲۴] 9 killed (2 July 2020),[۲۵] total of 417 reported killed
- ↑ 38 killed (Jan.-April 2013),[۲۶] 36 killed (May 2013-Oct. 2016),[۲۷] 9 killed (2017),[۲۸] 2 killed (2018),[۲۹] 12 killed (2019),[۳۰] 3 killed (10 May 2020),[۳۱] total of 100 reported killed
- ↑ See fr (French military casualties in Mali and the Sahel) for more details and citations.
- ↑ 2 killed (2015),[۳۲] 7 killed (2016),[۳۳] 4 killed (8 June 2017),[۳۴] 3 killed (2019),[۳۵] total of 16 reported killed
- ↑ 1 killed (2015),[۳۶] 9 killed (3 Oct. 2014),[۳۷] 4 killed (2017),[۳۸] 1 killed (2018),[۳۹] total of 15 reported killed
- ↑ 1 killed (2013),[۴۰] 3 killed (2014),[۴۱] 6 killed (2015),[۴۲] 1 killed (2017),[۴۳] 3 killed (2018),[۴۴] total of 14 reported killed
- ↑ 1 killed (25 May 2015),[۴۵] 2 died (15 May 2016),[۴۶] 3 killed (2017),[۴۷] 4 killed (2018),[۴۸] 1 died (6 Aug. 2019),[۴۹] total of 10 reported killed
- ↑ 1 killed (2013),[۵۰] 6 killed (2016),[۵۱] 1 killed (2017),[۵۲] 1 killed (2019),[۵۳] total of 9 reported killed
- ↑ 2 killed (21 Jan. 2013),[۵۴] 2 killed (6 May 2013),[۵۵] 1 killed (2019),[۵۶] total of 5 reported killed
- ↑ Netherlands to end Mali peacekeeping contribution in May
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Two Germans killed in U.N. helicopter crash in north Mali
- ↑ ۱۰۷.۰ ۱۰۷.۱ "United Nations Staff Union President Urges States to Enhance Peacekeeper Security, as Targeted Attacks Kill 424 'Blue Helmets', Civilian Personnel in Last Decade". United Nations. https://www.un.org/press/en/2020/org1707.doc.htm.
- ↑ ۱۰۸.۰ ۱۰۸.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Fierce clashes between Malian army and Tuareg rebels kill 47". The Daily Telegraph (London). 19 January 2012. https://www.webcitation.org/6BPQ1JyfE?url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/mali/9026722/Fierce-clashes-between-Malian-army-and-Tuareg-rebels-kill-47.html.
- ↑ "Mali says 20 rebels killed, thousands flee". Reuters. 5 February 2012. https://web.archive.org/web/20131101151252/http://www.reuters.com/article/2012/02/05/mali-rebels-attack-idAFL5E8D407420120205. Retrieved on ۷ مارچ ۲۰۱۲.
- ↑ "Heavy fighting in north Mali, casualties reported". Reuters. 7 February 2012. https://www.reuters.com/article/2012/02/17/ozatp-mali-rebellion-idAFJOE81G00Q20120217. Retrieved on ۱۱ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ ۱۱۵.۰ ۱۱۵.۱ "Mali: au moins 35 morts dans les affrontements islamistes/Touareg à Gao" (in French). Agence France-Presse. 30 June 2012. https://web.archive.org/web/20130122182826/https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5jd17HpOQd9fm43sEXIKYc2Okw-IQ?docId=CNG.d0196da202fadb24721b10ebdc7572ae.b61. Retrieved on ۳۰ جون ۲۰۱۲.
- ↑ ۱۱۶.۰ ۱۱۶.۱ ۱۱۶.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۱۷.۰ ۱۱۷.۱ ۱۱۷.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۱۸.۰ ۱۱۸.۱ ۱۱۸.۲ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےsomeunarmed
لئی۔ - ↑ Tran, Mark (17 January 2013). "Mali refugees flee across borders as fighting blocks humanitarian aid". The Guardian (London). https://www.theguardian.com/global-development/2013/jan/17/mali-refugees-borders-fighting-humanitarian-aid. Retrieved on ۱۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Associated Press, "Coup Leader Reinstates Mali's Constitution", Express, 2 April 2012. p. 8.
- ↑ "France begins Mali military intervention". الجزیرہ. 11 January 2013. http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/01/2013111135659836345.html. Retrieved on ۱۱ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "Five Malians killed in ambush blamed on Tuareg: army". Agence France-Presse. 22 March 2013. http://www.globalpost.com/dispatch/news/afp/130322/five-malians-killed-ambush-blamed-tuareg-army. Retrieved on ۲۳ مارچ ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Backgrounder: Situation in Mali, Ralph Sundberg, 5 June 2012, Uppsala Conflict Data Program, http://uppsalaconflictdataprogram.wordpress.com/2012/06/05/backgrounder-situation-in-mali/
- ↑ ۱۳۰.۰ ۱۳۰.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Marc Fonbaustier, Mali: A case study of a complex African crisis, Marcfonbaustier.tumblr.com, June 2012
- ↑ "West African ECOWAS Leaders Impose Mali Sanctions". BBC. 3 April 2012. https://web.archive.org/web/20130202221612/http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-17591322. Retrieved on ۱۴ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Mali: Rebellion claims a president". IRIN. 22 March 2012. http://www.irinnews.org/Report/95127/MALI-Rebellion-claims-a-president. Retrieved on ۲ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Tuareg rebels take Mali garrison town, say sources". Reuters. Trust. 11 March 2012. https://www.webcitation.org/6COegnEDL?url=http://www.trust.org/alertnet/news/tuareg-rebels-take-mali-garrison-town-say-sources/. Retrieved on ۲۲ مارچ ۲۰۱۲.
- ↑ "Mauritania denies collusion as Mali rebels advance". Reuters. 14 March 2012. https://web.archive.org/web/20150114212715/https://af.reuters.com/article/maliNews/idAFL5E8EE7LD20120314?pageNumber=2&virtualBrandChannel=0. Retrieved on ۲۲ مارچ ۲۰۱۲.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.سانچہ:Dead link
- ↑ "Mali army claims upper hand over rebels amid coup disarray". Agence France-Presse. 25 March 2012. https://web.archive.org/web/20120407112444/http://www.thisdaylive.com/articles/mali-army-claims-upper-hand-over-rebels-amid-coup-disarray/112262/. Retrieved on ۲۵ مارچ ۲۰۱۲.
- ↑ "Renegade Mali soldiers say seize power, depose Toure". Reuters. 22 March 2012. https://web.archive.org/web/20120725190152/http://af.reuters.com/article/topNews/idAFJOE82L00620120322. Retrieved on ۲۲ مارچ ۲۰۱۲.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۴۹.۰ ۱۴۹.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Mali's new leader threatens 'total war' against Tuareg rebels". The Daily Telegraph (London). 13 April 2012. https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/mali/9201664/Malis-new-leader-threatens-total-war-against-Tuareg-rebels.html. Retrieved on ۱۴ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ Robyn Dixon; Jane Labous (4 April 2012). "Gains of Mali's Tuareg rebels appear permanent, analysts say". Los Angeles Times. http://www.latimes.com/news/nationworld/world/la-fg-mali-tuaregs-20120404,0,5399355.story?track=rss. Retrieved on ۳ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ Cheick Dioura; Adama Diarra (31 March 2012). "Mali Rebels Assault Gao, Northern Garrison". Huffington Post. Reuters. http://www.huffingtonpost.com/2012/03/31/mali-rebels-assault_n_1393415.html. Retrieved on ۵ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ "Mali Tuareg rebels declare independence in the north". BBC News. 6 April 2012. https://www.webcitation.org/6AGfVdHeO?url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-17635437. Retrieved on ۲۸ اگست ۲۰۱۲.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Felix, Bate; Diarra, Adama (10 April 2012). "New north Mali Arab force seeks to "defend" Timbuktu". Reuters. https://web.archive.org/web/20131019185110/http://www.reuters.com/article/2012/04/10/ozatp-mali-north-idAFJOE83901120120410. Retrieved on ۲ اکتوبر ۲۰۲۰.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Mali rebel groups 'clash in Kidal'". BBC News. 8 June 2012. https://web.archive.org/web/20121223052848/http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-18377168.
- ↑ "Afghan, Pakistani jihadists 'operating in northern Mali'"۔ France 24۔ 7 June 2012
- ↑ "Mali Tuareg and Islamist rebels agree on Sharia state". BBC News. 26 May 2012. https://www.webcitation.org/6CO7JoGGO?url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-18224004. Retrieved on ۲۷ مئی ۲۰۱۲.
- ↑ Peggy Brugiere (29 June 2012). "Backed by popular support, Mali's Islamists drive Tuareg from Gao". France 24. https://web.archive.org/web/20150611010918/http://observers.france24.com/content/20120629-mali-backed-popular-support-islamists-drive-tuareg-separatists-north-city-gao. Retrieved on ۲ اکتوبر ۲۰۲۰.
- ↑ Adam Nossiter (15 July 2012). "As Refugees Flee Islamists in Mali, Solutions Are Elusive". The New York Times. https://www.webcitation.org/6AGhBsP5a?url=http://www.nytimes.com/2012/07/16/world/africa/local-militia-bolsters-islamist-militants-in-mali.html?_r=2. Retrieved on ۲۸ اگست ۲۰۱۲.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Brahima Ouedraogo (24 September 2012). "Mali's secular Tuareg rebels splinter, new group says independence unrealistic". The Star Tribune. Associated Press. https://www.webcitation.org/6BRQo1tFn?url=http://www.startribune.com/world/171061311.html?refer=y. Retrieved on ۱۵ اکتوبر ۲۰۱۲.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Al Jazeera, Rebels capture Mali government troops, Al Jazeera, 8 January 2013
- ↑ Mali : tirs de sommation sur la ligne de démarcation, Radio France Internationale. 8 January 2013
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "France begins Mali military intervention". الجزیرہ. 11 January 2013. http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/01/2013111135659836345.html. Retrieved on ۱۱ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۸۰.۰ ۱۸۰.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Mali frappes francaises sur Gao"۔ Romandie.com۔ ۱۸ جنوری ۲۰۱۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ "Mali frappes aeriennes francaises pres de Kidal autre bastion jihadiste"۔ Romandie.com۔ ۱۸ جنوری ۲۰۱۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ "Quatre Rafale de la BA 113 ont conduit des frappes aériennes près de Gao, au Mali" (بزبان فرانسیسی)۔ France 3 Champagne-Ardenne
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Mali: plus de 60 jihadistes tués"۔ Le Figaro۔ 14 January 2013
- ↑ "Mali: attaque des islamistes sur la route de Bamako"۔ Le Figaro۔ 14 January 2013
- ↑ "Mali-based Islamists pledge attacks on French soil"۔ France 24۔ 14 January 2013
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "French and Malian troops push northward". Al Jazeera. 22 January 2013. http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/01/20131221473430858.html. Retrieved on ۲۲ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "Mali Troops Advance into Rebel-Held Territory". Voice of America. 25 January 2013. http://www.voanews.com/content/mali-troops-advance-into-rebel-held-territory/1590636.html. Retrieved on ۲۵ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "New Mali rebel faction calls for negotiations". Al Jazeera. 25 January 2013. http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/01/2013124223130722857.html. Retrieved on ۲۵ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Formanek, Ingrid (26 January 2013). "Malian troops recapture rebel stronghold". CNN. http://edition.cnn.com/2013/01/26/world/africa/mali-unrest/?hpt=hp_t2. Retrieved on ۲۶ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ French-led troops in Mali control access to Timbuktuسانچہ:مردہ ربط The Times of India. Retrieved 28 January 2013
- ↑ French-led troops control access to Timbuktu: military Daily News. Retrieved 28 January 2013
- ↑ Breaking News: French-led troops control access to Timbuktu: military Straits Times. Retrieved 28 February 2013
- ↑ "French and Malian forces have retaken Timbuktu". Al Jazeera. 28 January 2013. https://www.youtube.com/watch?v=BsySihCbLF8.
- ↑ "les touaregs laïques disent avoir repris Kidal". Le Figaro. 28 January 2013. http://www.lefigaro.fr/international/2013/01/28/01003-20130128ARTFIG00523-mali-les-touaregs-laiques-disent-avoir-repris-kidal.php. Retrieved on ۲۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "Reports: Islamists Lose Two Cities in Northern Mali". Voice of America. 28 January 2013. http://www.voanews.com/content/french-forces-seize-control-outside-timbuktu/1592063.html.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ http://www.blogs.rue89.com/yeti-voyagear/2013/02/14/guerre-du-mali-que-sest-il-passe-sur-gao-229642سانچہ:Dead link
- ↑ BBC – Mali Conflict: First suicide bomber in Gao Archived 8 February 2013 at the وے بیک مشین
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Mali rebels launch guerrilla attack on Gao". Al Jazeera. 11 February 2013. http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/02/2013210112741105848.html.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Cheick Diouara. "Five killed in Islamist car bomb attacks in north Mali". Reuters. https://news.yahoo.com/five-killed-islamist-car-bomb-attacks-north-mali-192116177.html;_ylt=A2KJ2UYQWyhRbFIA51rQtDMD. Retrieved on ۲۳ فروری ۲۰۱۳.
- ↑ ERIC SCHMITT and SCOTT SAYARE. 22 February 2013. U.S. Opens Drone Base in Niger, Building Africa Presence. New York City: The New York Times. Retrieved, 22 February 2013. < https://www.nytimes.com/2013/02/23/world/africa/in-niger-us-troops-set-up-drone-base.html?smid=pl-share>
- ↑ "Ten Chadian soldiers killed fighting Islamists in Mali"۔ Yahoo!۔ ۲۷ فروری ۲۰۱۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ Mali car bomb 'targets Tuareg checkpoint' in Kidal Archived 27 February 2013 at the وے بیک مشین
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ http://www.bbc.news.ukسانچہ:Dead link
- ↑ French soldier killed by northern Mali roadside bomb – BBC News, 29 April 2013
- ↑ "AQMI: l'Emir l'Algérien Abou Zeïd aurait été neutralisé par les forces françaises". Algerie-Focus. 28 February 2013. https://web.archive.org/web/20130504235202/http://www.algerie-focus.com/blog/2013/02/28/aqmi-lemir-lalgerien-abou-zeid-aurait-ete-neutralise-par-les-forces-francaises/. Retrieved on ۲ اکتوبر ۲۰۲۰.
- ↑ "Francia mata al terrorista que más occidentales secuestró en el Sahel". El País. 28 February 2013. http://internacional.elpais.com/internacional/2013/02/28/actualidad/1362085358_974646.html.
- ↑ Chad Said to Have Killed Mastermind of Algerian Attack By ADAM NOSSITER Published: 2 March 2013 New York Times Africa on line https://www.nytimes.com/2013/03/03/world/africa/chad-claims-to-have-killed-algeria-hostage-crisis-mastermind.html?_r=0
- ↑ 2 March 2013 Islamist militant Mokhtar Belmokhtar 'killed in Mali' BBC News Africa https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-21645769
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.سانچہ:Dead link
- ↑ Nicholls, Dominic (20 July 2018). "Britain risks 'open ended' conflict in Mali in bid to protect European security". Daily Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/2018/07/20/britain-risks-open-ended-conflict-mali-bid-protect-european/. Retrieved on ۶ اگست ۲۰۱۸.
- ↑ "Franco-German brigade to boost Mali security". 20 February 2014. http://www.aljazeera.com/news/africa/2014/02/franco-german-brigade-boost-mali-security-2014219174951869198.html.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "UN and French forces in 'large-scale' operation in Mali". BBC News. 2013-10-24. https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-24658349. Retrieved on ۲ جنوری ۲۰۱۴.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Two Chadian Soldiers, Civilian Killed in Mali Bombing". naharnet.com. 23 October 2013. http://www.naharnet.com/stories/en/103087.
- ↑ Baba Ahmed (16 November 2019). "Mali's military abandons isolated outposts amid attacks". Washington Post / Associated Press. https://www.washingtonpost.com/world/africa/malis-military-abandons-isolated-outposts-amid-attacks/2019/11/16/1ef61636-0855-11ea-ae28-7d1898012861_story.html. Retrieved on ۱۶ نومبر ۲۰۱۹.
- ↑ Burke, Jason (2 November 2019). "Jihadists kill scores of soldiers in Mali attack". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2019/nov/02/dozens-killed-in-mali-jihadist-attack. Retrieved on ۱۶ نومبر ۲۰۱۹.
- ↑ "Islamic State group claims responsibility for Mali attack". ABC News (The Associated Press). 21 November 2019. https://abcnews.go.com/International/wireStory/islamic-state-group-claims-responsibility-mali-attack-67191081?cid=clicksource_4380645_null_headlines_hed. Retrieved on ۲۱ نومبر ۲۰۱۹.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Cole, Alison (17 January 2013). "Mali and the ICC: what lessons can be learned from previous investigations?". The Guardian (London). https://www.theguardian.com/law/2013/jan/17/mali-icc-lessons-learned-investigations. Retrieved on ۱۹ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Afua Hirsch (15 May 2012). "Mali rebels face backlash after months of instability and violence". The Guardian (London). https://www.theguardian.com/world/2012/may/16/mali-rebels-instability-violence?newsfeed=true. Retrieved on ۱۶ مئی ۲۰۱۲.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "UN Council Hammers out Condemnation of Mali Conflict". Agence France-Presse. 3 April 2012. https://web.archive.org/web/20130201201303/https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5jZ9grPfu0TWqNu4VZE6rRlTWKRCA?docId=CNG.18f2de9d4c145d61a54efeb26eb8e9ae.131. Retrieved on ۳ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ George Fominyen (3 April 2012). "WFP suspends some operations in Mali after food aid looted". Reuters. alert.net. https://web.archive.org/web/20120418204956/http://www.trust.org/alertnet/news/wfp-suspends-some-operations-in-mali-after-food-aid-looted/. Retrieved on ۳ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ "Mali: 200,000 flee fighting, UN World Food Programme suspends aid in north". Agence France-Presse. 3 April 2012. https://web.archive.org/web/20120406024842/http://www.timescolonist.com/news/Mali+flee+fighting+World+Food+Programme+suspends+north/6402495/story.html. Retrieved on ۳ اپریل ۲۰۱۲.
- ↑ Tran, Mark (23 October 2012). "Mali conflict puts freedom of 'slave descendants' in peril". The Guardian (London). https://www.theguardian.com/global-development/2012/oct/23/mali-conflict-freedom-slave-descendants-peril. Retrieved on ۲۴ نومبر ۲۰۱۲.
- ↑ Adam Nossiter (30 January 2012). "Islamists in North Mali Stone Couple to Death". The New York Times. https://www.nytimes.com/2012/07/31/world/africa/couple-stoned-to-death-by-islamists-in-mali.html. Retrieved on ۳۰ جولائی ۲۰۱۲.
- ↑ "Mali 'thief's' hand amputated by Islamists in Ansongo". BBC News. 9 August 2012. https://web.archive.org/web/20120809182025/http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-19195985. Retrieved on ۹ اگست ۲۰۱۲.
- ↑ "Rebels burn Timbuktu tomb listed as U.N. World Heritage site". CNN. 6 May 2012. http://edition.cnn.com/2012/05/05/world/africa/mali-heritage-sites/index.html?hpt=hp_t3. Retrieved on ۴ مئی ۲۰۱۲.
- ↑ "Timbuktu shrines damaged by Mali Ansar Dine Islamists". BBC News. 30 July 2012. https://www.webcitation.org/6AGi8m3nE?url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-18657463. Retrieved on ۲۸ اگست ۲۰۱۲.
- ↑ "Fleeing Islamists burn priceless Timbuktu library". Debka. https://web.archive.org/web/20130129061700/http://debka.com/newsupdate/3563/. Retrieved on ۲۸ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "Mali coup: Tuaregs tell of ethnic attacks". BBC News. 17 May 2012. https://web.archive.org/web/20120830015611/http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-18057916.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Human Rights Watch: Mali's Army Killing Civilians In Town Of Niono". Huffington Post. 19 January 2013. http://www.huffingtonpost.com/2013/01/19/human-rights-watch-mali-army-killing-civilians_n_2511680.html.
- ↑ "Mali conflict: Troops accused of 'summary executions'". BBC News. 24 January 2013. https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-21166537. Retrieved on ۲۴ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ Voices United for Mali-'Mali-ko' (Peace / La Paix)-Français sous-titres یوٹیوب اتے
- ↑ Kosner, Anthony Wing (19 January 2013). "For Music Fans, The Tragic War in Mali Has A Human Voice, Lots of Them". Forbes. https://web.archive.org/web/20130122082352/http://www.forbes.com/sites/anthonykosner/2013/01/19/for-music-fans-the-tragic-war-in-mali-has-a-human-voice-lots-of-them/. Retrieved on ۱۹ جنوری ۲۰۱۳.
- ↑ "America and French Mediations to Suffer From Malian Crisis". News Ghana. 2015-11-22. http://newsghana.com.gh/america-and-french-mediations-to-suffer-from-malian-crisis/. Retrieved on ۲۲ نومبر ۲۰۱۵.
- ↑ "Mali signs UN ceasefire to end conflict with northern rebels". BBC News. 2015-02-20. https://www.bbc.com/news/world-africa-31544438. Retrieved on ۲۰ فروری ۲۰۱۵.
کتابیات
[سودھو]- Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
ہور پڑھو
[سودھو]- الیکسس ارویف ، "مالی وچ بحران ،" کانگریس دے لئی کانگریس دی ریسرچ سروس رپورٹ ، 14 جنوری 2013
- مالی آئی سی ٹی جے وچ عبوری انصاف دے لئی امکانات تے چیلنجز
باہرلے جوڑ
[سودھو]- صحارا دے یتیم ، صحارا صحرا دے تیورگ لوکاں دے بارے وچ اک تن حصے دی دستاویزی سیریز۔
- آپریشن 'سرپل': مالی ، 2013–2014 وچ فرانسیسی مداخلت دا اک اسٹریٹجک تجزیہ (سیرگی بوئک تے بارٹ شورمین ، جرنل آف اسٹریٹجک اسٹڈیز 2015)
- مالی وچ غیر متوقع 2012 دا بحران: خطرے اور دھمکیوں دے انحراف دے نتائج (سیرگی بوئک تے گلیم ڈی والک ، تنازعات تے دہشت گردی دے مطالعے 2019)
- صيانة CS1: لغة غير مدعومة
- فرانسیسی زبان کے حوالوں پر مشتمل صفحات
- تصویر دا متروک پیرامیٹر استعمال کرنے والے صفحات
- پرتگال دیاں جنگاں
- کینیڈا دیاں جنگاں
- عوامی جمہوریہ چین دیاں جنگاں
- جمہوریہ آئرلینڈ دیاں جنگاں
- انگولا دیاں جنگاں
- ہنگری دیاں جنگاں
- چیک جمہوریہ دیاں جنگاں
- نمیبیا دیاں جنگاں
- متحدہ عرب امارات دیاں جنگاں
- اتحاد القمری دیاں جنگاں
- الجزائر دیاں جنگاں
- ہسپانیہ دیاں جنگاں
- نیدرلینڈز دیاں جنگاں
- ڈنمارک دیاں جنگاں
- جرمنی دیاں جنگاں
- مملکت متحدہ دیاں جنگاں
- ریاستہائے متحدہ دیاں جنگاں
- یوگنڈا دیاں جنگاں
- گیبون دیاں جنگاں
- تنزانیہ دیاں جنگاں
- روانڈا دیاں جنگاں
- جنوبی افریقہ دیاں جنگاں
- لائبیریا دیاں جنگاں
- گنی بساؤ دیاں جنگاں
- کیپ ورڈی دیاں جنگاں
- گیمبیا دیاں جنگاں
- برونڈی دیاں جنگاں
- سیرالیون دیاں جنگاں
- آزادی دیاں جنگاں
- ٹوگو دیاں جنگاں
- سینیگال دیاں جنگاں
- نائجیریا دیاں جنگاں
- نائجر دیاں جنگاں
- مالی دیاں جنگاں
- آئیوری کوسٹ دیاں جنگاں
- جمہوریہ گنی دیاں جنگاں
- گھانا دیاں جنگاں
- چاڈ دیاں جنگاں
- برکینا فاسو دیاں جنگاں
- بینن دیاں جنگاں
- بیلجیم دیاں جنگاں
- تریخ ازواد
- مالی وچ بغاوتاں
- 2020ء دی دہائی دے تنازعات
- 2010ء دی دہائی دے تنازعات
- مالی وچ 2010ء دی دہائی
- جملہ مضامین مع مردہ خارجی روابط
- ویب آرکائیو سانچے مع وے بیک روابط
- غیر نظر ثانی شدہ تراجم اُتے مشتمل صفحات