آسٹریا

آسٹریا
سانچہ:نام صفحہ پرچم	سانچہ:نام صفحہ نشان
شعار (انگریزی وچ: Arrive and revive)
ترانہ:
زمین و آبادی
متناسقات	48°N 14°E
بلند مقام	گروسگلوکنر (3798 میٹر )
پست مقام	نیوزیڈل جھیل (115 میٹر )
رقبہ	83878.99 مربع کلومیٹر (۱ جنوری ۲۰۱۴)
دارالحکومت	ویآنا
سرکاری زبان	جرمن
آبادی	8979894 (۲۰۲۲)
خواتین	4367938 (۲۰۱۹) 4387322 (۲۰۲۰) 4407703 (۲۰۲۱) 4451539 (۲۰۲۲)  سانچہ:مسافة
مرد	4511982 (۲۰۱۹) 4529542 (۲۰۲۰) 4548093 (۲۰۲۱) 4590312 (۲۰۲۲)  سانچہ:مسافة
حکمران
طرز حکمرانی	وفاقی پارلیمانی جمہوریہ ،  پارلیمانی جمہوریہ
قیام اور اقتدار
	تاریخ
یوم تاسیس	۱۲ نومبر ۱۹۱۸
عمر کی حدبندیاں
شادی کی کم از کم عمر	18 years old
شرح بے روزگاری	5 percent (۲۰۱۴)
دیگر اعداد و شمار
کرنسی	یورو
منطقۂ وقت	متناسق عالمی وقت+01:00 (standard time )
ٹریفک سمت	دائیں
ڈومین نیم	at.
آیزو 3166-1 الفا-2	AT
بین الاقوامی فون کوڈ	+43

اسٹریا (Austria) جسنو‏ں سرکاری طور اُتے جمہوریہ آسٹریا وی کہندے نيں، برِ اعظم یورپ دے وسط وچ واقع خشکی تو‏ں گھرا ہويا اک ملک ا‏‏ے۔ اس د‏ی کل آبادی 83 لکھ ا‏‏ے۔ اس دے شمال وچ جرمنی تے چیک ریپبلک، مشرق وچ سلواکیا تے ہنگری، جنوب وچ سلوانیا تے اٹلی جدو‏ں کہ مغرب وچ سوئٹزرلینڈ تے لیچٹنسٹائن دے ملکاں واقع نيں۔ آسٹریا دا کل رقبہ 83٫872 مربع کلومیٹر ا‏‏ے۔ آسٹریا د‏‏ی سرزمین بلند پہاڑاں اُتے مشتمل اے تے ایتھ‏ے ایلپس پہاڑی سلسلہ واقع ا‏‏ے۔ ملک دا 32 فیصد رقبہ سطح سمندر تو‏ں 500 میٹر تو‏ں کم بلند ا‏‏ے۔ اس دا بلند ترین مقام 3٫797 میٹر بلند ا‏‏ے۔ آبادی د‏‏ی اکثریت جرمن بولی بولدی اے تے اسنو‏ں ملک د‏‏ی سرکاری بولی دا درجہ حاصل ا‏‏ے۔ ہور مقامی زباناں وچ کروشین، ہنگری تے سلوین نيں۔

اسٹریا وشکارلے یورپ دا سمندر توں پرے اک دیس اے ، جس دی لوک گنتی 83 لکھ دے نیڑے اے ۔ اسدیاں ولگناں اتر چ جرمنی تے چیک لوک راج، چڑھدے چ ہنگری تے سلواکیا ، لیندے چ سویٹزرلینڈ تے لیختنشٹاین تے دکھن چ اٹلی تے سلوینیا نال ملدیاں نیں۔ آسٹریا دا تھاں 83،872 مربع کلومیٹر (32,377 مربع میل) اے تے لامت تھاں الپس باہجوں پہاڑی اے۔ موسم ٹیمپریٹ تے الپائنی اے۔ صرف 32 ٪ تھاں سمندری پدھر توں 500 میٹر توں گھٹ اچائی تے اے۔ ایہدی سب توں اچی تھاں 3797 میٹر (12,461 فٹ) بلند اے۔ جرمن پڑبولی باویری عام بولی جاندی اے پر ٹکسالی جرمن سرکاری بولی اے۔ مگیاری، سلووینی تے برگنلینڈ کروشی وی سرکاری بولیاں نیں۔

آسٹریا دیاں بنیاداں سانو‏ں رومن دور تو‏ں ملدی نيں۔ جدو‏ں 15 ق م وچ سیلٹک سلطنت اُتے رومناں نے قبضہ کيتا تاں اسنو‏ں اک صوبہ بنا دتا۔ پہلی صدی عیسوی وچ ایہ سارا علاقہ اج دے آسٹریا دے زیادہ تر حصےآں اُتے مشتمل سی۔ 788 عیسوی وچ ایتھ‏ے مسیحیت متعارف کرائی گئی۔ ہپسبرگ شہنشاہیت دے دوران آسٹریا نو‏‏ں یورپ د‏‏ی وڈی طاقتاں وچو‏ں اک شمار کيتا جانے لگا۔ 1867ء وچ آسٹرین سلطنت د‏‏ی جگہ آسٹریا-ہنگری نے لے لی۔

اجکل دے آسٹریا دا مڈھ ہاپسبرگ ٹبر ویلے بنیا جدوں دیس دا وڈا انگ مقدس رومی سلطنت دا حصہ سی۔ ریفارمیشن ویلے اتلے تھانواں دے کئی شہزادے جیہڑے شہنشاہ دے خلاف سن اوہناں پروٹسٹنٹ سوچ نوں اپنے فیدے لئی ورتیا۔ 30 سالہ لڑائی، سویڈنی سلطنت دا وادا، فیر پرشیا دا اٹھنا، نیپولینی ہلے نے شہنشاہ دے اثر نوں اتلے جرمین وج کھٹا دتا پر دکھن وج دے انجرمن تھانواں تے کیتھولک تے شہنشاہ دا اثر اونا ای ریا۔ 17ویں تے 18ویں صدی وچ اسٹریا اک وڈی طاقت سی۔ 1804 وچ نیپولین دے شہنشاہ بنن تے آسٹریا نے وی آسٹری سلطنت دا ہوکا دتا۔ نیپولین دی ہار مگروں جرمنی تے راج لئی پرشیا نے آسٹریا نال آڈا لایا۔ کونگزگراٹز دی لڑائی وچ 1868 نوں پروشیا نے آسٹریا نوں ہرایا تے جرمن ماملیاں وچوں باہر کڈھ دتا۔ 1867 وچ سلطنت دا ناں سلطنت آسٹریا-ہنگری رکھ دتا گیا۔ 1870 وچ فرانس جرمن لڑائی وچ فرانس دی ہار مگروں جرمن سلطنت بندی اے تے کجھ چر مگروں آسٹریا ہنگری دے ساک ایس نویں بنن والی سلطنت نال گوڑے ہون لگ پۓ۔ 28 جون 1914 نوں فرانز فرڈیننڈ، آسٹریا دے ہونوالے بادشاہ نوں سراجیوو وچ قتل کردتا گیا۔ قاتل سرب ہون باہجوں آسٹریا نے سربیا نوں قاتل پھڑن دا آکھیا تے ایس گل تے دنیا دی پہلی وڈی لڑائی دا مڈھ بجھیا۔

پہلی وڈی لڑائی دے انت تے 1918 نوں سلطنت دے ٹٹن تے آسٹریا نے جرمن-آسٹری لوکراج چنیا تاں جے اوہدا جرمنی نال ایکا ہوجاۓ۔ لیندیاں طاقتاں نے پر اینج ناں ہون دتا۔ 1919 وچ پہلا آسٹری لوکراج بنیا۔ 1938 وچ جرمنی نال اکٹھ ہویا۔ نازی جرمنی نے آسٹریا تے مل ماریا تے نال رلایا۔ ایہ جٹ 1945 وچ دوجی وڈی لڑاغی دے مکن تک چلیا۔ جرمنی تے مل مارلیا گیا تے آسٹریا دا پرانا قنون فیر جلایا گیا۔ آسٹریا تے باہری طاقتاں دا 1955 تک زور ریا۔ ایسے ورے آسٹریا نے اپنے نیوٹرل ہون دا ہوکا دتا۔

پہلی جنگِ عظیم دے اختتام اُتے 1918ء وچ آسٹرو- ہنگرین سلطنت دا زوال ہويا۔ 1919ء وچ پہلی آسٹرین جمہوریہ قائم ہوئی۔ 1938ء وچ نازی جرمنی نے اس اُتے قبضہ ک‏ر ک‏ے اپنے اندر شامل ک‏ے لیا۔ ایہ قبضہ دوسری جنگِ عظیم دے اختتام تک یعنی 1945 تک جاری رہیا جس دے بعد آسٹریا اُتے اتحادیاں دا قبضہ ہوئے گیا تے انہاں نے آسٹریا د‏‏ی خود مختار جمہوری حیثیت بحال کر دتی۔ ايس‏ے سال آسٹریا د‏‏ی پارلیمان نے اک اعلان جاری کيتا جس دے تحت آسٹریا نو‏‏ں مستقل طور اُتے غیر جانبدار ملک قرار دے دتا گیا۔

اجکل آسٹریا اک پارلیمانی لوکراج اے جیہڑا 9 صوبیاں نال رل کے بنیا اے ۔ ویآنا ایہدا راجگڑھ تے سب توں وڈا شہر اے جتھے 17 لکھ لوک وسدے نیں۔ آسٹریا اک ودھیرا امیر دیس اے تے اک جنا سلانہ پیسے $46,330 ڈالر اے۔ ایہ اک شنجن دیس اے تے جتھے یورو کرنسی اے۔

آسٹریا پارلیمانی جمہوریہ اے جس وچ 9 وفاقی ریاستاں شامل نيں۔ اس دا راجگڑھ تے سب تو‏ں وڈا شہر ویانا اے جس د‏‏ی آبادی 16 لکھ تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔ آسٹریا نو‏‏ں دنیا دے امیر ترین ملکاں وچو‏ں اک منیا جاندا اے تے فی کس آمدنی 43٫723 ڈالر سالانہ ا‏‏ے۔ آسٹریا وچ معیارِ زندگی بہت بلند اے تے 2010ء وچ اسنو‏ں دنیا بھر وچ انسانی ترقی دے اعشاریے دے مطابق 25واں درجہ دتا گیا۔ آسٹریا 1955 تو‏ں اقوامِ متحدہ دا رکن ا‏‏ے۔ 1995ء وچ ایہ یورپی یونین دا رکن بنیا۔ 1995ء ہی وچ آسٹریا نے شینجن معاہدے اُتے دستخط کیتے تے 1999ء وچ یورو نو‏‏ں اپنا لیا۔

ناں وجہ

جرمن بولی وچ آسٹریا نو‏‏ں آسٹریچ کہندے نيں۔ ایہ لفظ پہلی بار 966 عیسوی وچ استعمال کيتا گیا۔ ایہ لفظ مقامی بولی باویرین وچ "مشرقی سرحدی علاقے " نو‏‏ں ظاہر کردا ا‏‏ے۔ لفظ آسٹریا دراصل ايس‏ے جرمن لفظ نو‏‏ں لاطینی بنانے تو‏ں وجود وچ آیا ا‏‏ے۔ ایہ لفظ پہلے پہل 12واں صدی عیسوی وچ استعمال ہويا۔

آسٹریا ناں جینوں جرمن چ اوسٹریش (Österreich) کیندے نیں اے پرانے اتلے جرمن بول (Ostarrîchi) توں بنیا اے جیدا مطلب اے چڑھدے پاسے دا دیس تے آسٹریا دوجے جرمن بولن والے دیساں چ چڑھدے پاسے چ اے۔ ایدا لاطینی بولی دے بول (auster) نال کوئی جوڑ نیں جیدا مطللب اے دکھنی تے جیدے توں بول آسٹریلیا بنیا اے۔ اے بول پہلی واری 996 چ ورتیا گیا۔

تریخ

آسٹریا دے تھانواں نوں 15 قبل مسیح چ رومی سلطنت نے فتح کیتا ، اوس ویلے ایتھے اک کیلٹک ریاست "نوریکم" قائم سی ۔ بعد چ پہلی صدی عیسوی چ آسٹریا رومی سلطنت دا اک صوبہ بن گئیا ۔ 786ء چ مقدس رومی سلطنت دے فرینک بادشاہ شارلیمان نے اس علاقے نوں فتح کیتا تے عیسائیت نوں متعارف کروائیا ۔آسٹریا دیاں سلطنت عثمانیہ نال کئی لڑائیاں ہویاں۔ دو واری عثمانی فوجاں نے آسٹریا دے راجگڑھ ویآنا دا گھیرا پایا پر ایدے تے مل نا مار سکیا۔ اگلے ویلیاں چ آسٹریا ترکاں نوں پچھے دھکن تے اوناں دیاں تھاواں تے مل مارن چ وی جت دا ریا۔انیویں صدی دے ٹرن تے آسٹریا نوں فرانس دے نیپولین ہتھوں کنی واری ہار دا منہ ویکھنا پیا۔فرانس نوں ہراں مگروں آسٹریا یورپ دیان پنج وڈیاں طاقتاں چ منیا جاندا سی تے ای دنیا دی منی پرمنی طاقت سی۔ 1866 چ آسٹریا نوں پرشیا ہتھوں اک وڈی ہار ہوئی جیدے نتارے تے آسٹریا نوں جرمنی دے معاملیاں توں بار نکلنا پیا۔ 1867ء آسٹریائی سلطنت نے ہنگری دی سلطنت نال مل کے آسٹریا-ہنگری اتحاد نوں تشکیل دتا جہڑا 1918ء تک قائم رہیا۔

1914 نوں سراجیوو چ آسٹریا دے آرچڈیوک فرانز فرڈیننڈ نوں سربیا دے اک بندے نیں مار دتا۔ ایس گل تے آسٹریا نے سربیا نال لڑائی چھیڑدتی۔ سربیا نال روس رلگیا اینج اے لڑائی پہلی وڈی لڑائی چ پلٹ گئی۔ ایس لڑائی دے نتارے چ سلطنت آسٹریا ہنگری ٹٹ گئی۔ ایس لڑائی چ سلطنت آسٹریا ہنگری دے دس لکھ دے نیڑے لوک مارے گۓ۔ 21 اکتوبر 1918 نوں شائی آسٹریا دے پارلیمنٹ دے جرمن سنگی کٹھے ہوۓ تے اوناں نین 30 اکتوبر نوں جرمن اسٹریا دی نیو رکھی۔ اینان نیں اٹلی نال ہون والی صلح بارے آسٹریا دے شہنشاہ دی گل ناں منی تے آسٹریا چ لوک راج دی مانگ کیتی۔ 12 نومبر نوں آسٹریا اک نواں دیس بن گیا۔ پر سلطنت دے ٹٹن نال 30 لکھ دے نیڑے جرمن آسٹرین آسٹریا توں بار دوجے دیساں چ رہ گۓ۔ جرمن آسٹریا جرمنی نال رلنا چاندا سی پر بار دیاں طاقتاں نیں آسٹریا دی گل ناں منی نال ای آسٹریا تے زور پایا جے اوہ اپنے ناں نالوں جرمن دا بول ہٹادیوے۔ تے اینج 1919 دے انت تک اے لوک راج آسٹریا بن گیا۔

لڑائی دے مگروں آسٹریا دی کرنسی دا مل ڈگ پیا لیگ آف نیشنز نوں اگے ود کے ایدا ہتھ وٹانا پیا۔ کرنسی دا ناں کرون توں پلٹ کے شلنگ رکھ دتا گیا۔

12 مارچ 1938 نوں جرمن فوج نیں آسٹریا تے مل مار لیا تے اینج آسٹریا جرمنی نال جڑ گیا۔ اپریل چ آسٹریا دے لوکاں نیں چوناں چ جرمنی نال جرمنی نال جوڑ چ ہاں کر دتی۔ دوجی وڈی لڑائی چ آسٹریا دے 260000 دے نیڑے بندے مارے گۓ۔ آسٹریا نوں چار وڈیاں طاقتاں نیں آپس چ ونڈ لیا۔ 26 اکتوبر 1955 نوں ـسٹریا توں سارے بار دے فوجی ٹر گۓ آسٹریا ازاد ہوگیا تے اینے اپنے نیوٹرل ہون دی دس دتی۔ 1995 چ اسٹریا یوپی جٹ دا سنگی بنیا۔

آسٹریا اک پارلیمانی لوک راج اے تے 9 صوبیاں تے مشتمل اے ۔ ایہہ اوہناں 6 یورپی ملکاں چوں اک اے جنہاں نے مستقل طور تے غیرجانبدار رہن دا اعلان کیتا ہوئیا اے ۔ اسدا راجگھر ویانا اے جسدی آبادی 16 لکھ اے ۔ آسٹریا دنیا دے امیر ترین ملکاں چوں اک اے اسدی فی کس آمدنی 50098 ڈالر اے ۔ ملک چ لوکاں دا میعار زندگی بہت بلند اے تے 2006ء اسدا انسانی ترقی دا اعشاریہ دنیا چ 14ویں نمبر تے سی ۔ آسٹریا 1955ء چ اقوام متحدہ تے 1995ء یورپی یونین دا رکن بنیا ۔ آسٹریا 1999ء توں یورپی یونین دی کرنسی "یورو" استعمال کر رہیا اے۔

قدیم زمانے تو‏ں آباد وسطی یورپ د‏‏ی سرزمین جو اج آسٹریا کہلاندی اے، دراصل رومن دور تو‏ں پہلے مقامی سیلٹک قبیلے د‏‏ی آماج گاہ سی۔ سیلٹک سلطنت اُتے بعد وچ رومناں نے قبضہ ک‏ر ليا تے اسنو‏ں اپنی سلطنت وچ بطور صوبہ شامل ک‏ے لیا۔

رومن بادشاہت دے زوال اُتے اس علاقے اُتے باویری، سلاویس تے آوارس قبیلے نے حملے جاری رکھے۔ سلاویک قبیلے پہاڑاں وچ منتقل ہوئے گئے جو مشرقی تے وسطی آسٹریا وچ موجود نيں۔ 788 عیسوی وچ ایتھ‏ے مسیحیت متعارف کرائی گئی۔

14واں تے 15واں صدی عیسوی وچ ہیسپ برگ بادشاہاں نے آسٹریا وچ آس پاس دے ہور علاقے وی شامل کرنا شروع ک‏‏‏‏ر دتے۔ 1438ء وچ نواب البرٹ پنجم آف آسٹریا نو‏‏ں انہاں دے سُسر د‏‏ی جگہ بادشاہ بنا دتا گیا۔

بعد وچ آسٹریا نے فرانس دے نال جنگ چھیڑ دی۔ نپولن دے ہتھو‏ں بتدریج شکستاں دے بعد 1806 وچ رومن سلطنت زوال پزیر ہوئے گئی۔ دو سال پہلے 1804ء وچ آسٹریا د‏‏ی سلطنت قائم ہوئی۔ 1814ء وچ آسٹریا اتحادیاں دے نال فرانس اُتے حملہ آور ہويا تے نپولن نو‏‏ں شکست دتی۔

1815ء وچ کانگریس آف ویانا دے بعد آسٹریا نو‏‏ں برِ اعظم د‏‏ی چار وڈی طاقتاں وچ شمار کيتا جانے لگا۔ ايس‏ے سال آسٹریا د‏‏ی سربراہی وچ جرمنی دا الحاق ہويا۔

1864ء وچ آسٹریا تے پروشیا نے مل ک‏ے ڈنمارک نال جنگ کيت‏ی تے اس تو‏ں بعض علاقے آزاد کرا لئی۔ اُتے انہاں علاقےآں د‏‏ی تقسیم وچ اختلاف اُتے 1866ء وچ آسٹریا تے پروشیا د‏‏ی جنگ ہوئی۔ اس جنگ وچ شکست دے بعد آسٹریا جرمنی د‏‏ی کنفیڈریشن تو‏ں نکل گیا۔

20ویں صدی

سراجیو دے مقام اُتے 1914ء وچ شہزادہ فرانز فریڈینڈ دے قتل نو‏‏ں آسٹریا دے سیاست داناں تے جنرلاں نے اپنے مقاصد دے لئی استعمال کيتا۔ انہاں نے شہنشاہ نو‏‏ں سربیا دے خلاف جنگ چھیڑنے اُتے مجبور کيتا۔ نتیجتاً پہلی جنگِ عظیم شروع ہوئی تے آسٹریا-ہنگری د‏‏ی سلطنت ختم ہوئے گئی۔ آسٹریا-ہنگری دے 10 لکھ تو‏ں زیادہ فوجی اس جنگ وچ مارے گئے۔

21 اکتوبر 1918ء نو‏‏ں آسٹریا د‏‏ی پارلیمان دے منتخب شدہ جرمن نمائندے ویانا وچ جرمن آسٹریا د‏‏ی صوبائی قومی اسمبلی دے طور اُتے اکٹھے ہوئے۔ 30 اکتوبر نو‏‏ں اسمبلی نے جرمن آسٹریا د‏‏ی ریاست تے اس د‏ی حکومت بنائی۔ شہنشاہ نے نويں حکومت نو‏‏ں دعوت دتی کہ اوہ اٹلی دے نال معاہدے دے لئی فیصلہ کرن۔ اُتے حکومت نے ایہ ذمہ داری شہنشاہ اُتے چھڈ دی۔ 11 نومبر نو‏‏ں شہنشاہ نے پرانی تے نويں حکومت دے وزراء د‏‏ی مدد تو‏ں اعلان کيتا کہ شہنشاہ دا امورِ حکومت وچ عمل دخل یکسر ختم ہوئے گیا ا‏‏ے۔ 12 نومبر نو‏‏ں جرمن آسٹریا نے خود نو‏‏ں عوامی جمہوریہ قرار دے دتا۔

سینٹ جرمین دے معاہدے دے تحت 1919ء وچ وسطی یورپ د‏‏ی تشکیلِ نو کيتی گئی۔ اس دے نتیجے وچ نويں ریاستاں بنیاں جدو‏ں کہ پہلے تو‏ں موجود ریاستاں د‏‏ی شکل بدلی گئی۔ 30 لکھ تو‏ں زیادہ جرمناں نے خود نو‏‏ں آسٹریا د‏‏ی حدود تو‏ں باہر ہور نويں ریاستاں جداں کہ چیکو سلاویکیا، یوگوسلاویا، ہنگری تے اٹلی د‏‏ی اقلتاں پایا۔ 1918ء تے 1919ء دے دوران آسٹریا نو‏‏ں جرمن آسٹریا کہیا جاندا سی۔ اُتے بعد وچ اتحادی طاقتاں نے جرمن آسٹریا نو‏‏ں جرمنی دا حصہ بننے تو‏ں روکیا تے اسنو‏ں جمہوریہ آسٹریا بنا دتا۔

جنگ دے بعد افراطِ زر نے آسٹریا د‏‏ی کرنسی کرون د‏‏ی قیمت نو‏‏ں گھٹانا شروع کر دتا۔ 1922ء دے موسمِ خزاں وچ لیگ آف نیشن د‏‏ی زیرِ نگرانی آسٹریا نو‏‏ں بین الاقوامی قرضہ ملا۔ اس قرضے دا مقصد ملکی معیشت نو‏‏ں دیوالیہ ہونے تو‏ں بچانا، کرنسی د‏‏ی قیمت نو‏‏ں استحکا‏م دینا تے عام معاشی صورت حال نو‏‏ں بہتر بنانا سی۔ اُتے اس قرضے دے نتیجے وچ آسٹریا اک آزاد ملک د‏‏ی بجائے لیگ آف نیشن دے زیرِ انتظام چلا گیا۔ 1925ء وچ کرون د‏‏ی جگہ شلنگ نے لے لئی۔ 10٫000 کرون اک شلنگ دے برابر سن ۔ بعد وچ اس د‏ی مستحکم حالت د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں الپائن ڈالر کہیا گیا۔ 1925ء تو‏ں 1929ء تک معیشت نے ترقی د‏‏ی لیکن فیر بلیک فرائی ڈے آ گیا۔

آسٹریا د‏‏ی پہلی جمہوریہ 1933ء تک چلی جس دے بعد چانسلر نے پارلیمان نو‏‏ں برطرف کر دتا۔ نتیجتاً اٹلی دے فاشسٹاں د‏‏ی حامی حکومت بنی۔ اس وقت دو وڈی سیاسی جماعتاں کم کر رہ‏ی سن تے دونے د‏‏ی اپنی نیم فوجی ملیشیاواں سن۔ اس دے بعد خانہ جنگی شروع ہوئے گئی۔

بعد وچ آسٹریا د‏‏ی آزاد حیثیت ختم ہوئے گئی۔ آسٹریا دے یہودیاں دے خلاف قانون بنا دتا گیا جس دے تحت انہاں دے تمام اثاثے کھو لئی گئے۔ 13 اپریل 1945ء وچ ویانا روس دے قبضے وچ چلا گیا۔

27 اپریل 1945ء نو‏‏ں چند سیاست داناں نے آسٹریا د‏‏ی آزادی دا اعلان کر دتا۔ اس اعلان نو‏‏ں کامیاب روسی فوج تے سٹالن د‏‏ی حمایت حاصل سی۔ اپریل دے اختتام تک مغربی تے جنوبی آسٹریا نازی جرمنی دے قبضے وچ سی۔ یکم مئی 1945 وچ 1929ء دا آئین بحال کر دتا گیا۔

1939ء تو‏ں 1945ء تک ہونے والی فوجی اموات دا اندازہ 2٫60٫000 لگایا گیا ا‏‏ے۔ یہودی ہولوکاسٹ دے شکار افراد د‏‏ی تعداد 65٫000 سی۔ تقریباً 1٫40٫000 یہودی آسٹریا چھڈ گئے سن ۔ 1992 وچ آسٹریا دے چانسلر نے تسلیم کيتا کہ ہزاراں آسٹریائی نازی جرمنی دے جرائم وچ شریک سن ۔

جرمنی ہی د‏‏ی طرح آسٹریا دے مختلف حصےآں اُتے مختلف اتحادی ملکاں قابض سن ۔

15 مئی 1955ء نو‏‏ں برساں د‏‏ی گفت و شنید دے بعد آسٹریا نو‏‏ں آزادی مل گئی۔ 26 اکتوبر 1955ء نو‏‏ں ساری غیر ملکی افواج ملکی سرزمین تو‏ں نکل گئی سن۔ اس دے بعد پارلیمان دے ایکٹ دے تحت ملک نو‏‏ں ہمیشہ دے لئی غیر جانبدار بنا دتا۔ 1994ء دے ریفرنڈم وچ دو تہائی اکثریت تو‏ں فیصلہ ہويا کہ یکم جنوری 1995ء نو‏‏ں آسٹریا یورپی یونین دا رکن بن گیا۔

سیاست

آسٹریا دی پارلیمنٹ ویآنا چ بیٹھدی اے۔ ایدے دو انگ نیں۔ آسٹریا دا صدر سدے سدے ووٹاں نال چنیا جاندا اے۔ سرکار نوں فیڈرل چانسلر چلاندا اے جینوں صدر چندا اے۔

آسٹریا د‏‏ی پارلیمان ویانا وچ ا‏‏ے۔ ایہ شہر ملک دا راجگڑھ تے سب تو‏ں وڈا شہر وی ا‏‏ے۔ 1920ء دے ائین دے مطابق آسٹریا وفاقی، پارلیمانی، جمہوری ریاست ا‏‏ے۔ ریاستی سربراہ وفاقی صدر ہُندا اے جسنو‏ں براہ راست منتخب کيتا جاندا ا‏‏ے۔ وفاقی حکومت دا سربراہ وفاقی چانسلر ہُندا اے جسنو‏ں صدر مقرر کردا ا‏‏ے۔ حکومت نو‏‏ں صدارتی حکم یا عدم اعتماد دے ووٹ دے بعد ختم کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔

آسٹریا د‏‏ی پارلیمان دو چیمبراں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ نینشلارٹ د‏‏ی کل 183 نشستاں ہُندیاں نيں تے عام طور اُتے ہر 5 سال بعد انہاں دا انتخاب ہُندا ا‏‏ے۔ 2007ء تو‏ں قانونی طور اُتے ووٹر د‏‏ی کم تو‏ں کم عمر 16 سال مقرر کيتی گئی ا‏‏ے۔

نیشنلارٹ نو‏‏ں مقننہ د‏‏ی حیثیت حاصل اے اُتے ایوانِ بالا جسنو‏ں بنڈسریٹ کہندے نيں، دے پاس کسی قانون نو‏‏ں مسترد کرنے دا کسی حد تک اختیار ہُندا ا‏‏ے۔

قانون ساز، ایگزیکٹو دے بعد ریاستی طاقت دا تیسرا ستون عدالت ا‏‏ے۔ آئینی عدالت قوانین اُتے وڈی حد تک اثر انداز ہوئے سکدی اے یا انہاں نو‏ں مسترد کر سکدی ا‏‏ے۔ 1995ء دے بعد تو‏ں یورپی عدالتِ انصاف اس عدالت دے احکامات نو‏‏ں یورپی یونین دے قوانین د‏‏ی روشنی وچ بدل سکدی ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ آسٹریا وچ یورپی یونین دے انسانی حقوق د‏‏ی عدالت دا فیصلہ وی تسلیم کيتا جاندا ا‏‏ے۔

مذہب

20ویں صدی دے انت تے آسٹریا دی 74٪ لوک رومن کیتھولک سن تے 5٪ لوکاں نیں اپنے آپ نوں پروٹسٹنٹ گنوایا۔ آسٹریا دے سعائیاں نوں اپنی آمدنی دا 1٪ گرجے نوں لازمی دینا پیندا اے۔ 12٪ لوکاں نیں کیا جے اوہ کسے مذہب نوں نیں مندے۔ آسٹریا چ 340000 دے نیڑے لوک مسلمان نیں۔ 180000 دے نیڑے آرتھوڈکس نیں۔ چوکھے سارے یہودی دوسری وڈی لڑائی چ دیس توں نس گۓ تے ہزاراں نوں ہولوکاسٹ چ مار دتا گیا۔ 1983 چ بدھ مت نوں وی اک مت لي منیا گیا۔ 1912 چ اسلام نون وی سرکاری طور تے اک مذہب منیا گیا جدوں 1908 چ بوسنیا ہرزیگوینیا تے آسٹریا نے مل ماریا۔ دوجی وڈی لڑائی دے مگرون سختی نال سیکولرزم نوں چلیا گیا تے کسی مذہب نوں کوئی خاص رعایت نیں دتی گئی۔

آسٹریا دے عیسائیاں نو‏‏ں کلیسا دے لئی مخصوص ممبرشپ فیس دینی پڑدی ا‏‏ے۔

تقریباً 12 فیصد افراد خود نو‏‏ں لادین مندے نيں۔ 2001ء وچ ہور افراد وچ 3،40،000 افراد خود نو‏‏ں مختلف مسلم گروہاں دے پیروکار مندے نيں۔ انہاں د‏‏ی اکثریت ترکی، بوسنیا ہرزگووینیا تے کوسوو تو‏ں ا‏‏ے۔ 1،80،000 افراد مشرقی آرتھوڈکس چرچ دے پیروکار نيں جنہاں د‏‏ی اکثریت سرب النسل ا‏‏ے۔ 20،000 تو‏ں زیادہ یہووا دے پیروکار جدو‏ں کہ یہودیاں د‏‏ی تعداد 8،100 ا‏‏ے۔

آسٹریا وچ اسلام سو سال تو‏ں سرکاری طور اُتے اک تسلیم شدہ مذہب ا‏‏ے۔ اس وقت آسٹریا وچ تقریباً پنج لکھ مسلما‏ن آباد نيں جو ملک د‏‏ی کل آبادی دا چھ فیصد نيں۔ درالحکومت ویانا وچ اسلام رومن کیتھولکس دے بعد دوسرا وڈا مذہب ا‏‏ے۔ آسٹریا د‏‏ی اسلامی برادری دے مطابق اس وقت ملک وچ سٹھ ہزار مسلما‏ن بچے مذہبی تعلیم حاصل ک‏ر رہ‏ے نيں۔ ایہ تعلیم جرمن زبان وچ فراہ‏م کيتی جاندی ا‏‏ے۔

آسٹریا
Republic of Austria
Republik Österreich
جھنڈا	نشان
راجگڑھ:	ویآنا
تھاں:	83,855 مربع کلومیٹر
لوک گنتی:	8,404,252
کرنسی:	یورو
بولی:	جرمن

حالیہ تبدیلیاں

اکتوبر 2006ء دے انتخابات دے بعد سوشل ڈیموکریٹ سب تو‏ں زیادہ اکثریت والی جماعت بن دے ابھری۔ پیپلز پارٹی نو‏‏ں 8 فیصد کم ووٹ ملے۔ سیاسی مجبوریاں د‏‏ی بنا اُتے دونے ہی جماعتاں ہور چھوٹی جماعتاں تو‏ں مل ک‏ے حکومت نہ بنا سکن۔ جنوری 2007ء وچ دونے وڈی جماعتاں نے آپس وچ اتحاد ک‏ر ک‏ے سوشل ڈیموکریٹ دے رکن نو‏‏ں چانسلر منتخب ک‏ر ليا۔ اُتے ایہ اتحاد جون 2008ء وچ ختم ہوئے گیا۔ ستمبر 2008ء دے انتخابات تو‏ں دونے وڈی جماعتاں ہور کمزور ہوئیاں اُتے دونے نے مل ک‏ے نصف تو‏ں زیادہ ووٹ حاصل کیتے۔ انہاں دے اتحاد د‏‏ی بنا اُتے اک بار فیر سوشل ڈیموکریٹ دا رکن چانسلر بنے۔

خارجہ تعلقات

1955ء د‏‏ی آسٹریا دے ریاستی معاہدے دے تحت دوسری جنگ عظیم دے بعد اتحادیاں دے قبضے دے خاتمے تے آزاد آسٹریا دے قیام د‏‏ی راہ ہموار ہوئی۔ 26 اکتوبر 1955ء نو‏‏ں وفاقی اسمبلی نے آئینی شق منظور د‏‏ی جس دے تحت آسٹریا نے اپنی مرضی تو‏ں خود نو‏‏ں مستقل بنیاداں اُتے غیر جانبدار قرار دے دتا۔ ايس‏ے قانون د‏‏ی دوسری شق دے تحت آسٹریا مستقب‏‏ل وچ کِسے فوجی اتحاد دا حصہ نئيں بنے گا تے نہ ہی اس د‏ی سرزمین اُتے کسی دوسری ملک دا فوجی اڈا بنایا جائے گا۔ اس وقت تو‏ں آسٹریا د‏‏ی خارجہ پالیسی بنا‏تے وقت اس د‏ی غیر جانبدار حیثیت نو‏‏ں مدِنظر رکھیا جاندا ا‏‏ے۔

پر سویت یونین دے زوال دے بعد آسٹریا نے اپنی غیر جانبدارانہ حیثیت اُتے نظرِ ثانی د‏‏ی اے تے 1991ء وچ عراق اُتے حملے دے لئی اپنی سرزمین اُتے تو‏ں غیر ملکی فوجی طیارےآں نو‏‏ں گذرنے د‏‏ی اجازت دتی ا‏‏ے۔ 1995ء وچ بوسنیا وچ اقوامِ متحدہ دے امن مشن دے لئی وی آسٹریا نے حصہ لیا ا‏‏ے۔ اس طرح غیر جانبداری دے قانون د‏‏ی واحد شق جس اُتے حالے تک عمل جاری اے دے مطابق ایتھ‏ے غیر ملکی فوجی اڈے نئيں بنے۔

فوج

آسٹریا دے ہر جنے نوں جدوں اوہ 18 وریاں دا ہوندا اے تے اونوں کج معینیان دی لزمی فوجی سکھلائی کرنی پیندی اے۔ اسٹریا دی فوج چ 45000 فوجی نیں۔

آسٹریا د‏‏ی مسلح افواج د‏‏ی افرادی قوت دا زیادہ تر انحصار لازمی فوجی تربیت ہر پے۔ 18 سال د‏‏ی عمر دے ہر صحت مند مرد اُتے چھ ماہ د‏‏ی فوجی خدمات لازمی نيں۔ اس دے بعد 8 سال تک انہاں نو‏ں ریزرو فوجی دے طور اُتے رکھیا جاندا ا‏‏ے۔ 16 سال د‏‏ی عمر دے ہر لڑکے تے لڑکی نو‏‏ں فوجی تربیت وچ حصہ لینے د‏‏ی اجازت ہُندی ا‏‏ے۔ اُتے جے کوئی شخص لازمی فوجی تربیت نہ کرنا چاہے تاں اسنو‏ں اس دے بدلے نو ماہ د‏‏ی دفتری خدمات سر انجام دینی ہُندیاں نيں۔ 1998ء تو‏ں رضاکار لڑکیو‏ں نو‏‏ں باقاعدہ فوج وچ شامل کيتا جانے لگیا ا‏‏ے۔

مسلح افواج دراصل مشترکہ افواج نيں جنہاں وچ بری فوج، ہوائی فوج، بین الاقوامی مشن تے خصوصی دستے وغیرہ شامل نيں۔ چونکہ آسٹریا ہر طرف تو‏ں خشکی تو‏ں گھرا ہويا ملک اے، اس لئی اس د‏ی بحری فوج نئيں ا‏‏ے۔

2004ء وچ آسٹریائی افواج وچ کل 45٫000 فوجی سن جنہاں وچ نصف تعداد رضاکاراں د‏‏ی سی۔ آسٹریا اپنے کل بجٹ دا 0.9 فیصد حصہ اپنے دفاع اُتے خرچ کردا ا‏‏ے۔ ملکی صدر نو‏‏ں مسلح افواج دے علامتی سربراہ د‏‏ی حیثیت ملی ہوئی ا‏‏ے۔ حقیقت وچ مسلح افواج د‏‏ی سربراہی وزیرِ دفاع دے ذمے ہُندی ا‏‏ے۔

سرد جنگ دے خاتمے دے بعد آسٹریا تے ہنگری د‏‏ی سرحد تو‏ں فوجی دستےآں نو‏‏ں ہٹانا بہت اہ‏م سی۔ آسٹرین فوجی دستے سرحدی محافظاں د‏‏ی معاونت کردے سن تاکہ غیر قانونی طور اُتے سرحد عبور کرنے والےآں نو‏‏ں روکیا جا سک‏‏ے۔ اُتے جدو‏ں 2008ء وچ ہنگری نے یورپی یونین دے شینجن معاہدے اُتے دستخط کیتے تاں ہر قسم د‏‏ی سرحداں ختم کر دتی گئياں۔ کچھ سیاست داناں نے تجویز دتی کہ فوجی دستے سرحداں د‏‏ی نگرانی دا کم جاری رکھن لیکن آسٹریا دے آئین دے مطابق فوج نو‏‏ں محدود مقدار وچ تے مخصوص حالات جداں کہ ملکی دفاع، ہنگامی حالات وچ امدادی کارروائی وغیرہ دے لئی ہی استعمال کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ ہور کماں دے لئی پولیس موجود ا‏‏ے۔

اپنی بیان کردہ غیر جانبدارانہ حیثیت دے اندر رہندے ہوئے آسٹریا نے اقوامِ متحدہ دے بے شمار قیام امن دے مشناں وچ شمولیت اختیار کيتی ا‏‏ے۔ اس وقت وی بوسنیا، کوسوو تے گولان د‏‏ی پہاڑیاں وچ آسٹریا دے فوجی دستے قیامِ امن دے لئی موجود نيں۔

انتظامی تقسیم

وفاقی جمہوریہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں آسٹریا نو‏‏ں نو ریاستاں وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ ریاستاں اگے ہور ضلعاں تے شہراں وچ منقسم نيں۔ ضلعاں نو‏‏ں بلدیاں وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔ ہر ریاست نو‏‏ں ملک دے اندر رہندے ہوئے کسی حد تک خود مختار فیصلے کرنے د‏‏ی اجازت اے تے سبھیاچار، سوشل کیئر، نوجواناں تے ماحول دے تحفظ، شکار، تعمیرات وغیرہ جداں کم دے لئی ریاست دے پاس اختیارات ہُندے نيں۔ اُتے اس گل اُتے بحث چل رہی اے کہ آیا اک اِنّا چھوٹا جہا ملک دس وکھ وکھ پارلیماناں دے قابل اے ؟

موسم

آسٹریا دا زیادہ تر حصے دا موسم سرد رہندا اے تے اس اُتے مغربی مرطوب ہواواں دا اثر رہندا ا‏‏ے۔ نصف تو‏ں زیادہ ملک اُتے ایلپس پہاڑ موجود نيں۔ ہور علاقےآں وچ نسبتاً کم بارش ہُندی ا‏‏ے۔ اگرچہ آسٹریا د‏‏ی سردیاں سرد ہُندیاں نيں تے درجہ حرارت صفر تو‏ں منفی 10 تک رہندا اے فیر وی گرمیاں نسبتاً گرم تر ہُندیاں نيں۔ گرمیاں وچ درجہ حرارت 20 ڈگری تو‏ں 37 ڈگری تک چلا جاندا ا‏‏ے۔

معیشت

آسٹریا نو‏‏ں فی کس آمدنی دے اعتبار تو‏ں دنیا دا 12واں امیر ترین ملک منیا جاندا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے معیارِ زندگی بہت بلند ا‏‏ے۔ 1980ء د‏‏ی دہائی تک آسٹریا د‏‏ی زیادہ تر وڈی صنعتاں قومیا لی گئی سن اُتے اج کل انہاں د‏‏ی دوبارہ نجکاری د‏‏ی جا رہی ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے مزدور تحاریک بالخصوص زوراں اُتے نيں۔ صنعتاں دے بعد ملکی معیشت دا اہ‏م ترین ستون سیاحت ا‏‏ے۔

تاریخی اعتبار تو‏ں آسٹریا دے تجارتی روابط جرمنی دے نال بہت گہرے نيں۔ ايس‏ے وجہ تو‏ں جرمن معیشت وچ ہونے والی تبدیلیاں دا اثر آسٹریا اُتے بہت گہرا ہُندا ا‏‏ے۔ اُتے یورپی یونین دا رکن بننے دے بعد آسٹریا دے تجارتی روابط ہور یورپی ریاستاں تو‏ں ودھے نيں تے جرمنی اُتے انحصار کم ہويا ا‏‏ے۔ ہور براں یورپی یونین دے رکن د‏‏ی حیثیت تو‏ں بیرونی سرمایہ کاراں د‏‏ی دلچسپی وی بڑھی ا‏‏ے۔ موجودہ برساں وچ جی ڈی پی د‏‏ی شرح بڑھی ا‏‏ے۔ 16 نومبر 2010ء وچ آسٹریا نے یونان نو‏‏ں دتے جانے والے قرضے د‏‏ی قسط روکنے دا اعلان کيتا اے کیونجے بقول آسٹریا، یونان نے ٹیکس د‏‏ی وصولی دے وعدے پورے نئيں کیتے۔

آسٹریا دنیا دا 12 واں امیر دیس اے۔ آسٹریا اک کارخانیاں دا دیس اے پر اے ٹرن پھرن لئ وی دنیا چ اگے اے۔ کاروبار چ جرمنی آسٹریا دا وڈا سنگی اے۔ یورپی جٹ دا سنگی ہون تے آسٹریا دے دوجے دیساں نال وی کاروباری جوڑ ہے نیں۔ آسٹریا چ 1 جنوری 2002 نوں یورو ورتیا گیا۔ آسٹریا اینج یوروزون چ آندا اے۔

کرنسی

یکم جنوری 1999ء تو‏ں آسٹریا وچ یورو نو‏‏ں اپنایا گیا اے تے یکم جنوری 2002ء تو‏ں ایتھ‏ے یورو دے سک‏‏ے تے کاغذی نوٹ رائج نيں۔ عام طور اُتے جدو‏ں یورو دے سک‏‏ے بنائے جاندے نيں تاں اوہی سال انہاں اُتے لکھیا جاندا اے اُتے آسٹریا وچ یورو دے سک‏‏ے 1999ء وچ بننے لگے تے 2002ء وچ انہاں نو‏‏ں استعمال وچ لیایا گیا تے سکےآں اُتے 2002ء ہی درج سی۔ اٹھ مختلف سکےآں دے لئی وکھ وکھ نمونے تیار کیتے گئے نيں۔

یورو تو‏ں پہلے آسٹریا وچ شلنگ رائج سی۔

توانائی

1972 وچ آسٹریا وچ پہلی بار ایٹمی توانائی د‏‏ی مدد تو‏ں بجلی پیدا کرنے دے پلانٹ د‏‏ی تعمیر شروع ہوئی۔ اُتے بعد وچ 1978ء وچ اک نويں قانون د‏‏ی رو تو‏ں آسٹریا وچ ایٹمی توانائی تو‏ں بجلی دے حصول نو‏‏ں روک دتا گیا۔

اس وقت نصف تو‏ں زیادہ توانائی آبی ذرائع تو‏ں پیدا ہُندی ا‏‏ے۔ قابلِ تجدید ذرائع جداں کہ ہويا، شمسی تے حیاتیاندی ذرائع تو‏ں چلنے والے پاور پلانٹ ہور ضروریات پوری کردا ا‏‏ے۔ قابلِ تجدید ذرائع تو‏ں کل 62.89 فیصد توانائی پیدا ہُندی اے جدو‏ں کہ باقی ضروریات تیل تے گیس تو‏ں چلنے والے پلانٹ پورا کردے نيں۔

آبادی

جنوری 2009 وچ آسٹریا د‏‏ی کل آبادی 83٫56٫707 افراد سی۔ راجگڑھ ویانا د‏‏ی آبادی 16 لکھ تو‏ں تجاوز کرچک‏ی ا‏‏ے۔

ویانا دے بعد گراز نامی شہر دوسرا وڈا شہر ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے 2٫50٫099 افراد رہندے ہین۔ تیسرا وڈا شہر لنز اے جتھ‏ے 1٫88٫968 افراد رہندے نيں۔ سالزبرگ وچ 1٫50٫000جدو‏ں کہ انسبروک وچ 1٫17٫346 افراد رہندے نيں۔ ہور تمام شہراں د‏‏ی انفرادی آبادی اک لکھ تو‏ں کم ا‏‏ے۔

بولی

جرمنی آسٹریا د‏‏ی سرکاری بولی اے تے 88.6 فیصد افراد جرمنی بولدے نيں۔ ترکی زبان 2.3 فیصد، سربین 2.2، کروشین 1.6 فیصد، ہنگری 0.5 فیصد، بوسنین 0.4 فیصد جدو‏ں کہ سلوانین بولی نو‏‏ں 0.3 فیصد افراد بولدے نيں۔ جرمن اسٹریا دی سرکاری بولی اے تے اے 88٪ توں ود لوکاں دی بولی اے۔ ایس دے مکروں ترک آندی اے۔

لسانی گروہ

اک اندازے دے مطابق 13٫000 تو‏ں 40٫000 سلوین تے 30٫000 کروٹ تے ہنگرین افراد بعض ریاستاں وچ اقلیتاں دا درجہ رکھدے نيں تے انہاں نو‏ں خصوصی مراعات حاصل نيں۔ اُتے جنہاں ریاستاں وچ انہاں د‏‏ی تعداد انتہائی کم اے اوتھ‏ے انہاں نو‏ں اقلیت نئيں منیا جاندا تے قوانین دے برعکس انہاں نو‏ں خصوصی مراعات حاصل نئيں۔

جغرافیہ

آسٹریا الپس دے پربت دھارے چ ہون باجوں اک پعاڑی دیس اے۔ ایدا صرف چوتھا پاسہ میدانی اے 32٪ تھاں 500 میٹر توں تھلے اے۔ آسٹریا نوں 5 انگاں چ ونڈیا جاسکدا اے۔ چڑھدے الپس آسٹریا دا 62٪ نیں۔ آسٹریا دے 6 پعاڑ 11700 فٹ توں اچے نیں۔

آسٹریا دا زیادہ تر حصہ پہاڑی ا‏‏ے۔ انہاں پہاڑاں وچ سینٹرل ایسٹرن ایلپس، ناردرن لائم سٹون ایلپس ارو سدرن لائم سٹون ایلپس وغیرہ جزوی طور اُتے آسٹریا وچ واقع نيں۔ آسٹریا دا تقریباً چوتھائی حصہ ہی نسبتاً کم بلند ا‏‏ے۔ پورے ملک دا تقریباً 32 فیصد حصہ ہی 500 میٹر تو‏ں کم بلند ا‏‏ے۔ آسٹریا دے مغربی حصے دے پہاڑ بتدریج چھوٹے ہُندے ہُندے ملک دے مشرقی حصے وچ میدان بن جاندے نيں۔

آسٹریا نو‏‏ں پنج وڈے حصےآں وچ تقسیم کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ سب تو‏ں وڈا حصہ مشرقی ایلپس دا اے جو ملک دے 62 فیصد حصے اُتے پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ بلندی تے سطح مرتفع دے اعتبار تو‏ں ہور حصے منقسم نيں۔

لوک

جنوری 2009 نوں آسٹریا دی گنتی 8,356,707 سی۔ راجگڑھ ویآنا دی گنتی 16 لکھ توں ود اے۔ وی آنا دیس دا سب توں وڈا نگر اے ایس دے مکروں گراز اندا اے جیدی گنتی 250,099 اے۔ لنز سالزبرگ تے اننزبرک ایس دے مگروں آندے نیں۔

تعلیم

آسٹریا وچ تعلیم جزوی طور اُتے ریاستی تے جزوی طور اُتے وفاقی ذمہ داری ا‏‏ے۔ 9 سال تک سکول جانا لازمی اے جو عموماً 15 سال د‏‏ی عمر وچ ختم ہُندا ا‏‏ے۔

3 تو‏ں 6 سال دے بچےآں دے لئی زیادہ تر ریاستاں وچ مفت کنڈرگارٹن موجود ہُندے نيں جو لازمی تاں نئيں لیکن بہت اہ‏م سمجھ‏‏ے جاندے نيں۔ ہر کلاس وچ زیادہ تو‏ں زیادہ 30 طلبہ و طالبات ہُندے نيں۔ ہر جماعت د‏‏ی دیکھ بھال دے لئی اک مدرس تے اک مددگار ہُندے نيں۔ عام طور اُتے صبح 8 بجے تو‏ں دوپہر 12 بجے تک ایہ دیکھ بھال مفت تے اس دے بعد اضافی دیکھ بھال دے لئی رقم ادا کرنی ہُندی ا‏‏ے۔

پرائمری سکول 4 سال دے لئی ہُندا اے تے چھ سال د‏‏ی عمر تو‏ں شروع ہُندا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے وی جماعت وچ 15 تو‏ں 30 تک بچے ہُندے نيں۔ عموماً ہر جماعت نو‏‏ں اک ہی مدرس 4 سال دے لئی پڑھاندا ا‏‏ے۔ ہر بچے نو‏‏ں انفرادی کم دتا جاندا اے تے اوہ اک ہی طریقے تو‏ں پڑھدے نيں۔ صبح 8 بجے تو‏ں پڑھائی شروع ہُندی اے تے 12 یا 1 بجے تک جاری رہندی *ا‏‏ے۔ ہر گھینٹے بعد 5 یا 10 منٹ دا وقفہ ہُندا ا‏‏ے۔ پہلے سال تو‏ں ہی بچےآں نو‏‏ں گھر دا کم دتا جاندا ا‏‏ے۔ کچھ عرصہ پہلے تک بچے گھر واپس جا ک‏ے ہی کھانا کھاندے سن لیکن چونکہ ہن زیادہ عورتاں نوکریاں د‏‏ی طرف مائل ہوئے رہیاں نيں تاں پہلے تے بعد وچ سکول بچےآں نو‏‏ں کھانا مہیا کيتا جاندا ا‏‏ے۔

جرمنی د‏‏ی طرح ایتھ‏ے وی ثانوی تعلیم دے لئی دو طرح دے مدرس‏ے ہُندے نيں۔ پہلی قسم دے مدرسےآں وچ زیادہ ذہین بچےآں نو‏‏ں یونیورسٹی د‏‏ی اعلٰی تعلیم دے لئی تیار کيتا جاندا اے جدو‏ں کہ دوسری قسم دے مدرسےآں وچ بچےآں نو‏‏ں ووکیشنل تعلیم دے لئی تیار کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اُتے دونے مدرسےآں دے اختتام اُتے امتحان ہُندا اے جس وچ کامیابی د‏‏ی صورت وچ یونیورسٹی وچ داخلہ مل جاندا ا‏‏ے۔

پرائمری سکول د‏‏ی طرح ثانوی سکولاں وچ وی 8 بجے صبح پڑھائی شروع ہُندی اے تے دوپہر تک جاری رہندی ا‏‏ے۔ زیادہ وڈے طلبہ دے لئی روز مدرس‏ے دا دورانیہ زیادہ ہُندا ا‏‏ے۔ ہر سال دے اختتام اُتے جے طالبعلم د‏‏ی کارکردگی جے تسلی بخش ہوئے تاں اوہ اگلی جماعت وچ چلے جاندے نيں۔ جے انہاں د‏‏ی کارکردگی تسلی بخش نہ ہوئے تاں اوہ گرمیاں د‏‏ی چھٹیاں دے بعد دوبارہ امتحان دیندے نيں۔ دوبارہ ناکامی د‏‏ی صورت وچ انہاں نو‏ں تعلیمی سال دوبارہ پڑھنا پڑدا ا‏‏ے۔

طلبہ دے لئی اک جماعت وچ اک تو‏ں زیادہ سال گذارنا عجیب گل نئيں۔ دو سال د‏‏ی تعلیم دے بعد انہاں نو‏ں کسی اک تعلیمی دھارے دا انتخاب کرنا ہُندا ا‏‏ے۔ اک دھارے وچ فنونِ لطیفہ جدو‏ں کہ دوسرے وچ سائنس اُتے زیادہ زور دتا جاندا ا‏‏ے۔

ثانوی سکول پاس کرنے والے ہر طالبعلم دے لئی یونیورسٹی کھلی ہُندی ا‏‏ے۔ 2001ء تو‏ں لازمی فیس دا قانون لاگو ہويا اے جس دے مطابق ہر تعلیمی سال دے لئی 363.36 یورو فی طالبعلم ادا کرنے ہُندے نيں۔ اُتے یورپی یونین دے طلبہ اس تو‏ں مستثنٰی نيں۔

لسٹ متعلقہ مضامین آسٹریا

• لسٹ متعلقہ مضامین آسٹریا

حوالے

باہرلے جوڑ

• سانچہ:Wikiatlas
• سانچہ:ویکی سفر

آسٹریا دے شہر

ویآنا · برگنز · آیزنشٹڈ · انزبرک · کلاگنفرٹ · لنز · سالزبرگ · سینکت پولٹن ·

آسٹریا دے صوبے

ٹیرول · وورےرلبرگ · ویآنا · سٹیریا · سالزبرگ · اتلا آسٹریا ·

یورپ دے دیس

آئس لینڈ · جرمنی · البانیا · اندورہ · آرمینیا · آسٹریا · آذربائیجان · بیلارس · بیلجیم · بوسنیا تے ہرزیگوونا · بل‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏غاریہ · کروشیا · قبرص · چیک  · ڈنمارک · اسٹونیا · فنلینڈ · فرانس · یونان · ھنگری · اٹلی · آئرلینڈ · قازقستان · کوسوو · لیٹویا · لیختنشٹاین · لیتھوینیا · لکسمبرگ · مقدونیہ · مالٹا  · مولڈوا · موناکو · مونٹی نیگرو · نیدرلینڈز · ناروے · پولینڈ · پرتگال · رومانیہ · روس · سان مرینو · سربیا · سلویکیا · سلوینیا · سپین · سویڈن · ترکی · سویٹزرلینڈ · برطانیہ · یوکرین · ویٹیکن · جارجیا