انور سادات
انور سادات | |
---|---|
(عربی وچ: محمد أنور السادات) | |
جم | 25 دسمبر 1918 [۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷]
|
وفات | 6 اکتوبر 1981 (63 سال)[۱][۸][۲][۳][۴][۵][۶] |
وجہ وفات | آتشیں اسلحہ |
قاتل | خالد اسلامبولی |
طرز وفات | مردم کشی |
شہریت | سلطنت مصر (۱۹۱۸–۱۹۲۲) |
جماعت | نیشنل ڈیموکریٹک پارٹی (۱۹۷۷–۱۹۸۱) عرب سوشلسٹ یونین (۱۹۶۲–۱۹۷۷) |
زوجہ | جیہان سادات (۱۹۴۹–۶ اکتوبر ۱۹۸۱) |
اولاد | جمال سادات |
تعداد اولاد | 7 |
عملی زندگی | |
مادر علمی | مصری ملٹری اکیڈمی |
پیشہ | سیاست دان ، فوجی افسر ، ریاست کار ، سفارت کار ، عسکری قائد |
مادری زبان | عربی |
پیشہ ورانہ زبان | انگریزی ، عربی [۹] |
شعبۂ عمل | سیاست ، ڈپلومیسی ، فوج |
تحریک | ناصریت ، کیپیٹلزم |
عسکری خدمات | |
شاخ | مصری فوج |
عہدہ | سالار |
لڑائیاں تے جنگاں | مصری انقلاب 1952ء ، شمالی یمن خانہ جنگی ، یوم کپور لڑائی |
اعزازات | |
دستخط | |
ویب سائٹ | |
ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ (عربی ) |
IMDB اُتے صفحات | |
ترمیم |
فیلڈ مارشل انور سادات (عربی: محمد أنورالسادات) مصر دے اک فوجی، سیاست دان تے 15 اکتوبر، 1970ء توں 6 اکتوبر، 1981ء نوں اپنے قتل تک مصر دے تیسرے صدر سن ۔ اوہ مصر تے مغرب وچ جدید تریخ دی با اثر ترین مصری تے مشرق وسطیٰ دی شخصیت سمجھے جاندے سن ۔
مڈھلا جیون
[سودھو]انور سادات 25 دسمبر 1918ء نوں دریائے نیل دے ڈیلٹائی علاقے دے اک قصبے میت ابو الکوم دے اک غریب گھرانے وچ پیدا ہوئے۔ اوہ 13 بہن بھائیاں وچوں اک سن ۔ انہاں دے والد مصری جدوں کہ والدہ سوڈانی سی۔ انور سادات نے 1938ء وچ قاہرہ وچ رائل ملٹری اکیڈمی توں گریجویشن کیتا تے سگنل کور وچ بھرتی ہوئے۔ اوہ فوج وچ سیکنڈ لیفٹیننٹ دی حیثیت توں شامل ہوئے تے انہاں نوں سوڈان وچ تعینات کیتا گیا جتھے انہاں دی ملاقات جمال عبدالناصر توں ہوئی تے انہاں نے برطانیہ تے شاہ مخالف حركة الضباط الأحرار تشکیل دتی جس دا مقصد مصر نوں برطانوی قبضے توں آزاد کرانا سی ۔
سیاسی زندگی
[سودھو]دوسری جنگ عظیم دے دوران وچ برطانوی افواج نوں مصر توں کڈ باہر کرنے دے لئی محوری طاقتاں توں مدد کيتی کوششاں دے الزامات اُتے برطانیہ نے انہاں نوں قید وچ ڈال دتا۔ انہاں نے 1952ء دی فوجی بغاوت وچ حصہ لیا جس وچ شاہ فاروق اول نوں اقتدار توں ہٹادتا گیا۔ اس انقلاب دے موقع اُتے انہاں نوں ریڈیو اُتے قبضہ کرنے تے انقلاب دا اعلان کرنے دا ہدف دتا گیا۔
مصری حکومت وچ کئی عہدے سنبھالنے دے بعد 1964ء وچ انہاں نوں صدر جمال عبد الناصر دا نائب مقرر کیتا گیا۔ انہاں نے اس عہدے اُتے 1966ء تک تے بعد وچ 1969ء توں 1970ء تک کم کیتا۔
1970ء وچ دل دے دورے توں جمال عبدالناصر دی ہلاکت دے بعد انہاں نے صدارت سنبھالی۔
عہد صدارت
[سودھو]انور سادات نے 1971ء وچ اسرائیل دے نال مکمل امن دے لئی اقوام متحدہ نوں امن تجاویز داں لیکن امریکا تے اسرائیل دی جانب توں انہاں تجاویز نوں قبول نہ کرنے اُتے ایہ کوشش ناکام ہوئے گئی۔
1973ء وچ سادات نے شام دے نال مل کے اسرائیل دے خلاف جنگ یوم کپور چھیڑ دتی جس وچ اولین کامیابیاں وی حاصل کيتیاں تے 6 روزہ جنگ وچ اسرائیل دے قبضے وچ آنے والے جزیرہ نما سینا نوں آزاد کرالیا۔ لیکن جنرل ایریل شیرون دی زیر قیادت اسرائیلی فوج دے تن ڈویژن نہر سوئز پار کر کے مصری فوج دا گھیراؤ کر ليا۔ اس موقع اُتے مصر دے اتحادی سوویت یونین نے ہتھیان سُٹن دا مطالبہ کیتا۔
دورۂ اسرائیل
[سودھو]19 نومبر 1977ء نوں سادات عرب دنیا دے پہلے صدر قرار پائے جنہاں نے اسرائیل دا باضابطہ دورہ کیتا۔ اس دورے وچ انہاں نے وزیر اعظم اسرائیل میناچم بیگن نال ملاقات کيتی تے بیت المقدس وچ اسرائیلی پارلیمنٹ توں خطاب کیتا۔ انہاں نوں اس دورے دی دعوت بیگن نے دتی سی۔ 1978ء وچ کیمپ ڈیوڈ وچ امن عماہدہ طے پایا جس اُتے سادات تے بیگن نوں امن دے نوبل انعام توں نوازیا گیا۔
اس امن معاہدے دے نتیجے وچ اسرائیل نے مرحلہ وار جزیرہ نما سینا خالی کر دتا تے 25 اپریل 1982ء نوں پورا علاقہ مصر دے حوالے کے دتا۔
عرب تے مسلم دنیا وچ مخالفت
[سودھو]انور سادات دے اس اقدام دی عرب تے مسلم دنیا وچ شدید مخالفت کيتی گئی کیونجے اسرائیل دے خلاف مزاحمت تے فلسطینیاں نوں انہاں دی سرزمین اُتے آباد کرنے دی مسلماناں دی تمام تر امیداں اس وقت مصر توں وابستہ سن۔ اس اقدام توں مصر عرب دنیا وچ تنہا رہ گیا۔
1979ء وچ عرب لیگ نے مصر دی رکنیت معطل کردتی تے اپنا دفتر قاہرہ توں تیونس منتقل کر دتا۔ اس پابندی دا خاتمہ 1989ء وچ ہويا تے صدر دفتر اک مرتبہ فیر قاہرہ منتقل ہويا۔
انور سادات دے دور حکومت دے آخری ایام وچ انہاں اُتے تے انہاں دے اہل خانہ اُتے بدعنوانی دے الزامات عائد کیتے گئے۔
احتجاج
[سودھو]سادات دے عہد صدارت دے خاتمے دے نیڑے داخلی پالیسیاں دے خلاف بطور احتجاج کئی مشیراں نے استعفی دے دتا۔ وزیر دفاع احمد بداوی دی پراسرار موت تے 6 مارچ، 1981ء نوں لیبیا دی سرحد دے نیڑے ہیلی کاپٹر گرنے توں 13 فوجی افسران دی ہلاکت اُتے عوام وچ شدید غم و غصہ پھیل گیا۔ اس حادثے دے بعد عوام دی جانب توں دو اہم سوالات اٹھائے گئے کہ حادثے دے باوجود ہیلی کاپٹر دا پائلٹ کس طرح زندہ بچ گیا تے مصری فوج دے قانون دے باوجود کہ دو توں ودھ جرنیلاں کِسے اک گڈی یا ہیلی کاپٹر وچ سفر نئيں کرسکدے، 14 جرنیل اس ہیلی کاپٹر وچ کیوں سوار ہوئے؟
ستمبر 1981ء وچ سادات نے دانشوراں تے تمام نظریاتی تنظیماں دے کارکناں دے خلاف کریک ڈاؤن دا آغاز کیتا تے کمیونسٹاں، اسلام پسنداں، جامعہ دے معلمین، صحافیاں تے طلبہ تنظیماں دے کارکناں نوں قید خاناں وچ ڈال دتا گیا۔ اس مہم دے دوران وچ 1600 افراد زیر حراست ہوئے جس دی عالمی سطح اُتے مذمت کيتی گئی۔
قتل
[سودھو]اس آپریشن دے اک ماہ بعد 6 اکتوبر نوں قاہرہ وچ "یوم فتح پریڈ" دے موقع اُتے انور سادات نوں قتل کر دتا گیا۔ ایہ قتل فوج وچ شامل مصری اسلامی جہاد دے افراد نے کیتا جو اسرائیل دے نال سادات دے مذاکرات تے ستمبر کریک ڈاؤن دے مخالف سن ۔ اس حملے دے دوران وچ 7 افراد ہلاک تے 28 زخمی ہوئے۔
اس قاتلانہ حملے وچ خالد اسلامبولی نامی اک فوجی نے سادات نوں قتل کیتا جسنوں بعد وچ اپریل 1982ء وچ سزائے موت دے دتی گئی۔ اس مقدمے وچ 300 توں ودھ اسلام پسنداں نوں گرفتار کیتا گیا جنہاں وچ خالد اسلامبولی، ایمن الظواہری، عمر عبدالرحمن تے عبدالحامد کشک وی شامل سن ۔ اس مقدمے نوں عالمی سطح اُتے بھرپور کوریج ملی تے ایمن الظواہری دے انگریزی بولی اُتے عبور نے انہاں نوں ملزمان دا ترجمان بنادتا۔ بعد وچ 1984ء وچ الظواہری نوں رہیا کر دتا گیا جتھے توں اوہ افغانستان روانہ ہوئے گئے تے اسامہ بن لادن دے قریبی ساتھی بن گئے۔
انور سادات دی جگہ نائب صدر حسنی مبارک نويں صدر قرار پائے۔
خاندان
[سودھو]انور سادات نے دو شادیاں کيتیاں جس نے انہاں دی 3 بیٹیاں تے اک بیٹا پیدا ہويا۔ انہاں دی خود نوشت "شناخت دی تلاش" 1977ء وچ امریکا وچ شائع ہوئی۔
کتاباں
[سودھو]انور سادات نے اپنی زندگی دے دوران مندرجہ ذیل کتاباں لکھياں :
- انقلاب دی مکمل کہانی (1954ء)
- انقلاب دے نامعلوم صفحات (1955ء)
- نیل کنارے بغاوت (1957ء): آرمی افسران دی بغاوت دے بارے وچ
- بیٹا، ایہ تواڈے چچا نيں جمال۔ انور سادات دی سوانح عمری (1958ء): ناصر دے بارے وچ
- شناخت دی تلاش: اک سوانح عمری (1978ء): انہاں دی زندگی تے ملک دی کہانی 1918ء دے بعد سے
ہور ویکھو
[سودھو]ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس آئی ڈی: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=345&url_prefix=https://www.imdb.com/&id=nm0755427 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۳ اگست ۲۰۱۵
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w60p0xhm — subject named as: Anwar Sadat — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/6523229 — subject named as: Anwar al-Sadat — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/sadat-mohammed-anwar-as- — subject named as: Mohammed Anwar as-Sadat — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ https://brockhaus.de/ecs/julex/article/sadat-mohammed-anwar-as- — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ Gran Enciclopèdia Catalana ID (former scheme): https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0057656.xml — subject named as: Muḥammad Anwar al-Sadat — عنوان : Gran Enciclopèdia Catalana — ناشر: Grup Enciclopèdia
- ↑ Diamond Catalog ID for persons and organisations: https://opac.diamond-ils.org/agent/26721 — subject named as: Muḥammad Anwar al-Sādāt
- ↑ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb130916470 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb130916470 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1978/
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
باہرلے جوڑ
[سودھو]وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: انور سادات |
انور سادات | |
جمیا: | 1918 مصر |
مرن دن: | 1981 مصر |
کم : | سیاستدان |
گن : | امن |
نوبل انعام لیا: | 1978 |
- مضامین جنہاں وچ کاتالان بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ عربی بولی دا متن شامل اے
- 1918 دے جم
- 25 دسمبر دے جم
- 1981 دیاں موتاں
- 6 اکتوبر دیاں موتاں
- صفحات مع خاصیت P157
- صفحات مع خاصیت P103
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ شعبۂ عمل
- تحریک ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- شعبہ عسکری ویکی ڈیٹا سے ماخوذ
- صفحات مع خاصیت P109
- صفحات مع خاصیت P856
- ٹُٹے ہوئے جوڑاں آلے صفحے
- ۱۹۱۸ دے جم
- 1981ء وچ قتل
- مصر دی تریخ (1900ء تا حال)
- سرد جنگ دے رہنما
- مسلم سیاسی شخصیتاں
- مصر دے نائب صدور
- مصر دے وزرائے اعظم
- مصر وچ آتشاں اسلحہ توں اموات
- مصر وچ دہشت گردی توں اموات
- مصر وچ مقتول افراد
- مصری سنی مسلمان
- مصری صدور
- مصری قوم پرست
- مصری نوبل انعام یافتہ
- مقتول سربراہان ریاست
- مقتول مصری سیاست دان
- نوبل امن انعام یافتہ شخصیتاں
- شخصیتاں
- تریخی شخصیتاں
- مشہور لوک
- عرب شخصیتاں
- نوبل انعام جتن والے