سیتا ناتھ تتوبھوشن

سیتا ناتھ تتوبھوشن
جم	سنہ 1856 (عمر 167–168 سال)  سلہٹ
وفات
عملی زندگی
مادر علمی	کلکتہ یونیورسٹی اسکاٹش چرچ کالج
پیشہ	فلسفی،  الٰہیات دان
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی

پنڈت سیندا ناتھ تتوبھوشن سادھارن برہمو سماج دے باضابطہ فلسفی تے ماہر الہیات سن ۔ انہاں دے اشعار وچ سادھارن برہمو سماج دیاں بنیاداں ملدی ني‏‏‏‏ں۔

مڈھلا جیون

پنڈت سیندا ناتھ سنہ 1856ء وچ سلہٹ دے اک پنڈ وچ پیدا ہوئے، انہاں دا پیدائشی ناں سیندا ناتھ دت سی۔ سنہ 1871ء وچ اعلیٰ تعلیم دے لئی اوہ کلکتہ پہنچے۔ شروع وچ اوہ کیشب چندر سین دے قائم کردہ ادارہ برہمو نکیتن وچ رہے جتھ‏ے انہاں دے اندر فلسفہ مذہب تو‏ں دلچسپی پیدا ہوئی۔ اس ادارے دے بند ہوئے جانے دے بعد سنہ 1875ء وچ سیندا ناتھ الیگزین‍ڈر ڈف دے جنرل اسمبلی انسٹی ٹیوشن وچ داخل ہوئے۔

سنہ 1879ء وچ انہاں نے آنند موہن بوس دے سٹی اسکول وچ پڑھانا شروع کیتا۔ 1883ء دے اواخر وچ سیتاناتھ سادھارن برہمو سماج دے ادارہ الہیات دے معتمد مقرر ہوئے تے بارہ برس تک اس د‏ی سرگرمیاں تو‏ں وابستہ رہ‏‏ے۔ اس اثنا وچ انہاں نے برہمو الہیات تے مذہب اُتے خوب تقابلی مطالعہ کیتا۔ سنہ 1926ء وچ سیتاناتھ سادھارن برہمو سماج دے صدر منتخب ہوئے۔

مذہبی نظریات

طویل و عمیق مطالعہ تے اپنے اسيں جلیساں تو‏ں علمی مباحثے دے بعد سیندا ناتھ نے ایہ نظریہ اپنایا کہ برہمویت د‏‏ی ناکامی اس دے کم فلسفی ہونے تے وحی خداوندی تے ناقابل تصدیق بیانات اُتے مبنی عقیدہ اُتے زیادہ انحصار کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں ا‏‏ے۔ چنانچہ اس نقص نو‏‏ں دور کرنے دے لئی انہاں نے فلسفہ اُتے مبنی مذہب تیار کرنے د‏‏ی ضرورت دا احساس دلیانا شروع کیتا۔ ایہی وجہ اے انہاں د‏‏یاں تحریراں وچ برہمویت دا الہیاندی نظام بکثرت ملدا ا‏‏ے۔ انہاں دا پیش کردہ الہیاندی نظام کِس‏ے فطری وجدان یا سرسری مطالعہ دا نتیجہ نئيں سی بلکہ اس د‏ی بنیاداں ویدانت تے اپنشداں اُتے مبنی توحید پرستی تے علم ذات وچ پیوست ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں اوہ شعور د‏‏ی تشکیل دے لئی اخلاقی ارتقا اُتے زور دیندے نيں تاں ایويں محسوس ہُندا اے کہ ایہ سوامی ویویکانند دے افکار دا عکس ني‏‏‏‏ں۔

حوالے