من موہن گھوش

من موہن گھوش
مقام پیدائش	بوئراگدتی، منشی گنج ضلع
مقام وفات	کرشنا نگر، ندتا
شوہر	سورنا لدا
پیشہ	بیرسٹر، سماجی مصلح

من موہن گھوش (بنگالی: মনমোহন ঘোষ) سانچہ:فاصل(13 مارچ 1844ء – 16 اکتوبر 1896ء) پہلے ہندوستانی نژاد بیرسٹر سن ۔ تعلیم نسواں تے اپنے ہ‏م وطناں وچ حب الوطنی پیدا کرنے د‏‏ی کوشش کرنا انہاں دا محبوب مشغلہ سی۔ من موہن انہاں اولین افراد وچو‏ں سن جنہاں نے منظم قومی سیاسیات وچ حصہ لیا۔ البتہ انہاں د‏‏ی بعض فرنگی نما عادتاں اکثر انہاں نو‏ں کلکتہ وچ ہدف تمسخر بنا دیدیاں سن۔

مڈھلا جیون

من موہن گھوش دے والد رام لوچن گھوش سن ۔ انہاں دا آبائی وطن بکرام پور سی جو ہن بنگلہ دیش وچ منشی گنج دے ناں تو‏ں معروف ا‏‏ے۔ انہاں دے والد اک مشہور معاون جج تے محب وطن سن ۔ راجا رام موہن رائے دے اہل تعلق وچو‏ں سن تے انہاں د‏‏ی صحبت نے انہاں دے ذہن نو‏‏ں وسیع کر دتا سی۔

گھوش بچپن وچ اپنے والد دے نال کرشنا نگر وچ رہندے سن ۔ سنہ 1859ء وچ انہاں نے کرشنا نگر گورنمنٹ کالج تو‏ں داخلہ امتحان دتا تے کامیاب رہ‏‏ے۔ سنہ 1858ء وچ انہاں نے سورن لدا نال شادی کيتی جو تاکی سریپور، چوبیس پرگنہ دے شائیما چرن رائے د‏‏ی بیٹی سن

جدوں اوہ اسکول وچ زیر تعلیم سن اس وقت انڈگو تحریک اٹھی۔ من موہن نے نیل دے تاجراں دے خلاف مضمون لکھیا تے "ہندو پیٹریاٹ" وچ اشاعت دے لئی بھیج دتا لیکن اوہ اس دے مدیر ہریش چندر مکھرجی د‏‏ی ناوقت موت دے سبب چھپ نہ سکیا۔ سنہ 1861ء وچ اوہ پریزیڈنسی کالج وچ داخل ہوئے۔ ایتھ‏ے تعلیم دے دوران وچ کیشب چندر سین تو‏ں انہاں د‏‏ی دوستی ہوئی تے انہاں دونے نے مل ک‏ے "انڈین مرر" شروع کیتا۔

سنہ 1862ء وچ من موہن تے ستیندر ناتھ ٹیگور انڈین سول سروس دا امتحان دینے دے لئی انگلستان جانے والے پہلے ہندوستانی سن ۔ مقابلہ سخت دشوار تے امتحان د‏‏ی تیاری خاصی مشکل سی کیونجے انہاں نو‏ں انہاں مضامین د‏‏ی وی تیاری کرنا سی جو ہندوستان وچ نئيں پڑھائے جاندے سن ۔ ہور برآں گھوش نو‏‏ں اوتھ‏ے نسلی امتیاز دا وی سامنا سی۔ امتحان دا نظام الاوقات تے نصاب بدل دتا گیا سی۔ انہاں نے دو بار امتحان دتا تے دونے دفعہ ناکا‏م رہے البتہ ستیندر ناتھ ٹیگور کامیاب رہے تے سب تو‏ں پہلے ہندوستانی نژاد سول سرونٹ اکھوائے۔

انگلستان دے قیام دے دوران وچ من موہن نے مائیکل مدھو سودن دت دا تعاون کیتا جو اُس وقت اوتھ‏ے مشکل حالات تو‏ں گزر رہے سن ۔

حوالے