ہنری لوئی ویوین ڈیروزیو

ہنری لوئی ویوین ڈیروزیو (18 اپریل 1809ء – 26 دسمبر 1831ء) اک ہندوستانی شاعر، ہندو کالج، کلکتہ دے معاون صدر مدرس، انقلابی مفکر تے انہاں اولین ہندوستانی معلمین وچوں سن جنہاں نے نوجوانان بنگال نوں مغربی تعلیم تے سائنسی علوم توں روشناس کرایا۔

ڈیروزیو دی جواں مرگی دے بعد وی انہاں دے طلبہ اُتے انہاں دے اثرات باقی رہے تے اگے چل کر ایہی طلبہ ینگ بنگال دے ناں توں معروف ہوئے۔ انہاں وچوں بوہت سارے طلبہ نے سماجی اصلاح، قانون تے صحافت دے میدان وچ نمایاں مقام حاصل کیتا۔

ابتدائی زندگی

ہنری لوئی ویوین ڈیروزیو دی پیدائش کلکتہ وچ انٹالی پدماپکور وچ 18 اپریل 1809ء نوں ہوئی۔ انہاں دے والد دا ناں فرانسس ڈیروزیو سی۔ ہنری دا اصل خاندانی ناں "ڈے روزاریو" اے۔ ہنری لوئی دی ابتدائی تعلیم ڈیوڈ ڈرمنڈ دے اسکول وچ ہوئی جتھے اوہ اٹھ برس دی عمر توں چودہ برس دی عمر تک رہے۔ چودہ برس دی عمر وچ ہنری لوئی نے اسکول چھڈ دتا۔ ابتدا وچ کلکتہ وچ اپنے والد دے نال رہے تے بعد ازاں بھاگلپور منتقل ہو گئے تے دریائے گنگا دے ساحل دے خوبصورت مناظر توں متاثر ہو کے شاعری کرنا شروع دتی۔

ایہ اوہ وقت سی جدو‏‏ں بنگال دا ہندو سماج افراتفری دا شکار سی۔ سنہ 1828ء وچ راجا رام موہن رائے نے برہمو سماج دی بنیاد رکھی جس نے مثالی ہندو تصورات نوں باقی رکھیا تے بت پرستی دی مخالفت کیتی۔ چنانچہ اس دے خلاف قدامت پرست ہندو سماج وچ سخت رد عمل سامنے آیا۔ انہاں تبدیلیاں دے تناظر وچ ڈیروزیو دی ہندو کالج وچ تقرری عمل وچ آئی جتھے انہاں نے سماجی اصلاح دے تصورات تے افکار نوں جلا بخشی تے انہاں دی نشر و اشاعت وچ تعاون کیتا۔ ستاراں برس دی عمر وچ ہنری لوئی اک عظیم دانش ور تے مفکر دی حیثیت توں مشہور ہو گئے۔ انتہائی مختصر مدت وچ کالج وچ انہاں نے اپنے گرد ہونہار طلبہ دا اک حلقہ جمع کر لیا سی۔ اٹھارہ برس دی عمر وچ اوہ ہندو کالج وچ انگریزی ادب تے تاریخ دے لیکچرار مقرر ہو گئے۔ اوہ اپنے شاگرداں نوں مسلسل آزاد فکری تے سوال اٹھانے اُتے ابھارتے تے اندھی تقلید توں روکدے۔ انہاں دی تعلیمات نے آزاد خیالی، مساوات تے آزادی اظہار دی روح نوں جلا بخشی۔

وفات

26 دسمبر 1831ء نوں صرف بائیس برس دی عمر وچ ڈیروزیو دی وفات ہوئی۔ کلکتہ دے ساؤتھ پارک سیمیٹری وچ انہاں دفنایا گیا۔