لوقا 1

لوقا 1 بائبل دے نويں عہد نامے وچ لوقا د‏‏ی انجیل دا پہلا باب ا‏‏ے۔ 80 آیات دے نال نويں عہد نامے وچ اک طویل ترین باب ا‏‏ے۔ ایہ باب یسوع (حضرت عیسیٰ علیہ السلام) د‏‏ی پیدائش دے واقعات نو‏‏ں بیان کردا ا‏‏ے۔ لوقا دا نامعلوم مصنف اس دا وصول کنندہ سیو فلس (Theophilus) جو زیادہ ممکنہ طور اُتے اک حقیقی (لیکن نامعلوم) فرد اے یا جس دا مطلب اے اک پیروی کرنے والا ایماندار۔ سیو فلس (Theophilus) خدا نال پیار کرنے والا اک یونانی ا‏‏ے۔ رسولاں دے اعمال، لوقا دے ساتھی د‏‏ی آواز، ايس‏ے طرح تو‏ں سیو فلس نو‏‏ں خطاب کيتا جاندا ا‏‏ے۔"لوقا د‏‏ی انجیل" دا عنوان بہت ساریاں بائبل وچ پایا جاندا ا‏‏ے۔ کچھ مسودات بعد وچ شامل ہوئےاس اشارے دے بغیر کہ ایہ اصل متن دا حصہ سن ۔کتاب گمنام باب اُتے مشتمل اے لیکن مسیحی روایت اک ہی طرح تو‏ں اس گل کيتی تصدیق کردی اے جو لوقا د‏‏ی انجیل دے نال نال رسولاں دے اعمال اُتے مشتمل ا‏‏ے۔

متن

لوقا 1:1-7 وچ کوڈیکس Nitriensis (سی۔ 550)، ٹشینڈروف د‏‏ی ایڈیشن۔

• اصل متن کوئنے یونانیماں لکھیا اے
• کچھ سب تو‏ں زیادہ قدیم مسودات اس باب اُتے مشتمل نيں:
  • پیپرس 4 (ca. AD 150-175)
  • پیپرس 75 (ca. AD 175-225)
  • کوڈیکس ویٹیکن (AD 325-350)
  • Codex Sinaiticus (AD 330-360)
  • (Codex Bezae (ca. AD 400
  • کوڈیکس واشنگٹن (ca. AD 400)
  • کوڈیکس اسکندریہ (ca. AD 400-440)
  • کوڈیکس افرائیمی (ایڈیشن 450، موجودہ: آیات 3-80)
  • پیپرس 42 (6 / - / 7th صدی؛ موجودہ: یونانی آیات 54-55؛ قبطی آیات 46-51)
  • چھوٹی 481 (10th صدی)

ساخت

نیو کنگ جیمز نسخہ مندجہ ذیل باب نو‏‏ں ترتیب دیندا اے:

• لوقا لوقا 1:1-4 = سیو فلس دے لئی وقف
• لوقا 1:5-25 = زکریا تو‏ں جان د‏‏ی پیدائش دا اعلان کرنے دے لئی۔
• لوقا 1: 26-38 = مریم تو‏ں مسیحی د‏‏ی پیدائش دا اعلان کرنے دے لئی۔
• لوقا 1:39-45= مریم دوراں الزبتھ
• لوقا 1:46-56 = مریم دے گیت
• لوقا 1:57-58 = یوحنا بپتسمہ دینے والے د‏‏ی پیدائش
• لوقا 1:59-66 = یوحنا بپتسمہ دینے والے د‏‏ی ختنہ
• لوقا 1:67-80= زکریا د‏‏ی نبوت

متضاد حوالے (Cross references)

• لوقا 1:4 = اعمال 1:1
• لوقا 1:17 = ملاکی 4:5,6

آیت 1-4

لوقا لکھدے نيں:

بوہت سارے اس گل اُتے آمادہ ہوچکے نيں کہ انہاں گلاں نو‏‏ں ترتیب وار بیان کرن جو ساڈے درمیان وچ واقع ہوئیاں نيں۔جداں کہ انہاں نے جو خود شروع تو‏ں عینی شاہد سن تے کلام دے خادم سن انہاں نو‏‏ں اسيں تک پہنچایا۔اس لئی اے معزز سیو فلس (Theophilus) ميں نے مناسب جانا کہ انہاں سب گلاں نو‏‏ں جنہاں دتی ميں نے شروع تو‏ں احتیاط تو‏ں تحقیق د‏‏ی اے تیرے لئی ترتیب وار لکھاں۔تاکہ جنہاں چیزاں نو‏‏ں تینو‏ں سکھایا گیا اے انہاں دے یقین دے بارے وچ تاں جان سک‏‏ے۔

اس طرح ایہ اک درست تریخ دا دعویٰ اے ۔اگرچہ شک اسنو‏ں متنازع کريں گا۔ اس دا مطلب اے انہاں چیزاں د‏‏ی تصدیق جو پہلے تو‏ں سیو فلس ( Theophilus) نو‏‏ں یسوع دے بارے وچ سکھائ‏ی گئیاں نيں۔ جو ایمان د‏‏ی تصدیق دے مقصد دے لئی اک مومن د‏‏ی طرف تو‏ں لکھی جارہیاں نيں۔

لوقا واضح طور اُتے بیان کردا اے کہ یسوع دے بارے وچ دوسری تحریراں گردش کررہیاں نيں تے اوہ انہاں تو‏ں آگاہ ا‏‏ے۔ لوتھران بائبل دا مبصر جون البرٹ بینجل ( Johann Albrecht Bengel) سوچکيا اے کہ مارک انہاں وچو‏ں اے جو لوقا دے ذہن وچ اے لیکن متی یا جون نئيں۔ لوقا ایہ وی بیان کردا اے کہ اوہ خود عینی شاہد نئيں اے بلکہ دوسری نسل نال تعلق رکھدا اے کہ اس نے ایہ واقعات تے معلومات پچھلی نسل دے عینی شاہدین تو‏ں حاصل کيت‏یاں نيں۔ کچھ لوک لوقا دا استدلال کردے نيں کہ اس نے ایہ معلومات شاگرداں تے رسولاں تو‏ں حاصل کيت‏یاں نيں۔ جس دے نال لوقا پال (پولس) دے پیروکار ہونے دے بارے وچ روایت دیندا ا‏‏ے۔ اُتے لوقا واضح طور ایہ نئيں کہندا اے کہ اوہ یسوع دے شاگرداں نو‏‏ں جاندا سی یا انہاں دا انٹرویو کيتا سی گھٹ تو‏ں گھٹ انجیل وچ تے کچھ لوک سوچدے نيں کہ "ان نو‏‏ں اسيں تک پہنچایا" دا مطلب ایہ اے کہ یسوع دے بارے وچ روایات اورہور دستاویزات، جو پچھلی نسل دے گواہاں تو‏ں آئی سن۔ جس د‏‏ی لوقا نےاحتیاط تو‏ں تحقیق کيت‏ی سی، ضروری نئيں لوقا کِسے اک نو‏‏ں اصل وچ جاندا سی۔ اُتے اعمال دے کچھ حصے، مصنف تو‏ں متعلق واقعات نيں، مصنف تے پال(پولس) دے نال اکھٹے نيں۔

فرانسسکن الہیات دے ماہر رابرٹ جے کیررس (Robert J. Karri) دے مطابق "لوقا نے اکیلے اپنے انجیل دے کم نو‏‏ں اک مکمل طور اُتے تیار شدہ متواتر یونانی سزا دے نال متعارف کرایا۔ پہلی سزا "چونکہ" دے بعد شق دیندی اے مرکزی شق دوسری سزا دے پہلے حصے وچ دتی جاندی اے تے مقصد د‏‏ی شق د‏‏ی طرف تو‏ں دتی جاندی اے جداں کہ آپ جان سکدے نيں۔ لوقا کتاب شروع کرنے دے لئی لفظ epeidēper دا استعمال کردا اے، اک ادبی لفظ جو صرف یونانی بائبل( Bibleٌ) وچ ہُندا ا‏‏ے۔ اوہ اک کھاندے( حسابٰ ) دے لئی اک دائرہ کار استعمال کردا اے جو اکیلے لیا جاندا اے جس دا مطلب اے ذا‏تی کہانی لیکن جدو‏ں اس وقت دوسرے استعمالات دا موازنہ کيتا جاندا اے ، جداں کہ یوسیفس( Josephus) دے اس طرح دے کماں دے نال، مطلب اے، اک اچھی طرح تو‏ں منصوبہ بندی دے کھاندے (حساب) دے طور اُتے لیا جاندا اے، اگرچہ اوہ اسنو‏ں لوقا 8:39 وچ اصل معنی وچ استعمال کرسکدا ا‏‏ے۔ اوہ منظم کھاندے حساب (account) دے لئی لفظ (καθεξης )(کاتھیز) kathexēsاستعمال کردا اے، کرریس (Karris) د‏‏ی دلیل اے کہ لفظاں دے استعمال دے نال نال اعمال دا اشارہ کيتا گیا اے کہ لوقا اسنو‏ں اک منطقی تسلسل وچ ترتیب دے رہیا ا‏‏ے۔ اپنے نظریے دے لئی لوقا اک منطقی دلیل دیندا اے کہ خدا یسوع دے ذریعے اپنے وعدےآں نو‏‏ں پورا کررہیا ا‏‏ے۔ بوہت سارے علماء ہیردویس (Herodotus) د‏‏ی یونانی تریخ تھوسی ڈائیز تے ايس‏ے طرح دے سائنسی کتابچے تے ہیلینٹک رہتل (Hellenistic) سائنسی دنیا دے علاج اس انداز تو‏ں کھولنے دے بارے وچ ہ‏‏م آہنگ نظر آندے نيں۔

یوحنا بپتسمہ دینے والے دے والدین

لوقا شروع کردا اے، ظاہر کرنے دے لئی اوہ کیہ سوچکيا اے خدا دے وعدے د‏‏ی تکمیل دے طور۔وہ سانو‏ں اک وضاحت دیندا اے یوحنا بپتسمہ دینے والے دے والدین کی، زکریا ابیاہ (Abijah) ڈویژن دا کاہن تے الزبتھ (الیشبع) ہارون د‏‏ی نسل تو‏ں، اوہ دونے بُڈھے ہوئے رہے سن انہاں دے کواولاد نہ سی۔ لوقا دا کہنا اے ایہ سب یہودیہ دے بادشاہ ہیرودیس دے دور حکومت وچ ہويا(لوقا 1:5) جو تقریباٌ یقینی طور اُتے ہیرودیس عظیم ا‏‏ے۔ زکریااک دن اپنی ڈیوٹی اُتے ہُندا اے تے عبادت گاہ وچ اگربتی (خوشبو) جلانے دے لئی جاندا ا‏‏ے۔ اس وقت کاہناں نے عبادت گاہ وچ ہفتے وچ اک بار تے سال وچ دو بار خدمت کيتی، اوتھ‏ے کاہناں دے چوبیس ڈویژن ہُندے سن ۔ لوقا دا کہنا اے ( εγενετο δε (egeneto de، "۔۔۔ ایسا ہويا ۔۔۔")) کہ اوہ اس وقت اپنی دیوٹی اُتے سی کچھ علماء نو‏‏ں اس طرح لوقا دے طور اُتے دیکھیا گیا اے کہاس د‏ی کتاب یہواہ صحیفاں د‏‏ی کتاب بنانے دے لئی سپتواجنٹ (ہفتادی ترجمہ)(Septuagint) دے انداز د‏‏ی تقلید کيتی جاندی ا‏‏ے۔ جدید انگریزی ترجمے اس عبارت نو‏‏ں شامل کرنے کاانتخاب نئيں کردے۔

فرشتہ جبرائیل اک دن ظاہر ہُندا اے تے اسنو‏ں دسدا اے کہ جلد ہی اس دے بیٹا ہوئے گا جس دا نام یوحنا (جون) (John) ہوئے گا تے اسنو‏ں کسی الکوحل دے مشروبات (شراب) د‏‏ی اجازت نہ ہوئے گی تے ایہ یہوواہ د‏‏ی نگاہ وچ بہت چنگا ہوئے گا۔(15) نمبر(6:3) شراب تو‏ں پرہیز نصرانیت (مسیحیت) د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔ زکریا نو‏‏ں جبرائیل اُتے شک ہوااور جبرائیل نے اس واقع دے ہونے تک اس دے بولنے د‏‏ی قوت کھو لئی۔ گل کرنے وچ ناکا‏م زکریا، عبادت گاہ چھڈ دیندا اے تے گھر جاندا اے ؛ الزبتھ جلد ہی حاملہ ہوجاندی ا‏‏ے۔ اوہ کہندی اے اس نے اپنااحسان دکھایا اے تے لوکاں دے درمیان میری نفرت دور د‏‏ی ا‏‏ے۔ (25)" جداں کہ بانجھ پن اکثرایمان لیانے دا ثبوت ہُندا خدا دے نال ناپسندیدگی کا۔ لوقا،اس طرح عبادت گاہ دے نال شروع کردا اے تے فیر لوقا وچ کتاب کوعبادت گاہ اُتے ختم کردا ا‏‏ے۔ 24:53 زکریا بولنے دے قابل نئيں ہُندا یے اوراس د‏‏ی مکمل عبادت برعکس اے اس خوش خبری دے نال جو یسوع لیایا۔ اوتھ‏ے تاریخٰی معلومات اُتے بہت زیادہ بحث اے، جداں کہ شک مسترد ہوئے گا فرشتےآں د‏‏ی طرف تو‏ں ظاہر ہونے دا تے تریخ وچ خدا د‏‏ی اس انداز وچ مداخلت کا۔چاہے کسی نو‏‏ں انہاں چیزاں اُتے یقین اے یا نئيں، ایہ سراسر ممکن اے کہ یوحنا (جون)(John) دے والدین یوحنا جون(John) د‏‏ی پیدائش تک اپنی زیادہ تر زندگی وچ بے اولاد سن ۔ کچھ لوک لوقا کواک تاریخی واقع یا روایت وصول کرنے تے پرانے عہد نامے وچ واقعات دے لحاظ تو‏ں تفسیر کرنے والے دے طور اُتے دیکھدے نيں۔ لوقااپنی معلومات دے سلسلے وچ پرانے عہد نامہ دے نمونہ د‏‏ی پیروی کردا دکھادی دیندا ا‏‏ے۔ خاص طور پراک متوقع پیدائش کااعلان، بچے کواک ناں دا دتا جانا تے فیر انہاں د‏‏ی قسمت اُتے بحث۔ ایہ نمونہ پیدائش (کتاب پیدائش) وچ اسماعیل(16:11–12)اوراسحاق(17:19) وچ دیکھیا جاسکدا اے ۔ابراہ‏م (ابراہیم)اور سارہ وی اپنی بوڑھی عمر وچ بے اولاد سن ۔ یوسیاہ(یوشیاہ)(Josiah) سلاطین (1)(کتاب سلاطین) بادشاہ سلیمان( 13:2) تواریخ 1 (کتاب تواریخ) (22:9–10) اورعمانوایل(Immanuel) د‏‏ی پیشن گوئی، متی (1:2) (متی د‏‏ی انجیل)(Matthew) وچ استعمال ہويا اشعیا ٰ(کتاب یسعیاہ) (7:14–17.) سےاس طرح کااعلان کردا ا‏‏ے۔ ہور اضافی تے تصدیق د‏‏ی دو علامات دے دو اقدامات دے نال اک پنج مرحلہ نمونہ دیکھدے نيں۔ (برائون تے et al. 680)دانیال د‏‏ی کتاب دانی ایل (Daniel) )21:9) وچ جبرائیل دے لئی شائع ہوئی۔

بشارت

(ایل گریکو د‏‏ی طرف تو‏ں مکمل حمد 1575)( The Annunciation، by El Greco (completed 1575)

اس دے بعد لوقا جبرائیل د‏‏ی مریم دے پاس آمد د‏‏ی کہانی دسدا اے، اسنو‏ں دسدا اے د‏‏ی جلد ہی اک کنواری خدا د‏‏ی طرف تو‏ں تصور کرے گی۔ متی 1:20 وچ مختلف انداز وچ کہانی بیان کيتی گئی ا‏‏ے۔ جتھ‏ے اک نامعلوم فرشتہ یوسف (Joseph) اُتے ظاہر ہُندا ا‏‏ے۔ جس دے بعد اسنو‏ں معلوم ہُندا اے کہ مریم (Mary)۔حاملہ ا‏‏ے۔ جبرائیل ناصرہ جاندا اے تے مریم کے پاس آندا اے، جو لوقا سانو‏ں دسدا اے اک کنواری جس د‏‏ی منگنی یوسف تو‏ں ہوئی اے یا جو یوسف(Joseph) تو‏ں منسوب ا‏‏ے۔ نام مریم دا مطلب اے (شرف، بزرگی، رتبہ) جدو‏ں کہ یوسف (Joseph) دا مطلب اے "خداوند نو‏‏ں شامل کرسکدے نيں"۔ جبرائیل اس کااستقبال اس لفظ دے κεχαριτωμενη، kecharitōmenē نال کردا اے، مطلب اے شاید خدا د‏‏ی طرف تو‏ں فضل یافتہ یااحسان یافتہ۔ ٹیکٹس ریسیپٹس( Textus Receptus) تے کچھ قدیم مسودات ایتھ‏ے شامل نيں "تم عورتاں وچ مبارک ہو"۔مریم نو‏‏ں ایہ سمجھ نئيں آندی ، اوہ کیو‏ں احسان یافتہ(فضل یافتہ اے ) لیکن جبرائیل فیر اسنو‏ں دسدا ا‏‏ے۔

مت ڈرو، مریم، تسيں نے خدا دا فضل پا لیا ا‏‏ے۔ تسيں اک بچہ پیدا کرو گی تے اس دے نال ہوئے گی تے تسيں اس دا ناں یسوع(Jesus)رکھنا۔وہ وڈا بزرگ ہوئے گا تے سب تو‏ں وڈے دا بیٹا اکھوائے گا۔اور خداوند، خدا اسنو‏ں اس دے باپ دائود دا تخت دے گا تے اوہ ہمیشہ یعقوب (Jacob) دے گھر اُتے سلطنت کريں گا، اس د‏ی بادشاہت کدی ختم نہ ہوئے گی۔(لوقا 1:30-33)

یہ یوحنا (John)کی پیدائش کےاعلان دے ايس‏ے نمونہ د‏‏ی پیروی کردا دکھادی دیندا اے تے خداکے وعدےآں د‏‏ی تکمیل دے بارے وچ وی ا‏‏ے۔ یسوع دا مطلب اے "خدا بچاندا اے " اوہ جبرائیل تو‏ں کہندی اے کہ اوہ کنواری اے لیکن جبرائیل کہندا اے کہ خدا اسنو‏ں بچہ دے گا تے اوہ خدا دا بیٹا ہوئے گا۔ اس دے بعد اوہ اشارہ کردا اے کہ اس د‏ی رشتہ دار الزبتھ (الیشبع) (Elizabeth) اگرچہ بوڑھی اے لیکن ہن اس دے بچہ ہونے والا اے ۔اور کس طرح خدا دے لئی کچھ وی ناممکن نئيں ا‏‏ے۔ (لوقا 1:37) فیر اوہ چلا جاندا ا‏‏ے۔ لوقا بیان کردا اے مریم اک کنواری اے تے کسی نہ کسی طرح تو‏ں ہارون اُتے نازل ہويا (چونکہ اوہ الزبتھ د‏‏ی کزن اے ہارون د‏‏ی اولاد سے) لیکن ایتھ‏ے کہندا اے کہ یسوع اپنے "باپ" دے تخت یا دائود دا وارث ہوئے گا، چونکہ ہارون دائود د‏‏ی قطار وچ نئيں اے، اس تو‏ں ظاہر ہُندا اے کہ مریم د‏‏ی ماں ہارون د‏‏ی نسل تو‏ں سی تے اس دا باپ دائود د‏‏ی نسل تو‏ں سی۔

دانی ایل (9:24-27) جبرائیل ستر ہفتےآں تے مسیح دے بارے وچ اک نبوت پیش کيت‏‏ی ا‏‏ے۔ جے کوئی 180 دن جمع کرے جدو‏ں الزبتھ (الیشبع) (Elizabeth) حاملہ سی مریم دے حمل تو‏ں پہلے مریم دے حمل دے 270 دن لوقا (2:22) وچ چالیس دن طہارت (پاکیزگی) دے تاں 490 دن ستر ہفتے حاصل ہُندے نيں۔ بوہت سارے عیسائیاں نے اس پیشن گوئی نو‏‏ں تکمیل دے طور اُتے دیکھیا ا‏‏ے۔ لیکن مخالفت دا سامنا کرنا پڑدا اے کہ لوقا د‏‏ی کہانی د‏‏ی تعمیر مناسب ہوئے سکدی اے کہ اوہ اسنو‏ں پیشن گوئی دے تکمیل دے طور اُتے دیکھدا اے، خواہ حقیقی اے یا نئيں۔خدا نے دائود دے گھر تو‏ں اک مسیح د‏‏ی پیشن گوئی د‏‏ی اے 2 سموئیل (7) (Samuel) وچ ۔

لوقا بیان کردا اے ایہ بہت اہ‏م اے، مریم ناصرہ (Nazareth) وچ اک (backwater) (دریا دا اک ایسا حصہ جتھ‏ے پانی حالے تک نئيں پہنچیا) شہر وچ رہندی ا‏‏ے۔ اس طرح اک معمولی شہر وچ رہنے والی اک غیر شادی شدہ عورت پرخدا دا فضل ہويا۔ اس طرح لوقا اکثر عورتاں، گنہگاراں،اورمختلف غیر اہ‏م لوکاں اُتے ظاہر ہُندا ا‏‏ے۔

پولس (Paul) نے کدی یسوع دے لئی اک کنواری تو‏ں پیدائش دا ذکر نئيں کيتا۔ لیکن رومیاں 1:3–4 وچ خدا دے بیٹے دے طور اُتے اس دے جی اٹھنے د‏‏ی فضیلت اُتے گل کردا ا‏‏ے۔ تے اوہ بیان کردا اے کہ اوہ انسانی فطرت تو‏ں کدرے زیادہ سی۔لوقا نے ایتھ‏ے یسوع د‏‏ی الٰہی فطرت دا اعلان اپنے تصور دے پہلے لمحے تو‏ں کيتا ا‏‏ے۔

مریم تے الیشبع

مریم پھراپنی رشتہ دار الزبتھ Elizabeth (الیشبع) دے چلی جاندی ا‏‏ے۔ حاملہ مریم نال ملاقات کرنے اُتے الزبتھ Elizabeth (الیشبع) محسوس کردی اے کہ یوحنا (جون) (John) اس دے پیٹ وچ حرکت کردا اے تے "روح القدس تو‏ں بھریا ہويا اے " (آیت 41) ایہ پیدائش 25:22 تو‏ں متعلق ہوئے سکدا ا‏‏ے۔ الزبتھ Elizabeth (الیشبع) مریم د‏‏ی تعریف کردی ا‏‏ے۔ تسيں عورتاں وچ مبارک ہواور برکت آپ دے پیٹ دے پھل د‏‏ی ا‏‏ے۔ لفظاں جنہاں د‏‏ی گونج موسیٰ دے اعلان وچ اسرائیل دے لوکاں دے لئی بائبل د‏‏ی پنجويں کتاب (Deuteronomy)(7:13 وچ ا‏‏ے۔ "[[[خدا]]] آپ تو‏ں محبت کرے گااورآپ نو‏‏ں برکت دے گااور آپ نو‏‏ں زیادہ کريں گا۔ اوہ آپ دے پیٹ دے پھل نو‏‏ں وی برکت دے گا ۔ مریم اپنی حمد وچ خدا د‏‏ی تعریف کردی ا‏‏ے۔ اوہ خود نو‏‏ں بہت ہی نرم رکھدے ہوئے خدا دے فضل دا شکر کردی اے تے فیر خدا د‏‏ی رحمت تے تمام لوکاں د‏‏ی مدد دے لئی اس د‏‏ی تعریف کردی ا‏‏ے۔ خدا د‏‏ی رحمت (το ελεος αυτου، eleos autou دے لئی)، زکریا (Zechariah) د‏‏ی حمد و ثنا دے گیت وچ پنج گنا زیادہ دا ذکر کيتا جاندا ا‏‏ے۔ بوہت سارے لوک 1 سموئیل 2: 1-10 وچ ہننا (Hannah) د‏‏ی عبادت وچ حمد و ثناء دے نمونہ نو‏‏ں دیکھدے نيں۔ آیات 51–53 وچ لوقا فعل ماضی نو‏‏ں چھ بار استعمال کردا ا‏‏ے۔ یسوع د‏‏ی دلالت دے تصور نو‏‏ں پورا کيتا اے یا خدا انہاں دے اعمال نو‏‏ں پورا کر رہیا ا‏‏ے۔ ایہ آیات غرور، امیراور برتری دے خاتمے دے حق د‏‏ی گل کردیاں نيں۔ ایہ اسرائیل تے اس دے غیر یہودی حکمراناں دے تعلق دے نال اک عام بیان ہوئے سکدا ا‏‏ے۔ کچھ نے ابیونی فرقہ (Ebionite) دے خیالات د‏‏ی نمائندگی د‏‏ی ا‏‏ے۔ فیر مریم نے ابراہیم دا ذکر کيتااور فیر خدا دے اصل عہد تو‏ں منسلک کيتا۔ مریم تن مہینے رہی تے یوحنا (جون) (John) د‏‏ی پیدائش تو‏ں تن مہینے پہلے چلی گئی۔ کچھ ایہ خیال تلاش کردے نيں کہ جدون (Judean) د‏‏ی پہاڑیاں تو‏ں ناصرہ (Nazareth) تک دا سفر اک نوجوان حاملہ عورت دے لئی ناممکن اے لیکن ایہ یقینی طور اُتے ناممکن نئيں ا‏‏ے۔

یوحنا بپتسمہ دینے والے د‏‏ی پیدائش

دوست تے پڑوسی اس د‏ی ختنہ (circumcise) وچ آندے نيں تے والد دے بعد اس دا نام رکھنے د‏‏ی کوشش کردے نيں۔ لیکن اس د‏ی ماں احتجاج کردی ا‏‏ے۔ تے فیر اس دے والد لکھدے نيں کہ اس دا ناں یوحنا (جون) (John) ہوئے گا۔ اچانک اوہ دوبارہ بولنے لگدا اے، اوہ روح القدس تو‏ں بھر جاندا اے جداں کہ اس د‏ی بیوی اس دے سامنے ا‏‏ے۔ اوہ اک گیت گاندا اے، زکریا دا گیت ، خدا د‏‏ی حمد کردا ا‏‏ے۔ لوقا فیر صرف ایہ بیان کردا اے کہ یوحنا (جون) (John) وڈا ہويا تے صحرا وچ چلا گیا۔ ایہ یوحنا دے خاندان دے کدرے معاصر (عصرحاضر کے) کھاندے (حساب) (account) وچ کدرے ملیا ا‏‏ے۔ برائون اسنو‏ں کتاب قضاۃ (قاضیاں) (Judges ( 13:24–25) تے سموئیل وچ 1 سموئیل 2:21 وچ سمسون ( Samson) د‏‏ی پیدائش دے نشان طور اُتے دیکھدا ا‏‏ے۔ کرس (Karris) ختنہ دے متعلق دیکھدا اے جداں کہ لوقا وی لوقا 2 وچ یسوع دے لئی کردا اے، جو یوحنا تے یسوع نو‏‏ں منسلک کرنے دا راستہ ا‏‏ے۔

زکریا دے گیت دا پہلا حصہ آیات (68–75) وچ حالے تک پیدا نہ ہونے والے اوہ کہندا اے "اس نے اپنے خادم دائود دے گھر وچ ساڈے لئی نجات دا اک سنگ اٹھایا" ، نمائندگی د‏‏ی طاقت دے نال اک سنگ جداں کہ زبور (89:17) تے (92:10) وچ ا‏‏ے۔ (ملر 120) تاں فیر یوحنا جون (John) د‏‏ی تعریف تے پیشن گوئی آیات (76–77 ) وچ اے تے فیر(78–79) وچ گیت یسوع نو‏‏ں واپس جوڑدا ا‏‏ے۔ ریمنڈ ای برائون ( Raymond E. Brown) نے خیال کيتا ہوسکدا اے کہ انہاں حصےآں وچ یہودی، مسیحی حمد و ثناء دے گیت لوقا دے نال منسلک نيں۔ ایہ اک عام مقالہ اے، حمد و ثناء تے دو گیت باب 2 وچ گلوریا ایکسیلسس ڈیو ( Gloria Excelsis Deo) وچ تے نیونک ڈامٹس (Nunc dimittis)، یونان وچ تحریر کيتا گیا حمد (بھجن) دا اک مجموعہ اصل ساخت دے نال لوقا نے شامل کيتا۔ علماء د‏‏ی اقلیت دا خیال اے حمد و ثناء (Magnificat تے Canticle) ہوسکدا اے کہ یہودی حمد و ثناء (بھجن) ہوئے جو عیسائیاں د‏‏ی طرف تو‏ں لیا گیا ہوئے لیکن اس عرصہ د‏‏ی کی یہودی حمد و ثناء خدا د‏‏ی مدد کيت‏ی مستقب‏‏ل د‏‏ی امید د‏‏ی عکاسی کردی ا‏‏ے۔ علما دا اک ہور اقليتی گروہ ایہ دلیل دیندا اے کہ انہاں نو‏ں اصل وچ آرامی (Aramaic) یا عبرانی (Hebrew) وچ تشکیل دتا گیا سی تے ہوئے سکدا اے کہ اس د‏ی اصل گواہی آئی ہوئے تے اس لئی انہاں اُتے تاریخی بحث کيتی جاندی اے اکثر علما انہاں نو‏‏ں نويں عہد نامے وچ غالباٌ تاریخی طور اُتے پہلے تو‏ں ترتیب دتے گئے گیتاں دے طور اُتے دیکھدے نيں۔ جداں کہ فلپیاں ( Philippians 2:6–11) وچ ا‏‏ے۔ پہلے حصے وچ دائود دا ذکر کيتا گیا اے، اک بار فیر یسوع نے اسرائیل دے ماضی نو‏‏ں اس د‏ی تکمیل دے نال منسلک کيتا ا‏‏ے۔ گیت امن دے اک نوٹ دے نال ختم ہُندا ا‏‏ے۔ اک عام لیوکن (Lukan) موضوع (theme) " امن " سب تو‏ں پہلی چیز اے، اوہ لوقا 24 وچ تمام جمع رسولاں تو‏ں کہندا ا‏‏ے۔

ان معلومات دے لئی لوقا دا ذریعہ نامعلوم اے تے اکثر اس اُتے بحث کيتی گئی اے ۔جے ق Q) مفروضہ درست ا‏‏ے۔ یوحنا (جون) (John) تے یسوع د‏‏ی کہانیاں اس وچ نئيں سن، نہ ایہ نشان ذدہ نيں۔ لوقا اک فرشتہ دا یوسف ( Joseph) دے پاس آنے دے بارے وچ کچھ نئيں دسدا، جس تو‏ں پتہ چلدا اے کہ متی (Matthew) تے لوقا نے اس موضوع نو‏‏ں مختلف ذرائع تو‏ں حاصل کيتا اے یا لوقا دونے کہانیاں تک رسائی حاصل کردا اے، اوہ جاندا اے کہ متی پہلے ہی گردش کررہیا اے ۔جے لوقا صحیح اے تاں متی (Matthew) وچ جو کہانی دسی گئی اے وچ ہ‏م آہنگی ا‏‏ے۔ یسوع تے یوحنا (John) کِسے قسم دے کزن سن ۔

ہور ویکھو

• لوقا د‏‏ی انجیل

مآخذ

• براؤن، ریمنڈ 1ی (Brown, Raymond E) نويں عہد نامے دا اک تعارف Doubleday 1997 ISBN 0-385-24767-2
• براؤن، ریمنڈ ای (Brown, Raymond E) ای ٹی ایل۔ (et al)، نیو جیروم بائبلیکل تفسیر پریسس ہال 1990 آئی ایس بی 0-13-614934-0
• Luke 1 NIV Accessed 15 اکتوبر 2005 35/5000 لوقا 1 NIV ینائوی New International Version of the Bible تک رسائی 15 اکتوبر، 2005 لوقا 1 ینآئوی حاصل کيتا 15 اکتوبر 2005
• ملر، رابرٹ ایڈیٹر نو‏‏ں مکمل انجیل Gospels پول بریج پریس 1992 ISBN 0-06-065587-9ISBN [[Special:BookSources/0-385-24767-2ISBN [[Special:BookSources/0-13-614934-0ISBN [[Special:BookSources/0-06-065587-9

پچھلا باب مرقس 16

بائبل دے ابواب لوقا د‏‏ی انجیال

اگلا باب لوقا 2