پشتون مخالف جذبات
| حصہ پشتون شخصیتاں |
| پشتون |
|---|
| مملکتاں |
| مذہب |
پشتون مخالف جذبات دا مطلب خوف، ناپسندیدگی، یا پشتون لوکاں یا پشتون سبھیاچار توں متعلق کسی وی چیز نال دشمنی اے ۔
افغانستان[سودھو]
پشتون اکثریت تے افغانستان دے اقليتی دری بولنے والے نسلی گروہاں جداں تاجک، ہزارہ، ازبک تے ترکمانی دے وچکار اقتدار تے اثر تے رسوخ نے اکثر پشتون مخالف جذبات نوں جنم دتا اے۔ 1975ء وچ ، وادی پنجشیر وچ افغان وزیر اعظم تے پشتون قوم پرست داؤد خان دی حکمرانی دے خلاف بغاوت شروع ہوئی، جس دے بارے وچ خیال کيتا جاندا اے کہ "پشتون مخالف مایوسیاں نے انہاں نوں جنم دتا۔ تاجک کارکن طاہر بدخشی دی زیرقیادت ستم ملی نوں "مخالف پشتون بایاں بازو دی تبدیلی" دے طور اُتے بیان کيتا گیا اے۔[۱] نبی مصدق دے مطابق، ستم ملی وچ اقلیتاں نوں پشتوناں دے نال کھڑے ہونے دے لئی مسلح قیامت برپا کرنے دا اک اندرونی پروگرام سی۔[۲] شعلہ جاوید، اک ماؤ نواز سیاسی جماعت اے جو 1960ء دی دہائی وچ قائم ہوئی سی جس نے شیعہ مسلماناں تے ہزاراں دی حمایت حاصل کيتی سی، ايسے طرح افغانستان وچ پشتون حکمرانی دے وی مخالف سی۔
پر، مصدق نے نوٹ کيتا کہ ایہ پشتون مخالف موقف عام طور اُتے "شیعہ بمقابلہ سنی افغان، "دری بولنے والے دانشوراں دے بمقابلہ پشتون حکمران" تے "اکثریت دے مقابلے اقلیت" دے تناظر وچ زیادہ کندہ سن ۔ پشتون بادشاہاں تے خانداناں دے ذریعہ بدانتظامی یا بد سلوکی اُتے ناراضگی دے بجائے۔ [۲] اس دی وجہ ایہ ہوسکدی اے کہ درانی سلطنت ورگی افغان سلطنتاں، اگرچہ اصل وچ پشتون سن، کافی حد تک فارسی ہوچکیاں سن تے انہاں نے پشتو اُتے وی دری بولی اختیار کيتی سی۔ اس ثقافتی یکجہتی نے درانیاں نوں تہذیبی طور اُتے دري بولنے والے غیر پشتوناں توں واقف کرادتا تے کسی وی نسلی تسلط نوں بے اثر کردتا۔
1990ء دی دہائی دے اوائل تے وسط وچ افغانستان اُتے حکمرانی کرنے والی ربانی حکومت نوں طالبان بدعنوان ، پشتون مخالف تے خانہ جنگی دا ذمہ دار سمجھدے سن ۔ [۳]
2002ء وچ شائع ہونے والی نگہبان حقوق انسانی (Human Right Watch) دی رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ '2001ء وچ شمالی افغانستان وچ طالبان حکومت دے خاتمے دے بعد، شمالی افغانستان وچ پشتوناں دے خلاف تشدد وچ اضافے دی اطلاع ملی اے۔ اس علاقے دے نسلی پشتوناں نوں قتل، جنسی تشدد، مار پیٹ، بھتہ خوری، تے لُٹ مار جداں وسیع پیمانے اُتے زیادتیاں دا نشانہ بنایا گیا سی۔ پشتوناں نوں خاص طور اُتے نشانہ بنایا گیا کیونجے انہاں دی نسل طالبان دے نال بہت گہری سی۔ ایچ آر ڈبلیو دی رپورٹ وچ شمالی افغانستان وچ پشتوناں دے خلاف ہونے والی زیادتیاں دے لئی ازبک جنبش ملی اسلامی افغانستان ، تاجک جمعیت اسلامی تے ہزارہ حزب وحدت ورگی تن نسلی بنیاداں اُتے جماعتاں نوں رکھیا گیا اے۔ [۴] بوہت سارے افغان پشتوناں نے شمالی افغانستان نوں وی بقیہ افغانستان وچ پشتون برادریاں دے خلاف ہونے والی زیادتیاں دا ذمہ دار ٹھہرایا۔ [۵]
پشتون لوک غیر پشتون افغاناں دے ذریعہ وی افغانستان وچ 'جنگلی تے وحشیانہ' دے طور اُتے سمجھے جاندے نيں۔ [۶]
بوہت سارے افغان پشتوناں دا خیال اے کہ افغان نیشنل آرمی (اے این اے) اُتے تاجک باشندے پشتون مخالف نسلی اتحاد دا غلبہ اے۔ دوسری طرف، تاجک پشتون آبادی نوں وڈے پیمانے اُتے طالبان دے نال جوڑدے ہوئے دیکھدے نيں۔ اس دے نتیجے وچ افغانستان وچ خانہ جنگی ورگی صورتحال پیدا ہوگئی اے۔
پاکستان[سودھو]
آزادی دے بعد، پشتون آبادی وچ ناراضگی دا اک عنصر ، شمال مغربی سرحدی صوبے دا برطانوی وراثت وچ ناں سی، جو صوبےآں جداں برعکس پشتوناں دی نمائندگی نئيں کردا سی۔ پنجاب ، سندھ ، بلوچستان جو سب اپنے رہائشی نسلی گروہاں دے ناں اُتے سن ۔ راج موہن گاندھی نے ذکر کيتا اے کہ "اک سابقہ سلطنت دے سرحدی صوبے دے شاہی ناں دے نال رہنا پٹھان مخالف امتیاز دے سوا کچھ نئيں سی۔" [۷]
1980ء دی دہائی دے دوران ، کراچی وچ اردو بولنے والے مہاجر برادری دے کچھ حصےآں وچ پشتون مخالف جذبات موجود سن ۔ [۸][۹] مایا چڈا دے مطابق ، کراچی وچ پشتوناں دی نقل مکانی وچ وادھا ہويا ، جس وچ سوویت جنگ دی وجہ توں پڑوسی افغانستان توں آنے والے پشتون مہاجر وی شامل سن ، کراچی دے حساس آبادیاتی نظام نوں پریشان کردے سن تے "زمین ، ملازمتاں تے شہر دے معاشی کنٹرول دے لئی بڑھدے ہوئے پرتشدد مقابلہ" نوں جنم دیندے سن ۔ [۱۰]
ہور ویکھو[سودھو]
حوالے[سودھو]
- ↑ Arnold, Anthony (1983). Afghanistan's Two-Party Communism: Parcham and Khalq. Hoover Press. p. 39. ISBN 0-8179-7792-9.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ Misdaq, Nabi (2006). Afghanistan: Political Frailty And External Interference. Routledge. pp. 105–106. ISBN 978-0-415-70205-8.
- ↑ Katzman, Kenneth (2017). Afghanistan: Post-Taliban Governance, Security, and U.S. Policy. Congressional Research Service. p. 4.
- ↑ "Paying for the Taliban's Crimes: Abuses Against Ethnic Pashtuns in Northern Afghanistan". https://www.refworld.org/docid/3cb2ad007.html. Retrieved on 3 November 2018.
- ↑ "Pashtuns face post-Taliban anger". 12 April 2002. https://www.csmonitor.com/2002/0412/p06s01-wosc.html.
- ↑ "How can we negotiate with the Taliban? Afghan women know.". 7 February 2019. https://www.usip.org/publications/2019/02/how-can-we-negotiate-taliban-afghan-women-know.
- ↑ Gandhi, Rajmohan (2008). Ghaffar Khan: nonviolent Badshah of the Pakhtuns. Penguin Books India. p. 243. ISBN 978-0-14-306519-7.
- ↑ Akmal Hussain (1990). "The Karachi Riots of December 1986". Mirrors of Violence: Communities, Riots and Survivors in South Asia. Delhi Oxford University Press.
- ↑ Rais, Rasul Bux (1997). State, Society, and Democratic Change in Pakistan. Oxford University Press. p. 122.
- ↑ Chadda, Maya (2000). Building Democracy in South Asia: India, Nepal, Pakistan. Lynne Rienner Publishers. p. 100. ISBN 978-1-55587-859-7.