بیجنگ
بیجنگ Beijing 北京市 | |
---|---|
بلدیہ | |
بلدیہ بیجنگ | |
بیجنگ | |
چین دے اندر بیجنگ بلدیہ دا محل وقوع | |
ملک | عوامی جمہوریہ چین |
تقسیم[۱] - چین دی انتظامی تقسیم - چین دی انتظامی تقسیم | 16 ضلعے 289 ٹاؤن تے دیہات |
حکومت | |
• قسم | عوامی جمہوریہ چین دی براہ راست زیر انتظام بلدیات |
• پارٹی سیکرٹری | Guo Jinlong (Politburo member) |
• میئر | Wang Anshun |
• کانگریس چیئرمین | Du Deyin |
• کانفرنس چیئرمین | Ji Lin |
رقبہ[۲] | |
• بلدیہ | ۱۶,۴۱۰.۵۴ مربع کلومیٹر (۶,۳۰۰ مربع میل) |
• شہری | ۱,۳۶۸.۳۲ مربع کلومیٹر (۵۳۰ مربع میل) |
• Rural | ۱۵,۰۴۲.۲۲ مربع کلومیٹر (۵,۸۰۰ مربع میل) |
بلندی | ۴۳.۵ میٹر (۱۴۲.۷ فٹ) |
آبادی (2014)[۳] | |
• بلدیہ | ۲۱,۵۱۶,۰۰۰ |
• شہری | ۱۸,۵۹۰,۰۰۰ |
• میٹرو (2010)[۴] | ۲۴,۹۰۰,۰۰۰ |
• چین وچ درجہ | آبادی: لسٹ چینی انتظامی تقسیم بلحاظ آبادی; کثافت: لسٹ چینی انتظامی تقسیم بلحاظ کثافت آبادی |
اہم نسلی گروہ | |
• ہان | 96% |
• مانچو | 2% |
• حوئی | 2% |
• منگول | 0.3% |
منطقۂ وقت | چین وچ وقت (UTC+8) |
ڈاک رمز | 100000–102629 |
ٹیلی فون کوڈ | 10 |
خام ملکی پیداوار[۵] | 2014 |
- کل | رینمنبی 2.133 ٹریلین US$ 347.24 بلین (خام ملکی پیداوار) |
- فی کس | CNY 99,214 US$ 16,150 (فی کس خام ملکی پیداوار) |
- وادھا | 7.3% |
انسانی ترقیاتی اشاریہ (2010) | 0.821[۶] (انسانی ترقیاتی اشاریہ)—انتہائی اعلیٰ |
لائسنس پلیٹ سابقے | 京A, C, E, F, H, J, K, L, M, N, P, Q 京B (taxis) 京G, Y (outside urban area) 京O, D (police and authorities) |
شہر درخت | Chinese arborvitae (Platycladus orientalis) |
Pagoda tree (Sophora japonica) | |
شہر پھُل | China rose (Rosa chinensis) |
گل داؤدی (Chrysanthemum morifolium) | |
ویب سائٹ | www.ebeijing.gov.cn |
بیجنگ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
"بیجنگ" چینی وچ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چینی | 北京 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Postal Map | Peking[۷] Peiping (1368–1403; 1928–1937; 1945–1949) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literal meaning | "شمالی راجگڑھ" | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
بیجنگ یا بھیئجِھن٘ (پیئچِن٘گ)، شمالی چین دا شہر تے عوامی جمہوریہ چین دا راجگڑھ اے۔ ایہ عوامی جمہوریہ چین دی انہاں چار بلدیات وچوں اک نيں جنہاں نوں حکومت چین نے صوبائ انتضامیہ دا درجہ دتا ہويا اے۔ ایہ شنگھائ دے بعد چین دا دوسرا وڈا شہر اے تے چین دے چار عظیم قدیم دارالخلافیاں وچوں اک اے۔
بیجنگ اک وڈا مواصلاتی مرکز اے تے اس دے درمیان توں درجناں قومی ریل پٹریاں، سڑکاں تے شاہراہاں گزردیاں نيں۔ نال ہی اسنوں عوامی جمہوریہ چین دا سیاسی، تعلیمی تے ثقافتی مرکز وی تسلیم کيتا جاندا اے۔
بیجنگ یا پیکنگ چین دا شہر تے اوہدا راجگڑھ اے۔ ایہہ عوامی جمہوریہ چین دیاں اینہاں 4 بلدیات چوں اک اے ، جنہاں نوں حکومت چین نے صوبائی انتظامیہ دا درجہ دتا ہوئیا اے ۔ ایہہ شنگھائی مگروں چین دا دوجا وڈا شہر اے تے چین دے 4 وڈے پرانے راجگڑھاں چوں اک ۔ بیجنگ اک وڈا مواصلاتی مرکز اے تے اس دے وچکاروں درجناں قومی ریل پٹریاں ، سڑکاں تے شاہراہاں گزردیاں نیں ۔ ایہہ عوامی جمہوریہ چین دا ثقافی ، سیاسی تے تعلیمی مرکز اے ۔
بیجنگ (انگریزی: Beijing) (چینی: 北京; پینین: Běijīng) جسنوں سابقہ طور اُتے پیکنگ دے ناں توں جانیا جاندا سی، عوامی جمہوریہ چین دا راجگڑھ اے۔ ایہ دنیا دا سب توں ودھ آبادی والا قومی راجگڑھ اے، جس وچ 16,410.5 کلومیٹر 2 (6336 مربع میل) دے انتظامی علاقے دے اندر 21 ملین توں ودھ رہائشی نيں۔ [۸] بہر حال اس دا تعمیر شدہ علاقہ گوانگژو تے شنگھائی دے بعد چین وچ تیسرا وڈا علاقہ اے، جس وچ ہیبئی سانہے، داچانگ حوئی خود مختار کاؤنٹی تے ژووژوو شامل نيں لیکن ضلع مییون تے ضلع پینگو دے ضلعے حالے تک بیجنگ وچ شامل نئيں ہوئے۔ [۹] ایہ شمالی چین وچ واقع اے، تے اک بلدیہ دے طور اُتے ریاستی کونسل دی براہ راست انتظامیہ دے تحت 16 شہری، مضافاتی، تے پینڈو ضلعے اُتے مشتمل اے۔ [۱۰] بیجنگ جنوب مشرق وچ پڑوسی تیانجن نوں چھڈ کے بوہتے صوبہ ہیبئی توں گھرا ہويا اے۔ جنگنججی میگالوپولیس دے تِناں ڈویژن تے چین دا قومی راجگڑھ علاقہ مل کے اسنوں تشکیل دیندے نيں۔ [۱۱]
بیجنگ اک عالمی شہر تے سبھیاچار، سفارت کاری، سیاست، مالیات، کاروبار تے اقتصادیات، تعلیم، تحقیق، زبان، سیاحت، میڈیا، کھیل، سائنس تے ٹیکنالوجی تے آوا جائی دے لحاظ توں دنیا دے معروف مراکز وچوں اک اے۔ اک میگا شہر، بیجنگ شنگھائی دے بعد شہری آبادی دے لحاظ توں دوسرا وڈا چینی شہر اے، تے ایہ ملک دا ثقافتی، تعلیمی، تے سیاسی مرکز اے۔ [۱۲] یہ چین دی سب توں وڈی سرکاری کمپنیاں دا صدر مقام اے تے دنیا وچ فارچیون گلوبل 500 کمپنیاں دی سب توں وڈی تعداد دے نال نال دنیا دے چار سب توں وڈے مالیاتی ادارےآں بلحاظ کل اثاثےآں، دا گھر وی اے۔ [۱۳][۱۴] بیجنگ "دنیا دا ارب پتی راجگڑھ اے "۔ شہر وچ رہنے والے ارب پتیاں دی سب توں ودھ تعداد اے۔ [۱۵][۱۶] یہ قومی شاہراہ، ایکسپریس وے، ریلوے، تے تیز رفتار ریل نیٹ ورکس دا وی اک وڈا مرکز اے۔ بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا 2010ء توں مسافراں دی آمدورفت دے لحاظ توں دنیا دا دوسرا مصروف ترین ہوائی اڈا رہیا اے، تے 2016ء توں بیجنگ سب وے دنیا دا سب توں مصروف تے طویل ترین سب وے اے۔ بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا، بیجنگ دا دوسرا بین الاقوامی ہوائی اڈا، دنیا دا سب توں وڈا سنگل ڈھانچے والا ہوائی اڈا ٹرمینل اے۔ [۱۷][۱۸]
جدید تے روايتی طرز تعمیر دونے دے امتزاج توں، بیجنگ دنیا دے قدیم ترین شہراں وچوں اک اے، جس دی تریخ تن ہزار سال پرانی اے۔ چین دے چار عظیم قدیم دار الحکومتاں وچوں آخری دے طور پر، بیجنگ پچھلی اٹھ صدیاں وچوں ملک دا سیاسی مرکز رہیا اے، [۱۹] اور دوسرا ہزارے بیشتر حصے وچ ایہ آبادی دے لحاظ توں دنیا دا سب توں وڈا شہر سی۔ [۲۰] اندرون شہر تن اطراف توں پہاڑاں گھرے ہوݨ دے نال، پرانی اندرونی تے بیرونی شہر دی دیواراں دے علاوہ، بیجنگ نوں حکمت عملی دے لحاظ توں تیار کيتا گیا سی تے اسنوں شہنشاہ چین دی رہائش گاہ دے طور اُتے تیار کيتا گیا سی تے اس طرح ایہ شاہی راجگڑھ دے لئی بہترین مقام سی۔ ایہ شہر اپنے شاندار محلات، مندراں، پارکاں، باغات، مقبراں، دیواراں تے دروازےآں دے لئی مشہور اے۔ [۲۱] بیجنگ دنیا دے اہم سیاحتی تھانواں وچوں اک اے۔ 2018ء وچ بیجنگ شنگھائی دے بعد دنیا دا دوسرا سب توں ودھ کمانے والا سیاحتی شہر سی۔ [۲۲] بیجنگ بوہت سارے قومی یادگاراں تے عجائب گھراں دا گھر اے تے اس وچ ست یونیسکو یونیسکو عالمی ثقافتی ورثہ تھانواں — شہر ممنوعہ، جنت دا مندر، گرمائی محل، منگ مقبرے، ژؤکؤدیان، تے دیوار چین دے کچھ حصے تے گرینڈ کینال — ایہ سبھی سیاحاں دے لئی مشہور تھانواں نيں۔ [۲۳] سیہییوان، شہر دا روايتی طرز رہائش، تے ہوٹونگ، سیہییوان دے درمیان وچ تنگ گلیاں، سیاحاں دی توجہ دا مرکز نيں جو شہری بیجنگ وچ عام نيں۔
بیجنگ دی کئی عوامی یونیورسٹیاں ایشیا بحر الکاہل تے دنیا دی بہترین یونیورسٹیاں وچ مستقل شامل نيں۔ [۲۴][۲۵] بیجنگ ایشیا بحر الکاہل تے ابھردے ہوئے ملکاں وچ دو بہترین سی9 لیگ یونیورسٹیاں چینہويا یونیورسٹی تے پیکنگ یونیورسٹی دا گھر اے۔ [۲۶][۲۷] بیجنگ مرکزی کاروباری ضلع بیجنگ دی اقتصادی توسیع دا اک مرکز اے، جس وچ متعدد فلک بوس عمارتاں دی تعمیر جاری یا حال ہی وچ مکمل کيتی گئی اے۔ بیجنگ دا ژونگوانکوم علاقہ سائنسی تے تکنیکی جدت طرازی دے نال نال انٹرپرینیورشپ دا دنیا دا سب توں وڈا مرکز اے۔ نیچر انڈیکس دے ذریعہ بیجنگ نوں 2016ء توں سب توں ودھ سائنسی تحقیقی پیداوار والے شہر دا درجہ دتا گیا اے۔ [۲۸][۲۹] اس شہر نے کھیلاں دے متعدد بین الاقوامی تے قومی مقابلےآں دی میزبانی دی اے، جنہاں وچ سب توں قابل ذکر 2008ء گرمائی اولمپکس تے 2008ء دے گرمائی پیرالمپکس گیمز نيں۔ 2022ء وچ ، بیجنگ پہلا شہر بن گیا جس نے 2008ء گرمائی اولمپکس تے 2022ء سرمائی اولمپکس، [۳۰] تے گرمائی تے سرمائی پیرالمپکس دونے دی میزبانی کيتی۔ [۳۱] بیجنگ 175 غیر ملکی سفارت خاناں دی میزبانی کردا اے، اس دے نال نال ایشیائی انفراسٹرکچر انویسٹمنٹ بینک (اے آئی آئی بی)، شنگھائی تعاون تنظیم (ایس سی او) سمیت کئی تنظیماں دے ہیڈ کوارٹر سلک روڈ فنڈ، چائنیز اکیڈمی آف سائنسز، چائنیز اکیڈمی آف انجینئرنگ، چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز، سنٹرل اکیڈمی آف فائن آرٹس، سنٹرل اکیڈمی آف ڈراما، سنٹرل کنزرویٹری آف میوزک، تے ریڈ کراس سوسائٹی آف چائنا دے مرکزی دفاتر ايسے شہر وچ موجود ہین۔
ناں
[سودھو]پچھلے 3000 وریاں وچ بیجنگ دے کئی ناں رکھے گۓ۔ بیجنگ ناں 1403 وچ منگ ٹبر ویلےرکھیا گیا۔ ایہدا مطلب اے اتری راجگڑھ۔ پرانا شبد پیکنگ سی۔ ایہ ناں نانجنگ توں وکھ کرن لئی رکھیا گیا جیہڑا دکھن وچ سی تے راجگڑھ وی سی۔
بیجنگ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
"بیجنگ" باقاعدہ چینی حروف وچ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
چینی | 北京 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hanyu Pinyin | Běijīng | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Postal Map | Pekingسائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ؛
اتے پتے جہدے وچ کوئی شے ناہووے لازمی ناں ہووے۔Peiping (1368–1403; 1928–1937; 1945–1949) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literal meaning | "شمالی راجگڑھ" | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ دے نام
گزشتہ 3,000 سالاں وچ ، بیجنگ شہر دے کئی تے ناں رہے نيں۔ بیجنگ نام، جس دا مطلب اے "شمالی راجگڑھ"
(چینی لپی 北 شمال دے لے تے 京 راجگڑھ دے لئی)،
شہر نوں نانجنگ توں امتياز کرنے دے لئی 1403ء وچ منگ خاندان دے دور وچ اس شہر اُتے لاگو کيتا گیا سی جو ("جنوبی راجگڑھ") سی۔ [۳۲]
انگریزی ہجے (Beijing) حکومت دے سرکاری رومنائزیشن اُتے مبنی اے (1980ء دی دہائی وچ اپنایا گیا)، دو حروف وچوں جداں کہ معیاری چینی وچ انہاں دا تلفظ کيتا جاندا اے۔
اک پرانے انگریزی ہجے، پیکنگ (Peking)، جسنوں جیسوٹ مشنری مارٹینو مارٹینی نے 1655ء وچ ایمسٹرڈیم وچ شائع ہوݨ والے اک مشہور اٹلس وچ استعمال کيتا سی۔ [۳۳]
بھانويں پیکنگ ہن شہر دا عام ناں نئيں اے، لیکن شہر دے کچھ پرانے مقام تے سہولیات، جداں بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا دا انٹرنیشنل ایئر ٹرانسپورٹ ایسوسی ایشن (آیاٹا) کوڈ PEK ہی اے، تے پیکنگ یونیورسٹی، ہن وی سابق رومن سازی برقرار رکھے ہوئے اے۔
بیجنگ دا واحد چینی حرفی مخفف 京 اے، جو شہر وچ آٹوموبائل لائسنس پلیٹاں اُتے ظاہر ہُندا اے۔ سرکاری لاطینی حروفِ تہجی وچ بیجنگ دا مخفف "BJ" اے۔ [۳۴]
عوامی جمہوریہ
[سودھو]اکتِیہہ جنوری، 1949 نوں کمیونسٹ افواج بیپنگ وچ بلامقابلا داخل ہوئیاں تے یکم اکتوبر نوں کمیونسٹ پارٹی چین نے ماؤ زیڈنگ دی قیادت وچ عوامی جمہوریہ چین دا اعلان کردے ہوۓ اس دا ناں دوبارہ بیجنگ کر دتا تے اسنوں وفاقی راجگڑھ بنانے دا اعلان کيتا۔
تریخ
[سودھو]پیکنگ مین ایس تھاں دا سب توں پرانا واسی سی تے ہومو اریکٹس دے نشان 230,000 توں 250,000 ورے پرانے نیں۔ پتھر ویلے دا ہومو سیپینز 27,000 پہلے تک ایتھے سی۔ نویں پتھر ویلے وچ رہن دے نشان وی دسدے نیں۔ بیجنگ وچ سب توں پرانی نگری جی دے ناں نال 11ویں توں 7ویں صدی م پ وچ بنی۔ ایس تے یاں سرکار نے مل ماریا۔ لڑاکے دیساں ویلے وچ ایہ تھاں اک ضلعے دے راجگڑھ لئی ورتی جاندی رئی۔ تیسری صدی وچ جن ٹبر نے ضلعی راجگڑھ دا ویس وی کھولیا۔ 936 وچ ایہ لیاؤ ٹبر دے ہتھ لگیا۔ 1120 وچ بنن والا ٹینننگ پگوڈا سب توں پرانے کوٹھیاں وچوں اک اے۔ 1213 وچ چنگیز خان نے ایس تھاں نوں زمین نال لا دتا۔ دو نسلاں مگروں قبلائی خان نے ایتھے دادو ناں دے شہر دا مڈھ رکھیا۔ ایہ شہر 1263 توں 1292 دے وشکار بندا ریا تے ڈرم ٹاور اوس ویلے دی نشانی نیں۔ 1398 وچ ایہنوں ساڑیا گیا۔ اوسدی تھاں تے اک نویں نگری دی نیوں رکھی گئی جیدا ناں بیپنگ سی۔ شاہی ورتن لئی 1406 توں 1420 دے وشکار روکیا شہر بنایا گیا۔ اوسے ویلے ٹائینمن تے ہیون مندر بناۓ گۓ۔
15ویں صدی وچ بیجنگ اپنی ہݨ آلی مورت وچ آچکیا سی۔ منگ ویلے شہر دی کند ہن تک چلدی رئی فیر اک چکری سڑک بنان لئی ایس نوں توڑنا پیا۔ 1644 وچ اک پینڈو فوج لی زیچنگ دی آگوی وچ بیجنگ تے ہلہ بولدی اے تے چھیتی ای واپس وی مڑدی اے۔ اک مانجو فوج بیجنگ نوں چھڑان آندی اے تے چنگ ٹبر دے راج دا مڈھ بجدا اے۔ چنگ بادشاہ منک ویلے دیاں کوٹھیاں وج وڈی تبدیلی نہیں لیاندے تے راجگڑھ رانے ول نال ای چلدا ریندا اے۔ ایتھے ای اوس ویلے ناول رتے کمرے دا سفنہ لکھیا گیا۔ دوجی افیم لڑائی وچ انگریز فرینچ فوجاں شہر تے مل مار کے لٹ دیاں نیں۔ 1900 باکسر بغاوت وچ بدیسیاں نوں چین توں کڈھن دی کوشش کیتی گئی۔ ایس ویلے کئی اسارے ہوۓ کوٹھے ڈگے تے محل اجڑے۔ 1911 وچ چنگ راج دے مکن تے سن یات سن راجگڑھ نانجنگ لجانا چاہندا سی۔ دوجی چینی چپانی لڑائی وچ 29 جولائی 1937 نوں بیجنگ تے جپان مل ماردا اے تے 31 جنوری 1949 نوں پیپلز لبریشن آرمی ایس نوں ازاد کراندی اے۔ اک اکتوبر نوں ماؤ ز ے تنگ ٹیاننمن چوک وچ عوامی لوکراج چین دے مڈھ دا ہوکا دیندا اے۔
1950 دے دھاکے وچ شہر آلے دوالے دے تھانواں ول پھیلن لگیا۔ لیندے ول کارخانے لگے تے اتر ول رہن لئی گھر۔ بیجنگ دیاں کنداں نوں ڈھا کے سڑکاں تے کوٹھے اسارے گۓ۔ 1966 توں 1976 دے وشکار چین تے بیجنگ رہتلی انقلاب دے وچوں لنگھے۔ 1978 وچ ڈنگ زیاؤ پنگ دے راج وچ آن نال چین تے بیجنگ وچ تبدیلی دی ہوا چلی۔ بیجنگ دے دوالے کمدیاں سڑکاں بنایا گیاں۔ پجھلے کل وریاں وج بیجنگ نوں اگے ودھن دا مل دینا پے ریا اے: چوکھی ٹریفک، گندی ہوا، تریخی تھانواں دی تباہی تے ماتڑ تھانواں توں غریب لوکاں دا آکے وسنا۔ 1989 وچ ایتھے ہنگامے وی ہوۓ۔ 2008 دیاں اولمپک کھیڈاں بیجنگ وچ ہویاں۔
بیجنگ شہر دی اک طویل تے بھرپور تریخ اے جو 3,000 سال پرانی اے۔ [۳۵][۳۶] 221 ق م وچ پہلے شہنشاہ چن شی ہوانگ دے ذریعے چین دے اتحاد توں پہلے، بیجنگ صدیاں تک جی تے یان دی قدیم ریاستاں دا راجگڑھ رہیا۔ یہ چین دی ابتدائی متحد سلطنتاں چن خاندان تے ہان خاندان وچ اک صوبائی مرکز سی۔ قدیم چین دی شمالی سرحد موجودہ شہر بیجنگ دے نیڑے سی، تے شمالی خانہ بدوش قبیلے اکثر سرحد پار توں داخل ہُندے سن ۔ اس طرح، اوہ علاقہ جو بیجنگ بننا سی اک اہم اسٹریٹجک تے مقامی سیاسی مرکز دے طور اُتے ابھریا۔ [۳۷] شاہی حکمرانی دے پہلے ہزار سال دے دوران، بیجنگ شمالی چین دا اک صوبائی شہر سی۔
ابتدائی تریخ
[سودھو]پیکنگ بلدیہ وچ انسانی رہائش دے ابتدائی نشانات ژؤکؤدیان (ڈریگن ہڈی پہاڑ) دے غاراں وچ پائے گئے جو ضلع فانگشان دے پنڈ ژؤکؤدیان دے نیڑے سن، جتھے پیکنگ دے انسان رہندے سن ۔ غاراں توں کھڑا آدمی دے رکاز 230,000 توں 250,000 سال پہلے دے نيں۔ قدیم سنگی دور دے انسان وی تقریباً 27,000 سال پہلے اوتھے رہندے سن ۔ [۳۸] ماہرین آثار قدیمہ نے وسطی پیکنگ وچ واقع وانگفوجنگ سمیت پوری بلدیہ وچ نويں سنگی دور دی بستیاں پائی نيں۔
بیجنگ وچ پہلا فصیل دار شہر جیچینگ سی، جو ریاست جی دا راجگڑھ سی تے 1045 ق م وچ تعمیر کيتا گیا سی۔ جدید بیجنگ دے اندر، ضلع شیچینگ دے جنوب وچ موجودہ گوانگآنمین علاقے دے آس پاس واقع سی۔ [۳۹] اس بستی نوں بعد وچ ریاست یان نے فتح کيتا تے اپنا راجگڑھ بنایا۔ [۴۰]
ابتدائی شاہی چین
[سودھو]پہلے شہنشاہ چن شی ہوانگ دے بعد متحدہ چین، جیچینگ خطے دے لئی اک پریفیکچرل راجگڑھ بن گیا۔[۱] تین مملکتاں دے دور دے دوران، کاو کاو دی کاو وئی مملکت دے اختتام توں پہلے ایہ گونگسون زان تے یوان شاو دے زیر تسلط سی۔ تیسری صدی عیسوی دے مغربی جن خاندان (265–420) نے اس قصبے نوں تنزلی دا نشانہ بناتے ہوئے، ہمسایہ ژؤژؤ وچ صوبائی نشست قائم کيتی۔
سولہ مملکتاں دے دور وچ جدوں شمالی چین نوں پنج وحشی قوماں (وو ہو) نے فتح کيتا تے متعدد ریاستاں تقسیم کیتا، جیچینگ مختصر طور اُتے شیانبئی دی سابقہ یان مملکت دا راجگڑھ سی۔ [۴۱]
سوئی خاندان دے دور وچ چین دے دوبارہ متحد ہوݨ دے بعد، جیچینگ جسنوں زوجون وی کہیا جاندا اے، گرینڈ کینال دا شمالی سرا بن گیا۔ تانگ خاندان دے تحت، جیچینگ بطور یوژو، اک فوجی سرحدی کمانڈ سینٹر دے طور اُتے کم کردا سی۔ آن لو شان بغاوت دے دوران وچ تے تانگ سلطنت دے ہنگامےآں دے درمیان، مقامی فوجی کمانڈراں نے اپنی مختصر مدت دے لئی یان خانداناں دی نیہہ رکھی تے شہر نوں یانجنگ)، یا " یان دا راجگڑھ" دا ناں دتا۔ تانگ خاندان وچ وی، شہر دا ناں جیچینگ نوں یؤژؤ یا یانجنگ توں بدل دتا گیا۔ 938ء وچ ، تانگ دے زوال دے بعد، جنہاں نے سرحدی علاقہ جس وچ ہن بیجنگ اے لیاؤ خاندان دے حوالے کے دتا، جنہاں نے شہر نوں نانجنگ، یا "جنوبی راجگڑھ" دے طور اُتے دیکھیا، جو چار ثانوی دار الحکومتاں وچوں اک اے جو اس دے "سپریم راجگڑھ"" شانگجنگ (بایرین بایاں پرچم) اندرونی منگولیا دی تکمیل کردا اے۔ بیجنگ وچ بچ جانے والے کچھ قدیم پگوڈا لیاؤ دور نال تعلق رکھدے نيں، جس وچ تیاننینگ مندر وی شامل اے۔
لیاؤ خاندان 1122ء وچ جورچین جن خاندان توں مفتوح ہوݨ دے بعد، جنہاں نے ایہ شہر سونگ خاندان نوں دے دتا تے فیر 1125ء وچ شمالی چین دی فتح دے دوران وچ اسنوں دوبارہ حاصل کر ليا۔ 1153ء وچ ، جورچین جن خاندان نے بیجنگ نوں اپنا "وسطی راجگڑھ" یا ژونگدو بنایا۔ [۱] اس شہر نوں 1213ء وچ چنگیز خان دی حملہ آور منگول فوج نے شکست دتی تے دو سال بعد زمین بوس ہو کے دتا۔ [۴۲] دو نسلاں دے بعد قبلائی خان نے دادو (خان بالق) (منگولاں دے لئی دادو، جسنوں عرف عام وچ خان بالق) کہیا جاندا اے، دی تعمیر دا حکم دتا، جو اپنے یوآن خاندان دے لئی ژونگدو دے کھنڈر دے شمال مشرق وچ اک نواں راجگڑھ سی۔ تعمیر وچ 1264ء توں لے کے 1293ء تک دا عرصہ لگا، [۱][۴۲][۴۳] لیکن اس نے اصل چین دے شمالی کنارے اُتے واقع اک شہر دی حیثیت نوں کافی حد تک ودھیا دتا۔ یہ شہر جدید بیجنگ دے تھوڑا سا شمال وچ ڈرم ٹاور اُتے مرکوز سی تے موجودہ چانگ آن ایونیو توں لائن 10 سب وے دے شمالی حصے تک پھیلا ہويا سی۔ یوآن دی باقیات زمین دی دیوار توں ہن وی باقی نيں تے انہاں نوں ٹوچینگ دے ناں توں جانیا جاندا اے۔ [۴۴]
منگ خاندان
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: منگ خاندان
1368ء وچ منگ خاندان دے نويں شہنشاہ ہونگوو دا اعلان کرنے دے فوراً بعد، باغی رہنما ژو یوان ژانگ نے دادو/خان بالق اُتے قبضہ کر ليا تے یوآن دے محلات نوں زمین بوس کر دتا۔ [۴۵] چونکہ شمالی یوآن خاندان نے شانگدو (سنادو) تے منگولیا اُتے قبضہ جاری رکھیا، دادو نوں علاقے وچ منگ فوجی چھاؤنیاں نوں سپلائی کرنے دے لئی استعمال کيتا جاندا سی تے اس دا ناں بدل کے بیپنگ (ویڈ-جائلز (⎘ وید-جائلز): پیئپنگ، "شمالی امن") رکھیا گیا۔ [۴۶] شہنشاہ ہونگوو دی جاگیردارانہ پالیسیاں دے تحت، بیپنگ نوں اس دے بیٹے یونگلو نوں دتا گیا، جسنوں "یان دا راج پُتر(شہزادہ)" بنایا گیا سی۔
شہنشاہ ہونگوو دے وارث دی جلد موت جانشینی دی جدوجہد دا باعث بنی، جس دا اختتام شہنشاہ یونگلو دی فتح تے نويں یونگل دور دے اعلان دے نال ہويا۔ چونکہ منگ دے راجگڑھ ینگتیان (جدید نانجنگ) دے نال اس دے سخت سلوک نے اوتھے بوہت سارے لوکاں نوں مخالف کر دتا، اس لئی اس نے اک نويں شریک راجگڑھ دے طور اُتے اپنی جاگیر قائم کيتی۔ بئیپنگ شہر جو 1403ء وچ بیجنگ ("شمالی راجگڑھ") یا شونتیان بن گیا۔ [۴۷] نويں شاہی رہائش گاہ، شہر ممنوعہ دی تعمیر وچ 1406ء توں 1420ء تک دا عرصہ لگا، [۴۲] یہ دور جدید شہر دے کئی ہور اہم پرکشش تھانواں دے قیام دا باعث وی سی، جداں کہ جنت دا مندر [۴۸] تے تیانانمین 28 اکتوبر 1420ء نوں شہر نوں باضابطہ طور اُتے منگ خاندان دا راجگڑھ نامزد کيتا گیا ايسے سال جبشہر ممنوعہ مکمل ہويا سی۔ [۴۹] بیجنگ سلطنت دا بنیادی راجگڑھ بن گیا، تے ینگتیان، جسنوں نانجنگ ("جنوبی راجگڑھ") وی کہیا جاندا اے، شریک راجگڑھ بن گیا۔ (1425ء وچ ژو دتی دے بیٹے، شہنشاہ ہونگشی دی طرف توں نانجنگ نوں بنیادی راجگڑھ واپس کرنے دا حکم کدی وی نافذ نئيں کيتا گیا: اوہ اگلے مہینے، غالباً دل دا دورہ پڑنے توں مر گیا۔ اسنوں بیجنگ دے شمال وچ منگ مقبرے وچ تقریباً ہر منگ شہنشاہ دی طرح دفن کيتا گیا۔)
پندرہويں صدی تک بیجنگ نے بنیادی طور اُتے اپنی موجودہ شکل اختیار کر لئی سی۔ منگ شہر دی دیوار جدید دور تک کم کردی رہی، جدوں اسنوں گرا دتا گیا تے اس دی جگہ دوسری رنگ روڈ بنائی گئی۔ [۵۰] عام طور اُتے خیال کيتا جاندا اے کہ پندرہويں، سولہويں، ستارہويں تے اٹھارہويں صدیاں وچ بیجنگ دنیا دا سب توں وڈا شہر سی۔ [۵۱] پہلا مشہور چرچ 1652ء وچ کیتھولکاں نے ماتیو رچی دے چیپل دی سابقہ جگہ اُتے تعمیر کيتا سی۔ جدید بے عیب تصور دا کیتھیڈرل بعد وچ ايسے جگہ اُتے بنایا گیا سی۔ [۵۲]
1644ء وچ لی زیچینگ دی کسان فوج دے بیجنگ اُتے قبضے نے خاندان دا خاتمہ کر دتا، لیکن جدوں 40 دن بعد راج پُتر(شہزادہ) دورگون دی مانچو فوج پہنچی تاں اس نے تے اس دی شون عدالت نے بغیر کسی لڑائی دے شہر نوں چھڈ دتا۔
چنگ خاندان
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: چنگ خاندان
دورگون نے چنگ خاندان نوں منگ خاندان دے براہ راست جانشین دے طور اُتے قائم کيتا (لی زیچینگ تے اس دے پیروکاراں نوں غیر قانونی قرار دینا) [۵۳] تے بیجنگ چین دا واحد راجگڑھ بن گیا۔ چنگ شہنشاہاں نے شاہی رہائش گاہ وچ کچھ تبدیلیاں کيتياں لیکن، وڈے حصے وچ ، منگ دی عمارتاں تے عمومی ترتیب وچ کوئی تبدیلی نئيں ہوئی۔ منچو عبادت دے لئی سہولیات متعارف کروائی گئياں، لیکن چنگ نے روايتی ریاستی رسومات نوں وی جاری رکھیا۔ اشارے دو لسانی یا چینی سن ۔ اس ابتدائی چنگ بیجنگ نے بعد وچ چینی ناول سرخ حجیرے دا خواب دی ترتیب تشکیل دتی۔ شہر دے شمال مغرب وچ ، چنگ شہنشاہاں نے قدیم گرمائی محل تے گرمائی محل سمیت کئی وڈے محلاتی باغات بنائے۔
دوسری افیونی جنگ دے دوران، اینگلو-فرانسیسی افواج نے شہر دے مضافات اُتے قبضہ کر ليا، 1860ء وچ قدیم گرمائی محل نوں لوٹ کر جلا دتا۔ اس جنگ نوں ختم کرنے والے مؤتمر پیکنگ (پیکنگ کنونشن) دے تحت مغربی طاقتاں نے پہلی بار شہر دے اندر مستقل سفارتی موجودگی قائم کرنے دا حق حاصل کيتا۔ 14 توں 15 اگست 1900ء تک پیکنگ دی جنگ لڑی گئی۔ ایہ جنگ باکسر بغاوت دا حصہ سی۔ باکسرز دی اس موجودگی نوں ختم کرنے دی کوشش کيتی، جینی مسیحی مذہب تبدیل کرنے والےآں نے اٹھ غیر ملکی طاقتاں نوں بیجنگ اُتے دوبارہ قبضہ کرنے وچ مدد دتی۔ [۵۴] لڑائی دے دوران وچ کئی اہم ڈھانچے تباہ ہو گئے، جنہاں وچ ہینلن اکیڈمی تے جدید گرمائی محل شامل نيں۔ اٹھ ملکی اتحاد تے چینی حکومت دے نمائندےآں لی ہونگژانگ تے ییکوانگ (راج پُتر(شہزادہ) چنگ) دے درمیان وچ 7 ستمبر 1901ء نوں اک امن معاہدہ طے پایا۔ اس معاہدے دے تحت چین نوں 39 سال دی مدت وچ 335 ملین امریکی ڈالر (موجودہ ڈالر وچ 4 بلین امریکی ڈالر توں ودھ) دے علاوہ سود ادا کرنا سی۔ باکسرز دے حکومتی حامیاں نوں پھانسی یا جلاوطنی تے شمالی چین دے بوہتے حصے وچ چینی قلعےآں تے ہور دفاعاں نوں تباہ کرنا وی لازمی سی۔ معاہدے اُتے دستخط ہوݨ دے دس دن بعد غیر ملدیاں فوجاں پیکنگ توں چلی گئياں، پر لیگیشن گارڈز دوسری جنگ عظیم تک اوتھے موجود رہے۔ [۵۵] معاہدے اُتے دستخط دے نال ہی ملکہ ملکہ سی شی 7 جنوری 1902ء نوں اپنے "معائنے دے دورے" اُتے پیکنگ واپس آئی تے چین اُتے چنگ خاندان دی حکمرانی بحال ہو گئی، پر باکسر بغاوت تے معاوضے تے امن معاہدے دی شرائط دی وجہ توں اسنوں شکست توں بہت ودھ کمزوری دا سامنا کرنا پيا سی۔ [۵۶] ملکہ سی شی 1908ء وچ مر گئی تے 1911ء وچ خاندان دا خاتمہ ہو گیا۔
جمہوریہ چین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: جمہوریہ چین
1911ء دے شینہائی انقلاب دے بانیاں نے چنگ خاندان دی حکمرانی نوں اک جمہوریہ دے نال تبدیل کرنے دی کوشش کيتی تے سن یات سین جداں رہنماواں نے اصل وچ راجگڑھ نانجنگ نوں واپس کرنے دا ارادہ کيتا۔ چنگ جنرل یوان شیکائی دے آخری چنگ شہنشاہ نوں دستبردار ہوݨ اُتے مجبور کرنے تے انقلاب دی کامیابی نوں یقینی بنانے دے بعد، انقلابیاں نے انہاں نوں نويں جمہوریہ چین دے صدر دے طور اُتے قبول کيتا۔ یوآن نے بیجنگ وچ اپنا راجگڑھ برقرار رکھیا تے 1915ء وچ خود نوں شہنشاہ قرار دیندے ہوئے تیزی توں طاقت نوں مضبوط کيتا۔ اک سال توں وی کم عرصے بعد اس دی موت نے [۵۷] چین نوں علاقائی فوجاں دی کمانڈ کرنے والے جنگجوواں دے کنٹرول وچ کر دتا۔ کومنتانگ دی شمالی مہم دی کامیابی دے بعد، راجگڑھ نوں رسمی طور اُتے 1928ء وچ نانجنگ منتقل کر دتا گیا۔ اسی سال 28 جون نوں بیجنگ دا ناں بئیپنگ (Beiping) وچ واپس تبدیل کر دتا گیا (اودوں "پئیپنگ" (Peiping) لکھیا جاندا سی)۔ [۱۲][۵۸]
7 جولائی 1937ء نوں چین وچ 29 ويں فوج تے جاپانی فوج دے درمیان وچ شہر دے جنوب مغرب وچ وانپنگ قلعے دے نیڑے مارکو پولو پل اُتے فائرنگ دا تبادلہ ہويا۔ مارکو پولو پل دے واقعے نے دوسری چین-جاپانی جنگ، دوسری جنگ عظیم نوں جنم دتا جداں کہ چین وچ جانیا جاندا اے۔ جنگ دے دوران وچ [۱۲] بیجنگ اُتے 29 جولائی 1937ء نوں جاپان دا قبضہ ہو گیا [۵۹] تے اسنوں جمہوریہ چین دی عارضی حکومت، اک کٹھ پتلی ریاست بنا دتا گیا، جس نے جاپان دے زیر قبضہ شمالی چین دے نسلی چینی حصےآں اُتے حکومت کيتی۔ [۶۰] اس حکومت نوں بعد وچ نانجنگ وچ واقع وڈی وانگ جینگوئی حکومت وچ ضم کر دتا گیا سی۔ [۶۱]
عوامی جمہوریہ چین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: عوامی جمہوریہ چین
چینی خانہ جنگی دے آخری مراحل وچ ، پیپلز لبریشن آرمی نے پنگجن مہم دے دوران وچ 31 جنوری 1949ء نوں پرامن طریقے توں شہر اُتے قبضہ کر ليا۔ ايسے سال یکم اکتوبر نوں ماؤ زے تنگ نے تیانانمین توں عوامی جمہوریہ چین دے قیام دا اعلان کيتا۔ اس نے نويں راجگڑھ دے طور اُتے بیجنگ نوں بحال کیتا، [۶۲] جس دا فیصلہ چین دی عوامی سیاسی مشاورتی کانفرنس نے چند روز پہلے کيتا سی۔
1950ء دی دہائی وچ ، شہر نے پرانے فصیل والے شہر تے اس دے آس پاس دے محلےآں توں اگے ودھنا شروع کیتا، جس وچ مغرب وچ بھاری صنعتاں تے شمال وچ رہائشی محلے سن ۔ بیجنگ شہر دی دیوار دے بوہت سارے علاقےآں نوں 1960ء دی دہائی وچ بیجنگ سب وے تے دوسری رنگ روڈ دی تعمیر دا راستہ بنانے دے لئی گرا دتا گیا سی۔
ثقافتی انقلاب دے دوران وچ 1966ء توں 1976ء تک، بیجنگ وچ ریڈ گارڈ دی تحریک شروع ہوئی تے شہر دی حکومت پہلی صفاں وچوں اس دا شکار ہو گئی۔ 1966ء دے موسم خزاں تک، تمام شہر دے اسکول بند کر دتے گئے تے ملک بھر توں دس لکھ توں ودھ ریڈ گارڈز بیجنگ وچ ماؤ زے تنگ دے نال تیانانمین چوک وچ اٹھ ریلیاں دے لئی جمع ہوئے۔ [۶۳] اپریل 1976ء وچ ، تیانانمین چوک وچ گینگ آف فور تے ثقافتی انقلاب دے خلاف بیجنگ دے باشندےآں دے اک وڈے عوامی اجتماع نوں زبردستی دبا دتا گیا۔ اکتوبر 1976ء وچ گینگ نوں ژونگنانہائی وچ گرفتار کيتا گیا تے ثقافتی انقلاب دا خاتمہ ہويا۔ دسمبر 1978ء وچ ، دینگ شیاوپنگ دی قیادت وچ بیجنگ وچ گیارہويں پارٹی کانگریس دے تیسرے پلینم نے ثقافتی انقلاب دے متاثرین دے خلاف فیصلےآں نوں پلٹ دتا تے "اصلاحات تے کھلے پن دی پالیسی" دا آغاز کيتا۔
1980ء دی دہائی دے اوائل توں، بیجنگ دے شہری علاقے وچ 1981ء وچ دوسری رنگ روڈ دی تکمیل تے اس دے بعد تیسری، چوتھی پنجويں تے چھیويں رنگ سڑکاں دے اضافے دے نال بہت ودھ توسیع ہوئی اے۔ [۶۴][۶۵] 2005ء دی اک اخباری رپورٹ دے مطابق، نويں ترقی یافتہ بیجنگ دا حجم پہلے دے مقابلے وچ ڈیڑھ گنیاوڈا سی۔ [۶۶] وانگفوجنگ تے شیدان پھلدے پھولدے شاپنگ ضلعے وچ ترقی کر چکے نيں، [۶۷] جدوں کہ ژونگوانکوم چین وچ الیکٹرانکس دا اک وڈا مرکز بن گیا اے۔ [۶۸] حالیہ برساں وچ بیجنگ دی توسیع نے شہری کاری دے کچھ مسائل وی سامنے لیائے نيں، جداں بھاری ٹریفک، فضائی آلودگی، تاریخی محلےآں دا نقصان، تے ملک دے کم ترقی یافتہ پینڈو علاقےآں توں تارکین وطن کارکناں دی نمایاں آمد۔ [۶۹] بیجنگ حالیہ چینی تریخ وچ بوہت سارے اہم واقعات دا مقام وی رہیا اے، خاص طور اُتے 1989ء دے تیانانمین اسکوائر دے احتجاج۔ [۷۰] اس شہر نے وڈے بین الاقوامی مقابلےآں دی میزبانی وی دی اے، جنہاں وچ 2008ء گرمائی اولمپکس تے ایتھلیٹکس وچ عالمی چیمپئن شپ 2015ء شامل نيں، تے اسنوں 2022ء سرمائی اولمپکس دی میزبانی دے لئی چنا گیا سی۔ اس توں ایہ سرمائی تے گرمائی اولمپکس دونے دی میزبانی کرنے والا پہلا شہر بنیا۔ [۷۱]
جغرافیہ
[سودھو]بیجنگ اتلے چینی ویہڑے وچ وسدا اے جیہڑا شہر دے دکھݨ تے چڑھدے ول نکلدا اے۔ اتر، اتر لیندے تے لیندے ول دے پہاڑ بیجنگ تے چین دے وائی بیجی دے ویہڑے نوں گوبی روہی دی ریت توں بچاندے نیں۔ بیجنگ دے اتر وچ چین کند بیجنگ نوں اتر توں آنوالے لوکاں توں بچان لئی بنائی گئی سی۔ ڈونگلنگ 2,303 میٹر (7,556 فٹ) نال بیجنگ میونسپیلیٹی دی سب توں اچی تھاں اے۔ ہائی دریا بیجنگ دا وڈا دریا اے جیدے وچ چاؤبائی، یونگ ڈنگ تے جما دے پانی وی آکے رلدے نیں۔ بیجنگ نہراں دے اک پربندھ نال وی جڑیا اے۔
بیجنگ تقریباً شمالی چین دے مثلث میدان دے شمالی سرے اُتے واقع اے، جو شہر دے جنوب تے مشرق وچ کھلدا اے۔ شمال، شمال مغرب تے مغرب دے پہاڑ شہر تے شمالی چین دے زرعی مرکز نوں صحرائی میداناں توں محفوظ رکھدے نيں۔ بلدیہ دا شمال مغربی حصہ، خاص طور اُتے ضلع یانچینگ تے ضلع ہوایرؤ، جوندو پہاڑاں دے زیر تسلط نيں، جدوں کہ مغربی حصہ شیشان یا مغربی پہاڑیاں توں بنیا ہویا اے۔ بیجنگ بلدیہ دے شمالی حصے وچ عظیم دیوار چین میداناں توں خانہ بدوشاں دی دراندازی دے خلاف دفاع دے لئی ناہموار جغرافیہ دے مطابق بنائی گئی سی۔ کوہ لنگ مغربی پہاڑیاں وچ تے ہیبئی دے نال سرحد اے، ایہ بلدیہ دا سب توں اُچا مقام اے، جس دی اونچائی 2,303 میٹر (7,556 فٹ) اے۔
بلدیہ وچ بہنے والے وڈے دریا، بشمول چاوبائی، یونگدینگ، جوما، سبھی دریائے ہائی نظام دے معاون دریا نيں، تے جنوب مشرقی سمت وچ وگدا اے۔ میون مخزن، دریائے چاوبائی دے اوپری حصے وچ ، بلدیہ دے اندر سب توں وڈا ذخیرہ اے۔ بیجنگ گرینڈ کینال توں ہانگژو دا شمالی ٹرمینس وی اے، جو 1,400 سال پہلے اک آوا جائی دے راستے دے طور اُتے تعمیر کيتا گیا سی، تے جنوبی-شمالی پانی دی منتقلی دا منصوبہ اے، جو دریائے یانگتسی طاس توں پانی لیانے دے لئی پچھلی دہائی وچ تعمیر کيتا گیا سی۔
بیجنگ دا شہری علاقہ، بلدیہ دے جنوبی وسطی وچ میدانی علاقےآں اُتے 40 توں 60 میٹر (130-200 فٹ) دی بلندی دے نال بلدیہ دے علاقے دے نسبتاً چھوٹے لیکن پھیلدے ہوئے حصے اُتے واقع اے۔ شہر مرتکز رنگ روڈز وچ پھیلا ہويا اے۔ دوسری رنگ روڈ پرانے شہر دی دیواراں دے نال واقع اے تے چھیويں رنگ روڈ آس پاس دے مضافاتی علاقےآں وچ مضافاتی قصبےآں نوں جوڑدی اے۔ تیانانمین تے تیانانمین چوک بیجنگ دے مرکز وچ نيں, جو کہ چین دے شہنشاہاں دی سابقہ رہائش گاہ شہر ممنوعہ دے براہ راست جنوب وچ واقع اے۔ تیانانمین دے مغرب وچ ژونگنانہائی اے، جو چین دے موجودہ رہنماواں دی رہائش گاہ اے۔ چانگان ایونیو، جو تیانانمین تے تیانانمین چوک دے درمیان کٹتا اے، شہر دا مرکزی مشرق-مغربی محور بناندا اے۔
شہر دا منظر
[سودھو]<div class="thumb tnone" style="margin-left: auto; margin-right:auto; width:100%; max-width:لکھن غلطی: "[" نشان پچھانیا نہیں جارہیاpx;">
فن تعمیر
[سودھو]شہری بیجنگ وچ فن تعمیر دے تن انداز غالب نيں۔ سب توں پہلے، اوتھے شاہی چین دا روايتی فن تعمیر اے، خبرے تیانانمین (آسمانی امن دا دروازے) اس دی بہترین مثال اے، جو عوامی جمہوریہ چین دی تجارتی نشان دی عمارت بنی ہوئی اے، شہر ممنوعہ، شاہی آبائی مندر تے جنت دا مندر قابل ذکر نيں۔ اس دے بعد، اوہ اے جسنوں بعض اوقات "سینو-سوو" طرز دے طور اُتے وی جانیا جاندا اے، جس دے ڈھانچے باکسی ہُندے نيں تے بعض اوقات ناقص تعمیر ہُندے نيں، جو 1950ء تے 1970ء دی دہائی دے درمیان وچ تعمیر کيتے گئے سن ۔ [۷۲] آخر وچ بہت ودھ جدید تعمیراتی فن تعمیر اے، جس وچ سب توں ودھ نمایاں طور اُتے مشرقی بیجنگ وچ بیجنگ مرکزی کاروباری ضلع دے علاقے وچ نواں سی سی ٹی وی ہیڈ کوارٹر، انہاں عمارتاں دے علاوہ شہر دے آس پاس دے ہور تھانواں جداں بیجنگ نیشنل اسٹیڈیم تے نیشنل سینٹر فار پرفارمنگ آرٹس خاص طور اُتے قابل ذکر نيں۔
2007ء دے بعد توں بیجنگ وچ عمارتاں نوں دو مرتبہ بہترین مجموعی اُچی عمارت دا سی ٹی بی یو ایچ اسکائی سکریپر ایوارڈ حاصل ہويا، 2009ء وچ لنکڈ ہائبرڈ عمارت تے 2013ء وچ سی سی ٹی وی ہیڈ کوارٹر دے لئی۔ سی ٹی بی یو ایچ اسکائی اسکریپر ایوارڈ برائے بہترین اُچی مجموعی عمارت ہر سال دنیا بھر وچ صرف اک عمارت نوں دتا جاندا اے۔
اکیہويں صدی دے اوائل وچ بیجنگ نے نويں عمارتاں دی تعمیرات وچ زبردست وادھا دیکھیا اے، جس وچ بین الاقوامی ڈیزائنرز دے وکھ وکھ جدید طرزاں دی نمائش کيتی گئی اے، جنہاں دا سب توں ودھ واضح بیجنگ مرکزی کاروباری ضلع دے علاقے وچ کيتا گیا اے۔ 798 آرٹ زون وچ 1950ء دی دہائی دے ڈیزائن تے نیو فیوچرسٹک طرز تعمیر دونے دا مرکب دیکھیا جا سکدا اے، جو پرانے نوں نويں دے نال ملیا دیندا اے۔ بیجنگ دی بلند ترین عمارت 528 میٹر چائنا زون اے۔
بیجنگ اپنے سیشیوان (اک تاریخی قسم دی رہائش گاہ اے جو عام طور اُتے پورے چین وچ پائی جاندی سی) دے لئی مشہور اے، اک قسم دی رہائش گاہ جتھے اک مشترکہ صحن اردگرد دی عمارتاں دے درمیان مشترک جگہ ہُندی اے۔ ہور عظیم مثالاں وچ پرنس گونگ مینشن تے سونگ چنگ لنگ دی رہائش گاہاں نيں۔ ایہ صحن عام طور اُتے گلیاں توں جڑے ہُندے نيں جنہاں نوں ہوتونگ کہندے نيں۔ ہوتونگ عام طور اُتے سِدھے ہُندے نيں تے مشرق توں مغرب تک چلدے نيں تاکہ اچھے فینگ شوئی دے لئی دروازے شمال تے جنوب دا رخ کرن۔ وہ چوڑائی وچ وکھ وکھ ہُندے نيں؛ کچھ اِنّے تنگ نيں کہ صرف چند پیدل چلنے والے اک وقت وچ اوتھے توں گزر سکدے نيں۔ اک بار بیجنگ وچ ہر جگہ سیشیوان تے ہوتونگ تیزی توں ختم ہو رہے نيں، [۷۳] کیونجے کہ ہوتونگ دے پورے شہر دے بلاکس دی جگہ اُچی عمارتاں نے لے لی اے۔ [۷۴] ہوتونگ دے رہائشی نويں عمارتاں وچ گھٹ توں گھٹ ايسے سائز دے اپارٹمنٹس وچ رہنے دے حقدار نيں جو انہاں دی سابقہ رہائش گاہاں نيں۔ پر بوہت سارے لوک شکایت کردے نيں کہ ہوتونگ دی کمیونٹی تے سڑک دی زندگی دے روايتی احساسنوں تبدیل نئيں کيتا جا سکدا، [۷۵] اور ایہ جائیداداں اکثر سرکاری ملکیت وچ ہُندیاں نيں۔ [۷۶]
قدیم بیجنگ شہر
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ شہر دی قلعہ بندیاں
1400ء دی دہائی دے اوائل وچ چین دے شہر بیجنگ وچ ٹاورز تے دروازےآں دے اک سلسلے دے نال دیواراں تعمیر کيتیاں گئیاں، جداں تک کہ 1965ء وچ دوسری رنگ روڈ تے بیجنگ سب وے لائن 2 دی تعمیر دے لئی انہاں نوں جزوی طور اُتے منہدم کر دتا گیا۔ اصل دیواراں شہر دے جنوب مشرقی حصے وچ ، بیجنگ ریلوے اسٹیشن دے بالکل جنوب وچ محفوظ کيتی گئی سی۔ شہر دی اندرونی تے بیرونی دیواراں دا پورا دائرہ تقریباً 60 کلومیٹر (37 میل) تک پھیلا ہويا اے۔
قدیم بیجنگ شہر دی تریخ
[سودھو]دادو دا شہر، منگ تے چنگ خانداناں وچ بیجنگ دا پیش خیمہ، یوآن خاندان نے 1264ء وچ تعمیر کيتا سی۔ دادو دے ڈیزائن نے کتاب رسومات ژاؤ دے کئی اصولاں دی پیروی کی: "نو عمودی محور، نو افقی محور؛" "سامنے محلات، عقب وچ بازار۔" "کھبے طرف آبائی عبادت، سجے طرف خدا دی عبادت۔" ایہ وسیع پیمانے پر، منصوبہ بندی تے عملدرآمد وچ سخت، تے سازوسامان وچ مکمل سی۔
دادو دے شہر دے گیارہ دروازے سن ۔ مشرقی، جنوبی تے مغربی اطراف وچ ہر طرف تن دروازے سن تے شمالی دیوار دے دو دروازے سن ۔
دفاع
[سودھو]منگ تے چنگ خانداناں دے دوران وچ بیجنگ دے دفاعی نظام وچ شہر دی دیواراں، کھائیاں، گیٹ ٹاورز، باربیکنز، واچ ٹاورز، کارنر گارڈ ٹاورز، دشمن دے دیکھنے والے ٹاورز تے شہر دے باہر تے اندر فوجی کیمپ شامل سن ۔ شہر دے فوراً شمال وچ واقع پہاڑ تے انہاں پہاڑی سلسلےآں اُتے دیوار دے اندرونی حصے وی اک دفاعی دائرہ کار دے طور اُتے کم کردے سن ۔
منگ خاندان دے دوران، بیجنگ وچ تے اس دے آس پاس مستقل ڈیرے دے تحت فوجیاں نوں جِنگ جون یا جِنگِنگ ("دار الحکومتی دار دستے") کہیا جاندا سی۔ شہنشاہ یونگلو (1402ء–1424ء) دے دوران، انہاں نوں تن گروہاں وچ منظم کيتا گیا سی، جنہاں نوں ووجنینگ (فوج دی اکثریت اُتے مشتمل)، سانقیانِنگ (کرائے دے فوجی تے اتحادی منگول دستےآں اُتے مشتمل) تے شینجیئنگ (مشترکہ آتشاں اسلحہ استعمال کرنے والے فوجی) کہیا جاندا سی۔ [۷۷]
اندرونی شہر دے دروازے
[سودھو]بیجنگ دی اندرونی شہر دی دیوار وچ گیٹ ٹاورز سن جو شہر دی دیواراں وچ 12 توں 13 میٹر اُچے مستطیل پلیٹ فارم دے اُتے بنے سن ۔ ہر دروازے دے داخلی راستے، اس دے گیٹ ٹاور دے پلیٹ فارم دے وسط دے تھلے مرکز وچ ، دو وڈے سرخ لکڑی دے دروازے سن جو باہر دی طرف کھلدے سن ۔ دروازےآں دی بیرونی طرف لوہے دے بلب تے اندرونی طرف گلٹ کاپر دے بلب لگائے گئے سن ۔ جدوں دروازے بند کيتے جاندے تاں اوہ درخت دے تنے دے سائز دے لکڑی دے شہتیراں توں بند کيتے جاندے سن ۔
ژینگیانگمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: ژینگیانگمین
ژینگیانگمین یا چیانمین (انگریزی: Zhengyangmen)
(سادہ چینی: 前门; روایتی چینی: 前門; ||پینین]]: Qiánmén; ||ویڈ گائلز]]: Ch'ien-men; لفظی معانی "سامنے والا گیٹ") (سادہ چینی: 正阳门; روایتی چینی: 正陽門; پینین: Zhèngyángmén; ویڈ گائلز: Cheng-yang-men; مانچو:ᡨᠣᠪ
ᡧᡠᠨ ᡳ
ᡩᡠᡴᠠ; موئلینڈرف:tob šun-i duka, لفظی معنی "اوج کمال سورج دا دروازہ")
بیجنگ وچ اک دروازہ شہر اے جو بیجنگ دی تاریخی فصیل وچ واقع اے۔ ایہ دروازہ تیانانمین چوک دے جنوب وچ واقع اے تے اندرون شہر وچ جنوبی داخلے دی راکھی کردا سی۔ بھانويں بیجنگ دے شہر دی بوہتے دیواراں نوں منہدم کر دتا گیا سی، پر ژینگیانگمین شہر دا اک اہم جغرافیائی نشان اے۔
چونگوینمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: چونگوینمین
چونگوینمین (انگریزی: Chongwenmen)
(چینی: 崇文門; پینین: Chóngwénmén; مانچو: ᡧᡠ
ᠪᡝ
ᠸᡝᠰᡳᡥᡠᠯᡝᡵᡝ
ᡩᡠᡴᠠ; موئلینڈروف: šu be wesihulere duka) اک دروازہ سی جو بیجنگ شہر دی دیوار دا حصہ سی جو ہن ضلع ڈونگچینگ، بیجنگ اے۔ ایہ دروازہ بیجنگ دے اندرونی شہر دے جنوب مشرقی حصے وچ واقع سی، جو قدیم بیجنگ لیگیشن کوارٹر دے بالکل جنوب وچ سی۔ 1960ء دی دہائی وچ ، بیجنگ دی دوسری رنگ روڈ دے لئی جگہ بنانے دے لئی دروازہ تے دیوار دا وڈا حصہ توڑ دتا گیا۔
شوانومین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شوانومین
شوانومین (انگریزی: Xuanwumen)
(آسان چینی: 宣武门; روایتی چینی: 宣武門; پینین: Xuānwǔmén; مانچو زبان:ᡥᠣᡵᠣᠨ
ᠪᡝ
ᠠᠯᡤᡳᠮᠪᡠᡵᡝ
ᡩᡠᡴᠠ;موئلینڈروف:horon be algimbure duka;[۷۸]موئلینڈروف:tob dergi duka; لفظی معنی "طاقت دے اعلان دا دروازہ") بیجنگ شہر دی سابقہ دیوار دا اک دروازہ سی۔ 1960ء دی دہائی وچ شہر دے سب وے دی تعمیر دے دوران وچ دروازے نوں گرا دتا گیا سی۔ اج، شوانومین بیجنگ وچ اک ٹرانسپورٹ نوڈ دے نال نال بیجنگ سب وے دی لائن 2 تے لائن 4 لائن 4 اُتے شوانومین اسٹیشن دا مقام اے۔ [۷۹]
دونگژیمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: دونگژیمین
دونگژیمین (انگریزی: Dongzhimen) (سادہ چینی: 东直门; روایتی چینی: 東直門; ||پینین]]: Dōngzhímén; لفظی معنی "مشرقی سیدھا دروازہ") قدیم قلع بند بیجنگ شہر دے دروازےآں وچوں اک دا ناں اے۔ ہن ایہ اک تجارتی مرکز تے بیجنگ وچ آوا جائی دا اک اہم مرکز اے۔ [۸۰]
چاویانگمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: چاویانگمین
چاویانگمین (انگریزی: Chaoyangmen)
(روایتی چینی: 朝陽門; سادہ چینی: 朝阳门; ||پینین]]: Cháoyángmén; مانچو:ᡧᡠᠨ
ᠪᡝ
ᠠᠯᡳᡥᠠ
ᡩᡠᡴᠠ; موئلینڈروف:šun be aliha duka) بیجنگ شہر دی سابقہ دیوار دا اک دروازہ سی۔ ہن ایہ بیجنگ وچ آوا جائی دا مرکز تے ضلعی سرحد اے۔ ایہ شمال مشرقی وسطی بیجنگ دے ضلع ڈونگچینگ وچ واقع اے۔ شمال توں جنوب دی طرف چلدی اے مشرقی دوسری دوسری رنگ روڈ واقع اے۔ بیجنگ سب وے (لائن 6 تے لائن 2 دا اک اسٹاپ چاویانگمین اسٹیشن اُتے اے۔
شیژیمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شیژیمین
شیژیمین (انگریزی: Xizhimen) (چینی: 西直门; ||پینین]]: Xīzhímén) بیجنگ شہر دی دیوار وچ اک دروازہ سی تے ہن بیجنگ وچ اک ٹرانسپورٹیشن نوڈ اے۔ یہ دروازہ شہنشاہ دے لئی پیݨ دے پانی دا داخلی دروازہ سی، جو جیڈ اسپرنگ ہلز توں بیجنگ دے مغرب وچ آندا سی۔ اس گیٹ نوں 1969ء وچ گرا دتا گیا سی۔
فوچینگمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: فوچینگمین
فوچینگمین (انگریزی: Fuchengmen)
(آسان چینی: 阜成门; روایتی چینی: 阜成門; پینین: Fùchéngmén; مانچو زبان:ᡝᠯᡤᡳᠶᡝᠨ ᡳ
ᠮᡠᡨᡝᡥᡝ
ᡩᡠᡴᠠ;موئلینڈروف:elgiyen i mutehe duka)
بیجنگ شہر دی دیوار دے مغربی جانب اک دروازہ سی۔ دروازے نوں 1960ء دی دہائی وچ گرا دتا گیا سی، تے اس دی جگہ دوسری رنگ روڈ اُتے فوچنگ مین اوور پاس نے لے لی اے۔
فوچینگمین اسٹیشن اک ٹرانسپورٹیشن نوڈ اے، جتھے بیجنگ سب وے دی متعدد پبلک بساں تے لائن 2 اختتام پزیر ہُندیاں نيں۔
دیشینگمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: دیشینگمین
دیشینگمین (انگریزی: Deshengmen) (سادہ چینی: 德胜门; روایتی چینی: 德勝門; ||پینین]]: Déshèngmén; لفظی معنی "فضیلت دی فتح دا دروازہ") شہر دا اک دروازہ اے جو کدی بیجنگ دی شمالی شہر دی دیوار دا حصہ سی۔ ایہ بیجنگ دے چند محفوظ شہر دے دروازےآں وچوں اک اے تے ہن شمالی دوسری رنگ روڈ اُتے اک تاریخی نشان دے طور اُتے موجود اے۔ اصل گیٹ کمپلیکس، جو 1437ء وچ بنایا گیا سی، تن ڈھانچاں اُتے مشتمل سی - گیٹ ہاؤس، تیر اندازی ٹاور، تے باربیکن۔ 1921ء وچ گیٹ ہاؤس نوں منہدم کر دتا گیا سی، تے شہر دی دیوار نوں 1969ء وچ گرا دتا گیا سی۔ اج صرف تیر اندازی دا ٹاور تے باربیکن بچا اے۔
اندینگمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: اندینگمین
اندینگمین (انگریزی: Andingmen) (سادہ چینی: 安定门; روایتی چینی: 安定門; ||پینین]]: Āndìngmén; لفظی معنی "استحکام دا دروازہ") بیجنگ دے منگ خاندان دے دور وچ شہر دی دیوار وچ اک دروازہ سی۔ 1960ء دی دہائی وچ شہر دی دیوار دے نال اس دروازے نوں گرا دتا گیا سی۔ اندینگمین ہن اک جگہ دا ناں اے، جتھے کدی گیٹ موجود سی اوہ ہن اندینگمین پل اے، جو شمالی دوسری رنگ روڈ اُتے اک گول چکر دا راستہ اے۔ اوور پاس اندینگمین اندرونی اسٹریٹ نوں جوڑدا اے جو دیوار والے شہر دے اندر اوور پاس دے جنوب وچ چلدی اے تے اندینگمین آؤٹر اسٹریٹ جو شہر دی دیوار توں شمال دی طرف جاندی اے۔
بیرونی شہر دے دروازے
[سودھو]بیجنگ دی بیرونی شہر دی دیوار دے ست دروازے سن، تن جنوبی دیواراں پر، اک اک مشرقی تے مغربی دیواراں پر، تے دو طرف دے دروازے شمالی دیواراں اُتے (شمال مشرقی تے شمال مغربی حصےآں پر) سن ۔ بیرونی شہر دے دروازے دے مینار اندرون شہر دے مقابلے وچ تمام چھوٹے سن ۔
یونگدینگمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: یونگدینگمین
یونگدینگمین (انگریزی: Yongdingmen) (سادہ چینی: 永定门; روایتی چینی: 永定門; ||پینین]]: Yǒngdìngmén) لفظی معنی "دائمی امن دا دروازہ"، بیجنگ دے پرانے شہر دی دیوار دے بیرونی شہر دا سابقہ سامنے والا دروازہ سی۔ اصل وچ منگ خاندان دے دوران وچ 1553ء وچ تعمیر کيتا گیا سی، اسنوں بیجنگ وچ سڑک دے نويں نظام دے لئی راستہ بنانے دے لئی 1950ء دی دہائی وچ توڑ دتا گیا سی۔ 2005ء وچ یونگدینگمین نوں پرانے شہر دے دروازے دے مقام اُتے دوبارہ تعمیر کيتا گیا۔
زؤآنمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: زؤآنمین
زؤآنمین (انگریزی: Zuo'anmen) (左安門 لفظی معنی 'امن دا کھبے دروازہ') جنوبی دیوار دے مشرقی حصے اُتے واقع سی۔ گیٹ ٹاور اک ہی سطح اُتے سنگل ایویڈ شیئشاندینگ انداز وچ سرمئی چھت دی ٹائلاں دے نال بنایا گیا سی۔ گیٹ ٹاور، 6.5 میٹر اُچا، 15 میٹر اُچے پلیٹ فارم اُتے بنا سی۔
یؤآنمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: یؤآنمین
یؤآنمین (انگریزی: You'anmen) (右安門 لفظی معنی 'امن دا دایاں دروازہ') جنوبی دیوار دے مغربی حصے اُتے واقع سی۔ اس دی تمام تصریحات زؤآنمین ورگی سی۔ باربیکن تے واچ ٹاور نوں 1956ء وچ تے گیٹ ٹاور نوں 1958ء وچ ختم کر دتا گیا سی۔
گوانگچومین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: گوانگچومین
گوانگچومین (انگریزی: Guangqumen) (廣渠門 لفظی معنی 'گیٹ آف ایکسٹینڈ واٹر وے') مشرقی دیوار دے وسط حصے دے تھوڑا سا شمال وچ واقع سی۔ اس دی اوہی خصوصیات سی جو زؤآنمین دی سی۔ واچ ٹاور نوں 1930ء دی دہائی وچ ختم کر دتا گیا سی، تے باربیکن تے گیٹ ٹاور نوں 1953ء وچ ختم کر دتا گیا سی۔
گوانگآنمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: گوانگآنمین
گوانگآنمین (انگریزی: Guang'anmen) قدیم بیجنگ دا اک شہری دروازہ سی، جو منگ خاندان دے شہنشاہ جیاجنگ (1521ء–1567ء) دے دور وچ تعمیر کيتا گیا سی۔ یہ دروازہ بیجنگ دی شہر دی دیوار دا حصہ سی، جو شہر دے مرکز دے جنوب مغرب وچ واقع سی جس دا منہ مشرق دی طرف سی۔ گوانگآنمین بیجنگ دے مرکزی دروازے دے طور اُتے کم کردا سی۔
دونگبیانمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: دونگبیانمین
دونگبیانمین (انگریزی: Dongbianmen) (東便門 لفظی معبی 'مشرقی سہولت والا گیٹ') بیرونی شہر دی دیواراں دے شمال مشرقی کونے اُتے اس مقام اُتے واقع سی جتھے بیرونی دیوار مختصر رک کر اندرون شہر دی دیوار دی طرف مڑ گئی۔ شہر دی بیرونی دیواراں دے شمال مغربی کونے اُتے اک مماثل گیٹ بنایا گیا سی۔ دروازے، اصل وچ عارضی ہوݨ دا ارادہ رکھدے سن، پہلے ناں نئيں دتے گئے سن ۔ تکمیل دے تقریباً دس سال بعد، دروازےآں دا ناں دونگبیانمین ("مشرقی طرف دا دروازہ") تے شیبیانمین ("مغربی طرف دا دروازہ") رکھیا گیا۔ دونگبیانمین دا گیٹ ٹاور زؤآنمین دے گیٹ ٹاور جداں سی، لیکن قدرے چھوٹے پیمانے اُتے ۔ دیکھ بھال دے لئی فنڈز دی کمی دی وجہ توں باربیکن تے واچ ٹاور دوناں نوں 1930ء دی دہائی وچ ختم کر دتا گیا سی۔ گیٹ ٹاور نوں 1958ء وچ اکھاڑ پھینکا گیا جدوں بیجنگ دا مرکزی ٹرین اسٹیشن بنایا گیا سی۔
شیبیانمین
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شیبیانمین
شیبیانمین (انگریزی: Xibianmen) (西便門 لفظی معنی 'آسان مغربی گیٹ') شہر دی بیرونی دیواراں دے شمال مغربی کونے وچ واقع سی۔ اس دی اونچائی 10.5 میٹر سی، جس دی پیمائش دوسری صورت وچ دونگبیانمین ورگی سی۔ دروازے، اصل وچ عارضی ہوݨ دا ارادہ رکھدے سن، پہلے ناں نئيں دتے گئے سن ۔ تکمیل دے تقریباً دس سال بعد، دروازےآں دا ناں دونگبیانمین ("مشرقی طرف دا دروازہ") تے شیبیانمین ("مغربی طرف دا دروازہ") رکھیا گیا۔ اسنوں 1952ء وچ توڑ دتا گیا سی۔ باربیکن دی دیواراں دے کچھ حصے باقی نيں۔
شاہی شہر
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شاہی شہر، بیجنگ
شاہی شہر، بیجنگ (انگریزی: Imperial City, Beijing) (چینی: 北京皇城; ||پینین]]: Běijīng Huángchéng; لفظی معانی "بیجنگ شاہی شہر") منگ تے چنگ خانداناں دے دور دا بیجنگ شہر دا اک حصہ اے، جس دا مرکز وچ شہر ممنوعہ اے۔ ایہ ممنوعہ شہر تے قدیم بیجنگ دے اندرونی شہر دے درمیان وچ باغات، مزارات تے ہور خدماتی علاقےآں دا مجموعہ اے۔ شاہی شہر اک دیوار توں گھرا ہويا سی تے ست دروازےآں توں اس تک رسائی حاصل کيتی گئی سی تے اس وچ تاریخی تھانواں جداں شہر ممنوعہ، تیانمین، ژونگنانہائی، بیئہائی پارک، ژونگشان پارک، جنگشان پارک، شاہی آبائی مندر شامل نيں۔ [۸۱]
شہر ممنوعہ
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شہر ممنوعہ
شہر ممنوعہ (Forbidden City) منگ خاندان دے دور توں اک شاہی محل سی جو چنگ خاندان دے زوال تک بطور شاہی محل استعمال ہُندا رہیا۔ ایہ بیجنگ دے وسط وچ واقع اے تے ہن عجائب گھر اے۔ ایہ شہنشاہ چین تے انہاں دے خانداناں دی رہائش گاہ دے نال نال تقریباً 500 سال تک چینی حکومت دا رسمی تے سیاسی مرکز وی سی۔
آب و ہوا
[سودھو]بیجنگ وچ مانسون توں متاثر مرطوب براعظمی آب و ہوا اے (کوپن موسمی زمرہ بندی):)، جس دی خصوصیات مشرقی ایشیائی مانسون دی وجہ توں گرم، مرطوب گرمیاں، تے مختصر لیکن سرد، خشک سردیاں نيں جو اثر وسیع سائبیرین اینٹی سائیکلون دا اثر ظاہر کردیاں نيں۔ [۸۲] موسم بہار صحرائے گوبی توں منگولیا دے میدان وچ ریت دے طوفاناں دی اثر دے سکدا اے، جس دے نال تیزی توں گرمی ہُندی اے، لیکن عام طور اُتے خشک، حالات ہُندے نيں۔ خزاں، بہار دی طرح، منتقلی تے کم توں کم بارش دا موسم اے۔ جنوری وچ ماہانہ یومیہ اوسط درجہ حرارت −2.9 °س (26.8 °ف) اے، جدوں کہ جولائی وچ ایہ 26.9 °س (80.4 °ف) اے۔ بارش سالانہ تقریباً 570 ملی میٹر (22 انچ) ہُندی اے، جو جون توں اگست تک اس کل دا تقریباً تن چوتھائی ہُندی اے۔ ماہانہ فیصد ممکنہ سورج دی روشنی دے نال جولائی وچ 47% توں جنوری تے فروری وچ 65% تک، شہر نوں سالانہ 2,671 گھینٹے روشن دُھپ ملدی اے۔ 1951ء دے بعد توں انتہائی درجہ حرارت 22 فروری 1966ء نوں −27.4 °س (−17.3 °ف) توں لے کے 24 جولائی 1999ء نوں 41.9 °س (107.4 °ف) تک اے (1942ء وچ 42.6 °س دا غیر سرکاری ریکارڈ (15 جون نوں 108.7 °ف ماپا گیا سی) [۸۳][۸۴]
ماحولیاتی مسائل
[سودھو]بیجنگ وچ ماحولیاتی مسائل دی اک طویل تریخ اے۔ [۸۵] 2000ء تے 2009ء دے درمیان وچ بیجنگ دی شہری حد چار گنیاودھ گئی، جس نے نہ صرف بشری تکوینی اخراج دی حد نوں تیزی توں ودھایا، بلکہ موسمیاتی صورتحال نوں وی بنیادی طور اُتے بدل دتا، چاہے انسانی معاشرے دے اخراج نوں شامل نہ کيتا جائے۔ مثال دے طور پر، سطح البیڈو، ہويا دی رفتار تے سطح دے نیڑے نمی وچ کمی واقع ہوئی، جداں کہ زمینی تے سطح دے نیڑے ہويا دا درجہ حرارت، عمودی ہويا دی کمزوری تے اوزون دی سطح وچ وادھا ہويا۔ [۸۶] شہری کاری تے حفری ایندھن نوں جلانے توں پیدا ہوݨ والی آلودگی دے مشترکہ عوامل دی وجہ توں، بیجنگ اکثر سنگین ماحولیاتی مسائل توں متاثر ہُندا اے، جو بوہت سارے باشندےآں دی صحت دے مسائل دا باعث بندے نيں۔ 2013ء وچ شدید اسموگ نے بیجنگ تے شمالی چین دے بیشتر حصےآں نوں متاثر کیتا، جس توں کل 600 ملین افراد متاثر ہوئے۔ اس "آلودگی دے جھٹکے" دے بعد فضائی آلودگی چین وچ اک اہم اقتصادی تے سماجی تشویش بن گئی۔ اس دے بعد بیجنگ دی حکومت نے فضائی آلودگی نوں کم کرنے دے لئی اقدامات دا اعلان کیتا، مثال دے طور اُتے کوئلے دا حصہ 2012ء وچ 24 فیصد توں کم کر کے 2017ء وچ 10 فیصد کر دتا، جداں کہ قومی حکومت نے 2015ء توں 2017ء تک بھاری آلودگی پھیلانے والی گڈیاں نوں ہٹانے دا حکم دتا۔ توانائی دے نظام نوں صاف ذرائع وچ منتقل کرنے دیاں کوششاں کيتياں تے اس کارروائی وچ وادھا کيتا۔ [۸۷]
ہوا دا معیار
[سودھو]2006 وچ امریکی تے چینی محققاں دی مشترکہ تحقیق نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا کہ شہر دی بوہتے آلودگی آلا دُوآلا دے شہراں تے صوبےآں توں آندی اے۔ اوسطاً 35-60% اوزون دا سراغ شہر توں باہر دے ذرائع توں لگایا جا سکدا اے۔ صوبہ شانڈونگ تے تیانجن بلدیہ دا "بیجنگ دی ہويا دے معیار اُتے نمایاں اثر اے "۔ [۸۸] جزوی طور اُتے موسم گرما دے دوران وچ جنوب/جنوب مشرقی بہاؤ تے شمال تے شمال مغرب دی طرف پہاڑاں دی وجہ تاں۔
2008ء گرمائی اولمپکس دی تیاری تے شہر دی ہويا نوں صاف کرنے دے وعدےآں نوں پورا کرنے دے لئی، تقریباً 17 بلین امریکی ڈالر خرچ کيتے گئے۔ [۸۹] بیجنگ نے کھیلاں دی مدت دے لئی فضائی بہتری دی متعدد اسکیماں نافذ کاں، جنہاں وچ تمام تعمیراتی تھانواں اُتے کم روکنا، بیجنگ وچ بہت ساریاں فیکٹریاں نوں مستقل طور اُتے بند کرنا، پڑوسی علاقےآں وچ صنعت نوں عارضی طور اُتے بند کرنا، کچھ گیس اسٹیشناں نوں بند کرنا شامل نيں، [۹۰] اور ڈرائیوراں نوں طاق یا جفت دناں تک محدود کرکے موٹر ٹریفک نوں نصف تک کم کرنا (ان دے لائسنس پلیٹ نمبراں دی نیہہ پر)، [۹۱] بس تے سب وے دے کرایاں وچ کمی، نويں سب وے لائناں کھولنا، تے ودھ اخراج والی گڈیاں اُتے پابندی لگانا شامل نيں۔ [۹۲][۹۳] شہر نے ہور 3,800 قدرتی گیس توں چلنے والی بساں بناواں، جو دنیا دے سب توں وڈے بیڑے وچوں اک اے۔ [۸۹] بیجنگ چین دا پہلا شہر بن گیا جتھے یورو 4 دے اخراج دے معیار دے برابر چینی دی لوڑ سی۔ [۹۴]
شماریات
[سودھو]بیجنگ دی فضائی آلودگی دی اعلیٰ سطح دی وجہ توں، اس موضوع اُتے وکھ وکھ ذرائع توں وکھ وکھ ریڈنگز موجود نيں۔ بیجنگ انوائرنمنٹل پروٹیکشن بیورو (بی جے ای پی بی) دی ویب سائٹ اُتے شہر دے آس پاس دے 27 مانیٹرنگ اسٹیشناں اُتے روزانہ آلودگی دی ریڈنگ دی اطلاع دتی جاندی اے۔ [۹۵] بیجنگ دا امریکی سفارت خانہ وی ٹویٹر اُتے فی گھنٹہ باریک ذرات (پی ایم2.5) تے اوزون دی سطح دی اطلاع دیندا اے۔ [۹۶] چونکہ بی جے ای پی بی تے امریکی سفارت خانے وکھ وکھ معیاراں دے مطابق وکھ وکھ آلودگیاں دی پیمائش کردے نيں، اس لئی آلودگی دی سطح تے انسانی صحت اُتے بی جے ای پی بی دے ذریعہ رپورٹ کيتے گئے اثرات اکثر امریکی سفارت خانے دی رپورٹ توں کم ہُندے نيں۔ [۹۶]
اسموگ آبادی دے لئی نقصان تے خطرات دا باعث بن رہی اے۔ فضائی آلودگی بیجنگ وچ قلبی امراض تے سانس دی بیماری دی نقل و حرکت دی شرح اُتے براہ راست نمایاں اثر ڈالدی اے۔ [۹۷] آلودہ ہويا دے ودھ ارتکاز دی نمائش سانس تے قلبی مسائل، ایمرجنسی روم وچ جانا، تے ایتھے تک کہ موت دا سبب بن سکدی اے۔ [۹۸]
گرد و غبار دے طوفان
[سودھو]شمالی تے شمال مغربی چین وچ ریگستاناں دے کٹاؤ توں ہوݨ والی دھول دے نتیجے وچ طوفان گرد و باد شہر وچ طاعون کردے نيں۔ بیجنگ ویدر موڈیفکیشن آفس بعض اوقات ایداں دے طوفاناں توں لڑنے تے انہاں دے اثرات نوں کم کرنے دے لئی مصنوعی طور اُتے بارش نوں برساندا اے۔ [۹۹] صرف 2006ء دے پہلے چار مہینےآں وچ اس طرح دے اٹھ توں کم طوفان نئيں آئے۔ [۱۰۰] اپریل 2002ء وچ اکیلے دھول دے طوفان نے جاپان تے کوریا جانے توں پہلے شہر اُتے تقریباً 50,000 ٹن دھول پھینکی۔ [۱۰۱]
موسم
[سودھو]بیجنگ دا موسم گرمیاں وچ موس سون باہجوں گرم تے کلا ہوندا اے جد کے سیال وچ سائیبیریا نیڑے ہون باہجوں ٹھنڈا، سکا تے ہوا والا ہوندا اے۔ بسنت وچ گوبی منگولیا ولوں ریتلی ہنیریاں چلدیاں نیں جیدے نال ای گرمی وی ودھدی اے۔ جنوری دا ہر دن مدرا گرمی ناپ 3.7- سیلسیس اے تے گرمیاں وچ جولائی وچ 26.2 مدرا گرمی ناپ اے۔ مینہ پیݨ دا سال دا مدرا ناپ 570 ملی میٹر اے۔ شہر دی ہوا نوں صاف رکھن دا اچیچا بندوبست اے۔ شہر دے اتر تے اتر لیندے ول گوبی روہی ولوں ہنیریاں چلدیاں نیں جیہڑیاں ریت شہر وچ لیا سٹدیاں نیں۔
راج پربندھ
[سودھو]شہر نوں چلان دی زمیواری شہر دی کمیونسٹ پارٹی کول اے جیدا آگو پارٹی دا سیکرٹری ہوندا اے۔ ایہ کماں بارے ہوکے دیندی اے، ٹیکس کٹھے کردی اے بپار نوں ٹھیک رکھدی اے تے بیجنگ دے لوکراج تے اکھ رکھدی اے۔ بیجنگ وچ ای چین دی پارلیمنٹ نیشنل پیپلز کانگرس بیٹھدی اے۔
بیجنگ 16 ضلعیاں وچ وندیا ہویا اے۔ جنہاں وجوں 14 شہری تے 2 پینڈو نیں۔ ایہ 16 اگوں 273 نکیاں ونڈاں وج ونڈے ہوۓ نیں۔
حکومت
[سودھو]میونسپل حکومت نوں مقامی چینی کمیونسٹ پارٹی (سی سی پی) دے ذریعے منظم کيتا جاندا اے، جس دی قیادت بیجنگ چینی کمیونسٹ پارٹی کمیٹی سیکرٹری (چینی: 中共北京市委书记) کردے نيں۔ مقامی سی سی پی انتظامی احکامات جاری کردی اے، ٹیکس جمع کردی اے، معیشت دا انتظام کردی اے، تے میونسپل پیپلز کانگریس دی اک قائمہ کمیٹی نوں پالیسی فیصلے کرنے تے مقامی حکومت دی نگرانی دی ہدایت کردی اے۔
سرکاری افسران وچ میئر (چینی: 市长) تے نائب میئر شامل نيں۔ متعدد بیورو قانون، عوامی تحفظ تے ہور امور اُتے توجہ مرکوز کردے نيں۔ ہور برآں، چین دے راجگڑھ دے طور پر، بیجنگ وچ تمام اہم قومی حکومتی تے سیاسی ادارے شامل نيں، بشمول قومی عوامی کانگریس [۱۰۲]
انتظامی تقسیم
[سودھو]
بیجنگ بلدیہ فی الحال 16 انتظامی کاؤنٹی سطح دی ذیلی تقسیم اُتے مشتمل اے جس وچ 16 شہری، مضافاتی، تے پینڈو ضلعے شامل نيں۔ 1 جولائی 2010ء نوں ضلع چونگوین تے ضلع شوانوو نوں بالترتیب ڈونگچینگ تے شیچینگ وچ ضم کر دتا گیا۔ 13 نومبر 2015ء نوں ضلع مییون تے ضلع یانچینگ نوں ضلعے وچ اپ گریڈ کيتا گیا۔
بیجنگ دی انتظامی تقسیم | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ڈویژن کوڈ[۱۰۳] | ڈویژن | رقبہ کلومیٹر2[۱۰۴] | کل آبادی 2010[۱۰۵] | شہری علاقے کی آبادی 2010[۱۰۶] |
نشست | ڈاک رمز | ذیلی تقسیم[۱۰۷]سانچہ:مکمل حوالہ درکار | |||||||
ذیلی ضلعے | قصبے | ٹاؤن شپ [n ۱] |
رہائشی کمیونٹیز | پنڈ | ||||||||||
110000 | بیجنگ | 16406.16 | 19,612,368 | 16,858,692 | ضلع ڈونگچینگ / ضلع تونگژؤ | 100000 | 149 | 143 | 38 | 2538 | 3857 | |||
110101 | ضلع ڈونگچینگ | 41.82 | 919,253 | جنگشان ذیلی ضلع | 100000 | 17 | 216 | |||||||
110102 | ضلع شیچینگ | 50.33 | 1,243,315 | جنرونگ ذیلی ضلع | 100000 | 15 | 259 | |||||||
110105 | ضلع چیاویانگ | 454.78 | 3,545,137 | 3,532,257 | چاووائی ذیلی ضلع | 100000 | 24 | 19 | 358 | 5 | ||||
110106 | ضلع فینگتائی | 305.53 | 2,112,162 | 2,098,632 | فینگتائی ذیلی ضلع | 100000 | 16 | 2 | 3 | 254 | 73 | |||
110107 | ضلع شیجنگشان | 84.38 | 616,083 | لوگو ذیلی ضلع | 100000 | 9 | 130 | |||||||
110108 | ضلع ہایدیان | 430.77 | 3,280,670 | 3,208,563 | ہایدیان ذیلی ضلع | 100000 | 22 | 7 | 603 | 84 | ||||
110109 | ضلع مینتؤگؤ | 1447.85 | 290,476 | 248,547 | دایو ذیلی ضلع | 102300 | 4 | 9 | 124 | 179 | ||||
110111 | ضلع فانگشان | 1994.73 | 944,832 | 635,282 | گونگچین ذیلی ضلع | 102400 | 8 | 14 | 6 | 108 | 462 | |||
110112 | ضلع تونگژؤ | 905.79 | 1,184,256 | 724,228 | بئیوان ذیلی ضلع | 101100 | 6 | 10 | 1 | 40 | 480 | |||
110113 | ضلع شونیئی | 1019.51 | 876,620 | 471,459 | شینگلی ذیلی ضلع | 101300 | 6 | 19 | 61 | 449 | ||||
110114 | ضلع چانگپینگ | 1342.47 | 1,660,501 | 1,310,617 | چینگبئی ذیلی ضلع | 102200 | 8 | 14 | 180 | 303 | ||||
110115 | ضلع داشینگ | 1036.34 | 1,365,112 | 965,683 | شینگفینگ ذیلی ضلع | 102600 | 5 | 14 | 64 | 547 | ||||
110116 | ضلع ہوایرؤ | 2122.82 | 372,887 | 253,088 | لونگشان ذیلی ضلع | 101400 | 2 | 12 | 2 | 27 | 286 | |||
110117 | ضلع پینگو | 948.24 | 415,958 | 219,850 | بنہے ذیلی ضلع | 101200 | 2 | 14 | 2 | 23 | 275 | |||
110118 | ضلع مییون | 2225.92 | 467,680 | 257,449 | گولوو ذیلی ضلع | 101500 | 2 | 17 | 1 | 57 | 338 | |||
110119 | ضلع یانچینگ | 1994.89 | 317,426 | 154,386 | رولن ذیلی ضلع | 102100 | 3 | 11 | 4 | 34 | 376 |
چینی وچ تقسیم | ||||
---|---|---|---|---|
اردو | چینی | پنین | ||
بیجنگ بلدیہ | 北京市 | Běijīng Shì | ||
ضلع ڈونگچینگ، بیجنگ | 东城区 | Dōngchéng Qū | ||
ضلع شیچینگ | 西城区 | Xīchéng Qū | ||
ضلع چیاویانگ، بیجنگ | 朝阳区 | Cháoyáng Qū | ||
ضلع فینگتائی | 丰台区 | Fēngtái Qū | ||
ضلع شیجنگشان | 石景山区 | Shíjǐngshān Qū | ||
ضلع ہایدیان | 海淀区 | Hǎidiàn Qū | ||
ضلع مینتؤگؤ | 门头沟区 | Méntóugōu Qū | ||
ضلع فانگشان | 房山区 | Fángshān Qū | ||
ضلع تونگژؤ، بیجنگ | 通州区 | Tōngzhōu Qū | ||
ضلع شونیئی | 顺义区 | Shùnyì Qū | ||
ضلع چانگپینگ | 昌平区 | Chāngpíng Qū | ||
ضلع داشینگ | 大兴区 | Dàxīng Qū | ||
ضلع ہوایرؤ | 怀柔区 | Huáiróu Qū | ||
ضلع پینگو | 平谷区 | Pínggǔ Qū | ||
ضلع مییون | 密云区 | Mìyún Qū | ||
ضلع یانچینگ | 延庆区 | Yánqìng Qū |
- ↑ بشمول نسلی بستیاں تے ہور بستیاں ذیلی تقسیم.
قصبے
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ دی انتظامی تقسیمات دی فہرست
بیجنگ دے 16 کاؤنٹی لیول ڈویژنز (ضلعے) نوں ہور 273 نچلے تیسرے درجے دے انتظامی یونٹاں وچ ٹاؤن شپ دی سطح اُتے تقسیم کيتا گیا اے: 119 قصبے، 24 ٹاؤن شپ، 5 نسلی بستیاں تے 125 ذیلی ضلعے نيں۔
بیجنگ بلدیہ دے اندر لیکن شہری علاقے توں باہر دے قصبےآں وچ شامل نيں (لیکن انہاں تک محدود نئيں نيں):
- ضلع چانگپینگ 昌平
- ضلع ہوایرؤ 怀柔
- ضلع مییون 密云
- لیانگشانگ 良乡
- لیولیمیاو 琉璃庙
- ضلع تونگژؤ، بیجنگ 通州
- یضہوانگ، بیجنگ 亦庄
- تیانتونگیوان 天通苑
- بئیوان ذیلی ضلع، بیجنگ 北苑
- شیاوتانگشان 小汤山
بیجنگ وچ کئی جگہاں دے ناں مین (门) دے نال ختم ہُندے نيں، جس دا مطلب اے "گیٹ"، کیونجے ایہ بیجنگ شہر دی سابقہ دیوار وچ دروازےآں دیاں تھانواں سن ۔ ہور جگہاں دے ناں کون (村) اُتے ختم ہُندے نيں، جس دا مطلب اے "پنڈ"، کیونجے اوہ اصل وچ شہر دی دیوار توں باہر پنڈ سن ۔
عدلیہ تے پروکیورسی
[سودھو]بیجنگ وچ عدالتی نظام سپریم پیپلز کورٹ، ملک دی اعلیٰ ترین عدالت، بیجنگ میونسپل ہائی پیپلز کورٹ، میونسپلٹی دی اعلیٰ عوامی عدالت، تن درمیانی عوام دی عدالتاں، اک درمیانی ریلوے ٹرانسپورٹ کورٹ، 14 بنیادی عوامی عدالتاں اُتے مشتمل اے۔ میونسپلٹی دے ضلعے تے کاؤنٹیاں وچوں ہر اک دے لئی اک) تے اک بنیادی ریلوے ٹرانسپورٹ کورٹ نيں۔ بیجنگ نمبر 1 انٹرمیڈیٹ عوامی عدالت، شی جنگشان، مین تاؤگو، چانگپنگ اینڈی اینکنگ دی بنیادی عدالتاں دی نگرانی کردی اے۔ [۱۰۸] بیجنگ نمبر 2 فینگ ٹائی وچ انٹرمیڈیٹ پیپلز کورٹ ڈونگ چینگ، شیچینگ، فینگٹائی، فانگشن تے ڈیکسنگ دی بنیادی عدالتاں دی نگرانی کردی اے۔ [۱۰۸] بیجنگ نمبر 3 انٹرمیڈیٹ پیپلز کورٹ، تن انٹرمیڈیٹ عوامی عدالتاں وچ سب توں نويں اے تے 21 اگست 2013ء نوں کھولی گئی۔ [۱۰۸] یہ ضلعی عدالتاں دی نگرانی کردا اے جو ایف سی گڈ، ٹونگ زو، شون یی، ہو لو میٹ، پنگ شیئرز تے ایم آئی کلاؤڈ اے۔ [۱۰۸][۱۰۹] بیجنگ دی ہر عدالت وچ متعلقہ لوکاں دا پروکیوریٹر ہُندا اے۔
معیشت
[سودھو]2018ء تک بیجنگ دی برائے ناں خام ملکی پیداوار امریکی ڈالر 458 بلین (رینمنبی 3.0 ٹریلین) سی، جو ملک دی خام ملکی پیداوار دا تقریباً 3.45% سی تے اس دا درجہ صوبائی سطح اُتے بارہواں سی۔ اس دا برائے ناں جی ڈی پی فی کس امریکی ڈالر 21,261 (رینمنبی 140,748) سی تے ملک وچ پہلے درجہ اُتے سی۔ [۱۱۰] 2021 تک، بیجنگ دی مجموعی علاقائی پیداوار رینمنبی 4 ٹریلین (امریکی ڈالر 965 بلین خام ملکی پیداوار مساوی قوت خرید) سی، [۱۱۱] جو دنیا دی دسويں وڈی میٹروپولیٹن معیشتاں وچ درجہ بندی ہُندی اے۔ [۱۱۲] آکسفورڈ دی اک تحقیق دے مطابق بیجنگ دی برائے ناں جی ڈی پی 2035ء وچ 1.1 ٹریلین امریکی ڈالر تک پہنچنے دا امکان اے، جو دنیا دے 10 وڈے شہراں وچ شامل اے (چین وچ شنگھائی، گوانگژو تے شینزین دے نال)، [۱۱۳] تے اس دی برائے ناں جی ڈی پی فی کس 2030ء وچ امریکی ڈالر 45,000 تک پہنچ جائے گی۔ [۱۱۴]
قومی راجگڑھ وچ ریاستی ملکيتی ادارےآں دے ارتکاز دی وجہ توں، بیجنگ وچ 2013ء وچ دنیا دے کسی وی دوسرے شہر توں ودھ فارچیون گلوبل 500 کمپنی دا ہیڈ کوارٹر سی۔ [۱۱۵] اگست 2022ء تک، بیجنگ وچ 54 فارچیون گلوبل 500 کمپنیاں نيں، جو جاپان (47) توں ودھ نيں، جو چین (145) تے ریاستہائے متحدہ (124) دے بعد تیسرے نمبر اُتے آنے والا ملک اے۔ [۱۱۶][۱۱۷] بیجنگ نوں "دنیا دا ارب پتی راجگڑھ" وی قرار دتا گیا اے۔ [۱۵][۱۶] 2020ء وچ بیجنگ دنیا دا پنجواں امیر ترین شہر اے، جس دی کل دولت 2 ٹریلین ڈالر اے۔ [۱۱۸] بیجنگ نوں عالمگیریت تے عالمی شہر تحقیق نیٹ ورک نے اک الفا+ (عالمی سطح دے پہلے درجے کے) شہر دے طور اُتے درجہ بندی کيتا گیا اے، جو خطے تے دنیا بھر وچ اس دے اثر و رسوخ دی نشاندہی کردا اے تے اسنوں دنیا دے 10 وڈے شہراں وچوں اک شہر بناندا اے۔ [۱۱۹] 2021ء مشعر عالمی مالیاتی مراکز وچ ، بیجنگ نوں دنیا دا چھٹا سب توں ودھ مسابقتی مالیاتی مرکز تے پورے ایشیا تے اوقیانوسیہ خطے وچ چوتھا سب توں ودھ مسابقتی مرکز (شنگھائی، ہانگ کانگ تے سنگاپور دے بعد) کہیا اے۔ [۱۲۰]
2021ء تک بیجنگ نوں 2020ء-2021ء عالمی شہری مسابقت دی رپورٹ وچ "گلوبل سٹی مسابقتی" دے لحاظ توں عالمی سطح اُتے پہلے نمبر اُتے رکھیا گیا سی جو چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز (سی اے ایس ایس) تے اقوام متحدہ نے مشترکہ طور اُتے جاری کيتا پروگرام برائے انسانی آبادکاری سی۔ [۱۲۱] بیجنگ چینی تے عالمی ٹیکنالوجی دی صنعت دا اک وڈا مرکز وی اے تے پورے ایشیا، اوقیانوسیہ دے خطے وچ سب توں مضبوط عالمی اسٹارٹ اپ ایکو سسٹم رکھنے والے دے طور اُتے درجہ بندی کردا اے، گلوبل اسٹارٹ اپ ایکو سسٹم انڈیکس دے لحاظ توں عالمی سطح اُتے تیسرے نمبر اُتے اے۔ [۱۲۲]
سال | رینمنبی (ملین) |
امریکی ڈالر (ملین) |
مساوی قوت خرید (بین الاقوامی ڈالر) (ملین) |
حقیقی ترقی (%) |
رینمنبی فی کس* |
امریکی ڈالر فی کس* |
پی پی پی (بین الاقوامی ڈالر) فی کس* |
حوالہ انڈیکس: امریکی ڈالر 1 تا رینمنبی |
حوالہ انڈیکس: بین الاقوامی ڈالر 1 تا رینمنبی |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2016 | 2,566,910 | 386,449 | 733,214 | 6.8 | 118,198 | 17,795 | 33,762 | 6.6423 | 3.5009 |
2015 | 2,368,570 | 380,285 | 667,297 | 6.9 | 109,602 | 17,597 | 30,878 | 6.2284 | 3.5495 |
2014 | 2,194,410 | 357,233 | 618,074 | 7.4 | 102,870 | 16,746 | 28,974 | 6.1428 | 3.5504 |
2013 | 2,033,010 | 328,265 | 568,372 | 7.7 | 97,178 | 15,691 | 27,168 | 6.1932 | 3.5769 |
2012 | 1,835,010 | 290,695 | 516,788 | 8.0 | 89,778 | 14,222 | 25,284 | 6.3125 | 3.5508 |
2011 | 1,662,790 | 257,446 | 474,337 | 8.1 | 83,547 | 12,935 | 23,833 | 6.4588 | 3.5055 |
2010 | 1,444,160 | 213,333 | 436,223 | 10.4 | 75,572 | 11,164 | 22,827 | 6.7695 | 3.3106 |
2009 | 1,241,900 | 181,804 | 393,317 | 10.0 | 68,405 | 10,014 | 21,664 | 6.8310 | 3.1575 |
2008 | 1,139,200 | 164,029 | 358,600 | 9.0 | 66,098 | 9,517 | 20,807 | 6.9451 | 3.1768 |
2007 | 1,007,190 | 132,455 | 334,071 | 14.4 | 61,470 | 8,084 | 20,389 | 7.6040 | 3.0149 |
2006 | 831,260 | 104,275 | 288,863 | 12.8 | 52,963 | 6,644 | 18,405 | 7.9718 | 2.8777 |
2005 | 714,140 | 87,178 | 249,787 | 12.3 | 47,127 | 5,753 | 16,484 | 8.1917 | 2.8590 |
2000 | 321,280 | 38,809 | 118,148 | 12.0 | 24,517 | 2,962 | 9,016 | 8.2784 | 2.7193 |
1995 | 150,770 | 18,054 | 55,239 | 12.0 | 12,690 | 1,520 | 4,649 | 8.3510 | 2.7294 |
1990 | 50,080 | 10,470 | 29,414 | 5.2 | 4,635 | 969 | 2,722 | 4.7832 | 1.7026 |
1985 | 25,710 | 8,755 | 18,342 | 8.7 | 2,643 | 900 | 1,886 | 2.9366 | 1.4017 |
1980 | 13,910 | 9,283 | 9,301 | 11.8 | 1,544 | 1,030 | 1,032 | 1.4984 | 1.4955 |
1978 | 10,880 | 6,462 | 10.5 | 1,257 | 747 | 1.6836 |
سانچہ:Asterisk فی کس جی ڈی پی وسط سال دی آبادی اُتے مبنی اے۔
سیکٹر دی ساخت
[سودھو]شہر صنعتی ترقی دے بعد دی معیشت اے جس اُتے ترتیری شعبے (سروسز) دا غلبہ اے، جس نے 76.9 فیصد پیداوار پیدا کی، اس دے بعد ثانوی شعبہ (مینوفیکچرنگ، تعمیرات) 22.2 فیصد تے بنیادی شعبہ (زراعت، کان کنی) 0.8% اُتے اے۔
خدمات دا شعبہ پیشہ ورانہ خدمات، ہول سیل تے ریٹیل، انفارمیشن ٹیکنالوجی، کمرشل رئیل اسٹیٹ، سائنسی تحقیق، تے رہائشی رئیل اسٹیٹ دے نال وسیع پیمانے اُتے متنوع اے جنہاں وچوں ہر اک 2013ء وچ شہر دی معیشت وچ گھٹ توں گھٹ 6% دا حصہ ڈال رہیا اے۔ [۱۲۴]
واحد سب توں وڈا ذیلی شعبہ صنعت اے، جس دی مجموعی پیداوار دا حصہ 2013ء وچ سکڑ کر 18.1 فیصد رہ گیا اے۔ [۱۲۴] صنعتی پیداوار دا اختلاط 2010ء دے بعد توں نمایاں طور اُتے تبدیل ہويا اے جدوں شہر نے اعلان کيتا کہ 140 انتہائی آلودگی پھیلانے والے، توانائی تے پانی دے وسائل اُتے کم کرنے والے ادارےآں نوں پنج سالاں وچ شہر توں منتقل کر دتا جائے گا۔ [۱۲۵] کیپٹل اسٹیل دی ہمسایہ صوبے ہیبی وچ منتقلی 2005ء وچ شروع ہوئی سی۔ [۱۲۶][۱۲۷] 2013ء وچ آٹوموبائلز، ایرو اسپیس مصنوعات، سیمی کنڈکٹرز، دواسازی تے فوڈ پروسیسنگ دی پیداوار وچ وادھا ہويا۔ [۱۲۴]
بیجنگ دے آس پاس دے کھیتی باڑی وچ سبزیاں تے پھلاں نے اناج نوں بے گھر کر دتا اے جو زیر کاشت بنیادی فصلیاں نيں۔ [۱۲۴] 2013ء وچ سبزیاں، خوردنی فنگس تے پھلاں دی کٹائی اناج توں تن گنیاودھ سی۔[۱۲۴] 2013ء وچ کاشت دے تحت مجموعی طور اُتے رقبہ بوہتے قسماں دی پیداوار دے نال سکڑ گیا کیونجے ماحولیاتی وجوہات دی بنا اُتے ودھ زمین نوں دوبارہ جنگلات وچ لگایا گیا سی۔ [۱۲۴]
اقتصادی زونز
[سودھو]2006ء وچ شہری حکومت نے بیجنگ دے آلا دُوآلا چھ اعلیٰ اقتصادی پیداواری زونز دی نشاندہی دی جو مقامی اقتصادی ترقی دے بنیادی انجن دے طور اُتے نيں۔ 2012ء وچ انہاں چھ زوناں نے شہر دی جی ڈی پی دا 43.3% پیدا کیتا، جو 2007ء وچ 36.5% سی۔ [۱۲۸][۱۲۹]
لوک
[سودھو]بیجنگ وچ پرانے وی وسنیک نے تے نویں وی۔ 2010 دی گنتی وچ ایتھے 19,612,368 لوک وسدے سن۔ ایہ پچھلے دس وریاں وج 44% دا وادھا دسدے نیں۔ ایہ چونگچنگ تے شنگھائی مگروں چین دا تیجا وڈا شہر اے۔
لامت لوک ہان چینی نسل توں نیں۔
رہتل
[سودھو]بیجنگ وچ چینی بولی دی بیجنگ پڑ بولی بولی جاندی اے۔ ایہدی میونسپلٹی دے پنڈاں وچ ایہناں دی اپنی پڑ بولیاں بولیاں جاندیاں نیں۔ پیکنگ اوپیرا چین دا اک رواجی تھیٹر اے تے پورے چین وچ مشہور اے۔ ایدھے وچ گانے، گل بات، لڑائی تے بازیگری دے کرتب ہوندے نیں۔ پیکنگ دے کھانے نویکلے نیں تے پیکنگ بھنی بطخ ایتھے دا اچیچا کھانا اے۔ فولنگ جیابنگ وی عام پسند دا کھانا اے۔
منگ تے جنگ شہنشاہواں دے محل، وکھرا شہر، بیجنگ شہر دے گڑھ وچ سب توں زیادھ ویکھی جانوالی تھاں اے۔ ایھدے میوزیم وچ چینی رہتل دے پانڈے تے ہور شیواں نیں۔ وکھرے شہر نال بائیہاۓ پارک، شیچاچائی، یونگنانہائی، جنگشان پارک تے یونگ شان پارک سوہنیاں پھلواریاں تے پارک نیں۔
شہر دی سب توں منی پرمنی مزہبی تھاں اسمانی مندر اے۔ ایہ بیجنگ دے چڑھدے دکھن ول اے ایتھے منگ تے چنگ شہنشاہ چنگی فصل لئی سلانہ عبادت لئی آندے سن۔ اتر ول دھرتی مندر اے۔ سورج مندر چڑھدے ول جد کے چن مندر لیندے ول اے۔ نیوجی مسیت اک ہزار ورے پرانی اے۔
بیجنگ وچ کئی پتھری تے دوجے پگوڈا وی ہے نیں تے سب توں منیا ہوا اچا ٹیاننگ پگوڈا اے۔ 16ویں صدی دا اٹاں تے پتھراں نال بنیا کشو پگوڈا اک بدھ پگوڈا اے۔ پرانے تریخی پلاں وچوں 12ویں صدی دا لوکو پل، 17ویں صدی دا بالیچیاؤ پل تے 18ویں صدی دا اونٹھ مگر پل نیں۔ بیجنگ دی تارہ ویکھن تھاں ٹیلیسکوپ ویلے توں وی پہلے دی اے جیہڑی منگ تے چنگ ویلے بنی سی۔
زیانگ شان اک عام لوک پارک اے جتھے فطری دیس وکھالے نال رہتلی تے رواجی نشانیاں وی رکھیاں گیاں نیں۔ بیجنگ پھلواری وچ 6000 توں ودھ پھلاں بوٹیاں تے رکھاں دیاں ونڈاں نیں تے پیونی وی ہے۔ بیجنگ چڑیا گھر جانوراں دی کھوج دے نال چینی پانڈا دے رکھن دی وی تھاں اے۔
بیجنگ وچ 100 دے نیڑے میوزیم نیں۔ محل میوزیم، نیشنل میوزیم، نیشنل آرٹ میوزیم، کیپیٹل میوزیم، بیجنگ آرٹ میوزیم، فوجی میوزم، نیچرل ہسٹری میوزیم تے جیولوجیکل میوزیم وڈے تے اہم میوزیم نیں۔ بیجنگ شہر دی ولگن تے منگ شہنسشاہواں دیاں 13 قبراں ویکھن والیاں نیں ایہ یونیسکو دی سانبھ لسٹ وچ نیں۔ شہر توں کج پینڈے تے چین کند بیجنگ جانوالیاں دی ویکھن والیاں تھانواں وچوں اے۔
آبادیات
[سودھو]تعلیم تے تحقیق
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: چین وچ تعلیم
بیجنگ سائنسی تے تکنیکی جدت طرازی دے لئی دنیا دا اک معروف مرکز اے تے اسنوں سائنسی تحقیق دی سب توں وڈی پیداوار دے نال دنیا دا نمبر 1 شہر قرار دتا گیا اے، جداں کہ نیچر انڈیکس نے 2016ء وچ مشاہدہ کيتا گیا اے۔ [۲۸][۱۳۰][۲۹]
یہ شہر علوم طبعی، کیمیا، تے زمین تے ماحولیاتی علوم دے شعبےآں وچ شائع ہوݨ والے مضامین دے سب توں ودھ حصہ دے نال وی دنیا دی قیادت کر رہیا اے، خاص طور اُتے اقوام متحدہ دے 17 پائیدار ترقیاتی اہداف توں متعلقہ پیداوار دے مطابق۔ [۱۳۱][۱۳۲][۱۳۳][۱۳۴]
بیجنگ وچ 90 توں ودھ کالج تے یونیورسٹیاں نيں، جو ملک بھر وچ سب توں وڈی شہری عوامی جامعہ نظام اے تے چین دا پہلا شہر اے جتھے سب توں ودھ اعلیٰ تعلیمی ادارے نيں، [۱۳۵][۱۳۶] اور ایہ دو بہترین یونیورسٹیاں چینہويا یونیورسٹی تے پیکنگ یونیورسٹی دا گھر اے جو پورے ایشیا، اوقیانوسیہ خطے تے ابھردے ہوئے ملکاں وچ اپنی مشترکہ درجہ بندی دے نال 2022ء ٹائمز ہائر عالمی یونیورسٹی دی درجہ بندی وچ 16 ويں نمبر اُتے نيں۔ [۱۳۷][۲۶][۲۷] دونے سی 9 لیگ دے رکن نيں، جو اعلیٰ چینی یونیورسٹیاں دا اتحاد اے جو جامع تے سرکردہ تعلیم پیش کردی اے۔ [۱۳۸]
بیجنگ دی متعدد باوقار یونیورسٹیاں مسلسل ایشیا بحر الکاہل تے دنیا دی بہترین یونیورسٹیاں وچ شمار ہُندیاں نيں، بشمول پیکنگ یونیورسٹی، چینہويا یونیورسٹی، رینمین یونیورسٹی چین، بیجنگ نارمل یونیورسٹی، یونیورسٹی آف چائنیز اکیڈمی آف سائنسز، بئیہانگ یونیورسٹی، بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی، چائنا ایگریکلچرل یونیورسٹی، منزو یونیورسٹی آف چائنا، یونیورسٹی آف سائنس اینڈ ٹیکنالوجی بیجنگ، بیجنگ یونیورسٹی آف کیمیکل ٹیکنالوجی، یونیورسٹی آف انٹرنیشنل بزنس اینڈ اکنامکس (بیجنگ)، یونیورسٹی آف چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز تے سینٹرل یونیورسٹی آف فنانس اینڈ اکنامکس۔[۲۴][۲۵][۱۳۹][۱۴۰]۔ ان یونیورسٹیاں نوں چینی حکومت نے "985 یونیورسٹیاں" یا "211 یونیورسٹیاں (پروجیکٹ 211)" دے طور اُتے منتخب کيتا سی تاکہ عالمی معیار دی یونیورسٹیاں دی تعمیر دی جا سکے۔ [۱۴۱][۱۴۲]
بیجنگ وچ کچھ تقومی کلیدی یونیورسٹیاں تھلے لکھے نيں:
- چینہويا یونیورسٹی
- پیکنگ یونیورسٹی
- رینمین یونیورسٹی چین
- بیجنگ الیکٹرانک سائنس اینڈ ٹیکنالوجی انسٹی ٹیوٹ
- بیجنگ فارن اسٹڈیز یونیورسٹی
- بیجنگ فارسٹری یونیورسٹی
- بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی
- بیجنگ جیاوتونگ یونیورسٹی
- بیجنگ لینگویج اینڈ کلچر یونیورسٹی
- بیجنگ نارمل یونیورسٹی
- بیجنگ پیپلز پولیس کالج
- بئیہانگ یونیورسٹی
- بیجنگ یونیورسٹی آف کیمیکل ٹیکنالوجی
- بیجنگ یونیورسٹی آف چائنیز میڈیسن
- بیجنگ یونیورسٹی آف فزیکل ایجوکیشن
- بیجنگ یونیورسٹی آف پوسٹس اینڈ ٹیلی کمیونیکیشن
- سنٹرل اکیڈمی آف ڈراما
- سنٹرل کنزرویٹری آف میوزک
- سینٹرل یونیورسٹی آف فنانس اینڈ اکنامکس
- چائنا ایگریکلچرل یونیورسٹی
- چائنا سینٹرل اکیڈمی آف فائن آرٹس
- چائینا فارن افیئرز یونیورسٹی
- چائنا انسٹی ٹیوٹ آف انڈسٹریل ریلیشنز
- چائنا یونیورسٹی آف جیو سائنسز (بیجنگ)
- چائنا یونیورسٹی آف مائننگ اینڈ ٹیکنالوجی
- چائنا یونیورسٹی آف پیٹرولیم (بیجنگ)
- چائنا یونیورسٹی آف پولیٹیکل سائنس اینڈ لا
- چائنا ویمن یونیورسٹی
- چائنا یوتھ یونیورسٹی آف پولیٹیکل اسٹڈیز
- چائنیز اکیڈمی آف سائنسز
- پیپلز پبلک سیکیورٹی یونیورسٹی آف چائینا
- کمیونیکیشن یونیورسٹی آف چائنا
- منزو یونیورسٹی آف چائنا
- نارتھ چائنا الیکٹرک پاور یونیورسٹی
- نارتھ چائنا یونیورسٹی آف ٹیکنالوجی
- اوپن یونیورسٹی آف چائنا
- پیکنگ یونین میڈیکل کالج
- یونیورسٹی آف چائنیز اکیڈمی آف سائنسز
- یونیورسٹی آف چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز
- یونیورسٹی آف انٹرنیشنل بزنس اینڈ اکنامکس (بیجنگ)
- یونیورسٹی آف انٹرنیشنل ریلیشنز
- یونیورسٹی آف سائنس اینڈ ٹیکنالوجی بیجنگ
- بیجنگ انٹرنیشنل اسٹڈیز یونیورسٹی
- بیجنگ انفارمیشن سائنس اینڈ ٹیکنالوجی یونیورسٹی
- بیجنگ ٹیکنالوجی اینڈ بزنس یونیورسٹی
- بیجنگ یونیورسٹی آف ٹیکنالوجی
- بیجنگ یونیورسٹی آف ایگریکلچر
- بیجنگ میٹریل یونیورسٹی
- کیپٹل یونیورسٹی آف اکنامکس اینڈ بزنس
- کیپٹل میڈیکل یونیورسٹی
- کیپٹل نارمل یونیورسٹی
- نارتھ چائنا یونیورسٹی آف ٹیکنالوجی
- چائنا کالج آف میوزک
- بیجنگ ڈانس اکیڈمی
- بیجنگ فلم اکیڈمی
- بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف کلاتھنگ ٹیکنالوجی
- بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف پیٹرو کیمیکل ٹیکنالوجی
- بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف مشینری
- بیجنگ یونین یونیورسٹی
بیجنگ کئی مذہبی ادارےآں دا گھر وی اے، انہاں وچوں کچھ تھلے لکھے نيں:
- چائنا اسلامک انسٹی ٹیوٹ
- بیجنگ اسلامک انسٹی ٹیوٹ
- چین دی بدھسٹ اکیڈمی
- چین دا اعلیٰ سطح دا تبتی بدھ مت کالج
- چین وچ کیتھولک چرچ دا قومی مدرسہ
یہ شہر چائنیز اکیڈمی آف سائنسز دی اک نشست اے، جسنوں نیچر ریسرچ دے ذریعہ 2016ء وچ لسٹ دے آغاز دے بعد توں نیچر انڈیکس دے ذریعہ مسلسل دنیا دے نمبر 1 ریسرچ انسٹی ٹیوٹ دا درجہ دتا گیا اے۔ [۱۴۳][۱۴۴] بیجنگ چائنیز اکیڈمی آف انجینئرنگ، چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز تے نیشنل نیچرل سائنس فاؤنڈیشن آف چائنا دی مقام وی اے۔
شہر دا لازمی تعلیمی نظام دنیا دے بہترین نظاماں وچ شامل اے: 2018ء وچ ، بیجنگ نال تعلق رکھنے والے 15 سالہ طالب علماں (شنگھائی، ژجیانگ تے جیانگسو دے نال) نے تمام مضامین (ریاضی، تعلیم، تے سائنس) وچ ہور 78 شریک ملکاں نوں پِچھے چھڈ دتا، جو پروگرام برائے بین الاقوامی طالب علم تعین) دی طرف توں منعقدہ تعلیمی کارکردگی دا عالمی مقابلہ اے۔ [۱۴۵]۔
سبھیاچار
[سودھو]شہری بیجنگ وچ رہنے والے لوک بیجنگ بولی بولدے نيں، جو چینی بولی جانے والی مینڈارن ذیلی تقسیم نال تعلق رکھدی اے۔ ایہ بول چال پتونگھوا دی نیہہ اے، جو اصل سرزمین چین تے تائیوان وچ استعمال ہوݨ والی معیاری بولی جانے والی بولی اے، تے سنگاپور دی چار سرکاری زباناں وچوں اک اے۔ بیجنگ بلدیہ دے دیےہی علاقےآں دی اپنی بولیاں ہیبی صوبے دی بولیاں نيں جو بیجنگ بلدیہ دے آس پاس نيں۔
بیجنگ یا پیکنگ اوپیرا چینی تھیٹر دی اک روايتی شکل اے جو پورے ملک وچ مشہور اے۔ عام طور اُتے چینی سبھیاچار دی اعلیٰ ترین کامیابیاں وچوں اک دے طور اُتے سراہا جاندا اے، بیجنگ اوپیرا گانے، بولے جانے والے مکالمے، تے اشاراں، نقل و حرکت، لڑائی تے ایکروبیٹکس اُتے مشتمل کوڈیفائیڈ ایکشن سیکونس دے امتزاج دے ذریعے پیش کيتا جاندا اے۔ بیجنگ اوپیرا دا بوہتے حصہ قدیم اسٹیج بولی وچ انجام دتا جاندا اے جو جدید معیاری چینی تے جدید بیجنگ بولی توں بالکل وکھ وکھ اے۔ [۱۴۶]
بیجنگ دا کھانا پکانے دا اپنا مقامی انداز اے۔ پیکنگ بطخ خبرے سب توں مشہور ڈش اے۔ فلنگ جیابنگ، بیجنگ دا اک روايتی اسنیک فوڈ، اک پین کیک (بنگ) اے جو اک فلیٹ ڈسک توں مشابہت رکھدا اے جس وچ فو لنگ توں بنیا ہویا فلنگ ہُندا اے، ایہ اک فنگس اے جو روايتی چینی ادویات وچ استعمال ہُندی اے۔ بیجنگ وچ چائے خانے وی عام نيں۔
کلوزونے (یا جنگتالیان، لفظی طور اُتے "جنگتائی دا نیلا") دھات کاری دی تکنیک تے روایت بیجنگ دی آرٹ دی خصوصیت اے، تے چین وچ سب توں ودھ قابل فخر روايتی دستکاریاں وچوں اک اے۔ کلوزونے بنانے دے لئی وسیع تے پیچیدہ عمل دی لوڑ ہُندی اے جس وچ ویہہ ہتھوڑا، تانبے دی پٹی جڑنا، سولڈرنگ، تامچینی بھرنا، تامچینی فائر کرنا، سطح چمکانا تے گلڈنگ شامل ہُندا اے۔ [۱۴۷] بیجنگ دے تانبچینی دے برتن اپنے نفیس تے پیچیدہ نمونےآں تے اس دی سطح اُتے کھدی ہوئی تصاویر دے لئی وی مشہور نيں، تے لکھ دی سجاوٹ دی وکھ وکھ تکنیکاں وچ "نقش شدہ لکھ" تے "کندہ شدہ سونا" شامل نيں۔
بیجنگ دے نوجوان رہائشی رات دی زندگی دی طرف ودھ متوجہ ہو گئے نيں، جو حالیہ دہائیاں وچ پروان چڑھی اے، اس توں پہلے دی ثقافتی روایات نوں توڑدے ہوئے جنہاں نے اسنوں عملی طور اُتے اعلیٰ طبقے تک محدود کر دتا سی۔ [۱۴۸] اج، ہاوہائی، سانلیتون تے ووداوکو بیجنگ نائٹ لائف دے ہاٹ سپاٹ نيں۔
2012 وچ بیجنگ نوں سٹی آف ڈیزائن دا ناں دتا گیا تے ایہ یونیسکو دے تخلیقی شہراں دے نیٹ ورک دا حصہ بن گیا۔ [۱۴۹]
دلچسپی دیاں تھانواں
[سودھو]
نیشنل جیوگرافک سوسائٹی دے مطابق:
” | ۔۔۔ایہ شہر تقریباً 2,000 سال دے خزانےآں دے نال روایت دا مرکز بنیا ہویا اے کیونجے شاہی راجگڑھ ہن وی نظر وچ اے — مشہور ممنوعہ شہر تے شہر دے سرسبز پویلین تے باغات وچ ۔۔۔ | “ |
بیجنگ دے تاریخی مرکز وچ شہر ممنوعہ واقع اے، محل دا اک بہت وڈا کمپاؤنڈ جو منگ تے چنگ خانداناں دے شہنشاہاں دا گھر سی، [۱۵۱] شہر ممنوعہ محل عجائب گھر دی میزبانی کردا اے، جس وچ چینی آرٹ دے شاہی مجموعے موجود نيں۔ شہر ممنوعہ دے آس پاس کئی سابق شاہی باغات، پارکس تے قدرتی علاقے نيں، جنہاں وچ خاص طور اُتے بیئہائی پارک، شیچاہائی، ژونگنانہائی، جنگشان پارک تے ژونگشان پارک قابل ذکر نيں۔ یہ تھانواں ، خاص طور اُتے بیئہائی پارک، نوں چینی باغبانی دے فن دا شاہکار قرار دتا جاندا اے، [۱۵۲] اور تاریخی اہمیت دے حامل سیاحتی تھانواں نيں، [۱۵۳] جدید دور وچ ، ژونگنانہائی وکھ وکھ چینی حکومتاں دا سیاسی مرکز وی رہیا اے تے ہن چینی کمیونسٹ پارٹی تے ریاستی کونسل دا صدر دفتر اے۔ تیانانمین چوک توں شہر ممنوعہ دے پار، کئی قابل ذکر تھانواں نيں، جداں تیانانمین، ژینگیانگمین، عوام دا تالار عظیم، چین دا قومی عجائب گھر، عوامی ہیروز دی یادگار، تے چیئرمین ماؤ یادگار ہال۔ گرمائی محل تے قدیم گرمائی محل دونے شہر دے مغربی حصے وچ واقع نيں۔ سابقہ، یونیسکو عالمی ثقافتی ورثہ، [۱۵۴] وچ شاہی باغات تے محلات دا اک جامع مجموعہ اے جو چنگ شاہی خاندان دے لئی موسم گرما وچ رہائش دا کم کردا سی۔
شہر دے سب توں مشہور مذہبی تھانواں وچوں اک جنت دا مندر (تیانتان) اے، جو جنوب مشرقی بیجنگ وچ واقع اے، جو یونیسکو دا عالمی ثقافتی ورثہ وی اے، [۱۵۵] جہاں منگ تے چنگ خانداناں دے شہنشاہاں نے اچھی فصل دے لئی جنت وچ دعاواں دی سالانہ تقریبات دے لئی دعاواں دی سی۔ شہر دے شمال وچ زمین دا مندر (دیتان) اے، جداں کہ سورج دا مندر (ریتان) تے چاند دا مندر (یوئتان) بالترتیب مشرقی تے مغربی شہری علاقےآں وچ واقع اے۔ ہور معروف مندراں دیاں تھانواں وچ بیجنگ دونگیو مندر، تانژے مندر، میاوینگ مندر، سفید بادل دا مندر، یونگہی مندر، فایوان مندر، وانشؤ مندر تے دا ژونگ مندر شامل نيں۔ اس شہر دا اپنا کنفیوشس مندر تے اک گؤزیجیان یا شاہی اکیڈمی وی اے۔ بے عیب تصور دا کیتھیڈرل جو 1605ء وچ بنایا گیا سی، بیجنگ دا قدیم ترین کیتھولک گرجا گھر اے۔ نیوجیہ مسجد بیجنگ دی سب توں قدیم مسجد اے، جس دی تریخ اک ہزار سال اُتے محیط اے۔
بیجنگ وچ کئی اچھی طرح توں محفوظ پگوڈا تے پتھر دے پگوڈا نيں، جداں تیاننینگ مندر دا بلند و بالا پگوڈا، جو 1100ء توں 1120ء تک لیاؤ خاندان دے دوران وچ تعمیر کيتا گیا سی، تے کیشو مندر دا پگوڈا، جو منگ خاندان دے دوران وچ 1576 وچ بنایا گیا سی۔ تاریخی طور اُتے قابل ذکر پتھر دے پلاں وچ بارہويں صدی دا مارکو پولو پل، ستارہويں صدی دا بالقیاؤ پل، تے اٹھارہويں صدی دا جیڈ بیلٹ پل شامل نيں۔ بیجنگ قدیم رصد گاہ منگ تے چنگ خانداناں توں پہلے دے دوربین دے دائرے دکھاندی اے۔ شیانگشان پارک (خوشبودار پہاڑ) اک عوامی پارک اے جو قدرتی مناظر والے علاقےآں دے نال نال روايتی تے ثقافتی آثار اُتے مشتمل اے۔ چائنا نیشنل بوٹینیکل گارڈن پودےآں دی 6,000 توں ودھ قسماں دی نمائش کردا اے، جس وچ وکھ وکھ قسم دے درخت، جھاڑیاں تے پھُل شامل نيں، تے اک وسیع پیونی باغ اے۔ تاورانتنگ پارک، لونگتان جھیل پارک، چیاویانگ پارک، ہائدان، میلو یوان تے جامنی بانس پارک شہر دے چند قابل ذکر تفریحی پارکس نيں۔ بیجنگ چڑیا گھر حیوانیات دی تحقیق دا اک مرکز اے جس وچ چینی دیوقامت پانڈا سمیت وکھ وکھ براعظماں دے نایاب جانور وی شامل نيں۔
شہر وچ 144 عجائب گھر تے گیلریاں (جون 2008ء تک) نيں۔ [۱۵۶][۱۵۷][۱۵۸] شہر ممنوعہ وچ محل میوزیم تے چین دے قومی عجائب گھر دے علاوہ، ہور وڈے عجائب گھراں وچ نیشنل آرٹ میوزیم آف چائنا، کیپٹل میوزیم، وانشؤ مندر، چینی عوامی انقلاب دا عسکری عجائب گھر، چین دا ارضیاتی عجائب گھر، بیجنگ میوزیم آف نیچرل ہسٹری تے چین دا رکازی حیوانیاندی عجائب گھر شامل نيں۔ [۱۵۸]
شہری بیجنگ دے مضافات وچ واقع اے، لیکن اس دی بلدیہ دے اندر منگ خاندان دے تیرہ مقبرے نيں۔ تیرہ منگ شہنشاہاں دی شاندار تے وسیع تدفین دی جگہاں، جنہاں نوں یونیسکو دے عالمی ثقافتی ورثے وچ منگ تے چنگ خانداناں دے امپیریل ٹومبس دے حصے دے طور اُتے نامزد کيتا گیا اے۔ [۱۵۹]
ژؤکؤدیان وچ پیکنگ دا انسان دا مقام بلدیہ دے اندر اک ہور عالمی ثقافتی ورثہ اے، [۱۶۰] جس وچ بہت ساری دریافتاں نيں، انہاں وچوں اک کھڑا آدمی دے پہلے نمونےآں وچوں اک اے۔ تے لگڑبھگا دی ہڈیاں دا اک مجموعہ وی شامل نيں۔ یونیسکو دے عالمی ثقافتی ورثہ دی عظیم دیوار چین دے کئی حصے نيں، [۱۶۱] خاص طور اُتے بادالنگ، جنشانلنگ، سماتائی تے موتیانیو قابل دید نيں۔ ۔ ورلڈ ٹریول اینڈ ٹورازم کونسل (ڈبلیو ٹی ٹی سی) دے مطابق، بیجنگ شنگھائی دے بعد دنیا دا دوسرا سب توں ودھ کمانے والا سیاحتی شہر اے۔ [۱۶۲]
ناقابل تسخیر ثقافتی ورثہ
[سودھو]مذہب
[سودھو]بیجنگ دا مذہبی ورثہ چینی لوک مذہب، تاؤ مت، بدھ مت، کنفیوشس مت، اسلام تے مسیحیت دے طور اُتے بھرپور تے متنوع اے۔ سبھی دی شہر وچ اہم تاریخی موجودگی اے۔ قومی راجگڑھ دے طور پر، ایہ شہر ریاستی انتظامیہ برائے مذہبی امور تے سرکردہ مذاہب دے وکھ وکھ ریاستی سرپرستی والے ادارےآں دی میزبانی وی کردا اے۔ [۱۶۳] حالیہ دہائیاں وچ ، غیر ملکی باشندے دوسرے مذاہب نوں شہر وچ لیائے نيں۔ [۱۶۳] چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز دے وانگ ژیون دے مطابق 2010ء وچ شہر وچ 2.2 ملین بدھ مت دے پیروکار سن جو کل آبادی دے 11.2 فیصد دے برابر سن ۔ [۱۶۴] 2009ء دے چینی جنرل سوشل سروے دے مطابق، مسیحی شہر دی آبادی دا 0.78% نيں۔ [۱۶۵] 2010ء دے سروے دے مطابق بیجنگ دی آبادی دا 1.76% مسلمان نيں۔ [۱۶۶]
چینی لوک مذہب تے تاؤ مت
[سودھو]بیجنگ وچ لوک مذہبی تے فرقہ وارانہ دیوتاواں دے لئی وقف بوہت سارے مندر نيں، جنہاں وچوں بوہت سارے 2000ء تے 2010ء دی دہائیاں وچ دوبارہ تعمیر یا تجدید کيتے جا رہے نيں۔ 2010ء دی دہائی وچ کنفیوشس مت گروپاں دی طرف توں جنت دا مندر وچ جنت دے دیوتا (祭天; jìtān) دے لئی سالانہ قربانیاں دوبارہ شروع کيتیاں گئیاں۔
شہر وچ دیوی (娘娘; Niángniáng) دی پوجا دے لئی وقف مندر نيں، انہاں وچوں اک اولمپک پنڈ دے نیڑے اے، جتھے اوہ کوہ میاوفینگ دے اک وڈے فرقے دے مرکز دے گرد گھمدے نيں۔ اژدہا بادشاہ دے بوہت سارے مندر، میڈیسن ماسٹر (药王؛ Yàowang) کے، گوان یو کے، اگ دے دیوتا (火神؛ Huǒshén) کے، دولت دے دیوتا کے، شہر دے دیوتا دے مندر، تے گھٹ توں گھٹ اک مندر ضلع پینگو وچ رتھ شافٹ دے پیلے دیوتا (轩辕黄帝; Xuānyuán Huángdì) دے لئی مخصوص کيتا گیا اے۔ انہاں وچوں بوہت سارے مندر بیجنگ تاؤ ایسوسی ایشن دے زیر انتظام نيں، جداں شیچا جھیل دا اگ جے دیوتا دا مندر اے، جدوں کہ بوہت سارے دوسرے نئيں نيں تے مقبول کمیٹیاں تے مقامی لوکاں دے زیر انتظام نيں۔ شوانیوان ہوانگدی دا اک عظیم مندر 2020ء دے اندر پنگگو (ممکنہ طور اُتے پہلے توں موجود مزار دی توسیع دے طور پر) تعمیر کيتا جائے گا، تے اس مندر وچ دیوتا دا مجسمہ نصب کيتا جائے گا جو دنیا دی بلند ترین عمارتاں وچوں ہوئے گا۔ [۱۶۷][۱۶۸]
قومی چینی تاؤ ایسوسی ایشن تے چینی تاؤ کالج دا ہیڈ کوارٹر کوانزن تاؤ مت دے سفید بادل دے مندر وچ اے، جس دی نیہہ 741ء وچ رکھی گئی سی تے متعدد بار دوبارہ تعمیر کيتا گیا سی۔ بیجنگ دونگیو مندر چاویانگمین دے باہر شہر وچ ژینگیی تاؤ مت دا سب توں وڈا مندر اے۔ مقامی بیجنگ تاؤ ایسوسی ایشن دا صدر دفتر فوکسنگ مین دے نیڑے لوزو مندر وچ اے۔ [۱۶۹]
بدھ مت
[سودھو]بیجنگ دی 11% آبادی مشرقی ایشیائی بدھ مت دی پیروی کردی اے۔ چین دی بدھ ایسوسی ایشن، سرزمین چین وچ تمام بدھ مت ادارےآں دی نگرانی کرنے والا ریاست دا نگران ادارہ اے، اس دا صدر دفتر گوانگجی مندر وچ اے، اک مندر جس دی نیہہ 800 سال پہلے جن خاندان (1115–1234) دے دوران رکھی گئی سی جو ہن فوچینگمین (阜成门内) اے۔ بیجنگ بدھ ایسوسی ایشن بدھ کوئر تے آرکسٹرا دے نال گوانگہويا مندر وچ واقع نيں، جو 700 سال پہلے یوآن خاندان نال تعلق رکھدا اے۔ چین دی بدھ اکیڈمی تے اس دی لائبریری کاشیکو دے نیڑے فایوان مندر وچ واقع اے۔ فایوان مندر جو 1300 سال پہلے تانگ خاندان دا بنایا ہويا اے، بیجنگ دے شہری علاقےآں دا قدیم ترین مندر اے۔ تونگجیاو مندر دونگژیمین دے اندر شہر دی واحد بدھ درسگاہ اے۔
شیہوانگ مندر اصل وچ لیاؤ خاندان دا بنایا ہويا اے۔ 1651ء وچ مندر نوں چنگ دے شہنشاہ شونزی نے دلائی لاما پنجم دے بیجنگ دے دورے دی میزبانی کرنے دا کم سونپیا۔ تب توں اس مندر نے تیرہويں دلائی لاما دے نال نال چھیويں، نويں تے دسويں پنچن لاما دی میزبانی دی اے۔
بیجنگ وچ سب توں وڈا تبتی بدھ مندر یونگہی مندر اے، جسنوں 1744ء وچ چنگ شہنشاہ چی این لونگ نے اپنے بدھ مت دے پیروکار چانکیہ رولپے دورژے دے تیسرے چانکیہ (یا اندرونی منگولیا دا زندہ بدھ) نوں رہائش تے تحقیق دی سہولت دے طور اُتے کم کرنے دا حکم دتا سی۔ یونگہی مندر دا ناں اس لئی رکھیا گیا اے کیونجے ایہ یونگ زینگ شہنشاہ دی بچپن دی رہائش گاہ سی، تے شاہی محلات دے لئی مخصوص چمکدار ٹائلاں نوں برقرار رکھدی اے۔ جدوں کہ "اعلیٰ سطحی تبتی بدھ مت کالج آف چائنا"، چین دا تبتی بدھ مت دا اعلیٰ ترین ادارہ کالج، یونگہی مندر دے نیڑے واقع اے۔ مغربی پہاڑیاں وچ باداچو دا لینگوانگ مندر وی تانگ خاندان نال تعلق رکھدا اے۔ مندر دا ژاوشیان پگوڈا (招仙塔) پہلی بار 1071ء وچ لیاو خاندان دے دوران گوتم بدھ دے دنداں دے آثار رکھنے دے لئی بنایا گیا سی۔ پگوڈا باکسر بغاوت دے دوران تباہ ہو گیا سی تے اس دی نیہہ توں دانت دریافت ہوئے سن ۔ اک نواں پگوڈا 1964ء وچ بنایا گیا سی۔ مذکورہ بالا چھ مندر: گوانگجی، گوانگھوا، ٹونگ جیاؤ، ژیہوانگ، یونگھے تے لنگ گوانگ نوں ہان چینی علاقے وچ بدھ مت دے اہم مندراں دا ناں دتا گیا اے۔
اس دے علاوہ، بیجنگ دے ہور قابل ذکر مندراں وچ تانژے مندر (جن خاندان وچ قائم ہويا)، بلدیہ وچ سب توں قدیم اے، تیاننینگ مندر (شہر دا سب توں قدیم پگوڈا)، میاوینگ مندر (یوآن خاندان دے دور دا مشہور سفید پگوڈا)، وانشؤ مندر (بیجنگ آرٹ میوزیم دا گھر) تے دا ژونگ مندر شامل نيں۔
اسلام
[سودھو]بیجنگ وچ تقریباً 70 مسیتاں نيں جنہاں نوں اسلامک ایسوسی ایشن آف چائنا نے تسلیم کيتا اے، جنہاں دا صدر دفتر نیوجیہ مسجد دے نیڑے واقع اے، جو شہر دی قدیم ترین مسجد اے۔ [۱۷۰][۱۷۱] نیوجیہ مسجد دی نیہہ 996 وچ لیاؤ خاندان دے دور وچ رکھی گئی سی تے اکثر مسلمان معززین اس دا دورہ کردے رہندے نيں۔ چینی مسلم کمیونٹی نے مبینہ طور اُتے رمضان المبارک منایا تے 2021ء نوں مسجد وچ عید دی نماز ادا کيتی۔ [۱۷۲][۱۷۳] بیجنگ وچ سب توں وڈی مسجد [۱۷۴] چانگ ینگ مسجد اے، جو ضلع چیاویانگ وچ واقع اے، جس دا رقبہ 8,400 مربع میٹر اے۔
پرانے شہر دی ہور قابل ذکر مسیتاں وچ دونگسی مسجد شامل اے، جس دی نیہہ 1346ء وچ رکھی گئی سی، ہواشی مسجد، جس دی نیہہ 1415 وچ رکھی گئی، نان دویا مسجد ضلع شیچینگ وچ تے دونگژیمین مسجد شامل نيں۔ [۱۷۵] ہایدیان، مادیان، تونگژؤ، چانگپینگ، چانگینگ، شیجنگشاناور مییون وچ باہر دی مسلم کمیونٹیز وچ وڈی مسیتاں نيں۔ چائنا اسلامک انسٹی ٹیوٹ ضلع شیچینگ دے نیوجی محلے وچ واقع اے۔
مسیحیت
[سودھو]چین وچ مسیحیت گھٹ توں گھٹ ستويں صدی توں موجود اے تے پچھلے 200 سالاں دے دوران وچ اس نے کافی اثر و رسوخ حاصل کيتا اے۔ [۱۷۶]
کیتھولک
[سودھو]1289ء وچ جان آف مونٹیکوروینو پوپ دے حکم توں فرانسسکن مشنری دے طور اُتے بیجنگ آیا۔ 1293ء وچ قبلائی خان نال ملاقات تے حمایت حاصل کرنے دے بعد، اس نے 1305ء وچ بیجنگ وچ پہلا کیتھولک چرچ بنایا۔ چینی پیٹریاٹک کیتھولک ایسوسی ایشن (سی پی سی اے)، جو ہوہائی وچ واقع اے، سرزمین چین وچ کیتھولک دے لئی حکومتی نگرانی دا ادارہ اے۔
بیجنگ وچ قابل ذکر کیتھولک گرجا گھراں وچ تھلے لکھے شامل نيں:
- نانتانگ یا بے عیب تصور دا کیتھیڈرل جسنوں شوانومین چرچ وی کہیا جاندا اے، جس دی نیہہ 1605ء وچ رکھی گئی سی تے جس دے موجودہ آرچ بشپ، جوزف لی شان، چین دے انہاں چند بشپاں وچوں اک نيں جنہاں نوں ویٹیکن تے سی پی سی اے دونے دی حمایت حاصل اے۔
- دونگتانگ یا سینٹ جوزف چرچ، جسنوں وانگفوجنگ چرچ دے ناں توں وی جانیا جاندا اے، 1653ء وچ قائم کيتا گیا۔
- بءیتانگ یا نجات دہندہ دا چرچ، جسنوں شیشیکو چرچ وی کہیا جاندا اے، 1703ء وچ قائم ہويا۔
- شیتانگ یا چرچ آف آور لیڈی آف ماؤنٹ کارمل جسنوں شیژیمین چرچ وی کہیا جاندا اے، دی نیہہ 1723ء وچ رکھی گئی سی۔
چین وچ کیتھولک چرچ دا قومی مدرسہ ضلع داشینگ وچ واقع اے۔
پروٹسٹنٹ
[سودھو]بیجنگ وچ قدیم ترین پروٹسٹنٹ گرجا گھراں دی نیہہ برطانوی تے امریکی مشنریاں نے انیہويں صدی دے دوسرے نصف وچ رکھی سی۔ پروٹسٹنٹ مشنریاں نے اسکول، یونیورسٹیاں تے ہسپتال وی کھولے جو اہم شہری ادارے بن چکے نيں۔ بیجنگ دے بوہتے پروٹسٹنٹ گرجا گھراں نوں باکسر بغاوت دے دوران تباہ کر دتا گیا تے بعد وچ دوبارہ تعمیر کيتا گیا۔ 1958ء وچ ، شہر دے 64 پروٹسٹنٹ گرجا گھراں نوں چار حصےآں وچ دوبارہ منظم کيتا گیا تے ریاست دی طرف توں تھری سیلف پیٹریاٹک موومنٹ دے ذریعے انہاں دی نگرانی کيتی گئی۔
مشرقی آرتھوڈوکس
[سودھو]بیجنگ وچ آرتھوڈوکس عیسائیاں دی خاصی تعداد موجود سی۔ آرتھوڈوکس ستارہويں صدی دے چین-روس سرحدی تنازعات توں روسی قیدیاں دے نال بیجنگ آیا۔ [۱۷۷] 1956ء وچ ، وکٹر، بیجنگ دا بشپ سوویت یونین واپس آیا، تے سوویت سفارت خانے نے پرانے کیتھیڈرل نوں اپنے قبضے وچ لے لیا تے اسنوں منہدم کردتا۔ 2007ء وچ روسی سفارت خانے نے بیجنگ وچ روسی آرتھوڈوکس عیسائیاں دی خدمت دے لئی اپنے باغ وچ اک نواں گرجا گھر تعمیر کيتا۔
میڈیا
[سودھو]ٹیلی ویژن تے ریڈیو
[سودھو]پریس
[سودھو]بیجنگ راک
[سودھو]بیجنگ راک (چینی: 北京摇滚) راک اینڈ رول موسیقی دی اک وسیع قسم اے جو بیجنگ دے راک بینڈز تے سولو فنکاراں دے ذریعہ بنائی گئی اے۔ بیجنگ وچ پہلا راک بینڈ پیکنگ آل اسٹارز اے، جسنوں 1979ء وچ غیر ملکیوں نے بنایا سی۔ بیجنگ دے مشہور راک بینڈ تے سولو فنکاراں وچ لوی جیان، دؤ وئی، ہی یونگ، پو شو، تانگ ڈائنسٹی، بلیک پینتھر، دتی فلاورز، 43 باوجیا اسٹریٹ وغیرہ شامل نيں۔ [۱۷۸]
بیجنگ وچ پیدا ہوݨ والی مشہور شخصیتاں
[سودھو]کھیل
[سودھو]چین وچ کھیل طویل عرصے توں حربی فنون توں منسلک اے۔ اج چین (بشمول اصل سرزمین چین، ہانگ کانگ، تے مکاؤ) وکھ وکھ قسم دے مسابقتی کھیلاں اُتے مشتمل اے۔ روايتی چینی سبھیاچار جسمانی تندرستی نوں اک اہم خصوصیت دے طور اُتے مانتی اے۔ اولمپک گیمز دی طرز اُتے چین دا اپنا قومی چار سالہ کثیر کھیل دا ایونٹ اے جسنوں نیشنل گیمز کہیا جاندا اے۔
ایونٹ
[سودھو]بیجنگ نے کھیلاں دے متعدد بین الاقوامی تے قومی مقابلےآں دی میزبانی دی اے۔ سب توں ودھ اہم تے قابل ذکر 2008ء گرمائی اولمپکس تے پیرا اولمپک گیمز سن ۔ بیجنگ وچ منعقد ہوݨ والے ہور کثیر کھیلاں دے بین الاقوامی مقابلےآں وچ 2001ء یونیورسیڈ تے 1990ء دے ایشیائی کھیل شامل نيں۔ واحد کھیلاں دے بین الاقوامی مقابلےآں وچ بیجنگ میراتھن (سالانہ 1981ء توں)، چائنا اوپن آف ٹینس (1993–97ء، سالانہ 2004ء توں)، آئی ایس یو گراں پری آف فگر اسکیٹنگ کپ آف چائنا (2003ء، 2004ء، 2005ء، 2008ء، 2009ء تے 2010ء)، ڈبلیو پی بی ایس اے چائنا اوپن فار سنوکر (سالانہ 2005ء توں)، یونین سائیکلسٹ انٹرنیشنل ٹور آف بیجنگ (2011ء توں)، 1961ء ورلڈ ٹیبل ٹینس چیمپئن شپ، 1987ء آئی بی ایف بیڈمنٹن ورلڈ چیمپئن شپ، 2004ء اے ایف سی ایشین کپ (فٹ بال)، تے 2009ء بارکلیز ایشیا ٹرافی (فٹ بال) شامل نيں۔ ایتھلیٹکس وچ عالمی چیمپئن شپ 2015ء دی وی میزبانی دی اے۔
بیجنگ دا لی اسپورٹس سینٹر 2019 فیبا باسکٹ بال ورلڈ کپ دے اہم تھانواں وچوں اک اے۔ [۱۷۹]
اس شہر نے 1914ء وچ دوسرے چینی قومی کھیلاں تے بالترتیب 1959ء، 1965ء، 1975ء، 1979ء وچ چین دے پہلے چار قومی کھیلاں دی میزبانی کی، تے سیچوان تے چنگڈاؤ دے نال 1993ء دے قومی کھیلاں دی مشترکہ میزبانی کيتی۔ بیجنگ نے 1988ء وچ افتتاحی قومی کساناں دے کھیلاں تے 1999ء وچ چھیويں قومی اقليتی کھیلاں دی میزبانی وی کيتی۔
نومبر 2013ء وچ بیجنگ نے 2022ء سرمائی اولمپکس دی میزبانی دے لئی بولی لگائی۔ [۳۰] 31 جولائی 2015ء نوں، بین الاقوامی اولمپک کمیٹی نے 2022ء دے سرمائی اولمپکس دا اعزاز اس شہر نوں دتا جس نے گرمائی تے سرمائی اولمپکس دونے دی میزبانی دی تے 2022ء دے سرمائی پیرالمپکس دے لئی وی پہلی مرتبہ گرمائی تے سرمائی پیرالمپکس دی میزبانی وی کيتی۔ [۳۱]
تھانواں
[سودھو]شہر وچ کھیلاں دے وڈے تھانواں وچ بیجنگ نیشنل اسٹیڈیم شامل اے، جسنوں "پرندےآں دا گھونسلا" وی کہیا جاندا اے۔ [۱۸۰][۱۸۱] بیجنگ نیشنل ایکواٹکس سینٹر جسنوں "واٹر کیوب" وی کہیا جاندا اے، بیجنگ نیشنل انڈور اسٹیڈیم تمام اولمپک گرین وچ شہر دے شمال وچ نيں، ووکیسونگ ایرینا (ماسٹر کارڈ سینٹر) ووکیسونگ مرکز شہر دے مغرب وچ ، ورکرز اسٹیڈیم تے ورکرز انڈور ایرینا شہر دے مرکز دے بالکل مشرق وچ سنلیتون وچ تے کیپٹل انڈور اسٹیڈیم شہر دے شمال مشرق وچ باشیقیاو وچ واقع اے۔ اس دے علاوہ، شہر دی بہت ساریاں یونیورسٹیاں وچ کھیلاں دی اپنی سہولیات نيں۔
کلب
[سودھو]بیجنگ وچ قائم پیشہ ورانہ کھیلاں دی ٹیماں وچ تھلے لکھے شامل نيں:
- چائنا بيس بال لیگ
- بیجنگ ٹائیگرز
- چینی باسکٹ بال ایسوسی ایشن
- بیجنگ بطخاں
- بیجنگ رائل فائٹرز
- سوانیاں دی چینی باسکٹ بال ایسوسی ایشن
- بیجنگ شوگانگ
- کانٹینینٹل ہاکی لیگ
- ایچ سی کنلن ریڈ سٹار
- چائنیز سپر لیگ
- بیجنگ گوان ایف سی
- چائنا لیگ ون
- بیجنگ اسپورٹ یونیورسٹی ایف سی
- چین لیگ ٹو
- بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی
- چائنیز ویمنز نیشنل لیگ
- بیجنگ بی جی فینکس ایف سی
امریکن باسکٹ بال ایسوسی ایشن دے بیجنگ اولمپئینز، جو پہلے اک چینی باسکٹ بال ایسوسی ایشن دی ٹیم سی، نے 2005ء وچ مئیووڈ، کیلیفورنیا منتقل ہوݨ دے بعد اپنا ناں رکھیا تے بنیادی طور اُتے چینی کھلاڑیاں دا اک روسٹر برقرار رکھیا۔ چائنا بینڈی فیڈریشن بیجنگ وچ مقیم اے، جو کئی شہراں وچوں اک اے جس وچ بینڈی دی ترقی دے امکانات تلاش کيتے گئے نيں۔ [۱۸۲]
آوا جائی
[سودھو]بیجنگ شمالی چین وچ اک اہم آوا جائی دا مرکز اے جس وچ چھ رنگ روڈ، 1167 کلومیٹر (725 میل) ایکسپریس ویز [۱۸۳]، 15 قومی شاہراہاں، نو روايتی ریلوے، تے چھ تیز رفتار ریل گاڑیاں شہر وچ اک دوسرے توں مل رہیاں نيں۔
ریل تے تیز رفتار ریل
[سودھو]بیجنگ چین دے ریلوے نیٹ ورک وچ اک وڈے ریل مرکز دے طور اُتے کم کردا اے۔ دس روايتی ریل لائناں شہر توں نکلدی نيں:
اس دے علاوہ داتونگ–چینہوانگداو ریلوے شہر دے شمال وچ بلدیہ توں لنگھدی اے۔
بیجنگ وچ چھ تیز رفتار ریل لائناں وی نيں:
- بیجنگ–تیانجن انٹر سٹی ریلوے، جس دا افتتاح 2008ئ وچ ہويا
- بیجنگ–شنگھائی ہائی اسپیڈ ریلوے، جس دا افتتاح 2011ئ وچ ہويا
- بیجنگ–گوانگژو ہائی اسپیڈ ریلوے، جس دا افتتاح 2012ئ وچ ہويا۔
- بیجنگ–شیونگآن انٹر سٹی ریلوے، جس دا افتتاح 2019ئ وچ ہويا۔
- بیجنگ–ژانگجیاکوو انٹر سٹی ریلوے، جس دا افتتاح 2019ئ وچ ہويا۔
- بیجنگ–شینیانگ ہائی اسپیڈ ریلوے، جو 2021 وچ مکمل ہوئی
شہر دے اہم ریلوے اسٹیشن بیجنگ ریلوے اسٹیشن، جس دا افتتاح 1959 وچ ہويا، بیجنگ ویسٹ ریلوے اسٹیشن، جس دا افتتاح 1996 وچ ہويا، بیجنگ ساوتھ ریلوے اسٹیشن، جسنوں 2008ء وچ شہر دے ہائی سپیڈ ریلوے سٹیشن وچ دوبارہ تعمیر کيتا گیا تھا; بیجنگ نارتھ ریلوے اسٹیشن، پہلی بار 1905ء وچ تعمیر کيتا گیا سی تے 2009ء وچ توسیع کيتی گئی سی; چنگہے ریلوے اسٹیشن، پہلی بار 1905ء وچ بنایا گیا سی تے 2019ء وچ توسیع کيتی گئی سی; بیجنگ چیاویانگ ریلوے اسٹیشن 2021ء وچ کھولیا گیا; بیجنگ فینگتائی ریلوے اسٹیشن 2022ء وچ کھولیا گیا; تے بیجنگ سب سینٹر ریلوے اسٹیشن زیر تعمیر اے۔
شہر دے چھوٹے اسٹیشن بشمول بیجنگ ایسٹ ریلوے اسٹیشن تے داشینگ جیچانگ (داشینگ ہوائی اڈا) اسٹیشن بنیادی طور اُتے مسافراں دی آمدورفت نوں ہینڈل کردے نيں۔ بیجنگ دے مضافاتی علاقےآں تے کاؤنٹیاں وچ ، 40 توں ودھ ریلوے اسٹیشن نيں۔ [۱۸۴]
بیجنگ توں، چین دے بیشتر وڈے شہراں دے لئی براہ راست پاندھی ٹرین سروس دستیاب اے۔ بین الاقوامی ٹرین سروس منگولیا، روس، ویت نام تے شمالی کوریا دے لئی دستیاب اے۔ چین وچ پاندھی ٹریناں نوں بیجنگ دے حوالے توں انہاں دی سمت دے مطابق نمبر دتا جاندا اے۔
بیجنگ سب وے
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ سب وے
بیجنگ سب وے عوامی جمہوریہ چین دی براہ راست زیر انتظام بلدیہ بیجنگ وچ عاجلانہ آوا جائی اے جو 22 لائناں اُتے مشتمل اے۔ انہاں وچ 20 لائیناں روايتی ٹریک میٹرو لائیناں نيں جدوں کہ اک علناطیس لائن تے اک ہلکی ریل لائن اے۔
ریل نیٹ ورک دی لمبائی 636.8 کلومیٹر (395.7 میل) (یا 628.0 کلومیٹر [۱۸۵] (390.2 میل) جے شیجیاو ہلکی ریل لائن دا شمار نہ کيتا جائے) جو 12 شہری تے مضافاتی ضلعے وچ پھیلی ہوئی اے تے اس دے 391 اسٹیشن نيں۔
راستے دی لمبائی دی دے لحاظ توں ایہ شنگھائی میٹرو دے بعد دنیا وچ دوسرا سب توں طویل سب وے نظام اے۔
2017ء وچ 3.78 بلین سفری سہولت فراہم کرنے دے لحاظ توں، [۱۸۶]
فی دن 10.35 ملین سفر دی اوسط توں، [۱۸۶]
بیجنگ سب وے دنیا دا سب توں مصروف ترین میٹرو نظام اے۔ [۱۸۷]
اک روزہ وچ سفر کرنے دا ریکارڈ 14 جولائی، 2018ء نوں 13.49 ملین سفر توں قائم ہويا۔ [۱۸۸]
تازہ ترین توسیع 31 دسمبر 2021ء نوں عمل وچ آئی، جس وچ لائن 11، لائن 17 تے لائن 19 دے ابتدائی حصے کھولے گئے، تے موجودہ لائناں اُتے چھ ہور توسیع کيتی گئی اے۔ [۱۸۹]
بیجنگ سب وے دی لائناں تھلے لکھے نيں:
- لائن 1 (بیجنگ سب وے)
- لائن 10 (بیجنگ سب وے)
- لائن 11 (بیجنگ سب وے)
- لائن 12 (بیجنگ سب وے)
- لائن 13 (بیجنگ سب وے)
- لائن 14 (بیجنگ سب وے)
- لائن 15 (بیجنگ سب وے)
- لائن 16 (بیجنگ سب وے)
- لائن 17 (بیجنگ سب وے)
- لائن 19 (بیجنگ سب وے)
- لائن 2 (بیجنگ سب وے)
- لائن 20 (بیجنگ سب وے)
- لائن 28 (بیجنگ سب وے)
- لائن 3 (بیجنگ سب وے)
- لائن 4 (بیجنگ سب وے)
- لائن 5 (بیجنگ سب وے)
- لائن 6 (بیجنگ سب وے)
- لائن 7 (بیجنگ سب وے)
- لائن 8 (بیجنگ سب وے)
- لائن 9 (بیجنگ سب وے)
- لائن ایس 1 (بیجنگ سب وے)
- لائن ایم 101 (بیجنگ سب وے)
- باتونگ لائین
- داشینگ ایئرپورٹ ایکسپریس
- داشینگ لائین
- شیجیاو لائین
- فانگشان لائین
- پنگو لائین
- چانگپنگ لائین
- کیپٹل ایئرپورٹ ایکسپریس
- یانفانگ لائین
- ییژوانگ لائین
سڑکاں تے ایکسپریس وے
[سودھو]بیجنگ نیشنل ٹرنک روڈ نیٹ ورک دے حصے دے طور اُتے چین دے تمام حصےآں توں سڑک دے ذریعے جڑا ہويا اے۔ چین دی کئی ایکسپریس ویز بیجنگ دی خدمت کردیاں نيں، جداں کہ 15 چین دی قومی شاہراہاں وی کردیاں نيں۔ بیجنگ دی شہری آوا جائی دا انحصار "رنگ روڈ" اُتے اے جو شہر دے چاراں طرف مرکوز اے، جس وچ شہر ممنوعہ دے علاقے نوں رنگ روڈ دے جغرافیائی مرکز دے طور اُتے نشان زد کيتا گیا اے۔ رنگ روڈ رنگ دی شکل توں ودھ مستطیل دکھائی دیندی نيں۔ کوئی سرکاری "پہلا رنگ روڈ" نئيں اے۔ دوسری رنگ روڈ اندرون شہر وچ واقع اے۔ رنگ روڈز بتدریج ایکسپریس وے توں مشابہت رکھدی نيں کیونجے اوہ باہر دی طرف پھیلدی نيں، پنجويں تے چھیويں رنگ روڈ مکمل معیاری قومی ایکسپریس وے نيں، جو دوسری سڑکاں توں صرف انٹرچینج دے ذریعے منسلک ہُندیاں نيں۔ چین دے دوسرے خطےآں دے لئی ایکسپریس وے عام طور اُتے تیسری رنگ روڈ توں باہر دی طرف قابل رسائی نيں۔ اک آخری بیرونی مدار، کیپٹل ایریا لوپ ایکسپریس وے (جی95)، 2018ء وچ مکمل طور اُتے کھولیا گیا سی تے ایہ ہمسایہ صوبےآں تیانجن تے ہیبئی تک پھیلے گا۔
شہری مرکز دے اندر، شہر دی سڑکاں عام طور اُتے قدیم راجگڑھ دے بساط دی طرز اُتے چلدی نيں۔ "اندرونی" تے "بیرونی" والی بیجنگ دے بوہت سارے بلیوارڈز تے گلیاں دا ناں ہن وی شہر دی دیوار دے دروازےآں دے حوالے توں رکھیا گیا اے، حالانکہ بوہتے دروازے ہن موجود نئيں نيں۔ ٹریفک جام اک وڈا مسئلہ اے۔ رش دے اوقات توں باہر وی، کئی سڑکاں ہر وقت ٹریفک توں بھری ہوئی رہندیاں نيں۔
بیجنگ دے شہری ڈیزائن دی ترتیب آوا جائی دے مسائل نوں ہور ودھیا دیندی اے۔ [۱۹۰] حکام نے کئی بس لین متعارف کرائی نيں، جنہاں نوں صرف عوامی بساں رش دے اوقات وچ استعمال کر سکدیاں نيں۔ بیجنگ وچ 4 ملین رجسٹرڈ آٹوموبائل سن ۔ [۱۹۱] 2010ء دے آخر تک، حکومت نے 5 ملین دی پیش گوئی کيتی۔ 2010ء وچ بیجنگ وچ نويں کاراں دی رجسٹریشن اوسطاً 15,500 فی ہفتہ سی۔ [۱۹۲]
2010ء دے آخر تک، شہری حکومت نے ٹریفک جام توں نمٹنے دے لئی سخت اقدامات دے سلسلے دا اعلان کیتا، جس وچ پاندھی کاراں نوں جاری کردہ نويں لائسنس پلیٹاں دی تعداد نوں ماہانہ 20,000 تک محدود کرنا تے غیر بیجنگ پلیٹ والی کاراں نوں رش دے اوقات وچ پنجويں رنگ روڈ دے اندر علاقےآں وچ داخل ہوݨ توں روکنا شامل اے۔ [۱۹۳] وڈے واقعات یا بہت ودھ آلودہ موسم دے دوران ہور پابندی والے اقدامات وی کيتے جاندے نيں۔
2008ء وچ چینی تے انگریزی دونے ناواں دے نال سڑک دے نشاناں نوں معیاری بنایا جانا شروع ہويا، مقام دے ناواں دے نال پنین دا استعمال کردے ہوئے۔[۱۹۴]
فضائی
[سودھو]بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا
بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا یا بیجنگ کیپٹل انٹرنیشنل ایئرپورٹ بیجنگ دا بنیادی بین الاقوامی ہوائی اڈا اے۔ ایہ بیجنگ دے شہر دے مرکز دے شمال مشرق وچ 32 کلومیٹر (20 میل) دے فاصلے اُتے ضلع چیاویانگ دے اک محصورہ وچ واقع اے۔ اس محصورہ علاقے دے آلا دُوآلا ضلع شونیئی واقع اے۔ [۱۹۵] ہوائی اڈا اک حکومتی کمپنی بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا کمپنی لمیٹڈ دی ملکیت اے تے ايسے دے زیر انتظام وی اے۔ اس دا آیاٹا ایئرپورٹ کوڈ پی ای کے (PEK) اے جو شہر دے سابقہ ناں پیکنگ دے ناں دی وجہ توں اے۔ گزشتہ دہائی وچ بیجنگ کیپٹل دا بطور مصروف ترین ہوائی اڈےآں دی درجہ بندی وچ تیزی توں وادھا ہويا اے۔ 2009ء وچ پاندھی آوا جائی تے مجموعی ٹریفک نقل و حرکت دے لحاظ توں ایہ ایشیا دا مصروف ترین ہوائی اڈا بن گیا سی۔ 2010ء توں پاندھی آوا جائی دے لحاظ توں ایہ دنیا دا دوسرا مصروف ترین ہوائی اڈا اے۔ کیپٹل ایئرپورٹ ایکسپریس بیجنگ سب وے دی لائن تے کیپٹل ایئرپورٹ دی بس بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا اُتے کم کردی اے۔ عام ٹریفک حالات وچ شہر دے مرکز توں ڈرائیونگ دا وقت تقریباً 40 منٹ اے۔ کیپٹل ایئرپورٹ دا ٹرمینل 3، جو 2008ء دے اولمپکس دے لئی توسیع دے دوران بنایا گیا سی، دنیا دے سب توں وڈے ہوائی اڈےآں دے ٹرمینل وچوں اک اے۔
بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا
بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا (آیاٹا: PKX) شہر توں 46 کلومیٹر (29 میل) جنوب وچ داشینگ ضلع دی سرحد لانگفانگ، صوبہ ہیبئی دے شہر توں متصل اے۔ اس دا افتتاح 25 ستمبر 2019ء نوں ہويا سی۔ [۱۹۶][۱۹۷][۱۹۸]
داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا دنیا دی سب توں وڈی ٹرمینل عمارتاں وچوں اک اے تے توقع اے کہ ایہ بیجنگ، تیانجن تے شمالی صوبہ ہیبئی دی خدمت کرنے والا اک وڈا ہوائی اڈا ہوئے گا۔
داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا شہر توں بیجنگ–شیونگآن انٹر سٹی ریلوے، بیجنگ سب وے دی داشینگ ایئرپورٹ ایکسپریس لائن تے دو ایکسپریس وے دے ذریعے منسلک اے۔
ہور ہوائی اڈے
[سودھو]ستمبر 2019ء وچ بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا دے کھلنے دے نال ہی، بیجنگ نانیوان ہوائی اڈا (آیاٹا:NAY)، جو ضلع فینگتائی وچ مرکز توں 13 کلومیٹر (8.1 میل) جنوب وچ واقع اے، سویلین ایئر لائن سروس دے لئی بند کر دتا گیا اے۔ لیانفشیانگ، شیجیاو، شاہے تے بادلنگ شہر دے ہور ہوائی اڈے بنیادی طور اُتے فوجی استعمال دے لئی نيں۔
ہوائی مسافراں دے لئی ویزا دے تقاضے
[سودھو]1 جنوری 2013ء تک، 45 ملکاں دے سیاحاں نوں بیجنگ وچ 72 گھینٹے دے ویزا فری قیام دی اجازت اے۔ 45 ملکاں وچ سنگاپور، جاپان، ریاستہائے متحدہ، کینیڈا، تمام یورپی یونین تے یورپی اقتصادی علاقہ دے رکن ملکاں (سوائے ناروے تے لیختن سٹائن)، سویٹذرلینڈ، برازیل، ارجنٹائن تے آسٹریلیا شامل نيں۔ یہ پروگرام ٹرانزٹ تے کاروباری مسافراں نوں فائدہ پہنچاندا اے [۱۹۹] جس دا شمار 72 گھینٹے دے نال ہُندا اے جس وقت توں زائرین نوں انہاں دے ہوائی جہاز دے آنے دے وقت دے بجائے ٹرانزٹ قیام دا اجازت نامہ ملدا اے۔ غیر ملکی زائرین نوں 72 گھنٹےآں دے دوران وچ بیجنگ توں دوسرے چینی شہراں وچ جانے دی اجازت نئيں اے۔ [۲۰۰]
پبلک ٹرانزٹ
[سودھو]بیجنگ سب وے جس نے 1969ء وچ کم کرنا شروع کيتا سی، ہن اس وچ 25 لائناں، 459 اسٹیشن، تے 783 کلومیٹر (487 میل) لائناں نيں۔ ایہ دنیا دا سب توں لمبا سب وے سسٹم اے تے 2016ء وچ 3.66 بلین سواریاں دے نال سالانہ سواریاں وچ پہلا اے۔ 2013ء وچ 2.00 رینمنبی (امریکی ڈالر 0.31) فی سواری دے فلیٹ کرایہ دے نال کیپٹل ایئرپورٹ ایکسپریس دے علاوہ تمام لائناں اُتے لامحدود منتقلی دے نال، سب وے چین وچ سب توں سستا تیز رفتار ٹرانزٹ سسٹم وی سی۔ سب وے تیزی توں توسیع توں گزر رہیا اے تے 2022ء تک 30 لائناں، 450 اسٹیشناں، 1,050 کلومیٹر (650 میل) لمبائی تک پہنچنے دی توقع اے۔ مکمل طور اُتے لاگو ہوݨ پر، چوتھی رنگ روڈ دے اندر 95% رہائشی 15 منٹ وچ پیدل چل کے اسٹیشن تک جا سکن گے۔ [۲۰۱] بیجنگ مضافاتی ریلوے بلدیہ دے مضافاتی علاقےآں نوں پاندھی ریل سروس مہیا کردی اے۔
28 دسمبر 2014ء نوں، بیجنگ سب وے نے کیپٹل ایئرپورٹ ایکسپریس دے علاوہ تمام لائناں دے لئی مقررہ کرائے توں فاصلہ اُتے مبنی کرائے دے نظام نوں تبدیل کيتا۔ [۲۰۲] نويں نظام دے تحت 6 کلومیٹر (3+1⁄2 میل) توں کم سفر دی لاگت 3.00 رینمنبی (امریکی ڈالر 0.49) ہوئے گی، اگلے 6 کلومیٹر (3+1) دے لئی اک اضافی رینمنبی دا وادھا کيتا جائے گا، تے اگلے 10 کلومیٹر (6 میل) جداں تک کہ سفر دا فاصلہ 32 کلومیٹر (20 میل) تک نہ پہنچ جائے۔ [۲۰۲] اصل 32 کلومیٹر (20 میل) دے بعد ہر 20 کلومیٹر (12 میل) دے لئی اک اضافی رینمنبی شامل کيتا جاندا اے۔ [۲۰۲] مثال دے طور اُتے 50 کلو میٹر (31 میل) سفر دی لاگت 8.00 رینمنبی ہوئے گی۔
شہر وچ تقریباً 1,000 پبلک بس تے ٹرالی بس لائناں نيں، جنہاں وچ چار بس ریپڈ ٹرانزٹ لائناں شامل نيں۔ ییکاتونگ میٹرو کارڈ توں خریدے جانے اُتے معیاری بس دے کرایے 1.00 رینمنبی تک کم نيں۔
ٹیکسی
[سودھو]بیجنگ وچ میٹر ٹیکسی پہلے 3 کلومیٹر (1.9 میل) دے لئی 13 رینمنبی توں شروع ہُندی اے، 2.3 رینمنبی فی اضافی 1 کلومیٹر (0.62 میل) تے 1 رینمنبی فی سواری فیول سرچارج، 12 کلومیٹر فی گھنٹہ (7.5 میل فی گھنٹہ) توں کم رفتار اُتے کھڑے ہوݨ یا چلانے دے 5 منٹ فی منٹ کھڑے رہنے والی فیساں نوں شمار نئيں کرنا جو 2.3 رینمنبی (4.6 رینمنبی صبح 7-9 بجے تے شام 5-7 بجے رش دے اوقات وچ ) نيں۔ بوہتے ٹیکسیاں ہنڈائی ایلانٹرا، ہنڈائی سوناٹا، پیوجو، سئٹروئن تے ووکس ویگن جیٹا نيں۔ 15 کلومیٹر (9.3 میل) دے بعد، بنیادی کرایہ 50% ودھ جاندا اے (لیکن اس دا اطلاق صرف اس فاصلے اُتے ہوݨ والے حصے اُتے ہُندا اے )۔ وکھ وکھ کمپنیاں نے اپنی گڈیاں اُتے رنگاں دے خصوصی مجموعے پینٹ کيتے نيں۔ عام طور اُتے رجسٹرڈ ٹیکسیاں وچ بنیادی رنگت دے طور اُتے زرد بھورا ہُندا اے، جس وچ پرشین بلیو، ہنٹر گرین، سفید، اومبر، ٹائرین پرپل، روفس یا سمندری سبز دا اک ہور رنگ ہُندا اے۔ رات 11 بجے توں صبح 5 بجے دے درمیان وچ فیس وچ 20 فیصد وادھا وی کيتا گیا اے۔ 15 کلومیٹر (9 میل) توں ودھ تے 23:00 تے 06:00 دے درمیان وچ دی سواریاں اُتے 80% دے کل اضافے دے لئی دونے چارجز ہُندے نيں۔ ٹرپ دے دوران وچ ٹولز دا احاطہ صارفین نوں کرنا چاہیے تے بیجنگ شہر دی حدود توں باہر دے سفر دے اخراجات ڈرائیور دے نال گفت و شنید دی جانی چاہیے۔ غیر رجسٹرڈ ٹیکسیاں دی قیمت وی ڈرائیور دے نال گفت و شنید توں مشروط اے۔
سائیکل
[سودھو]بیجنگ طویل عرصے توں اپنی سڑکاں اُتے سائیکلاں دی تعداد دے لئی مشہور اے۔ بھانويں موٹر ٹریفک دے ودھنے توں بہت ودھ بھیڑ پیدا ہوئی اے تے سائیکل دے استعمال وچ کمی آئی اے، فیر وی سائیکلاں مقامی آوا جائی دی اک اہم شکل نيں۔ شہر دی بوہتے سڑکاں اُتے بوہت سارے سائیکل سوار دیکھے جا سکدے نيں، تے بوہتے اہم سڑکاں اُتے سائیکل دے لئی مخصوص لین نيں۔ بیجنگ نسبتاً ہموار اے، جو سائیکلنگ نوں آسان بناندا اے۔ الیکٹرک سائیکلاں تے الیکٹرک سکوٹراں دا عروج، جنہاں دی رفتار یکساں ہُندی اے تے اک ہی سائیکل لین استعمال کردے نيں، ہو سکدا اے کہ سائیکل دی رفتار توں چلنے والی دو پہیاں والی آوا جائی وچ بحالی دا باعث بنے۔ شہر دے بیشتر حصےآں وچ سائیکل چلانا ممکن اے۔ ٹریفک دے بڑھدے ہوئے ہجوم دی وجہ توں، حکام نے اک توں ودھ مرتبہ اشارہ کيتا اے کہ اوہ سائیکلنگ دی حوصلہ افزائی کرنا چاہندے نيں، لیکن ایہ واضح نئيں اے کہ آیا اسنوں وڈے پیمانے اُتے عملی شکل دینے دے لئی کافی خواہش موجود اے۔ [۲۰۳] 30 مارچ 2019ء نوں اک 6.5 کلومیٹر (4 میل) سائیکل دے لئی وقف کردہ لین کھول دتی گئی، جس توں ہوالونگ گوان تے شانگڈی دے درمیان وچ ٹریفک دی بھیڑ نوں کم کيتا گیا جتھے بہت ساریاں ہائی ڈھو کمپنیاں نيں۔ [۲۰۴] 2016ء دے بعد توں وڈی تعداد وچ ڈاک لیس ایپ اُتے مبنی بائیک شیئرز جداں موبائیک، بلیوگوگو تے اوفو دے ابھرنے توں سائیکلنگ دی مقبولیت وچ دوبارہ وادھا دیکھنے وچ آیا اے۔ [۲۰۵]
دفاع تے ایرو اسپیس
[سودھو]چین دی فوجی دستےآں دا کمانڈ ہیڈ کوارٹر بیجنگ وچ واقع اے۔ مرکزی فوجی کمیشن، جو فوج دا سیاسی ادارہ اے، وزارتِ قومی دفاع دے اندر واقع اے، جو مغربی بیجنگ وچ چینی عوامی انقلاب دے فوجی میوزیم دے نال واقع اے۔ دوسری آرٹلری کور، جو ملک دے اسٹریٹجک میزائل تے جوہری ہتھیاراں نوں کنٹرول کردی اے، اس دی کمانڈ چنگہے ذیلی ضلع، بیجنگ وچ اے۔ سنٹرل تھیٹر کمانڈ دا ہیڈ کوارٹر، جو قومی سطح اُتے پنج وچوں اک اے، گاوجنگ وچ ہور مغرب وچ واقع اے۔ سی ٹی آر بیجنگ کیپٹل گیریژن دے نال نال 27ويں، 38ويں تے 65ويں فوجاں دی نگرانی کردا اے، جو ہیبئی وچ واقع نيں۔
بیجنگ دے فوجی ادارےآں وچ اکیڈمیاں تے تھنک ٹینک وی شامل نيں جداں پی ایل اے نیشنل ڈیفنس یونیورسٹی تے اکیڈمی آف ملٹری سائنس، ملٹری ہسپتال جداں 301, 307 تے اکیڈمی آف ملٹری میڈیکل سائنسز تے فوج توں وابستہ ثقافتی ادارے جداں 1 اگست فلم اسٹوڈیوز وی نيں۔
چائنا نیشنل اسپیس ایڈمنسٹریشن، جو ملک دے خلائی پروگرام دی نگرانی کردی اے، تے خلا توں متعلق کئی سرکاری کمپنیاں جداں سی اے ایس ٹی سی تے سی اے ایس آئی سی سبھی بیجنگ وچ واقع نيں۔ بیجنگ ایرو اسپیس کمانڈ اینڈ کنٹرول سینٹر، ہیڈیان ضلع وچ ملک دی انسان بردار تے بغیر پائلٹ دی پرواز تے خلائی تحقیق دے ہور اقدامات دا نگران ادارہ اے۔
فطرت تے جنگلی حیات
[سودھو]بیجنگ بلدیہ دے پاس 20 قدرتی محفوظ علاقے نيں جنہاں دا کل رقبہ 1,339.7 کلومیٹر 2 (517.3 مربع میل) اے۔ [۲۰۶] شہر دے مغرب تے شمال وچ پہاڑاں وچ کئی محفوظ جنگلی حیات دی انواع نيں جنہاں وچ تیندوا، چيتا بلی، لال لومڑ، جنگلی سور، نقاب پوش پام سیویٹ، ریکون ڈاگ، ہاگ بیجر، سائبیرین ویزل، امور ہیج ہاگ، رو ڈیئر، تے مینڈارن چوہا سپ شامل نيں۔ [۲۰۷][۲۰۸][۲۰۹] بیجنگ ایکواٹک وائلڈ لائف ریسکیو اینڈ کنزرویشن سینٹر ضلع ہوایرؤ وچ ہوایجیو تے ہوایشا دریاواں اُتے چینی دیو ہیکل سیلمانڈر، امور اسٹیکل بیک تے مینڈارن بطخ دی راکھی کردا اے۔ [۲۱۰] شہر دے جنوب وچ بیجنگ ملو پارک پیءر ڈیوڈ دے ہرن دے سب توں وڈے اِجّڑ دا گھر اے، جو ہن جنگلی حیات وچ ناپید ہو چکے نيں۔ بیجنگ بارباسٹیل، 2001ء وچ ضلع فانگشان دے غاراں وچ دریافت ہوݨ والی ویسپر چمگادڑ دی اک قسم تے 2007ء وچ اک وکھ نوع دے طور اُتے شناخت کيتی گئی، جو بیجنگ وچ مقامی اے۔ فانگشان دے پہاڑ ودھ عام بیجنگ ماؤس کان والے چمگادڑ، وڈے مایوٹس، وڈے ہارس شو بلے تے رکیٹ دے وڈے پیر والے چمگادڑ دے لئی وی مسکن نيں۔ [۲۱۱]
ہر سال بیجنگ ہجرت کرنے والے پرندےآں دی 200-300 قسماں دی میزبانی کردا اے جنہاں وچ عام کرین، بلیک ہیڈ گل، راج ہنس، میلارڈ، عام کویل تے خطرے توں دوچار پیلی چھاتی والے جھونکے شامل نيں۔ [۲۱۲][۲۱۳] مئی 2016ء وچ کوئہو (ہائدیان)، ہانشیچیاو (شونويں)، یییہو (یانچنگ) دی آبی زمیناں وچ گھونسلے بنانے والے عام کویلاں نوں ٹیگ کيتا گیا سی تے انہاں دا سراغ ہندوستان، کینیا تے موزمبیق تک لگایا گیا سی۔ [۲۱۴][۲۱۵] 2016ء دے موسم خزاں وچ بیجنگ فاریسٹ پولیس نے مقامی پرندےآں دی منڈیاں وچ فروخت دے لئی ہجرت کرنے والے پرندےآں دے غیر قانونی شکار تے جال وچ پھنسنے دے خلاف کریک ڈاؤن کرنے دے لئی اک ماہ طویل مہم چلائی۔ [۲۱۳] سٹریپٹوپیلیا، یوریشین سسکن، کریسٹڈ مینا، کول ٹِٹ تے گریٹ ٹِٹ سمیت محفوظ انواع دے 1,000 توں ودھ بچائے گئے پرندےآں نوں بیجنگ وائلڈ لائف پروٹیکشن اینڈ ریسکیو سنٹر دے حوالے کے دتا گیا تاکہ اوہ جنگلیاں نوں واپس بھیج سکن۔ [۲۱۳][۲۱۶]
شہر دے پھُل چینی گلاب تے گل داؤدی نيں۔ [۲۱۷] شہر دا درخت چینی مور پنکھی، صنوبر دے خاندان وچ اک سدا بہار تے پگوڈا درخت اے، جسنوں چینی اسکالر درخت وی کہیا جاندا اے، خاندان فاباکیس دا اک درخت اے۔ [۲۱۷] شہر دا قدیم ترین اسکالر درخت تانگ خاندان دے دور وچ لگایا گیا سی جو ہن بیئہائی پارک اے۔ [۲۱۸]
بین الاقوامی تعلقات
[سودھو]راجگڑھ ایشین انفراسٹرکچر انویسٹمنٹ بینک دا گھر اے، اک کثیر جہتی ترقیاتی بینک جس دا مقصد ایشیا وچ معاشی تے سماجی نتائج نوں بہتر بنانا اے، [۲۱۹] اور سلک روڈ فنڈ، چینی حکومت دا اک سرمایہ کاری فنڈ جو بیلٹ اینڈ روڈ انیشیٹو دے نال نال ملکاں وچ سرمایہ کاری وچ وادھا تے مالی معاونت فراہم کردا اے۔ [۲۲۰] بیجنگ وچ شنگھائی تعاون تنظیم دا صدر دفتر وی اے، [۲۲۱] جو اسنوں بین الاقوامی سفارت کاری دے لئی اک اہم شہر بناندا اے۔
جڑواں شہر
[سودھو]
- ادیس ابابا، ایتھوپیا
- انقرہ، ترکی
- ایتھنز، یونان
- بینکاک، تھائی لینڈ
- برلن، جرمنی
- برسلز، بیلجیم
- بخارسٹ، رومانیہ
- بوداپست، ہنگری
- بیونس آئرس، ارجنٹائن
- قاہرہ، مصر
- کینبرا، آسٹریلیا
- کولون (علاقہ)، جرمنی
- کوپن ہیگن، ڈنمارک
- دہلی، بھارت
- دوحہ، قطر
- ڈبلن، آئرلینڈ
- ہنوئی، ویتنام
- ہوانا، کیوبا
- ایل-دو-فرانس، فرانس
- اسلام آباد، پاکستان
- جکاردا، انڈونیشیا
- جوہانسبرگ، جنوبی افریقا
- کیئف، یوکرین
- لیما، پیرو
- لندن، انگلستان، مملکت متحدہ
- منیلا، فلپائن
- منسک، بیلاروس
- میکسیکو شہر، میکسیکو
- ماسکو، روس
- نیو ساؤتھ ویلز، آسٹریلیا
- سانچہ:Country data ریاستہائے متحدہ امریکا نیو یارک شہر، ریاستہائے متحدہ
- نور سلطان، قازقستان
- اوٹاوا، کینیڈا
- پنوم پن، کمبوڈیا
- ریگا، لٹویا
- ریو دے جینیرو، برازیل
- سان خوسے، کوستا ریکا، کوسٹاریکا
- سینٹیاگو، چلی، چلی
- سؤل، جنوبی کوریا
- EST دا جھنڈا تالین، استونیا
- تہران، ایران
- تل ابیب، اسرائیل
- تیرانا، البانیہ
- توکیو، جاپان
- اولان باتور، منگولیا
- وینتیان، لاؤس
- واشنگٹن ڈی سی، ریاستہائے متحدہ
- ویلنگٹن، نیوزی لینڈ
غیر ملکی سفارت خانے تے قونصل خانے
[سودھو] تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: عوامی جمہوریہ چین وچ سفارتی مشناں دی فہرست
- افغانستان
- البانیا
- سانچہ:DZA
- سانچہ:AGO
- ارجنٹائن
- آرمینیا
- آسٹریلیا
- آسٹریا
- آذربائیجان
- بہاماس
- بحرین
- بنگلا دیش
- بارباڈوس
- بیلاروس
- بیلجیم
- بنین
- بولیویا
- بوسنیا تے ہرزیگووینا
- سانچہ:BWA
- برازیل
- سانچہ:BRN
- سانچہ:BGR
- Burkina Faso
- برونڈی
- سانچہ:CAM
- کیمرون
- کینیڈا
- کیپ ورڈے
- وسطی افریقہ لوکراج
- سانچہ:TCD
- چلی
- کولمبیا
- کوموروس
- جمہوریہ کانگو
- جمہوری لوکراج کانگو
- کوسٹاریکا
- سانچہ:HRV
- کیوبا
- قبرص
- چیک لوکراج
- ڈنمارک
- جبوتی
- ڈومینیکا
- جمہوریہ ڈومینیکن
- East Timor
- ایکواڈور
- مصر
- ایل سیلواڈور
- استوائی گنی
- اریٹیریا
- استونیا
- ایتھوپیا
- فجی
- فن لینڈ
- فرانس
- گیبون
- Gambia
- جارجیا
- جرمنی
- گھانا
- یونان
- گریناڈا
- سانچہ:GIN
- گنی بساؤ
- گیانا
- ہنگری
- آئسلینڈ
- بھارت
- انڈونیشیا
- ایران
- عراق
- آئرلینڈ
- اسرائیل
- اٹلی
- سانچہ:Country data Ivory Coast
- جمیکا
- جاپان
- اردن
- کرغیزستان
- کینیا
- کویت
- کرغیزستان
- لاؤس
- لیٹویا
- سانچہ:LIB
- لیسوتھو
- لائبیریا
- لیبیا
- سانچہ:LTU
- لکسمبرگ
- مڈغاسکر
- سانچہ:MAW
- ملائشیا
- مالدیپ
- مالی
- مالٹا
- موریتانیہ
- موریشس
- میکسیکو
- سانچہ:Country data Micronesia
- مالدووا
- سانچہ:MGL
- سانچہ:MCO (قونصل خانہ)
- مونٹینیگرو
- مراکش
- موزمبیق
- سانچہ:MMR
- نمیبیا
- سانچہ:NEP
- سانچہ:NED
- نیوزی لینڈ
- نائجر
- نائیجیریا
- اتلا کوریا
- North Macedonia
- ناروے
- عمان
- پاکستان
- فلسطین
- پاناما
- پاپوا نیو گنی
- پیرو
- فلپائن
- پولینڈ
- پرتگال
- قطر
- سانچہ:ROU
- روس
- روانڈا
- سانچہ:WSM
- São Tomé and Príncipe
- سعودی عرب
- سینیگال
- سربیا
- سیچیلز
- سیرالیون
- سنگاپور
- سلوواکیہ
- سانچہ:SLO
- جزائر سلیمان
- صومالیہ
- دکھنی افریقہ
- جنوبی کوریا
- سانچہ:SSD
- سپین
- سری لنکا
- سوڈان
- سرینام
- سویڈن
- سوئٹزرلینڈ
- شام
- تاجکستان
- تنزانیہ
- تھائی لینڈ
- سانچہ:TGO
- ٹونگا
- سانچہ:TTO
- تیونس
- ترکی
- ترکمانستان
- یوگنڈا
- یوکرین
- سانچہ:ARE
- برطانیہ
- ریاستہائے متحدہ امریکہ
- سانچہ:URY
- ازبکستان
- سانچہ:VUT
- وینزویلا
- ویتنام
- یمن
- سانچہ:ZMB
- سانچہ:ZWE
نمائندہ دفاتر تے وفود
[سودھو]- سانچہ:HTI (نمائندہ دفتر)
- فارو جزیرے
(نمائندہ دفتر)
ہور ویکھو
[سودھو]- بیجنگ شہر دی قلعہ بندیاں
- چین دے تاریخی راجگڑھ
- چین دے جڑواں شہراں دی لسٹ
- عوامی جمہوریہ چین وچ سفارتی مشناں دی لسٹ
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: بیجنگ |
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Loaned earlier via French 'Pékin'.
- ↑ "Beijing Municipal Bureau of Statistics and NBS Survey Office in Beijing" (بزبان انگریزی)۔ Beijing Municipal Bureau of Statistics۔ 23 جنوری 2019۔ 23 جنوری 2019 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 24 جنوری 2019
- ↑ "China: Hébĕi (Prefectures, Cities, Districts and Counties) – Population Statistics, Charts and Map"۔ 7 ستمبر 2021 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 3 مارچ 2022
- ↑ Figures based on 2006 statistics published in 2007 National Statistical Yearbook of China and available online at 2006年中国乡村人口数 中国人口与发展研究中心 (archive)۔ اخذکردہ بتریخ 21 اپریل 2009.
- ↑ "Basic Information"۔ Beijing Municipal Bureau of Statistics۔ 13 مارچ 2012 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 9 فروری 2008
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ "Top 100 Banks in the World" (in en-gb). www.relbanks.com. https://www.relbanks.com/worlds-top-banks/assets.
- ↑ "Beijing has most Fortune 500 global HQs"۔ Beijing Municipal People's Government۔ 28 نومبر 2016 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 27 نومبر 2016
- ↑ ۱۵.۰ ۱۵.۱ Shapiro, Ariel R.. "Beijing is 'Billionaire Capital of the World'". https://www.barrons.com/articles/beijing-is-billionaire-capital-of-the-world-1519939245.
- ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ "Beijing is new 'billionaire capital'". BBC News. 25 فروری 2016. https://www.bbc.com/news/world-asia-china-35657107.
- ↑ "What does the world's largest single-building airport terminal look like?". BBC News. 15 اپریل 2019. https://www.bbc.co.uk/news/av/world-asia-47914210/what-does-the-world-s-largest-single-building-airport-terminal-look-like.
- ↑ Alan Taylor۔ "Photos: The World's Largest Airport-Terminal Building – The Atlantic"۔ The Atlantic (بزبان انگریزی)۔ 25 ستمبر 2019 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 25 ستمبر 2019
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ "Top Ten Cities Through History"۔ things made unthinkable۔ 24 جون 2011 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 28 نومبر 2016
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Özgür Töre۔ "WTTC reveals the world's best performing tourism cities" (بزبان انگریزی)۔ ftnnews.com۔ اخذ شدہ بتاریخ 7 اگست 2021
- ↑ 走进北京七大世界文化遗产 – 千龙网۔ qianlong.com (بزبان چینی)۔ 18 اگست 2014۔ 29 نومبر 2014 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 21 نومبر 2014
- ↑ ۲۴.۰ ۲۴.۱ "Top 10 institutions in Beijing"۔ www.natureindex.com۔ 20 ستمبر 2020 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 27 ستمبر 2020
- ↑ ۲۵.۰ ۲۵.۱ "US News Best Global Universities in Beijing"۔ US News۔ 6 نومبر 2020 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 27 ستمبر 2020
- ↑ ۲۶.۰ ۲۶.۱ "Asia University Rankings"۔ Times Higher Education (THE) (بزبان انگریزی)۔ 28 مئی 2020۔ 4 جون 2020 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 27 ستمبر 2020
- ↑ ۲۷.۰ ۲۷.۱ "Emerging Economies"۔ Times Higher Education (THE) (بزبان انگریزی)۔ 22 جنوری 2020۔ 20 فروری 2020 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 13 ستمبر 2020
- ↑ ۲۸.۰ ۲۸.۱ Jia, Hepeng (19 ستمبر 2020). "Beijing, the seat of science capital" (in en). Nature 585 (7826): S52–S54. doi: . Bibcode: 2020Natur.585S.۔52J.
- ↑ ۲۹.۰ ۲۹.۱ jknotts (25 ستمبر 2020)۔ "Beijing Defends its Title as World's Top City for Scientific Research"۔ www.thebeijinger.com (بزبان انگریزی)۔ 27 ستمبر 2020 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 27 ستمبر 2020
- ↑ ۳۰.۰ ۳۰.۱ "Beijing and Zhangjiakou launch joint bid to host 2022 Winter Olympic Games"۔ insidethegames.biz۔ 5 نومبر 2013۔ 5 نومبر 2013 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 5 نومبر 2013
- ↑ ۳۱.۰ ۳۱.۱ "IOC awards 2022 Winter Olympics to Beijing". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/news/sports/wp/2015/07/31/ioc-awards-2022-winter-olympics-to-beijing/.
- ↑ Hucker, Charles O. (1958). "Governmental Organization of the Ming Dynasty". Harvard Journal of Asiatic Studies 21: 1–66. doi:. https://archive.org/details/sim_harvard-journal-of-asiatic-studies_1958-12_21/page/1.
- ↑ Martini, Martino, De bello Tartarico historia، 1654.
- Martini, Martino (1655)، Novus Atlas Sinensis، "Prima Provencia Peking Sive Pecheli"، p. 17.
- ↑ Standardization Administration of China (SAC)۔ "GB/T-2260: Codes for the administrative divisions of the People's Republic of China" (Microsoft Word)۔ Archived 5 مارچ 2004 at the وے بیک مشین۔
- ↑ Steve Luck (1998-10-22). Oxford's American Desk Encyclopedia. Oxford University Press US, 89. ISBN 0-19-521465-X. “A settlement sinceت۔ 1000 BC, Beijing served as China's capital from 1421 to 1911.”
- ↑ Ashok K. Dutt (1994). The Asian city: processes of development, characteristics, and planning. Springer, 41. ISBN 0-7923-3135-4. “Beijing is the quintessential example of traditional Chinese city. Beijing's earliest period of recorded settlement dates back to about 1045 BC.”
- ↑ "The Britannica Guide to Modern China: A Comprehensive Introduction to the World's New Economic Giant"۔ Britannica
- ↑ "The Peking Man World Heritage Site at Zhoukoudian"۔ 9 مارچ 2013 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 7 اپریل 2008
- ↑ "Beijing's History"۔ China Internet Information Center۔ 1 مئی 2008 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 1 مئی 2008
- ↑ Haw, Stephen. Beijing: A Concise History۔ Routledge, 2007. p. 136.
- ↑ Grousset, Rene (1970). The Empire of the Steppes. Rutgers University Press, 58. ISBN 978-0-8135-1304-1.
- ↑ ۴۲.۰ ۴۲.۱ ۴۲.۲ "Beijing – Historical Background". The Economist. 2007. http://www.economist.com/cities/findstory.cfm?city_id=BJS&folder=Facts-History.
- ↑ Brian Hook, Beijing and Tianjin: Towards a Millennial Megalopolis، p. 2.
- ↑ 元大都土城遗址公园۔ Tuniu.com (بزبان چینی)۔ 5 فروری 2009 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 15 جون 2008
- ↑ Ebrey, Patricia Buckley. The Cambridge Illustrated History of China۔ Cambridge: Cambridge University Press, 1999. ISBN [[Special:BookSources/0-521-66991-X
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, p. 23
- ↑ (1567) An Illustrated Survey of Dikes and Dams in Jianghan Region. World Digital Library.
- ↑ "The Temple of Heaven"۔ China.org۔ 13 اپریل 2001۔ 20 جون 2008 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 14 جون 2008
- ↑ Robert Hymes (2000). in John Stewart Bowman: Columbia Chronologies of Asian History and Culture. Columbia University Press, 42. ISBN 978-0-231-11004-4.
- ↑ "Renewal of Ming Dynasty City Wall"۔ Beijing This Month۔ 1 فروری 2003۔ 3 مئی 2005 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 14 جون 2008
- ↑ Matt T. Rosenburg۔ "Largest Cities Through History"۔ About.com۔ 27 مئی 2005 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 جولائی 2009
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, p. 33
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, pp. 119–120
- ↑ Preston, p. 310–311
- ↑ Preston, pp. 312–315
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, pp. 133–134
- ↑ MacKerras & Yorke 1991, p. 8
- ↑ "Incident on 7 جولائی 1937"۔ Xinhua News Agency۔ 27 جون 2005۔ 16 دسمبر 2008 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 جون 2008
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, p. 166
- ↑ Andrew Cheung (1995)۔ "Slogans, Symbols, and Legitimacy: The Case of Wang Jingwei's Nanjing Regime"۔ Indiana University۔ 23 اکتوبر 2007 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 جون 2008
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, p. 168
- ↑ (in zh-CN). 7 اپریل 2011. http://dangshi.people.com.cn/GB/85039/14329784.html.
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, p. 217
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, p. 255
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, p. 252
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, p. 149
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, pp. 249–250
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, pp. 255–256
- ↑ Picture Power:Tiananmen Standoff Archived 17 فروری 2009 at the وے بیک مشین BBC News.
- ↑ "IOC: Beijing To Host 2022 Winter Olympics". The Huffington Post. Associated Press. 31 جولائی 2015. https://huffingtonpost.com/entry/2022-winter-olympics_55bb4805e4b06363d5a1aa34.
- ↑ (2006) Business Guide to Beijing and North-East China, 2006–2007, Hong Kong: China Briefing Media, 108. ISBN 978-988-98673-3-1.
- ↑ Shen, Wei (16 فروری 2004). "Chorography to record rise and fall of Beijing's Hutongs". China Daily. http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2004-02/16/content_306506.htm.
- ↑ سانچہ:Cite magazine
- ↑ Li, Dray-Novey & Kong 2007, p. 253
- ↑ Sean Gallagher (6 دسمبر 2006)۔ "Beijing's urban makeover: the 'hutong' destruction"۔ Open Democracy۔ 25 مئی 2008 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 27 جون 2008
- ↑ 《明史·兵志一》
"Ming Shi Bing Zhi one" - ↑ 《滿蒙漢合璧教科書》第5冊第38課 「京師」 / 『ᠮᠠᠨᠵᡠ ᠮᠣᠩᡤᠣ ᠨᡳᡴᠠᠨ ᡳᠯᠠᠨ ᠠᠴᠠᠩᡤᠠ ᡧᡠ ᡳ ᡨᠠᠴᡳᠪᡠᡵᡝ ᡥᠠᠴᡳᠨ ᡳ ᠪᡳᡨᡥᡝ』 ᠰᡠᠨᠵᠠᠴᡳ ᡩᡝᠪᡨᡝᠯᡳᠨ᠈ ᡤᡡᠰᡳᠨ ᠵᠠᡴᡡᠴᡳ ᡴᡳᠴᡝᠨ᠈ 「ᡤᡝᠮᡠᠨ ᡥᡝᠴᡝᠨ」
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Latimer D. (2014) The Improbable Beijing Guidebook, Sinomaps, Beijing, ISBN [[Special:BookSources/978-7-5031-8451-2, p.69
- ↑ The Imperial City Art Museum China Through A Lens
- ↑ "Beijing"۔ People's Daily۔ مارچ 2001۔ 18 مئی 2008 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 جون 2008
- ↑ "无标题文档"۔ 18 مارچ 2013 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 18 فروری 2013
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےMherrera
لئی۔ - ↑ J.R. McNeill، Something New Under the Sun: An Environmental History of the 20th-Century World۔ New York: Norton, 2000, ISBN [[Special:BookSources/978-0-14-029509-2۔
- ↑ Mark Z. Jacobson، Son V. Nghiem, Alessandro Sorichetta, Natasha Whitney, Ring of impact from the mega-urbanization of Beijing between 2000 and 2009۔ In: Journal of Geophysical Research: Atmospheres 120, Issue 12, (2015)، 5740–5756, سانچہ:DOI۔
- ↑ Peter Sheehan, Enjiang Cheng, Alex English, Fanghong Sun, China's response to the air pollution shock۔ In: Nature Climate Change 4, (2014)، 306–309, سانچہ:DOI۔
- ↑ David G. Streetsa, Joshua S. Fub, Carey J. Jangc, Jiming Haod, Kebin Hed, Xiaoyan Tange, Yuanhang Zhange, Zifa Wangf, Zuopan Lib, Qiang Zhanga, Litao Wangd, Binyu Wangc, Carolyne Yua, Air quality during the 2008 Beijing Olympic Games accessed 23 اپریل 2012
- ↑ ۸۹.۰ ۸۹.۱ "Green Olympics Effort Draws UN Environment Chief to Beijing"۔ Sundance Channel۔ 20 مارچ 2012 میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ "Beijing petrol stations to close". BBC News. 15 فروری 2008. http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7246955.stm.
- ↑ Yardley, Jim (24 جنوری 2008). "Smoggy Beijing Plans to Cut Traffic by Half for Olympics, Paper Says". The New York Times. https://www.nytimes.com/2008/01/24/world/asia/24beijing.html.
- ↑ "Post-Olympics Beijing car restrictions to take effect next month"۔ News.xinhuanet.com۔ 28 ستمبر 2008۔ 16 دسمبر 2008 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 1 جون 2010
- ↑ "Only 'green' vehicles permitted to enter Beijing"۔ Autonews.gasgoo.com۔ 22 مئی 2009۔ 27 مئی 2009 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 1 جون 2010
- ↑ "China: Beijing launches Euro 4 standards"۔ Automotiveworld.com۔ 4 جنوری 2008۔ 27 اپریل 2010 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 1 جون 2010
- ↑ 首页۔ Beijing Municipal Web۔ 29 دسمبر 2015 میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ ۹۶.۰ ۹۶.۱ Barbara Demick (29 اکتوبر 2011). "U.S. Embassy air quality data undercut China's own assessment". Los Angeles Times. https://articles.latimes.com/2011/oct/29/world/la-fg-china-air-quality-20111030.
(login required)
- ↑ Zhao, Xiaoli; Yu, Xueying; Wang, Ying; Fan, Chunyang (1 جون 2016). "Economic evaluation of health losses from air pollution in Beijing, China" (in en). Environmental Science and Pollution Research 23 (12): 11716–11728. doi: . ISSN 0944-1344. PMID 26944425.
- ↑ Maji, Kamal Jyoti; Arora, Mohit; Dikshit, Anil Kumar (1 اپریل 2017). "Burden of disease attributed to ambient PM2.5 and PM10 exposure in 190 cities in China" (in en). Environmental Science and Pollution Research 24 (12): 11559–11572. doi: . ISSN 0944-1344. PMID 28321701.
- ↑ "China says it made rain to wash off sand". NBC News. 5 مئی 2006. http://www.nbcnews.com/id/12644965.
- ↑ "Beijing hit by eighth sandstorm". BBC News. 17 اپریل 2006. http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/asia-pacific/4915690.stm.
- ↑ Weaver, Lisa Rose (4 اپریل 2002). "More than a dust storm in a Chinese teacup". CNN. http://cnnstudentnews.cnn.com/2002/WEATHER/04/03/dust.storm/.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ 国家统计局统计用区划代码۔ National Bureau of Statistics of the People's Republic of China۔ 5 اپریل 2013 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 24 نومبر 2015
- ↑ 2017年度北京市土地利用现状汇总表۔ ghgtw.beijing.gov.cn۔ 13 جنوری 2019 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 13 جنوری 2019
- ↑ (2012) {{{title}}}, 1, Beijing: China Statistics Print. ISBN 978-7-5037-6660-2.
- ↑ 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和社会科技统计司编 (2012). {{{title}}}. Beijing: China Statistics Print. ISBN 978-7-5037-6659-6.
- ↑ 《中国民政统计年鉴2012》
- ↑ ۱۰۸.۰ ۱۰۸.۱ ۱۰۸.۲ ۱۰۸.۳ "Archive copy" (in zh-cn). Xinhua. 6 اگست 2013. https://web.archive.org/web/20130929133838/http://www.bj.xinhuanet.com/jzzg/2013-08/06/c_116836392.htm. R