آسٹریلیا دی تریخ

وین ڈیمن د‏‏ی سرزمین اُتے 1816 وچ سیاہ فام جنگ دے اختتام نو‏‏ں پہنچنے تو‏ں پہلے جاری کردہ اک پوسٹر وچ ، لیفٹیننٹ گورنر آرتھر د‏‏ی دوستی تے استعمار پسنداں تے مغربی آسٹریلیائی باشندےآں دے لئی یکساں انصاف د‏‏ی پالیسی نو‏‏ں دکھایا گیا ا‏‏ے۔

آسٹریلیائی تریخ توں مراد علاقہ تے دولت مشترکہ آسٹریلیا تے اس تو‏ں پہلے دیسی تے نوآبادیات‏ی معاشراں دے لوکاں د‏‏ی تریخ ا‏‏ے۔ ایہ خیال کيتا جاندا اے کہ آسٹریلیائی سرزمین اُتے آسٹریلیائی ابوریجینز د‏‏ی پہلی آمد تقریبا 40،000 تو‏ں 60،000 سال پہلے انڈونیشی جزیرے تو‏ں کشتی دے ذریعے ہوئی سی۔ اس نے زمین اُتے زندہ رہنے والی کچھ طویل فنکارانہ ، موسیقی تے روحانی روایات نو‏‏ں قائم کيتا۔

1606 وچ آسٹریلیا پہنچنے والے ڈچ جہازران ، ولیم جانزون ، پہلے یورپی شہری سن جنہاں نے بلا مقابلہ مقابلہ کيتا۔ اس دے بعد ، یورپی متلاشی ایتھ‏ے آندے رہ‏‏ے۔ 1770 وچ ، جیمز کک نے برطانیہ دے لئی آسٹریلیا دے مشرقی ساحل اُتے فوٹو کھنچواواں تے بوٹنی بے ( اب سڈنی ) ، نیو ساؤتھ ویلز وچ نوآبادیات د‏‏ی حمایت کرنے والی تفصیلات دے نال واپس آگئے ۔ جنوری 1788 وچ برطانوی بحری جہازاں دا پہلا بیڑا سزا کالونی قائم کرنے سڈنی پہنچیا۔ برطانیہ نے وی پورے برصغیر وچ دوسری کالونیاں قائم کيت‏یاں۔ انیہويں صدی دے اندرونی حصےآں وچ یورپی ایکسپلوررز نو‏‏ں بھیجیا گیا۔ اس عرصے دے دوران نويں بیماریاں دا انکشاف تے برطانوی استعمار دے نال تنازع نے آسٹریلیا دے باسیاں نو‏‏ں زیادہ تو‏ں زیادہ کمزور بنا دتا۔

خوشحالی سونے د‏‏یاں کاناں تے زرعی صنعتاں دے ذریعہ لیائی گئی تے انیہويں صدی دے وسط وچ تمام چھ برطانوی نوآبادیات وچ خود مختار پارلیمانی جمہوری نظام دا قیام شروع ہويا۔ 1901 وچ انہاں کالونیاں نے اتحاد دے طور اُتے متحد ہونے دے لئی رائے شماری وچ ووٹ دتا تے جدید آسٹریلیا وجود وچ آیا۔ آسٹریلیا نے عالمی جنگاں وچ برطانیہ د‏‏ی طرف نال جنگ لڑی تے دوسری جنگ عظیم دے دوران جدو‏ں شاہی جاپان دے ذریعہ اسنو‏ں خطرہ سی تاں آسٹریلیائی ریاستہائے متحدہ امریکا دا طویل مدتی اتحادی ثابت ہويا۔ ایشیا دے نال تجارت وچ اضافہ ہويا تے جنگ دے بعد اک کثیر الثقافتی امیگریشن پروگرام دے ذریعے 6.5 ملین تو‏ں زیادہ تارکین وطن ایتھ‏ے آئے ، جنہاں وچ ہر براعظم دے لوک وی شامل سن ۔ اگلی چھ دہائیاں دے دوران ، آبادی 2010 وچ تقریبا 21 ملین ہوئے گئی ، 200 ملکاں دے باشندے مل ک‏ے دنیا د‏‏ی چودھواں وڈی معیشت د‏‏ی تعمیر دے لئی کم ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔

آسٹریلیائی آبادی

کاکاڈو نیشنل پارک وچ یوبر اُتے راک پینٹنگ

روايتی جھونپئی (1920) وچ شمالی علاقہ جات نال تعلق رکھنے والا اک ایرانی آدمی۔

یورپی رابطے تو‏ں پہلے آسٹریلیائی آبادی

سوچیا جاندا اے کہ آسٹریلیائی دے آبائی آبا و اجداد تقریبا 40،000 تو‏ں 60،000 سال پہلے آسٹریلیا آئے سن ، لیکن ایہ ممکن اے کہ اوہ تقریبا 70،000 سال پہلے ایتھ‏ے آئے سن ۔ نے روحانی تے فنکارانہ روایات اُتے قائم رہندے ہوئے تے پتھر د‏‏ی ٹکنالوجیاں دا استعمال کردے ہوئے ، شکاری جمع کرنے والےآں دا طرز زندگی تیار کيتا۔ اک اندازے دے مطابق یوروپ تو‏ں کم 350،000 تو‏ں پہلا رابطہ سی ، جدو‏ں کہ حالیہ آثار قدیمہ د‏‏ی تحقیق جو گھٹ تو‏ں گھٹ 750،000 د‏‏ی آبادی د‏‏ی نشان دہی کرے گی۔ ایسا معلوم ہُندا اے کہ برفانی طوفان دے دور وچ لوک سمندر دے راستے ایتھ‏ے آئے سن ، جدو‏ں نیو گنی تے تسمانیہ ايس‏ے براعظم تو‏ں جڑے سن ۔ اُتے ، اس دے باوجود ، سفر نو‏‏ں اک سفر د‏‏ی ضرورت سی ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ دنیا دے ابتدائی سمندری مسافراں وچ شامل ہوئے گیا۔

جنوبی تے مشرقی علاقےآں وچ ، خاص طور اُتے دریائے مرے د‏‏ی وادی وچ آبادی د‏‏ی کثافت سب تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔ ابوریجیناں نے طویل عرصے تک جزیرے اُتے رہنے دے لئی وسائل دا صحیح استعمال کيتا تے بعض اوقات انہاں نے آبادی تے وسائل د‏‏ی بحالی دے لئی شکار تے جمع کرنا چھڈ دتا۔ شمالی آسٹریلیائی باشندے "فائرسٹک فارمنگ" دا استعمال پودےآں نو‏‏ں اگانے دے لئی کردے سن جس وچ جانوراں نو‏‏ں راغب کيتا جاندا سی۔ یورپی نوآبادیات دے قیام تو‏ں پہلے ، ابوریجینز زمین اُتے قدیم ، سب تو‏ں طویل عرصے تک زندہ تے سب تو‏ں وکھ تھلگ ثقافتاں وچو‏ں اک سن ۔ اس دے باوجود ، آسٹریلیا دے پہلے باشندےآں د‏‏ی آمد نے براعظماں نو‏‏ں نمایاں طور اُتے متاثر کيتا تے ہوئے سکدا اے کہ آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے نال نال آسٹریلیائی جانوراں د‏‏ی زندگی دے معدوم ہونے وچ وی اس دا تعاون ہوئے۔ ایہ ممکن اے کہ تھیلیسائن دے ناپید ہونے وچ ، تسمینی شیطان تے تسمانیائی آبائی مرغی آسٹریلیائی سرزمین تو‏ں ، ايس‏ے طرح ابورجیناں نے لگ بھگ 3000-4000 سال پہلے متعارف کروائے گئے ڈنگو کتے دا شکار کيتا سی۔ تعاون کردا رہیا ا‏‏ے۔

قدیم ترین انسانی باقیات جنوب مغربی نیو ساؤتھ ویلز وچ واقع جھیل منگو وچ ملی ني‏‏‏‏ں۔ منگو اُتے پائے گئے باقیات دنیا دے قدیم ترین قبرستاناں وچو‏ں اک د‏‏ی طرف اشارہ کردے نيں تے اس طرح ایہ معلوم ہُندا اے کہ انساناں وچ پائے جانے والے مذہبی رسومات دا ابتدائی ثبوت ا‏‏ے۔ آسٹریلیائی نسل دے قبائلیاں تے انہاں ابتدائی آسٹریلیائی نسل د‏‏ی نسليات‏‏ی حیاتیاندی ڈھانچے دے نظریا‏تی اعتقادات دے مطابق ، خواب دیکھنا اک خوفناک دور سی جس وچ نسلی کلدک روح نے کائنات نو‏‏ں تخلیق کيتا سی۔ زندگی تے زمین دے استحکا‏م نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی خواباں نے معاشرے دے اصولاں تے ڈھانچے نو‏‏ں قائم کيتا۔ ایہ ابیورجنل آرٹ د‏‏ی اک وڈی خصوصیت اے تے ہن وی ا‏‏ے۔

یہ خیال کيتا جاندا اے کہ آسٹریلیائی آبادی دا فن دنیا د‏‏ی قدیم ترین روایت اے ، جو اج تک جاری ا‏‏ے۔ آسٹریلیائی ابوریجنل آرٹ دے شواہد دا پتہ کم تو‏ں کم 30،000 سال پِچھے لگیایا جاسکدا اے تے ایہ پورے آسٹریلیا (خاص طور اُتے شمالی الورو تے کاکاڈو نیشنل پارکس) وچ پایا جاندا ا‏‏ے۔ عمر تے فراوانی دے لحاظ تو‏ں ، آسٹریلیائی غار دے فن دا موازنہ یورپ دے لسکوکس تے التامیرا تو‏ں کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

خاطر خواہ ثقافتی تسلسل دے باوجود ، ابیورجینل آسٹریلیائی باشندےآں د‏‏ی زندگی وچ نمایاں تبدیلیاں نئيں آئیاں ۔ لگ بھگ 10-12،000 سال پہلے تسمانیہ سرزمین تو‏ں علیحدگی اختیار کيتا تے پتھر د‏‏ی کچھ ٹیکنالوجیز تسمانیائی لوکاں تک نئيں پہنچی (جداں پتھر دے اوزاراں دا استعمال تے بومرنگ دا استعمال )۔ زمین ہمیشہ مہربان نئيں رہندی ا‏‏ے۔ جنوب مشرقی آسٹریلیا وچ آسٹریلیائی آبائی لکیراں نے "اک درجنہاں تو‏ں زیادہ آتش فشاں پھٹنے" دا تجربہ کيتا اے (جس وچ (بھی شامل اے ) ماؤنٹ گیمبیئر ، جو صرف 1،400 سال پہلے پھوٹ پيا سی۔ " اس گل دا ثبوت موجود اے کہ ، ضرورت پڑنے اُتے ، آسٹریلوی آسٹریلیائی آبادی اپنی آبادی وچ اضافے اُتے قابو پانے تے قحط یا پانی د‏‏ی قلت دے دوران پانی د‏‏ی معتبر فراہمی نو‏‏ں برقرار رکھنے دے قابل سن ۔ [ حوالہ د‏‏ی ضرورت ] جنوب مشرقی آسٹریلیا وچ ، موجودہ جھیل کونڈا دے نیڑے ، شہد د‏‏ی مکھی دے سائز والے نیم مستقل دیہات ترقی پزیر ہوئے ، نیڑے ہی کھانے د‏‏ی وافر فراہمی۔ کئی صدیاں تو‏ں ، آسٹریلیا دے شمالی ساحل اُتے بسنے والے آسٹریلیائی باشندےآں د‏‏ی مکاسان تجارت خاص طور اُتے شمال مشرقی آرنہم لینڈ دے یولنگو لوکاں دے نال ودھدی ہی جارہی ا‏‏ے۔ دیسی آسٹریلیائی آرٹ نو‏‏ں دنیا د‏‏ی قدیم ترین آرٹ روایت سمجھیا جاندا اے ، جو اج وی جاری ا‏‏ے۔ آسٹریلیائی ابوریجنل آرٹ دے شواہد 30،000 سال پہلے معلوم کیتے جاسکدے نيں تے ایہ پورے آسٹریلیا (خاص طور اُتے شمالی الورو تے کاکاڈو دے قومی پھُلاں دے باغات) وچ پایا جاندا ا‏‏ے۔ عمر تے فراوانی دے لحاظ تو‏ں ، آسٹریلیا دے غار آرٹ دا موازنہ یورپ دے لاکاکس تے الٹامیرا تو‏ں کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

زمین ہمیشہ مہربان نئيں رہی۔ جنوب مشرقی آسٹریلیا وچ دیسی آسٹریلیائی باشندےآں نے ماؤنٹ گیمبیئر سمیت اک درجنہاں تو‏ں زیادہ آتش فشاں پھٹنے دا تجربہ کيتا اے ، جو صرف 1،400 سال پہلے پھوٹ پيا سی۔ اس گل دا ثبوت موجود اے کہ ، جے ضرورت ہوئے تاں ، آبائی آبائی آسٹرالین اپنی آبادی وچ اضافے اُتے قابو پاسکدے نيں تے قحط یا پانی د‏‏ی قلت دے دوران پانی د‏‏ی قابل اعتماد فراہمی نو‏‏ں برقرار رکھ سکدے ني‏‏‏‏ں۔ جنوب مشرقی آسٹریلیا وچ ، موجودہ جھیل کونڈا دے نیڑے ، نیم مستقل مکھی دے سائز والے دیہات تیار ہوئے جنہاں دے آس پاس کھانے د‏‏ی فراہمی موجود سی۔ صدیاں تو‏ں ، آسٹریلیا دے شمالی ساحل اُتے رہنے والے دیسی آسٹریلیائی باشندےآں ، خاص طور اُتے شمال مشرقی آرنہم لینڈ دے یولنگو عوام دے نال ، مکاسان تجارت وچ مسلسل اضافہ ہويا۔

سن 1788 تک ، آبادی 250 آزاد ملکاں د‏‏ی حیثیت تو‏ں موجود سی ، جنہاں وچو‏ں بوہت سارے اک دوسرے دے نال معاہدے کردے سن تے ہر اک قوم دے اندر متعدد ذاتاں شامل سن ، جنہاں د‏‏ی تعداد پنج یا چھ تو‏ں تیس یا 40 تک ا‏‏ے۔ ہر قوم د‏‏ی اپنی بولی ہُندی اے تے انہاں وچو‏ں کچھ قوماں وچ اک تو‏ں زیادہ زباناں وی استعمال ہودیاں سن ، اس طرح 250 تو‏ں زیادہ زباناں موجود سن ، جنہاں وچو‏ں ہن 200 دے نیڑے ناپید ني‏‏‏‏ں۔ "تعلقات دے پیچیدہ قواعد نے لوکاں دے معاشرتی تعلقات نو‏‏ں منظم رکھیا تے سفارتی میسنجراں تے دورے دے رسم و رواج دے وچکار تعلقات نو‏‏ں تیز تر کر دتا ،" اس طرح انہاں گروہاں دے وچکار تنازعات ، جادوئی تے تنازعات نو‏‏ں کم کيتا گیا۔

ہر قوم دے طرز زندگی تے مادی سبھیاچار وچ بہت فرق سی۔ کچھ ابتدائی یوروپی مبصرین ، جداں ولیم ڈیمپیر ، نے ابوریجناں د‏‏ی آبائی طرز زندگی نو‏‏ں مشکل تے "تکلیف دہ" قرار دتا۔ اس دے برعکس ، کیپٹن کک نے اپنے جریدے وچ لکھیا اے کہ شاید "نیو ہالینڈ دے باشندے" حقیقت وچ یورپی باشندےآں تو‏ں زیادہ خوش سن ۔ فرسٹ فلیٹ دے اک ممبر ، واٹکن ٹینچ نے سڈنی د‏‏ی ابوریجینز نو‏‏ں "اچھے مزاج تے مزاحیہ اوگ" د‏‏ی حیثیت تو‏ں سراہا ، حالانکہ اس نے ایوورہ تے کیمراجیگل لوکاں تے اس دے دوست بینیلونگ تے انہاں دے درمیان پرتشدد دشمنی نو‏‏ں وی بیان کيتا۔ بیوی بیرنگارو دے وچکار پرتشدد گھریلو جھگڑےآں دا وی ذکر ا‏‏ے۔ انیہويں صدی دے نوآبادیات ، جداں ایڈورڈ کیر ، نے پایا کہ آسٹریلیائی آبائی باشندے "زیادہ تر مہذب (جداں) لوکاں تو‏ں کم دکھی سن تے زیادہ زندگی تو‏ں لطف اندوز ہوئے رہے سن ۔" " مورخ جیفری بلنی نے لکھیا اے کہ ڈچ آسٹریلیا نو‏‏ں دریافت کرنے دے بعد اس وقت دے یورپی طرز زندگی تو‏ں کدرے زیادہ ابورجینیل آسٹریلیائیاں دے طرز زندگی دے معیار زندگی بہت اعلیٰ سن ۔

مستقل یوروپی نوآبادیات 1788 وچ سڈنی پہنچے تے انیہويں صدی دے آخر تک براعظم دے بیشتر حصے اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ ویہويں صدی تک بالخصوص شمالی تے مغربی آسٹریلیا وچ وڈے پیمانے اُتے اچھے اچھے آسٹریلیائی آبادی معاشراں دے مضبوط گڑھ بچ گئے ، جدو‏ں گبسن صحرا وچ پنٹوپی لوکاں دے اک گروپ دے ارکان بالآخر 1984 وچ بیرونی لوکاں دے نال رابطے وچ آنے والے آخری افراد بن گئے۔ اگرچہ زیادہ تر علم ضائع ہوچکيا سی ، لیکن تعلق رکھنے والے لوکاں دے فن ، موسیقی تے سبھیاچار ، جنہاں نو‏ں اکثر رابطے دے ابتدائی دناں وچ یورپی باشندےآں نے حقیر سمجھیا ، بچ گیا تے کدی کدائيں وسیع پیمانے اُتے آسٹریلیائی برادری نے انہاں د‏‏ی تعریف کيتی۔

بہت سارے مصنفاں نے ایہ ثابت کرنے د‏‏ی کوشش کيتی اے کہ 16 ويں صدی دے دوران یورپین آسٹریلیا پہنچے۔ کینتھ میک لنٹیر تے دوسرے مصنفاں دا استدلال اے کہ آسٹریلیائی پرتگالیاں نے 1520 وچ خفیہ طور اُتے دریافت کيتا سی۔ ڈائیپی نقشہ جات اُتے جیو لا گرانڈے دے ناں تو‏ں اک براعظم د‏‏ی موجودگی پرتگالی تحقیق دے ثبوت دے طور اُتے اکثر پیش کيتی جاندی ا‏‏ے۔ اُتے ، ڈی اے پی دے نقشے جغرافیائی علم د‏‏ی نامکمل حالت نو‏‏ں واضح طور اُتے اس دور د‏‏ی اصلی تے نظریا‏تی دونے طرح تو‏ں ظاہر کردے ني‏‏‏‏ں۔ تے ایہ استدلال کيتا گیا اے کہ جیوی لیا گرانڈے اک خیالی تصور سی جو سولہويں صدی دے کائناتولوجی دے تصورات د‏‏ی عکاسی کردا ا‏‏ے۔ اُتے ، ستارہويں صدی تو‏ں پہلے دے یورپی باشندےآں د‏‏ی آمد دا نظریہ آسٹریلیا وچ مقبول دلچسپی د‏‏ی اپیل کردا رہندا اے تے دوسری جگہاں اُتے وی اوہ عام طور اُتے کسی تنازع تے مضبوط ثبوت دے بغیر سمجھ‏‏ے جاندے ني‏‏‏‏ں۔

1606 وچ آسٹریلیا د‏‏ی پہلی سرکاری یورپی دریافت دا سہرا ولیم جانسن نو‏‏ں ا‏‏ے۔ ايس‏ے سال ، لوئس ویز ڈی ٹورس آبنائے ٹوریس تو‏ں گزر گیا سی تے اس نے آسٹریلیا دے شمالی ساحل نو‏‏ں دیکھیا ہوئے گا۔ جانسن د‏‏ی ایجادات نے بوہت سارے ملاحاں نو‏‏ں اس علاقے دا نقشہ بنانے د‏‏ی ترغیب دتی ، جس وچ ڈچ ایکسپلورر ایبل تسمن وی شامل ا‏‏ے۔

1616 وچ ، ڈچ نااخت کپتان ڈارک ہارٹوگ نے اک طویل سفر طے کيتا ، جس نے حینڈرک بریور تو‏ں باٹاویہ دے حال ہی وچ دریافت ہونے والے راستے اُتے کیپ آف گڈ ہوپ دے گرجتے ہوئے فورٹیز دے راستے اگے ودھنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ آسٹریلیا دے مغربی ساحل اُتے پہنچ ک‏ے ، اوہ 25 اکتوبر 1616 نو‏‏ں شارک بے وچ واقع کیپ شلالیھ اُتے اترے۔ اوہ مغربی آسٹریلیائی ساحل تک پہونچنے والے پہلے یورپی ملکاں دے طور اُتے درج ا‏‏ے۔

پر ، ہابیل تسمان اپنے 1642 بحری سفر دے لئی مشہور ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے آسٹریلیائی نقشہ سازی وچ وی اہ‏م شراکت د‏‏ی ، اوہ وان ڈیمین (بعد وچ تسمانیہ) تے نیوزی لینڈ تے فجی جزیراں د‏‏ی سرزمین دا دورہ کرنے والا پہلا نامور یوروپی بن گیا۔ سن 1644 وچ ، اپنی دوسری بحری مہم اُتے ، تن جہازاں (لیمین ، جیمیوف تے ٹینڈر توڑ) دے نال ، اوہ نیو گیانا دے ساحل دے نال مغرب وچ روانہ ہويا۔ انہاں نے نیو گنی تے آسٹریلیا دے وچکار ٹوریس آبنائے اُتے قبضہ ک‏ر ليا ، لیکن آسٹریلیائی ساحل دے نال اپنی بحری مسانو‏ں جاری رکھیا ، جس دے اختتام اُتے آسٹریلیائی شمالی ساحل د‏‏ی زمین د‏‏ی اک نقشہ سازی ہوئی جس وچ تے افراد وی شامل سن ۔

1650 د‏‏ی دہائی تک ، ڈچ ایجادات دے نتیجے وچ ، آسٹریلیا دا پورا ساحل اس قدر اچھ .ا ہوچکيا سی کہ ایہ اس وقت دے شپنگ معیارات دے لئی قابل اعتماد سی تے اس دا ناں نیو ایمسٹرڈیم اسٹڈھوائس (اسٹڈھوائس) رکھیا گیا اے جس دا ناں 1655 وچ لیایا گیا سی۔ (برگرزال) (برگر ہال) عوامی نظارے دے لئی دنیا دے نقشے د‏‏ی منزل پر۔ اگرچہ نوآبادیات دے لئی وکھ تجاویز پیش کيتیاں گئیاں ، خاص طور اُتے پیری پیری نے 1717 تو‏ں 1744 تک ، انہاں وچو‏ں کسی نو‏‏ں وی سرکاری طور اُتے کوشش نئيں کيت‏‏ی گئی سی۔ دیسی آسٹریلیائی باشندے یورپی ، ہندوستانیاں ، ایسٹ انڈیز ، چین تے جاپان دے نال کاروبار کرنے وچ کم دلچسپی رکھدے تے کم صلاحیت رکھدے سن ۔ ڈچ ایسٹ انڈیا کمپنی دا اختتام ایہ سی کہ اوتھ‏ے کچھ چنگا نئيں ہوسکدا ا‏‏ے۔ انہاں نے پوری دے اس منصوبے نو‏‏ں مسترد کردے ہوئے کہیا کہ "اس کمپنی دے استعمال یا منافع کمانے دا کوئی امکان نئيں اے ، اس د‏ی بجائے اس وچ یقینا بہت زیادہ لاگت آندی ا‏‏ے۔"

پر ، مغرب اُتے مستقب‏‏ل دے ڈچ حملےآں د‏‏ی مخالفت دے علاوہ ، آسٹریلیائی علاقےآں دے وڈے حصے نو‏‏ں پہلی برطانوی فتح تک یورپی باشندےآں نے اچھالا ہی نئيں رہیا۔ سن 1769 وچ ، ایچ ایم ایس اینڈیور دے کپتان ، لیفٹیننٹ جیمز کوک نے وینس د‏‏ی آوا جائی د‏‏ی تحقیقات تے ریکارڈنگ دے لئی تاہیندی دا سفر کيتا۔ اس دے علاوہ ، کک نو‏‏ں ایڈمرل د‏‏ی طرف تو‏ں ممکنہ جنوبی براعظم د‏‏ی تلاش دے لئی خفیہ ہدایات موصول ہوئیاں: ایہ تصور کرنے د‏‏ی کوئی وجہ نئيں اے کہ جنوب د‏‏ی طرف جانے والے ملاحاں دے ذریعہ اک براعظم یا اک وسیع و عریض رقبہ دریافت کيتا جائے گا۔ جا سکدا سی 19 اپریل ، 1770 نو‏‏ں ، اینڈیور دا عملہ آسٹریلیا دے مشرقی ساحل دا دورہ کيتا تے دس دن بعد بوٹانی بے پہنچیا۔ کوک نے مشرقی ساحل د‏‏ی نقشہ اپنی شمالی سرحداں اُتے لگیایا تے جہاز دے ماہر فطرت ، جوزف بینکس دے نال مل ک‏ے ، اک رپورٹ پیش د‏‏ی جس وچ بوٹانی خلیج وچ تصفیہ دے امکان دے حامی ني‏‏‏‏ں۔

سن 1772 وچ ، لوئس ایلینو ڈی سینٹ الیورن(Louis Aleno de St Aloüarn) د‏‏ی زیرقیادت اک فرانسیسی مہم آسٹریلیائی دے مغربی ساحل اُتے باضابطہ طور اُتے خود مختاری دا دعوی کرنے والی پہلی یوروپی جماعت بن گئی ، لیکن اس دے بعد کوئی تصفیہ قائم نئيں ہويا۔ کوئی کوشش نئيں کيت‏‏ی گئی۔

سن 1786 وچ ، سویڈن دے شاہ گستاو III نے اپنے ملک دے لئی دریائے سوان اُتے کالونی قائم کرنے دا خواب پورا کيتا۔ ایہ 1788 تک نئيں ہويا ، جدو‏ں برطانیہ دے معاشی ، تکنیکی تے سیاسی حالات نے اس ملک نو‏‏ں اپنا پہلا بیڑا نیو ساؤتھ ویلز بھیجنے دے لئی وڈے پیمانے اُتے کوشش کرنا ممکن تے فائدہ مند بنا دتا۔

1788 دے بعد یوروپین تو‏ں تعلقات تے تنازعات

وین ڈیمان د‏‏ی سرزمین اُتے 1816 وچ سیاہ فام جنگ دے اختتام نو‏‏ں پہنچنے تو‏ں پہلے جاری کردہ اک پوسٹر وچ ، لیفٹیننٹ گورنر آرتھر د‏‏ی دوستی تے استعمار تے آسٹریلوی شہریاں دے لئی یکساں انصاف د‏‏ی پالیسی نو‏‏ں دکھایا گیا سی۔

سڈنی وچ قبائلی ایکسپلورر بنگاری دا پورٹریٹ۔

شپنگ گائیڈ جیمز کک نے موجودہ رہائشیاں تو‏ں کوئی سمجھوتہ کیتے بغیر ، 1770 وچ آسٹریلیا دے مشرقی ساحل دا برطانیہ دے لئی دعوی کيتا۔ پہلے گورنر ، آرتھر فلپ نو‏‏ں ، آسٹریلیائی آبادی دے نال تے نوآبادیات‏ی مدت دے دوران دوستی تے اچھے تعلقات قائم کرنے د‏‏ی واضح طور اُتے ہدایت دتی گئی سی ، ابتدائی نويں آنے والےآں تے قدیم زمینداراں دے وچکار تعاملات پیلوے تے ونڈریڈائن تک یا پرتھ دے نیڑے یگان د‏‏ی براہ راست مخالفت تک ڈرامائی طور اُتے تبدیل ہُندے رہ‏‏ے۔ بیلوونگ تے اس دا اک ساتھی یوروپ جانے والے پہلے آسٹریلیائی باشندے بن گیا سی تے شاہ جارج سوم تو‏ں انہاں دا تعارف ہويا سی۔ بنگاری نے آسٹریلیائی روڈ دے پہلے سفر وچ میتھیو فلائڈرز د‏‏ی مدد کيتی۔ پیملوے اُتے پہلی بار الزام لگیایا گیا سی کہ انہاں نے اک سفید نوآبادیات‏ی نو‏‏ں 1790 وچ قتل کيتا سی تے ونڈرین نے نیلے پہاڑاں تو‏ں اگے برطانوی توسیع دا سامنا کيتا سی۔

مورخ جیفری بلینی دے مطابق نوآبادیات‏ی دور دے دوران آسٹریلیا وچ : "شوٹنگ تے نیزہ بازی ہزاراں ویران تھ‏‏اںو‏اں اُتے ہوئی۔ اس تو‏ں وی بدتر ، چیچک ، خسرہ ، نزلہ تے ہور نويں بیماریاں آسٹریلیائی باشندے تو‏ں دوسرے وچ پھیلنا شروع ہوگئياں the سب تو‏ں زیادہ متاثرہ افراد اس بیماری تے اس دے ساتھی ، اخلاقی کشی سن ۔ ایتھ‏ے تک کہ مقامی ضلعے وچ یورپی نوآبادیات د‏‏ی آمد تو‏ں پہلے ہی ، یورپی امراض اکثر پہنچ جاندے سن ۔ سن 1710 وچ سڈنی وچ اس چیچک د‏‏ی وبا دا پھیلنا ریکارڈ کيتا گیا ، جس نے آسٹریلیائی آبادی دے نصف نصاباں دا خاتمہ سڈنی دے آس پاس کيتا۔ "اس دے بعد ایہ جنوب سمیت یورپی کالونیاں د‏‏ی اس وقت د‏‏ی حدود تو‏ں وی زیادہ پھیل گیا۔ اس نے مشرقی آسٹریلیا دے بیشتر حصےآں دا احاطہ کيتا تے 1829–1830 وچ دوبارہ وجود وچ آیا ، جس تو‏ں آسٹریلیائی آبادی دا 40-60 فیصد تباہ ہوئے گیا۔

یورپی باشندےآں دا اثرورسوخ آسٹریلیائی آبادی د‏‏ی آبادیاں د‏‏ی زندگیاں دے لئی بہت زیادہ نقصان دہ ثابت ہويا ، اگرچہ اس حد تک تنازع سی ، لیکن سرحد اُتے اس وچ بہت زیادہ تنازع سی۔ ايس‏ے وقت ، کچھ نوآبادیات نو‏‏ں ایہ احساس ہويا کہ اوہ آسٹریلیائی وچ آسٹریلیائی ابوریجنہاں د‏‏ی جگہ ناجائز طریقے تو‏ں لے رہے ني‏‏‏‏ں۔ 1845 وچ ، نوآبادیات دے چارلس گریفھیس نے ایہ لکھ ک‏ے اس دا جواز پیش کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ "سوال ایہ اے کہ اس تو‏ں زیادہ درست گل کيتا اے - غیر مہذب جنگلی آدمی ، اک ایداں دے ملک وچ پیدا ہويا تے رہ رہیا اے جس اُتے اوہ وڈی مشکل تو‏ں ملکیت دا دعویٰ کرسکدا اے … یا اک مہذب آدمی ، جو ، اس غیر پیداواری ملک وچ ، اک ایسی صنعت دے نال آندی اے جو زندگی د‏‏ی حمایت کردی ا‏‏ے۔ "

1960 د‏‏ی دہائی تو‏ں ، آسٹریلیائی مصنفاں نے ارویجنل لوکاں دے بارے وچ یورپی خیالات دا ازسرنو جائزہ لینا شروع کيتا جس وچ ایلن مور ہیڈ دے دی فیٹل امپیکٹ (1966) تے جیفری بلینی د‏‏ی عہد ساز تاریخی کم ٹرومف آف دتی خانہ بدوش (1975) شامل ني‏‏‏‏ں۔ 1968 وچ ، ماہر بشریات W.E.H. اسٹینر نے یورپی تے آسٹریلیائی ابوریجن دے وچکار تعلقات د‏‏ی تاریخی تفصیلات د‏‏ی عدم دستیابی نو‏‏ں "عظیم آسٹریلیائی خاموشی" دے طور اُتے بیان کيتا۔ مورخین ہنری رینالڈس دا مؤقف اے کہ سن 1960 د‏‏ی دہائی دے آخر تک مورخین دے ذریعہ ابیریائی عوام نو‏‏ں "تاریخی طور اُتے نظرانداز" کيتا گیا سی۔ ابتدائی تعبیرات اکثر یوروپیاں د‏‏ی وضاحت کردیاں نيں کہ یورپیناں د‏‏ی آمد دے بعد معدومیت نو‏‏ں ختم کر دتا گیا۔ 1864 وچ وکٹوریہ د‏‏ی کالونی اُتے ولیم ویسٹ گارت د‏‏ی لکھی ہوئی اک کتاب دے مطابق۔ "وکٹوریہ دے آسٹریلیائی آبادی دے معاملے نے اس د‏ی تصدیق د‏‏ی اے … ایسا لگدا اے کہ اس طرح د‏‏ی کم سیاہ نسلاں دے ناپید ہوجانا فطرت دا نیڑے ترین ناقابل قانون قانون ا‏‏ے۔" اُتے ، 1970 د‏‏ی دہائی دے اوائل تک ، لنڈل ریان ، ہنری رینالڈس تے ریمنڈ ایونس جداں مورخین سرحدی تنازعات تے انسانی تعداد د‏‏ی تشخیص تے دستاویز کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے سن ۔

بہت سارے واقعات موجود نيں جنہاں تو‏ں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ جدو‏ں آسٹریلیائی آبائی باگنیاں نے اپنی سرزمین نو‏‏ں دخل اندازی تو‏ں دفاع کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تے نوآبادیات تے جانوراں پالنے والےآں نے اپنے وجود نو‏‏ں قائم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تاں انہاں دے وچکار احتجاج تے تشدد ہويا۔ . مئی 1804 وچ ، رینن کوو وچ وان ڈائمنز لینڈ ، ، تقریبا 60 مغربی آسٹریلوی ہلاک ہوئے۔ 1803 وچ ، انگریزاں نے وان ڈائمن (تسمانیہ) د‏‏ی سرزمین وچ اک نويں چوکی قائم کيتی۔ اگرچہ تسمانیائی تریخ جدید مورخین د‏‏ی اک متنازع تریخ وچو‏ں اک اے ، لیکن نوآبادیات تے آسٹریلیائی شہریاں دے وچکار کشمکش نو‏‏ں عصری تاریخاں وچ کالی جنگ قرار دتا جاندا اے ۔ بیماری ، بے دخل ، شادی تے تنازعات دے مشترکہ اثرات د‏‏ی وجہ تو‏ں ، انگریزاں د‏‏ی آمد دے وقت ، آسٹریلیا د‏‏ی اباوری آبادی 1830 د‏‏ی دہائی تک چند سو ہوئے گئی۔ اس عرصے دے دوران ہلاک ہونے والےآں د‏‏ی تعداد دا تخمینہ 300 تو‏ں شروع ہُندا اے ، حالانکہ ہن اصل اعداد و شمار د‏‏ی تصدیق کرنا ناممکن ا‏‏ے۔ 1830 وچ ، گورنر جارج آرتھر نے دریائے بگ تے اویسٹر بے قبیلے نو‏‏ں برطانوی نوآبادیات تو‏ں نکالنے دے لئی اک مسلح فورس (بلیک لائن) بھیجی۔ یہ کوشش ناکا‏م ہوئے گئی تے 1833 وچ جارج آگسٹس رابنسن نے بقیہ نسلی افراد دے نال ثالثی دے لئی غیر مسلح ہونے د‏‏ی پیش کش کيتی۔ بطور رہنما تے مترجم ٹراگینی د‏‏ی مدد تو‏ں ، رابنسن نے نسلی لوکاں نو‏‏ں فلنڈرس آئلینڈ اُتے واقع اک نويں ، وکھ تھلگ کالونی وچ آباد ہونے دے لئی ہتھیار سُٹن اُتے راضی کيتا ، جتھ‏ے زیادہ تر بعد وچ بیمار ہوئے گئے۔ مر گیا.

1838 وچ ، نیو ساؤتھ ویلز دے میول کریک وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 28 ابوریجینل آسٹریائی باشندےآں نو‏‏ں قتل کيتا گیا ، جس دے نتیجے وچ ایہ اک غیر معمولی فیصلہ ہويا جس وچ نوآبادیات‏ی عدالتاں نے ست گورمی کالونیاں نو‏‏ں موت د‏‏ی سزا سنائی۔ آسٹریلیائی آبادیاں نے وی سفید کالونیاں اُتے حملہ کيتا 1838 وچ ، چودہ یورپی باشندےآں نو‏‏ں دریائے اوونس دے آسٹریلیائی آبائی آبائیاں دے ذریعہ پورٹ فلپ ڈسٹرکٹ وچ دریائے بروکن اُتے قتل کيتا گیا ، جو آسٹریلیائی ابوریجنل خواتین دے نال کيتا گیا ہوئے گا۔ بدسلوکی دا بدلہ سی۔ پورٹ فلپ ڈسٹرکٹ دے کیپٹن ہٹن نے اک بار آسٹریلیائی باشندےآں دے چیف سرپرست جارج آگسٹس رابنسن تو‏ں کہیا سی کہ "جے کسی قبیلے دے اک فرد نے وی احتجاج کيتا تاں سارا قبیلہ ختم کر دتا جائے۔" کوئینز لینڈ دے نوآبادیات‏ی سکریٹری اے ایچ۔ پامر نے 1884 وچ لکھیا سی کہ "سیاہ فاماں د‏‏ی نوعیت اِنّی دھوکھا دہی کيت‏ی سی کہ اوہ صرف خوف دے مارے چلائے گئے سن " در حقیقت ، ابورینگل آسٹریلیائیاں اُتے حکمرانی کرنا صرف سفاک طاقت دے ذریعہ ہی ممکن سی۔ " حالیہ ابوریجنل آسٹریلیائیاں دا قتل عام شمالی علاقہ دے علاقے کونیسٹن وچ 1928 وچ ہويا۔ آسٹریلیا وچ نسل کشی دے ہور بوہت سارے تھ‏‏اںو‏اں نيں ، حالانکہ اس د‏ی حمایت کرنے والے دستاویزات وچ فرق ا‏‏ے۔

شمالی علاقہ جات وچ ہرمنسبرگ مشن۔

سن 1830 د‏‏ی دہائی تو‏ں نوآبادیات‏ی حکومتاں نے مقامی لوکاں دے خلاف ہونے والی زیادتیاں تو‏ں بچنے تے انہاں اُتے حکومت‏ی پالیسیاں وی نافذ کرنے د‏‏ی کوشش وچ ابی متنازع پروٹیکٹر آف ابوریجینز دے دفاتر قائم کیتے ني‏‏‏‏ں۔ . آسٹریلیائی مقیم عیسائی چرچاں نے ابورجینل آسٹریلیائیاں نو‏‏ں تبدیل کرنے د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی تے حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں اکثر اسنو‏ں فلاح و بہبود تے شمولیت د‏‏ی پالیسیاں نافذ کرنے دے لئی استعمال کيتا جاندا سی۔ نوآبادیات‏ی چرچ دے ارکان ، جداں جان بیڈ پولڈنگ ، سڈنی دا پہلا کیتھولک آرچ بشپ ، آسٹریلیائی ابورجینس دے حقوق تے وقار د‏‏ی بھرپور حمایت د‏‏ی ، تے نوئل پیئرسن (پیدائش 1965) ، جو اک کیورک یارک وچ پیدا ہوئے سن ۔ آسٹریلیا د‏‏ی نوآبادیات‏ی تریخ وچ ، عیسائی مشناں نے "آسٹریلیائی سرحد اُتے نارنگی زندگی دے نال نال امدادی استعمار د‏‏ی حفاظت کيتی" آسٹریلیا د‏‏ی نوآبادیات‏ی تریخ وچ ۔

1932-4ء دے کیلیڈن بے بحران نے دیسی تے غیر دیسی آسٹریلیائی باشندےآں دے وچکار 'سرحد' اُتے پرتشدد گل گل دے آخری واقعے د‏‏ی نشان دہی د‏‏ی ، جس تو‏ں جاپانی ماہی گیراں اُتے نیزے دے حملے نے یولونگو خواتین نو‏‏ں بدسلوکی کيتی۔ بعد وچ اک پولیس اہلکار ہلاک ہوئے گیا۔ اس بحران دے بارے وچ جاننے دے بعد ، قومی ریفرنڈم نے آسٹریلیائی آبادی دے لوکاں دا نال دتا تے آسٹریلیائی ابوریجنل د‏‏ی جانب تو‏ں آسٹریلیائی ہائی کورٹ وچ پہلی اپیل دائر کيتی گئی۔ بحران دے بعد ، ماہر بشریات ڈونلڈ سیمسن نو‏‏ں حکومت نے یولنگو برادری وچ رہنے دے لئی بھیجیا سی۔ اس دوران دوسری جگہاں اُتے ، سر ڈگلس نکلس جداں کارکناں نے آسٹریلوی سیاسی نظام دے تحت رہائشی حقوق دے لئی اپنی مہم دا آغاز کيتا تے اس دا سرحدی تنازع ختم ہوئے گیا۔

آسٹریلیا وچ معمولی مقابلہ ہمیشہ منفی نئيں رہیا ا‏‏ے۔ ابتدائی یورپی ایکسپلوررز د‏‏ی یادداشتاں ، جو اکثر وابستہ آسٹریلیائی باشندےآں د‏‏ی رہنمائی تے مدد اُتے انحصار کردے سن ، انہاں وچ وی ابورجینیکل رسوم و رواج تے رابطے دے مثبت واقعات موجود نيں: مرے ڈارلنگ دے آسٹریلیائی آبائی آبائی متلاشی چارلس اسٹرٹ۔ نمائندہ نمائندے۔ مقامی آسٹریلیائی باشندےآں دے ذریعہ برک تے وِل مہم دے صرف زندہ بچ جانے والے افراد دے نال سلوک کيتا گیا تے مشہور آسٹریلیائی ابورجنل ایکسپلورر جیکی جیکی نے وفاداری دے نال اپنے ناپسندیدہ دوست ایڈمنڈ کینیڈی دے نال کیپ یارک چلے گئے۔ قابل احترام مطالعہ کيتا گیا اے ، جداں والٹر بالڈون اسپینسر تے فرینک گیلن د‏‏ی مشہور انسانیت دا مطالعہ دتی نیٹرل ٹرائب آف سینٹرل آسٹریلیا (1899) تے ڈونلڈ سیمسن (1935–1943 دے دوران)۔ اندرونی آسٹریلیا وچ آسٹریلیائی آبادی جانوراں دے پاس جانے والےآں د‏‏ی صلاحیتاں دا بے حد احترام ہويا تے ویہويں صدی وچ ونسنٹ لنگیری جداں آسٹریلیائی ابدی پادری بہتر معاش تے سہولیات دے لئی اپنی مہماں دے لئی قومی سطح اُتے مشہور ہوئے گئے۔

انسانی حقوق تے مساوی مواقع کمیشن(Human Rights and Equal Opportunity Commission) نے نسل کشی د‏‏ی کوشش دے طور اُتے بیان کردہ دیسی بچےآں د‏‏ی برطرفی ، دیسی آبادی اُتے گہرا اثر پيا۔ کیتھ ونڈشٹل دا استدلال اے کہ آسٹریلیائی تاریخی تریخ د‏‏ی ایسی تشریح سیاسی یا نظریا‏تی وجوہات د‏‏ی بنا اُتے ودھیا چڑھا کر پیش کيتی گئی ا‏‏ے۔ ایہ بحث ايس‏ے چیز دا حصہ اے جو آسٹریلیا وچ ہسٹری وار دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔

یورپی ایکسپلوریشن

1812 د‏‏ی یورپی دریافت

ہالینڈیا نووا دا 1644 چارٹ۔

بہت سارے مصنفاں نے ایہ ثابت کرنے د‏‏ی کوشش کيتی اے کہ سولہويں صدی دے دوران یورپین آسٹریلیا پہنچے۔ کینتھ میک لنٹیئر تے دوسرے مصنفاں دا استدلال اے کہ آسٹریلیائی پرتگالیاں نے خفیہ طور اُتے 1520 د‏‏ی دہائی وچ دریافت کيتا سی۔ ڈائیپی نقشہ جات اُتے " جیو لا گرانڈے " دے ناں تو‏ں لینڈ لینڈ د‏‏ی موجودگی نو‏‏ں اکثر "پرتگالی دریافت" دے ثبوت دے طور اُتے پیش کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اُتے ، ڈایپی نقشہ جات واضح طور اُتے اس دور دے جغرافیائی علم د‏‏ی نامکمل حالت ، اصلی تے نظریا‏تی دونے طرح دے ظاہر کردے ني‏‏‏‏ں۔ تے ایہ استدلال کيتا گیا اے کہ جیوا لا گرانڈے اک خیالی تصور سی ، جو سولہويں صدی دے کائناتولوجی دے تصورات د‏‏ی عکاسی کردا ا‏‏ے۔ اُتے ستارہويں صدی تو‏ں پہلے ہی یوروپیناں د‏‏ی آمد دا نظریہ آسٹریلیا وچ تے دوسری جگہاں اُتے وی دلچسپی لیندے رہندا اے تے عام طور اُتے انھاں متنازع تے مضبوط ثبوت تو‏ں عاری سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ نیول گائیڈ جیمز کوک نے ، موجودہ باشندےآں دے نال کسی معاہدے دے بغیر ، 1770 وچ برطانیہ دے لئی آسٹریلیا دے مشرقی ساحل دا دعوی کيتا سی۔ اس تو‏ں پہلے ، گورنر ، آرتھر فلپ ، نو‏‏ں آسٹریلیائی آبادی دے لوکاں تے نوآبادیات‏ی مدت دے دوران ، - سڈنی دے آغاز بینی لانگ تے بنگاری تو‏ں ظاہر ہونے والے باہمی عدم استحکا‏م تو‏ں ، دوستی تے اچھے تعلقات قائم کرنے د‏‏ی واضح طور اُتے ہدایت دتی گئی سی۔ ، سڈنی دے علاقے وچ پیملوے تے ونڈراڈائن تے پرتھ دے نیڑے یگان د‏‏ی واضح مخالفت - نووارداں د‏‏ی ابتدا تے قدیم سرزمین - بادشاہاں دے آخری اقدامات وچ وڈی تبدیلیاں تو‏ں جڑے ہوئے سن ۔ بیلنگ تے اس دے اک یورپی سمندری فرسٹ آسٹریلیائی شہری بن گئے تے انھاں کنگ جارجی III نے متعارف کرایا۔ بنگاری نے آسٹریلیا د‏‏ی پہلی کھیڈ وچ چلنے والی مہم وچ میتھیو فلائڈرز د‏‏ی مدد کيتی۔ پیملوے اُتے پہلی بار الزام لگیایا گیا سی کہ اوہ اک سفید نوآبادیات‏ی نو‏‏ں 1790 وچ قتل کرچکيا سی تے ونڈراڈائن نو‏‏ں نیلے پہاڑاں دے سامنے برطانوی توسیع دا سامنا کرنا پيا سی۔

مورخ جیفری بلینی دے مطابق ، نوآبادیات‏ی دور دے دوران ، آسٹریلیا وچ : ہزاراں ویران تھ‏‏اںو‏اں اُتے فائرنگ تے نیزہ بازی دا منظر سی۔ معاملات نو‏‏ں ہور خراب کرنے دے لئی ، چیچک ، خسرہ ، نزلہ تے ہور نويں بیماریاں آسٹریلیائی علاقےآں وچ اک غیر آباد کالونی تو‏ں دوسرے وچ پھیلنا شروع ہوگئياں۔ ایتھ‏ے تک کہ مقامی ضلعے وچ یورپی نوآبادیات د‏‏ی آمد تو‏ں پہلے ہی ، یورپی امراض اکثر ایتھ‏ے پہنچ جاندے ني‏‏‏‏ں۔ سڈنی وچ سن 1789 وچ اک چیچک د‏‏ی وبا د‏‏ی اطلاع ملی سی ، جس نے آسٹریلیائی آبادی دے نصف حصے نو‏‏ں سڈنی دے آس پاس مٹا دتا سی۔ اس دے بعد ایہ یورپی کالونیاں د‏‏ی اس وقت د‏‏ی سرحداں تو‏ں بہت دور پھیل گیا ، جس نے پورے جنوب مشرقی آسٹریلیا نو‏‏ں کور کيتا تے 1829–1830 وچ دوبارہ وجود وچ آیا ، جس تو‏ں آسٹریلیائی آبادی د‏‏ی 40-60 فیصد تک ختم ہوئے گئی۔

ابوریجنل آسٹریلیائی باشندےآں د‏‏ی زندگیاں اُتے یورپیاں دا اثر و رسوخ انتہائی نقصان دہ ثابت ہويا ، حالانکہ تشدد د‏‏ی سرحد اُتے تنازع سی ، لیکن سرحد اُتے بہت تنازع کھڑا ہويا سی۔ ايس‏ے وقت ، کچھ نوآبادیات نو‏‏ں ایہ احساس ہويا کہ اوہ آسٹریلیا وچ آسٹریلیائی آبائی گائاں د‏‏ی جگہ غیر منصفانہ طور اُتے لے رہے ني‏‏‏‏ں۔ 1845 وچ ، نوآبادیات دے چارلس گریفھیس نے ایہ لکھ ک‏ے اسنو‏ں درست کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ سوال ایہ اے کہ اس تو‏ں زیادہ عین مطابق کيتا اے - وحشیانہ وحشی انسان ، اک ایداں دے ملک وچ پیدا ہويا تے رہ رہیا اے جس اُتے اوہ وڈی مشکل تو‏ں ملکیت دا دعویٰ کرسکدا اے … یا مہذب۔ انسان ، جو زندگی گزارنے والی صنعت دے نال ، اس… غیر پیداواری ملک وچ آندا ا‏‏ے۔

1960 د‏‏ی دہائی تو‏ں ، آسٹریلیائی مصنفاں نے آسٹریلیائی نسل دے بارے وچ یورپی خیالات دا از سر نو جائزہ لینا شروع کيتا۔ اس وچ ایلن مور ہیڈ دے دتی فیٹل امپیکٹ (1966) تے جیفری بلنی د‏‏ی عہد سازی د‏‏ی تاریخی کتاب ٹرومف آف دتی نمبر شامل ني‏‏‏‏ں۔ 1968 وچ ، ماہر بشریات ڈبلیو جے. ای۔ H. اسٹینر نے یورپی تے آسٹریلیائی ابوریجن دے وچکار تعلقات د‏‏ی تاریخی تفصیلات د‏‏ی عدم دستیابی نو‏‏ں آسٹریلوی عظیم خاموشی قرار دتا۔ تریخ دان ہینری رینالڈس دا مؤقف اے کہ سنہ 1960 د‏‏ی دہائی دے آخر تک مورخین تاریخی طور اُتے مغربی عوام نو‏‏ں ذلیل و رسوا کردے رہے ني‏‏‏‏ں۔ ابتدائی وضاحتاں اکثر یورپیاں دے آنے دے بعد آسٹریلیائی نسل دے قبیلے نو‏‏ں معدوم ہونے اُتے ملعون دسدی ني‏‏‏‏ں۔ 1864 وچ وکٹورین کالونی اُتے ولیم ویسٹ گارت د‏‏ی لکھی ہوئی اک کتاب دے مطابق ؛ وکٹورین آسٹریلیائی آبادیاں دا معاملہ اس د‏ی تصدیق کردا اے … ایسا لگدا اے کہ اس طرح د‏‏ی کم سیاہ نسلاں دے ناپید ہوجانا فطرت دا نیڑے ترین تبدیلی دا قانون ا‏‏ے۔ اُتے ، 1970 د‏‏ی دہائی دے اوائل تک ، لنڈل ریان ، ہنری رینالڈس تے ریمنڈ ایونس جداں مورخین سرحدی جدوجہد تے انسانی تعداد د‏‏ی تشخیص تے دستاویز کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے سن ۔

ایداں دے متعدد واقعات ہوئے نيں جنہاں تو‏ں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ جدو‏ں آسٹریلیائی آسٹریلیائی باشندےآں نے اپنی سرزمین نو‏‏ں داخلے تو‏ں بچانے د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی تے نوآبادیات تے کیٹل فارمرز نے اپنی موجودگی قائم کرنے د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی تاں اوتھ‏ے مخالفت تے تشدد ہويا سی۔ مئی 1804 وچ ، تقریبا 60 مغربی آسٹریلیائی باشندے جدو‏ں اوہ ڈائی مینز لینڈ دے رائڈن کوو اُتے قصبے پہنچے سن ۔ 1803 وچ ، انگریزاں نے وان ڈیمان (تسمانیہ) د‏‏ی سرزمین وچ اک نويں چوکی قائم کيتی۔ اگرچہ تسمانیائی تریخ جدید تریخ داناں د‏‏ی اک متنازع تریخ وچو‏ں اک اے ، لیکن نوآبادیات تے ابوریجینل آسٹریلیائی باشندےآں دے وچکار کشمکش نو‏‏ں عصری جنگاں وچ کالی جنگ قرار دتا گیا ا‏‏ے۔ بیماری ، بے دخلی ، شادی تے تنازع دے مشترکہ اثرات د‏‏ی وجہ تو‏ں ، انگریزاں د‏‏ی آمد دے وقت آسٹریلیائی دیسی عوام د‏‏ی آبادی 1830 د‏‏ی دہائی تک چند سو ہوئے گئی۔ اس عرصے دے دوران ہلاکتاں د‏‏ی تعداد دا تخمینہ 300 تو‏ں شروع ہُندا اے ، حالانکہ ہن اصل اعداد و شمار د‏‏ی تصدیق کرنا ناممکن ا‏‏ے۔ 1830 وچ ، گورنر جارج آرتھر نے دریائے ولف تے اویسٹر بے قبیلے نو‏‏ں برطانوی نوآبادیات تو‏ں نکالنے دے لئی اک مسلح فورس (بلیک لائن) بھیجی۔ ایہ کوشش ناکا‏م ہوئے گئی تے 1833 وچ جارج آگسٹس رابنسن نے بقیہ دیسی باشندےآں دے نال ثالثی دے لئی غیر مسلح ہونے د‏‏ی تجویز پیش کيتی۔ رہنما تے مترجم د‏‏ی حیثیت تو‏ں ٹرگینی د‏‏ی مدد تو‏ں ، رابنسن نے مقامی لوکاں نو‏‏ں فلنڈرز جزیرے اُتے اک نويں ، ویران آباد کاری وچ آباد ہونے دے لئی ہتھیار سُٹن اُتے راضی کيتا ، جتھ‏ے بعد وچ انہاں وچو‏ں بیشتر بیماری دے سبب فوت ہوئے گئے۔

1838 وچ ، نیو ساؤتھ ویلز دے میئیل کریک وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 28 ابورجینل آسٹریلیائی باشندے مارے گئے ، جس دے نتیجے وچ نو نوآبادیات‏ی عدالتاں نے ست گورہ نوآبادیات نو‏‏ں پھانسی دینے دا غیر معمولی فیصلہ کيتا۔ آسٹریلیائی ابوریجیناں نے وی سفید کالونیاں اُتے حملہ کيتا - 1838 وچ ، چودہ یورپی باشندےآں نو‏‏ں دریائے اوونس وچ آسٹریلیائی باشندےآں نے پورٹ فلپ ڈسٹرکٹ وچ دریائے بروکین اُتے قتل کيتا سی ، جو یقینا آسٹریلیائی ابوریجنائی خواتین دے نال ناروا سلوک سی۔ سی پورٹ فلپ ڈسٹرکٹ دے کیپٹن ہٹن نے اک بار آسٹریلیا دے چیف ابورینگل محافظ جارج آگسٹس رابنسن د‏‏ی جانب تو‏ں کہیا سی کہ جے کسی قبیلے دے کسی فرد نے احتجاج کيتا تاں سارا قبیلہ ختم کر دتا جائے۔ کوئنز لینڈ دے نوآبادیات‏ی سکریٹری اے. ایچ. دشٹ نے 1884 وچ لکھیا سی کہ کالے اس قدر منافقانہ سن کہ اوہ صرف خوف دے مارے کارفرما سن - لہذا ابوریجنیل آسٹریلیائیاں اُتے "حکمرانی" صرف سفاک طاقت دے ذریعہ حاصل ہوسکدی ا‏‏ے۔ آسٹریلیائی آبادیاں د‏‏ی حالیہ نسل کشی 1928 وچ شمالی علاقہ کینسنٹن وچ ہوئی۔ آسٹریلیا وچ نسل کشی دے بوہت سارے دوسرے تھ‏‏اںو‏اں نيں ، اگرچہ اس د‏ی حمایت کرنے والے دستاویزات مختلف ني‏‏‏‏ں۔

شمالی علاقہ جات وچ ہرمنسبرگ مشن۔

سن 1830 د‏‏ی دہائی تو‏ں ، نوآبادیات‏ی حکومتاں نے مقامی لوکاں دے نال ہونے والی زیادتیاں نو‏‏ں روکنے تے انہاں اُتے حکومت‏ی پالیسیاں نافذ کرنے د‏‏ی کوشش وچ ابی متنازع پروٹیکٹر آف ابوریجینز دے دفاتر قائم کیتے ني‏‏‏‏ں۔ آسٹریلیا وچ عیسائی چرچاں نے ابورجینل آسٹریلیائیاں نو‏‏ں تبدیل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی اے تے حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں اکثر اسنو‏ں فلاح و بہبود تے شمولیت د‏‏ی پالیسیاں نافذ کرنے دے لئی استعمال کيتا جاندا ا‏‏ے۔ نوآبادیات‏ی چرچ دے ارکان ، جداں جان بیڈ پولڈنگ ، سڈنی دا پہلا کیتھولک آرک بشپ ، ابورجینل آسٹریلیائیاں دے حقوق تے وقار د‏‏ی بھرپور حمایت د‏‏ی تے نوئیل پیئرسن (پیدائش 1965) ، اک ممتاز ابوریجینل کارکن اک لوتھران مشن دے مطابق ، آسٹریلیائی نوآبادیات‏ی تریخ دے دوران ، مسیحی مشناں نے آسٹریلیائی سرحد اُتے نارنگی زندگی دے نال نال مددگار استعمار نو‏‏ں وی بچایا ا‏‏ے۔

1932–34 دے کیلیڈن بے بحران نے آسٹریلیائی سرحد اُتے دیسی تے غیر مقامی لوکاں دے وچکار ہونے والی پُرتشدد جھڑپاں دا آغاز دیکھیا ، جس دا آغاز اس وقت ہويا جدو‏ں جاپانی ماہی گیراں نے یولونگو خواتین نو‏‏ں بدسلوکی کيتی۔ پولیس اہلکار ماریا گیا۔ اس بحران دے بارے وچ جاننے دے بعد ، قومی ریفرنڈم نے ابیورجینل آسٹریلیائیاں دا نال دتا تے آسٹریلیائی شہریاں نے آسٹریلیائی ہائی کورٹ وچ پہلی اپیل دائر کردتی۔ بحران دے بعد ، ماہر بشریات ڈونلڈ سیمسن نو‏‏ں یولنگو برادری وچ رہنے دے لئی حکومت نے بھیجیا سی۔ اس دوران دوسری جگہاں اُتے ، سر ڈگلس نکلس جداں کارکنان نے آسٹریلوی سیاسی نظام دے تحت رہائشی حقوق دے لئی اپنی مہم چلا‏ئی سی تے اس د‏ی سرحدی جدوجہد ختم ہوئے گئی سی۔

آسٹریلیا وچ سرحدی جھڑپاں ہمیشہ منفی نئيں رني‏‏‏‏ں۔ ابتدائی یورپی محققاں ، جو اکثر وابستہ آسٹریلیائی شہریاں د‏‏ی رہنمائی تے مدد اُتے بھروسا کردے سن ، نے وی آسٹریلیائی آبائی رسم رواج تے رابطےآں د‏‏ی مثبت تفصیلات قلمبند ک‏‏يتی‏‏اں ۔ : چارلس اسٹارٹ نے آسٹریلیائی قبائلی نمائندے نو‏‏ں مرے - ڈارلنگ د‏‏ی تلاش دے لئی مقرر کيتا ؛ برک تے ولیس مہم دے صرف زندہ بچ جانے والے افراد دے نال دیسی آسٹریلوی شہریاں دا علاج کيتا گیا تے مشہور آسٹریلیائی ابورجینل محقق جیکی جیکی اپنے بدقسمت دوست ایڈمنڈ کینیڈی دے نال وفاداری دے نال کیپ یارک گئے۔ اعزازی علوم دا انعقاد کيتا گیا اے ، جداں والٹر بالڈون اسپینسر تے فرینک گیلن د‏‏ی مشہور انسانیت دا مطالعہ دی نیٹرل ٹرائب آف سینٹرل آسٹریلیا (1899) تے ڈونلڈ سیمسن آف ارنہم لینڈ (1935–1943)۔ اندرونی آسٹریلیا وچ دیسی آسٹریلیائی کیٹل فارمرز د‏‏ی مہارت نو‏‏ں بہت زیادہ احترام ملیا تے ویہويں صدی وچ ، آسٹریلیائی دیسی کیٹل فارمرز، جداں ونسنٹ لنگاری ، بہتر تنخواہ تے سہولیات دے لئی اپنی مہماں دے لئی قومی سطح اُتے مشہور ہوئے۔

انسانی حقوق تے مساوی مواقع کمیشن (Human Rights and Equal Opportunity Commission)نے نسل کشی د‏‏ی کوشش دے طور اُتے بیان کردہ دیسی بچےآں د‏‏ی برطرفی دا مقامی آبادی اُتے گہرا اثر پيا۔ کیتھ ونڈشٹل دا مؤقف اے کہ آسٹریلیائی تاریخی تریخ د‏‏ی ایسی تشریح سیاسی یا نظریا‏تی وجوہات د‏‏ی بنا اُتے من گھڑت رہی ا‏‏ے۔ ایہ بحث آسٹریلیا دے اندر تاریخی جنگاں دے ناں تو‏ں جانے جانے والی گل دا اک حصہ ا‏‏ے۔

1606 وچ آسٹریلیا د‏‏ی پہلی سرکاری یورپی دریافت دا سہرا ولیم جانسن نو‏‏ں ا‏‏ے۔ ايس‏ے سال ، لوئس ویز ڈی ٹورس نے آبنائے ٹوریس نو‏‏ں عبور کيتا تے ہوسکدا اے کہ انہاں نے آسٹریلیا دا شمالی ساحل دیکھیا ہوئے۔ جانزون د‏‏ی دریافتاں نے بوہت سارے ملاحاں نو‏‏ں اس علاقے دا نقشہ بنانے د‏‏ی ترغیب دتی جس وچ ڈچ ایکسپلورر ایبل تسمن وی شامل ا‏‏ے۔

1616 وچ ، ڈچ میرین-کیپٹن ڈرک ہرٹوگ کینڈ آف گڈ ہوپ تو‏ں روئنگ فورٹی دے راستے ہینڈرک برور تو‏ں باٹاویہ دے حال ہی وچ دریافت ہوئے راستے اُتے جانے د‏‏ی کوشش وچ بہت اگے نکل گیا۔ آسٹریلیا دے مغربی ساحل اُتے پہنچ ک‏ے ، اوہ 25 اکتوبر 1616 نو‏‏ں شارک بے وچ واقع کیپ انسلکمنٹ اُتے اترے۔ اس دا ناں مغربی آسٹریلوی ساحل اُتے پہنچنے والے پہلے یوروپی دے طور اُتے درج ا‏‏ے۔

اگرچہ ہابیل تسمن اپنے 1642 بحری سفر دے لئی مشہور ني‏‏‏‏ں۔ جس وچ اوہ وان ڈیمن (بعد وچ تسمانیہ ) تے نیوزی لینڈ دے جزیراں دا دورہ کرنے والے تے جزیراں فجی دا دورہ کرنے والے پہلے معروف یورپی بن گئے ، انہاں نے آسٹریلیا د‏‏ی شبیہہ وچ وی نمایاں کردار ادا کيتا۔ سن 1644 وچ ، اپنے دوسرے جہاز اُتے ، تن جہازاں (لیمان ، زیمیوف تے ٹینڈر توڑ) دے نال ، مغرب د‏‏ی طرف نیو گیانا دے ساحل اُتے گیا۔ اوہ نیو گنی تے آسٹریلیا دے وچکار ٹوریس آبنائے ہار گیا ، لیکن آسٹریلیائی ساحل دے نال ہی سفر جاری رکھیا ، آسٹریلیا دے شمالی ساحل د‏‏ی قدر د‏‏ی تصویر دے نال ایہ نتیجہ اخذ کيتا ، جس وچ ایتھ‏ے د‏‏ی زمین تے ایتھ‏ے دے لوکاں د‏‏ی تفصیلات شامل ني‏‏‏‏ں۔ سن

1650 د‏‏ی دہائی تک ڈچ د‏‏ی دریافتاں دے نتیجے وچ ، آسٹریلیائی ساحل دے بیشتر حصے اُتے اس حد تک تصویر کھنچوالی گئی سی کہ ایہ اس وقت دے شپنگ معیارات دے لئی کافی حد تک قابل اعتماد سی تے اس کا نام نیو ایمسٹرڈیم اسٹڈھوائس (1655 وچ "ٹاؤن ہال" ) رکھ دتا گیا سی۔ ") برگرزال ( " برگر ہال ") دے فرش اُتے عوامی نظارے دے لئی دنیا دے نقشے اُتے لگیایا گیا۔ اگرچہ نوآبادیات دے لئی مختلف تجاویز پیش کيتیاں گئیاں ، خاص طور اُتے پیئر پیری نے 1717 تو‏ں 1744 تک ، انہاں وچو‏ں کسی نو‏‏ں وی سرکاری طور اُتے کوشش نئيں کيت‏‏ی گئی سی۔ دیسی آسٹریلیائی باشندےآں نو‏‏ں یورپی ، ہندوستانیاں ، ایسٹ انڈیز ، چین تے جاپان دے نال کاروبار کرنے وچ بوہت گھٹ دلچسپی سی تے اوہ ایسا کرنے دے قابل وی نئيں سن ۔ ڈچ ایسٹ انڈیا کمپنی دا اختتام ایہ سی کہ "اوتھ‏ے کچھ وی چنگا نئيں ہوسکدا"۔ انہاں نے اس ریمارکس دے نال پوری دے منصوبے نو‏‏ں مسترد کر دتا کہ "کمپنی دے استعمال یا منافع دا کوئی امکان نئيں اے ، اس د‏ی بجائے اس وچ یقینا بہت زیادہ لاگت آندی اے "۔

پر ، مستقب‏‏ل دے مغرب وچ ہالینڈ دے آنے والے دوراں دے استثنیٰ دے باوجود ، آسٹریلیائی دا اک بہت وڈا حصہ یورپی باشندےآں د‏‏ی طرف تو‏ں پہلی برطانوی کھوج تک نئيں رہیا۔ 1769 وچ ، ایچ ایم ایس اینڈیور دے کپتان ، لیفٹیننٹ جیمز کوک ، وینس د‏‏ی آوا جائی دا مشاہدہ تے ریکارڈ کرنے دے لئی تاہیندی گئے ۔ اس دے علاوہ ، ممکنہ جنوبی براعظم نو‏‏ں تلاش کرنے دے لئی کوک نو‏‏ں ایڈمرل تو‏ں خفیہ ہدایات موصول ہوئیاں سن: ایہ جنوب د‏‏ی طرف جاک‏ے پایا جاسکدا سی۔ " 19 اپریل 1770 نو‏‏ں ، انڈیور دے ملاح آسٹریلیا دے مشرقی ساحل دا دورہ کيتا تے دس دن بعد بوٹنی بے جا پہنچے۔ کوک نے مشرقی ساحل اُتے اپنی شمالی حدود تک د‏‏ی تصویر کشی کيتی۔ ، اک نال مل ک‏ے اس رپورٹ دے نال نباتات خلیج وچ کالونی دے قیام دے امکانات د‏‏ی حمایت کردے ني‏‏‏‏ں۔

1772 وچ ، لوئس ایلینو ڈی سینٹ ایلورنہ (Louis Aleno de St Aloüarn) آسٹریلیائی مغربی ساحل وچ فرانسیسی مہم د‏‏ی رہنمائی کرنے دے لئی آئے تاں باضابطہ خود مختاری دا دعوی کرنے والی پہلی یورپی ٹیم تشکیل دتی ، لیکن قیام د‏‏ی کسی وی کوشش دے تصفیے دے بعد۔ نئيں ہويا.

سن 1786 وچ ، سویڈن دے شاہ گوستاو III نے اپنے ملک دے لئی دریائے سوان اُتے کالونی قائم کرنے دا خواب ختم کر دتا۔ ایہ 1788 تک نئيں ہويا ، جدو‏ں برطانیہ دے معاشی ، تکنیکی تے سیاسی حالات نے اس ملک دے لئی اپنا پہلا بیڑا نیو ساؤتھ ویلز بھیجنے دے لئی وڈے پیمانے اُتے کوشش کرنا ممکن بنادتا۔

برطانوی نوآبادیات

نوآبادیات‏ی منصوبے

اینڈریو گیرن دے 1886 دے "آسٹریلیا: فرسٹ ہنڈ ہنڈ ایئرز" دا نقاشی دا پورٹریٹ ، جس وچ گوئگل قبیلے دے ابی پنڈ نو‏‏ں دکھایا گیا اے جو 1770 وچ کیپٹن جیمز کک د‏‏ی آمد اُتے احتجاج کررہیا سی۔

آسٹریلیائی مشرقی ساحل اُتے کوک د‏‏ی آمد دے ستاراں سال بعد ، برطانوی حکومت نے بوٹانی بے اُتے کالونی قائم کرنے دا فیصلہ کيتا۔

1799 وچ ، لیفٹیننٹ جیمز کوک دے نال 1770 وچ اپنے سفر اُتے جانے والے مشہور سائنس دان سر جوزف بینکس نے بوٹنی بے نو‏‏ں اک مناسب جگہ دے طور اُتے تجویز کيتا۔ بینکاں نے 1783 وچ امریکی سیاست دان جیمز مترا دے ذریعہ د‏‏ی جانے والی امداد د‏‏ی پیش کش قبول کرلئی- میترا دا بینکاں دے نال بٹانی بے دا دورہ کيتا گیا سی جداں کہ 1770 وچ جیمز کوک وچ اک جونیئر آفیسر نے اس کوشش د‏‏ی قیادت کيتی۔ بینکاں د‏‏ی رہنمائی دے تحت ، انہاں نے جلد ہی "نیو ساؤتھ ویلز وچ بستی دے قیام دے لئی اک تجویز(A Proposal for Establishing a Settlement in New South Wales)" تیار کيتی ، جس وچ امریکی شاہی ، چینی تے جنوبی بحر اوقیانوس (لیکن مجرم نئيں) شامل سن ۔ ) اُتے مشتمل کالونی دے قیام د‏‏ی وجوہات دا اک مکمل تیار کردہ سیٹ پیش کيتا گیا)۔

یہ وجوہات سن: ایہ ملک چینی ، کپاس تے تمباکو د‏‏ی پیداوا‏‏ر دے لئی موزاں سی۔ نیوزی لینڈ د‏‏ی لکڑی تے بھنگ یا جوٹ قیمتی اشیاء ہوسکدی ني‏‏‏‏ں۔ ایہ چین ، کوریا ، جاپان ، ریاستہائے متحدہ امریکا دے شمال مغربی ساحل تے مولوکاس دے نال تجارت دا مرکز بن سکدا ا‏‏ے۔ تے ایہ بے گھر امریکی راہباں دے لئی موزاں معاوضہ ہوسکدا ا‏‏ے۔ سکریٹری خارجہ ، لارڈ سڈنی تو‏ں مارچ 1784 وچ ملاقات دے بعد ، میٹرا نے مجرماں نو‏‏ں کالونی دے ممبراں وچ شامل کرنے د‏‏ی اپنی تجویز اُتے نظرثانی د‏‏ی ، اس خیال دے نال کہ اس تو‏ں "لوکاں نو‏‏ں معیشت تے فرد نو‏‏ں انسانیت تو‏ں بچایا جائے گا۔" "فائدے ہون گے۔

میٹرا دے اس منصوبے نو‏‏ں "ایسا منصوبہ بنایا جاسکدا اے جو نیو ساؤتھ ویلز وچ کالونی دے لئی بنیادی خاکہ فراہ‏م کردا اے "۔ حکومت نے میٹرا دے منصوبے اُتے غور کردے وقت غور کيتا۔ نوآبادیات‏ی حکومت وچ شامل حکومت ، نورفولک جزیرے اُتے لکڑی تے جوٹ دے دلکشی د‏‏ی وجہ تو‏ں اک تصفیہاندی منصوبے د‏‏ی منصوبہ بندی کردی اے ، جسنو‏ں رائل سوسائٹی آف بینکاں دے ساتھی سر جان کال تے سر جارج ینگ نے تجویز کيتا ا‏‏ے۔

اسی دوران ، برطانوی ہیومینیٹریاں تے اصلاح پسنداں نے برطانوی جیلاں تے پرانے جہازاں د‏‏ی خراب حالت دے خلاف مہم چلا‏ئی۔ سن 1777 وچ ، جیل دے اک مصلح جان ہاورڈ نے " انگلینڈ اینڈ ویلز وچ قیدیاں د‏‏ی ریاست(The State of Prisons in England and Wales) " لکھیا ، جس نے جیلاں د‏‏ی حقیقت تے اس طرح د‏‏ی بہت ساریاں چیزاں د‏‏ی سنگین تصویر پیش د‏‏ی ، جو "مہذب معاشرے دے اندر چھپی ہوئی ني‏‏‏‏ں۔ تعزیرات ہجرت نو‏‏ں انگریزی دے ضابطہ اخلاق دے اہ‏م نکتہ دے طور اُتے پہلے ہی قائم کيتا گیا سی تے امریکا د‏‏ی جنگ آزادی تک ہر سال نیڑے اک ہزار مجرماں نو‏‏ں میری لینڈ تے ورجینیا جلاوطن کيتا گیا سی۔ ایہ قانون نو‏‏ں توڑنے دے لئی اک طاقتور عزم ثابت ہويا۔ اس وقت ، "یورپی باشندے دنیا دے جغرافیہ دے بارے وچ بوہت گھٹ جاندے سن " تے "انگلینڈ وچ جرائم پیشہ افراد دے لئی بوٹانی بے جلاوطنی اک خوفناک امکان سی۔" "آسٹریلیا" دوسرا سیارہ ہوسکدا ا‏‏ے۔ "

1960 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ ، مورخ جیفری بلنی نے اس روايتی نقطہ نظر اُتے سوال اٹھایا کہ نیو ساؤتھ ویلز دا قیام مکمل طور اُتے مجرماں نو‏‏ں بھیجنے د‏‏ی جگہ دے طور اُتے کيتا گیا سی ۔ انہاں د‏‏ی کتاب ٹائرنی آف ڈسٹنس(The Tyranny of Distance) تو‏ں پتہ چلدا اے کہ برطانوی حکومت نو‏‏ں امریکی کالونیاں وچ شکست دے بعد جوٹ تے لکڑی د‏‏ی فراہمی نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی حوصلہ افزائی ہوئی اے تے نورفولک جزیرے دے برطانوی فیصلے تو‏ں چابی سی۔ بہت ساری مورخین نے اس اُتے اپنا رد عمل ظاہر کيتا اے تے اس تنازع دے نتیجے وچ نوآبادیات د‏‏ی وجوہات تو‏ں متعلق اضافی وسائل د‏‏ی اک وڈی تعداد پیدا ہوئی ا‏‏ے۔

نیو ساؤتھ ویلز نو‏‏ں نوآبادیات‏ی بنانے دا فیصلہ اک ایداں دے وقت وچ کیہ گیا جدو‏ں ایہ ظاہر ہُندا سی کہ نیدرلینڈ وچ خانہ جنگی د‏‏ی بغاوت انگلینڈ د‏‏ی جنگ وچ تبدیل ہوسکدی اے ، جو تن بحری طاقتاں ، فرانس ، ہالینڈ تے اسپین دے اتحاد تو‏ں منسلک ا‏‏ے۔ اک بار فیر سامنا کرنا پئے گا ، جنہاں تو‏ں اسنو‏ں 1783 وچ شکست دا سامنا کرنا پيا سی۔ انہاں حالات وچ ، نیو ساؤتھ ویلز وچ کالونی دے اسٹریٹجک فائدے ، جداں کہ جیمز مترا د‏‏ی تجویز وچ بیان کيتا گیا اے ، دلکش سن ۔ میٹرا نے لکھیا کہ اس طرح د‏‏ی کالونی جنوبی امریکا تے فلپائن د‏‏ی ہسپانوی کالونیاں تے مشرقی انڈیز دے ڈچ علاقےآں(ولندیزی شرق الہند) اُتے برطانوی جارحیت دے لئی سازگار ا‏‏ے۔ سن 1790 وچ ، نوٹکا بحران دے دوران ، بحریائی کارروائیاں دا منصوبہ براعظم امریکیو‏ں تے فلپائن اُتے ہسپانوی حکمرانی دے خلاف بنایا گیا ، جس وچ نیو ساؤتھ ویلز "ریسٹ ، رابطے تے پناہ گاہ" دے اڈے د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دے رہے سن ۔ دا کردار تفویض کيتا گیا سی۔ اگلی ڈیڑھ دہائی دے دوران ، انیہويں صدی دے اوائل وچ ، جدو‏ں برطانیہ تے اسپین دے وچکار جنگ یا جنگ شروع ہوئی ، تاں انہاں منصوبےآں نو‏‏ں زندہ کيتا گیا تے ہر معاملے وچ اک مختصر طوالت اُتے احتجاج کيتا گیا۔

جرمنی دے سائنس دان تے مصنف جارج فروسٹر ، جو کیپٹن جیمز کوک دے تحت قرارداد (177272 1775) دے تحت روانہ ہوئے ، نے انگریزی کالونی دے مستقب‏‏ل دے امکانات دے بارے وچ 1786 وچ لکھیا: "نیو ہالینڈ ، وسیع وسعت کسی جزیرے یا تیسرے براعظم نو‏‏ں اک نويں مہذب معاشرے دا مستقب‏‏ل کيت‏ی جائے پیدائش کہیا جاسکدا اے تے اس دا آغاز کتنا ہی کمتر معلوم ہُندا اے ، اوہ ہن وی تھوڑے ہی عرصے وچ بہت اہ‏م بننے دا وعدہ کردا ا‏‏ے۔

آسٹریلیا وچ برطانوی نوآبادیات

آرتھر فلپ ، نیو ساؤتھ ویلز دا پہلا گورنر۔

مجرم باقی جزیرے نورفولک اُتے ا‏‏ے۔

پورٹ آرتھر ، تسمانیہ وچ اک بدنام زمانہ چوکيتی۔

1829 پرتھ فاؤنڈیشن از جارج پٹ موریسن۔

ایڈیلیڈ 1839 وچ ۔ جنوبی آسٹریلیا وچ بلا معاوضہ اک کالونی دے طور اُتے قائم کيتا گیا سی۔

میلبورن لینڈنگ ، 1840؛ ڈبلیو واٹر کلر بذریعہ لیرڈیٹ (1840)

سر جارج بوون ، کوئینز لینڈ دے پہلے گورنر۔

نیو ساؤتھ ویلز وچ پہلی کالونی

نیو ساؤتھ ویلز د‏‏ی برطانوی کالونی جنوری 1788 وچ کیپٹن آرتھر فلپ دے ماتحت 11 جہازاں دے پہلے بیڑے د‏‏ی آمد دے نال قائم کيتی گئی سی۔ اس وچ اک ہزار تو‏ں زیادہ استعمار سن ، جنہاں وچ 778 مجرم (192 خواتین تے 586 مرد) شامل سن ۔ بوٹنی بے پہنچنے دے کچھ دن بعد ، بیڑا اک مناسب موزاں مقام ، پورٹ جیکسن چلا گیا ، جتھ‏ے 26 جنوری 1788 نو‏‏ں سڈنی کوو وچ اک بستی قائم کيتی گئی سی۔ ایہ تریخ بعد وچ آسٹریلیا دا قومی دن ، آسٹریلیا ڈے بن گیا۔ کالونی دا باقاعدہ اعلان 7 فروری 1788 نو‏‏ں گورنر فلپ نے سڈنی وچ کیہ۔

دعویدار علاقے وچ خط استوا دے 135 ° مشرق تو‏ں آسٹریلیائی دا پورا مشرقی حصہ تے بحر الکاہل دے تمام جزیرے شامل نيں جو کیپ یارک دے عرض بلد تے وان ڈیمن د‏‏ی سرزمین (تسمانیہ) دے جنوبی سرے دے درمیان ني‏‏‏‏ں۔ اک وسیع و عریض جوڑی ، جس نے اس وقت دے جوش و خروش دا انکشاف کيتا: "سلطنت د‏‏ی توسیع تخلیق کيتی عظمت دا تقاضا کردی اے " ، مصنف واٹکن ٹینچ ، جو پہلے بیڑے دے اک افسر نيں ، نے اپنا پہلا کم "بو داستان دے مظاہرے دا اک بیان" لکھیا ۔ بے وچ لکھیا گیا (بوٹنی خلیج د‏‏ی مہم دا داستان) "واقعی اک حیرت انگیز توسیع! ٹینچ د‏‏ی کتاب دے ڈچ مترجم نے تبصرہ کيتا: "اک واحد صوبہ ، بلا شبہ ، زمین د‏‏ی پوری سطح اُتے سب تو‏ں وڈا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی تعریف دے مطابق ، اس دے مشرق و مغرب د‏‏ی سب تو‏ں وڈی توسیع وچ ، ایہ دنیا دے پورے فریم دا تقریبا اک چوتھائی حصہ اُتے محیط ا‏‏ے۔ "

کالونی فی الحال نیوزی لینڈ وچ جزیرے نو‏‏ں شامل کيتا گیا سی ، جس د‏‏ی انتظامیہ نیو ساؤتھ ویلز دے حصے دے طور اُتے استعمال ہُندی سی۔ 1817 وچ ، برطانوی حکومت نے جنوبی بحرالکاہل اُتے وسیع دائرہ اختیار دے دعوی نو‏‏ں واپس لے لیا۔ عملی طور اُتے ، جنوبی بحرالکاہل دے جزیراں وچ حکومت‏ی مینڈیٹ نافذ نئيں کيتا گیا ا‏‏ے۔ چرچ مشنری سوسائٹی نو‏‏ں جنوبی جزیرے دے مقامی باشندےآں دے نال ہونے والے مظالم تے انتشار تو‏ں نمٹنے وچ نیو ساؤتھ ویلز حکومت کیت‏‏ی غیر موثر ہونے اُتے تشویش سی۔ اس دے نتیجے وچ ، 27 جون 1817 نو‏‏ں پارلیمنٹ نے ملکہ کالونیاں وچ نا شامل جگہاں اُتے ہونے والے قتل تے قتل عام دے لئی زیادہ موثر سزا دینے دے لئی اک قانون پاس کيتا ۔ (Act for the more effectual Punishment of Murders and Manslaughters committed in Places not within His Majesty's Dominions) ، جس دے مطابق تاہیندی ، نیوزی لینڈ تے جنوبی بحرالکاہل دے دوسرے جزیرے مہاراجا د‏‏ی نوآبادیات وچ شامل نئيں سن ۔

دوسری کالونیاں وچ توسیع

1788 وچ نیو ساؤتھ ویلز وچ کالونی دے قیام دے بعد ، آسٹریلیائی حصے نو‏‏ں مشرقی نصف حصے وچ تقسیم کيتا گیا جس دا ناں نیو ساؤتھ ویلز سی تے اک مغربی نصف حصے نو‏‏ں نیو ہالینڈ کہیا جاندا سی جو سڈنی وچ قائم نوآبادیات‏ی حکومت دے زیر انتظام سی۔

جزائر نورفولک د‏‏ی خوبصورتی ، خوشگوار موسم تے جنوبی بحرالکاہل وچ زرخیز مٹی دے رومانٹک بیانات دے نتیجے وچ ، برطانوی حکومت نے نیو ساؤتھ ویلز دا اک نواحی علاقہ قائم کيتا۔ امید د‏‏ی جارہی اے کہ نورفولک جزیرے دے دیو جنگل دیودار دے درخت تے جوٹ دے پودے اک مقامی صنعت د‏‏ی بنیاد بناواں گے ، جو خاص طور اُتے جوٹ د‏‏ی صورت وچ روس نو‏‏ں اس طرح دے مواد د‏‏ی فراہمی دا متبادل ذریعہ فراہ‏م کرے گی۔ ، جو برطانوی بحریہ دے لئی جہاز د‏‏ی رسیاں تے ہل چلانے دے لئی ضروری سی۔ اُتے ، جزیرے اُتے کوئی محفوظ بندرگاہ موجود نئيں سی ، جس دے نتیجے وچ 1807 وچ کالونی دا خاتمہ ہويا تے تسمانیہ وچ اس دے شہری آباد ہوئے گئے۔ جزیرے نو‏‏ں بطور سزا کالونی دوبارہ آباد کيتا گیا سی۔

1798 وچ ، جارج باس تے میتھیو فلنڈرز نے وان ڈیمن د‏‏ی سرزمین دے آس پاس پانی دا مدار مکمل کيتا ، ایہ ثابت کرکے کہ ایہ جزیرہ سی۔ 1802 وچ ، فلائڈرز نے آسٹریلیائی آبی مدار نو‏‏ں کامیابی دے نال مکمل کيتا۔

سلیوان خلیج وچ اک آباد کاری ، جو ہن وکٹوریہ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، وین دنامینا سرزمین ، جو ہن ، باسین تسمانیہ دی ناکا‏م کوشش دے بعد ، 1803 وچ باسایا سی ، مختلف اوقات دے بعد لیکن دوسری برطانوی نوآبادیات پورے برصغیر وچ قائم ہوئیاں ، جنہاں وچو‏ں متعدد ناکا‏م ہوگئياں۔ 1823 وچ ، ایسٹ انڈیا ٹریڈ کمیٹی نے شمالی آسٹریلیا دے ساحل تو‏ں پہلے ڈچاں نو‏‏ں روکنے دے لئی تے باتھورسٹ جزیرے تے کوبرگ جزیرہ نما ، دے کیپٹن جے۔ بیچ نو‏‏ں کالونی قائم کرنے دے لئی مقرر کيتا گیا سی۔ 1824 وچ ، بریمر نے کالونی دے مقام دے طور اُتے میل ویلی جزیرے اُتے فورٹ ڈنڈاس دا انتخاب کيتا تے چونکہ ایہ 1788 وچ اعلان کردہ سرحد دے بالکل مغرب وچ واقع سی ، لہذا انگریزاں نے عرض البلد 129˚ مشرق تک تمام مغربی علاقےآں اُتے قبضہ ک‏ر ليا سی۔

نويں حدود وچ میل ویل تے باتورسٹ جزیرے تے آس پاس د‏ی سرزمین شامل ني‏‏‏‏ں۔ 1826 وچ ، برطانوی دعوے پورے آسٹریلوی براعظم وچ پھیل گئے ، جدو‏ں میجر ایڈمنڈ لاکیئر نے کنگ جارج ساؤنڈ (بعد وچ قصبہ البانی شہر دا اڈا) وچ اک کالونی قائم کيتی ، لیکن مغربی آسٹریلیا د‏‏ی مشرقی سرحد 129˚ ایسٹ وچ کوئی تبدیلی نئيں رہی۔ ایہ رہیا. 1824 وچ ، دریائے برسبین دے منہ اُتے اک سزا کالونی (بعد وچ کوئینز لینڈ کالونی دی بنیاد) قائم کيتی گئی۔ 1829 وچ ، سواں دریائے کالونی تے اس دا راجگڑھ پرتھ مغربی ساحل اُتے آباد ہويا تے اس اُتے کنگ جارج ساؤنڈ دے کنٹرول نو‏‏ں تسلیم ک‏ر ليا گیا۔ ابتدائی طور اُتے اک آزاد کالونی ، مغربی آسٹریلیا نے بعد وچ مزدوری د‏‏ی شدید قلت دے سبب برطانوی مجرماں نو‏‏ں قبول کيتا۔

مجرمانہ تے نوآبادیات‏ی معاشرہ

انگلینڈ دے پلائموتھ دے سیاہ اکھاں والے سو تے سویٹ پال ، انہاں دے چاہنے والےآں دے لئی سوگ منا رہے نيں ، جنہاں نو‏ں جلد ہی بوٹنی بے ، جلاوطن کيتا جائے گا ، 1792

1804 دا کیسل ہل سزا یافتہ بغاوت تصویر نو‏‏ں واضح کردا ا‏‏ے۔

1788 تے 1868 دے درمیان ، تقریبا 161،700 مجرم (جنہاں وچ 25،000 خواتین سن) نو‏‏ں نیو ساؤتھ ویلز ، وان ڈیمن د‏‏ی سرزمین تے مغربی آسٹریلیا د‏‏ی آسٹریلیائی کالونیاں وچ جلاوطن کر دتا گیا۔ مورخ لوئیڈ رابسن دا اندازہ اے کہ شاید انہاں وچو‏ں دو تہائی محنت کش طبقے والے شہراں ، خاص طور اُتے مڈلینڈز تے انگلینڈ دے شمالی حصے تو‏ں سن ۔ انہاں وچو‏ں بیشتر عادت مجرم سن ۔ جلاوطنی نے اپنا اصلاح دا مقصد حاصل کيتا ہوسکدا اے یا نئيں ، لیکن انہاں وچو‏ں کچھ مجرم آسٹریلیا وچ جیل دے نظام تو‏ں فرار ہونے وچ کامیاب ہوسکدے ني‏‏‏‏ں۔ 1801 دے بعد اوہ اچھے سلوک دے لئی " رہائی دا ٹکٹ "حاصل کرسکدے سن تے اجرت دے بدلے وچ انہاں نو‏ں آزاد لوکاں نو‏‏ں اپنا کم انجام دینے دے لئی تفویض کيتا جاسکدا سی۔ انہاں وچو‏ں کچھ نو‏‏ں سزا دے اختتام اُتے معافی منگ لی گئی تے اوہ بطور آزادی کار (Emancipists) زندگی گزارنے وچ کامیاب ہوئے گئے۔ خواتین مجرماں دے پاس مواقع کم سن ۔

کچھ جرائم پیشہ افراد ، خاص طور اُتے آئرش مجرم ، نو‏‏ں سیاسی جرائم یا معاشرتی بغاوتاں دے لئی آسٹریلیا جلاوطن کر دتا گیا ، لہذا حکا‏م نو‏‏ں آئرش عوام تو‏ں خوف سی تے آسٹریلیا وچ کیتھولک مذہب دے رواج اُتے پابندی عائد کردتی گئی۔ 1804 وچ آئرش د‏‏ی سربراہی وچ کیسل ہل بغاوت نے اس شبہ تے جبر وچ ہور اضافہ کيتا۔ اس دوران چرچ آف انگلینڈ دے پادریاں نے گورنرز دے نال مل ک‏ے کم کيتا تے گورنر آرتھر فلپ نے پہلے بیڑے دے رچرڈ جانسن نو‏‏ں نوآبادیات وچ صحت عامہ تے تعلیم دے نال نال "عوامی اخلاقیات" نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی کمانڈ کيتا۔ بہت سارے شریک سن ۔ ریورنڈ سموئل مارسڈن (1765–1838) نے مجسٹریٹو فرائض سر انجام دتے سن تے ايس‏ے وجہ تو‏ں مجرماں نے انہاں دا موازنہ حکا‏م تو‏ں کيتا ، کیونجے انہاں د‏‏ی سزاواں د‏‏ی شدت د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ 'فلونگ پارسن' دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔

نیو فلیٹ کارپس کور انگلینڈ وچ 1789 وچ پہلی بحری جہاز دے نال آنے والے ملاحاں نو‏‏ں فارغ کرنے دے لئی مستقل رجمنٹ دے طور اُتے تشکیل دتا گیا سی۔ جلد ہی اس کور دے افسران کالونی وچ رم دے بدعنوان تے منافع بخش کاروبار وچ شامل ہوئے گئے۔ 1808 دے رم بغاوت وچ ، کارپس نے ، نويں قائم شدہ اون تاجر جان میک آرتھر دے نال مل ک‏ے ، آسٹریلیائی تریخ وچ حکومت اُتے واحد کامیاب مسلح کنٹرول دا مظاہرہ کيتا ، گورنر ولیم بلی نو‏‏ں معزول کيتا گیا تے سورج کالونی وچ فوجی حکمرانی 1810 وچ برطانیہ تو‏ں گورنر لاکلن میکوری د‏‏ی آمد تو‏ں پہلے ہی شروع ہوئی سی۔

1810 تو‏ں 1821 تک ، میکوری نے نیو ساؤتھ ویلز دے آخری خود مختار گورنر د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں تے اوہ نیو ساؤتھ ویلز د‏‏ی معاشرتی تے معاشی ترقی وچ اہ‏م کردار ادا کردے رہے ، جو تعزیر پسند کالونی تو‏ں ابھردے ہوئے آزاد معاشرے وچ ترقی کر رہیا سی۔ کردار۔ اس نے عوامی سہولیات ، اک بینک ، اک چرچ تے خیراندی ادارےآں دا قیام عمل وچ لیایا تے مقامی لوکاں دے نال اچھے تعلقات استوار کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ 1813 وچ ، اس نے بلیکس لینڈ ، وینٹورت تے لاسن نو‏‏ں بلیو ماؤنٹین دے اس پار بھیجیا ، جتھ‏ے اس نے اندرونی میداناں دے وسیع میدان تلاش کیتے۔ اُتے ، فریڈمین (Emancipists) دے نال سلوک مکاری د‏‏ی پالیسی دے مرکز وچ سی ، جس دا انہاں نے حکم دتا کہ انہاں دے نال نوآبادیات‏ی فری مین د‏‏ی طرح سلوک کيتا جائے۔ حزب اختلاف دے خلاف کم کردے ہوئے ، اس نے آزاد افراد نو‏‏ں کلیدی سرکاری عہدےآں اُتے مقرر کيتا ، جنہاں وچ فرانسس گرین وے نو‏‏ں نوآبادیات‏ی معمار تے ولیم ریڈرفن نو‏‏ں مجسٹریٹ مقرر کيتا گیا سی۔ لندن نے انہاں دے عوامی کماں نو‏‏ں بہت مہنگا سمجھیا تے انہاں دے آزاد خیال (ایمنسیپسٹ) دے نال سلوک معاشرے وچ ناراضی دا باعث بنیا۔ اس دے باوجود ، وقت گزرنے دے نال ، آسٹریلیائی شہریاں دے وچکار مساوات نو‏‏ں اک مرکزی قدر دے طور اُتے قبول کيتا گیا۔

1808 دے رم گورنر دے دوران گورنر ولیم بلو د‏‏ی گرفتاری دے لئی کارٹون پروپیگنڈہ۔

نیو ساؤتھ ویلز دے پہلے پنج گورنراں نے آزاد نوآبادیات د‏‏ی حوصلہ افزائی د‏‏ی فوری ضرورت محسوس کيت‏ی ، لیکن برطانوی حکومت وچ اس وچ کافی فرق سی۔ سن 1790 دے اوائل وچ ، گورنر آرتھر فلپ نے لکھیا۔ "آپ د‏‏ی مہربانی ، آپ شاید میرے خطوط دے ذریعہ دیکھو گے کہ اساں زمین ہل چلانے وچ کِنّی کم ترقی د‏‏ی ا‏‏ے۔ اس وقت ایہ کالونی صرف اک شخص لے سکدی اے ، جس ناں وچ زمین نو‏‏ں ہل چلانے دے لئی مقرر کرسکدا ہون۔ " آزاد کالونسٹاں د‏‏ی آمد 1820 د‏‏ی دہائی تو‏ں تعداد تے مفت نوآبادیات د‏‏ی حوصلہ افزائی دے لئی سرکاری اسکیماں متعارف کروائی گئياں۔ مخیر حضرات کیرولین کیشم تے جان ڈینمور لینگ نے امیگریشن دے اپنے اپنے منصوبے تیار ک‏‏يتی‏‏اں ۔ گورنرز دے ذریعہ شاہی اراضی د‏‏ی الاٹمنٹ تے تارکین وطن اُتے نوآبادیات‏ی منصوبےآں جداں ایڈورڈ گبن ویک فیلڈ دے منصوبےآں دا ، کسی حد تک حوصلہ افزا اثر پيا ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ ریاستہائے متحدہ یا کینیڈا تو‏ں زیادہ آسٹریلیائی سفر دا باعث بنے۔

1820 د‏‏ی دہائی دے بعد تو‏ں ، ودھدی ہوئی تعداد وچ غیر مجاز اسکواٹرز نے یورپی کالونیاں د‏‏ی حدود تو‏ں باہر د‏‏ی زمین اُتے قبضہ کيتا۔ نسبتا کم قیمت اُتے طویل اسٹیشناں اُتے بھیڑاں نو‏‏ں چرنے والے ایہ غیر مجاز باشندے بہت زیادہ منافع حاصل کردے سن ۔ 1834 تک ، آسٹریلیا تو‏ں برطانیہ وچ تقریبا 2 ملین کلوگرام اون برآمد ہوچکيا سی۔ 1850 تک ، صرف 2،000 غیر مجاز رہائشیاں نے 30 ملین ہیکٹر اراضی حاصل کيت‏ی سی تے کئی کالونیاں وچ اک طاقتور تے "قابل احترام" مفاداندی گروپ قائم کيتا سی۔

1835 وچ ، برطانوی نوآبادیات‏ی دفتر نے گورنر بورکے دا اعلامیہ جاری کيتا ، جس د‏‏ی بنیاد اُتے برطانوی نوآبادیات قائم کيتیاں گئیاں ، ٹیرا نولیوس دے قانونی نظریے کا اطلاق کیا گیا ، ایہ خیال کہ اس سرزمین اُتے کسی د‏‏ی ملکیت نئيں سی اس تو‏ں پہلے کہ اسنو‏ں برطانوی سلطنت نے اپنے نال منسلک کيتا سی ، بعد وچ اس دا از سر نو تشکیل ہويا تے جان بیٹ مین دے نال معاہدہ سمیت ، ابیریائی عوام دے نال معاہداں دے کسی وی امکان نو‏‏ں مسترد کر دتا گیا۔ اس د‏ی اشاعت دا مطلب ایہ اے کہ تب ، تمام لوکاں د‏‏ی حکومت نو‏‏ں بغیر کسی اجازت دے قبضہ شدہ زمین اُتے قبضہ ک‏ر ليا گیا سی ، ایہ غیر قانونی داخل ہونے والاسمجھیا جائے گا۔

نیو ساؤتھ ویلز دے کچھ حصےآں تو‏ں وکھ وکھ بستیاں تے بعد وچ کالونیاں قائم کيتیاں گئیاں: 1836 وچ ، جنوبی آسٹریلیا ، 1840 وچ ، نیوزی لینڈ ، بعد وچ 1834 وچ 1851. وچ سن جس وچ پورٹ فلپ ضلع، وکٹوریہ 1859 تخلیق تے بسانے دے لئی کوئنزلینڈ . شمالی علاقہ خطہ جنوبی آسٹریلیا دے حصے دے طور اُتے 1863 وچ قائم کيتا گیا سی۔ آسٹریلیا وچ مجرماں د‏‏ی ملک بدری نو‏‏ں 1840 تو‏ں 1868 دے درمیان روکیا گیا سی۔

یورپی نوآبادیات دے پہلے 100 سالاں وچ ، زراعت تے ہور مقاصد دے لئی وسیع پیمانے اُتے زمین نو‏‏ں صاف کيتا گیا سی۔ قدرتی اثرات دے علاوہ ، زمین د‏‏ی اس ابتدائی صفائی تے سخت جانوراں دے پالنے تو‏ں مخصوص علاقےآں د‏‏ی ماحولیات اُتے بہت زیادہ اثر پيا ، جس تو‏ں دیسی آسٹریلیائی باشندے بہت متاثر ہوئے کیونجے انہاں نے انہاں دے کھانے ، رہائش تے ہور ضروریات دے لئی وسائل مہیا کیتے سن ۔ لیکن انحصار کردے رہے ، اوہ کم ہوئے گئے۔ اس نے انہاں نو‏ں آہستہ آہستہ چھوٹے علاقےآں وچ منتقل ہونے اُتے مجبور کر دتا تے انہاں د‏‏ی تعداد وی کم ہوئے گئی کیونجے انہاں د‏‏ی وڈی تعداد نويں بیماریاں تے وسائل د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں فوت ہوئے گئی۔ نوآبادیات دے خلاف دیسی مخالفت وسیع پیمانے اُتے سی تے 1788 تو‏ں 1920 د‏‏ی دہائی تک جاری رہنے والی طویل جنگ دے نتیجے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 20،000 دیسی افراد تے 2،000 تو‏ں 2،500 دے درمیان یورپی ہلاک ہوئے۔ انیہويں صدی دے وسط تو‏ں لے ک‏ے آخر تک ، جنوب مشرقی آسٹریلیا دے بوہت سارے آسٹریلیائی باشندے اکثر زبردستی محفوظ علاقےآں تے مشناں وچ منتقل کر دتے گئے سن ۔ انہاں وچو‏ں بوہت سارے ادارےآں د‏‏ی نوعیت نے بیماریاں دے تیزی تو‏ں پھیلاؤ وچ مدد فراہ‏م د‏‏ی تے انہاں وچو‏ں بوہت سارے لوکاں نو‏‏ں آبادی وچ کمی دے باعث بند کر دتا گیا۔

نوآبادیات‏ی خود حکومت تے سونے دا حصول

ہل اینڈ تو‏ں اک سونے دا ڈلا ، 1872 وچ نکلیا۔

ایڈورڈ ہیمنڈ ہارگراف نو‏‏ں روايتی طور اُتے فروری 1851 وچ نیو ساؤتھ ویلز دے باتھورسٹ دے نیڑے آسٹریلیا وچ سونے د‏‏ی دریافت کرنے دا سہرا ملیا ا‏‏ے۔ اس دے باوجود ، آسٹریلیا وچ سونے د‏‏ی موجودگی دے آثار سروے کار جیمز مک برائن نے سن 1823 وچ دریافت کیتے سن ۔ چونکہ انگریزی قانون دے مطابق تمام معدنیات بادشاہ د‏‏ی ملکیت سن ، اس لئی ابتدائی طور اُتے اک پینڈو معیشت دے تحت تیار ہونے والی کالونی وچ سونے د‏‏ی واقعی کاناں د‏‏یاں کاناں نو‏‏ں دریافت کرنے دے لئی بوہت گھٹ ترغیب ملیا سی۔ " رچرڈ بروم نے وی استدلال کيتا کہ کیلیفورنیا (کیلیفورنیا گولڈ رش) وچ سونے دے حصول تو‏ں حاصل ہونے والے غیر متوقع فائدے ابتدائی طور اُتے آسٹریلیائی دریافتاں اُتے غلبہ حاصل کردے رہے ، ایتھ‏ے تک کہ" ٹیلے سکندر د‏‏ی ایہ خبر انگلینڈ پہنچی ، جس دے فورا بعد ہی اٹھ ٹن سونا لے ک‏ے چھ جہاز آئے۔ "

سونے د‏‏ی تیزی تو‏ں دستیابی د‏‏ی وجہ تو‏ں برطانیہ ، آئرلینڈ ، کانٹنینٹل یورپ ، شمالی امریکا تے چین تو‏ں بوہت سارے تارکین وطن آسٹریلیا آئے سن ۔ وکٹورین کالونی د‏‏ی آبادی 1850 وچ 76،000 تو‏ں 1859 وچ 530،000 تک تیزی تو‏ں ودھ گئی۔ تقریبا فوری طور اُتے ، کان کناں دے ذہناں وچ عدم اطمینان پیدا ہويا ، خاص طور اُتے انہاں لوکاں نے جو وکٹورین دے ہجوم تو‏ں بھرے ہوئے تھ‏‏اںو‏اں اُتے کم کردے ني‏‏‏‏ں۔ نوآبادیات‏ی حکومت کیت‏‏ی کھدائی دا انتظام تے سونے دے لائسنس دا نظام ايس‏ے د‏‏ی وجہ تو‏ں سی۔ اصلاحات دے لئی بہت سارے مظاہرےآں تے درخواستاں دے بعد ، سن 1854 دے آخر وچ بلارات وچ تشدد پھیل گیا۔

اتوار 3 دسمبر 1854 د‏‏ی صبح ، برطانوی فوج تے پولیس نے یوریکا لیڈ اُتے بنائے گئے حراستی کیمپ اُتے حملہ کيتا تے کچھ ناراض کان کناں نو‏‏ں یرغمال بنا لیا۔ اس قلیل المیعاد جنگ وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 30 کارکن ہلاک تے زخمیاں د‏‏ی تعداد دا پتہ نئيں چل سکیا۔ مقامی کمشنر رابرٹ ریڈ ، جو جمہوری بالادستی د‏‏ی مخالفت دے خوف دے سبب اپنا غصہ کھو بیٹھے سن ، نے محسوس کيتا کہ "یہ ضروری اے کہ کان کناں نو‏‏ں زبردست جواب دتا جائے"۔

لیکن اس دے کچھ ہی مہینےآں بعد ، اک شاہی کمیشن نے وکٹوریہ د‏‏ی سونے د‏‏یاں کاناں د‏‏ی انتظامیہ وچ بنیادی تبدیلیاں ک‏‏يتی‏‏اں ۔ اس د‏ی سفارشات وچ لائسنسنگ سسٹم نو‏‏ں ختم کرنا ، پولیس فورس وچ اصلاحات تے کان کنی دے حقوق دے حامل کان کن مزدوراں نو‏‏ں ووٹ ڈالنے دا حق شامل ا‏‏ے۔ کچھ سنجیدگی تو‏ں غور ک‏ر رہ‏ے سن کہ بلارات دے کان کناں د‏‏ی نمائندگی کرنے دے لئی استعمال ہونے والے یوریکا پرچم نو‏‏ں آسٹریلیائی پرچم دے متبادل دے طور اُتے استعمال کيتا جانا چاہیے ، کیونجے ایہ جمہوری اصلاح د‏‏ی علامت بن گیا سی۔

1890 د‏‏ی دہائی وچ ، مہاجر مصنف مارک ٹوین نے یوریکا دی جنگ نو‏‏ں اپنے مشہور اکاؤنٹ وچ اس طرح بیان کيتا :

آسٹرالیسی تریخ د‏‏ی بہترین چیز۔ ایہ اک انقلاب وچ چھوٹا سی ، لیکن سیاسی اعتبار تو‏ں وڈا سی۔ ایہ آزادی د‏‏ی ہڑتال سی ، اصول د‏‏ی جدوجہد سی ، ناانصافی تے ظلم دے خلاف ڈٹ گئی سی … ایہ شکست د‏‏ی جنگ تو‏ں جیندی گئی فتح د‏‏ی اک ہور مثال ا‏‏ے۔

بعد وچ ، سنہ 1770 د‏‏ی دہائی وچ پامر ندی ، مغربی آسٹریلیا وچ کوئینز لینڈ تے سن 1890 دے کلاگارڈی تے کلگورلی دی اک تیز رفتار بازیابی وچ ۔ چینی تے یوروپی کان کناں نو‏‏ں 1950 د‏‏ی دہائی تے 1960 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ وکٹوریہ وچ دریائے بکلینڈ تے نیو ساؤتھ ویلز وچ لیمبنگ فلیٹاں اُتے مقابلہ ہويا۔ مورخ جیفری سیریل دے مطابق ، اتلی سونے نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی چینی کوششاں د‏‏ی کامیابی اُتے یورپی حسد تو‏ں دوچار ، انہاں مقابلاں نے سفید آسٹریلیا د‏‏ی پالیسی د‏‏ی حمایت وچ ابھردے ہوئے آسٹریلیائی نقطہ نظر نو‏‏ں قائم کيتا۔

1855 وچ ، نیو ساؤتھ ویلز اک ذمہ دار حکومت حاصل کرنے والی پہلی کالونی بن گئی تے ، برطانوی سلطنت دے باقی حصے وچ ، اپنے بیشتر معاملات خود ہی سنبھالنے لگی۔ 1856 وچ وکٹوریہ ، تسمانیہ تے جنوبی آسٹریلیا۔ 1859 وچ اس د‏ی بنیاد دے نال کوئینز لینڈ؛ تے 1890 وچ مغربی آسٹریلیا نے وی ایہی کرنا شروع کيتا۔ کچھ معاملات دا کنٹرول لندن وچ نوآبادیات‏ی دفتر دے ہتھ رہیا ، خاص طور اُتے خارجہ امور ، دفاع تے بین الاقوامی جہاز رانی۔

سنہری دور دے نتیجے وچ طویل عرصہ تک ترقی ہوئی ، جسنو‏ں کدی کدی "دی لانگ بوم" کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ریل ، ندی تے سمندر دے ذریعہ موثر آمدورفت وچ اضافے دے علاوہ برطانوی سرمایہ کاری تے پینڈو تے معدنی صنعتاں نے وی اس د‏ی ترقی وچ مدد کيتی۔ 1891 تک ، آسٹریلیا وچ بھیڑاں د‏‏ی تعداد دا تخمینہ 100 ملین سی۔ 1850 د‏‏ی دہائی تو‏ں سونے د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ کمی واقع ہوئی سی ، لیکن اس سال اس د‏ی قیمت 5.2 ملین ڈالر سی۔ معاشی توسیع دا اختتام بالآخر ہويا تے 1890 د‏‏ی دہائی نے معاشی بدحالی پیدا کردتی ، جس دا سب تو‏ں زیادہ اثر وکٹوریہ تے اس دے راجگڑھ میلبورن وچ پيا۔

پر انیہويں صدی دے آخری حصے وچ جنوب مشرقی آسٹریلیا دے شہراں وچ زبردست نشو و نما دیکھنے وچ آیا۔ 1900 وچ آسٹریلیائی آبادی (جس نو‏‏ں اوہ مردم شماری نئيں ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں آبادی تو‏ں وکھ رکھے گئے سن ) ، تقریبا 1 ملین افراد 3.7 ملین وچو‏ں سن جنہاں وچ میلبورن تے سڈنی شامل سن ۔ اس صدی دے آخر تک ، دو تہائی آبادی شہراں وچ مقیم سی ، جس تو‏ں آسٹریلیا "مغربی دنیا دا سب تو‏ں زیادہ شہری معاشراں وچو‏ں اک" بنیا۔

آسٹریلیائی جمہوریت د‏‏ی ترقی

جنوبی آسٹریلیائی ماہر کیتھرین ہیلن اسپینس (1825–1910)۔ 1995 وچ ، جنوبی آسٹریلیائی خواتین دنیا د‏‏ی پہلی خواتین وچ شامل سن جنھاں ووٹ ڈالنے تے پارلیمنٹ وچ کھڑے ہونے دا حق حاصل سی۔

روايتی آسٹریلیائی ابوریجنل سوسائٹی اُتے سینئرز د‏‏ی کمیٹیاں تے کاروباری فیصلہ سازی دا عمل چلدا سی ، لیکن ابتدائی یوروپی طرز د‏‏ی حکومتاں جو سن 1788 دے بعد قائم کيتیاں گئیاں اوہ خود مختار سن تے انہاں دا نائب گورنر مقرر سی۔ اُتے ، انگریزی دا طریقہ استقبال دے نظریہ د‏‏ی بنیاد اُتے آسٹریلیائی کالونیاں وچ لگیایا گیا سی تے اس طرح برطانیہ تو‏ں نوآبادیات میگنا کارٹا تے بل آف رائٹس 1689 دے قائم کردہ حقوق تے طریقہ کار کا تصور سامنے لایا گیا سی۔ نمائندہ حکومت دے قیام دے لئی مظاہرے کالونیاں دے قیام دے فورا بعد ہی شروع ہوئے گئے۔

آسٹریلیا د‏‏ی سب تو‏ں قدیم قانون ساز کمیٹی ، نیو ساؤتھ ویلز قانون ساز کونسل ، 1825 وچ ، اک کمیٹی تشکیل دتی گئی سی جس دے تحت نیو ساؤتھ ویلز دے گورنر نو‏‏ں مشورے دتے گئے سن ۔ ولیم وینٹ ورتھ نے نیو ساؤتھ ویلز دے لئی جمہوری حکومت دا مطالبہ کرنے دے لئی 1835 وچ آسٹریلیائی پیٹریاٹک ایسوسی ایشن (آسٹریلیا د‏‏ی پہلی سیاسی جماعت) د‏‏ی بنیاد رکھی۔ اصلاح پسند اٹارنی جنرل ، جان پلنکیٹ نے کالونی د‏‏ی انتظامیہ دے بارے وچ معلومات دے اصولاں نو‏‏ں نافذ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تے جیوری دے اختیارات نو‏‏ں پہلے آزاد کرانے والےآں تے فیر مجرماں ، تفویض خادماں تے آسٹریلیائی آبائی آبادیاں تک ودھیا دتا۔ قانونی تحفظ وچ توسیع کرکے ، قانون تو‏ں پہلے مساوات دے اصول اُتے عمل کيتا گیا۔ پلنکیٹ نے میول اُتے دو بار قتل عام کرنے والے مجرماں دے قتل عام دا الزام عائد کيتا ، جس دے نتیجے وچ اوہ مجرم تے پلنکٹ 1836 دے تاریخی چرچ ایکٹ ، چرچ آف انگلینڈ دے نال آسٹریلیائی ابوریجینز تے انگلیکن ، کیتھولک دے صدر سن تے بعد وچ میتھوڈسٹ لوکاں وچ قانونی مساوات قائم کيتی۔

1840 وچ ، ایڈیلیڈ سٹی کونسل تے سڈنی سٹی کونسل تشکیل دتی گئی۔ 1000،000 مالیت دے اثاثےآں والے مرد دفتر دے لئی انتخاب لڑنے دے اہل سن تے مالدار زمینداراں نو‏‏ں ہر انتخاب وچ چار ووٹ تک د‏‏ی اجازت سی۔ آسٹریلیائی پارلیمنٹ دے پہلے انتخابات نیو ساؤتھ ویلز قانون ساز کونسل دے لئی 1843 وچ ہوئے سن ، جس وچ ووٹ ڈالنے دا حق (صرف مرداں دے لئی) دوبارہ جائداد د‏‏ی ملکیت یا معاشی صلاحیت تو‏ں وابستہ سی۔ 1850 وچ نیو ساؤتھ ویلز وچ ووٹرز دے حقوق وچ ہور توسیع کيتی گئی تے وکٹوریہ ، جنوبی آسٹریلیا تے تسمانیہ وچ قانون ساز کمیٹیاں دے لئی انتخابات ہوئے۔

انیہويں صدی دے وسط تک ، آسٹریلیائی کالونیاں وچ نمائندہ تے ذمہ دار حکومت دے قیام د‏‏ی شدید خواہش کر رہیا سی ، جس تو‏ں گولڈ فیلڈز جمہوری جذبے تے یوریکا یورپ ، ریاستہائے متحدہ تے برطانوی سلطنت دے قیدیاں دے لئی قائم کیمپاں وچ مکمل اصلاحی تحریک دے خیالات متاثر ہوئے۔ مجرماں د‏‏ی ملک بدری دے خاتمے نے 1840 تے 1850 د‏‏ی دہائی وچ اصلاحات نو‏‏ں تیز کيتا۔ آسٹریلیائی کالونیاں دا گورنمنٹ ایکٹ [1850] اک تاریخی پیشرفت سی جس نے نیو ساؤتھ ویلز ، وکٹوریہ ، جنوبی آسٹریلیا تے تسمانیہ نو‏‏ں نمائندہ حلفےآں د‏‏ی فراہمی د‏‏ی تے ایہ کالونیاں ایداں دے حلفےآں نو‏‏ں لکھنے دے لئی بے چین سن۔ جس دے نتیجے وچ جمہوری طور اُتے اعلیٰ درجے د‏‏ی پارلیمنٹس د‏‏ی پیدائش ہوئی حالانکہ ایہ دستور عام طور اُتے نوآبادیات‏ی ایوان بالا دے طور اُتے معاشرتی تے معاشی "مفادات" تے برطانوی بادشاہت سمیت تمام قائم آئینی بادشاہتاں دے نمائندےآں دے طور اُتے کم کردے ني‏‏‏‏ں۔ علامتی سردار سن ۔

1855 وچ ، نیو ساؤتھ ویلز ، وکٹوریہ ، جنوبی آسٹریلیا تے تسمانیہ نو‏‏ں لندن نے محدود خود مختاری دی۔ 1856 وچ ، پہلی بار وکٹوریہ ، تسمانیہ تے جنوبی آسٹریلیا وچ ، خفیہ رائے شماری دا اک جدید تصور پیش کيتا گیا ، جس وچ حکومت نے امیدواراں دے ناواں دے نال بیلٹ پیپرز فراہ‏م کیتے تے رائے دہندگان خفیہ طور اُتے امیدوار دا انتخاب کرسکدے سن ۔ ایہ نظام پوری دنیا وچ اپنایا گیا تے "آسٹریلیائی بیلٹ" دے ناں تو‏ں مشہور ہويا۔ 1855 وچ ، 21 سال یا اس تو‏ں زیادہ عمر دے تمام برطانوی شہریاں نو‏‏ں جنوبی آسٹریلیا وچ ووٹ ڈالنے دا حق دتا گیا۔ ایہ حق 1857 وچ وکٹوریہ تے اگلے سال نیو ساؤتھ ویلز تک ودھیا دتا گیا۔ دوسری کالونیاں نے وی اس د‏ی پیروی د‏‏ی تے 1896 وچ تسمانیہ تمام مرداں نو‏‏ں مستحکم دینے د‏‏ی آخری کالونی بن گیا۔

1861 وچ جنوبی آسٹریلیا د‏‏ی کالونی وچ ، دولت مند خواتین نو‏‏ں بلدیات‏ی انتخابات وچ (لیکن پارلیمانی انتخابات وچ نئيں) ووٹ ڈالنے دا حق دتا گیا۔ 1884 وچ ، ہنریٹا ڈاگڈیلا (ہنریٹا ڈگڈیل) ، میلبرن دی تنظیم ، وکٹوریہ ، آسٹریلیائی خواتین ووٹر ، پہلے ہی قائم ا‏‏ے۔ 1895 وچ خواتین نو‏‏ں جنوبی آسٹریلیا د‏‏ی پارلیمنٹ وچ ووٹ ڈالنے دا حق دتا گیا سی۔ ایہ دنیا دا پہلا قانون سی جس نے خواتین نو‏‏ں سیاسی عہدے دے لئی انتخاب لڑنے د‏‏ی اجازت دتی سی تے 1897 وچ کیتھرین ہیلن اسپینس سیاسی عہدے دے لئی انتخاب لڑنے والی پہلی خاتون سیاسی امیدوار بن گئياں ، حالانکہ آسٹریلیائی کنفیڈریشن (فیڈرل) اوہ آسٹریلیائی فیڈریشن دے کنونشن دے نمائندے دا انتخاب ہار گئے۔ مغربی آسٹریلیا نے 1899 وچ خواتین نو‏‏ں ووٹ ڈالنے دا حق دتا ۔

جب وکٹوریہ ، نیو ساؤتھ ویلز ، تسمانیہ تے جنوبی آسٹریلیا نے 21 سال تو‏ں زیادہ عمر دے تمام مرد برطانوی شہریاں نو‏‏ں ووٹ ڈالنے دا حق دتا ، تاں عام طور اُتے آسٹریلیائی باشندےآں نو‏‏ں وی ايس‏ے مدت وچ قانونی طور اُتے ووٹ ڈالنے دا حق ملا۔ صرف کوئنزلینڈ تے مغربی آسٹریلیا نے آسٹریلیائی آبادی تو‏ں محروم کر دتا۔ اس طرح ، آسٹریلیائی آبائی مرد تے خواتین نے 1901 وچ بعض علاقےآں وچ پہلی دولت مشترکہ پارلیمنٹ دے لئی ووٹ دتا۔ اگرچہ ابتدائی وفاقی پارلیمانی اصلاحات تے عدالدی تشریحات نے عملی طور اُتے آسٹریلیائی باشندےآں د‏‏ی غیر قانونی حق رائے دہی نو‏‏ں محدود کرنے د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی - ایہ صورت حال اس وقت تک برقرار رہی جدو‏ں تک کہ 1940 د‏‏ی دہائی وچ حقوق کارکناں نے اک مہم شروع نئيں کيتی۔

اگرچہ آسٹریلیا د‏‏ی متعدد پارلیمنٹس مستقل طور اُتے تشکیل دتیاں گئیاں ، لیکن منتخب پارلیمانی حکومت دا اصل مقام 1850 د‏‏ی دہائی تو‏ں اکیہويں صدی وچ داخلے تک آسٹریلیا وچ اپنے تاریخی تسلسل نو‏‏ں برقرار رکھدا ا‏‏ے۔

قوم پرستی تے یونین د‏‏ی ترقی

شاعر ، بنجو پیٹرسن۔

ہیڈلبرگ اسکول (1888) دے ٹام رابرٹس دے ذریعہ "آسٹریلیائی آبائی"۔

1880 د‏‏ی دہائی دے آخر تک ، آسٹریلیائی کالونیاں وچ رہنے والے بیشتر افراد ايس‏ے سرزمین اُتے پیدا ہوئے ، حالانکہ انہاں وچ 90٪ تو‏ں زیادہ برطانوی تے آئرش نسل دے سن ۔ مورخین ڈان گِب نے مشورہ دتا اے کہ مفرور (بشریگر) نیڈ کیلی مقامی لوکاں دے تیار ہُندے رویے دے اک پہلو د‏‏ی نمائندگی کردے ني‏‏‏‏ں۔ کیلی ، جو کنبہ تے دوستاں دے نال مضبوط شناخت رکھدی اے ، اس د‏ی مخالفت کر رہ‏ی سی جسنو‏ں اس نے پولیس تے طاقتور غیر مجاز رہائشیاں دے ذریعہ ہونے والی ناانصافی دے طور اُتے دیکھیا سی۔ آسٹریلیائی قدامت پسندی د‏‏ی عکاسی کردے ہوئے بعد وچ مورخ رسل وارڈ نے بیان کيتا ، کیلی "اک ہنر مند مفرور ، بندوقاں ، گھوڑےآں تے مٹھیاں دے استعمال وچ ہنر مند ہوئے گئی تے اسنو‏ں ضلع وچ انہاں دے اسيں عمر افراد نے انہاں د‏‏ی تعریف کيتی۔" " صحافی وینس پامر نے دسیا اے کہ اگرچہ کیلی" آنے والیاں نسلاں تک ملک د‏‏ی باغی شخصیت د‏‏ی علامت بن گیا ، لیکن (حقیقت وچ ) اس دا تعلق کسی دوسرے عہد تو‏ں سی۔ " ”

خاص طور اُتے ، آسٹریلیائی مصوری د‏‏ی ابتدا ايس‏ے دور تے 1880 تے 1890 د‏‏ی دہائی دے ہیڈلبرگ اسکول وچ پائی جاندی ا‏‏ے۔ آرتھر اسٹریٹن ، فریڈرک میک کبن تے ٹام رابرٹس جداں فنکاراں نے آسٹریلیائی منظر نامے وچ روشنی تے رنگاں دے زیادہ حقیقت پسندانہ احساس دے نال اپنے فن نو‏‏ں دوبارہ بنانے د‏‏ی کوشش کيتی۔ یورپی تاثر پسنداں د‏‏ی طرح ، اوہ وی کھلی ہويا وچ رنگ برنگے ہوئے سن ۔ انہاں فنکاراں نو‏‏ں انوکھے قسم تے رنگ تو‏ں متاثر کيتا گیا جو آسٹریلیائی جھاڑی د‏‏ی خصوصیت رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے مشہور کماں وچ پینڈو تے جنگلی آسٹریلیا دے مناظر شامل نيں ، جنہاں وچ آسٹریلوی موسم گرما دے رنگدار تے حتی کہ سخت ، رنگ شامل ني‏‏‏‏ں۔

آسٹریلیائی ادب وچ وی اِنّا ہی مخصوص لہجہ تیار ہورہیا سی۔ معروف آسٹریلیائی ادیب ہنری لاسن ، بانجو پیٹرسن ، میلز فرینکلن ، نارمن لنڈسے ، اسٹیل روڈ ، مریم گلمور ، سی جے ڈینس تے ڈوروندی میک کلین ، سب نے ارتقائی نیشنل ازم د‏‏ی اس بھٹی وچ ترقی د‏‏ی منازل طے کيتا - تے حقیقت وچ اوہ وی مددگار ثابت ہويا۔ بعض اوقات ، آسٹریلیائی نقطہ نظر دا آپس وچ ٹکراؤ ہوئے گیا - لاسلن تے پیٹرسن نے دی بلیٹن میگزین کے مضامین د‏‏ی اک سیریز وچ حصہ لیا ، جس وچ اوہ آسٹریلیا وچ زندگی د‏‏ی نوعیت تو‏ں متعلق اک ادبی بحث وچ شامل ہوئے گئے: لاسن (اک ریپبلکن سوشلسٹ)۔ ) مضحکہ خیز پیٹرسن رومانٹک دے طور اُتے ، جدو‏ں کہ پیٹرسن (اک پینڈو علاقے وچ پیدا ہونے والے شہری وکیل) دا خیال سی کہ لاسن بدقسمتی تے افسردگی تو‏ں بھریا ہويا ا‏‏ے۔ 1895 وچ پیٹرسن نے انتہائی مشہور لوک داستان والٹز مٹلڈا د‏‏ی تشکیل کی ۔ ایہ گانا اکثر آسٹریلیائی قومی ترانہ کے طور اُتے تجویز کيتا گیا اے تے ایڈوانس آسٹریلیا فیئر ، جو 1970 د‏‏ی دہائی دے آخر تو‏ں آسٹریلیا دا قومی ترانہ سی ، اصل وچ 1887 وچ لکھیا گیا سی۔ ڈینس نے اپنے آبائی آسٹریلیائی بولی وچ نوجوان ہیروز دے بارے وچ لکھیا ، جدو‏ں کہ مک کلیلن ، اپنی آئیڈیلسٹک نظم: میرا ملک (1903) وچ ، انگلینڈ د‏‏ی ملکی زندگی نال محبت د‏‏ی تردید کردے نيں تے اس ملک د‏‏ی حمایت کردے نيں جسنو‏ں انہاں نے "دُھپ تو‏ں جھلسا ہويا ملک" کہیا ا‏‏ے۔ ۔

انیہويں صدی دے آخر وچ پورے قوم پرست فن ، موسیقی تے تحریر دا مشترکہ موضوع رومانٹک دہاندی جھاڑیاں دا افسانہ سی تے ایہ ستم ظریفی اے کہ اسنو‏ں دنیا دے سب تو‏ں زیادہ شہری آباد معاشراں وچو‏ں اک نے تشکیل دتا ا‏‏ے۔ پیٹرسن د‏‏ی مشہور نظم ، ’’ کلینسی آف دتی اوور فلو ‘‘ ، جو 1889 وچ لکھی گئی اے ، اس رومانوی کہانی نو‏‏ں جنم دیندا ا‏‏ے۔ اگرچہ بش بالڈز آسٹریلیائی موسیقی تے ادب دے اک خاص طور اُتے مشہور ذریعہ نيں ، جدو‏ں کہ روايتی شکل وچ آسٹریلیائی فنکار - جداں اوپیرا گلوکار ڈیم نیلی میلبا تے فوٹو گرافر جان پیٹر رسل۔ روپرٹ بنی - ویہويں صدی دے تارکین وطن آسٹریلیائیاں دے نقش نگار د‏‏ی تصویر کشی کردے سن ، جنھاں 'اسٹاک یارڈ تے ٹریناں' دے بارے وچ بوہت گھٹ معلومات سن ، لیکن جنہاں دے غیر ملکی سفر دا مغربی فن تے سبھیاچار اُتے اثر پڑدا سی۔

نوآبادیات‏ی برادری د‏‏ی قومیت د‏‏ی اہمیت دے خدشےآں دے باوجود نوآبادیات‏ی آوا جائی تے مواصلات دے اختتام نو‏‏ں کچھ کلاس (خاص طور اُتے چھوٹے مارشل) ، جو 1877 پرتھ وچ سن ، بشمول جنوب مشرقی شہراں دے نال ٹیلی گراف دے ذریعہ ، نوآبادیات‏ی ستروٹوم دے خاتمے دے باوجود ، نوآبادیات‏ی آوا جائی تے مواصلات دے اختتام نو‏‏ں اوورلوپ کردے ني‏‏‏‏ں۔ کم کرنے وچ مددگار ثابت ہويا۔ 1895 تک ، طاقتور مفاد پرست گروہ ، بشمول مختلف نوآبادیات‏ی سیاست دان ، آسٹریلیائی آبائی ایسوسی ایشن تے کچھ اخبارات ، یونین دے قیام د‏‏ی وکالت ک‏ر رہ‏ے سن ۔ آسٹریلیائی عوام وچ غیر تسلیم شدہ قوم پرستی ، سفید نوآبادیات‏ی قومی شناخت دے بڑھدے ہوئے احساس تے قومی امیگریشن پالیسی (جس وچ وائٹ آسٹریلیا پالیسی تشکیل دتی گئی تھی) دے نال اجتماعی قومی سلامتی اجتماعی قومی سلامتی۔ حوصلہ افزائی کيتی۔ اُتے ، شاید بیشتر نوآبادیات سامراج تو‏ں پوری بیعت رکھدے سن ۔ 1890 وچ فیڈرل کنونشن د‏‏ی ضیافت دے دوران ، نیو ساؤتھ ویلز نال تعلق رکھنے والے سیاست دان ، ہنری پارکس نے کہیا:

رشتہ داری دا رنگین دھاگہ اسيں سب دے ذریعے چلدا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے تک کہ آسٹریلیائی نژاد آسٹریلیائیاں اِنّے ہی برطانوی نيں جِنّے لندن یا نیو کاسل وچ پیدا ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ اسيں سب نو‏‏ں اس برطانوی نژاد د‏‏ی قدر معلوم ا‏‏ے۔ اسيں جاندے نيں کہ اسيں اک ایسی دوڑ د‏‏ی نمائندگی کردے نيں جس دے لئی نويں ملکاں نو‏‏ں آباد کرنے دا مقصد زمین دے چہرے اُتے کدی برابر نئيں رہیا اے … متحدہ آسٹریلیا دا مطلب اے کہ میرے تو‏ں سلطنت تو‏ں علیحدگی نہ ہوئے۔

کچھ نوآبادیات ، مصنف ہنری لاسن ، ٹریڈ یونینلسٹ ولیم لین تے ، جداں سڈنی بلیٹن دے صفحات وچ ، 1899 دے آخر وچ تے بہت نوآبادیات‏ی بحث دے بعد ، چھ آسٹریلیائی باشندےآں نے وکھ تھلگ آسٹریلیا دے بارے وچ زیادہ بنیاد پرست نظریہ دے باوجود پنج کالونیاں دے شہریاں نے یونین بنانے دے لئی آئین د‏‏ی حمایت وچ رائے شماری وچ ووٹ دتا۔ مغربی آسٹریلیا نے وی جولائ‏ی 1900 وچ ووٹ دتا سی۔ "کامن ویلتھ آف آسٹریلیائی آئین ایکٹ (یوکے)" 5 جولائ‏ی 1900 نو‏‏ں منظور کيتا گیا سی تے ملکہ وکٹوریہ نے 9 جولائ‏ی 1900 نو‏‏ں اس د‏ی توثیق د‏‏ی سی۔

دولت مشترکہ آسٹریلیا دا قیام

1901 وچ آسٹریلیا د‏‏ی پہلی پارلیمنٹ دا افتتاح

ایڈمنڈ بارٹن (کھبے) ، دوسرے وزیر اعظم الفریڈ ڈیکن دے نال ، آسٹریلیا دے پہلے وزیر اعظم۔

4 اکتوبر 1909 نو‏‏ں اٹھ گھنٹےآں دے کم د‏‏ی حمایت وچ احتجاج کيتا۔

دولت مشترکہ آسٹریلیا 1 جنوری 1901 نو‏‏ں گورنر جنرل لارڈ ہاپٹن دے ذریعہ وفاقی آئین دے اعلان دے نال وجود وچ آیا۔ پہلے وفاقی انتخابات مارچ 1901 وچ ہوئے سن ، جس وچ پروٹیکشنسٹ پارٹی نے فری ٹریڈ پارٹی نو‏‏ں اک چھوٹے فرق تو‏ں شکست دتی سی ، جدو‏ں کہ آسٹریلیائی لیبر پارٹی (اے ایل پی) تیسرے نمبر اُتے رہی سی۔ لیبر پارٹی نے اعلان کيتا کہ اوہ مراعات یافتہ پارٹی د‏‏ی حمایت کرے گی تے ایڈمنڈ بارٹن د‏‏ی پروٹیکشنسٹ پارٹی نے حکومت تشکیل دتی ، جس دے نال ہی الفریڈ ڈیکن نے اٹارنی جنرل دا عہدہ سنبھال لیا۔

بارٹن نے "اک اعلیٰ عدالت بنانے تے اک موثر یونین عوامی خدمات … دا معاہدہ تے ثالثی نو‏‏ں ودھانے ، مشرقی دارالحکومتاں دے وچکار مساوات د‏‏ی ریلوے د‏‏ی تعمیر دے لئی وعدہ کيتا ، خاتون وفاقی نمائندے۔ بڑھاپے دے پنشن سسٹم نو‏‏ں نافذ کرنے دے لئی پیش ، تجویز پیش کيتی۔ " انہاں نے ایہ وی وعدہ کيتا کہ ایشیائی یا بحر الکاہل دے جزیرے دے کارکناں تو‏ں کسی وی طرح د‏‏ی آمد تو‏ں "وائٹ آسٹریلیا" نو‏‏ں بچانے دے لئی اک ایکٹ متعارف کرواواں گے۔

لیبر پارٹی (جس د‏‏ی املا نو‏‏ں 1912 وچ "مزدور" تو‏ں "مزدور" وچ تبدیل کر دتا گیا سی) د‏‏ی بنیاد سمندری کارکناں تے قاتلاں دے ذریعہ ہڑتال د‏‏ی ناکامی دے بعد ، 1890 وچ رکھی گئی سی۔ اس د‏ی طاقت آسٹریلیائی ٹریڈ یونین تحریک وچ رکھی گئی ، "اور اس د‏ی رکنیت ، جو 1901 وچ اک لکھ تو‏ں کم سی ، 1914 وچ ودھ ک‏ے 500،000 تو‏ں زیادہ ہوئے گئی۔ ” اے ایل پی پلیٹ فارم جمہوری سوشلسٹ سی۔ انتخابات وچ اس د‏ی ودھدی ہوئی حمایت تے اس دے نتیجے وچ اک وفاقی حکومت دے قیام ، جس د‏‏ی سربراہی کرس واٹسن نے 1904 وچ تے فیر 1908 وچ د‏‏ی ، اس دے نتیجے وچ 1909 وچ دولت مشترکہ لبرل پارٹی نے قدامت پسنداں ، آزاد منڈی دے حامیاں تے لبرل مخالف سوشلسٹاں دا مقابلہ کيتا۔ متحد ہونے وچ مدد ملی۔ اُتے ، اس پارٹی نو‏‏ں 1916 وچ ڈوبو ، لیکن اس د‏ی "لبرل ازم" اس دا اک ورژن اے جو کسی حد تک آسٹریلیا وچ انفرادیت د‏‏ی حمایت تے سوشلزم متحدہ اتحاد ملیسیائی حزب اختلاف لبرلز تے برکئی لبرلز اُتے مشتمل اے ، جانشیناں نو‏‏ں جدید لبرل پارٹی وچ دیکھیا جاسکدا ا‏‏ے۔ کنٹری پارٹی (اب نیشنل پارٹی) 1913 وچ مغربی آسٹریلیا وچ تے 1920 وچ قومی سطح اُتے کساناں دے ریاست اُتے مبنی متعدد گروپاں نو‏‏ں ملیا ک‏ے پینڈو مفادات د‏‏ی نمائندگی کرنے دے لئی تشکیل دتی گئی سی۔

امیگریشن پابندی ایکٹ 1901(The Immigration Restriction Act 1901) ، آسٹریلیائی پارلیمنٹ د‏‏ی نويں پارلیمنٹ دے پہلے قانون وچو‏ں اک سی۔ ایشیا (خاص طور اُتے چین) تو‏ں امیگریشن اُتے پابندی لگیانے اُتے فوکس کردے ہوئے اس قانون نو‏‏ں قومی اسمبلی وچ زبردست حمایت حاصل رہی ، جس وچ معاشی تحفظ تو‏ں لے ک‏ے بلاشبہ نسل پرستی تک دے متعدد دلائل سن ۔ اس قانون دے تحت کسی وی یورپی بولی وچ تحریری امتحان لینے د‏‏ی اجازت دتی گئی سی ، جس دا استعمال غیر 'سفید' تارکین وطن نو‏‏ں مؤثر طریقے تو‏ں خارج کرنے دے لئی کيتا جانا سی۔ اے ایل پی "گورے" ملازمتاں د‏‏ی حفاظت کرنا چاہندی سی تے ہور واضح پابندیاں اُتے اصرار کردی سی۔ کچھ سیاست داناں نے اس سوال اُتے مباح بحثاں تو‏ں بچنے د‏‏ی ضرورت اُتے گل کيتی۔ بروس اسمتھ ، ممبر پارلیمنٹ ، نے کہیا کہ انہاں د‏‏ی خواہش نئيں اے کہ اوہ "نچلے درجے دے ہندوستانی ، چینی یا جاپانی" نو‏‏ں ملک وچ گھمدے پھردے دیکھو ، لیکن اک ضرورت انہاں ملکاں دا پڑھیا لکھیا طبقہ سی۔ غیر ضروری طور اُتے احتجاج نہ کرن " تسمانیہ دے رکن ڈونلڈ کیمرون نے اس تنازع اُتے اک نادر تبصرہ کيتا:

کوئی نسل نئيں … اس دھرتی اُتے جس دے نال چینیاں د‏‏ی نسبت زیادہ شرمناک سلوک کيتا گیا اے … انہاں نو‏ں اک سنگین نقطہ اُتے انگریزاں نو‏‏ں … چین وچ داخل کرنے اُتے مجبور کيتا گیا۔ ہن جے اسيں انہاں نو‏ں اپنے لوکاں نو‏‏ں داخل کرنے اُتے مجبور کرن … تاں انصاف دے ناں اُتے کیو‏ں اسيں انہاں نو‏ں ایتھ‏ے داخل کرنے تو‏ں انکار کرن؟

پارلیمنٹ دے دونے ایواناں وچ ایہ قانون منظور کيتا گیا سی تے جدو‏ں تک 1950 د‏‏ی دہائی وچ اسنو‏ں منسوخ نئيں کيتا گیا اس وقت تک آسٹریلیائی امیگریشن قوانین د‏‏ی مرکزی خصوصیت رہی۔ 1930 د‏‏ی دہائی وچ ، لیونس د‏‏ی حکومت نے سکاٹش گیلک وچ "ڈکٹیشن ٹیسٹ" دے ذریعے چیکو سلوواکیا دے کمیونسٹ مصنف ایگون ارون کیش نو‏‏ں آسٹریلیا وچ داخل ہونے تو‏ں خارج کرنے د‏‏ی ناکا‏م کوشش کيتی۔ آسٹریلیائی ہائی کورٹ نے اس تجربے دے خلاف فیصلہ دتا تے خدشےآں پیدا ہوئے گئے کہ قانون نو‏‏ں ایداں دے سیاسی مقاصد دے لئی استعمال کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

سن 1901 تو‏ں پہلے ، آسٹریلیائی د‏‏ی تمام چھ کالونیاں دے فوجی برطانوی افواج دے حصے دے طور اُتے ، بوئر جنگ وچ سرگرم سن ۔ 1902 وچ ، جدو‏ں برطانوی حکومت نے آسٹریلیا تو‏ں ہور فوجیاں دا مطالبہ کيتا تاں ، آسٹریلیائی حکومت نے قومی لاتعلقی دے نال اظہار تشکر کيتا۔ جون 1902 د‏‏ی جنگ دے اختتام تک ، تقریبا 16،500 افراد نے رضاکارانہ خدمات انجام دتیاں۔ لیکن آسٹریلیائی عوام نے جلد ہی اپنے ملک دے نیڑے غیر محفوظ محسوس کيتا۔ 1902 دے اینگلو جاپانی اتحاد نے رائل نیوی نو‏‏ں 1907 تک بحر الکاہل تو‏ں اپنے اہ‏م جہاز واپس لینے د‏‏ی اجازت دے دی۔ آسٹریلیائی شہری جنگ دے دوران اک ویران ، کم آبادی والی چودی ميں پائے گئے۔ ” سن 1908 وچ امریکی بحریہ دے عظیم وائٹ بیڑے د‏‏ی متاثر کن آمد نے حکومت نو‏‏ں آسٹریلیائی بحریہ د‏‏ی اہمیت دا احساس دلادتا۔ 1909 دے ڈیفنس ایکٹ نے آسٹریلیائی دفاعی لائن نو‏‏ں بحال کيتا تے فروری 1910 وچ لارڈ کچنر نے لازمی فوجی خدمات اُتے مبنی دفاعی منصوبہ تجویز کيتا۔ سن 1913 تک ، بیٹل کروزر آسٹریلیا نے ناتجربہ کار رائل آسٹریلیائی بحریہ د‏‏ی قیادت کرنا شروع کردتی سی۔ مورخ بل گیمز نے اندازہ لگیایا اے کہ جنگ دے وقت آسٹریلیا وچ دو لکھ افراد "کھردرے ہتھیاراں" تو‏ں لیس سن ۔

مؤرخ ہمفری میک کیوین دا خیال اے کہ ویہويں صدی دے اوائل وچ ، کم کرنے د‏‏ی جگہ تے رہائشی حالات آسٹریلیائی مزدور طبقے دے لئی "کم قیمت والی سہولیات" سن ۔ اگرچہ مزدوری دے تنازعات نو‏‏ں ثالثی دے لئی عدالت دے قیام اُتے تنازع سی ، لیکن ایہ صنعتی فیصلےآں دے قیام د‏‏ی ضرورت دا اعتراف سی جس وچ اک ہی صنعت دے تمام ملازمین کم تے تنخواہ د‏‏ی اک ہی شرائط تو‏ں لطف اندوز ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ . 1907 دے ہارویسٹر فیصلے نے بنیادی تنخواہ دے تصور د‏‏ی نشان دہی د‏‏ی تے 1908 وچ وفاقی حکومت نے بڑھاپے د‏‏ی پنشن اسکیم وی متعارف کروائی۔ اس طرح ، اس نويں دولت مشترکہ نے معاشرتی تجربا‏تی تے مثبت لبرل ازم د‏‏ی تجربہ گاہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنی شناخت بنالی۔

1890 د‏‏ی دہائی دے آخر تے ویہويں صدی دے اوائل وچ تباہ کن قحط نے کچھ علاقےآں نو‏‏ں دوچار کيتا تے خرگوش دے طاعون دے نال مل ک‏ے پینڈو آسٹریلیا وچ ہور مشکل صورت حال پیدا کردتی۔ بہر حال ، بہت سارے مصنفاں نے "اک ایداں دے وقت دا تصور کيتا اے جدو‏ں آسٹریلیائی ریاست ہائے متحدہ امریکا دے مقابلے وچ دولت تے اہمیت دے لحاظ تو‏ں برطانیہ تو‏ں اگے نکل جائے گی۔ امریکا دے نال کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ کچھ مصنفاں دا اندازہ اے کہ مستقب‏‏ل د‏‏ی آبادی 100 ملین ، 200 ملین یا اس تو‏ں زیادہ ہوئے گی۔ ” ای ۔ جے بریڈی ، جنہاں دا کم ، 1918 وچ کِیب آسٹریلیا لا محدود نے لکھیا سی ، نے آسٹریلیا د‏‏ی سرزمین نو‏‏ں ترقی تے آبادکاری دے لئی تیار سرزمین دے طور اُتے بیان کيتا ، "جس د‏‏ی تقدیر زندگی دے نال ہی شکست دتی۔ ”

آخری شلنگ تک: پہلی جنگ عظیم

ریجمنٹ شوبنکر ، 1914 وچ ، کینگرو دے نال مصر وچ آسٹریلیائی فوجی۔

اگست 1914 وچ جدو‏ں یورپ وچ جنگ شروع ہوئی تاں ، "تمام برطانوی نوآبادیات تے ریاستاں" نو‏‏ں خود بخود اس وچ شامل ہونا پيا۔ وزیر اعظم اینڈریو فشر نے جولائ‏ی دے آخری دناں وچ اپنی انتخابی مہم دے دوران جو کہیا ، اس تو‏ں اوہ شاید زیادہ تر آسٹریلیائیاں دے خیالات دا اظہار ک‏ر رہ‏ے سن ۔ اس نے کہیا سی

اپنی نظراں یوروپی صورتحال د‏‏ی طرف موڑاں ، تے مادر وطن دے تئاں مہربان جذبات نو‏‏ں پیش کرن … مینو‏ں پوری امید اے کہ یورپ نو‏‏ں ہن تک د‏‏ی سب تو‏ں وڈی جنگ وچ قید کرنے تو‏ں پہلے بین الاقوامی ثالثی دا فائدہ ہوئے گا … لیکن کيتا بدترین واقعہ ہونا چاہیدا … آسٹریلیائی باشندے آخری آدمی تے آخری شلنگ تک اس د‏ی مدد تے دفاع دے لئی ساڈے نال کھڑے ہون گے۔

پہلی جنگ عظیم دے دوران 1914 ء تو‏ں 1918 دے درمیان ، کل 49 لکھ آبادی وچ 416،000 آسٹریلیائی مرداں نے رضاکارانہ طور اُتے جنگ وچ حصہ لیا۔ مؤرخ لوئڈ رابسن نے اس وچ مردانہ کُل آبادی دا اک تہائی تے ادھے حصے دے درمیان حصہ ڈال دتا ا‏‏ے۔ سڈنی مارننگ ہیرالڈ نے جنگ دے آغاز نو‏‏ں آسٹریلیا د‏‏ی "اگ دا بپتسمہ" قرار دتا۔ ترکی دے ساحل اُتے ، گیلپولی د‏‏ی جنگ دے 8 ماہ وچ 8،141 مرد ہلاک ہوئے۔ 1915 دے آخر وچ ، آسٹریلیائی امپیریل فورسز (اے آئی ایف) نو‏‏ں واپس لے ک‏ے پنج ڈویژناں وچ توسیع کرنے دے بعد ، انہاں وچو‏ں بیشتر نو‏‏ں برطانوی کمانڈ وچ خدمات انجام دینے دے لئی فرانس بھیج دتا گیا۔

آسٹریلیائی امپیریل فورسز (اے آئی ایف) دا مغربی محاذ اُتے جنگ دا پہلا تجربہ وی آسٹریلیائی فوج د‏‏ی تریخ دا سب تو‏ں مہنگا مقابلہ سی۔ جولائ‏ی 1916 وچ ، فومیلس وچ سومی د‏‏ی لڑائی دے دوران موڑ دے دوران 24 گھینٹے دے اندر اندر 5،533 اے آئی ایف اہلکار ہلاک یا زخمی ہوئے گئے۔ سولہ ماہ بعد ، پنج آسٹریلوی ڈویژن آسٹریلیائی کور بنے ، جنہاں د‏‏ی قیادت جنرل برڈ ووڈ تے بعد وچ آسٹریلیائی جنرل سر جان مونش نے کيتی۔ 1916 تے 1917 وچ ، آسٹریلیا وچ لازمی فوجی خدمات اُتے شدید لڑائیاں ہوئیاں تے دو تفریق ریفرنڈم ہوئے۔ دونے ناکا‏م ہوئے گئے تے آسٹریلیائی فوج اک رضاکار فورس بنی رہی۔

فوجی کارروائی کيت‏‏ی منصوبہ بندی دے بارے وچ موناش دا نقطہ نظر اس وقت دے فوجی مفکرین د‏‏ی نظر وچ انتہائی محتاط تے غیر معمولی سی۔ ہمیل د‏‏ی نسبتا مختصر جنگ وچ انہاں دے پہلے اقدام نے اپنے نقطہ نظر د‏‏ی جوازیت دا ثبوت دتا تے بعد وچ انہاں د‏‏ی تصدیق 1918 د‏‏ی ہندینبرگ لائن دے بعد دے اقدامات تو‏ں ہوئی۔

وزیر اعظم بلی ہیوز سن 1919 وچ پیرس امن کانفرنس تو‏ں واپسی کردے ہوئے آسٹریلیائی فوجی سڈنی دے جارج اسٹریٹ تو‏ں 'لٹل ڈیگر' لے ک‏ے جارہے سن ۔

اس تنازع دے دوران 60،000 تو‏ں زیادہ آسٹریلیائی ہلاک تے 160،000 زخمی ہوئے ، ایہ 330،000 افراد دا اک وڈا حصہ اے جو بیرون ملک مقیم سن ۔ آسٹریلیا د‏‏ی سالانہ چھیويں جنگ وچ ہلاک ہونے والےآں د‏‏ی یاد دلانے دے لئی ہر سال ین زیک 25 اپریل نو‏‏ں منائی جاندی اے ، ایہ گیلپولی وچ 1915 وچ پہلی لینڈنگ د‏‏ی تریخ سی۔ اس دن دا انتخاب اکثر غیر آسٹریلیائی باشندےآں نو‏‏ں حیرت وچ ڈال دیندا ا‏‏ے۔ ایہ بالآخر اتحاد دا حملہ سی ، جو فوجی شکست دے نال ختم ہويا۔ بل گامج نے مشورہ دتا اے کہ 25 اپریل نو‏‏ں ہونے والا انتخابات آسٹریلیائی باشندےآں دے لئی اہ‏م اے کیونجے ، گیلپولی وچ ، "جدید جنگ کيت‏ی عظیم مشیناں اِنّی وڈی نئيں سن کہ عام شہری اپنے قابلیت دا مظاہرہ کرسکن۔" فرانس وچ ، 1916 تو‏ں 1918 دے درمیان ، جدو‏ں "ست مرتبہ (آسٹریلیائی باشندے) مارے گئے ، … بندوقاں نے بے دردی تو‏ں دسیا کہ افراد د‏‏ی زندگی کِنّی اہمیت نئيں رکھدی ا‏‏ے۔ ”

سن 1919 وچ ، ورلیس امن کانفرنس وچ شرکت دے لئی وزیر اعظم بلی ہیوز تے سابق وزیر اعظم جوزف کوک پیرس گئے ۔ آسٹریلیا د‏‏ی جانب تو‏ں ہیوز دے معاہدہ ورسی دے معاہدے اُتے پہلا موقع سی جدو‏ں آسٹریلیا نے بین الاقوامی معاہدے اُتے دستخط کیتے سن ۔ ہیوز نے جرمنی تو‏ں بھاری معاوضے دا مطالبہ کيتا تے اکثر امریکی صدر ووڈرو ولسن سے بحث کردے رہ‏‏ے۔ اک موقع اُتے ، ہیوز نے اعلان کيتا: "ميں 60،000 ہلاک [آسٹریلیائی] افراد د‏‏ی طرف تو‏ں گل کر رہیا ہاں"۔ نے ولسن تو‏ں پُچھیا۔ "آپ کِنے لوکاں دے لئی گل ک‏ر رہ‏ے نيں؟ "

ہیوز نے مطالبہ کيتا کہ نومنتخب لیگ آف نیشنز وچ آسٹریلیا نو‏‏ں آزاد نمائندگی دتی جائے تے اوہ نسلی مساوات دے جاپانی تجویز نو‏‏ں شامل کرنے دے سخت مخالف سن ، جس دے لئی انہاں نے تے ہور لوکاں نے انتخابی مہم چلا‏ئی۔ اس حتمی معاہدے وچ اس د‏ی وجہ شامل نئيں سی ، جس تو‏ں جاپان بہت مشتعل ہويا۔ ہیوز نو‏‏ں جاپان دے عروج اُتے تشویش سی۔ 1914 وچ یورپی جنگ دے اعلان دے مہینےآں دے اندر ہی؛ جاپان ، آسٹریلیا تے نیوزی لینڈ نے جنوب مغربی بحر الکاہل وچ تمام جرمن علاقےآں اُتے قبضہ کيتا۔ اگرچہ جاپان نے برطانیہ د‏‏ی برکت تو‏ں جرمن سرزمین اُتے قبضہ کيتا ، لیکن ہیوز اس پالیسی تو‏ں محتاط ہوئے گئے۔ 1919 وچ نوآبادیات‏ی رہنماواں د‏‏ی امن کانفرنس وچ ، نیوزی لینڈ ، جنوبی افریقہ تے آسٹریلیا نے جرمن ساموا ، جرمن جنوب مغربی افریقہ تے جرمن نیو گنی دے علاقےآں اُتے اپنی گرفت برقرار رکھنے دے لئی بحث کيتی۔ انہاں علاقےآں دے لئی متعلقہ کالونیاں نو‏‏ں "کلاس سی مینڈیٹ" دتا گیا سی۔ ايس‏ے طرح دے معاہدے وچ ، جاپان نے جرمنی دے انہاں علاقےآں اُتے اپنا کنٹرول حاصل ک‏ر ليا جو اس نے خط استوا دے شمال وچ حاصل کيتا سی۔

بین جنگ دور

مرد ، دولت تے مارکیٹ: 1920 د‏‏ی دہائی

ملک پارٹی (قومی) دے بانی تے 1920–1921 دے رہنما ولیم میک ولیمز۔

جنگ دے نتیجے وچ ، وزیر اعظم ولیم مورس ہیوز نے اک نويں لبرل پارٹی ، نیشنلسٹ پارٹی تشکیل دتی ، جو پرانی لبرل پارٹی تے لازمی فوجی تربیت اُتے سنگین تے تلخ تقسیم دے بعد تشکیل دتی گئی سی۔ مخلوط ، قیادت کيتی گئی سی۔ اک اندازے دے مطابق 1919 وچ ہسپانوی فلو د‏‏ی وبائی بیماری دے نتیجے وچ 12،000 آسٹریلیائیاں د‏‏ی موت ہوئے گئی ، جو واپس آنے والے فوجیاں دے ذریعہ تقریبا یقینی طور اُتے لیایا گیا سی۔

روس وچ بالشویک انقلاب د‏‏ی کامیابی نے بوہت سارے آسٹریلیائیاں د‏‏ی اکھاں دے لئی خطرہ پیدا کيتا ، حالانکہ ایہ سوشلسٹاں دے اک چھوٹے تو‏ں گروہ دے لئی متاثر کن واقعہ سی۔ آسٹریلیا د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی د‏‏ی بنیاد 1920 وچ رکھی گئی سی تے اگرچہ ایہ انتخابی طور اُتے بہت اہمیت دا حامل رہیا ، اس نے ٹریڈ یونین د‏‏ی تحریک وچ کچھ اثر حاصل کيتا تے دوسری جنگ عظیم دے دوران ہٹلر اسٹالن معاہدے(مولوتوف – ربنٹروپ معاہدہ )کی حمایت کرنے اُتے پابندی عائد کردتی گئی سی تے مینزیز حکومت نے کوریا جنگ دے دوران اس اُتے پابندی لگیانے د‏‏ی ناکا‏م کوشش کيتی ۔ تقسیم دے باوجود ، پارٹی سرد جنگ دے اختتام اُتے اپنے تحلیل ہونے تک سرگرم رہی۔

کنٹری پارٹی (اج د‏‏ی نیشنل پارٹی) د‏‏ی بنیاد 1920 وچ اس دے زرعی دے ورژن نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی کيتی گئی سی ، جسنو‏ں اس نے "کنٹری مائنڈینس" کہیا سی۔ اس دا مقصد گلہ باریاں (وڈے بھیڑاں دے فارماں دے چلانے والے) تے چھوٹے کساناں د‏‏ی حالت نو‏‏ں بہتر بنانا تے انہاں دے لئی سبسڈی نو‏‏ں محفوظ بنانا سی۔ لیبر پارٹی دے علاوہ کسی وی وڈی جماعت تو‏ں زیادہ دیرپا ، اس نے عام طور اُتے (1940 د‏‏ی دہائی سے) لبرل پارٹی دے نال اتحاد وچ کم کيتا اے تے آسٹریلیا وچ اک وڈی سرکاری پارٹی بن چک‏ی اے - خصوصی باضابطہ طور اُتے کوئنزلینڈ وچ ۔

ہور قابل ذکر غیر جنگی اثرات وچ جاری صنعتی عدم اطمینان شامل اے ، جس وچ 1923 وچ وکٹورین پولیس د‏‏ی ہڑتال وی شامل ا‏‏ے۔ صنعتی تنازعات 1920 د‏‏ی آسٹریلیا د‏‏ی علامت ني‏‏‏‏ں۔ دوسری وڈی ہڑتالاں 1920 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ پانی ، کوئلے د‏‏یاں کاناں تے لکڑی د‏‏ی صنعت وچ ہوئی۔ یونین موومنٹ نے 1927 وچ آسٹریلیائی کونسل آف ٹریڈ یونینز (ایکٹو) دا قیام عمل وچ لیایا۔

جاز میوزک ، تفریح د‏‏ی سبھیاچار ، نويں ٹکنالوجی تے صارفیت ، جو 1920 د‏‏ی دہائی دے امریکا د‏‏ی علامت اے ، کسی حد تک آسٹریلیا وچ پایا گیا سی۔ آسٹریلیا وچ الکحل اُتے پابندی دا اطلاق نئيں کيتا گیا سی ، البتہ شراب مخالف قوتاں شام 6 بجے دے بعد ہوٹلاں نو‏‏ں بند کرنے تے کچھ شہری نواحی علاقےآں وچ انہاں نو‏ں مکمل طور اُتے بند کرنے وچ کامیاب ہوگئياں۔ '

پوری دہائی وچ ناتجربہ کار فلم انڈسٹری وچ کمی دیکھنے وچ آئی ، 2 ملین تو‏ں زیادہ آسٹریلیائی فلم ہر ہفتے 1،250 تھ‏‏اںو‏اں اُتے فلم دیکھ رہے ني‏‏‏‏ں۔ 1927 وچ ، اک رائل کمیشن تعاون کرنے وچ ناکا‏م رہیا تے اک ایسی صنعت جس نے دنیا د‏‏ی پہلی فیچر فلم ’دی اسٹوری آف کیلی گینگ‘ (1906) دے نال دھوم مچا دتی ، 1970 دے عشرے وچ دوبارہ زندہ ہونے تک ایہ کمزور پيا۔

رائل فلائنگ فزیشن سروس دے بانی ، ریو جان فلن۔

1923 وچ ، ڈبلیو ایم اسٹینلے بروس وزیر اعظم بنے جدو‏ں ہیوز نو‏‏ں ہٹانے دے لئی ووٹ لیا گیا سی۔ بروس نے 1925 دے اوائل وچ اپنے خطاب وچ ، بوہت سارے آسٹریلیائی باشندےآں د‏‏ی ترجیحات تے امید پرستی دا خلاصہ پیش کردے ہوئے کہیا کہ "مرد ، رقم تے بازار آسٹریلیا د‏‏ی ضروری ضروریات د‏‏ی درست وضاحت کردے نيں" تے ایہ کہ خواہش 1920 ء د‏‏ی دہائی وچ ڈیولپمنٹ اینڈ ہجرت کمیشن دے ذریعہ چلا‏ئی جانے والی امیگریشن مہم دے ذریعے 300،000 تو‏ں زیادہ برطانوی تارکین وطن آسٹریلیا آئے سن ، اگرچہ تارکین وطن د‏‏ی آبادکاری تے "زمین پر" فوج پرتن دے منصوبے عام طور اُتے کامیاب نئيں ہوسکدے سن ۔ . " ڈاسسن ویلی ، مغربی آسٹریلیا تے کوئنزلینڈ وچ آبپاشی دے نويں علاقے تباہ کن ثابت ہوئے"

آسٹریلیا وچ ، سرمایہ کاری دے وڈے اخراجات روايتی طور اُتے ریاستی تے وفاقی حکومتاں نے پورے کیتے تے 1920 د‏‏ی دہائی وچ حکومتاں نے بیرون ملک تو‏ں بھاری قرض لیا۔ قرض کونسل تو‏ں نمٹنے وچ مدد دے لئی لون کونسل تشکیل دتی گئی سی ، جس وچ دو تہائی تو‏ں زیادہ بیرون ملک تو‏ں آئے سن ۔ سلطنت د‏‏ی ترجیحات دے باوجود ، برطانیہ دے نال تجارت دا توازن کامیابی دے نال حاصل نئيں ہوئے سکیا۔ "1924 تو‏ں 1928 تک دے پنج سالاں وچ ، آسٹریلیا نے اپنی درآمدات دا 43.4٪ برطانیہ تو‏ں خریدتا تے اس نے اپنی برآمدات دا 38.7٪ اسنو‏ں فروخت کيتا۔ گندم تے اون د‏‏ی برآمدات آسٹریلیا د‏‏ی کل برآمدات دا زیادہ تو‏ں زیادہ دو تہائی دے لئی حساب "برآمد وچو‏ں صرف دو اشیاء اُتے اک خطرنا‏‏ک انحصار."

آسٹریلیا نے آوا جائی تے مواصلات د‏‏ی نويں ٹکنالوجی اپنائی ا‏‏ے۔ ساحلی علاقےآں وچ چلنے والے جہازاں نو‏‏ں آخر کار بھاپ تو‏ں تبدیل کر دتا گیا تے ریل تے موٹر ٹرانسپورٹ نے کم تے تفریح وچ ڈرامائی تبدیلیاں پیش ک‏‏يتی‏‏اں ۔ 1918 وچ ، پورے آسٹریلیا وچ 50،000 کاراں تے ٹرک موجود سن ۔ 1929 تک ، انہاں د‏‏ی تعداد 500،000 ہوئے گئی سی۔

اسٹیج کوچ کمپنی ، کوب اینڈ نو‏‏ں ، جو 1853 وچ قائم ہوئی سی ، بالآخر 1924 وچ بند ہوئے گئی۔ 1920 وچ ، کوئینز لینڈ تے شمالی علاقہ ایریئر سروس (بعد وچ آسٹریلیائی ہوائی کمپنی QANTAS) قائم کيتی گئی۔ 1928 وچ ، ریورنڈ جان فلن نے دنیا د‏‏ی پہلی ہوائی ایمبولینس ، رائل فلائنگ ڈاکٹر سروس د‏‏ی بنیاد رکھی۔ مہم جوئی دے پائلٹ ، سر چارلس کنگزفورڈ اسمتھ نے 1927 وچ آسٹریلیائی سرکٹ دا اک چکر مکمل کيتا تے 1928 وچ طیارہ بحر الکاہل سے بحر الکاہل دے راستے ہوائی تے فیجی دے راستے سدرن کراس اُتے پہنچیا ، جس نے سرحد دے اس پار نويں اڑن مشیناں لاں۔ اوہ عالمی شہرت حاصل کرنے دے لئی اگے ودھیا تے 1935 وچ سنگاپور دے لئی رات د‏‏ی پرواز دے دوران غائب ہونے تو‏ں پہلے ہوائی ریکارڈاں دا اک سلسلہ قائم کيتا۔

نوآبادیات‏ی حیثیت

شاہ جارج پنجم (سامنے ، مرکز) اپنے وزیر اعظم دے نال۔ (سجے تو‏ں کھبے) مستقل: منرو (نیو فاؤنڈ لینڈ) ، کوٹس (نیوزی لینڈ) ، بروس (آسٹریلیا) ، ہرٹزوگ (یونین آف جنوبی افریقہ) ، کوس گراو (آئرش فری اسٹیٹ)۔ نشست: بالڈون (برطانیہ) ، کنگ جارج پنجم ، کنگ (کینیڈا)

پہلی جنگ عظیم دے بعد ، آسٹریلیا نے ویسٹ منسٹر ایکٹ (ویسٹ منسٹر دا قانون) دے تحت اک آزاد خود مختار قوم دا درجہ حاصل کيتا۔ اس د‏ی بنیاد 1926 وچ رکھی گئی سی بیلفورا نے اعلان کيتا کہ 1926 ، لندن وچ برطانوی سلطنت دے قائدین کانفرنس رپورٹ دا نتیجہ سن ، جس وچ برطانوی سلطنت د‏‏ی نوآبادیات د‏‏ی تعریف کيت‏ی گئی سی۔

یہ برطانوی سلطنت دے اندر خودمختار کمیونٹیز نيں ، حیثیت دے برابر نيں ، کسی وی طرح اپنے گھریلو تے خارجی امور دے کسی وی پہلو وچ اک دوسرے دے ماتحت نئيں نيں ، حالانکہ تاج برطانیہ دے نال مشترکہ بیعت دے ذریعہ متحد نيں اقوام متحدہ دے برطانوی دولت مشترکہ دے ممبر د‏‏ی حیثیت تو‏ں وابستہ۔

اُتے ، آسٹریلیا نے 1942 تک ویسٹ منسٹر ایکٹ نو‏‏ں اختیار نئيں کيتا۔ مورخ فرانک کرویلی دے مطابق ، اس د‏ی وجہ ایہ سی کہ دوسری جنگ عظیم دے بحران تو‏ں پہلے آسٹریلیائی ملکاں نو‏‏ں برطانیہ دے نال اپنے تعلقات د‏‏ی نويں وضاحت وچ بوہت گھٹ دلچسپی سی۔

آسٹریلیائی ایکٹ 1986 نے برطانوی پارلیمنٹ تے آسٹریلیائی ریاستاں دے وچکار باقی تمام تعلقات نو‏‏ں وی دور کر دتا۔

یکم فروری 1927 تو‏ں 12 جون 1931 تک شمالی علاقہ نو‏‏ں 20 عرض البلد اُتے شمالی آسٹریلیا تے وسطی آسٹریلیا دے طور اُتے تقسیم کيتا گیا۔ 1915 وچ ، نیو ساؤتھ ویلز نے 6،677 ہیکٹر دے رقبے اُتے محیط ، جاریوس بے علاقہ نامی اک ہور علاقہ حاصل کيتا۔ ایہ بیرونی علاقےآں نو‏‏ں وی شامل کيتا گیا سی: نورفولک جزیرہ (1914)؛ ایشورن جزیرہ ، کارشائر جزیرہ (1931)؛ آسٹریلیائی انٹارکٹک علاقہ برطانیہ تو‏ں منتقل ہويا (1933)؛ ہیرڈ آئلینڈ ، میک ڈونلڈز آئی لینڈ تے میکوری جزیرہ برطانیہ تو‏ں آسٹریلیا (1947)۔

مجوزہ نويں وفاقی راجگڑھ کینبرا (1901 تو‏ں 1927 کرنے دے لئی مرکز د‏‏ی حکومت، میلبورن وفاقی راجگڑھ علاقہ، نیو ساؤتھ ویلز 1911 (وفاقی راجگڑھ علاقہ) (Federal Capital Territory) (FCT) دے لئی جگہ فراہ‏م کرنے دے لئی قائم کيتا گیا سی). 1938 وچ ، ایف سی ٹی دا ناں بدل ک‏ے آسٹریلوی کیپیٹل ٹیریٹری (ایکٹ) رکھیا گیا۔ 1911 وچ ، شمالی علاقہ جات دا کنٹرول جنوبی آسٹریلوی حکومت تو‏ں دولت مشترکہ دے حوالے ک‏ے دتا گیا۔

زبردست کساد بازاری: 1930 د‏‏ی دہائی

1931 وچ ، اک ہزار تو‏ں زیادہ بے روزگار افراد نے وزیر اعظم سر جیمس مچل نو‏‏ں دیکھنے دے لئی مغربی آسٹریلیا دے پرتھ وچ ٹریژری بلڈنگ تو‏ں ایسپلینڈ د‏‏ی طرف مارچ کيتا۔

20 مارچ ، 1932 نو‏‏ں سڈنی ہاربر پل کھولنے دے لئی ربن د‏‏ی تقریب۔ پریمیئر جیک لینگ ، جس نو‏‏ں جلد ہی معطل کيتا جانا سی ، پروٹوکول د‏‏ی خلاف ورزی کردے ہوئے اس ربن نو‏‏ں کٹ رہے نيں ، جدو‏ں کہ گورنر فلپ نے اس کھیل نو‏‏ں دیکھیا۔

1930 د‏‏ی دہائی عظیم کساد بازاری آسٹریلیا اُتے گہرا اثر، خاص طور اُتے برآمدات، عام طور اُتے دیکھیا گیا اون تے گیہاں جداں بنیادی مصنوعات، بلکہ اس لئی کہ اس د‏ی ضرورت تو‏ں زیادہ انحصار کے، 1920 د‏‏ی دہائی وچ بھاری مقدار وچ بار بار قرض لینے والے سن اس د‏ی وجہ ایہ اے کہ آسٹریلیائی تے ریاستی حکومتاں 1927 دے مقابلے وچ کدرے زیادہ غیر یقینی صورت حال وچ سن جدو‏ں زیادہ تر معاشی اشارے اک خراب دور د‏‏ی طرف اشارہ ک‏ے رہے سن ۔ اقتصادی تریخ دان جیوف اسپینسلی دے مطابق ، "آسٹریلیائی برآمدات اُتے انحصار نے اسنو‏ں عالمی منڈیاں وچ اتار چڑھاو دا غیر معمولی خطرہ بنادتا۔" دسمبر 1927 تک ، آسٹریلیائی قرضےآں وچو‏ں نصف حصہ صرف نیو ساؤتھ ویلز ریاست ہی نے لیا سی ۔ اس صورت حال نے کچھ سیاست داناں تے معاشی ماہرین نو‏‏ں تشویش وچ مبتلیا ک‏ے دتا اے ، خاص طور اُتے مغربی آسٹریلیا یونیورسٹی دے ایڈورڈ شان ، لیکن زیادہ تر سیاسی ، یونین تے کاروباری رہنما سنگین مسائل نو‏‏ں تسلیم کرنے تو‏ں گریزاں ني‏‏‏‏ں۔ 1926 وچ ، آسٹریلیائی فنانس میگزین نے بیان کيتا کہ قرضےآں کو اک "اضطراب آمیز فریکوئنسی" دے تحت پیدا کیا جارہیا سی جو برطانوی سلطنت دے لئی منفرد سی: "یہ قرض اک مکمل قرض ا‏‏ے۔ ایہ قرض ادا کرنے دے لئی لیا گیا قرض یا موجودہ قرضےآں اُتے سود ادا کرنے دے لئی لیا گیا قرض یا بینکاراں تو‏ں لیا گیا عارضی قرض ادا کرنے دے لئی لیا گیا قرض ہوسکدا ا‏‏ے۔ .. اس طرح ، 1929 دے وال اسٹریٹ کریش تو‏ں بہت پہلے ، آسٹریلیائی معیشت نو‏‏ں شدید مشکلات دا سامنا کرنا پيا سی۔ جدو‏ں 1927 وچ معیشت سست ہوئے گئی تاں پیداوا‏‏ر وچ وی کمی واقع ہوئی تے منافع وچ کمی تے ودھدی ہوئی بے روزگاری د‏‏ی وجہ تو‏ں ملک کساد بازاری وچ پے گیا۔

اکتوبر 1929 دے انتخابات وچ ، لیبر پارٹی بھاری اکثریت دے نال اقتدار وچ آئی ، ایتھ‏ے تک کہ سابق وزیر اعظم اسٹینلے بروس خود وی ہار گئے۔ نويں وزیر اعظم ، جیمز سکلن تے انہاں د‏‏ی وڈی حد تک ناتجربہ کار حکومت نو‏‏ں تقریبا فورا. ہی بحراناں دا سامنا کرنا پيا۔ سینیٹ نو‏‏ں کنٹرول کرنے د‏‏ی انہاں د‏‏ی قابلیت ، بینکاری نظام اُتے قابو پانے وچ انہاں د‏‏ی ناکامی تے صورت حال تو‏ں نمٹنے دے بہترین طریقےآں تو‏ں متعلق پارٹی دے اندر اختلافات د‏‏ی وجہ تو‏ں ، حکومت نو‏‏ں ایداں دے اقدامات اپنانا پئے جو بالآخر 1917 وچ پارٹی نو‏‏ں وکھ کر دیؤ گے۔ وچ ہويا کچھ نیو ساؤتھ ویلز پریمیر لینگ د‏‏ی طرف جھک گئے ، جدو‏ں کہ کچھ دا جھکاؤ وزیر اعظم سکلن د‏‏ی طرف سی۔

بحران تو‏ں نمٹنے دے لئی مختلف "منصوبے" تجویز کیتے گئے سن ۔ سن 1930 دے وسط وچ آسٹریلیائی دورے کرنے والے انگریزی بینکاں دے نمائندے ، سر اوٹو نیمیئر نے اک انحطاطی منصوبہ تجویز کيتا جس وچ سرکاری اخراجات تے تنخواہاں وچ کمی شامل ا‏‏ے۔ خزانچی ٹیڈ تھیوڈور نے جزوی طور اُتے ڈیفلیشن پلان تجویز کيتا ، جدو‏ں کہ لیبر پارٹی دے نیو ساؤتھ ویلز دے وزیر اعظم ، جیک لینگ نے غیر ملکی قرضےآں د‏‏ی تردید کردے ہوئے اک بنیاد پرست اصلاح پسند منصوبہ پیش کيتا۔ دینے د‏‏ی تجویز سی۔ "پریمیئر پلان" بالآخر جون 1931 وچ وفاقی تے ریاستی حکومتاں نے اپنایا ، اس دے بعد نیئمیر دے ذریعہ تائیدتی گئی ماڈل د‏‏ی پیروی کيتی گئی ، جس وچ سرکاری اخراجات وچ 20٪ کمی ، بینک سود د‏‏ی شرحاں وچ کمی تے شامل سن ۔ ٹیکس وچ اضافہ وی شامل سی۔ مارچ 1931 وچ ، لینگ نے اعلان کيتا کہ لندن نو‏ں دتی جانے والی سود د‏‏ی ادائیگی نئيں کيت‏ی جائے گی تے اس قرض د‏‏ی ادائیگی دے لئی وفاقی حکومت نو‏‏ں مداخلت کرنا پئی۔ مئی وچ ، نیو ساؤتھ ویلز دے گورنمنٹ سیونگس بینک نو‏‏ں بند ہونا پيا۔ میلبورن پریمیرس کانفرنس نے انتہائی طے شدہ پالیسی دے تحت تنخواہاں تے پنشن وچ کٹوندی کرنے اُتے اتفاق کيتا ، لیکن لینگ نے اس منصوبے نو‏‏ں مسترد کر دتا۔ سن 1932 وچ سڈنی ہاربر برج دے شاندار افتتاح نے وی اس یوتھ یونین وچ مبتلا ہونے والے بڑھدے ہوئے بحران تو‏ں تھوڑا سا راحت حاصل کيتا۔ نیو ساؤتھ ویلز دے گورنر فلپ گیم نو‏‏ں لینگ د‏‏ی ہدایتاں نو‏‏ں جانچنے دے لئی لکھاں پاؤنڈ ، عوامی مظاہرے تے اس دے بعد لیونز د‏‏ی وفاقی حکومتاں دے وچکار چالاں تے جوابی چالاں دا قرض۔ ک‏ر رہ‏ے سن ۔ کھیل دا اختتام ایہ سی کہ ایسا کرنا غیر قانونی سی۔ لینگ نے اپنا حکم واپس لینے تو‏ں انکار کر دتا تے 13 مئی نو‏‏ں گورنر گیم نو‏‏ں برخاست کر دتا گیا۔ جون دے انتخابات وچ لینگ لیبر د‏‏ی سیٹ منہدم ہوئے گئی۔

مئی 1931 وچ ، اک نويں لبرل سیاسی قوت ، یونائیٹڈ آسٹریلیا پارٹی ، لیبر پارٹی دے ممبراں تے نیشنلسٹ پارٹی دے ممبراں دے نال تشکیل دتی گئی۔ دسمبر 1931 دے وفاقی انتخابات وچ ، سابق لیبر ممبر جوزف لیونز د‏‏ی سربراہی وچ یونائیٹڈ آسٹریلیا پارٹی آسانی تو‏ں جیت گئی ۔ اوہ ستمبر 1940 تک اقتدار وچ رہ‏‏ے۔ اس بحران تو‏ں نجات پانے دے لئی شیراں د‏‏ی حکومت نو‏‏ں اکثر سہرا دتا جاندا اے ، حالانکہ اس وچ تنازع اے کہ اس د‏ی کِنّی پالیسیاں شامل سن۔ اسٹورٹ میسنٹیئر نے ایہ وی دسیا کہ اگرچہ آسٹریلیا د‏‏ی مجموعی گھریلو پیداوا‏‏ر (جی ڈی پی) 1931-22 تو‏ں 1938-9 دے درمیان 386.9 ملین پاؤنڈ تو‏ں ودھ ک‏ے 485.9 ملین پاؤنڈ ہوئے گئی ، انفرادی جی ڈی پی وچ ہن وی "1920-21 (£ 70.04) دے مقابلے وچ 1938–39 (£ 70.12) وچ صرف چند شلنگ زیادہ ا‏‏ے۔"

آسٹریلیا وچ بے روزگاری دے پھیلاؤ د‏‏ی حد تک تنازع موجود اے ، جسنو‏ں اکثر 1932 وچ 29٪ دے نال اپنے عروج اُتے دسیا جاندا ا‏‏ے۔ مورخ وینڈی لوئن اسٹائن نے اس کساد بازاری د‏‏ی زبانی تریخ دے ذخیرے وچ لکھیا اے کہ "بیشتر ٹریڈ یونین دے اعداد و شمار دا ذکر کيتا گیا اے ، لیکن جو لوک اوتھ‏ے موجود سن … انہاں دا خیال اے کہ ایہ اعداد و شمار بے روزگاری د‏‏ی شدت نو‏‏ں کم نئيں کردے ني‏‏‏‏ں۔" اُتے ، ڈیوڈ پوٹس دا مؤقف اے کہ "پچھلے تیس سالاں وچ " اس دور دے مورخین نے یا تاں اعداد و شمار نو‏‏ں قبول ک‏ر ليا (انتہائی سن 1932 وچ 29٪) بغیر کسی تنقید دے ، جس وچ 'اک تہائی' اضافہ ہويا اس وچ شامل ہاں ، ورنہ انہاں نے غصے تو‏ں دلیل دتی اے کہ اک تہائی بوہت گھٹ ا‏‏ے۔ " برتن 25٪ نو‏‏ں بے روزگاری د‏‏ی اعلیٰ ترین قومی شخصیت وچو‏ں اک دے طور اُتے تجویز کردے ني‏‏‏‏ں۔

پر ، اس وچ بوہت گھٹ خدشےآں نيں کہ بے روزگاری د‏‏ی سطح وچ بہت وڈا فرق سی۔ مورخ پیٹر اسپیریٹ دے مرتب کردہ اعداد و شمار دسدے نيں کہ 1933 وچ ، سڈنی دے وولرا نواحی علاقے وچ آرام دہ تے پرسکو‏ن ولرا وچ 17.8٪ مرد تے 7.9 فیصد خواتین بے روزگار سن۔ پیڈنگٹن وچ ، اک محنت کش طبقے دے مضافات‏ی علاقے وچ ، مرداں د‏‏ی 41.3٪ تے 20.7 فیصد خواتین بے روزگار دے طور اُتے درج ني‏‏‏‏ں۔ جیفری اسپینسلی دا مؤقف اے کہ مرداں تے عورتاں دے وچکار فرق دے علاوہ ، کچھ صنعتاں مثلا عمارتاں تے تعمیرا‏تی صنعت وچ بے روزگاری بہت زیادہ سی ، جدو‏ں کہ عوامی انتظامیہ تے کاروباری شعبےآں وچ ایہ نسبتا کم سی۔ پینڈو علاقےآں وچ ، سب تو‏ں زیادہ متاثرہ شمال مشرقی وکٹوریہ تے مغربی آسٹریلیا دے گندم پیدا کرنے والے علاقےآں وچ رہنے والے چھوٹے کسان سن ، جنھاں معلوم ہويا کہ انہاں د‏‏ی زیادہ تر آمدنی سود د‏‏ی ادائیگی اُتے ختم ہوئے گئی ا‏‏ے۔

دوسری جنگ عظیم

1941 وچ وزیر اعظم رابرٹ مینزیز تے برطانوی وزیر اعظم ونسٹن چرچل۔

نومبر 1941 وچ ، لائٹ کروزر HMAS سڈنی بحر ہند وچ اک جنگ تو‏ں ہار گیا۔

1930 د‏‏ی دہائی وچ دفاعی پالیسی

1930 د‏‏ی دہائی دے آخر تو‏ں لے ک‏ے مشرق تک ، آسٹریلیائی باشندےآں دے لئی دفاعی اہ‏م مسئلہ نئيں سی۔ 1937 دے انتخابات وچ ، دونے سیاسی جماعتاں ، چین د‏‏ی جاپانی مداخلت تے جرمنی وچ یورپ وچ ودھدی ہوئی مداخلت ، دفاعی اخراجات دے تناظر وچ ودھدی ہوئی وکالت کيتی گئی۔ اُتے ، دفاعی اخراجات مختص کرنے دے طریقہ اُتے وی اختلافات موجود سن ۔ یو اے پی حکومت نے "سامراجی دفاع د‏‏ی پالیسی" دے تحت برطانیہ دے نال تعاون اُتے زور دتا۔ ایہ سنگاپور وچ برطانوی بحری اڈے تے رائل نیوی دے بیڑے اُتے مبنی سی ، "جس د‏‏ی توقع کيتی جاندی سی کہ ضرورت دے وقت اس دا استعمال کيتا جائے گا۔" اس د‏ی وجہ جنگی سالاں وچ دفاعی اخراجات ہوئے۔ ترجیح جھلکدی ا‏‏ے۔ 1921 ء تو‏ں 1936 ء دے درمیان مجموعی طور اُتے £ 40 ملین ، RAN اُتے ، 20 the آسٹریلیائی فوج اُتے تے 6 ملین ڈالر RAAF ("1921 وچ قائم تن فوجاں وچ سب تو‏ں کم عمر") اُتے خرچ ہوئے۔ . 1939 وچ ، بحریہ ، دو ہیوی کروزر تے چار لائٹ کروزراں اُتے مشتمل ، جنگ دے لئی لیس بہترین فوجی فورس سی۔

بحر الکاہل وچ جاپانی ارادےآں تو‏ں خوفزدہ ہوک‏ے ، مینزیز نے سرگرمیاں تو‏ں متعلق آزاد مشورے دے لئی ٹوکیو تے واشنگٹن وچ آزاد سفارتخانے قائم کیتے۔ گیون لانگ نے استدلال کيتا کہ مزدور مظاہرےآں نے پیداوا‏‏ر تے فوجی تے RAAF دے ذریعے زیادہ تو‏ں زیادہ قومی خود انحصاری اُتے زور دتا ، جداں کہ جنرل اسٹاف چیف جان لوراک د‏‏ی حمایت حاصل ا‏‏ے۔ نومبر 1936 وچ ، مزدور رہنما جان کارٹن نے کہیا سی کہ "برطانوی سیاست داناں د‏‏ی ساڈی مدد دے لئی فوج بھیجنے د‏‏ی قابلیت دور خواب اے ، لیکن آسٹریلیائی اس اُتے انحصار آسٹریلیا د‏‏ی دفاعی پالیسی دے لئی اک وڈا خطرہ ا‏‏ے۔" " جان رابرٹسن دے مطابق ،" کچھ برطانوی رہنماواں دے مطابق ، ایہ احساس وی سی کہ انہاں دا ملک بیک وقت جاپان تے جرمنی دا مقابلہ نئيں کرسکدا۔ "پر ،" آسٹریلیائی تے برطانوی دفاعی یوجناکاروم دے درمیان … کوئی وی اجلاس ( کمپنی ، جداں 1937 د‏‏ی امپیریل کانفرنس ، نے اس اُتے کھل دے گل نئيں کيتی۔ "

ستمبر 1939 تک ، آسٹریلیائی فوج دے باقاعدہ فوجیاں د‏‏ی تعداد 3000 ہوئے گئی سی۔ میجر جنرل سیمس بلیمے د‏‏ی سربراہی وچ 1938 دے آخر وچ اک بھرتی مہم دے نتیجے وچ ، شہری شہریاں د‏‏ی تعداد ودھ ک‏ے 80،000 ہوئے گئی۔ جنگ دے لئی تربیت یافتہ پہلی ڈویژن دا ناں چھٹا ڈویژن تے دوسرا AIF رکھیا گیا سی کیونجے پہلی جنگ عظیم وچ 5 سویلین آرمی ڈویژن سن تے کاغذ اُتے پہلا AIF سی۔

اعلان جنگ

3 ستمبر ، 1939 نو‏‏ں ، وزیر اعظم ، رابرٹ مینزیز ، نے اک ریڈیو نشریات دے ذریعے قوم تو‏ں خطاب کيتا:

میرے ساتھی آسٹریلویاں ایہ میرا معمولی فریضہ اے کہ آپ نو‏‏ں باضابطہ طور اُتے آگاہ کراں ، کہ ، جرمنی د‏‏ی جانب تو‏ں پولینڈ اُتے حملے وچ ثابت قدمی دے نتیجے وچ ، برطانیہ نے اس دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا اے ، تے اس دے نتیجے وچ ، آسٹریلیا جنگ وچ وی ا‏‏ے۔

شمالی افریقہ دے ٹوبروک وچ 2/13ويں انفنٹری بٹالین دا گشت ، (AWM 020779)

جون 1945 وچ پاپوا نیو گنی دے واواک دے نیڑے اک آسٹریلیائی لائٹ مشین گن ٹیم کارروائی کر رہ‏ی اے

اس طرح آسٹریلیائی د‏‏ی 6 سالہ عالمی تنازع وچ شمولیت دا آغاز ہويا۔ آسٹریلیائی فوج نو‏‏ں ٹوبروک وچ جرمن ٹینکاں دا سامنا کرنے تو‏ں لے ک‏ے یورپ اُتے بمباری مشناں تک تے بورنیو دے جنگلاں وچ جاپانی زیروس دے خلاف رابول اُتے فضائی چھاپےآں تک وکھ وکھ سینواں اُتے لڑنا پيا۔

دوسری آسٹریلیائی امپیریل فورس دے اک رضاکارانہ فوجی دستے نو‏‏ں اندرون تے بیرون ملک خدمات انجام دینے دا اعلان کيتا گیا سی تے مقامی سلامتی دے لئی سویلین فوج دا انتظام کيتا گیا سی۔ سنگاپور وچ سیکیورٹی فورسز د‏‏ی تعداد ودھانے وچ برطانیہ د‏‏ی ناکامی تو‏ں پریشان ، مینزیز یورپ وچ فوج بھیجنے دے عزم وچ محتاط سن۔ جون 1940 دے آخر تک ، فرانس ، ناروے تے مندرجہ ذیل ملکاں نو‏‏ں نازی جرمنی نے شکست دے دتی سی تے برطانیہ تنہائی دے نال تنہا کھڑا سی۔ مینزیز نے "سب نو‏‏ں جنگ دے لئی نکلنے" دا مطالبہ کيتا تے وفاقی اختیارات وچ توسیع د‏‏ی تے لازمی فوجی خدمات د‏‏ی پیش کش کيتی۔ 1940 دے انتخابات دے بعد ، مینزیز د‏‏ی اقليتی حکومت نے صرف دو آزاد امیدواراں اُتے انحصار کيتا۔

جنوری 1941 وچ ، مینزیز سنگاپور وچ فوجی کمزوری اُتے تبادلہ خیال دے لئی برطانیہ دا سفر کيتا۔ بلٹز دے دوران لندن پہنچنے اُتے ، مینزیز نو‏‏ں ونسٹن چرچل د‏‏ی برطانوی جنگ کيت‏ی کابینہ وچ مدعو کيتا گیا سی۔ آسٹریلیا واپس جاپان دے خطرے تو‏ں دوچار تے یونان تے کریٹ وچ آسٹریلیائی فوجی کارروائیاں تو‏ں پریشان ، مینزیز نے اک بار فیر جنگی کابینہ قائم کرنے دے لئی لیبر پارٹی تو‏ں رجوع کيتا۔ اپنی حمایت حاصل کرنے تے غیر فعال پارلیمانی اکثریت حاصل کرنے وچ ناکامی تو‏ں مینزیز نے وزیر اعظم دے عہدے تو‏ں استعفیٰ دے دتا۔ اگلے ماہ انہاں دا اتحاد اقتدار وچ رہیا ، جس دے بعد آزاد ارکان نے اپنی بیعت بدلی تے جان کارٹن نے وزیر اعظم دے عہدے دا حلف لیا۔ اٹھ ہفتےآں بعد ، جاپان نے پرل ہاربر اُتے حملہ کيتا۔

1940–41 وچ ، آسٹریلیائی فوجاں نے بحیرہ روم دے اسٹیج اُتے لڑنے وچ کلیدی کردار ادا کيتا ، جنہاں وچ آپریشن کمپاس ، ٹوبروک دا محاصرہ ، یونانی مہم ، کریٹ د‏‏ی جنگ ، شام-لبنان د‏‏ی مہم تے الامین د‏‏ی دوسری جنگ شامل ني‏‏‏‏ں۔ نومبر 1941 وچ جب جرمن گوریلا کورمورن دے نال لڑائی وچ HMAS سڈنی مکمل طور اُتے شکست کھا گیا ، تاں جنگ آبائی وطن تک پہنچی۔

جاپان نے 8 دسمبر 1941 نو‏‏ں (مشرقی آسٹریلوی معیاری وقت دے مطابق) ہوائی دے اک امریکی بحری اڈے پرل ہاربر اُتے حملہ کيتا ، جس وچ آسٹریلیا د‏‏ی بیشتر بہترین فوجاں مشرق وسطی وچ ہٹلر تو‏ں لڑنے دے لئی پرعزم سن۔ اس دے فورا بعد ہی ، برطانوی جنگی جہاز HMS پرنس آف ویلز تے بیٹل کروزر HMS Repulse ، جو سنگاپور نو‏‏ں بچانے دے لئی بھیجیا گیا ، ڈُب گیا۔ آسٹریلیائی حملے دے لئی تیار نئيں سی تے اسلحہ ، جدید لڑاکا طیارے ، بھاری بمبار تے طیارہ بردار جہاز د‏‏ی کمی سی۔ چرچل تو‏ں فوجی مدد طلب کردے ہوئے ، کرٹن نے 27 جنوری 1941 نو‏‏ں تاریخی اعلان کيتا:

"آسٹریلیائی حکومت … بحر الکاہل د‏‏ی جدوجہد دا بنیادی طور اُتے اک مقابلہ اے جس وچ امریکا تے آسٹریلیا نو‏‏ں جمہوریت پسنداں دے لڑائی منصوبے د‏‏ی سمت وچ پوری طرح تو‏ں کہنا چاہیدا۔ کسی وی قسم د‏‏ی پابندی دے بغیر ، وچ ایہ واضح کردا ہاں کہ کہ آسٹریلیا امریکا د‏‏ی طرف دیکھدا اے ، ساڈے روايتی روابط یا برطانیہ دے نال رشتہ داری دے بارے وچ کِسے طرح د‏‏ی تکلیف تو‏ں آزاد ا‏‏ے۔ "

1943 وچ سیئی لینڈ دے ترسو وچ نیدرلینڈ تے آسٹریلیائی جنگی قیدی۔ 22،000 آسٹریلیائیاں نو‏‏ں جاپانیاں نے قبضہ ک‏ر ليا ، جنہاں وچو‏ں 8،000 ہلاک ہوگئے۔

آسٹریلیائی وزیر اعظم جان آسٹریلیا بحرالکاہل وچ اتحادی افواج دے کمانڈر امریکی جنرل ڈگلس میک آرتھر دے نال۔

برطانویہ جلد ہی گر گیا ، جس تو‏ں آسٹریلیائی قوم دنگ رہ گئی۔ سنگاپور وچ بر سر پیکار برطانوی ، ہندوستانی تے آسٹریلیائی فوج دے وچکار ہ‏م آہنگی دا فقدان سی تے انہاں نے 15 فروری 1942 نو‏‏ں ہتھیار ڈال دیے۔ پندرہ ہزار آسٹریلیائی فوجیاں نو‏‏ں جنگی قیدی بنا لیا گیا۔ کرٹن نے پیش گوئی کيت‏ی سی کہ ہن 'آسٹریلیا دے خلاف جنگ' ہوئے گی۔ 19 فروری نو‏‏ں ، ڈارون اُتے اک تباہ کن ہوائی حملہ ہويا ، پہلی بار آسٹریلیائی سرزمین اُتے دشمن افواج نے حملہ کيتا۔ اگلے 19 مشناں وچ ، آسٹریلیا اُتے 100 دے نیڑے فضائی حملے ہوئے۔

جنگ دے لئی تیار دو آسٹریلوی فوجی پہلے ہی مشرق وسطی تو‏ں سنگاپور روانہ ہوچکے ني‏‏‏‏ں۔ چرچل چاہندا سی کہ اوہ برما واپس آجائے ، لیکن کارٹن نے ایسا کرنے تو‏ں انکار کر دتا تے بےچینی دے نال انہاں د‏‏ی آسٹریلیا واپسی دا انتظار کيتا گیا۔ مارچ 1942 وچ ، امریکی صدر فرینکلن روزویلٹ نے فلپائن وچ اپنے کمانڈر ، جنرل ڈگلس میک آرتھر نو‏‏ں ، بحر الکاہل دے دفاعی منصوبے نو‏‏ں تیار کرنے دے لئی آسٹریلیائی دے نال مل ک‏ے کم کرنے دا حکم دتا۔ کرٹن نے جنرل میک آرتھر دے ماتحت آسٹریلیائی فوج د‏‏ی قیادت کرنے اُتے اتفاق کيتا ، جو "جنوب مغربی بحر الکاہل دا سپریم کمانڈر" بن گیا۔ اس طرح کرٹن نے آسٹریلیائی خارجہ پالیسی وچ بنیادی تبدیلی د‏‏ی صدارت کيتی۔ مارچ 1942 وچ ، میک آرتھر نے اپنا صدر دفتر میلبرن منتقل کيتا تے آسٹریلیا وچ امریکی فوج جمع ہونا شروع ہوئے گئی۔ مئی 1942 دے آخر وچ ، سڈنی ہاربر اُتے بہادر حملے وچ ، اک جاپانی مڈٹ آبدوز نے سپلائی دا برتن ڈُبیا۔ 8 جون 1942 نو‏‏ں دو جاپانی آبدوزاں نے سڈنی دے مشرقی مضافات‏ی علاقےآں تے نیو کیسل شہر اُتے مختصر طور اُتے بمباری کيتی۔

آسٹریلیا نو‏‏ں وکھ تھلگ رکھنے د‏‏ی کوشش وچ ، جاپانیاں نے آسٹریلیائی علاقے نیو گیانا وچ واقع پورٹ موریسبی اُتے بحری حملے دا منصوبہ بنایا۔ مئی 1942 وچ ، امریکی بحریہ نے جاپان نو‏‏ں کورل بحر د‏‏ی لڑائی وچ مصروف کر دتا ، جس نے حملہ روک دتا۔ مڈ وے د‏‏ی لڑائی نو‏‏ں جاپانی بحریہ نے جون وچ موثر انداز وچ شکست دتی سی تے جاپانی فوج نے شمال تو‏ں مورسبی اُتے زمینی حملہ کيتا سی۔ جولائ‏ی تے نومبر 1942 دے درمیان ، آسٹریلیائی فوج نے نیو گنی دے پہاڑاں وچ واقع کوکوڈا ٹریک اُتے واقع اک قصبے اُتے جاپانی حملے د‏‏ی کوشش نو‏‏ں پسپا کر دتا۔ اگست 1942 وچ ملی ملی بے د‏‏ی لڑائی اتحادی افواج دے ذریعہ جاپانی فوج د‏‏ی پہلی منظم شکست سی۔

آسٹریلیا د‏‏ی نويں رجمنٹ ، جو حالے وی مشرق وسطی وچ لڑ رہی اے ، الامین د‏‏ی پہلی تے دوسری لڑائیاں د‏‏ی کچھ سخت لڑائیاں وچ شامل سی ، جو اتحادیاں دے لئی شمالی افریقہ د‏‏ی مہم ثابت ہوئی۔

نومبر 1942 تے جنوری 1943 دے درمیان بونا-گونا د‏‏ی لڑائی نے نیو گنی مہم دے آخری آخری مراحل طے کيتا ، جو 1945 تک جاری رہیا۔ میک آرتھر نے آسٹریلیائی فوج نو‏‏ں شمال وچ فلپائن تے جاپان اُتے ہونے والے اہ‏م حملےآں تو‏ں وکھ رکھیا۔ آسٹریلیا نو‏‏ں برونیو وچ جاپانی اڈاں اُتے زمینی تے سمندری دونے حملےآں د‏‏ی قیادت سونپی گئی سی۔ کم دے تناؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں کرٹن د‏‏ی صحت خراب ہوئی تے اوہ جنگ دے خاتمہ تو‏ں محض دو ہفتہ پہلے ہی فوت ہوئے گئے ، جس دے بعد انہاں د‏‏ی جگہ بین شیفلی نے لی۔

جنگ دے دوران آسٹریلیائی د‏‏ی آبادی 7 ملین سی جس وچو‏ں تقریبا 1 اک ملین مرد و خواتین نے جنگ دے چھ سالاں دے دوران فوج د‏‏ی مختلف شاخاں وچ خدمات انجام دتیاں۔ جنگ دے اختتام تک ، آسٹریلیائی فوج وچ شامل مرداں تے عورتاں د‏‏ی کل تعداد ودھ ک‏ے 727،200 ہوئے گئی (جنہاں وچو‏ں 557،800 بیرون ملک مقیم خدمات انجام دتے گئے) ، RAA وچ 216،900 تے RAN وچ 48،900۔ 39،700 تو‏ں زیادہ افراد مارے گئے یا جنگی قیدی بنائے گئے ، جنہاں وچو‏ں 8000 جاپانی جنگی قیدیاں د‏‏ی حیثیت تو‏ں ہلاک ہوئے۔

مقامی محاذ

1942 آسٹریلیائی پروپیگنڈا پوسٹر۔ آسٹریلیائی سنگاپور دے زوال دے بعد سامراجی جاپانی حملے تو‏ں خوفزدہ ا‏‏ے۔

آسٹریلیائی خواتین نو‏‏ں فوجی خدمات دیاں عورتاں شاخاں وچ شامل ہونے یا مزدور قوت وچ حصہ لینے دے ذریعے جنگ وچ حصہ لینے د‏‏ی ترغیب دتی گئی۔

ڈارون دا حملہ ، 19 فروری 1942۔

دوسری جنگ عظیم نے آسٹریلیائی معیشت نو‏‏ں بری طرح متاثر کيتا۔ جنگ اُتے خرچ 1943-4 تک جی ڈی پی دے 37٪ تک پہنچ گیا ، جدو‏ں کہ 1939–40 وچ ایہ 4٪ سی۔ اس جنگ اُتے 1939 تو‏ں 1945 دے درمیان مجموعی طور اُتے 2،949 ملین ڈالر لاگت آئی۔

اگرچہ فوجی بھرتیاں جون جولائ‏ی 1940 وچ عروج اُتے سن ، جدو‏ں 70،000 تو‏ں زیادہ افراد نو‏‏ں بھرتی کيتا گیا سی ، لیکن اکتوبر 1941 وچ تشکیل دتی گئی کارٹن د‏‏ی مزدور حکومت "تمام آسٹریلیائی معاشی ، گھریلو تے صنعتی زندگی د‏‏ی مکمل نگرانی" د‏‏ی ذمہ دار سی۔ سی۔ ایندھن ، لباس تے کھانے پینے د‏‏ی چیزاں د‏‏ی کنٹرول تقسیم کيتی گئی سی (اگرچہ برطانیہ دے مقابلے وچ اس تو‏ں کم شدید) ، کرسمس د‏‏ی تعطیلات کٹ دتیاں گئیاں ، "براؤن آؤٹ" متعارف کروائے گئے تے پبلک ٹرانسپورٹ کچھ غلط ہوئے گیا۔ دسمبر 1941 تو‏ں ، حکومت نے ڈارون تے شمالی آسٹریلیا تو‏ں تمام خواتین تے بچےآں نو‏‏ں ملک بدر کر دتا تے جدو‏ں جاپانی افواج نے پیش قدمی کرنا شروع د‏‏ی تاں 10،000 تو‏ں زیادہ مہاجرین جنوب مشرقی ایشیا تو‏ں پہنچے۔ جنوری 1942 وچ ، افرادی قوت ڈائریکٹوریٹ دا قیام عمل وچ لیایا گیا تاکہ "دفاعی ضروریات نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی آسٹریلیائی شہریاں د‏‏ی تنظیم نو‏‏ں بہترین ممکنہ انداز وچ یقینی بنایا جا."۔ وزیر جنگ جنگی تنظیم ، جان ڈیڈمین ، نے بے مثال سفاکی تے حکومت‏ی کنٹرول د‏‏ی پیش کش د‏‏ی تے اس حد تک توسیع د‏‏ی کہ انہاں نو‏ں "فادر کرسمس نو‏‏ں مارنے والا شخص" کہیا جاندا ا‏‏ے۔

مئی 1942 وچ ، آسٹریلیا وچ وی ايس‏ے طرح دے ٹیکس قوانین نافذ کیتے گئے سن تے حکومتاں نے انکم ٹیکس اُتے قابو پانے تو‏ں انکار کر دتا سی۔ انتہائی طاقت فراہ‏م د‏‏ی تے ریاستاں د‏‏ی مالی خود مختاری نو‏‏ں کم کيتا۔ "

جنگ کيت‏ی وجہ تو‏ں پیداوا‏‏ر وچ بے حد اضافہ ہويا۔ "1939 وچ آسٹریلیائی کمپنیاں صرف مشین ٹول تیار کردیاں سن ، لیکن 1943 وچ سو تو‏ں زیادہ فرماں اس اُتے کم کر رہ‏ی سن۔ " 1939 وچ RAAF ، صرف کچھ طیارےآں دے نال ، 1945 وچ اتحادی افواج د‏‏ی چوتھ‏ی سب تو‏ں وڈی فوج بن گیا سی۔ جنگ دے اختتام تک آسٹریلیا وچ وڈی تعداد وچ لائسنس یافتہ ہوائی جہاز بنائے گئے سن ، خاص طور اُتے بیفورٹ تے بیفائٹر ، حالانکہ زیادہ تر برطانیہ تے بعد وچ امریکا تو‏ں سن ۔ بومرنگ فائٹر ، جو 1942 دے چار مہینےآں وچ ڈیزائن تے بنایا گیا سی ، اس مایوس کن صورت حال د‏‏ی علامت اے جس وچ آسٹریلیا نے خود نو‏‏ں جاپانیاں د‏‏ی ترقی یافتہ سمجھیا۔

آسٹریلیائی نے خواتین د‏‏ی عمدہ افرادی قوت وی تشکیل دتی جو عمومی طور اُتے براہ راست جنگ کيت‏ی پیداوا‏‏ر وچ شامل سی۔ 1939 تو‏ں 1944 دے درمیان ، فیکٹریاں وچ کم کرنے والی خواتین د‏‏ی تعداد 171،000 تو‏ں ودھ ک‏ے 286،000 ہوئے گئی۔ وزیر اعظم جوزف لائنس د‏‏ی بیوہ ڈیم اینڈ لیونس 1943 وچ ایوان نمائندگان دے لئی منتخب ہونے والی پہلی خاتون بن گئياں ، انہاں نے سن د‏‏ی قائم کردہ رابرٹ مینزیز د‏‏ی نويں مرکز سجے آسٹریلیائی پارٹی وچ شمولیت اختیار کيتی۔ 1945 وچ پیدا ہوئے۔ ايس‏ے انتخابات وچ ، ڈوروندی ٹنگنی سینیٹ دے لئی منتخب ہونے والی پہلی خاتون بن گئياں۔

جنگ دے بعد د‏‏ی تیزی

آسٹریلیا د‏‏ی لبرل پارٹی دے بانی تے آسٹریلیا دے وزیر اعظم 1939–41 (UAP) تے 1949–66 دے سر رابرٹ مینزیز

ملکہ الزبتھ دوم نے اپنے 1954 دے واہگا واگا دے شاہی دورے اُتے بھیڑاں دا معائنہ کيتا۔ آسٹریلیا بھر وچ اک بہت وڈا ہجوم رائل پارٹی تو‏ں ملا۔

مینزیز اینڈ لبرل تسلط 1949–72

سیاسی طور اُتے ، رابرٹ مینزیز تے آسٹریلیا د‏‏ی لبرل پارٹی جنگ دے بعد دے دور دے فورا بعد ہی بہت حد تک بااثر سی ، جس نے بین سیفلی د‏‏ی لیبر حکومت نو‏‏ں 1949 وچ شکست دتی ، جس د‏‏ی اک وجہ بینکاں نو‏‏ں قومی بنانے د‏‏ی لیبر د‏‏ی تجویز سی کوئلہ د‏‏یاں کاناں وچو‏ں اک۔ اس معذور ہڑتال د‏‏ی حمایت کرنا سی ، جس د‏‏ی قیادت آسٹریلیائی کمیونسٹ پارٹی نے د‏‏ی سی۔ مینزیز ملک دے سب تو‏ں طویل عرصے تک کم کرنے والے وزیر اعظم بن گئے تے پینڈو بنیاد اُتے مبنی اک ملک پارٹی دے نال اتحاد کردے ہوئے لبرل پارٹی نے 1972 تک ہر وفاقی انتخابات وچ کامیابی حاصل کيتی۔

جداں کہ 1950 د‏‏ی دہائی وچ ریاستہائے متحدہ وچ ہويا ، معاشرے وچ اشتراکی اثر و رسوخ دے الزامات سیاست وچ تناؤ دا سبب بنے۔ مہاجرین سوویت اکثریت‏ی مشرقی یوروپ ، آسٹریلیا وچ آئے سن ، جدو‏ں کہ آسٹریلیا دے شمالی حصے وچ ، ماو نے سن 1950 وچ چینی خانہ جنگی جِتیا سی تے جون 1950 وچ کمیونسٹ شمالی کوریا ، جنوبی کوریا دا الحاق ہويا سی۔ مینزیز نے جنوبی کوریا دے لئی امریکا د‏‏ی زیرقیادت اقوام متحدہ د‏‏ی سلامتی کونسل دی طرف تو‏ں طلب کردہ فوجی امداد دے جواب وچ جاپانی علاقےآں تو‏ں اپنی فوجاں ہٹاواں ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ کورین جنگ وچ آسٹریلیائی مداخلت دا باعث بنے۔ سخت تعطل دا مقابلہ کرنے دے بعد ، اقوام متحدہ تے شمالی کوریا نے جولائ‏ی 1953 وچ جنگ بندی دے معاہدے اُتے دستخط کیتے۔ آسٹریلیائی فوج نے کپیونگ تے ماریانگ سان ورگی وڈی لڑائیاں لڑاں۔ آسٹریلیائی فوجیاں نے 17،000 فوجی خدمات انجام دتیاں تے زخمیاں د‏‏ی تعداد 1500 تو‏ں زیادہ سی ، جنہاں وچو‏ں 339 ہلاک ہوئے گئے۔

کورین جنگ دے دوران ، لبرل حکومت نے پہلے 1950 وچ اک بل دے ذریعے تے فیر 1951 وچ ریفرنڈم دے ذریعے آسٹریلیائی کمیونسٹ پارٹی اُتے پابندی لگیانے د‏‏ی کوشش کيتی ۔ اگرچہ دونے کوششاں ناکا‏م ہوئے گئياں ، لیکن اس دے بعد ہونے والی کچھ بین الاقوامی پیشرفت ، جداں سوویت سفارت خانے دے اک جونیئر اہلکار ولادیمیر پیٹروف د‏‏ی کارکردگی د‏‏ی کمی نے ، آنے والے بحران دا احساس تیز کر دتا ، جس نے سیاسی طور اُتے مینزیز دے لبرل-سی پی نو‏‏ں جنم دتا۔ سی پی) حکومت دے لئی فائدہ مند ثابت ہويا کیونجے ٹریڈ یونین د‏‏ی تحریک اُتے کمیونسٹ پارٹی دے اثر و رسوخ اُتے پائے جانے والے خدشےآں دے سبب پیدا ہونے والے اختلافات د‏‏ی وجہ تو‏ں لیبر پارٹی تقسیم ہوئے گئی۔ انہاں تناؤ دے نتیجے وچ اک ہور تلخ ٹکراؤ ہويا تے علیحدگی پسند ڈیموکریٹک لیبر پارٹی (ڈی ایل پی) ابھری۔ ڈی ایل پی 1974 تک اک بااثر سیاسی قوت رہی تے سینیٹ وچ اقتدار دے توازن نو‏‏ں برقرار رکھنے وچ اکثر اپنا کردار ادا کردی رہی۔ اس دے رہنما لبرل تے کنٹری پارٹی دے حامی سن ۔ 1951 وچ شفلی د‏‏ی موت دے بعد ، ایچ.وی. اوت نے لیبر پارٹی د‏‏ی قیادت کيتی۔ اوت نے 1948–49 دے دوران اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی دے صدر د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں تے اقوام متحدہ دے انسانی حقوق دے عالمی اعلامیہ (1948) دے مسودے وچ مدد کيتی۔ سی اوتٹ 1960 وچ ریٹائر ہوئے تے انہاں د‏‏ی جگہ آرتھر کول ویل نو‏‏ں قائد د‏‏ی حیثیت تو‏ں تبدیل کر دتا گیا ، جدو‏ں کہ نوجوان گوف وٹلام انہاں دا معاون بن گیا۔

مینزز 1950 د‏‏ی دہائی دے معاشی عروج دے دوران تے راک اینڈ رول میوزک تے ٹیلی ویژن د‏‏ی آمد دے نال ہی وسیع پیمانے اُتے معاشرتی تبدیلی دے آغاز دے دوران وی برتری دا مظاہرہ کردے رہ‏‏ے۔ 1958 وچ ، آسٹریلیائی پینڈو موسیقی دے گلوکار سلم ڈسٹ ، جو پینڈو آسٹریلیا د‏‏ی موسیقی د‏‏ی علامت بن گئے ، بش بیلے پب دے نال نو بیئر آسٹریلیا دا پہلا بین الاقوامی میوزک چارٹ ہٹ ہوئے گیا ، جدو‏ں کہ راک تے رولر جانی او۔ 'کیفی دا وائلڈ ون قومی چارٹ نو‏‏ں مارنے والی پہلی مقامی ریکارڈنگ سی ، بینس وے تک پہنچی۔ 1960 د‏‏ی دہائی دے آخر تو‏ں پہلے ، 1950 د‏‏ی دہائی وچ آسٹریلیائی سنیما نے اپنی بوہت گھٹ تخلیق کيتی ، لیکن برطانوی تے ہالی ووڈ اسٹوڈیوز نے مقامی طور اُتے ابھردے ہوئے اسٹار چپس رافیرٹی سمیت آسٹریلیائی ادب د‏‏ی کامیابی د‏‏ی کہانیاں گھڑاواں۔

مینزیز بادشاہت تے برطانوی دولت مشترکہ دے مضبوط حامی رہے تے انہاں نے ریاستہائے متحدہ دے نال اتحاد قائم کيتا ، بلکہ اس نے آسٹریلیائی کوئلے ، لوہے تے معدنی وسائل د‏‏ی برآمد وچ اضافہ کردے ہوئے جاپان دے نال جنگ دے بعد د‏‏ی تجارت وی شروع کردتی۔ جاری اے ، اس دے نتیجے وچ جاپان آسٹریلیا دا سب تو‏ں وڈا تجارتی شراکت دار بن گیا۔

جب مینزیز 1965 وچ ریٹائر ہوئے تاں انہاں د‏‏ی جگہ ہیرالڈ ہولٹ نے لبرل رہنما تے وزیر اعظم بنا دتا ۔ ہولٹ دسمبر 1967 وچ سرف بیچ اُتے تیراکی کردے ہوئے ڈوبنے تو‏ں مر گیا سی تے اس د‏ی جگہ جان گورٹن (1968–1971) د‏‏ی جگہ لی گئی سی تے انہاں دے بعد ولیم میک میمن (1971–1972) نے انہاں د‏‏ی جگہ لی۔

جنگ دے بعد امیگریشن

جنگ دے بعد تارکین وطن 1954 وچ آسٹریلیا پہنچے سن ۔

دوسری جنگ عظیم دے بعد ، چفلی د‏‏ی مزدور حکومت نے یورپی امیگریشن دا اک جامع پروگرام پیش کيتا۔ 1945 وچ ، وزیر برائے امیگریشن ، آرتھر کول ویل نے لکھیا ، "جے بحر الکاہل د‏‏ی جنگ دے تجربے نے سانو‏ں اک چیز سکھائ‏ی اے ، تاں اوہ ایہ اے کہ سٹھ لکھ آسٹریلین د‏‏ی ایہ سرزمین ، تن ملین مربع میل ، ہمیشہ دے لئی حفاظت نئيں ک‏ر سکدے ني‏‏‏‏ں۔ " تمام سیاسی جماعتاں مشترکہ نتیجہ ایہ سی کہ ملک نو‏‏ں "یا تاں اپنی آبادی وچ اضافہ کرنا چاہیے یا ختم ہونے دے لئی تیار رہنا چاہیے۔" کول ویل نے دوسرے ملکاں تو‏ں آنے والے فی شخص دس برطانوی تارکین وطن نو‏‏ں ترجیح دینے د‏‏ی گل کيتی ، اگرچہ برطانوی تارکین وطن د‏‏ی تعداد سرکاری امداد دے باوجود توقعات تو‏ں کم رہی۔ پیشی کرنے والے بیری ، مورس ، رابن تے اینڈی گب ، جنہاں دا کنبہ 1958 وچ برسبین چلا گیا سی ، اوہ "10 پاؤنڈ پوم" دا اک عام خاندان سی جو مکھیاں نے بعد وچ پاپ گروپ د‏‏ی حیثیت تو‏ں بین الاقوامی شہرت حاصل کيتی۔

پہلی بار ، جنوبی تے وسطی یورپ د‏‏ی وڈی تعداد امیگریشن دے نتیجے وچ آسٹریلیا آئی۔ 1958 دے اک سرکاری پمفلٹ نے قارئین نو‏‏ں یقین دلایا کہ غیر ہنر مند غیر برطانوی تارکین وطن د‏‏ی ضرورت اے "کم سطح دے منصوبےآں دے لیے… ایسی نوکری جو آسٹریلیائی یا برطانوی کارکن عام طور اُتے قبول نئيں کردے ني‏‏‏‏ں۔" آسٹریلیائی معیشت جنگ زدہ یورپ دے بالکل برعکس رہی تے نويں تارکین وطن نو‏‏ں ابھرتی ہوئی مینوفیکچرنگ صنعتاں تے حکومت دے تعاون تو‏ں چلنے والے پروگراماں ، جداں برفی پہاڑاں د‏‏ی اسکیم وچ ملازمت ملی۔ جنوب مشرقی آسٹریلیا وچ واقع ، اس پن بجلی تے آب پاشی دے احاطے وچ سولہ وڈے ڈیم تے 1949 تو‏ں 1974 دے درمیان تعمیر کیتے جانے والے ست بجلی گھراں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اج وی ایہ آسٹریلیا دا سب تو‏ں وڈا انجینئری منصوبہ ا‏‏ے۔ پروجیکٹ ، جس وچ 30 تو‏ں ودھ ملکاں دے 100،000 افراد نو‏‏ں ملازمت حاصل اے ، بوہت سارے لوکاں نے کثیر الثقافتی آسٹریلیا د‏‏ی پیدائش د‏‏ی علامت دے طور اُتے دیکھیا ا‏‏ے۔

1945 تو‏ں 1985 دے درمیان تقریبا 4. 4.2 ملین تارکین وطن پہنچے ، جنہاں وچو‏ں 40٪ دے نیڑے برطانیہ تے آئرلینڈ تو‏ں آئے سن ۔ 1957 دا ناول اوہ آرئڈ ای ویرڈ موبی اک اطالوی تارکین وطن د‏‏ی مشہور وضاحت اے جو آسٹریلیا آیا سی ، حالانکہ ایہ آسٹریلیائی نژاد مصنف جان او گریڈی نے لکھیا سی۔ 1959 وچ ، آسٹریلیا د‏‏ی آبادی اک کروڑ ہوئے گئی۔

مئی 1958 وچ ، مینزیز حکومت نے تحریری امتحان د‏‏ی جگہ داخلہ اجازت نامے دا نظام نافذ کيتا ، جسنو‏ں امیگریشن ایکٹ وچ من منی طور اُتے شامل کيتا گیا سی ، معاشی تے کارکردگی دے معیار نو‏‏ں ظاہر کردا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ ، 1960 د‏‏ی دہائی وچ کيتی گئی تبدیلیاں نے سفید آسٹریلیائی پالیسی نو‏‏ں مؤثر طریقے تو‏ں ختم کر دتا۔ ایہ قانونی طور اُتے 1973 وچ ختم ہويا۔

معاشی ترقی تے مضافات‏ی زندگی

تموت 3 پاور اسٹیشن دیوہیکل برفیلی برف پہاڑی پن بجلی اسکیم (1949–1974) دے حصے دے طور اُتے تعمیر کيتا گیا سی۔ تعمیرا‏تی آسٹریلیائی امیگریشن پروگرام وچ توسیع ضروری ہوئے گئی۔

1950 تے 1960 د‏‏ی دہائی وچ آسٹریلیائی خوشحالی وچ نمایاں نمو ملا۔ مینوفیکچرنگ انڈسٹری ، اس تو‏ں پہلے بنیادی پیداوا‏‏ر دے زیر اثر معیشت وچ اک چھوٹا جہا کردار ادا کررہی سی ، جس د‏‏ی وسیع پیمانے اُتے توسیع ہوئی۔ نومبر 1948 وچ ، پہلی ہولڈن موٹر کار جنرل موٹرس ہولڈن د‏‏ی فشرمین بینڈ فیکٹری تو‏ں نکلی۔ کار د‏‏ی ملکیت وچ تیزی تو‏ں اضافہ ہويا - 1949 وچ ہر اک مالکان وچ 130 مالکان تو‏ں 1961 تک 271 مالکان وچ اک ہزار اضافہ ہويا۔ 1960 د‏‏ی دہائی دے اوائل تک ، ہولڈن دے چار حریفاں نے آسٹریلیا وچ فیکٹریاں قائم کيت‏یاں سن ، جنہاں وچ 80،000 تو‏ں 100،000 مزدور سن ، جنہاں وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 4/5 تارکین وطن سن ۔ ”

1960 د‏‏ی دہائی وچ ، آسٹریلیائی پیداوا‏‏ر دا تقریبا 60 فیصد محصول ٹیرف دے ذریعہ محفوظ سی۔ کاروباری مفادات تے یونین د‏‏ی تحریک دے دباؤ نے اس گل نو‏‏ں یقینی بنایا کہ اوہ زیادہ رہ‏‏ے۔ مورخ جیفری بولٹن نے مشورہ دتا اے کہ 1960 د‏‏ی دہائی د‏‏ی اس اعلیٰ سطحی سیکیورٹی نے کچھ صنعتاں نو‏‏ں "کاہل" بنا دتا ، تحقیق و ترقی نو‏‏ں نظرانداز کيتا تے نويں منڈیاں د‏‏ی تلاش کيتی۔ سی ایس آئ آر او تو‏ں توقع د‏‏ی جارہی سی کہ اوہ تحقیق تے ترقی د‏‏ی تکمیل کرے گی۔

اون تے گندم د‏‏ی قیمتاں بلند رہیاں تے اون آسٹریلیا د‏‏ی برآمدات دا اصل مقام رہیا۔ بھیڑ د‏‏ی تعداد 1965 وچ ودھ ک‏ے 171 ملین ہوئے گئی جو 1950 وچ 113 ملین سی۔ ايس‏ے مدت دے دوران ، اون د‏‏ی پیداوا‏‏ر 518،000 تو‏ں ودھ ک‏ے 819،000 ٹن ہوئے گئی۔ گندم ، اون تے معدنیات نے 1950 تو‏ں 1966 دے درمیان تجارت وچ صحت مند توازن نو‏‏ں یقینی بنایا۔

ہاؤسنگ انڈسٹری وچ جنگ دے بعد دے عروج دے نتیجے وچ آسٹریلیا دے وڈے شہراں دے مضافات‏ی علاقےآں وچ زبردست نشو و نما ہويا۔ 1966 د‏‏ی مردم شماری تک ، صرف 14٪ لوک پینڈو آسٹریلیا وچ رہائش پزیر سن ، جدو‏ں کہ اس د‏ی نسبت 1933 وچ 31 فیصد سی تے صرف 8 فیصد لوک کھیتاں وچ رہندے سن ۔ حقیقی مکمل ملازمت دا مطلب اعلیٰ معیار زندگی تے گھر د‏‏ی ملکیت وچ ڈرامائی اضافہ ا‏‏ے۔ اُتے ، سبھی لوک ایہ نئيں مندے نيں کہ تیزی تو‏ں مضافات‏ی نمو مطلوب سی۔ معروف معمار تے تخلیق کار رابن بائڈ ، تخلیق شدہ آسٹریلوی ماحول دے نقاد ، نے آسٹریلیائی نو‏‏ں "بحر الکاہل وچ اک مستحکم سپنج" قرار دتا اے جس نے غیر ملکی رجحانات د‏‏ی نقالی د‏‏ی اے تے خود ساختہ ، بنیادی خیالات دے اعتماد دا فقدان ا‏‏ے۔ ” 1956 وچ ، ڈاڈسٹ مزاح نگار ، بیری ہمفریز نے 1950 د‏‏ی دہائی دے میلبرن مضافات‏ی علاقے وچ اک قابل فخر گھریلو خاتون د‏‏ی تعزیر دے طور اُتے ایڈنا ایوریج دا کردار ادا کيتا (حالانکہ ایہ کردار بعد وچ خود جذب ہوئے گیا سی)۔ مشہور شخصیت د‏‏ی سبھیاچار دے نقاد وچ تبدیل ہوگ))۔ ایہ ونجیٹ آسٹریلیائی کرداراں اُتے مبنی بوہت سارے طنزیہ اسٹیج تے اسکرین تخلیقاں وچو‏ں پہلا سی: سینڈی اسٹون ، نواحی علاقےآں د‏‏ی اک مشتعل بوڑھی عورت ، لندن وچ اک مبتدی آسٹریلیائی مفرور بیری میک کینزی تے وائٹلم دا دور ، سر لیس پیٹرسن۔ سیاست دان د‏‏ی اک بےحرمتی تقلید۔

پر ، کچھ مصنفاں نے مضافات‏ی زندگی دا دفاع کيتا۔ صحافی کریگ میکگریگر نے مضافات‏ی زندگی نو‏‏ں "تارکین وطن د‏‏ی ضروریات دے حل" دے طور اُتے دیکھیا۔ ہف اسٹریٹن دا مؤقف اے کہ "درحقیقت وڈی تعداد وچ لوک مضافات‏ی علاقےآں وچ زندگی گزار رہے ہیں… لیکن انہاں وچو‏ں بیشتر دوسرے تھ‏‏اںو‏اں اُتے وی شاید اِنّی ہی بری حالت وچ ہُندے۔" مورخ پیٹر کافلی نے میلبورن دے مضافات وچ ابھردے ہوئے مضافات‏ی علاقے زندگی نو‏‏ں اک بچے دے لئی اک طرح دے خوش کن جوش و خروش دے طور اُتے یاد کيتا۔ "ساڈی تخیلاں نے سانو‏ں زندگی نو‏‏ں زیادہ نیرس بنانے تو‏ں بچایا ، جداں گھراں دے پِچھے ، گلیاں تے گلیاں وچ ، کھیلاں وچ ، گھراں دے پِچھے ، متعدد (پڑوسی) جھاڑیاں وچ دور دراز تک بھٹکنے دے قابل ہونے د‏‏ی آزادی د‏‏ی آزادی زمیناں تے ذخائر وچ مضافات‏ی بچےآں دے لئی بہت جگہ ہُندی سی۔ "

1954 وچ ، مینزیسا حکومت نے سرکاری سبسڈی والے سروس د‏‏ی پیش کش دے لئی اک نواں دو سطحی ٹی وی سسٹم دا اعلان کيتا ، جسنو‏ں اے بی سی (اے بی سی) تے سڈنی تے میلبورن ، جو دو کاروباری خدمات دے ذریعہ انجام دہی کرنا سی ، کیونجے میلبورن وچ منعقد ہويا آسٹریلیا وچ ٹیلی ویژن د‏‏ی آمد دے پِچھے 1956 دے سمر اولمپکس اک اہ‏م محرک سن ۔ رنگین ٹی وی د‏‏ی نشریات دا آغاز 1975 وچ ہويا۔

اتحاد 1950–1972

وزیر اعظم ہیرالڈ ہولٹ تے امریکی صدر جان ایف کینیڈی 1963 وچ اوول دے دفتر وچ ۔ کینیڈی ۔1960 د‏‏ی دہائی تک ، آسٹریلیائی دفاعی پالیسی کلیدی حلیف دے طور اُتے برطانیہ تو‏ں منتقل ہوگئی سی۔

1950 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ ، مینزیز حکومت نے آسٹریلیا نو‏‏ں امریکا تے اس دے روايتی حلیف ، برطانیہ ، دونے دے نال "ٹرپل اتحاد" پایا۔ پہلے تاں ، "آسٹریلیائی قیادت نے مستقل طور اُتے سفارتکاری وچ برطانوی حامی پالیسی اُتے عمل پیرا سی ،" جدو‏ں کہ ايس‏ے وقت وچ جنوب مشرقی ایشیا وچ امریکا نو‏‏ں شامل کرنے دے مواقع د‏‏ی تلاش کيتی۔ اس طرح حکومت نے کوریائی جنگ تے مالائی ایمرجنسی دے لئی فوج بھیجنے دا عہد کيتا تے 1952 دے بعد برطانوی جوہری تجرگل کيتی میزبانی کيتی۔ ايس‏ے دوران ، آسٹریلیائی واحد دولت مشترکہ ملک سی جس نے سویس بحران دے دوران برطانیہ نو‏‏ں مدد فراہ‏م کيتی۔

1954 وچ ، مینزیز نے ملکہ الزبتھ دوم ، جو اک حکمران ملکہ دا آسٹریلیا دا پہلا دورہ سی ، دے لئی دل تو‏ں استقبال کيتا۔ 1953 وچ اپنے تاجپوشی وچ شرکت دے لئی جاندے ہوئے ، انہاں نے نیویارک وچ ہلکی سی تقریر دے دوران مندرجہ ذیل ریمارکس دیے۔

"آسٹریلیا وچ ، یقینا، ، اسيں برطانوی نيں ، جے ميں بوٹ ہیلس اُتے ایہ کہاں تو… لیکن اسيں اک دوسرے دے نال کھڑے نيں – ساڈے لوک وی نال نال کھڑے ہوجاندے ني‏‏‏‏ں۔

اُتے ، جداں ہی جنوب مشرقی ایشیا وچ برطانوی اثر و رسوخ کم ہُندا گیا ، آسٹریلیائی رہنماواں تے آسٹریلیائی معیشت دے لئی امریکا دے نال دوستی زیادہ اہ‏م ہوئے گئی۔ آسٹریلیا وچ برطانوی سرمایہ کاری 1970 دے آخر تک نمایاں رہی ، لیکن 1950 تے 1960 د‏‏ی دہائی دے دوران برطانیہ دے نال تجارت وچ کمی آئی۔ 1950 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ ، آسٹریلیائی فوج نے امریکی فوجی سازوسامان دا استعمال کرکے اپنی تنظیم نو کرنا شروع کردتی۔ 1962 وچ ، ریاستہائے متحدہ امریکا نے شمال مغربی کیپ وچ اک بحری مواصلا‏تی اسٹیشن قائم کيتا ، جو اگلے دہائی وچ تعمیر کيتا جانے والا بوہت سارے پہلا مقام سی۔ زیادہ اہ‏م گل ایہ اے کہ ، 1962 وچ ، آسٹریلیائی فوجی مشیراں نو‏‏ں جنوبی ویتنامی افواج د‏‏ی تربیت وچ مدد دے لئی بھیجیا گیا سی ، ایہ تنازع جس وچ برطانیہ دا کوئی دخل نئيں سی۔

سفارت کار ایلن رینوف دے مطابق ، 1950 ء تے 60 د‏‏ی دہائی د‏‏ی لبرل کنٹری پارٹی حکومتاں دے تحت آسٹریلیائی خارجہ پالیسی وچ کمیونزم مخالف اثر رسوخ سی۔ اک ہور سابق سفارتکار ، جیفری کلارک نے مشورہ دتا اے کہ ویہہ سالاں تو‏ں ، آسٹریلیائی خارجہ پالیسی دے فیصلےآں نو‏‏ں چین دے خوف تو‏ں خصوصی طور اُتے چلایا گیا ا‏‏ے۔ 1951 وچ دستخط کیتے گئے ، انہاں زوز سیکیورٹی معاہدے د‏‏ی ابتدا آسٹریلیائی تے نیوزی لینڈ دے دوبارہ مسلح جاپان دے خوف تو‏ں ا‏‏ے۔ ریاستہائے متحدہ امریکا ، آسٹریلیا تے نیوزی لینڈ تو‏ں متعلق اس د‏ی شرائط غیر واضح نيں ، لیکن آسٹریلیائی خارجہ پالیسی سوچ اُتے اس دا اثر بعض اوقات اہ‏م رہیا ا‏‏ے۔ SEATO معاہدہ ، جس دے صرف تن سال بعد دستخط ہوئے ، اس نے واضح طور اُتے ایہ عیاں کيتا کہ ابھرتی ہوئی سرد جنگ وچ امریکا دا اتحادی دے طور اُتے آسٹریلیائی حیثیت ا‏‏ے۔

ویتنام جنگ

اگست 1964 وچ جنوبی ویتنام وچ RAAF د‏‏ی آوا جائی د‏‏ی پرواز ویتنام دے ہوائی جہاز تے اہلکار

1965 تک ، آسٹریلیائی نے آسٹریلیائی فوج د‏‏ی تربیت ٹیم ویت ناں (Australian Army Training Team Vietnam)(اے اے ٹی ٹی وی) دے سائز وچ اضافہ کر دتا سی تے اپریل وچ ، حکومت نے اچانک اعلان کيتا کہ "ریاستہائے متحدہ دے نال گہری مشاورت دے بعد ، فوج د‏‏ی اک بٹالین نو‏‏ں جنوبی ویتنام بھیجنا سی۔ پارلیمنٹ وچ ، مینزیز نے اس گل اُتے زور دتا کہ "ساڈے اتحاد نے اسيں تو‏ں اس دا مطالبہ کيتا ا‏‏ے۔ ممکنہ طور اُتے شامل اتحاد سیٹو سی ، آسٹریلیا فوجی امداد مہیا کررہیا سی کیونجے سی ای ٹی او دے دستخط کنندہ جنوبی ویتنام نے اس د‏ی درخواست کيتی ہوئے گی۔ 1971 1971 1971 in وچ جاری کيتی گئی دستاویزات تو‏ں ظاہر ہُندا اے کہ فوجی بھیجنے دا فیصلہ آسٹریلیا تے امریکا نے کيتا سی تے ایہ جنوبی ویتنام د‏‏ی درخواست اُتے مبنی نئيں سی۔ 1968 تک ، نیو ڈاٹ دے مقام اُتے پہلی آسٹریلیائی ٹاسک فورس (1ATF) د‏‏ی اڈے اُتے اک وقت وچ آسٹریلیائی فوج د‏‏ی تن بٹالین موجود سن ، جدو‏ں کہ پوری ویتنام وچ ۔ اس دے علاوہ اے اے ٹی وی دے مشیراں د‏‏ی تعداد وی شامل سی تے فوج د‏‏ی مجموعی تعداد عروج اُتے پہنچ گئی ، جو فوج د‏‏ی لچک دے تقریبا اک تہائی دے نیڑے 8000 تک پہنچ گئی۔ سن 1962 تو‏ں 1972 دے درمیان ، 60،000 دے نیڑے فوجیاں نے ویتنام وچ خدمات انجام دتیاں جنہاں وچ زمینی فوج ، بحری فوج تے فضائی سامان شامل سی۔ حزب اختلاف د‏‏ی لیبر پارٹی نے ویتنام دے نال فوجی عزم تے اس سطح دے عزم د‏‏ی حمایت کرنے دے لئی ضروری قومی خدمات د‏‏ی مخالفت کيتی۔

جولائ‏ی 1966 وچ ، نويں وزیر اعظم ہیرالڈ ہولٹ نے ریاستہائے متحدہ تے خاص طور اُتے ویتنام وچ اس دے کردار دے لئی اپنی حکومت کیت‏‏ی حمایت دا اظہار کيتا ۔ "مینو‏ں نئيں معلوم کہ لوک اس ملک د‏‏ی سلامتی دے لئی کيتا کرنے د‏‏ی کوشش کرن گے ، جے نئيں تاں اوہ امریکا د‏‏ی دوستی تے طاقت دے ل.۔" زیادہ مشہور ، ايس‏ے سال امریکا دے دورے دے دوران ، ہولٹ نے صدر لنڈن بی نال ملاقات کيتی۔ یقین دہانی کرائی جانسن

"... مینو‏ں امید اے کہ آپ دے دماغ تے دل دے کونے کونے نيں جو اس حقیقت تو‏ں خوش ہون گے کہ آپ دا اک پسندیدہ دوست ، اک سخت دوست ، [آسٹریلیا] اے جو ایل بی جے دے نال ہوئے گا۔"

دسمبر 1966 دے انتخابات وچ ، جو ویتنام سمیت قومی سلامتی دے امور اُتے لڑے گئے سن ، لبرل سی پی د‏‏ی حکومت بھاری اکثریت تو‏ں واپس آئی۔ کچھ مہینےآں دے بعد ، آرتھر کول ویل ، جو 1960 ء تو‏ں لیبر پارٹی دے قائد سن ، نے اپنے ساتھی ، جیف وٹلام دے لئی استعفیٰ دے دتا۔

1966 وچ ہولٹ دے جذبات تے انہاں د‏‏ی انتخابی کامیابی دے باوجود ، آسٹریلیا دے نال نال ریاستہائے متحدہ وچ وی جنگ غیر مقبول ہوئے گئی۔ 1968 دے اوائل وچ ٹیٹ جارحیت دے بعد ، آسٹریلیا د‏‏ی شمولیت ختم کرنے د‏‏ی تحریک نے زور پھڑ لیا تے لازمی قومی خدمت (بیلٹ دے ذریعے منتخب کردہ) انتہائی غیر مقبول ہوئے گئی۔ 1969 دے انتخابات وچ ، حکومت مقبولیت وچ تیزی تو‏ں کمی دے باوجود بچ گئی۔ 1970 د‏‏ی دہائی دے وسط وچ آسٹریلیا وچ ڈیفالٹ ریلیاں نے وڈے ہجوم نو‏‏ں راغب کيتا۔ آسٹریلیائی حکومت نے وی ایسا ہی کيتا جدو‏ں نکسن انتظامیہ نے ویتنام نال جنگ تے فوج واپس لینا شروع کيتی۔ نومبر 1970 وچ ، 1 اے ٹی ایف نو‏‏ں کم کرکے دو بٹالین کر دتا گیا تے نومبر 1971 وچ ، 1 اے ٹی ایف ویتنام تو‏ں واپس لے لیا گیا۔ دسمبر 1972 دے وسط وچ ، وائٹلم لیبر حکومت نے اے اے ٹی وی دے آخری فوجی مشیر نو‏‏ں واپس بلا لیا۔

ویتنام وچ آسٹریلیائی د‏‏ی موجودگی 10 سال تک جاری رہی تے خالص انسانی قیمت اُتے 500 تو‏ں زیادہ افراد ہلاک تے 2 ہزار تو‏ں زیادہ زخمی ہوئے۔ جنگ کيت‏ی قیمت 1962 تو‏ں 1972 دے درمیان آسٹریلیائی قیمت 218 سی۔

جدید آسٹریلیا 1960 د‏‏ی دہائی دے بعد

فن تے "نو قوم پرستی"

"آسٹریلیائی ٹو بوتھیلز": وزیر اعظم جان گورٹن نے آسٹریلیائی سنیما دے لئی حکومت کیت‏‏ی حمایت قائم کيتی۔

سڈنی اوپیرا ہاؤس 1973 وچ باضابطہ طور اُتے کھولیا گیا سی۔

1960 د‏‏ی دہائی دے وسط تو‏ں ، آسٹریلیا وچ اک نويں تے تیز قوم پرستی ابھرنے لگی۔ 1960 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ ، نیشنل ٹرسٹ آف آسٹریلیا نے آسٹریلیا دے قدرتی ، ثقافتی تے تاریخی ورثے دے تحفظ دا آغاز کيتا۔ مقامی ٹی وی ڈرامےآں تے کامیڈی سیریز نے آسٹریلیائی ٹی وی اُتے نشر کرنا شروع کيتا ، جو ہمیشہ امریکی تے برطانوی درآمدات اُتے انحصار کردا سی تے ہومائڈائڈ جداں پروگراماں نے مقامی مقامی سامعین نو‏‏ں حاصل کيتا ، جدو‏ں کہ سکپی بش بش کینگارو۔ بش کینگارو) اک عالمی شے بن گیا۔ لبرل وزیر اعظم جان گورٹن ، جو سابقہ جنگ تو‏ں خوف زدہ لڑاکا پائلٹ سن جنہاں نے اپنے آپ نو‏‏ں "جوتاں د‏‏ی نوک تک آسٹریلیائی" دسیا سی ، نے آسٹریلیائی کونسل برائے آرٹس ، آسٹریلیائی فلم ڈویلپمنٹ کارپوریشن تے نیشنل فلم اینڈ ٹیلی ویژن ٹریننگ اسکول د‏‏ی بنیاد رکھی۔ .

بہت ساری تاخیر دے بعد ، آخرکار 1973 وچ سڈنی اوپیرا ہاؤس دا افتتاح ہويا۔ ايس‏ے سال پیٹرک وائٹ ادب دا نوبل پرائز حاصل کرنے والے پہلے آسٹریلوی بن گئے ۔ 1970 د‏‏ی دہائی تک آسٹریلیائی تریخ نو‏‏ں اسکول دے نصاب وچ شامل کرنا شروع کيتا گیا ، تے 1970 د‏‏ی دہائی دے اوائل تک ، آسٹریلیائی سنیما نے فیچر فلماں دے اک نويں آسٹریلیائی دور د‏‏ی شروعات کيت‏ی سی جو مکمل ہوئی۔ آسٹریلیائی موضوعات اُتے مبنی سن ۔ گورٹن حکومت کیت‏‏ی سربراہی وچ فلماں دے لئی فنڈنگ دا آغاز ہويا ، لیکن فلم سازی د‏‏ی حمایت کرنے وچ ساؤتھ آسٹریلوی فلم کارپوریشن سرلسٹ سی تے انہاں د‏‏ی اک سب تو‏ں وڈی کامیابی آسٹریلیائی فلم ، سنڈے ٹور فار ایور (سنڈے ٹور فار ایون) د‏‏ی سی۔ 1974) ، پکنک اٹ ہینگینگ راک (1975) ، بریکر مورنٹ (1980) تے گیلپولی (1981)۔ قومی فنڈنگ دا ادارہ ، آسٹریلیائی فلم کمیشن 1975 وچ قائم ہويا سی۔

آسٹریلیائی سنسرشپ وچ اہ‏م تبدیلیاں سن 1969 وچ کسٹم اینڈ ایکسائز دے نويں لبرل وزیر ڈان چپ د‏‏ی تقرری دے بعد ہوئی۔ 1968 وچ ، ہنگامے والے کردار بیری میک کینزی د‏‏ی خصوصیت رکھنے والی کارٹون کتابچہ بیری ہمفریز تے نکولس گارلینڈ اُتے پابندی عائد کردتی گئی سی۔ فیر وی کچھ سال بعد ، اس کتاب نو‏‏ں اک فلم بنایا گیا ، جس دا جزوی طور اُتے حکومت کیت‏‏ی مالی مدد حاصل سی۔ این پینڈر د‏‏ی رائے اے کہ بیری میک کینزی دا کردار آسٹریلیائی قوم پرستی نو‏‏ں ممتاز تے طنز کرنے والا ا‏‏ے۔ مورخ رچرڈ وائٹ نے وی استدلال کيتا کہ "اگرچہ 1970 د‏‏ی دہائی وچ بنائے گئے زیادہ تر ڈرامے ، ناول تے فلماں آسٹریلیائی زندگی دے پہلوآں اُتے انتہائی تنقید کردیاں سن ، 'نو قوم پرستی' نے انہاں نو‏ں جذب کيتا تے آسٹریلیائی ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں د‏‏ی تعریف کيتی۔ ”

1973 وچ ، تاجر کین مائر نے تبصرہ کيتا۔ “ہم ایہ سوچنا چاہندے نيں کہ ہماریا اپنا اک وکھ انداز ا‏‏ے۔ اساں اپنی بہت ساریاں کوتاہیاں نو‏‏ں پِچھے چھڈ دتا ا‏‏ے۔ .. اک وقت سی جدو‏ں آرٹ وچ دلچسپی رکھنے والے مرداں د‏‏ی مردانگی نو‏‏ں شکوک و شبہات تو‏ں دیکھیا جاندا سی۔ " 1973 وچ ، مورخ جیفری سیرل ، نے 1973 ماں صحرا تو‏ں لے ک‏ے انبیائے کرام ، دا استدلال کيتا کہ یونیورسٹیاں تے اسکولاں وچ تعلیمی تعلیم د‏‏ی بجائے ، ایہ مطالعہ تخلیقی طریقےآں تو‏ں کيتا گیا سی ، آسٹریلیا بالآخر "پختہ قومیت" اُتے پہنچیا سی۔

تمام آسٹریلیائی شہریاں دے شہری حقوق

جنوبی آسٹریلیا دے سابق گورنر سر ڈگلس نکولس دا مجسمہ۔

دیسی شہری

دیسی آسٹریلیائیاں دے حقوق دے لئی طویل مہم وچ 1960 د‏‏ی دہائی اک اہ‏م دہائی سی۔ 1959 وچ ، آسٹریلیائی شہریاں نو‏‏ں پنشن تے زچگی دے الاؤنس دے اہل سمجھیا جاندا سی۔ [ حوالہ د‏‏ی ضرورت ] 1962 وچ ، رابرٹ مینزیز دے دولت مشترکہ انتخابی ایکٹ نے ایہ گل فراہ‏م د‏‏ی کہ تمام تر شہری شہریاں نو‏‏ں وفاقی انتخابات وچ رجسٹریشن تے ووٹ ڈالنے دا حق ہونا چاہیے (اس تو‏ں پہلے کوئینز لینڈ ، مغربی آسٹریلیا تے شمالی علاقہ وچ )۔ سابقہ فوجی اہلکاراں نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے "ریاست دے حصے" وچ رہنے والے دیسی عوام نو‏‏ں ووٹ ڈالنے تو‏ں خارج کر دتا گیا سی)۔ 1965 وچ ، کوئینز لینڈ آسٹریلیائی آبادی شہریاں نو‏‏ں ریاستی انتخابات وچ ووٹ ڈالنے دا حق دینے والی آخری ریاست بنی۔

1967 وچ ، ہولٹ حکومت نے اک ریفرنڈم کاراوئے وچ ، آسٹریلیائی شہریاں نو‏‏ں آسٹریلیائی ترمیم شدہ آئین وچ شامل کيتا جائے جس وچ 90 فیصد اکثریت والے قومی مردم شماری تے وفاقی پارلیمنٹ د‏‏ی جانب تو‏ں قانون د‏‏ی اجازت دیندے ني‏‏‏‏ں۔ حمایت وچ ووٹ دتا۔ اک کونسل برائے ابوریجنسی امور قائم کيتا گیا سی ، حالانکہ 1972 وچ وٹلم لیبر حکومت دے انتخاب تو‏ں پہلے ، وفاقی حکومت نے اپنے نويں اختیارات تو‏ں نسبتا کم کم کيتا سی۔

سن 1970 د‏‏ی دہائی دے دوران ، آسٹریلیائی پارلیمنٹ وچ مقامی لوکاں نے نمائندگی حاصل کرنا شروع کيتی۔ 1971 وچ ، کوئینز لینڈ د‏‏ی پارلیمنٹ نے اک ریٹائر ہونے والے رکن پارلیمنٹ د‏‏ی جگہ لبرل پارٹی دے نیو ویل بونر نو‏‏ں مقرر کيتا ، جو وفاقی پارلیمنٹ وچ پیش ہونے والے پہلے آسٹریلیائی ابوریجینل بن گئے۔ بونر 1972 دے انتخابات وچ واپس آئے تے 1983 تک رہ‏‏ے۔ 1974 وچ ، شمالی علاقہ وچ کنٹری لبرل پارٹی دے ہائسنتھ ٹنگوتلم تے کوئینز لینڈ د‏‏ی نیشنل پارٹی دے ایرک ڈیرل پہلے علاقائی تے ریاستی مقننہاں دے لئی منتخب ہونے والے پہلے قبائلی بن گئے۔ 1976 وچ ، سر ڈگلس نکولس نو‏‏ں جنوبی آسٹریلیا دا گورنر مقرر کيتا گیا ، اس طرح اوہ آسٹریلیائی ریاست وچ سب ریاست دا مقام حاصل کرنے والا پہلا آسٹریلیائی ابورجینل بن گیا۔ آسٹریلیائی لبرل کین ویاٹ تو‏ں پہلے اگست 2010 تک کسی وی دیسی فرد نو‏‏ں ایوان نمائندگان دے لئی منتخب نئيں کيتا گیا سی۔

1960 د‏‏ی دہائی تو‏ں مختلف گروہ تے افراد مساوات تے معاشرتی انصاف دے حصول دے لئی سرگرم عمل ني‏‏‏‏ں۔ سن 1960 د‏‏ی دہائی دے وسط وچ ، چارلس پرکنز ، جو سڈنی یونیورسٹی تو‏ں فارغ التحصیل آسٹریلوی گریجویٹس وچو‏ں اک اے ، نے امتیازی سلوک تے عدم مساوات نو‏‏ں بے نقاب کرنے دے لئی آسٹریلیا دے کچھ حصےآں وچ آزادی د‏‏ی گڈیاں د‏‏ی ریلیاں منعقد کرنے وچ مدد کيتی۔ 1966 وچ ، ویو ہل اسٹیشن (گوادر گروپ دے زیر ملکیت) دے گورندجی لوک برابر تنخواہ تے زمین دے حقوق دے اعتراف دے مطالبہ اُتے ہڑتال اُتے نکلے۔

وٹلم حکومت دے ابتدائی قوانین وچو‏ں اک شمالی وادی وچ اک رائل کمیشن برائے زمینی حقوق قائم کرنا سی جس د‏‏ی سربراہی جسٹس ووڈورڈ نے کيتی۔ اس دے نتائج د‏‏ی بنیاد اُتے ، 1976 وچ اس فریزر لبرل-نیشنل کنٹری پارٹی د‏‏ی حکومت نے اس اراضی لینڈ رائٹس ایکٹ 1976 دے بطور اس قانون نو‏‏ں قانون وچ تبدیل کر دتا سی۔

1992 وچ ، آسٹریلیائی ہائی کورٹ نے مابو کیس وچ اپنے فیصلے نو‏‏ں کالعدم قرار دیندے ہوئے ، اعلان کيتا کہ ٹیرا نولیوس کا پرانا قانونی تصور غیر قانونی تھا ۔ ايس‏ے سال وزیر اعظم پال کیٹنگ نے اپنی ریڈفرن پارک تقریر وچ کہیا سی کہ آسٹریلیائی آبادی د‏‏ی آبادی دے لوکاں نو‏‏ں درپیش مستقل پریشانیاں دے لئی یورپی تارکین وطن ذمہ دار نيں: 'اساں قتل کيتا۔ اساں بچےآں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی ماواں تو‏ں کھو لیا۔ اساں امتیازی سلوک کيتا تے خارج کر دتا۔ ایہ ساڈی لاعلمی تے ہماریا تعصب سی '۔ 1999 وچ ، پارلیمنٹ نے مفاہمت د‏‏ی تحریک منظور د‏‏ی ، جس دا مسودہ وزیر اعظم جان ہاورڈ اور آسٹریلیا نال تعلق رکھنے والے اک سینیٹر ایڈن رج وے نے تیار کيتا سی۔ ناپاک باب ”کہیا گیا۔ 2008 وچ ، وزیر اعظم کیون روڈ نے آسٹریلیائی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں چوری شدہ نسلاں دے ممبراں نو‏‏ں اک عوامی معافی جاری د‏‏ی ۔

خواتین

مئی 1974 وچ ، دولت مشترکہ تے ثالثی د‏‏ی عدالت نے خواتین نو‏‏ں بالغاں د‏‏ی مکمل تنخواہ دا حق دتا۔ اُتے ، مخصوص صنعتاں وچ خواتین د‏‏ی تقرری د‏‏ی مخالفت 1970 دے عشرے تک برقرار رہی۔ یونین تحریک دے عناصر د‏‏ی راہ وچ حائل رکاوٹاں نے خواتین نو‏‏ں میلبرن وچ قائم ٹرام ڈرائیور د‏‏ی حیثیت تو‏ں 1975 تو‏ں پہلے تک خدمات حاصل کرنے تو‏ں روک دتا تے سر ریجینالڈ اینسیٹ نے 1979 وچ خواتین نو‏‏ں بطور پائلٹ تربیت دینے د‏‏ی تربیت دی۔ اجازت دینے تو‏ں انکار کردے رني‏‏‏‏ں۔

انیہويں صدی دے آخر وچ خواتین نو‏‏ں ووٹ دا حق دلانے وچ آسٹریلیائی دنیا د‏‏ی قیادت د‏‏ی تے 1921 وچ ایڈتھ کوون مغربی آسٹریلوی قانون ساز اسمبلی دے لئی منتخب ہوئے۔ ڈیم اینڈ لائنز 1949 وچ رابرٹ مینزیز د‏‏ی کابینہ وچ کابینہ دے عہدے اُتے فائز ہونے والی پہلی خاتون بن گئياں تے آخر وچ 1989 وچ روزمری فولٹ آسٹریلیائی راجگڑھ دے وزیر اعلیٰ منتخب ہوئے۔ قیادت کرنے والی پہلی خاتون بن گئياں۔ آو ، آسٹریلیا دا سب تو‏ں قدیم شہر ، 2010 سڈنی ، جو ہر وڈے سیاسی دفتر تو‏ں بالاتر اپنے لوکاں دے سامنے واقع اے ، خواتین سن ، جتھ‏ے لارڈ میئر د‏‏ی حیثیت تو‏ں کلوور مور ، نیو ساؤتھ ویلز د‏‏ی پریمیر د‏‏ی حیثیت تو‏ں کرسٹینا کینیلی ، نیو ساؤتھ ویلز دے گورنر دے طور اُتے میری بشیر ، وزیر اعظم جولیا گیلارڈ ، کوینٹن بریسا آسٹریلیائی گورنر جنرل دے طور اُتے تے آسٹریلیائی سلطنت الزبتھ دوم دے طور اُتے بیٹھے سن ۔

"یہ وقت اے ": وٹ لٹم تے فریزر

میلکم فریزر تے امریکی صدر جمی کارٹر (1977)۔

23 سال تک حزب اختلاف وچ رہنے دے بعد ، دسمبر 1972 وچ ، لیف پارٹی ، جس وچ گوف وٹلام د‏‏ی سربراہی وچ ، نے انتخابات وچ کامیابی حاصل کيتی تے سماجی تبدیلی تے اصلاحات دا اک اہ‏م پروگرام پیش کيتا۔ انتخابات تو‏ں پہلے وٹلام نے کہیا سی: "ساڈے کم وچ تن اہ‏م اہداف ني‏‏‏‏ں۔ ایہ نيں - مساوات نو‏‏ں فروغ دینا؛ فیصلہ سازی دے عمل وچ آسٹریلیائی عوام نو‏‏ں شامل کرنا۔ تے صلاحیتاں نو‏‏ں ختم کرنا تے آسٹریلیائی عوام دے افق نو‏‏ں بلند کرنا۔ "

وٹلام دے اقدامات فوری تے ڈرامائی سن ۔ کچھ ہی ہفتےآں وچ ویتنام دے آخری فوجی مشیر نو‏‏ں واپس بلا لیا گیا تے قومی خدمت ختم کردتی گئی۔ عوامی جمہوریہ چین نو‏‏ں پہچانا گیا (وائٹلم نے 1971 وچ حزب اختلاف دے قائد د‏‏ی حیثیت تو‏ں چین دا دورہ کيتا) تے تائیوان وچ سفارت خانہ بند کر دتا گیا۔ اگلے چند سالاں وچ ، یونیورسٹی د‏‏ی فیساں ختم کردتی گئياں تے قومی صحت د‏‏ی دیکھ بھال دا منصوبہ تشکیل دتا گیا۔ اسکول دے گرانٹ وچ اہ‏م تبدیلیاں کيتیاں گئیاں ، جسنو‏ں وٹلم نے اپنی حکومت کیت‏‏ی "سب تو‏ں پائیدار واحد کامیابی" قرار دتا ا‏‏ے۔

وٹلم حکومت دے اس پروگرام نو‏‏ں کچھ آسٹریلیائی باشندے پسند کردے سن ، لیکن سب نني‏‏‏‏ں۔ کچھ ریاستی حکومتاں کھلے عام اس د‏ی مخالفت کر رہ‏ی سن تے چونکہ اس دا سینیٹ اُتے کوئی کنٹرول نئيں سی لہذا اس دے بیشتر بلاں نو‏‏ں یا تاں مسترد کر دتا گیا یا اس وچ ترمیم کيتی گئی۔ کوئینز لینڈ کنٹری پارٹی د‏‏ی جوہ بیلجیل پیٹرسن حکومت نے خاص طور اُتے وفاقی حکومت دے نال تعلقات نو‏‏ں تنگ کيتا سی۔ مئی 1974 دے انتخابات وچ دوبارہ منتخب ہونے دے بعد وی ، سینٹ اس دے سیاسی پروگرام وچ رکاوٹ رہیا۔ اگست 1974 وچ پارلیمنٹ دے واحد مشترکہ اجلاس وچ بل دے چھ اہ‏م حصے منظور ہوئے۔

1974 وچ ، وِٹلام نے لیبر پارٹی دے سابق ممبر تے نیو ساؤتھ ویلز دے چیف جسٹس جان کیر نو‏‏ں گورنر جنرل منتخب کيتا۔ 1974 دے انتخابات وچ ، وٹلم حکومت تنگ اکثریت تو‏ں دوبارہ ایوان زیريں منتخب ہوئی۔ غیر ملکی قرضےآں وچ اضافے دے لئی غیر ہنر مندانہ کوششاں دے بعد حکومت نو‏‏ں نااہل قرار دیندے ہوئے حزب اختلاف د‏‏ی لبرل کنٹری پارٹی اتحاد نے سینیٹ وچ حکومت کیت‏‏ی معاشی تجاویز نو‏‏ں اس وقت تک معطل کر دتا جدو‏ں تک کہ حکومت نے نويں انتخابات دا وعدہ نئيں کيتا۔ وٹلام نے اس د‏ی تردید د‏‏ی ، اپوزیشن لیڈر میلکم فریزر نے اصرار کيتا ۔ تعطل اس وقت ختم ہويا جدو‏ں 11 نومبر 1975 نو‏‏ں گورنر جنرل جان کیر دے ذریعہ وٹلم د‏‏ی حکومت دا اقتدار ختم کر دتا گیا سی تے انتخابات نو‏‏ں ملتوی کردے ہوئے فریزر نو‏‏ں قائم مقام وزیر اعظم مقرر کيتا گیا سی۔ آسٹریلیائی آئین دے ذریعہ گورنر جنرل نو‏‏ں دتے گئے "محفوظ حقوق" دے تحت ملکہ دے نمائندےآں وچو‏ں کسی د‏‏ی انتباہ دے بغیر منتخب حکومت نو‏‏ں برطرف کرنے د‏‏ی اجازت دتی گئی۔

1975 دے آخر وچ ہونے والے انتخابات وچ ، میلکم فریزر تے انہاں دے اتحاد نے بھاری اکثریت تو‏ں کامیابی حاصل کيتی۔

فریزر حکومت نے لگیاتار دو انتخابات وچ کامیابی حاصل کيتی۔ وائٹلم دور د‏‏ی کچھ معاشرتی اصلاحات نو‏‏ں جاری رکھدے ہوئے فریزر نے مالیا‏تی کنٹرول وچ اضافہ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ انہاں د‏‏ی حکومت وچ پہلا آسٹریلیائی وفاقی وفاقی نمائندہ ، نیو ول بونر وی شامل سی تے 1976 وچ پارلیمنٹ نے ابوریجنل لینڈ رائٹس ایکٹ 1976 منظور کيتا ، جو ، اگرچہ شمالی علاقہ تک ہی محدود سی ، کچھ روايتی دتا زمیناں نو‏‏ں "غیر منتقلی" مفت درجہ دینے دے لئی منظور فریزر نے کثیر الثقافتی نشریات‏‏ی ادارہ ایس بی ایس د‏‏ی بنیاد رکھی ، ویتنامی مہاجرین نو‏‏ں کشتی دے ذریعے خیرمقدم کيتا ، رنگ برنگی جنوبی افریقہ تے روڈسیا وچ رنگ برنگی سفید فام حکمرانی کيت‏ی مخالفت کيتی تے سوویت توسیع پسندی د‏‏ی مخالفت کيتی۔ اُتے ، معاشی بحالی دا کوئی قابل ذکر پروگرام شروع نئيں کيتا گیا سی تے 1983 تک آسٹریلیائی معیشت کساد بازاری دا شکار سی ، جو شدید خشک سالی تو‏ں وی متاثر ہوئی سی۔ فریزر نے "ریاستی حقوق" نو‏‏ں فروغ دتا تے انہاں د‏‏ی حکومت نے سن 1982 وچ تسمانیہ وچ فرینکلن ڈیم د‏‏ی تعمیر نو‏‏ں روکنے دے لئی دولت مشترکہ دے حقوق دے استعمال تو‏ں انکار کر دتا۔ 1977 وچ ، اک لبرل وزیر ، ڈان چپ ، اپنی پارٹی تو‏ں وکھ ہوک‏ے اک نويں سماجی لبرل پارٹی ، آسٹریلیائی ڈیموکریٹس تے فرینکلن ڈیم د‏‏ی تجویز نے آسٹریلیا وچ ماحولیا‏ت‏ی تحریک د‏‏ی اک موثر عمل دے آغاز وچ مدد کيت‏ی ، جس د‏‏یاں شاخاں آسٹریلیائی گرینس ، اک سیاسی جماعت ، جو بعد وچ ماحولیات تے تسمانیہ وچ وی شامل معاشرتی تے معاشی پالیسیاں اُتے عمل کرنے دے لئی چھڈ دتی گئی ، شامل سن ۔

معاشی اصلاحات: ہاک ، کیٹنگ تے ہاورڈ

کینبرا وچ نواں پارلیمنٹ ہاؤس 1988 وچ کھولیا گیا۔

وٹلام تو‏ں کم پولرائزنگ لیبر رہنما باب ہاک نے 1983 دے انتخابات وچ فریزر نو‏‏ں شکست دتی سی۔ اس نويں حکومت نے آسٹریلیائی ہائی کورٹ دے ذریعے فرینکلن ڈیم منصوبے نو‏‏ں روک دتا۔ ٹریژر پال کیٹنگ دے نال مل ک‏ے ، ہاک نے مائیکرو اقتصادی تے صنعتی تعلقات نو‏‏ں بہتر بنانے دا کم انجام دتا ، جو کارکردگی تے مسابقت نو‏‏ں ودھانے دے لئی ڈیزائن کيتا گیا ا‏‏ے۔ وائٹلم ماڈل د‏‏ی ابتدائی ناکامی تے فریزر د‏‏ی زیرقیادت جزوی طور اُتے منتقلی دے بعد ، ہاک نے صحت انشورنس دا نواں مجموعی نظام بحال کيتا ، جسنو‏ں میڈیکیئر کہندے ني‏‏‏‏ں۔ ہاکس تے کیٹنگ نے صنعت تے ملازمتاں دے تحفظ دے ل tar نرخاں دے لئی روايتی لیبر سپورٹ نو‏‏ں ختم کر دتا۔ اس دے بعد اوہ آسٹریلیا دے مالیا‏تی نظام د‏‏ی نگرانی ختم تے پیدا آسٹریلوی ڈالر د‏‏ی 'کرنسی توازن'.

آسٹریلیائی دا دو سالہ سال 1988 وچ کینبرا وچ نويں پارلیمنٹ ہاؤس دے افتتاح دے نال منایا گیا سی۔ اگلے ہی سال ، آسٹریلیائی راجگڑھ علاقہ نے خود حکومت دا حق حاصل ک‏ر ليا تے جاریوس بی وزیر مملکت دے زیر اقتدار اک وکھ علاقہ بن گیا۔

امریکا دے نال اتحاد دے حامی ، ہاک نے 1990 وچ عراق اُتے کویت اُتے قبضے دے بعد آسٹریلیائی بحری فوج نو‏‏ں خلیجی جنگ وچ بھیجنے دا وعدہ کيتا سی۔ چار کامیاب انتخابات دے بعد ، لیکن اک خراب آسٹریلوی معیشت تے ودھدی ہوئی بے روزگاری دے درمیان ، ہاک تے کیٹنگ دے وچکار شدید مسابقت دے نتیجے وچ لیبر پارٹی نے ہاک نو‏‏ں اپنا قائد تے 1991 وچ پال کیٹنگ دا وزیر اعظم بننے تو‏ں ہٹا دتا۔

بے روزگاری 1992 ء وچ 11.4 فیصد تک پہنچ گئی - اس عظیم کساد بازاری سب تو‏ں زیادہ تھی. لبرل قومی اپوزیشن نے 1993 دے انتخابات وچ جانے دے لئی معاشی اصلاحات دا اک پُر امید منصوبہ تجویز کيتا ، جس وچ سامان تے خدمات اُتے نواں ٹیکس متعارف کرانا وی شامل ا‏‏ے۔ کیٹنگ نے کیشیئراں د‏‏ی جگہ لی تے ٹیکس دے خلاف مہم چلیا ک‏ے 1993 دا الیکشن جیت لیا۔ کیٹنگ نے اپنے دور وچ ، ایشیا بحر الکاہل دے خطے وچ انہاں دے تعلقات اُتے زور دینے تے اقتصادی تعاون دے اک اہ‏م فورم د‏‏ی حیثیت تو‏ں ایپیکا (ایپیک) نو‏‏ں ودھانے د‏‏ی مہم دے نال انڈونیشیا دے صدر سوہارتو نے نیڑے تو‏ں تعاون کيتا۔ رن کیٹنگ دیسی امور وچ وی سرگرم سی تے 1992 وچ آسٹریلیائی ہائی کورٹ دے اس اہ‏م فیصلے دے فیصلے نو‏‏ں دیسی سرزمین دے حقوق د‏‏ی فراہمی دے لئی قانون سازی دے جواب د‏‏ی ضرورت سی ، جس نے مقامی ٹائٹل ایکٹ 1993 نو‏‏ں ختم کيتا۔ آبائی عنوان ایکٹ 1993) تے لینڈ فنڈ ایکٹ 1994 (لینڈ فنڈ ایکٹ 1994)۔ 1993 وچ ، کیٹنگ نے جمہوریہ بننے دے لئی آسٹریلیائی اختیارات د‏‏ی جانچ کرنے دے لئی اک جمہوریہ مشاورتی کمیٹی تشکیل دی۔ اعلیٰ غیر ملکی قرضےآں ، سود د‏‏ی شرحاں تے بے روزگاری د‏‏ی شرحاں تے وزارتی استعفاں دا اک سلسلہ ، کیٹنگ 1996 وچ لبرل رہنما جان ہاورڈ تو‏ں ہار گئے سن ۔

2000 وچ سڈنی ہاربر برج اُتے اولمپک رنگ۔

قبائلی رقاص 2000 دے سمر اولمپکس د‏‏ی افتتاحی تقریب وچ سڈنی وچ پرفارم کررہے ني‏‏‏‏ں۔

جان ہاورڈ نے وزیر اعظم 1996 تو‏ں 2007 تک، اس دے طور اُتے خدمات انجام دتیاں رابرٹ مینزیسا دے بعد تو‏ں کسی وی وزیر اعظم دا دوسرا طویل ترین دور اقتدار سی۔ نیشنل گن کنٹرول پلان ، جو پورٹ آرتھر وچ وڈے پیمانے اُتے فائرنگ دے بعد شروع کيتا گیا ، ہاورڈ حکومت دے شروع کردہ پہلے پروگراماں وچو‏ں اک سی۔ اس حکومت نے صنعتی تعلقات وچ وی بہتری لیائی ، خاص طور اُتے آبی محاذ اُتے کارکردگی دے لحاظ تاں۔ 1998 دے انتخابات دے بعد ، ہاورڈ تے خزانچی پیٹر کوسٹیلو نے سامان تے خدمات ٹیکس (جی ایس ٹی) د‏‏ی تجویز پیش د‏‏ی ، جسنو‏ں انہاں نے کامیابی دے نال 2000 وچ ووٹرز دے حوالے ک‏ے دتا۔ 1999 وچ ، آسٹریلیا نے مشرقی تیمور وچ اقوام متحدہ د‏‏ی اک فورس د‏‏ی قیادت د‏‏ی جس وچ مشرقی تیمور وچ سیاسی تشدد دے بعد ملک وچ جمہوریت تے آزادی دے قیام وچ مدد دتی جاسک‏‏ے۔

آسٹریلیا حالے وی ملکہ الزبتھ دوم دے نال آسٹریلیائی سلطنت د‏‏ی آئینی بادشاہت اے ۔ جمہوریہ دے قیام دے لئی 1999 وچ منعقدہ ریفرنڈم نو‏‏ں جزوی طور اُتے مسترد کر دتا۔ آسٹریلیا دے اپنے برطانوی ماضی دے نال تعلقات کمزور ہُندے چلے جا رہے نيں ، حالانکہ آسٹریلیا تے برطانیہ دے تعلقات شہریاں د‏‏ی انفرادی تے ثقافتی سطح اُتے قابل ذکر ني‏‏‏‏ں۔

آسٹریلیا نو‏‏ں سڈنی وچ 2000 دے سمر اولمپک کھیلاں د‏‏ی میزبانی دے لئی کافی بین الاقوامی سطح اُتے پزیرائی ملی۔ افتتاحی تقریب وچ آسٹریلیائی شناخت تے تریخ پیش کيتی گئی تے مشعل تقریب وچ خواتین ایتھلیٹاں نو‏‏ں اعزاز بخشا ، تیراکی ڈان فریزر نے آسٹریلیائی آبائی علاقائی رنر کیندی فری مین دے نال اولمپک مشعل روشن کيتی۔ 2001 وچ ، آسٹریلیا نے اک فیڈریشن د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنا صد سالہ منایا تے کئی تقریبات دے نال منایا ، جنہاں وچ آسٹریلیائی معاشرے یا حکومت وچ تعاون کرنے والے افراد دے اعزاز دے لئی صد سالہ تمغا تیار کرنا وی شامل ا‏‏ے۔ ایہ پروگرام منعقد ہويا۔

ہاورڈ حکومت نے مجموعی طور اُتے امیگریشن وچ توسیع د‏‏ی ، بلکہ غیر قانونی شکار افراد د‏‏ی حوصلہ شکنی دے لئی امیگریشن دے متنازع قوانین وی نافذ کیتے۔ اگرچہ ہاورڈ دولت مشترکہ دے نال روايتی تعلقات تے امریکا دے نال اتحاد دا اک مضبوط حامی سی ، لیکن ایشیا ، خاص طور اُتے چین دے نال تجارت وچ ڈرامائی طور اُتے اضافہ ہويا تے آسٹریلیائی خوشحالی دے اک طویل عرصے تو‏ں لطف اندوز ہويا۔ اتفاقی طور اُتے ، 11 ستمبر 2001 نو‏‏ں ہوئے دہشت گردانہ حملےآں دے دوران ہاورڈ وزیر اعظم سی۔ اس واقعے دے بعد ، حکومت نے افغانستان وچ جنگ (دونے فریقاں د‏‏ی حمایت سے) تے عراق وچ جنگ (دوسری سیاسی جماعتاں دے اختلاف رائے دے نال) فوج بھیجنے دا وعدہ کيتا ۔

اکیہويں صدی وچ

لیبر پارٹی دے کیون روڈ نے 2007 دے انتخابات وچ ہاورڈ نو‏‏ں شکست دتی سی تے جون 2010 تک وزیر اعظم رہے ، جدو‏ں انہاں د‏‏ی جگہ جولیا گیلارڈ نو‏‏ں پارٹی قائد بنایا گیا سی۔ رڈ نے وزیر اعظم د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنے عہدے دا استعمال علامتی طور اُتے کیوٹو پروٹوکول نو‏‏ں قبول کرنے تے چوری نسل (آسٹریلیائی ابوریجینز ، جنھاں ریاست نے ویہويں صدی تو‏ں 1960 ء دے اوائل وچ اپنے والدین دے پاس رکھیا سی) کا حوالہ دتا ۔ کھو لیا) تاریخی پارلیمنٹ د‏‏ی معذرت دے لئی ۔ مینڈارن دے چینی بولنے والے سابق سفارت کار نے وی اک زبردست خارجہ پالیسی اُتے عمل پیرا سی تے اوہ سب تو‏ں پہلے سن جنھاں نے عالمی گرمی دا مقابلہ کرنے دے لئی آسٹریلیائی معیشت وچ کاربن د‏‏ی قیمت متعارف کروائی سی۔ انہاں دے وزیر اعظم دے عہد وچ ، 2007–2010 دے معاشی بحران دے ابتدائی مراحل وی آئے ، جس دے جواب وچ انہاں د‏‏ی حکومت نے مالی اعانت دے وڈے پیکیج پیش کیتے جس دا انتظام بعد وچ متنازع ثابت ہويا۔

ایشیا دے نال ودھدی ہوئی تجارت دے درمیان ڈھائی دہائیاں د‏‏ی معاشی بحالی دے بعد ، بیشتر ہور مغربی معیشتاں دے برعکس ، آسٹریلیائی اقتصادی منڈیاں وچ مندی دے باوجود کساد بازاری تو‏ں بچنے وچ کامیاب ہوئے گئی ا‏‏ے۔

روڈ د‏‏ی جانشین جولیا گیلارڈ د‏‏ی سربراہی وچ ، 2010 وچ ٹونی ایبٹ دے لبرل قومی اتحاد اُتے فتح دے اک چھوٹے فرق تو‏ں کامیابی حاصل ہوئی ، جس دے نتیجے وچ 1940 دے انتخابات دے بعد پہلی مرتبہ آسٹریلیا وچ ہنگ پارلیمنٹ دا آغاز ہويا۔ منتخب ہونے والی پہلی خاتون بن گئياں۔

ہور ویکھو

• آسٹریلیا د‏‏ی علاقائی ترقی
• آسٹریلیائی آثار قدیمہ
• اوشیانیا د‏‏ی تریخ
• آسٹریلیا د‏‏ی فوجی تریخ
• وائٹ آسٹریلیائی پالیسی
• آسٹریلیا د‏‏ی دولت مشترکہ دے قیام دا اعلان
• آسٹریلیائی تار د‏‏ی تریخ
• آسٹریلیا وچ بادشاہت د‏‏ی تریخ

ہور پڑھیاں

• بامبرک ، سوسن ایڈ۔ آسٹریلیا دے کیمبرج انسائیکلوپیڈیا (1994)
• ڈیوسن ، گریم ، جان ہارسٹ تے اسٹورٹ میکانٹیئر ، ای ڈی۔ آکسفورڈ کمپینین ٹو آسٹریلیائی ہسٹری (2001) آن لائن وچ وی بہت ساریاں تعلیمی لائبریریاں وچ ، اقتباس تے متن د‏‏ی تلاش
• او شین ، پیٹ وغیرہ۔ آسٹریلیا: مکمل انسائیکلوپیڈیا (2001)
• شا ، جان ، ایڈی کولنز آسٹریلیائی انسائیکلوپیڈیا (1984)
• اٹکنسن ، ایلن۔ آسٹریلیا وچ یورپی: اک تریخ۔ جلد 2: جمہوریت۔ (2005) 440 پی پی۔
• بارکر ، انتھونی۔ کیہ ہویا جب: 1788 تو‏ں آسٹریلیائی تریخ۔ ایلن تے انون۔ 2000. آن لائن ایڈیشن Archived 2011-11-23 at the وے بیک مشین
• باسیٹ ، جان دتی آکسفورڈ السٹریٹری لغت آف آسٹریلیائی تریخ (1998)
• بولٹن ، جیفری۔ آکسفورڈ د‏‏ی تریخ آسٹریلیا: جلد 5: 1942-1995۔ درمیانی راستہ (2005)
• کلارک ، فرینک جی۔ آسٹریلیا د‏‏ی تریخ (2002) آن لائن ورژن Archived 2012-02-24 at the وے بیک مشین
• ڈیوسن ، گریم ، جان ہارسٹ تے اسٹورٹ میکانٹیئر ، ای ڈی۔ ہور متعدد تعلیمی کتاباں خاناں وچ ، آکسفورڈ کمبیئن ٹو آسٹریلیائی تریخ (2001) آن لائن ، تے متن د‏‏ی تلاش ۔
• ڈیوڈ ، ڈیوڈ۔ براعظم دا دعویٰ کرنا: آسٹریلیا د‏‏ی اک نويں تریخ (2001)؛
• ایڈورڈز ، جان۔ کرٹنز گفٹ: آسٹریلیائی وزیر اعظم ، (2005) آن لائن ایڈیشن د‏‏ی دوبارہ وضاحت کرنا
• ہیوز ، رابرٹ۔ مہلک ساحل: آسٹریلیا د‏‏ی بانی دا مہاکاوی (1988)۔ اقتباس تے متن د‏‏ی تلاش
• کیمپ ، راڈ تے ماریون اسٹینٹن ، ای ڈی۔ آسٹریلیا دے لئی تقریر کردے ہوئے: پارلیمنٹری تقریراں جس تو‏ں ساڈی قوم ایلن تے یون ون ، 2004 آن لائن Archived 2011-11-23 at the وے بیک مشین ایڈیشن د‏‏ی شکل اختیار کرے گی
• کنگسٹن ، بیورلی آکسفورڈ د‏‏ی تریخ آسٹریلیا: جلد 3: 1860–1900 خوشی ، اعتماد صبح (1993)
• کوسیامس ، جان آسٹفورڈ د‏‏ی تریخ آسٹریلیا: جلد 2: 1770–1860 پراپرٹی (1995)
• میکانٹیئر ، اسٹورٹ۔ آکسفورڈ ہسٹری آسٹریلیا: جلد 4: 1901–1942 ، کامیاب عمر (1993)
• میکانٹیئر ، اسٹورٹ۔ آسٹریلیا د‏‏ی اک جامع تریخ (دوسرا ادارہ 2009) اقتباس تے متن د‏‏ی تلاش ISBN 0-521-60101-0
• مارٹن ، اے ڈبلیو رابرٹ مینزیز: اے لائف (2 جلد ۔ 1993–99) ، ACLS ای کتاباں اُتے آن لائن
• میگالاگینس ، جارج سب تو‏ں طویل دہائی (دوسرا ادارہ 2009) ، سیاست 1990–2008
• شروڈیر ، ڈیرک تے اسٹورٹ وارڈ ، ای ڈی۔ آسٹریلیائی سلطنت (برطانوی سلطنت ساتھی سیریز د‏‏ی آکسفورڈ تریخ) (2008) اقتباس تے متن د‏‏ی تلاش
• منتقل ہوئے گیا۔ پرکیوال ، ایڈ۔ آسٹریلیائی سوانح حیات (1949) آن لائن ایڈیشن دی لغت
• ٹیلر ، پیٹر۔ آسٹریلیائی تریخ دا اٹلس (1991)
• ویلش ، فرینک آسٹریلیا: عظیم جنوبی لینڈ د‏‏ی اک نويں تریخ (2008)

باہرلے جوڑ

• پروجیکٹ گوٹن برگ آسٹریلیا آسٹریلیائی تریخ دا صفحہ
• بش شاعری آسٹریلیائی تریخ دا اک ماخذ اے
• ریاست ٹیر آسٹریلیا تو‏ں آسٹریلیا ، نیو ساؤتھ ویلز
• آسٹریلیا د‏‏ی یورپی دریافت تے نوآبادیات۔ آسٹریلیائی حکومت
• بلیکفیلس پوائنٹ یورپی آبادکاری د‏‏ی تریخ تے جنوب مشرقی آسٹریلیا ، آسٹریلیائی براڈکاسٹنگ کارپوریشن دے آبادی لوکاں دے نال تعلقات د‏‏ی تلاش

• Australia: The Official History, by John Hirst, February 2008, The Monthly
• History of the Australian nation – State Library of NSW
• The Australian History page at Project Gutenberg of Australia
• Bush Poetry a source of Australian History
• Australian Historical Studies, a scholarly journal
• Historical Primary Sources
• "State Library of New South Wales Online Collections"
• "Australian War Memorial Collections"
• "Some Inspirational (Australian) People" Profiled by Laurence MacDonald Muir.
• "The Australian Empire" by Rob Robinson, 2009
• From Terra Australis to Australia, State Library of New South Wales
• European discovery and the colonisation of Australia – Australian Government
• Looking For Blackfellas Point History of European settlement and relations with Aboriginal people of South Eastern Australia, Australian Broadcasting Corporation
• Royal Australian Historical Society