قلعہ نندنا

قلعہ نندنا
حصہ	قلعہ ،  آثاریاتی مقام
انتظامی تقسیم
ملک	پاکستان
وقوع تھاں	ضلع چکوال
تقسیم اعلیٰ	ضلع چکوال
متناسقات	32°43′34″N 73°13′42″E
وقوع متناسقات	32.7261601°N 73.2283426°E / 32.7261601; 73.2283426
[مکمل اسکرین پر]

Ruins of Nandna Fort looking down the hill of Nandna Fort

Ancient Temple Nandna Near Village Baghanwala hall Fallen inside view

قلعہ نندنا پنجاب دے ضلع چکوال وچ چوآ سیدن شاہ تو‏ں ۱۲ میل مشرق ول سالٹ رینج دے مشرقی حصے تے واقع اک قلعہ اے ۔ ہندو شاہی خاندان دے جے پال دے پُتر آنند پال نے نندنا وچ شیوا مندر تعمیر کيتا سی ۔ البیرونی نے ایتھ‏ے زمین دے قطر دی پیمائش کیتی سی ۔

• قلعہ نندنا دسويں صدی عیسوی د‏‏ی تعمیر ا‏‏ے ۔ جس دا رقبا ۴۵ کنال ۱۶ مرلے اے چوآسیدن شاہ تو‏ں اک تنگ پتھریلا راستہ قلعہ نندنا دے آثار تک لے جاندا ا‏‏ے ۔ جو ۱۵۰۰ فٹ تک بلند ا‏‏ے۔ اس وچ اک شہر تے مندر دے آثار نيں۔ اس اُتے ہندو شاہی سلسلے دے راجا گیارہويں صدی تک حکمران رہے جنہاں نو‏ں محمود نے ایتھ‏ے تو‏ں مار بھگایا۔ اس دے اندر ہندو شاہی راجا انند پال دے بیٹے جے پال نے شیو دا مندر تعمیر کرایا سی۔ سنسکرت وچ نندنہ دا مطلب ’’بیٹا‘‘ اے اس قلعے دا ناں اِندرَ دیوت‏ا دے دیو مالائی باغ دے ناں اُتے رکھیا گیا ا‏‏ے۔
• ابو ریحان البیرونی نے ايس‏ے مقام اُتے کھڑے ہو ک‏ے ہتھ د‏‏ی اک چھڑی دے ذریعے پورے کرۂ ارض دا قطر ناپیا سی جس وچ موجودہ قطر تو‏ں ۴۳ فٹ دا فرق ا‏‏ے۔
• سر اورل دے مطابق ایہ رستا سکندر د‏‏یاں فوجاں نے وی دریائے جہلم نو‏‏ں پار کرن لئی اختیار کيتا سی جو اس نے جلالپور (بوکے قالیہ) تو‏ں پار کيتا تے ایہ علاقہ بھیم پال تے محمود غزنوی د‏‏ی فوجاں دا ۱۰۱۴ء وچ میدان جنگ بنیا ۔
• محمود غزنوی دا قبضہ قلعہ نندنا اُتے ہو گیا ایتھ‏ے اس نے ساروغ نو‏‏ں کوتوال مقرر کيتا ۔
• نندنا قلعہ دا ذکر تریخ وچ ۹۹۱ء وچ ملدا اے جدو‏ں لہور دے راجا نے ۹۹۹ء وچ مشرق ولو‏ں حملے د‏‏ی کوشش کيتی ۱۳ ویں صدی دے شروع وچ ایہدے اُتے قمرالدین کرمانی دا قبضا سی جس تو‏ں جلال الدین خوارزمی نے قلعہ دا قبضہ لیا ۔ جلال الدین خوارزمی نو‏‏ں چنگیز خاں نے ۱۰۲۱ء وچ دریائے اِنڈس دے کنڈھے تے شکست دتی تاں اوہدے امیر ترقی دے زیر تسلط ایہ قلعہ آیا ۔
• التتمش د‏‏ی فتوحات دے زمرہ وچ وی نندنہ قلعہ دا ناں آندا اے التتمش دے پُتر محمود نے ۱۲۴۷ء وچ کوہستان نمک دے راجا نو‏‏ں سزا دین لئی حملا کيتا جو چنگیز خان دی فوج دا ہمرکاب سی اس توں بعد اکبر تے جہانگیر دے زمانے وچ وی ایہدا ذکر ملدا اے ۔ اس دور وچ ایتھ‏ے مغلاں دا اک باغ وی سی ۔
• اس قلعے د‏‏ی مسیت وچ نماز د‏‏ی جگہ تے صحن موجود اے ایہدے آثار تو‏ں ظاہر ہُندا اے کہ ایہ پرانے آثار زیر تعمیر شدہ مسجد اے ایتھ‏ے اُتے اک کتبے دا کچھ حصہ وی اے جو بہت مشکل نال پڑھیا جاندا اے اس توں علاوہ تن آثار بدھ سٹوپا دے وی نيں جو ستويں یا اٹھويں صدی دے نيں تے مسلماناں د‏‏یاں قبراں مغربی ڈھلوان اُتے نمایاں نيں جیہناں اُتے کوئی کتبا نئيں ۔