کݨک

کݨک
پچھاݨ
دیس :	پودے
برادری:	پُھل دار پودا
ٹبر:	گھاہ
جنس:	کݨک
ونڈاں:	23

کݨک (انگریزی: Wheat)، گھاہ دے ٹبر دا پودا تے ٹوکرا اے۔ ایہ داݨے دار فصلاں وچ مکی توں مگروں سبھ توں بوہتی اگائی جاندی اے چوݪ دا نمبر تیجا اے۔ ایہدی سبھ توں پہلی اگائی لہندے ایشیا وچ ہوئی۔ کݨک دے داݨیاں نوں پیس کے اوہدے آٹے ناݪ روٹی، ڈبل روٹی، بسکٹ، نوڈلز تے ہور کھاݨ پیݨ آلیاں چیزاں بݨائیاں جاندیاں نیں۔ ایہ ڈنگراں نوں چارے دے طور تے وی پائی جاندی اے تے ایہدیاں سُکیاں ڈنڈیاں نݪݪ چھابے تے چھتاں پائیاں جاندیاں نیں۔

2010ء وچ کݨک دی پیداوار 651 ملیئن ٹن سی تے ایس طرحاں ایہ مکی (844 ملین ٹن) تے چوݪ (672 ملیئن ٹن) مگروں تیجی وڈی داݨے والی فصل اے۔ کݨک اک وڈے تھاں تے اگائی جاندی اے تے ایہدا بپار ساریاں ہور فصلاں نال رلا کے وی چوکھا سی۔ انسانی غذا وچ کݨک توں سبھ توں زیادہ پروٹین ملدا اے۔

وڈیاں فصلاں دی طاقت (100 گرام وچ)
فصل	مکی	چوݪ	کݨک	آلو	سویا بین	شکرقندی
پاݨی (گ)	10	12	13	79	68	77
طاقت*	1528	1528	1369	322	615	360
پروٹین(گ)	9.4	7.1	12.6	2.0	13.0	1.6
چربی(گ)	4.74	0.66	1.54	0.09	6.8	0.05
کاربوہائیڈریٹ(گ)	74	80	71	17	11	20

کݨک دیاں جڑی بوٹیاں

• باتھو
• بلی بوٹی
• تکلا
• جنگلی پالک
• جنگلی مٹر
• جنگلی جوی
• جوی
• دنبی سٹی
• دودھک
• رواڑی
• سینجی
• شاہترہ
• لیہلی
• میݨا
• کرنڈ
• پیازی
• پوہلی

کݨک اگاؤݨ آݪے وڈے دیس
(مِلیئن میٹرک ٹناں وچ)

نمر	دیس	2009	2010	2011	2012
1	چین	115	115	117	126
2	بھارت	80	80	86	95
3	امریکا	60	60	54	62
4	فرانس	38	40	38	40
5	روس	61	41	56	38
6	آسٹریلیا	21	22	27	30
7	کینیڈا	26	23	25	27
8	پاکستان	24	23	25	24
9	جرمنی	25	24	22	22
10	ترکی	20	19	21	20
11	یوکرین	20	16	22	16
12	ایران	13	13	13	14
13	قازقستان	17	9	22	13
14	برطانیا	14	14	15	13
15	ارجنٹائن	9	15	14	11
—	دنیا	686	651	704	675
Source: UN Food & Agriculture Organization

ہور دیکھو

• کݨک دے کھیت تے کاں

حوالے