ابن ہشام لخمی

ابن ہشام لخمی
جم
مقام وفات	اشبیلیہ
عملی زندگی
قلمی نام	ابن هشام اللخمي
ادبی تحریک	لغت تے نحو
پیشہ	مدرس اللغة العربية
کارہائے نمایاں	تقويم اللسان وشرح المقصورة
متاثر	ابو طاہر سلفی
[[file:|16x16px|link=|alt=]]
25px باب ادب

ابو عبد اللہ محمد بن احمد بن ہشام بن ابراہیم بن خلف لخمی اشبیلی (؟ - 570ھ ) اوہ سبتہ (المغرب) وچ پیدا ہوئے تے طویل عرصے تک اوتھ‏ے رہ ک‏ے علوم د‏‏ی تدریس کردے رہ‏‏ے۔ اوہ اک معروف نحوی تے شاعر سن تے تریخ دان انہاں نو‏ں مغرب اسلامی تے اندلس وچ نحوی اسکول دے اہ‏م شخصیتاں وچ شمار کردے نيں۔

حالات زندگی

ابو عبد اللہ لخمی سبتہ شہر وچ پیدا ہوئے، جو شمالی مغرب وچ مضیق جبل طارق دے نیڑے واقع ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی ولادت تے مڈھلا جیون د‏‏ی تریخ دا ذکر منابع وچ نئيں ملدا۔ اوہ بولی دے علوم وچ ماہر سن، خاص طور اُتے علم نحو وچ ، تے اس اُتے کئی کتاباں تصنیف کیتیاں۔ لخمی نے عوام د‏‏ی جانب تو‏ں زبانِ عربیہ دے غلط استعمال اُتے تحقیق د‏‏ی تے اوہ لغویات، ادب، تے تریخ دے وی شائق سن ۔ انہاں د‏‏ی تعلیمات بوہت‏ے سبتہ وچ ہوئیاں۔ انہاں نے کچھ اشعار وی تخلیق کيتے، لیکن انہاں دا شعر کمزور تے کم سی۔ ابو عبد اللہ لخمی دا انتقال 570ھ وچ ہويا۔

شیوخ

ابو عبد اللہ لخمی دے شیوخ وچ شام‏ل نيں:

1. . ابو بکر العربی – مشہور نحوی تے لغوی عالم۔
2. . ابو الخليل – اک ہور معروف عالم جنہاں تو‏ں اللخمی نے علم حاصل کيتا۔
3. . ابو طاہر السلفي – اللخمی نے ابو طاہر السلفی تو‏ں اجازہ وی حاصل کيتا۔

یہ استاداں اللخمی دے علمی سفر وچ اہ‏م کردار ادا کردے رہے تے انہاں تو‏ں علم و حکمت وچ استفادہ کيتا۔

تلامذہ

ابو عبد اللہ لخمی دے تلامذہ وچ کئی ممتاز علماء شام‏ل نيں، جنہاں نے انہاں تو‏ں علم حاصل کيتا تے علمی دنیا وچ نمایاں مقام حاصل کيتا۔ انہاں دے اہ‏م شاگرداں وچ شام‏ل نيں:

1. . أبو عمر بن يوسف بن عبد الله الغافقي – معروف نحوی تے لغوی عالم۔
2. . أبو علي بن محمد الجدامي – اک اہ‏م نحوی تے بولی دے ماہر۔
3. . أبو الحسن بن أحمد الخولاني – اک جلیل القدر عالم۔
4. . ابن العابد بن غاز السبتي – معروف فقیہ تے نحوی عالم۔

اس دے علاوہ، انہاں دے شاگرداں د‏‏ی اک وڈی تعداد سی جنہاں نے اللخمی تو‏ں علم حاصل کيتا تے اپنے وقت وچ علمی میدان وچ اہ‏م خدمات انجام دتیاں۔

لکھتاں

1. تقويم اللسان.
2. الفائدے المحصورة في شرح المقصورة وهو شرح لمقصورة ابن دريد
3. شرح أبيات الجمل.
4. الدر المنظوم:في سيرة الرسول محمد صل الله عليه وسلم.
5. شرح الفصيح لثعلب.
6. شرح قصيد الهاشمي في ترحيل النيرين.
7. شرح قصيد الحريري في الظاء.

وفات

ابن ہشام لخمی د‏‏ی وفات دے بارے وچ وکھ وکھ روایات نيں۔ مجد الدین الفیرزآبادی نے انہاں د‏‏ی وفات 557ھ ذکر کيتی، جدو‏ں کہ عبد الملک مراکشی دے مطابق انہاں د‏‏ی وفات 577ھ وچ اشبیلیہ وچ ہوئی۔

حوالے