ایشین ہائی وے نیٹ ورک
| ||||
---|---|---|---|---|
ذیلی کلاس | سڑک | |||
دیس | افغانستان | |||
وقوع علاقہ | ایشیا | |||
روڈ نمبر فارمیٹر | AH$1، AH-$1، A$1، A-$1 | |||
نقشہ کُنجی | Tag:network=AsianHighway | |||
نوع | سڑک | |||
سب کلاس | سڑک | |||
نقشہ |
||||
انتظامی تقسیم | ||||
ترمیم |
ایشین ہائی وے نیٹورک (اے ایچ)، جسنوں گریٹ ایشین ہائی وے وی کہیا جاندا اے، ایشیا تے یورپ دے ملکاں تے اقوام متحدہ اقتصادی و سماجی کمیشن برائے ایشیا و بحر الکاہل (ای ایس سی اے پی) دے درمیان اک تعاونی منصوبہ اے ؛ تاکہ ایشیا وچ شاہراہ نظام نوں بہتر بنایا جا سکے۔ ایہ ایشین لینڈ ٹرانسپورٹ انفراسٹرکچر ڈویلپمنٹ (ALTID) منصوبے دے تن ستوناں وچوں اک اے، ای ایس سی اے پی کمیشن نے 1992ء وچ اپنے 48 ويں سیشن وچ جس دی توثیق کی، جو ایشین ہائی وے ، ٹرانس ایشین ریلوے (ٹی اے آر) تے زمینی آوا جائی دے منصوبےآں دی سہولت اُتے مشتمل اے۔
32 ملکاں نے معاہدےآں اُتے دستخط کیتے نيں تاکہ شاہراہ نوں براعظم عبور کرنے تے یورپ تک جانے دی اجازت دتی جاسکے۔ ہائی وے پروجیکٹ وچ حصہ لینے والے کچھ ملکاں ایہ نيں۔ بھارت (مشرق دے روابطی منصوبے)، سری لنکا، پاکستان، چین، ایران، جاپان، جنوبی کوریا، نیپال تے بنگلہ دیش۔[۱] زیادہ تر فنڈنگ؛ بین الاقوامی ایجنسیاں جداں ایشیائی ترقیاتی بینک دے نال نال زیادہ ترقی یافتہ ایشیائی ملکاں توں آندی اے، جداں جنوبی کوریا، بھارت، تائیوان، جاپان تے چین۔
اس پروجیکٹ دا مقصد براعظم دی موجودہ شاہراہاں دا زیادہ توں زیادہ استعمال کرنا اے تاکہ نويں سڑکاں دی تعمیر توں بچا جا سکے، سوائے انہاں صورتاں دے جتھے لاپتہ رستےآں نوں انہاں دی تعمیر دی ضرورت ہوئے۔ ایشین انفراسٹرکچر نیوز ویب سائٹ پراجیکٹ مانیٹر نے تبصرہ کيتا اے کہ "ایشین ہائی وے پروجیکٹ دے ابتدائی فائدہ اٹھانے والے شریک ملکاں دے قومی لینڈ ٹرانسپورٹ ڈیپارٹمنٹ دے منصوبہ ساز نيں۔ ایہ گھریلو تے بین الاقوامی تجارت نوں فروغ دینے دے لئی انتہائی سرمایہ کاری تے موثر رستےآں دی منصوبہ بندی وچ انہاں دی مدد کردا اے۔ غیر ساحلی علاقے، جو اکثر نہ ہونے دے برابر ہُندے نيں، دوسرے فائدہ اٹھانے والے ہُندے نيں۔"[۱]
پر 2000ء دی دہائی دے وسط وچ کچھ آوا جائی دے ماہرین جنوبی تے جنوب مشرقی ایشیا دونے وچ معاشی تے سیاسی آب و ہوا دے پیش نظر اس منصوبے دی عملیت دے بارے وچ شکوک و شبہات دا شکار سن ۔[۱]
تریخ
[سودھو]اے ایچ منصوبہ 1959ء وچ اقوام متحدہ نے شروع کيتا سی، جس دا مقصد خطے وچ بین الاقوامی روڈ ٹرانسپورٹ دی ترقی نوں فروغ دینا سی۔ منصوبے دے پہلے مرحلے دے دوران (1960ء–1970ء) کافی پیش رفت ہوئی اُتے 1975ء وچ مالی امداد معطل ہونے اُتے ترقی سست پڑ گئی۔
ای ایس سی اے پی نے 1992ء وچ اے ایل ٹی آئی ڈی دی توثیق دے بعد مرحلہ وار اے ایچ رکن ملکاں دے تعاون توں کئی منصوبے کیتے نيں۔
ایشین ہائی وے نیٹ ورک (آئی جی اے) توں متعلق بین الحکومتی معاہدہ 18 نومبر 2003 نوں بین الحکومتی اجلاس دے ذریعے اپنایا گیا۔ آئی جی اے وچ ضمیمہ I شامل اے ، جو 32 رکن ملکاں دے درمیان 55 ھ دے رستےآں دی نشاندہی کردا اے جو تقریبا 140،000 کلومیٹر (87،500 میل) ، تے ضمیمہ II "درجہ بندی تے ڈیزائن معیارات" نيں۔ اپریل 2004ء وچ شنگھائی، چین وچ ای ایس سی اے پی کمیشن دے 60 واں سیشن دے دوران آئی جی اے معاہدے اُتے 23 ملکاں نے دستخط کیتے۔ 2013 تک 29 ملکاں نے معاہدے دی توثیق دی سی۔[۲]
آثار
[سودھو]اعلیٰ درجے دی ہائی وے نیٹ ورک ایشیائی ملکاں دے درمیان بشمول ذاتی روابط، پروجیکٹ کیپیٹلائزیشن، وڈے کنٹینر ٹرمینلز دے ٹرانسپورٹ پوائنٹس دے نال رابطے تے نويں روڈ ویز دے ذریعے سیاحت نوں فروغ دینے دے زیادہ توں زیادہ تجارتی تے سماجی روابط فراہم کرے گی۔[۱]
منصوبے دے علاقائی تاثرات
[سودھو]اوم پرکاش دے مطابق " ایہ اک بہترین قدم اے جو ای ایس سی اے پی نے تمام ایشیائی ملکاں نوں اک تاج دے تھلے اکٹھا کيتا اے ؛ لیکن اس منصوبے دے نال مسئلہ کچھ ملکاں دے درمیان سیاسی تنازعات اے، خاص طور اُتے پاکستان تے میانمار، جو پراجیکٹ وچ تاخیر کر رہیا اے۔"[۱]
راستے
[سودھو]روٹ؛ اے ایچ 1 نوں ٹوکیو توں استنبول دے مغرب وچ بلغاریہ تے ادرنہ دی سرحد تک پھیلانے دی تجویز اے، ایہ دونے کوریا، چین تے جنوب مشرقی، وسطی تے جنوبی ایشیا دے ہور ملکاں توں گزردا اے۔ راہداری توں مشرقی ایشیائی ملکاں ، بھارت تے روس دے درمیان تجارتی روابط بہتر ہونے دی توقع اے۔ راستے نوں مکمل کرنے دے لئی ، موجودہ سڑکاں نوں اپ گریڈ کيتا جائے گا تے نیٹ ورک نوں جوڑنے دے لئی نويں سڑکاں تعمیر دی جاواں گی۔ 2007ء تک 25 بلین امریکی ڈالر خرچ کیتے گئے نيں یا اس دا ارتکاب کيتا گیا اے، 26،000 کلومیٹر ہائی وے نوں اپ گریڈ تے بہتری دے لئی اضافی 18 بلین امریکی ڈالر درکار نيں۔[۳]
نمبر تے نشانی
[سودھو]پروجیکٹ دے نويں ہائی وے روٹ نمبر "اے ایچ" توں شروع ہُندے نيں، "" ایشین ہائی وے "" دے لئی کھڑے ہُندے نيں، اس دے بعد اک، دو یا تن ہندسے ہُندے نيں۔[۴] 1 توں 9 تک دے سنگل ہندساں دے روٹ نمبر ایشین ہائی وے دے وڈے روٹس نوں تفویض کیتے گئے نيں جو اک توں زیادہ ذیلی علاقے عبور کردے نيں۔[۴] دو تے تن ہندساں دے روٹ نمبر تفویض کیتے گئے نيں تاکہ سبریجن دے اندر دے رستےآں دی نشاندہی کيتی جائے ، بشمول پڑوسی سب ریجنہاں توں منسلک ہونے والے ، تے حصہ لینے والے ملکاں وچ خود ساختہ ہائی وے روٹس۔[۴] روٹ نمبر لاطینی رسم الخط تے ہندو عربی ہندساں وچ چھاپے جاندے نيں تے انھاں موجودہ اشارے وچ شامل کيتا جا سکدا اے، جداں ای روڈ نیٹ ورک۔[۴]
علامات دے اصل ڈیزائن نوں معیاری نئيں بنایا گیا اے ، صرف ایہ کہ حروف تے ہندسے سفید یا سیاہ وچ نيں ، لیکن علامت دا رنگ ، شکل تے سائز مکمل طور اُتے لچکدار اے۔ زیادہ تر مثالاں وچ نیلے رنگ دی آئتاکار شیلڈ ہُندی اے جس وچ سفید نوشتہ ہُندا اے (جرمن آٹو بن اشارے دی طرح) سبز اُتے سفید تے سفید آئتاکار ڈھالاں اُتے سیاہ دی ہور مثالاں دے نال۔[۱][۴][۵]
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ ۱.۵ Kamat, Rahul The Great Asian Highway Archived 2010-01-17 at the وے بیک مشین, Project Monitor website, 31 January 2005. Retrieved 2009-05-05
- ↑ «Archived copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۴-۰۵-۲۸. دریافتشده در ۲۰۱۳-۰۵-۱۵. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) . - ↑ "Priority Investment Needs for the Development for the Asian Highway Network" Archived July 20, 2007, at the وے بیک مشین, accessed July 14, 2007
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ ۴.۳ ۴.۴ Newswire Archived January 12, 2010, at the وے بیک مشین, Tourism Commission of the International Geographical Union website. Retrieved 2009-05-05;
- ↑ McCartan, Brian Roadblocks on the Great Asian Highway, Asia Times website, 23 January 2008. Retrieved 2009-05-05;