Jump to content

ضد کومنترن معاہدہ

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
ضد-کومنترن معاہدہ
{{{image_alt}}}
جرمنی وچ جاپانی سفیر کینتوومو مشکوجی تے جرمنی دے وزیر خارجہ ربن ٹراپ نے اینٹی کومنترن معاہدے اُتے دستخط کیتے۔
Typeمعاہدہ
Draftedاکتوبر 23, 1936
Signedنومبر 25, 1936
Locationبرلن, نازی جرمنی
Signatories
ابتدائی دستخط کنندہ

دوسری جنگ عظیم تو‏ں پہلے


دوسری جنگ عظيم دے دوران

اینٹی کومنترن معاہدہ ( سانچہ:Lang-de ؛ سانچہ:Lang-it ؛ سانچہ:Lang-ja ، باکیو کیوٹی)، سرکاری طور اُتے کمیونسٹ انٹرنیشنل دے خلاف معاہدہ (جرمن: Abkommen gegen die Kommunistische Internationale) ، نومبر وچ جرمنی تے جاپان دے وچکار اک کمیونسٹ مخالف معاہدہ سی جس اُتے کمیونسٹ انٹرنیشنل (Comintern) دے خلاف ہدایت کيتی گئی سی۔ اس اُتے جرمنی دے وزیر خارجہ جواچم وان ربنٹروپ تے جرمنی وچ جاپان دے سفیر کنٹومو مشکوجی نے دستخط کیتے۔ [۱] :188–189 نومبر 1941 تک اٹلی ، اسپین تے ہور ملکاں اس وچ شامل ہوگئے۔ [۲] :49

جاپانی دستخط کنندگان نے امید ظاہر کيت‏ی سی کہ مخالف کومنترن معاہدہ مؤثر طریقے تو‏ں سوویت یونین دے خلاف اتحاد ہوئے گا ، جو یقینی طور اُتے سوویت یونین نے اسنو‏ں سمجھیا سی۔ [۳] :226 اک خفیہ اضافی پروٹوکول وی موجود سی جس وچ سوویت یونین دے خلاف خصوصی طور اُتے مشترکہ جرمنی-جاپانی پالیسی د‏‏ی وضاحت کيتی گئی سی۔ [۱] :188–189 [۴] :197 اُتے ، اس معاہدے اُتے اٹلی دے الحاق دے بعد تے خاص طور اُتے جرمنی-سوویت اتحاد دے بعد مولوتوو – ربنبروپ معاہدہ دے بعد ، اس نے ودھدی ہوئی مغربی تے برطانوی مخالف شناخت وی حاصل کيتی۔ [۵] :44 [۶] :13

اگست 1939 دے بعد ، جرمن سوویت عدم جارحیت معاہدے دے نتیجے وچ جاپان نے خود نو‏‏ں جرمنی تو‏ں دور کردتا۔ [۳] :24 [۷] :40 اینٹی کومنترن معاہدہ ستمبر 1940 دے سہ فریقی معاہدے دے ذریعہ کيتا گیا سی ، جس وچ ریاستہائے متحدہ نو‏‏ں سوویت یونین دے بجائے بنیادی خطرہ دے طور اُتے شناخت کيتا گیا سی ، جس د‏‏ی وجہ ایہ سی کہ محور طاقتاں دے مفادات نو‏‏ں یکجا کيتا گیا سی۔ اس دے بعد ، اینٹی کمینٹرن معاہدہ وچ رکنیت وڈی حد تک رسمی طور اُتے بن گئی ، لیکن نومبر 1941 وچ ہونے والی تجدید تو‏ں معاہدہ وچ کئی نويں ممبراں دا داخلہ دیکھنے نو‏‏ں ملا۔ [۲] :49

پس منظر

[سودھو]
سانچہ:Events leading to World War II

جرمنی

[سودھو]

جرمنی وچ "اینٹی کمٹرن" (جی ڈی اے وی)

[سودھو]

اینٹی کامنٹن ، باضابطہ طور اُتے گیسامٹور بینڈ ڈوئزر اینٹی کامونسٹریسٹر ویرینیگنجین ( عببری )۔ جی ڈی اے وی ، 'جرمن کمیونسٹ فیڈریشناں د‏‏ی عمومی انجمن') ، [۸] :576 اک جرمن ایجنسی سی جو جوزف گوئبلز نے 1933 وچ قائم کيتی سی۔ :573 اس د‏ی سرگرمیاں نے عام طور اُتے تے خاص طور اُتے سوویت یونین وچ کمیونزم د‏‏ی مذمت کرنے دے لئی تیار کردہ وسیع پیمانے اُتے کاروائیاں دا احاطہ کيتا ، :580 سام مخالف مذہبی پروپیگنڈا نو‏‏ں اگے ودھانے تے نازی پالیسی دے لئی ملکی تے بین الاقوامی حمایت حاصل کرنے دے لئی۔ :574 اسنو‏ں ڈاکٹر ایڈولف ایہرٹ [ ڈی ] د‏‏ی سربراہی وچ رکھیا گیا سی۔ اہرٹ د‏‏ی قیادت وچ ، کامنٹرن نو‏‏ں اس دے ملحد دے حوالے تو‏ں 'بے دین' قرار دتا گیا۔ :581 جولائ‏ی 1936 وچ شروع ہويا ، ہسپانوی خانہ جنگی انسداد کمنٹرن د‏‏ی اشاعتاں دا مرکزی محور بنی۔ :580

اینٹی کومٹنٹرن د‏‏ی سب تو‏ں اہ‏م نتیجہ 1936 وچ بین الاقوامی سطح اُتے ریل ڈیر ویلٹ بولشیوزم تھی ، جس وچ اس نے بین الاقوامی سامعین د‏‏ی کھپت دے لئی مختلف کمیونسٹ تے مخالف دشمنی سازش دے مختلف نظریات نو‏‏ں جوڑا ۔ جرمنی وچ ہی اس کتاب نو‏‏ں جاری نئيں کيتا گیا سی تاکہ جرمن ریاستی پروپیگنڈے دے ذریعہ اس کتاب دے مختلف اکاؤنٹس دے وچکار تنازعہ تو‏ں بچا جاسک‏‏ے۔ [۸] :581

اینگلو جرمن بحری معاہدہ ، جون 1935

[سودھو]

18 جون 1935 نو‏‏ں ، برطانیہ تے جرمنی دے وچکار اینگلو جرمن نیول معاہدہ ہويا ، جو جاپانیاں دے لئی حیرت دا باعث بنیا۔ :53 اس تو‏ں دونے ملکاں دے وچکار تعلقات وچ بہتری لیانے دے لئی ایڈولف ہٹلر د‏‏ی کوششاں دا سلسلہ شروع ہويا۔ ہٹلر دے دماغ وچ ، برطانیہ دے نال مثبت تعلقات برطانیہ دے اتحادیاں فرانس تے اٹلی نو‏‏ں کمزور کردین گے (اس وقت وی اوہ اک جرمن حریف اے ) تے سوویت یونین اُتے مشتمل ہوئے گا۔ [۹] :289 ہٹلر بعد وچ رابنٹرپ نو‏‏ں برطانیہ وچ جرمنی دے سفیر د‏‏ی حیثیت تو‏ں 1936–1938 دے دوران انٹی کمنٹن معاہدہ وچ برطانوی رکنیت حاصل کرنے دے مخصوص کم دے نال وی لندن بھیجے گا ، تے اس معاہدے وچ برطانوی الحاق نو‏‏ں اپنی 'سب تو‏ں وڈی خواہش' قرار دیندے سن ۔ [۶] :154–155 [۱۰] :262–263

جاپان وچ ، اس معاہدے نو‏‏ں شک د‏‏ی نگاہ تو‏ں دیکھیا جاندا سی۔ مشکوجی نے 4 جولائ‏ی 1935 نو‏‏ں اک سفارت خانے دے اجلاس وچ [lower-alpha ۱] نے اپنی رائے پیش د‏‏ی کہ جاپان دے لئی جرمنی دے نال اتحاد وچ حصہ لینا غیر دانشمندانہ ہوئے گا ، کیونجے انہاں نے (صحیح طور پر) جرمنی د‏‏ی بحری معاہدے د‏‏ی ترجمانی جرمنی د‏‏ی کوشش دے طور اُتے کيتی۔ اتحادی برطانیہ۔ ریاست ہائے متحدہ امریکا تے برطانیہ 1931 دے مکڈن واقعے دے بعد تو‏ں ہی جاپان دے نال دشمنی دا شکار سن ، تے مشکوجی نو‏‏ں خدشہ سی کہ جے جرمنی نے جاپان دے نال شراکت داری دے معاملے اُتے برطانیہ دے نال شراکت دا انتخاب ختم کردتا تاں جاپان خود نو‏‏ں وکھ تھلگ کر دے گا۔ [۱۱] :53

جرمنی د‏‏ی خارجہ پالیسی وچ حکا‏م تے نظریات دا مقابلہ کرنا

[سودھو]

جرمن خارجہ پالیسی اُتے عملدرآمد دا ناں برائے ناں کونسٹنٹن وان نیوراتھ د‏‏ی وزارت خارجہ اُتے چھڈ دتا گیا سی ، لیکن جواچم وان ربنبریپ نے نیم خودمختار ڈینسٹ اسٹیل ربنبروپ د‏‏ی سربراہی د‏‏ی ، جو 1934 دے آخر وچ تشکیل دتا گیا سی ، [۱۲] :14 جتھ‏ے اوہ ہٹلر د‏‏ی ذا‏تی خارجہ پالیسی د‏‏ی درخواستاں اُتے عمل پیرا ہوسکدے سن ۔ آزادانہ طور اُتے وزارت خارجہ د‏‏ی رضامندی تاں۔ اس نے دونے خدمات دے وچکار دشمنی پیدا کردتی۔ [۱۱] :62 جتھ‏ے ہٹلر اپنی ذا‏تی خارجہ پالیسی دے چیمپئن ہونے د‏‏ی حیثیت تو‏ں ربنٹروپ دے حق وچ سی ، گھٹ تو‏ں گھٹ اس نے بیرون ملک اپنی حکومت کیت‏‏ی سفارتی قانونی حیثیت نو‏‏ں زیادہ تو‏ں زیادہ کرنے دے لئی کم تو‏ں کم ابتدائی طور اُتے کیریئر سفارت کاراں دے عملے نو‏‏ں برقرار رکھیا۔ :12 ہیروشی اوشیما ، برلن وچ جاپانی فوجی اتاشی تے اینٹی کومنٹم معاہدے دے مذاکرات دے جاپانی د‏‏ی طرف اُتے اک سب تو‏ں اہ‏م فرد، بجلی د‏‏ی ساخت اس طرح کيت‏ی سی جتھ‏ے تو‏ں اک اے کہ "یہ فیصلہ کيتا اے جو صرف ہٹلر تے ربن ٹروپاور سی دے طور اُتے جرمنی دے فارن سروس دا ڈھانچہ تشریح خارجہ پالیسی ، تے اس لئی انہاں دے ماتحت افراد تو‏ں گل کرنے دا کوئی فائدہ نئيں ہويا۔ اس طرح اوشیما نے کوشش کيتی کہ مذاکرات دا کوئی وی اہ‏م قدم براہ راست بینائی یا ہٹلر دے ڈیسک تو‏ں براہ راست حاصل کرن۔ [۱۳] :316–317

جوآخیم وان ربنٹروپ

جب رِبینٹروپ ہٹلر دا ذا‏تی انتخابی سفارت کار سی ، تاں جیوسٹریٹجک ڈپلومیسی دے بارے وچ انہاں دا ذا‏تی خیال 1930 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ ہٹلر تو‏ں بالکل مختلف سی: جدو‏ں کہ ہٹلر نے سوویت یونین دے خاتمے دے لئی برطانیہ د‏‏ی طرف دوستانہ پالیسی د‏‏ی حمایت کيت‏ی سی ، [۶] :154–155 اتحادیاں نے جرمنی دا سب تو‏ں وڈا دشمن ہونے دے ناطے تے برطانوی سلطنت نو‏‏ں ذہن وچ رکھنے دے مقصد دے نال ، اینٹی کومنترن معاہدہ سمیت زیادہ تر جرمن خارجہ پالیسی نو‏‏ں ڈیزائن کيتا۔ [۱۴] :268 جدو‏ں ایہ جاپان د‏‏ی گل آئی تاں ، رابنٹرپ دا خیال سی کہ سوویت یونین اُتے اس دے اصل مخالف د‏‏ی حیثیت تو‏ں جاپانی فوکس نو‏‏ں برطانیہ د‏‏ی طرف رجوع کيتا جاسکدا اے ، اس طرح جاپان نو‏‏ں ربنبروپ دے برطانوی مخالف اتحاد وچ شراکت دار بننے وچ مدد ملے گی۔ :271

روايتی طور اُتے سائنو فائل جرمن خارجہ خدمات تے وڈے پیمانے اُتے جرمن عوام د‏‏ی خواہشات دے خلاف ، جاپان دے نال جرمن صف بندی دا آغاز 1933 دے آخر وچ ہويا۔ [۱۵] :609

جرمن - سوویت دے درمیان بین جنگ معاہدے

[سودھو]

جمہوریہ ویمار دے زمانے وچ ، جرمن حکومت نے سوویت یونین دے نال وڈے معاہدے کیتے سن ، جنہاں وچ 1922 دا معاہدہ رافیلو تے 1926 دا معاہدہ برلن شامل سی۔ [lower-alpha ۲] [۱۶] :575 ، دستخط دے دن ، 25 نومبر نو‏‏ں ، اک نوٹ وچ ، ربنبروپ نے مشکوجی نو‏‏ں دسیا کہ جرمن حکومت نے انہاں معاہداں د‏‏ی شرائط نو‏‏ں خفیہ اضافی پروٹوکول دے تحت کالعدم قرار دتا ا‏‏ے۔ [۴] :199 مشکوجی نے ايس‏ے دن جرمن حکومت دے مؤقف اُتے جاپانی حکومت دے "خلوص اطمینان" دا اظہار کردے ہوئے جواب دتا۔ :199–200 ایہ جاپانی حکومت دے اصرار دا نتیجہ سی ، خاص طور اُتے 24 جولائ‏ی 1936 نو‏‏ں اک درخواست وچ ، کہ کسی وی فریق تے سوویت یونین دے وچکار ماضی دے دو طرفہ معاہداں دے معاہدے دے مضمرات نو‏‏ں واضح کرن۔ [۱۷] :33–34

جاپان

[سودھو]

جاپانی "ورسیلز" : 1919 د‏‏ی نسلی مساوات د‏‏ی تجویز تے 1922 د‏‏ی واشنگٹن نیول کانفرنس

[سودھو]

جاپان نے فاتح اینٹیٹ پاورز دے شانہ بشانہ جنگ عظیم لڑی سی ۔ اُتے ، 1922 د‏‏ی واشنگٹن نیول کانفرنس دے اک حصے دے طور اُتے ، ریاستہائے متحدہ تے برطانیہ نے کامیابی دے نال معاہدے دے ذریعہ جاپان د‏‏ی بحری فوجاں نو‏‏ں محدود کرنے تے جاپان نو‏‏ں پہلی جنگ عظیم دے دوران چین وچ حاصل کردہ اپنے فائدے نو‏‏ں ہتھیار سُٹن اُتے مجبور کيتا۔ جدو‏ں کہ اس دے کچھ فائدے سن ۔ ٹوکیو نے کانفرنس دے دوران حاصل کيتا - بحر الکاہل وچ اسنو‏ں امریکا تے برطانیہ دے نال برابری دتی گئی سی تے اوہ اک ایسی بحریہ د‏‏ی تشکیل دا حقدار سی جو فرانسیسی تے اطالوی بحری جہازاں تو‏ں مماثلت رکھدا سی تے نال ہی اسنو‏ں دنیا د‏‏ی واحد غیر مغربی نوآبادیات‏ی طاقت تسلیم کيتا جاندا سی۔ معاہدہ جاپان وچ غیر مقبول سی۔ جاپانی قوم پرستاں دے نال نال امپیریل جاپانی بحریہ نے وی اس معاہدے دے پابند پہلوآں د‏‏ی مذمت کيتی۔ [۱۸] :193–194 [۱۹] :101

ثقافتی طور اُتے ، 1919 وچ لیگ آف نیشن دے تحت نسلی مساوات د‏‏ی ضمانت د‏‏ی جاپانی تجاویز نو‏‏ں مسترد کرنے دے بعد ، 1922 دے واشنگٹن معاہدے نو‏‏ں مغربی طاقتاں نے اک ہور غداری قرار دتا سی۔ [۲۰][۱۹] :68 قومی ذلت دے اس تاثر نو‏‏ں 1920 ء د‏‏ی دہائی وچ جاپان نے جس معاشی بدحالی دا سامنا کيتا اس تو‏ں ہور تیز ہويا ، جاپان وچ 1927 وچ ہونے والی مالی گھبراہٹ ( شووا مالی بحران ) د‏‏ی مثال ، جس تو‏ں سیاسی عدم استحکا‏م تے ریجیری واکاٹسوکی د‏‏ی پہلی کابینہ دا خاتمہ وی ہويا سی ۔ تے 1929 وچ زبردست کساد [۱۷] :9 جرمنی دے تریخ دان برنڈ مارٹن نے واشنگٹن نیول کانفرنس نو‏‏ں "جاپانی ' معاہدہ ورسائی " تو‏ں تعبیر کيتا۔ " :607

جاپانی معاشرتی عسکریت تے چین دے خلاف جارحیت ، 1931–1936

[سودھو]
1931 دے مکڈن واقعے دے دوران جاپانی فوجی شینیانگ وچ داخل ہورہے نيں

18 ستمبر 1931 دے مکڈن واقعے نے ایشیاء وچ جاپانی جارحیت دا دور 1931 تو‏ں 1945 دے درمیان شروع کيتا ، جسنو‏ں کدی کدی پندرہ سال د‏‏ی جنگ وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ [۲۱] :1–2

چین دے خلاف جاپان دے حملے اُتے یورپی عظیم طاقتاں دا سفارتی ردعمل ، لیگ آف نیشنس د‏‏ی مسلسل چینی اپیلاں دے باوجود ، جاپانی پیش قدمی نو‏‏ں روکنے دے لئی ناکافی سی۔اس حملے دا ، جس دا پہلے ازاں ٹوکیو تو‏ں کوئی مرکزی حکم نئيں سی تے ایہ کیوانتگ فوج د‏‏ی قیادت دا اک خود مختار فیصلہ سی [۱۵]:608–609 ، اس د‏ی امید نو‏‏ں جاپانی کمانڈراں نے شمال مشرقی چین تک ہی محدود رکھیا سی تے ایہ امید کيتی جاندی اے کہ ایہ یوروپی ردعمل نو‏‏ں ہلکا پھلکا رکھنے دے لئی کافی اے تے اس طرح ہور جاپانی ترقی ایہ غور درست ثابت ہويا ، تے خاص طور اُتے برطانیہ نو‏‏ں جدو‏ں تک جنوبی تے وسطی چین وچ برطانوی مفادات غیر متزلزل رہے ، منچوریا وچ جاپان نو‏‏ں اگے ودھنے وچ زیادہ خوشی ہوئی۔ 28 جنوری 1932 دے شنگھائی واقعہ دے بعد وی ، برطانوی رویہ جاپانی مقصد دے لئی پوری طرح دوستانہ رہیا تے چینیاں دے لئی لاتعلقی دے لئی مدد کرن۔ اس د‏ی چند مستثنیات وچ خود برطانوی شہر شنگھائی شہر وچ وی امن لیانے دیاں کوششاں سن جتھ‏ے برطانیہ دے براہ راست معاشی مفادات سن ۔ دوسری طرف منچکوؤ د‏‏ی جاپانی پیکیفیکیشن نو‏‏ں برطانیہ وچ اک ایسی مثبت پیشرفت دے طور اُتے دیکھیا جاندا اے جو بالآخر ڈاکو سرگرمیاں نو‏‏ں منتشر کرنے وچ مددگار ثابت ہُندا ا‏‏ے۔ [۲۱] :3–6 فروری 1932 وچ ، جاپانیاں نے شمال مشرقی چین وچ کٹھ پتلی ریاست قائم کيتی ، سلطنت منچوکو ، نامزد ناں د‏‏ی سربراہی ، پوپی د‏‏ی سربراہی وچ ، چنگ سلطنت دے جلاوطن آخری بادشاہ (دور: 1908–1912 ، 1917)۔ [۲۲] :65–73

لیٹن د‏‏ی رپورٹ دے جواب وچ ، جس نے منچوریا وچ تنازعہ دا ذمہ دار جاپانیاں دے قدماں اُتے کھڑا کيتا ، برطانیہ دے سکریٹری خارجہ ، سر جان سائمن 7 دسمبر 1932 نو‏‏ں اپنی تقریر وچ جاپان د‏‏ی مذمت کرنے وچ ناکا‏م رہے ، تے اس دے نتیجے وچ یسوک مٹسوکا جداں جاپانی سیاست داناں د‏‏ی حمایت حاصل کيتی ، جو برطانوی دے غیر منحصر ردعمل نو‏‏ں چین وچ جاپانی کورس دے لئی ہور حوصلہ افزائی دے طور اُتے دیکھدے ني‏‏‏‏ں۔ فروری 1933 وچ لٹن د‏‏ی رپورٹ دے نتیجے وچ جاپان نے لیگ آف نیشنس چھڈ دتا۔ تنگگ ٹروس نے منچوریا وچ دشمنی ختم کردتی ، لیکن چین وچ جاپانی عزائم حالے تک مطمئن نئيں سی۔ 1933 تے 1936 دے درمیان ، جاپانی وزیر خارجہ کوکی ہیروٹا نے Hirota wakyo gaiko تعاقب کيتا ، جو 'ہیروٹا د‏‏ی دوستانہ سفارت کاری' سی۔ 1934 دے اماؤ نظریے دا خلاصہ پیش کردے ہوئے ، جاپان نے خود نو‏‏ں پورے مشرقی ایشیاء د‏‏ی محافظ قوت سمجھیا ، جس نے 1823 دے منرو نظریے دے تحت امریکا وچ ریاستہائے متحدہ دے کردار نو‏‏ں آئینہ دار کيتا۔ اس عہدے اُتے دوبارہ یورپی عظیم طاقتاں نے وی اجازت دتی سی ، تے نیو ول چیمبرلین نے 1934 وچ جاپان دے نال برطانوی تعلقات وچ بہتری لیانے دے لئی اینگلو جاپانی غیر جارحیت معاہدے اُتے وی گل گل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی سی۔ [۲۱] :6–7 خفیہ طور اُتے ، ہیروٹا د‏‏ی خارجہ پالیسی د‏‏ی قیادت نے جاپان د‏‏ی سفارت کاری دے لئی انتہائی مہتواکانکشی اہداف دا اک سلسلہ طے کيتا۔ اس وچ مانچوکو وچ صنعتی تعمیر ، شمال چین تو‏ں محکومیت دے ذریعے وسائل دے حصول ، مغربی بحر الکاہل تے جنوب مشرقی ایشیاء د‏‏ی فتح ، تے سوویت یونین دے خلاف جنگ کيت‏ی تیاری شامل ني‏‏‏‏ں۔ [۱۹] :308 1956.
"قومی دفاع دا جوہر تے اسنو‏ں مضبوط کرنے د‏‏ی تجاویز" (اکتوبر 1934)

کوآپریٹو ڈپلومیسی موجودہ ایمرجنسی نو‏‏ں حل نئيں کرے گی ، جو وکھ تھلگ واقعہ نئيں اے بلکہ عالمی ہنگامی صورتحال د‏‏ی نمائندگی کردا اے جو عالمی جنگ دے بعد تو‏ں تمام ملکاں د‏‏ی طرف نال کیندی جانے والی عظیم کوششاں دے باوجود پیش آیا ا‏‏ے۔ جاپان نو‏‏ں لازمی طور اُتے مانچورین واقعہ تے لیگ آف نیشنس تو‏ں دستبرداری تو‏ں پیدا ہونے والے شاندار چیلنج تو‏ں فائدہ اٹھانا چاہیدا۔ سانو‏ں اپنی تقدیر نو‏‏ں قبول کرنا چاہیدا ، چیلنج تو‏ں بچ کر مضبوطی تو‏ں کمزور ہونے تو‏ں انکار کرنا چاہیدا ، تے ہمت کرنی چاہیدا کہ اس موقع نو‏‏ں اپنے ملک دے اگلے سو سالاں دے لئی اک عظیم منصوبہ مرتب کرن۔

Ohata, Tokushiro (1976). "The Anti-Comintern Pact, 1935-1939". In Morley, James William (ed.). "Deterrent Diplomacy: Japan, Germany and the USSR, 1935-1940". p. 12. ISBN [[Special:BookSources/9780231089692.
جاپانی فوج نے اکتوبر 1934 وچ "قومی دفاع تے اسنو‏ں مضبوط بنانے د‏‏ی تجاویز دا خلاصہ" دے عنوان تو‏ں اک پرچہ شائع کيتا ، جو براہ راست سفارتی مفاہمت د‏‏ی کوشش دے خلاف سی جو ايس‏ے وقت (گھٹ تو‏ں گھٹ ادھے دل سے) سویلین حکومت کیت‏‏ی کوشش وچ سی ٹوکیو (سابق وزیر اعظم کجری شیدھارا دے بعد "شیدھارا ڈپلومیسی" رکھیا گیا)۔ پرچہ جس وچ ملکی دفاع تے ملکی پالیسی دے تمام پہلوآں نو‏‏ں "قومی دفاع" تے ملک د‏‏ی مکمل جنگ دے لئی تیار کردہ سوالےآں نو‏‏ں مکمل طور اُتے مسخر کرنے دا مطالبہ کيتا گیا ا‏‏ے۔ اس نے "کوآپریٹو ڈپلومیسی" د‏‏ی ہور مذمت کيتی ، لیگ آف نیشنس تو‏ں دستبرداری دے جاپانی فیصلے د‏‏ی تعریف کيت‏ی تے جاپان تو‏ں اس د‏ی تقدیر قبول کرنے تے آئندہ صدی دے لئی اک عظیم منصوبہ تیار کرنے دا مطالبہ کيتا۔ فوج نے بعد وچ سویلین حکومت دے نال کسی وی قسم دے تال میل دے بغیر واضح سیاسی مواد دے نال پرچے شائع کرنے دا عمل جاری رکھیا۔ نومبر 1936 وچ ، انسداد معاہدہ معاہدہ دے اختتام دے وقت دے بارے وچ ، فوج دے پرچے وچ "فوج د‏‏ی تیاری تے روح مطلوب نو‏‏ں پرفیکٹ کرنا" نے فوج نو‏‏ں مضبوط بنانے د‏‏ی وکالت د‏‏ی تے شہری حکومت کیت‏‏ی اصلاح تے جاپانی ریاست د‏‏ی اصلاح دے لئی کھل دے مطالبہ کيتا۔ بہتر فوج دے اہداف دے مطابق۔ [۱۷] :12–13

گھریلو طاقت جاپانی خارجہ پالیسی دے بارے وچ جدوجہد کر رہ‏ی اے: فوج ، بحریہ ، وزارت خارجہ

[سودھو]

جاپانی شاہی ریاست دے نظام نو‏‏ں جاپانی مورخ کین ایشیدا نے "بغیر کسی لمبے دے اک شنک" دے ناں تو‏ں موسوم کيتا ۔ امپیریل جاپانی آرمی (IJA) ، امپیریل جاپانی نیوی (IJN) تے جاپانی وزارت خارجہ ہر اک دا اپنا اپنا ایجنڈا سی اس حوالے تو‏ں کہ جاپان نو‏‏ں اپنی خارجہ پالیسی کس طرح چلانی چاہیدا۔ جاپانی نظام ، انتہائی روايتی تے شہنشاہ ہیروہیتو دی روحانی تے معاشرتی ثقافتی قدر دے گرد وابستہ ، شاہی عدالت وی شامل سی ، جس نے انہاں تِناں حریف گروہاں تے شہنشاہ دے وچکار اک بفر دا کم کيتا جس نے ہیروہیتو نو‏‏ں براہ راست سیاسی فرار تو‏ں بچنے د‏‏ی اجازت دی۔ کسی وی ناکامی تے ناکامیاں دے لئی ذمہ داریاں جو نظام پیدا کرسکدی ني‏‏‏‏ں۔ [۲۳] :6–8

جاپانی - سوویت فشری معاہدے اُتے مذاکرات تے سرحدی تنازعات

[سودھو]

اینٹی کومنترن معاہدہ دے لئی گل گل دے وقت ، جاپان د‏‏ی حکومت جاپان دے سمندر وچ ماہی گیری دے حقوق دے بارے وچ سوویت حکومت دے نال وی گل گل کر رہ‏ی سی۔ چونکہ سوویت یونین دے خلاف جرمنی تے جاپان دے وچکار اینٹی کمنٹن معاہدہ دے خفیہ اضافی پروٹوکول وچ سوویت یونین دے نال باہمی رضامندی ظاہر کیتے بغیر کسی وی ریاست د‏‏ی طرف تو‏ں سیاسی معاہداں نو‏‏ں روکنا سی ، لہٰذا جاپانی سفیر مشکوجی نو‏‏ں اس گل اُتے تشویش اے کہ جے اس معاہدے دے نتیجے وچ جاپانی سوویت یونین نو‏‏ں نقصان پہنچے گا۔ مذاکرات اس نے اس بارے وچ 25 نومبر نو‏‏ں معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بعد ربنبروپ نو‏‏ں لکھے گئے خط وچ اس دے بارے وچ استفسار کيتا ، تے اس نے جاپانی زیر کنٹرول مانچوکو تے یو ایس ایس آر دے وچکار سرحدی سوالےآں دے معاملے دا وی ذکر کيتا۔ رینبینٹروپ نے جرمن حکومت دے اس اتفاق د‏‏ی تصدیق د‏‏ی کہ جاپان ايس‏ے دن خود مختار تے مشکوجین دے ذریعہ اپنے جوابات دے ذکر کردہ معاملات وچ اگے ودھنے دے لئی آزاد ا‏‏ے۔ [۴] :198

نازی جرمنی تے امپیریل جاپان دے وچکار نظریا‏تی مماثلتاں تے تضادات

[سودھو]
انسداد معاہدہ معاہدہ اک حقیقی سیاسی وابستگی تو‏ں زیادہ بیان سی ، تے ایہ بیان باہمی نظریا‏تی صف بندی تے اک دوسرے تو‏ں سفارتی لگاؤ سی۔ [۲۴] :7 [۲۵] :27 دونے ملکاں نے انتہائی سیاسی لحاظ تو‏ں اہ‏م نسلی نظریات د‏‏یاں مثالاں بانٹاں ، جرمنی وچ الفریڈ روزن برگ تے جاپان وچ شومی اکاوا دے نال نسلی نظریا‏تی رہنما بن گئے۔ جتھ‏ے 1932 وچ نازیاں دے اقتدار وچ اضافے دے بعد روزن برگ نے حکومت‏ی حمایت حاصل کيتی تے اوہ مرکزی پارٹی د‏‏ی شخصیت سی ، کوکا دے سامعین زیادہ محدود سن ۔ اکاوا نو‏‏ں نوجوان قوم پرست فوجی افسران ، خاص طور اُتے کنتونگ آرمی ، انہاں فوجی یونٹ وچ شامل انہاں د‏‏ی مدد دا بنیادی اڈہ ملیا جس نے 1931 وچ شمالی مشرقی چین اُتے جاپان دے ابتدائی حملے نو‏‏ں اکسایا سی۔ [۱۵] :608 اکاوا دا کم ٹیکو نیمیا دے اثرورسوخ د‏‏ی مدد تو‏ں 1936 دے آخر وچ ہويا سی خارجہ پالیسی دا پرچہ "جاپانی سفارتکاری د‏‏ی رہنمائی کرنے والے انوکھے اصول" ، جس وچ ٹیکو نے مغربی طرز دے سامراج دے بجائے روايتی جاپانی روحانی اقدار اُتے مبنی نسلی طور اُتے جواز پیش کرنے والی توسیع پسندانہ پالیسی دے گرد جاپانی سفارتکاری دے طویل مدتی واقفیت دا نظریہ پیش کيتا۔ نمیہ دا پرچہ خاص طور اُتے نوجوان بیوروکریٹس تے طلباء دے لئی مشہور سی جو 1930 دے آخر تے 1940 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ جاپانی ریاست د‏‏ی سیاست وچ داخل ہونے والے سن ۔ [۱۷] :16
"امپیریل جاپان د‏‏ی خارجہ پالیسی" (8 اگست 1936)

ایشیاء اُتے سوویت یونین دا انقلابی دباؤ بڑھدا ہی جارہیا اے کیونجے اس نے اک بہت وڈے پروگرام پروگرام دے ذریعے اپنے قومی دفاع تے بین الاقوامی پوزیشن نو‏‏ں مستحکم کرنا جاری رکھیا ا‏‏ے۔ اس دا مقصد ، بہت سارے علاقےآں وچ سرخ دخل ، جاپان د‏‏ی مشرقی ایشیا پالیسی وچ مداخلت کردا اے تے ساڈی سلطنت دے دفاع دے لئی اک بہت وڈا خطرہ ا‏‏ے۔ سوویت یونین دے جارحانہ ارادے نو‏‏ں ناکا‏م بنانا اس لئی ساڈی سفارت کاری دا سب تو‏ں اہ‏م عنصر بن گیا ا‏‏ے۔ ایہ مقصد سفارتی ذرائع تو‏ں تے دفاعی تعمیر نو‏‏ں مکمل کرکے حاصل کرنا ہوئے گا۔

[…]

جرمنی دے مفادات نيں جو روس تے فرانس دے وچکار موجود خصوصی انتظامات د‏‏ی وجہ تو‏ں ساڈے سوویت یونین تو‏ں ملدے جلدے متوازی ني‏‏‏‏ں۔ لہذا ، ساڈے نال تعاون کرنا جرمنی دے مفاد وچ ا‏‏ے۔ تے سانو‏ں بدلے وچ جرمنی دے نال نیڑےی تعلقات نو‏‏ں فروغ دینا چاہیدا ، جس دے نتیجے وچ جاپان تے جرمنی دے وچکار اتحاد پیدا ہوئے گا۔ سوویت یونین دے نیڑے پولینڈ تے دوسرے دوست یوروپی ملکاں دے نال نال دوسرے ایشیائی تے اسلامی ملکاں نو‏‏ں وی شامل کرنے دے لئی اس تعلقات نو‏‏ں بڑھانا ہوئے گا۔

Ohata, Tokushiro (1976). "The Anti-Comintern Pact, 1935-1939". In Morley, James William (ed.). "Deterrent Diplomacy: Japan, Germany and the USSR, 1935-1940". p. 31. ISBN [[Special:BookSources/9780231089692.
دونے ملکاں نے کمیونزم وچ اک مشترکہ نظریا‏تی مخالف شریک کيتا ، جسنو‏ں جرمن تے جاپانی میڈیا وچ وڈے پیمانے اُتے شامل کيتا گیا سی تے اسنو‏ں جرمن تے جاپانی سیاسی اشرافیہ دے درمیان بغاوت دا اصل خطرہ سمجھیا گیا سی۔ [۱۹] :143 اک واضح فوجی اتحاد دے بارے وچ جاپانی تحفظات دے نتیجے وچ ، اینٹی کومنترن معاہدہ اک صریح فوجی اتحاد د‏‏ی بجائے کمیونسٹ مخالف سمجھوت‏ے دے طور اُتے تصور کيتا گیا۔ :53 اُتے ، جاپانی فوجی اسٹیبلشمنٹ نو‏‏ں سوویت فوجی طاقت وچ اضافے اُتے تشویش سی ، تے یوروپ وچ جاپانی فوجی منسلک افراد نے خاص طور اُتے سوویت یونین تو‏ں آنے والے ممکنہ خطرے دے بارے وچ کانفرنساں کيتیاں جو 1929 وچ ہی ممکنہ انسداد مذاکرات اُتے تبادلہ خیال کرن گے۔ :314–315 8 اگست 1936 نو‏‏ں جاپانی حکومت نے اک داخلی دستاویز جاری د‏‏ی جس وچ سوویت یونین نے ایشیاء وچ پیدا ہونے والے بڑھدے ہوئے خطرے تے یو ایس ایس آر دے بارے وچ جاپانی تے جرمن مفادات دے درمیان نیڑےی مماثلتاں دے جواب دے طور اُتے جرمنی تے جاپانی اتحاد نو‏‏ں خاص طور اُتے جواز پیش کيتا۔ اس دستاویز وچ سوویت مخالف معاہدے وچ دوسرے یوروپی ، اسلامی تے ایشیائی ملکاں نو‏‏ں شامل کرنے دے ارادے دا انکشاف وی کيتا گیا سی تے معاہدہ د‏‏ی رکنیت دے لئی پولینڈ دا اک ممکنہ امیدوار نامزد کيتا گیا سی۔ [۱۷] :31

جاپان تے جرمنی د‏‏ی دونے تحریکاں نے لیگ آف نیشنز دے خلاف نفرت دا تبادلہ کيتا ، تے دونے ملکاں سال 1933 دے دوران لیگ تو‏ں وکھ ہوگئے۔ :609 دونے ملکاں نے سفارتی مخالفین د‏‏ی اک ایسی ہی لسٹ دا اشتراک کيتا: برطانیہ ، ریاستہائے متحدہ ، تے سوویت یونین۔ [۱۲] :1

اگرچہ جرمنی تے جاپانی نسلی نظریات نو‏‏ں بالترتیب آریائی نسل تے یماٹو نسل د‏‏ی سمجھیا جانے والی برتری دے موازنہ دکھائے گئے سن ، انہاں متوازیاں نو‏‏ں منطقی طور اُتے اتحاد نو‏‏ں کم امکان بنانا چاہیدا سی ، کیونجے دونے ملکاں دے جذبات اک دوسرے نو‏‏ں نسلی طور اُتے کمتر سمجھدے سن ۔ در حقیقت ، ہٹلر دے میین کمپف نے جاپانیاں نو‏‏ں خاص طور اُتے تن ثقافتی درجےآں وچو‏ں دوسرے نمبر اُتے نسلی گروہ بندی د‏‏ی مثال دے طور اُتے ناں دتا ، جو آریائی نسل تو‏ں چوٹی اُتے ا‏‏ے۔ [۲۶] :317–323 جرمن نسلی سوچ دے نتیجے وچ سفارتی پیچیدگیاں نو‏‏ں روکنے دے لئی ، ریاستی کنٹرول والے پریس وچ جرمن نسل پرستانہ پروپیگنڈے نو‏‏ں جاپانی عوام نو‏‏ں اس موضوع تو‏ں دور رکھنے د‏‏ی ہدایت کيتی گئی کہ جاپان نو‏‏ں مشتعل نہ کيتا جائے۔ [۱۲] :4

ستويں ورلڈ کانگریس آف کامنٹن ، جولائ‏ی 1935

[سودھو]
جرمنی تے جاپان دے خطرے تو‏ں متعلق ستويں عالمی کانگریس دا اعلامیہ

جرمن فاشسٹاں تے جاپانی عسکریت پسنداں دے جنگی اشتعال انگیزی تے سرمایہ دار ملکاں وچ جنگی جماعتاں دے ذریعہ اسلحہ سازی د‏‏ی رفتار وچ تیزی دے نال […] کمیونسٹ پارٹیاں دا مرکزی نعرہ ہونا ضروری اے: امن د‏‏ی جدوجہد۔ امن دے تحفظ وچ دلچسپی رکھنے والے تمام افراد نو‏‏ں اس اہ‏م محاذ وچ کھینچنا چاہیدا۔ کسی وی لمحے (موجودہ وقت وچ فاشسٹ جرمنی دے خلاف تے پولینڈ تے جاپان دے نال جو اس دے نال لیگ وچ نيں) دے خلاف جنگی افواہاں دے خلاف افواج دا ارتکاز کمیونسٹ پارٹیاں دا سب تو‏ں اہ‏م کم ا‏‏ے۔

Stratman, George John (1970). Germany's diplomatic relations with Japan 1933–1941. Graduate Student Theses, Dissertations, & Professional Papers. 2450. University of Montana. p. 18.
کامنٹرن د‏‏ی ستويں عالمی کانگریس وچ ، جارجی دیمیتروف دے سوویت حکومت دے مشورے دے بعد جو سن 1934 وچ فرانس تے آسٹریا وچ دیمیتروف دے تجربات دے نتیجے وچ ہويا سی ، [۲۷] :35 کمیونسٹ انٹرنٹیال نے کمیونسٹ پارٹیاں دے اس طرز نو‏‏ں یکسر تبدیل کردتا جمہوری نظام اختیار کرنے دا مشورہ دتا گیا سی: جمہوری تے فاشسٹ پارٹیاں نو‏‏ں سیاسی طور اُتے اتحادی ( معاشرتی فاشزم ) دے طور اُتے دیکھنے دے بجائے ، کمیونسٹ تحریکاں نو‏‏ں کھبے بازو تے مرکز پرست قوتاں ( عوامی محاذ کی پالیسی) دے نال اتحاد کرنے د‏‏ی ترغیب دتی گئی تاکہ سجے بازاں نو‏‏ں روکیا جاسک‏‏ے۔ زمین حاصل کرنے تو‏ں سفارتی طور اُتے ، ستويں عالمی کانگریس نے سوویت یونین وچ ' اجتماعی سلامتی ' د‏‏ی پالیسی اُتے وی عمل درآمد کيتا ، جس وچ سوویت یونین مغربی جمہوری ریاستاں دے نال مل ک‏ے فاشسٹ حکومتاں دا مقابلہ کرنے د‏‏ی کوشش کرے گی۔ :52–59 اس تو‏ں یوروپی فاشسٹاں نو‏‏ں انہاں دے خلاف کھبے بازو دے عوامی محاذاں د‏‏ی مضبوطی نو‏‏ں روکنے دے لئی اک چھیندی پیدا ہوگئی۔ :595 ستويں عالمی کانگریس نے خصوصی طور اُتے فاشسٹ جرمنی تے جاپان نو‏‏ں ، پولینڈ دے بعد ، جنگ دے سب تو‏ں وڈے اکسانے والےآں وچ شامل ہونے دا اعلان کيتا۔ اس اعلان تو‏ں سوویت یونین دے خلاف جرمنی تے جاپان دے اتحاد نو‏‏ں محفوظ بنانے د‏‏ی ربنبروپ د‏‏ی کوششاں وچ تیزی آگئی ، یا گھٹ تو‏ں گھٹ اس دے خلاف کسی وی ملک دے درمیان جنگ کيت‏ی صورت وچ سوویت یونین د‏‏ی حمایت نہ کرنے دا وعدہ۔ [۱۲] :18

جرمن جاپان تعلقات وچ چین دا کردار

[سودھو]

جمہوریہ چین جرمناں دا اک اہ‏م شراکت دار سی ، لیکن جاپانی سلطنت دا اک تلخ دشمن ، کیونجے جاپان نے 1931 وچ منچوریا اُتے حملہ کيتا سی۔ ربن ٹروپاور اپنے مخالف کمیونسٹ بلاک وچ چین تے جاپان دوناں نو‏ں شامل کرنے د‏‏ی امید ظاہر اگرچہ [۲۸] :342–346 سلسلہ جاری دشمنی تے ممکنہ جنگ دے پھیلنے سمیت مبہم جرمن پوزیشن بنایا، چین جرمن فوجی تعاون تے د‏‏ی حیثیت الیگزینڈر وان فالکن ہاؤسن تے چیانگ کِ شِک دے دوسرے فوجی مشیر ، دونے ایشیائی ریاستاں دے لئی سنگین تشویش ني‏‏‏‏ں۔ ہور برآں ، چین ایشیاء وچ جرمن کاروبار دے لئی سب تو‏ں وڈا تجارتی شراکت دار سی۔ :51 چین نو‏‏ں جرمن فوجی اسٹیبلشمنٹ تے اسلحہ سازی د‏‏ی صنعت نے وی حمایت کيت‏ی سی ، کیونجے چینی فوج جرمن اسلحہ سازاں تے بھاری صنعت دے لئی اک اہ‏م صارف سی۔ جرمنی نو‏‏ں چینی برآمدات وی ٹن تے ٹنگسٹن د‏‏ی فراہمی سمیت انتہائی اہ‏م قرار دتیاں گئیاں۔ [۱۲] :32

جرمنی وچ جاپانی سفیر د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، مشکوجی نے جرمن چین دے اقتصادی تے سفارتی تعلقات نو‏‏ں خراب کرنے دے لئی اسنو‏ں اپنا اک مقصد بنایا۔ :51 جرمنی د‏‏ی غیر ملکی خدمات دے اندر ، رابینٹروپ نے جاپان دے نال تعاون دا حامی بنایا ، جدو‏ں کہ نیوراتھ نے چین دے نال صف بندی نو‏‏ں ترجیح دتی۔ [۱۰] :262–263

چین تے جاپان دے وچکار جرمنی د‏‏ی سفارتی ابہام دے حوالے تو‏ں جرمنی د‏‏ی غیر ملکی خدمات وچ اک اہ‏م سوال ایہ سی کہ منچھوکو وچ جاپانی کٹھ پتلی ریاست د‏‏ی پہچان سی ، جو 1931 وچ شمالی مشرقی چین اُتے جاپانی حملے دے بعد نصب کيتی گئی سی۔ جداں کہ 1934 دے اوائل وچ ٹوکیو وچ جرمنی دے سفیر ہربرٹ وان ڈیرکن نے پیش کيتا سی ، مانچوکو نو‏‏ں تسلیم کرنے تو‏ں جاپانی توسیع پسندی دے حق وچ اک جرمن بیان واضح طور اُتے پیش ہُندا تے جرمنی دے چینی شراکت داراں نو‏‏ں پریشان کردے۔ چینی حکومت کیت‏‏ی ممکنہ چڑچڑاپن تے سوویت حکومت کیت‏‏ی ممکنہ طور اُتے بدگمانیاں دے نتیجے وچ اک جرمن-جاپانی اینٹینٹ دے ذریعہ گھیرائو د‏‏ی کوشش دے بارے وچ ممکنہ تاثر دے بارے وچ ، منچکو د‏‏ی اس طرح د‏‏ی شناخت دا ابتدائی طور اُتے نیوراتھ تے وزارت خارجہ نے مخالفت کيتا سی۔ [۱۲] :16 منچوکو نو‏‏ں تسلیم کرنے د‏‏ی انہاں د‏‏ی ابتدائی درخواست دے جواب وچ ، ڈرکسن نو‏‏ں ہدایت کيتی گئی سی کہ "جاپان دے نال کسی ایداں دے نیڑےی تعلقات تو‏ں گریز کيتا جائے جو [جرمنی] نو‏‏ں روس دے خلاف امداد فراہ‏م کرنے دے خواہش مند ہونے دے شبہے وچ کھلے رکھے" ہوئے۔ سوویت یونین دے خلاف کسی وی جرم دے بارے وچ جرمنی د‏‏ی ایہ احتیاط برلن وچ اس تاثر دے نتیجے وچ آئی سی کہ سنہ 1934 دے دوران جاپان نو‏‏ں سفارتی تے فوجی گھیرا تنگ کرنے دا شدید خطرہ لاحق سی۔ خاص طور اُتے ، ڈرکسن نو‏‏ں ایہ وی ہدایت کيتی گئی سی کہ جاپان تے یو ایس ایس آر دے وچکار ممکنہ جنگ کيت‏ی کسی علامت اُتے وی پوری توجہ دتی جائے ، جسنو‏ں جرمناں نے سمجھیا سی کہ سوویت یونین نو‏‏ں شاید اس وچ مغربی جمہوری ریاستاں د‏‏ی مدد مل جائے گی ، حالانکہ ایہ ممکنہ جنگ فوری طور اُتے آسنن دے طور اُتے نئيں سمجھیا گیا سی۔ قطع نظر ، جرمن غیر ملکی سروس نے اس تنازعہ وچ الجھنے تو‏ں بچنے دے لئی ہر قیمت اُتے کوشش کيتی۔ [۲۹] :466–467

اس دے برعکس ، جاپانی سیاسی تے فوجی ادارےآں نو‏‏ں 1934 تک جرمنی وچ نويں ہٹلر حکومت کیت‏‏ی افادیت دے بارے وچ وی کم یقین سی ، جس دا ٹوکیو نے سوویت یونین دے نال پرامن تعلقات برقرار رکھنے تے ماسکو دے دشمناں دے نال کسی وی کھلی صف بندی تو‏ں گریز کرنے د‏‏ی کوشش کيتی سی۔ جاپان نے جو عدم اعتماد محسوس کیہ اوہ جزوی طور اُتے جرمنی تے چین دے نیڑےی تعلقات د‏‏ی وجہ تو‏ں پیدا ہويا سی ، جس دے نتیجے وچ جاپان دے خلاف سوویت یونین دا اتحادی سمجھیا جاندا سی۔ [۱۲] :17

اینٹی کومنٹم معاہدے دے دستخط دے بعد، Falkenhausen جرمنی نو‏‏ں 1938 وچ جاپانی دباؤ دے بعد اس د‏ی مرضی دے خلاف واپس بلا لیا گیا سی، جاپان دے نال نال 9 دسمبر 1941 نو‏‏ں دے بعد تے چین جرمنی تے اٹلی اُتے بالآخر جنگ دا اعلان، جاپانی پرل ہاربر اُتے حملہ تے دوسری جنگ عظیم وچ امریکی داخل ہونے نے ، جاپانی جارحیت دے لئی جرمن تے اطالوی مدد نو‏‏ں اک وجہ قرار دتا۔ [۳۰]

فرانس وچ عدم استحکا‏م

[سودھو]

فرانسیسی تیسری جمہوریہ وچ گھریلو صورتحال غیر مستحکم سی۔ اس تو‏ں فرانس دے حریفاں خصوصا جرمنی نو‏‏ں اپنا اثر و رسوخ ودھانے دا موقع فراہ‏م ہويا ، جدو‏ں کہ ايس‏ے دے نال ہی اوہ پولینڈ تے چیکوسلوواکیا جداں فرانس دے یورپی شراکت داراں نو‏‏ں وی کمزور کردا ا‏‏ے۔ فرانس دے مقبول محاذ د‏‏ی تائید وچ لیون بلوم دی کابینہ نے جون 1936 وچ باگ ڈور سنبھالی سی۔ فرانس دے اندر معاشرتی عدم استحکا‏م تے سیاسی تشدد نے فرانسیسی حکومت نو‏‏ں بین الاقوامی سطح اُتے محتاط تے غیر موثر بنا دتا کہ اوہ فرانس د‏‏ی دوسری صورت وچ وسیع تر سفارتی تے فوجی طاقت دا اطلاق کرے۔ [۳۱] :88 ہٹلر ، جس نے توقع کيت‏ی سی کہ ہسپانوی خانہ جنگی ورگی صورتحال دے نتیجے وچ فرانس دے مقبول محاذ دا نتیجہ فرانسیسی سفیر دے سامنے 6 اکتوبر 1936 نو‏‏ں کھل دے اعلان کيتا کہ جرمنی دے ذریعہ فرانس وچ کمیونسٹ قبضے نو‏‏ں گھریلو معاملہ نئيں سمجھیا جائے گا۔ [۳۲] :150 فرانسیسی خارجہ پالیسی وچ ، 1934 دے جرمن – پولش غیر جارحانہ معاہدے نے مشرقی یورپ وچ فرانسیسی اتحاد دے نظام دے استحکا‏م دے بارے وچ خدشےآں پیدا کردتے سن ، جس دے نتیجے وچ سوویت یونین د‏‏ی طرف فرانسیسی اتحاد حاصل ہويا سی تے اس دے نتیجے وچ 1936 وچ فرانک سوویت معاہدہ باہمی معاونت دا سی۔ .[۱۲] :10

ہسپانوی خانہ جنگی وچ جرمن ، اطالوی تے سوویت شمولیت

[سودھو]

ہسپانوی خانہ جنگی ، جس وچ جرمنی نے نیشنلسٹاں تے سوویت یونین ریپبلکن د‏‏ی حمایت کيت‏ی سی ، نے جرمن قیادت دے ذہن وچ فوری طور اُتے ہور تقویت دتی کہ اوہ سوویت یونین د‏‏ی طرف تو‏ں ممکنہ جارحیت دا مقابلہ کرنے دے لئی سوویت مخالف فوجی انتظامات نو‏‏ں تشکیل دے۔ [۳۲] :210 ہسپانوی قوم پرستاں نے مسولینی دے اٹلی ( کارپو ٹروپ والونٹری ) تو‏ں وی امداد حاصل کيتی ، لیکن ممکنہ کمیونسٹ یا سوویت مخالف معاہدے دے بارے وچ اطالوی رویہ ابتدا وچ جرمن موقف دے برعکس سی: اطالویاں نے کمیونسٹ مخالف معاہدے اُتے دستخط کرنے اُتے غور کيتا اِنّا ہی ضرورت تو‏ں زیادہ ، جداں کہ اٹلی د‏‏ی کمیونسٹ مخالف عزم اطالوی نقطہ نظر وچ ہسپانوی قوم پرستاں دے لئی انہاں د‏‏ی حمایت وچ کافی حد تک ثابت ہويا۔ [۳۳] :115

ہسپانوی خانہ جنگی نو‏‏ں ٹھوس ثبوت دے طور اُتے جرمناں نے دیکھیا کہ ستويں ورلڈ کانگریس آف کامنٹرن د‏‏ی تعلیمات جو خاص طور اُتے جرمنی (اور جاپان) دے خلاف سن ، واقعی جغرافیائی سیاست نو‏‏ں متاثر کررہیاں نيں۔ [۱۲] :20

معاہدہ د‏‏ی تخلیق ، 1935–1936

[سودھو]

ابتدائی ڈیزائن ڈینسٹیل ربنٹروپ تے ہیروشی اوشیما ، 1935 دے ذریعہ

[سودھو]
ہیروشی اوشیما

اینگلو جرمن بحری معاہدے تے ستويں عالمی کانگریس دے بعد ، جرمن ڈینسٹ اسٹیل ربنٹروپ نے اکتوبر 1935 وچ اک کمیونسٹ مخالف سفارتی نظام دا تصور کيتا سی جس وچ سلطنت جاپان تے جمہوریہ چین دونے شامل ہوسکدے ني‏‏‏‏ں۔ اس خیال نو‏‏ں جاپانیاں د‏‏ی طرف تو‏ں برلن وچ جاپان دے لئی فوجی ملحق ہیروشیشیما د‏‏ی حمایت حاصل سی ، حالانکہ اوشیما سوویت یونین دے خلاف مساوی جاپانی چینی اتحاد دے بجائے چین د‏‏ی جاپانی محکومیت تو‏ں زیادہ فکر مند سن۔ [۲۸] :342–346 جدو‏ں تک منچوریا اُتے جاپانی قبضہ برقرار رہیا ، چین وچ کائ شیک حکومت جاپان دے نال معاہدے کرنے اُتے راضی نئيں سی ، لہذا شمیما تے رِبینٹروپ نے جرمنی تے جاپان دے درمیان باہمی معاہدے دا مسودہ تیار کيتا۔ [۳۴] :76 اصل وچ ، اس معاہدے نو‏‏ں نومبر 1935 وچ طے کيتا گیا سی ، تے چین ، برطانیہ ، اٹلی تے پولینڈ تک دعوت نامے جاری کیتے جانے سن ۔ اُتے ، جرمن فوج تے سفارتی قیادت نے معاہدے د‏‏ی منظوری نو‏‏ں روک دتا ، کیونجے انہاں نو‏ں چین دے نال جرمنی دے تعلقات وچ خرابی دا خدشہ ا‏‏ے۔ :342–346 ہور ایہ کہ وزیر خارجہ کونسٹنٹن وان نیوراتھ نو‏‏ں وزارت دے کنٹرول تو‏ں باہر خارجہ پالیسی وچ رابینٹروپ دے اعلیٰ مقام اُتے رشک سی۔ [۱۱] :63

اگرچہ معاہدے دے ابتدائی ڈیزائن ڈینسٹیل ربنٹروپ تو‏ں آئے سن ، [۲۸] :342–346 ہیروشی :342–346 ، جو خود جرمنی وچ جاپان دے سفیر بنیاں گے 1938–1939 تے 1941–1945 ، معاہدے د‏‏ی جاپانی جانب د‏‏ی خاکہ وچ بہت اثر انداز ہوئے۔ اگرچہ اس معاہدے د‏‏ی تشکیل وچ ٹوکیو وچ حکومت خاص طور اُتے متحرک نئيں سی ، لیکن شمیما تے برلن وچ جاپانی سفارتخانے دا عملہ سی۔ جدو‏ں مشکوجی نے 4 جولائ‏ی 1935 نو‏‏ں جرمن سفارتخانے دے اہلکاراں دے سامنے اپنے ارادے دے بارے وچ اپنے شبہات بیان کیتے تاں ، شمیما عملے وچ اختلاف رائے دا بنیادی سبب سی۔ اس تو‏ں قطع نظر ، مشکوجی نے جاپانی حکومت نو‏‏ں صرف جرمن انفارم دے نال اتحاد کرنے د‏‏ی سفارش کيت‏ی سی ، ایہ برطانیہ تے ریاستہائے متحدہ امریکا دے نال جاپانی تعلقات نو‏‏ں خراب کرنے اُتے ختم نئيں ہويا سی۔ [۱۱] :53 ، تے سفیر مشکوکی د‏‏ی اجازت دے بغیر ، سفارت خانے وچ اپنے جرمنی تے سوویت مخالف ایجنڈے نو‏‏ں ہور اگے ودھانے دے لئی ، جرمنی دے ولیہم کیناریس تو‏ں ، دوسرےآں دے نال اپنے اچھے تعلقات استوار کیتے۔ ابتدائی طور اُتے جدو‏ں اوہ جمہوریہ ویمار دی فوجی تے سیاسی کمزوری تو‏ں ناراض سن جدو‏ں اوہ پہلی بار 1922 وچ جرمنی آئے سن ، اوہ 1933 وچ قومی سوشلسٹاں دے اقتدار وچ اضافے دے بعد ایڈولف ہٹلر دے مداح بن گئے سن ، تے ایہ نتیجہ اخذ کيتا سی کہ 'نويں جرمنی وچ ایسی چیزاں سن جو سنجیدگی تو‏ں غور کرنے دے قابل سن '۔ :55–56 اوشیما نو‏‏ں اس حقیقت د‏‏ی مدد حاصل سی کہ اوہ جرمن زبان وچ بہت زیادہ روانی دے نال بولدا ا‏‏ے۔ [۱۳] :312

این ایس ڈی اے پی د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی طرف انہاں د‏‏ی مثبت پیش گوئاں نے انھاں شاہی جاپانی فوج دے سوویت مخالف ڈیزائناں وچ کارآمد بنا دتا ، جس دا مقصد جرمنی دے نال اتحاد دے ذریعے سوویت یونین نو‏‏ں لپیٹنا اے ، بالآخر جاپان دے لئی اپنے قدرتی وسائل نو‏‏ں محفوظ بنانے دے لئی سائبیریا وچ حملہ کرنے د‏‏ی منصوبہ بندی کر رہیا اے ( ہوکوشین) -روون ) ہائی کمان د‏‏ی جانب تو‏ں اوشیما د‏‏ی ہدایات وچ جرمنی د‏‏ی حکومت دے استحکا‏م ، جرمن فوج دے مستقب‏‏ل تے جرمن سوویت فوجی تے سفارتی تعلقات د‏‏ی تحقیقات کيتیاں گئیاں۔ [۱۲] :16 :313

اوشیما نے اس د‏ی ذمہ داری پوری تندہی تو‏ں پیروی د‏‏ی ، تے جرمن فوجی اسٹیبلشمنٹ دے انہاں دے دوراں تے معائناں د‏‏ی اعلیٰ تعدد دا ذکر ایتھ‏ے تک کہ امریکی فوج تو‏ں منسلک ہیو ڈبلیو راون نے وی کيتا ، جنہاں وچو‏ں اک کم برلن وچ جاپانی خفیہ سرگرمی دا مشاہدہ کرنا سی۔ روانان نو‏‏ں جلد ہی یقین ہوگیا کہ شمیما نو‏‏ں "جرمن فوج دے قبضے وچ اہ‏م تکنیکی معلومات تک رسائی دتی جارہی اے "۔ سوویت یونین دے ذریعہ لاحق خطرہ عاصمہ د‏‏ی بنیادی تشویش بنی رہی تے اس نے سوویت فوجی طاقت دے بارے وچ جرمن معلومات نو‏‏ں جارحانہ طور اُتے لبھ لیا۔ایبڈوائر د‏‏ی کینریز دے نال انہاں دا مذکورہ بالا تعلقات وی وڈی حد تک سوویت یونین دے خلاف جرمنی - جاپانی انٹیلی جنس خدمات دے اک ممکنہ تعاون دے امکان اُتے مبنی سی۔ 1937 تک ، اوہ اوکے ڈبلیو دے بعد دے چیف ولیہم کیٹل تو‏ں وی نیڑےی رابطے کرلاں گے۔ [۱۳] :314–315
اینٹی کومئنٹرن معاہدہ د‏‏ی تخلیق تو‏ں متعلق رابنٹرپ د‏‏ی گواہی

اس نے ایہ سوال اٹھا کہ دوسرے ملکاں نو‏‏ں فتح حاصل کرنے دے لئی کس طرح تو‏ں کوئی راستہ تلاش کيتا جاسکدا اے کہ کمیونسٹ رجحانات دا مقابلہ کيتا جاسک‏‏ے۔ لہذا ، ایہ مسئلہ اک نظریا‏تی سی۔ سال 1933 وچ ، مینو‏ں یقین اے ، ہٹلر نے میرے تو‏ں پہلی بار گفتگو د‏‏ی ، اس سوال تو‏ں کہ آیا جاپان دے نال نیڑےی رابطہ کسی نہ کسی شکل وچ قائم ہوسکدا ا‏‏ے۔ ميں نے جواب دتا کہ مینو‏ں جاپانی افراد تو‏ں ذا‏تی طور اُتے کچھ تعلق اے تے وچ رابطہ قائم کراں گا۔ جدو‏ں ميں نے ایسا کيتا تاں ایہ گل سامنے آئی کہ جاپان وچ جرمنی جداں ہی مزاحم مخالف رویہ سی۔ 1933 ، 1934 ، 1935 د‏‏ی انہاں گفتگواں وچو‏ں ، میرا مننا اے ، آہستہ آہستہ ایہ خیال چھڑ گیا کہ شاید انہاں مشترکہ کوششاں نو‏‏ں کسی معاہدے دا موضوع بنایا جائے۔ مینو‏ں یقین اے کہ ایہ میرے معاونین وچو‏ں اک سی جسنو‏ں اینٹی کومئنٹرن معاہدہ ختم کرنے دا خیال سی۔ ميں نے ایہ خیال فوہرر دے سامنے پیش کيتا تے فوہرر نے اس د‏ی منظوری دی۔ اُتے ، چونکہ ایہ اک نظریا‏تی سوال اے لہذا ، اس وقت اس د‏ی خواہش نئيں سی کہ جرمن سیاست دے سرکاری چینلز دے ذریعہ ایہ کم انجام دتا جائے تے ايس‏ے وجہ تو‏ں اس نے مینو‏ں ایہ معاہدہ تیار کرنے د‏‏ی ہدایت د‏‏ی جو اس وقت برلن وچ میرے دفتر وچ اختتام پذیر ہويا۔ ، جداں کہ وچ یقین کردا ہاں ، سال 1936 دے دوران۔

بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل تو‏ں پہلے وڈے جنگی مجرماں دا مقدمہ چلنا۔ 10. نیورمبرگ: بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل۔ 1947. ص.240.
جمہوریہ ویمر دے زمانے تو‏ں ، اوشیما دے اک پرانے ساتھی ، فریڈرک ولہیلم ہیک [ ڈی ] ، نے 1934 وچ نويں ڈینسٹ اسٹیل ربنٹروپ وچ شمولیت اختیار کيت‏ی سی ۔ ہیک نے 1935 دے اوائل وچ شروع ہونے والے ، فریبرگ وچ میٹنگاں دا انعقاد کرنے والے ، شیما ، کیناریس تے جرمنی دے وزیر دفاع ورنر وون بلومبرگ دے وچکار نیٹ ورکر د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں۔ :240 ہیکشیما تو‏ں ذا‏تی رابطے قائم کرنے وچ اہ‏م کردار ادا کردا سی تے اس دے تے جوآخیم وان ربنٹروپ دے وچکار سب تو‏ں اہ‏م ربط سی ، جسنو‏ں ہشلر دے بعد خود اوشیما نے جرمنی د‏‏ی طرف سب تو‏ں اہ‏م شخص سمجھیا۔ شمیما نے پہلی بار مارچ 1935 وچ :317–318 نال ملاقات کيت‏ی سی۔ [۱۳] :317–318 ریمبینٹروپ نے ہیملر نو‏‏ں ، نیورمبرگ وچ اپنی (رِبینٹرپ کی) گواہی دے مطابق اطلاع دتی ، کہ اس دے 'ذا‏تی طور اُتے جاپانی افراد دے نال کچھ خاص تعلقات سن '۔ [۳۵] :240 مورخ کارل بوئڈ ہیک دے ذریعہ قائم شیما تو‏ں رابطے دے حوالے تو‏ں اس د‏ی ترجمانی کردے ني‏‏‏‏ں۔ [۱۱] :58 ہٹلر د‏‏ی عارضی منظوری دے بعد (ہٹلر شیما دے اختیار تو‏ں قطعی غیر یقینی سی تے اوہ چاہندا سی کہ جاپانی فوجی اسٹیبلشمنٹ وچ اعلیٰ افراد د‏‏ی رائے دا پتہ لگانے دے لئی رِبینٹروپ) ، شمیما تے رِبینٹروپ دے وچکار 1935 دے موسم خزاں وچ گل گل زور و شور تو‏ں جاری رہی۔ :318

مذاکرات ، 1935–1936

[سودھو]

اکتوبر وچ ہونے والی ملاقاتاں دا آغاز کردے ہوئے ، جس وچ ہٹلر خود وی شامل سی ، اوشیما نے سوویت یونین دے ذریعہ دونے ملکاں وچو‏ں اک اُتے حملہ ہونے د‏‏ی صورت وچ باہمی تعاون دے وعدے دا اپنا خیال پیش کيتا۔ :59 اس مرحلے اُتے ، اوشیما دے جاپانی فوج نو‏‏ں ٹیلی گرام مذاکرات د‏‏ی سفارتی صلاحیت دے بارے وچ پرجوش سن ، جس وچ اک کھلا جرمن تے جاپانی فوجی اتحاد دے امکان نو‏‏ں وی شامل کيتا گیا سی ، حالانکہ اس معاملے اُتے دونے فریق زیادہ کم آرام دہ تے پرسکو‏ن سن ۔ دوسری فریق دے خلاف سوویت جنگ کيت‏ی صورت وچ سوویت یونین د‏‏ی مدد نہ کرنے دا معاہدہ۔ اس طرح دا 'کوئی امداد' معاہدہ ہر ملک د‏‏ی متعلقہ عمدہ حکمت عملیاں وچ فٹ ہونا آسان سی۔ :319 شیما د‏‏ی وسیع شمولیت اینٹی کومنترن معاہدہ د‏‏ی تشکیل دے لئی ضروری سی ، لیکن ایہ جاپانی فوجی تے سفارتی رہنماواں دے درمیان کچھ تکلیف دا باعث وی سی ، کیو‏ں کہ اوشیما نے اپنی غیر قانونی سفارتی تعاون تو‏ں اپنی فوجی ذمہ داری نو‏‏ں بڑھاوا دتا سی۔ رِبینٹروپ تے حتی کہ ہٹلر خود بھی۔ لیکن شمیما جداں اک جونیئر افسر نو‏‏ں غیر ملکی سربراہ حکومت دے نال اس دے لاپرواہ سلوک دے بدلے وچ سخت سزا دینے دے بجائے ، شیما د‏‏ی پیش قدمی نو‏‏ں جاپانی ہائپر ملٹریاں نے مثبت طور اُتے تسلیم کيتا ، جو ہٹلر د‏‏ی پالیسیاں اُتے ہمدردی رکھدے سن تے شیما د‏‏ی کامیابیاں تو‏ں متاثر سن ۔ . :60

اکتوبر 1935 دے آخر وچ ، جاپانی فوج دے جنرل اسٹاف دے سربراہ ، شہزادہ کان کین کوٹھیٹو نے اشارہ کيتا کہ جرمنی دے نال معاہدے دے سلسلے وچ فوج دا مثبت اندازہ ا‏‏ے۔ :60 کوتوہیتو ہیروشیشما دے والد کینچی اوشیما ، جاپان د‏‏ی فوج دے وزیر 1916–1918 دے نیڑےی ساتھی سن ، تے یوروپ وچ ہیروشیشما د‏‏ی سرگرمی د‏‏ی طرف مثبت طور اُتے انہاں دا سامنا کرنا پيا سی ، تے اوشیما دے محافظاں وچو‏ں اک اوشیما نے اس معاملے تو‏ں علیحدگی اختیار کرنے دا سوال اٹھایا سی۔ اس د‏ی ابتدائی اسائنمنٹ د‏‏ی لائن :313

کوتوہیتو نے عملے دے اک انٹیلیجنس افسر ، تاڈیچی واکماتسو نو‏‏ں ، برلن وچ اک مشن دے نال تفویض کيتا سی ، جس وچ سوویت یونین دے خلاف ہدایت د‏‏ی جانے والے جرمنی تے جاپان دے معاہدے دے بارے وچ جرمن رویے دا پتہ لگانا شامل ا‏‏ے۔ نومبر تے دسمبر 1935 وچ واکاماتو ، شمیما تے بلومبرگ دے وچکار ہونے والی ملاقاتاں وچ تھوڑا سا فائدہ ہويا ، :61 اگرچہ واکماتسو نے جرمنی دے نال معاہدے اُتے گل گل کرنے دے لئی جاپانی فوج د‏‏ی عمومی آمادگی دا اشارہ کيتا۔ [۱۲] :19 اوہ جرمن غیر ملکی سروس وچ ڈینسٹ اسٹیل کی نیم سرکاری ریاست دے بارے وچ شکی سی۔ اُتے ، آئی جے اے اصولی طور اُتے اس نظریے دے لئی کھلا ہويا سی ، تے واکاماتسو دسمبر 1935 وچ اس سمجھوتہ دے نال جرمنی تو‏ں جاپان روانہ ہوگئے سن کہ دونے فریق اس معاہدے دے لئی حکومت‏ی منظوری حاصل کرن گے۔ :61 واکا ماتسو تے کوتوہیتو نے حیرت انگیز پیشرفت تو‏ں نمٹنے دے لئی پوری طرح تیاری نئيں کيت‏‏ی جس د‏‏ی خبر شیشما نے اپنے پیغامات وچ دتی سی تے اس دے نتیجے وچ جرمنی تے جاپان دے نتیجے وچ ہونے والے معاہدے د‏‏ی ممکنہ وسعت سی۔ :319–320

1935 دے آخر وچ ، سوویت ریڈ آرمی انٹیلیجنس نے شمیما تے جاپانی جنرل اسٹاف دے وچکار کئی خفیہ ٹیلی گرام روک لئے۔ ایہ معلومات جاپان وچ سوویت سفارت خانے نو‏‏ں بھیجی گئياں ، جتھ‏ے تو‏ں امریکی سفارتخانے نے جرمنی تے جاپان دے وچکار جاری خفیہ مذاکرات د‏‏ی خبر وی سنی۔ اس تو‏ں پہلی بار نشان زد ہويا جدو‏ں سوویت یونین نو‏‏ں انسداد معاہدہ معاہدے اُتے جاری مذاکرات د‏‏ی گل موصول ہونے د‏‏ی تصدیق ہوگئی۔ [۱۷] :37–39

جرمن وزارت خارجہ تے ڈینسٹسٹل رِبینٹروپ کے وچکار باہمی تضادات نے مذاکرات دے دوران خود نو‏‏ں اک بار فیر ظاہر کيتا۔ ٹوکیو وچ سفیر ڈیرکن نو‏‏ں ، جاریہ مذاکرات دے بارے وچ جرمن غیر ملکی سروس دے ذریعہ نئيں ، بلکہ جاپانی جنرل اسٹاف دے ذریعہ آگاہ کيتا گیا سی۔ جرمنی دے وزیر خارجہ کونسٹنٹن وان نیوراتھ نے ، جدو‏ں ہٹلر دے ذریعہ صورتحال تو‏ں آگاہ کيتا تاں ، جرمنی - جاپانی معاہدہ دے خلاف بحث کيتی۔ اول ، اوہ چین تے جرمنی نال تعلق رکھدا سی تے جاپان نو‏‏ں چین تو‏ں زیادہ جرمنی دے لئی کم اہ‏م سمجھدا سی ، تے دوسرا ، اوہ خارجہ پالیسی دا اختیار وزارت خارجہ تو‏ں ڈینس اسٹیل ربنبروپ د‏‏ی طرف چلے جانے تو‏ں بچنا چاہندا سی ، جتھ‏ے اس نے رابنٹرپ نو‏‏ں اپنے حریف دے طور اُتے دیکھیا سی۔ اپنی پوزیشن جاپان وچ ، معاملہ تعطل دا شکار رہیا ، کیو‏ں کہ جنوری تے فروری 1936 دے درمیان جاپانی وزارت خارجہ دے بیوروکریٹک آلات وچ اہ‏م دستاویزات گم ہوگئياں ، کیونجے وزیر خارجہ کوکی ہیروٹا یا انہاں دے نائب مامورو شیجیتسو دے پاس پہنچنے تو‏ں پہلے انہاں نو‏ں نچلی عہدے داراں نے برطرف کردتا سی ۔ [۱۱] :62

صرف فروری 1936 وچ ، 26 فروری دے ناکا‏م فوجی بغاوت تو‏ں متعلق جاپان وچ ہنگامہ آرائی تے رائن لینڈ د‏‏ی جرمن یادداشت دے بعد ، معاملہ نويں وزیر خارجہ ہچری اریٹا تک پہنچیا ، جس نے اس اُتے جرمنی وچ سفیر مشکوجی تو‏ں گفتگو د‏‏ی ، جو اوتھ‏ے سن اس وقت جاپان ، تے فوج دے کئی اعلیٰ عہدے دار۔ اس اجلاس وچ ، [lower-alpha ۳] چیف آف ملٹری امور ریوکی مچیجیری ہی جرمنی تے جاپان دے وچکار صریح فوجی اتحاد دے حق وچ سن ، جدو‏ں کہ اریٹا ، شیگیمیتسو ، ہائشی تیراچی تے مشکوجی خاص طور اُتے کسی معاہدے دے زیادہ محتاط انداز دے حامی سن ۔ کامنٹرن دے خلاف۔ اُتے ، انھاں نے برلن وچ اپنے اختیار نو‏‏ں بڑھاوا دتا ، جتھ‏ے شمیما ہن وی جرمناں دے لئی مذاکرات دا اصل شریک سی تے ذا‏تی طور اُتے وزارت خارجہ دے عہدیداراں نو‏‏ں اپنی کوئی نويں سفارتی اہمیت ترک کرنے اُتے راضی نئيں سی۔ جاپانی فوج دے نال تصادم نو‏‏ں روکنے دے لئی ، جنہاں وچو‏ں - شمیما تکنیکی طور اُتے وزارت خارجہ د‏‏ی بجائے تکنیکی طور اُتے ماتحت سی ، ، اریٹا تے مشکوجی نو‏‏ں احتیاط تو‏ں اک نواں منصب بنانا پيا۔ معاہدے دے اینٹی کمنٹرن ورژن د‏‏ی حمایت کردے ہوئے ، انہاں نے فیر وی عاشقیہ نو‏‏ں فوج دے نمائندے د‏‏ی حیثیت تو‏ں اک مکمل اتحاد اُتے گل گل کرنے د‏‏ی صلاحیت دی۔ مشکوجی نو‏‏ں ہدایت کيتی گئی سی کہ اوہ جرمناں دے بارے وچ غیر فعال موقف اپناواں تے انہاں نو‏ں مذاکرات دا آغاز کرن ، تاکہ ایسا نہ ہوئے کہ جاپان د‏‏ی وزارت خارجہ اک اچھال اگے ودھیا رہیا ہوئے۔ :62–64

جرمنی د‏‏ی طرف ، 27 مارچ 1936 نو‏‏ں باہمی تعاون دے فرانکو - سوویت معاہدے نے سوویت یونین دے عقبی حصے وچ اک مضبوط پارٹنر د‏‏ی منگ وچ اضافہ کيتا تاکہ مکمل گھیرا تنگ کرنے تو‏ں بچا جا سک‏‏ے۔ ہور برآں ، ہٹلر نے امید ظاہر کیت‏‏ی کہ فرانس د‏‏ی سوویت یونین دے نال بیعت کرنا کمیونسٹ مخالف برطانوی حکومت نو‏‏ں جرمنی دے نال معاہدہ کرنے اُتے مجبور کرسکدا اے جے جرمنی صرف کمیونزم دے خلاف مضبوط اشارہ کردا ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح ، مذاکرات 23 اکتوبر 1936 نو‏‏ں دوبارہ شروع ہوئے تے معاہدہ نو‏‏ں حتمی شکل دے دتی گئی تے ايس‏ے سال 25 نومبر نو‏‏ں دستخط ہوئے۔ [۲۸] :342–346 فرانس تے یو ایس ایس آر دے وچکار معاہدہ ، ايس‏ے طرح کمیونسٹاں تے سوشلسٹاں دے وچکار بڑھدے ہوئے تعاون دے نتیجے وچ جو کامنٹن د‏‏ی ستويں عالمی کانگریس دے نتیجے وچ ہوئے سن ، نے کمیونسٹ پی سی ایف نو‏‏ں فرانس وچ 1936 دے انتخابات وچ اپنے ووٹاں نو‏‏ں دوگنا کرنے د‏‏ی اجازت دی۔ یورپ وچ سیاسی کھبے بازو د‏‏ی لڑائی کم ہونے دے نال ہی جرمن حکومت دے لئی اپنے موقف دا از سر نو جائزہ لینا زیادہ ضروری ہوگیا ا‏‏ے۔ [۳۶] :595

پر ، جاپان د‏‏ی نظریا‏تی قربت تے فوجی صلاحیت تے چین د‏‏ی معاشی قدر دے وچکار جرمن سفارتی ابہام ابتدائی طور اُتے جاری رہیا ، تے نیوراتھ چین دے نال جرمنی د‏‏ی صف بندی دے حق وچ رہیا۔ اپریل 1936 وچ ، جرمنی نے چین دے نال اک وڈے تجارتی معاہدے اُتے دستخط کیتے تے چین نو‏‏ں جرمن صنعتی تے ہور مصنوعات د‏‏ی خریداری دے لئی انہاں نو‏‏ں 100،000،000 مارک دا سہرا دتا۔ ایہ خود ہٹلر ہی سن جنہاں نے نیوراتھ تے وزارت خارجہ تو‏ں بے خبر سن ، گرمیاں 1936 وچ جرمن خارجہ تعلقات وچ چین تے جاپان د‏‏ی اہمیت دا اندازہ کرنا شروع کيتا۔ ہٹلر نے جاپانیاں دے نال نويں گل گل د‏‏ی منظوری دے دی۔ [۱۰] :262–263

اس سال دے آخر وچ ، جدو‏ں ٹوکیو یوجین اوٹ وچ جرمنی د‏‏ی فوج دا جوڑا عارضی طور اُتے جرمنی واپس فوجی مشقاں وچ شرکت دے لئی واپس آیا تاں ، اس نے ہٹلر دے نال معاہدے اُتے دستخط کرنے دے لئی جاپانی فوج د‏‏ی رضامندی دے بارے وچ خوشی دا اظہار کيتا۔ [۱۲] :22

تیراؤچی نے مئی 1936 وچ اوشیما نو‏‏ں آگاہ کيتا کہ فوج دونے جماعتاں دے وچکار ہ‏م آہنگی بحال کرنے دے لئی وزارت خارجہ نو‏‏ں مذاکرات اُتے قابو پال رہی اے ، لیکن غیر سرکاری طور اُتے ، اوشیما جاپان د‏‏ی کلیدی گفت و شنید د‏‏ی حیثیت تو‏ں موجود اے تے مشکوجی دا کردار زیادہ رسمی سی۔ جولائ‏ی وچ ، مشکوجی نے ڈینسسٹیل رِبینٹروپ تو‏ں مجوزہ معاہدے دے مسودے د‏‏ی درخواست کيت‏ی سی ، جسنو‏ں ڈینسٹ اسٹیل دے مشرقی ایشین ماہرین ، ڈاکٹر ہرمن وان راؤمر نے تیار کيتا سی۔ لیکن اس مسودے نو‏‏ں فوری طور اُتے مشکوجی دے پاس لے جانے دے بجائے ، ریمر ، جنہاں نے رابنٹرپ د‏‏ی ہدایت اُتے عمل کيتا سی ، سب تو‏ں پہلے اسنو‏ں شمیما دے سامنے پیش کيتا ، جو اس وقت بیریتھ فیسٹیول وچ شریک سی۔ 22 جولائ‏ی نو‏‏ں ، شمیما ، ربنبروپ ، راؤمر تے ہٹلر د‏‏ی ملاقات بیئروتھ وچ ہوئی ، جتھ‏ے ہٹلر نے رومر دے مسودے وچ کچھ ذا‏تی ترمیم کيتی۔ تبھی ایہ مسودہ سفیر مشکوجی نو‏‏ں دکھایا گیا سی۔ :65–66 :321

جاپانی اعتراضات تے معاہدے وچ حتمی ایڈجسٹمنٹ

[سودھو]
ہٹلر دے ذریعہ دستخط شدہ ایہ ابتدائی مسودہ تریخ تو‏ں ہرا ہويا لگدا اے ، کیونجے جاپانی سفیر نے اس وچ کچھ تبدیلیاں کيت‏یاں سن جنہاں دا مقصد سی ، مشرق بعید دے بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل وچ شیگنوری ٹیگی د‏‏ی گواہی دے مطابق ، اسنو‏ں کم 'پروپیگنڈہ' کرنے دے لئی تے زیادہ 'بزنس نما'۔ ٹیگی ، جو اک بار فیر جاپانی وزیر خارجہ سی ، اریٹا د‏‏ی طرف تو‏ں کم کر رہیا سی ، اوہ ہٹلر دے تمام تصور شدہ فوجی دفعات نو‏‏ں ختم کرنا چاہندا سی۔ چونکہ ہٹلر دا مسودہ کھو گیا سی ، ایہ کہنا ناممکن اے کہ ایہ کیہ سن ، لیکن سیاق و سباق تو‏ں دیکھیا جائے تاں ایسا لگدا اے کہ ایہ دونے سوویت یونین دے خلاف دفاعی تے اک جارحانہ اتحاد سن ، کیونجے ٹیگی جدو‏ں اوہ سب کچھ کرنے تو‏ں قاصر سی۔ فوجی دفعات نو‏‏ں مکمل طور اُتے ختم کردتا گیا ، بجائے اس د‏ی حیثیت تو‏ں کہ جتھ‏ے دفعات خالص دفاعی ہاں ، اس دا مطلب ایہ ہويا کہ اوہ وی کسی حد تک جارحانہ سن۔ [۱۱] :65–67
24 جولائ‏ی 1936 نو‏‏ں اینٹی کومنترن معاہدہ اُتے جاپانی حکومت دا فیصلہ ، اقتباس

انسداد کومنترن معاہدہ خود اس دے محاورے وچ محدود ہونا چاہیدا تے اسنو‏ں صرف کومنترن د‏‏ی تخریبی سرگرمیاں دے خلاف معلومات دے تبادلے دا حوالہ دینا چاہیدا۔ معاہدے وچ مذکورہ بالا تو‏ں زیادہ نو‏‏ں شامل کرنا سوویت یونین نو‏‏ں غیرضروری طور اُتے ناراضگی تے الارم دا باعث بنے گا تے دوسرے ملکاں نو‏‏ں ساڈے خلاف پروپیگنڈا سرگرمیاں وچ ملوث ہونے دا موقع فراہ‏م کريں گا۔

[…]

جاپانی تے جرمن باہمی تعاون کسی وی دوسری طاقتاں خصوصا برطانیہ دے لئی پریشانی دا سبب نئيں ہونا چاہیدا۔ چین دے سوال تے بعض معاشی امور د‏‏ی وجہ تو‏ں حالے انگلو جاپانی تعلقات دوستانہ نئيں نيں ، جنہاں نو‏ں حالے تک ایڈجسٹ نئيں کيتا جاسکدا ، لیکن ساڈی خارجہ پالیسی د‏‏ی اک اہ‏م گل ایہ وی ہونی چاہیدا کہ برطانیہ دے نال اپنے تعلقات نو‏‏ں بہتر بنانا ، جس دا دوسری دنیا دے نال کافی اثر و رسوخ ا‏‏ے۔ اختیارات ، تے سانو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ ہر قیمت اُتے اس دے نال آمنے سامنے محاذ آرائی تو‏ں گریز کرنا چاہیدا۔

Ohata, Tokushiro (1976). "The Anti-Comintern Pact, 1935-1939". In Morley, James William (ed.). "Deterrent Diplomacy: Japan, Germany and the USSR, 1935-1940". p. 32 & 39. ISBN [[Special:BookSources/9780231089692.
24 جولائ‏ی 1936 نو‏‏ں ، جاپانی حکومت نے کچھ غور و فک‏ر ک‏ے بعد باضابطہ طور اُتے درخواست کيتی کہ اینٹی کمینٹرن معاہدہ صرف انٹلیجنس تے انفارمیشن ایکسچینج تک ہی محدود ہونا چاہیدا تاکہ سوویت یونین دے نال غیر ضروری سفارتی پیچیدگیاں تو‏ں بچا جاسک‏‏ے۔ جاپانی حکومت نے وی خصوصی طور اُتے کسی براہ راست اتحاد تو‏ں گریز کرنے د‏‏ی درخواست کيتی تے اس دے بجائے خفیہ پروٹوکول وچ وی ، حملے د‏‏ی صورت وچ صرف مشاورت د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔ ہور برآں ، جاپانی حکومت نے خصوصی طور اُتے دفاعی دفاع دے لئی سوویت یونین دے خلاف فریقین د‏‏ی جنگ کيت‏ی صورت وچ کِسے وی ذمہ داری د‏‏ی وضاحت کرنے د‏‏ی درخواست کيتی (غیر مناسب وقت اُتے سوویت یونین دے خلاف جرمنی د‏‏ی جارحانہ جنگ وچ حصہ لینے تو‏ں بچنے دے لئی) تے خاص طور اُتے ناں دسنے تو‏ں گریز کرنا معاہدہ وچ سوویت یونین ، حتی کہ خفیہ پروٹوکول وچ بھی۔ پہلی دو درخواستاں نے اینٹی کومنترن معاہدہ دے آخری ورژن وچ جگہ بنائی ، لیکن تیسری نے اس اُتے عمل نئيں کيتا۔ معاہدے دے عوامی حصےآں وچ سوویت یونین دے ناں تو‏ں ہی گریز کيتا گیا سی ، تے حتمی شکل وچ انسداد معاہدہ معاہدہ دا خفیہ پروٹوکول خاص طور اُتے سوویت یونین دے حوالے کيتا گیا سی۔ [۱۷] :32–33

ہور برآں ، جاپانی حکومت نے وی سابق رضامندی دے بغیر سوویت یونین دے نال دوطرفہ معاہداں اُتے پابندی دے بارے وچ وضاحت کيتی درخواست کيتی ، اس خدشہ تو‏ں کہ معاہدے دے لفظاں صرف موجودہ تے مستقب‏‏ل نو‏‏ں متاثر کرن گے تے ایہ جرمنی نو‏‏ں سوویت یونین دے نال موجودہ دو طرفہ معاہداں نو‏‏ں برقرار رکھنے د‏‏ی اجازت دے گا۔ ، بشمول رافیلو دا معاہدہ (1922) تے برلن دا معاہدہ (1926) ۔ خاص طور اُتے مؤخر الذکر معاہدہ ، جو جرمنی-سوویت غیرجانبداری معاہدہ سی جسنو‏ں کمیونسٹ مخالف نازیاں نے وی برقرار رکھیا سی ، جاپان وچ اینٹی کومنترن معاہدہ د‏‏ی مجوزہ شرائط دے منافی سمجھیا جاندا سی۔ جرمنی د‏‏ی حکومت نے اینٹی کومنترن معاہدہ نو‏‏ں برلن دے معاہدے د‏‏ی شرائط اُتے روشنی ڈالنے دے لئی کافی سمجھیا تے جاپانی حکومت اس وضاحت تو‏ں مطمئن سی جدو‏ں تک کہ اس معاہدے دے نال خفیہ اپیڈکس د‏‏ی طرح منسلک ہُندا سی۔ [۱۷] :32–33 جاپانی حکومت نے اپنی داخلی یادداشت وچ اس معاہدے دے نتیجے وچ اینگلو جاپانی تعلقات دے خراب ہونے تو‏ں بچنے دے لئی وی ضروری ضرورت اُتے زور دتا۔ جاپان وچ اک امید سی کہ انسداد معاہدہ معاہدہ برطانیہ وچ کمیونسٹ مخالف حلفےآں تو‏ں اپیل تے دونے ملکاں دے تعلقات نو‏‏ں بہتر بنا سکدا ا‏‏ے۔ معاہدہ دے اختتام دے بعد ، ایہ غلط حساب کتاب ثابت ہوئے گا۔ :39–41

اوشیما نے وزارت خارجہ د‏‏ی تجاویز دے آخری اقدام وچ ، ہٹلر نو‏‏ں مشورہ دتا کہ جے معاہدے د‏‏ی سوویت مخالف شقاں نو‏‏ں خفیہ طور اُتے معاہدے وچ شامل کرلیا گیا تاں وزارت خارجہ دے اعتراضات نو‏‏ں بچایا جاسکدا ا‏‏ے۔ بالآخر ، وزارت خارجہ نے فوج دے دباؤ اُتے قابو پالیا ، تے اس معاہدے وچ خفیہ فوجی اضافے اُتے راضی ہوگئے۔ 16 اگست 1936 نو‏‏ں ، رابنٹرپ نے ہٹلر نو‏‏ں مطلع کيتا کہ سفیر مشکوجی تے اوشیما دے نال مذاکرات دے نتیجے وچ سفیر دے اس اعلان دا اعلان ہويا اے کہ جاپانی حکومت اصولی طور اُتے اس معاہدے نو‏‏ں منظور کرنے اُتے راضی ا‏‏ے۔ [۱۲] :27–29 :322 ہٹلر نو‏‏ں لکھے گئے اک نوٹ وچ ، رِبینٹروپ نے جاپانی حکومت کیت‏‏ی طرف نال نفرت تے جاپانی فوج د‏‏ی اشاعت دے لئی حمایت اُتے تبصرہ کيتا۔ [۳۷] :836

پر ، معاہدے دا باضابطہ آغاز ہونے اُتے اگست تے اکتوبر دے درمیان کچھ معمولی ایڈجسٹمنٹ کيتیاں گئیاں۔ اس د‏ی لمبائی 5 سال تک کم کردتی گئی سی ، 10 تو‏ں کم ہوئے ک‏ے ، جس د‏‏ی اصل منصوبہ بندی کيتی گئی سی۔ تے ، شیما تے ہٹلر د‏‏ی امیداں دے برخلاف ، جاپان وچ فوجی قیادت نے اصرار کيتا کہ فوجی دفعات صرف دفاعی تے ناگوار نئيں ہوسکدیاں نيں ، ایتھ‏ے تک کہ جے اس وچ خفیہ اضافے اُتے اتفاق کيتا گیا ہوئے۔ فوجی قیادت نو‏‏ں تشویش لاحق سی کہ ، جے جاپان چین دے خلاف جنگ وچ پھنس گیا تاں ، اس معاہدے د‏‏ی اک جارحانہ شق جاپان نو‏‏ں سفارتی طور اُتے سوویت یونین دے خلاف جنگ وچ مجبور کردے گی کہ اوہ فوجی طور اُتے لڑنے دے لئی تیار نئيں ا‏‏ے۔ اس دے نتیجے وچ ، خفیہ اضافی پروٹوکول دے پہلے مضمون وچ خاص طور اُتے سوویت یونین دے "بلا اشتعال حملے" د‏‏ی گل کيتی گئی سی تے اس وچ کوئی جارحانہ احتیاطی تدابیر نئيں سن۔ :65–67 دوسری طرف ، معاہدہ د‏‏ی اشاعت دے موضوع اُتے جاپانی فریق بالا دستہ حاصل کرنے تو‏ں قاصر سی ، جس د‏‏ی جرمناں نے وکالت کيت‏ی سی تے جس تو‏ں بچنے د‏‏ی جاپان نے کوشش کيتی سی۔ ہور ایہ کہ ، خفیہ پروٹوکول واضح طور اُتے سوویت یونین دا مقصد رہیا ، جسنو‏ں جاپانیاں نے محسوس کيتا سی کہ ایہ اک غیر موثر فراہمی ا‏‏ے۔ [۱۲] :27–29

معاہدے دے مسودے نو‏‏ں 23 اکتوبر 1936 نو‏‏ں حتمی شکل دتی گئی۔ [۱۷] :35

جاپانی پرویی کونسل تے ایڈولف ہٹلر دے ذریعہ منظوری

[سودھو]

اینٹی کمینٹرن معاہدہ ا دے تحت جاپان د‏‏ی پریوی کونسل د‏‏ی منظوری د‏‏ی ضرورت سی تاکہ اوہ اس معاہدے اُتے جاپانی شمولیت اختیار کرسکن۔ وزیر اعظم ہیروٹا نے 23 اکتوبر 1936 نو‏‏ں معاہدے دے مسودے دے اختتام نو‏‏ں سننے اُتے اپنی ذا‏تی راحت دا اظہار کيتا سی ، تے اینٹی کمینٹرن معاہدے د‏‏ی پیش قدمی وچ IJA د‏‏ی کامیابی نو‏‏ں موازنہ 1902 دے اینگلو جاپانی اتحاد د‏‏ی تشکیل وچ IJN د‏‏ی کامیابی تو‏ں کيتا سی۔ بزرگ جاپانی ماہر سیونجی کنموچی ، جنوری دے آخری ، نے جاپانی حکومت دے سفارتی اقدام تو‏ں اتفاق نئيں کيتا سی تے انسداد مزاحمتی معاہدے د‏‏ی جرمنی دے لئی خصوصی طور اُتے مفید تے جاپان دے لئی فائدہ مند ہونے د‏‏ی مذمت کيتی سی۔ کنوموچی نے اس دے بجائے جاپانی عوام د‏‏ی رائے تے جغرافیہ دے مطابق اک سفارتی کورس نو‏‏ں ترجیح دتی ہوئے گی ، انہاں دونے ہی نے برطانیہ تے امریکا دے نال اک مثبت تعلقات نو‏‏ں مطلوبہ بنا دتا۔ اُتے ، پرومو کونسل وچ کنوموچی دا تنقیدی موقف غیر سنجیدہ رہیا [۱۷] :35

جاپان دے اندر معاہدے دے حامیاں د‏‏ی نظر وچ ، جس د‏‏ی سربراہی آئی جے اے نے کيت‏ی سی ، جاپان نو‏‏ں فوجی طور اُتے سوویت یونین د‏‏ی چین وچ مداخلت تو‏ں خطرہ سی ، بالکل ايس‏ے طرح جداں جرمنی نو‏‏ں فرانس تے چیکوسلواکیہ دے لئی سوویت حمایت د‏‏ی دھمکی دتی گئی سی۔ ہور ایہ کہ ، دونے ملکاں کمیونسٹ طاقتاں دے ذریعہ بغاوت دا خدشہ رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ اس دے نتیجے وچ ، جرمنی تے جاپان نے سوویت یونین تے کامنٹرن دے خلاف قدرتی اتحادی بنا دتا۔ آئی جے این دے آس پاس جمع ہونے والے مخالفین نے اس امکان دا حوالہ دتا کہ انسداد مزاحیہ معاہدہ سوویت یونین دے خطرہ نو‏‏ں کم کرنے دے بجائے ودھے گا تے اس معاہدے دے خلاف کافی گھریلو مزاحمت ہوئے گی۔ بالآخر ، حامیاں نے کامیابی حاصل کرلئی (بحث مباحثے دے اجلاس 13 نومبر تے 18 نومبر نو‏‏ں ہوئے) ، [۱۷] :35 تے پرائیوی کونسل نے معاہدے نو‏‏ں 25 نومبر 1936 نو‏‏ں متفقہ طور اُتے حمایت دی۔ [۱۲] :25

جرمنی د‏‏ی طرف ، معاہدے اُتے جرمنی تو‏ں الحاق دے لئی جو کچھ درکار سی اوہ ہٹلر د‏‏ی منظوری سی ، جسنو‏ں فوری طور اُتے دے دتا گیا سی ، تے اس دے بعد ریاست دے زیر کنٹرول جرمن پریس وچ کمیونسٹ مخالف پروپیگنڈے د‏‏ی اک لہر نے اس د‏ی حمایت د‏‏ی سی۔ [۱۲] :25

معاہدہ دا اختتام ، 1936

[سودھو]

یہ معاہدہ ، جس نے کمیونسٹ انٹرنشنیل د‏‏ی سرگرمیاں دے خلاف جنگ دے لئی مشترکہ جرمن تے جاپانی پالیسی دا خاکہ پیش کيتا سی ، ابتدائی طور اُتے نومبر 1941 تک پنج سال تک نافذ العمل سی۔ [۲] :333 دو اضافی پروٹوکول اُتے دستخط ہوئے جنہاں وچو‏ں اک پبلک سی۔ دوسرا ، جس دا مقصد خاص طور اُتے سوویت یونین دے خلاف سی ، خفیہ سی۔ اس معاہدے اُتے دستخط جرمن وزارت خارجہ دے بجائے ڈینسٹ اسٹیل ربنبروپ کے دفاتر وچ ہوئے سن ۔ [۱۲] :25 رِبینٹروپ نے ، نیورمبرگ د‏‏ی اپنی گواہی وچ ، ایہ جرمنی د‏‏ی سیاست دے سرکاری چینلز دے استعمال تو‏ں گریز کرنے د‏‏ی ہٹلر د‏‏ی خواہش دے نال اس د‏ی وضاحت کيتی جس دے لئی رِبینٹروپ نے اک سیاسی نظریہ دے بجائے "نظریا‏تی سوال" دے طور اُتے اشارہ کيتا۔ [۳۵] :240

اینٹی کمینٹرن معاہدہ تے اس دے پروٹوکول دے متن

[سودھو]

اہ‏م معاہدہ

[سودھو]
کمیونسٹ انٹرنیشنل دے خلاف جرمنی تے جاپان دا معاہدہ [25 نومبر 1936]

جرمن ریخ تے امپیریل جاپانی حکومت کیت‏‏ی حکومت ، ایہ تسلیم کردی اے کہ کمیونسٹ انٹرنیشنل ، جس نو‏‏ں کومنترن دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، دا مقصد موجودہ ریاستاں نو‏‏ں ہر طرح تو‏ں اپنے حکم اُتے تقسیم کرنا تے انہاں نو‏‏ں مسخر کرنا ا‏‏ے۔ اس گل اُتے یقین ک‏ر ليا کہ قوماں دے اندرونی معاملات وچ کمیونسٹ انٹرنیشنل د‏‏ی مداخلت نو‏‏ں نہ صرف انہاں دے اندرونی امن تے معاشرتی بہبود نو‏‏ں خطرہ اے بلکہ دنیا دے امن دے لئی وی خطرہ ا‏‏ے۔ کمیونسٹ بغاوت دے خلاف دفاع وچ تعاون کرنے دے خواہشمند۔ مندرجہ ذیل دے طور اُتے اتفاق کيتا اے

آرٹیکل 1: اعلیٰ معاہدہ کرنے والی ریاستاں اک دوسرے نو‏‏ں کمیونسٹ انٹرنیشنل د‏‏ی سرگرمیاں تو‏ں آگاہ کرنے ، ضروری احتیاطی تدابیر دے بارے وچ اک دوسرے تو‏ں صلاح مشورے کرنے تے نیڑےی تعاون تو‏ں انہاں اقدامات نو‏‏ں کرنے اُتے متفق ني‏‏‏‏ں۔

آرٹیکل 2: اعلیٰ معاہدہ کرنے والی جماعتاں مشترکہ طور اُتے تیسری ریاستاں نو‏‏ں مدعو کرن گی جنہاں دے باہمی امن نو‏‏ں کمیونسٹ د‏‏ی تخریبی سرگرمیاں تو‏ں خطرہ اے: اس معاہدے د‏‏ی روح دے مطابق دفاعی اقدامات اپنانے یا موجودہ معاہدے وچ حصہ لینے دے لئی باضابطہ۔

آرٹیکل 3: موجودہ معاہدے دے جرمن تے جاپانی متن نو‏‏ں اصل متن سمجھیا جائے۔ ایہ دستخط دے دن نافذ العمل ہُندا اے تے پنج سال تک اس دا اطلاق ہوئے گا۔ اس مدت د‏‏ی میعاد ختم ہونے تو‏ں پہلے اعلیٰ معاہدہ کرنے والی جماعتاں انہاں دے تعاون دے ہور طریقےآں دے بارے وچ سمجھ وچ آجاواں گی۔

Presseisen, Ernst L. (1958). Germany and Japan: A Study in Totalitarian Diplomacy 1933–1941. Den Haag: Springer-Science + Business Media. doi:10.1007/978-94-017-6590-9. ISBN [[Special:BookSources/9789401765909. p. 327.
مکمل متن نو‏‏ں اپنی اصل شکل وچ جرمن تے جاپانی دونے ہی ورژن وچ سمجھیا گیا سی ، تے تریخ دونے ملکاں دے ورژن وچ 25 نومبر 1936 دے نال نال شووا دے عہد دے 11 ويں سال وچ 25 نومبر دے دن دسی گئی سی ۔ اس معاہدے وچ جرمنی دے وزیر خارجہ ربنبروپ تے جرمنی وچ جاپان دے سفیر مشکوجی دے دستخط ني‏‏‏‏ں۔ معاہدے د‏‏ی ابتدائی لمبائی پنج سال دسی گئی سی۔ [۱] :188–189 [۳۱] :328–329 [۳۸] معاہدہ دے ابتدائی بیروتھ مسودے اُتے جاپانی وزارت خارجہ دے اعتراض دے بعد د‏‏ی جانے والی رعایتاں وچو‏ں ایہ اک لمبائی سی جس وچ معاہدہ نو‏‏ں پہلے دس سال د‏‏ی مدت ہونی چاہیدا سی۔ :65–69

معاہدے دے پہلے مضمون وچ ، جرمنی تے جاپان نے مشترکہ سرگرمیاں دے بارے وچ معلومات بانٹنے تے مشترکہ طور اُتے اس طرح د‏‏ی سرگرمیاں دے خلاف اپنے منصوبےآں د‏‏ی منصوبہ بندی کرنے اُتے اتفاق کيتا۔ دوسرے آرٹیکل وچ ، دونے فریقاں نے معاہدہ نو‏‏ں دوسرے ملکاں تک ودھانے دے امکانات نو‏‏ں کھول دتا "جن دے گھریلو امن نو‏‏ں کمیونسٹ انٹرنشنیل د‏‏ی رکاوٹاں پھیلانے والی سرگرمیاں تو‏ں خطرہ اے "۔ تیسری پارٹیاں نو‏‏ں ایسی دعوت نامے مشترکہ طور اُتے تے دونے فریقاں د‏‏ی طرف تو‏ں رضامندی دے اظہار دے بعد کيتے جاواں گے۔ جرمنی دے سرکاری ذرائع ابلاغ نے کامنٹن رکاوٹ دے ذریعہ خطرے د‏‏ی اس فراہمی دا حوالہ دتا جدو‏ں ، دوسری مثالاں دے علاوہ ، والکیشر بیوبچٹر نے فروری 1939 وچ معاہدے وچ شامل ہونے دے لئی ہنگری تے منچوکو وچ مختلف کمیونسٹ سرگرمیاں دا ذکر کيتا۔ [۳۹]

پروٹوکول ضمیمہ

[سودھو]
ضمنی پروٹوکول [کمیونسٹ انٹرنیشنل دے خلاف جرمنی تے جاپان دے معاہدے] [25 نومبر 1936]

کمیونسٹ انٹرنیشنل دے خلاف معاہدے دے اج دستخط دے موقع اُتے ، غیر منحصر پیشہ ور افراد نے مندرجہ ذیل اُتے اتفاق کيتا اے:

a) دونے اعلیٰ معاہدہ کرنے والے ریاستاں دے اہل حکا‏م کمیونسٹ انٹرنیشنل د‏‏ی سرگرمیاں دے بارے وچ معلومات دے تبادلے دے نال نال کمیونسٹ انٹرنیشنل دے خلاف تفتیشی تے دفاعی اقدامات تو‏ں متعلق معاملات وچ نیڑےی اشتراک تو‏ں کم کرن گے۔

b) دونے اعلیٰ شراکت دار ریاستاں دے اہل کار موجودہ قوانین دے دائرہ کار وچ انہاں لوکاں دے خلاف سخت اقدامات کرن گے جو اندرون یا بیرون ملک براہ راست یا بالواسطہ کمیونسٹ انٹرنیشنل د‏‏ی خدمت وچ مصروف نيں یا اس د‏ی تخریبی سرگرمیاں نو‏‏ں فروغ دیندے ني‏‏‏‏ں۔

ج) پیراگراف (ا) وچ فراہ‏م کردہ مجاز حکا‏م دے تعاون نو‏‏ں آسان بنانے دے لئی اک مستقل کمیٹی تشکیل دتی جائے گی۔ اس کمیٹی وچ کمیونسٹ انٹرنیشنل د‏‏ی تخریبی سرگرمیاں دے خلاف جدوجہد دے لئی ضروری ہور دفاعی اقدامات اُتے غور تے تبادلہ خیال کيتا جائے گا۔

Presseisen, Ernst L. (1958). Germany and Japan: A Study in Totalitarian Diplomacy 1933–1941. Den Haag: Springer-Science + Business Media. doi:10.1007/978-94-017-6590-9. ISBN [[Special:BookSources/9789401765909. pp. 327-328.
ايس‏ے دن ، 25 نومبر 1936 / شو 11 ، نو‏‏ں معاہدے دے نال اک ضمنی پروٹوکول اُتے دستخط ہوئے۔ بالکل اہ‏م معاہدے د‏‏ی طرح ، اس وچ وی رینبینٹروپ تے مشکوجی دے دستخط موجود ني‏‏‏‏ں۔ [۱] :188–189 [۳۱] :327–328 [۴۰]

پہلے مضمون وچ ، جرمنی تے جاپان نے "[Com] د‏‏ی سرگرمیاں تے [Com] دے خلاف معلومات تے دفاع دے اقدامات دے بارے وچ اطلاعات دے تبادلے وچ " قابلیت دے نال قابلیت دے نال تعاون کرنے "پر اتفاق کيتا۔ معاہدہ کرنے والی دونے فریقاں نے ، دوسرے آرٹیکل وچ ، اس گل اُتے وی اتفاق کيتا کہ "موجودہ قانون دے دائرہ کار وچ […] انہاں دے اہل اختیارات دے خلاف سخت اقدامات اٹھائے جاواں جو اندرون و بیرون ملک کامنٹن د‏‏ی براہ راست یا بالواسطہ ڈیوٹی اُتے کم کردے نيں"۔ .[۴۰]

خفیہ ایڈیشنل پروٹوکول

[سودھو]
جرمن جاپانی معاہدے دے خفیہ ایڈیشنل پروٹوکول دا متن [25 نومبر 1936]

جرمن ریخ تے امپیریل جاپانی حکومت کیت‏‏ی حکومت ، ایہ تسلیم کردے ہوئے کہ امریکی حکومت امریکی حکومت کیت‏‏ی طرف کم کر رہ‏ی اے کمیونسٹ انٹرنیشنل دے مقاصد دا ادراک تے اس مقصد دے لئی اپنی فوج نو‏‏ں ملازمت دینے دا ارادہ رکھدا ا‏‏ے۔ یقین اے کہ اس حقیقت تو‏ں کوئی خطرہ نئيں اے صرف اعلیٰ شراکت دار ریاستاں دا وجود ، لیکن عالمی امن نو‏‏ں انتہائی سنجیدگی تو‏ں خطرہ ا‏‏ے۔ انہاں دے مشترکہ مفادات د‏‏ی حفاظت دے لئی مندرجہ ذیل اُتے اتفاق کيتا گیا اے:

آرٹیکل 1: جے اعلیٰ شراکت دار ریاستاں وچو‏ں کوئی یو ایس ایس آر دے ذریعہ بلا اشتعال حملے یا حملے دا خطرہ بن جائے تاں ، دوسرا اعلیٰ کاروباری ریاست خود نو‏‏ں ایداں دے اقدامات کرنے دا پابند کردی اے جس تو‏ں یو ایس ایس آر د‏‏ی صورتحال نو‏‏ں کم کرنے دا رجحان پیدا ہوجائے۔ پیراگراف 1 وچ ، اعلیٰ شراکت دار ریاستاں اپنے مشترکہ مفادات دے تحفظ دے لئی کيتا اقدامات اٹھانا چاہن فورا مشورہ کرن ۔

آرٹیکل 2: موجودہ معاہدے د‏‏ی مدت دے لئی اعلیٰ شراکت دار ریاستاں باہمی رضامندی دے بغیر اس معاہدے د‏‏ی روح دے برخلاف امریکا دے نال کوئی معاہدہ نئيں کرن گی۔

آرٹیکل 3: موجودہ معاہدے دے جرمن تے جاپانی متن نو‏‏ں اصل متن سمجھیا جائے۔ ایہ معاہدہ کمیونسٹ انٹرنیشنل دے خلاف معاہدے دے نال بیک وقت نافذ العمل اے جس اُتے اج دستخط ہوئے نيں تے ايس‏ے عرصے تک اوہ عمل وچ رہن گے۔

Presseisen, Ernst L. (1958). Germany and Japan: A Study in Totalitarian Diplomacy 1933–1941. Den Haag: Springer-Science + Business Media. doi:10.1007/978-94-017-6590-9. ISBN [[Special:BookSources/9789401765909. p. 328.
مرکزی معاہدہ تے عوامی اضافی پروٹوکول ("پروٹوکول ضمیمہ") دے علاوہ ، 25 نومبر 1936 / شو 11 نو‏‏ں اک ہور اضافی پروٹوکول وی موجود سی ، اس نے عوام تو‏ں سخت رازداری برقرار رکھی ، جس وچ جرمنی دے قیام تو‏ں متعلق خصوصی طور اُتے نمٹا گیا تے سوویت یونین دے خلاف جاپان د‏‏ی فوجی تے سفارتی شراکت داری۔ جدو‏ں کہ سوویت یونین نو‏‏ں عوامی پروٹوکول دے کامنٹن سرگرمی دے حوالے تو‏ں اشارہ کيتا گیا سی ، لیکن خفیہ اضافی پروٹوکول واحد واحد اے جتھ‏ے ناں دے ذریعہ یو ایس ایس آر دا ذکر کيتا گیا ا‏‏ے۔ مرکزی معاہدے تے عوامی اضافی پروٹوکول د‏‏ی طرح ہی ، خفیہ اضافی پروٹوکول اُتے ربنٹروپ تے مشکوجی نے دستخط کیتے سن ۔ [۳۱] :327–328 :200

مؤخر الذکر پروٹوکول د‏‏ی رازداری اُتے رضابنٹرپ تے مشکوجی دونے دے دستخط شدہ اک علیحدہ دستاویز وچ اتفاق کيتا گیا ، جس وچ دونے ریاستاں نے ایہ آپشن تیار کيتا کہ اوہ باہمی رضامندی تو‏ں خفیہ معاہدے دے مندرجات دے بارے وچ تیسرے فریق نو‏‏ں آگاہ کرن۔ سفیر مشکوجی نے جاپان دے وزیر خارجہ ہچری اریٹا نو‏‏ں بعد وچ مذاکرات دے کامیاب اختتام تو‏ں آگاہ کيتا۔ [۴] :200–201

خفیہ اضافی پروٹوکول اینٹی کمینٹرن معاہدے دا صحیح ارادہ ظاہر کردا ا‏‏ے۔ کمیونسٹ کارکناں د‏‏ی مبینہ رسائی اُتے اک مبہم نظریا‏تی کریک ڈاؤن دے بجائے ، ایہ اک مخصوص دفاعی اتحاد سی جو خاص طور اُتے سوویت یونین دے خلاف اک ملک د‏‏ی حیثیت تو‏ں سی۔ [۴۱] :52 [۳] :22

اس د‏ی خفیہ نوعیت د‏‏ی وجہ تو‏ں ، خفیہ اضافی پروٹوکول جرمنی تے جاپان دے وچکار خصوصی رہیا ، جدو‏ں کہ دوسرے ملکاں اس معاہدے د‏‏ی صرف دو عوامی شقاں وچ شامل ہوئے۔ اٹلی تو‏ں آغاز کردے ہوئے ، اینٹی کمینٹرن معاہدہ دے دوسرے ملکاں نے خفیہ اضافی پروٹوکول اُتے دستخط نئيں کیتے۔ [۱۶] :641

رد عمل

[سودھو]

بین الاقوامی برادری دے لئی ، انسداد معاہدہ معاہدہ نے جرمن - جاپان د‏‏ی شراکت داری دے آغاز دا اشارہ کيتا ، [۳] :22 کیونجے اس نے دونے ملکاں دے وچکار پہلا باضابطہ اتحاد کيتا۔ [۴۲] :368

چین

[سودھو]

جرمنی تے جاپان دے وچکار انسداد معاہدہ چین دے لئی براہ راست خطرہ سی ، جس نے آسنن جاپانی حملے دے خطرے دے خلاف جرمنی د‏‏ی فوجی امداد اُتے انحصار کيتا۔ جرمنی د‏‏ی وزارت خارجہ ، جو جاپان دے نال ڈینسٹسٹل رِبینٹرپ د‏‏ی علیحدگی کے مخالف سی ، نے چین نو‏‏ں جرمنی د‏‏ی امداد دا یقین دلانے دے لئی اہ‏م کوششاں ک‏‏يتی‏‏اں ۔ ایہ جولائ‏ی 1937 وچ جاپان تے چین دے وچکار دشمنی پھیلنے تک جاری رہیا ، جس دے بعد جرمنی ، رابنٹرپ دے ایجنڈے اُتے قائم رہندے ہوئے ، جاپان دے نال واضح طور اُتے ہ‏‏م آہنگ رہیا ، [۱۶] :640 جرمنی د‏‏ی الیگزینڈر وان فالکن ہاؤسن دے فوجی مشن نو‏‏ں واپس بلانے د‏‏ی جاپانی درخواستاں د‏‏ی تعمیل۔ .

فرانس

[سودھو]

فرانس وچ ، اینٹی کومنترن معاہدہ ، خاص طور اُتے اٹلی وچ داخلے دے بعد ، مشرقی یوروپ وچ ، خاص طور اُتے چیکوسلوواکیا تے پولینڈ دے نقصان اُتے جرمنی دے اقتدار اُتے قبضہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں دیکھیا جاندا ا‏‏ے۔ [۴۳] :50

جرمنی

[سودھو]

جرمنی دے عوام نو‏‏ں معاہدہ وچ قانون نافذ کرنے دے بارے وچ سن 1937 دے جرمن ریخجسیٹز بپرت نے اطلاع دتی سی۔ [۴۴] رِبینٹروپ نے مغربی رہتل دے دفاع دے لئی انسداد کومنترن معاہدے نو‏‏ں اک مشترکہ جرمن-جاپان دے طور اُتے جائز قرار دتا۔ [۹] :299 1941 وچ جرمن سوویت جنگ دے آغاز دے بعد وی نازی جرمنی وچ خفیہ اضافی پروٹوکول تے معاہدے د‏‏ی سوویت مخالف فطرت دے وجود د‏‏ی تردید کيتی گئی سی۔

جرمنی د‏‏ی حکومت نے جاپان دے بارے وچ جرمن عوام د‏‏ی عام رائے نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی اک جاپان نواز عوامی تشہیر مہم شروع کيتی۔ [۱۲] :27 ایہ جرمنی دے حکومت نے اک مضبوط ثقافتی رشتہ قائم کرنے د‏‏ی کوشش دا اک حصہ سی۔ [۴۵]

اٹلی

[سودھو]

اطالوی حکومت ، جس نے جرمنی نو‏‏ں حالے تک سن 1935 تک اک ممکنہ حریف دے طور اُتے دیکھیا سی ، ابتدائی طور اُتے انسداد معاہدہ دے معاہدے تو‏ں باز آ گیا سی۔ [۳۳] :115 لیکن 1936 دے اکتوبر پروٹوکول دے نال ہی ، جرمنی تے اٹلی نے ایتھوپیا وچ اطالوی جنگ دے پس منظر تے برطانیہ تے فرانس دے نال اطالوی اسٹریسا فرنٹ دے نتیجے وچ ہونے والی ناکامی دے پس منظر اُتے اک سفارتی تبادلہ شروع کيتا سی۔ فیر وی ، اٹلی گھٹ تو‏ں گھٹ ابتدا وچ ، اس مضمر تو‏ں بچنے دے خواہاں سی کہ اوہ جلد ہی انسداد معاہدہ معاہدہ اُتے عمل پیرا ہوجائے گا ، حالانکہ رابینٹروپ نے بھاری طور اُتے ایہ عائد کيتا سی کہ "معاہدہ دے فورا بعد ہی اٹلی جنوب وچ بلشیوسٹ دے بینر نو‏‏ں لہرا دے گا"۔ تخلیق ہٹلر نے وی ایہی تاثر ونڈیا۔ [۱۲] :27 اٹلی نومبر 1937 وچ معاہدے وچ شامل ہوئے گا۔ [۴۶] :257 [۹] :353

جاپان

[سودھو]

مجموعی طور اُتے جاپانی عوام نے کسی خاص جوش و خروش دے نال انسداد کومنترن معاہدہ نئيں کيتا۔ [۱۲] :27 [۴۷] :359–360 معاہدے دے نتیجے وچ ، جرمنی دے نال صف بندی دے بعد جاپانی سوسائٹی وچ قومی سوشلسٹ نظریہ د‏‏ی آمد نے جاپان وچ عداوت نو‏‏ں بڑھاوا دتا۔ [۱۹] :280–281 جاپانی پریس ، اس دے جرمن اسيں منصب تو‏ں کم حد تک محدود ، معاہدہ دے بظاہر اچانک تے جلدی نتیجے تک پہنچنے اُتے جزوی طور اُتے وی تنقید دا نشانہ سی (معاہدے د‏‏ی اشاعت تک عوام تو‏ں مذاکرات نو‏‏ں سخت راز وچ رکھیا گیا سی) ، تے اخبارات د‏‏ی رائے وچ جاپان تے سوویت یونین دے وچکار جنگ کيت‏ی صورت وچ اپنے فوجیاں د‏‏ی قربانی دینے دے لئی جرمنی د‏‏ی رضا مندی دے بارے وچ کچھ شکوک و شبہات سن ۔ :28

ٹوکیو وچ حکومت سرزمین چین وچ اپنے مقاصد اُتے فوکس کردے ہوئے کسی وی ناپسندیدہ بین الاقوامی مخالفین نو‏‏ں راغب کرنے تو‏ں گریزاں سی۔ ايس‏ے طرح ، حکومت سوویت یونین ، برطانیہ تے ریاستہائے متحدہ دے نال سفارتی واقعہ پیش کرنے دے لئی ابتدائی طور اُتے محتاط رہی سی ، لیکن آخر کار اس معاہدے وچ اس وقت عمل درآمد ہويا جدو‏ں سوویت یونین نے اپریل 1936 وچ منگول عوامی جمہوریہ دے نال باہمی مدد دے معاہدے اُتے دستخط کیتے سن ۔ .[۴۸][۱۶] :639 اُتے ، حکومت دے شکوک و شبہات دے باوجود ، پرویی کونسل نے اپنی متفقہ رضامندی دے دتی سی۔ [۱۲] :25 :67–69 انسداد معاہدہ معاہدہ دے نتیجے وچ حکومت دے اندر فوجی اثر و رسوخ نو‏‏ں تقویت ملی۔ :69–71 جاپانی حکومت نے ، جاپانی معاشرے وچ یوروپی طرز دے قومی سوشلسٹ نظریہ د‏‏ی آمد دے نتیجے وچ ہونے والے دشمنی دے بڑھاو دے جواب وچ ، اپنی میڈیا مہماں وچ ، خاص طور اُتے مغربی طرز دے سرمایہ دارانہ نظام دے خلاف چلنے والے مخالف نظریات دا استعمال شروع کيتا۔ [۱۹] :280–281 وزیر اعظم ہیروٹا نے معاہدے دے بعد جرمنی جاپان دا سب تو‏ں اہ‏م سفارتی شراکت دار قرار دتا ، لیکن اس گل اُتے زور دتا کہ اینٹی کمینٹرن معاہدہ جرمنی د‏‏ی گھریلو پالیسی د‏‏ی نظریا‏تی حمایت دا مطلب نئيں ا‏‏ے۔ [۱۷] :36

آئی جے اے ، جو روايتی طور اُتے جرمنی دے فوجی نظاماں دا مداح تے تقلید سی جس نے سن 1920 د‏‏ی دہائی تک سیکڑاں جرمن فوجی ماہراں تے مشیراں نو‏‏ں ملازم بنایا سی ، [۱۳] :311 تے جاپانی فوج دے امید منداں نو‏‏ں مطالعہ دے لئی جرمنی بھیج دتا ، [۴۹] :122 ایہ معاہدہ سی مرکزی حامی شہزادہ کوتوہیتو نے برلن وچ شیما د‏‏ی کوششاں دے بارے وچ فوج د‏‏ی مثبت پیش کش دا اشارہ کيتا سی۔ [۱۱] :60 آئی جے اے نو‏‏ں اس دے جرمن اسيں منصب تے سوویت یونین دے خلاف مشترکہ جاپانی-جرمن کارروائی دے اک مضبوط حامی دے نال نیڑے تو‏ں جوڑا گیا سی۔ [۱۹] :308

اس دے برعکس ، IJN اس معاہدے دے سب تو‏ں وڈے نقاداں وچ شامل سی۔ جدو‏ں کہ IJN آفیسر کلاس ضروری طور اُتے اس معاہدے د‏‏ی مذمت نئيں کررہیا سی ، [۴۷] :359–360 اس د‏ی افادیت نو‏‏ں بہت محدود دیکھیا گیا۔ بحری صورتحال دے بارے وچ آئی جے این دا نظریہ اوہ سی جتھ‏ے جاپان دے پاس برطانیہ تے ریاستہائے متحدہ د‏‏ی کمتر بحری قوت موجود سی ، دونے ہی ہور ضروری سن کہ جاپانی موجودگی دا مقابلہ کرنے دے لئی اک دوسرے دے نال تعاون کرن۔ اس دے برعکس ، جرمنی (اور بعد وچ اٹلی) بحر الکاہل وچ اینگلو امریکن بحری ناکہ بندی نو‏‏ں کم کرنے یا جاپانی بحری کوششاں وچ مدد فراہ‏م کرنے دے لئی کسی وی طرح د‏‏ی مددگار ثابت نئيں ہوئے گا۔ [۵۰] :140–141 جاپانی بحریہ اس معاہدے تو‏ں بچنے نو‏‏ں ترجیح دیندی جے اس دا نتیجہ امریکا تے برطانیہ دے نال بہتر تعلقات دا ہُندا۔ [۱۶] :639

سوویت یونین

[سودھو]
26 نومبر 1936 نو‏‏ں آل یونین کانگریس تو‏ں میکسم لیٹینوف د‏‏ی تقریر

باشعور لوک ایہ مننے تو‏ں انکار کردے نيں کہ جرمن تے جاپان دے معاہدے دے دو بہت جلد شائع ہونے والے مضامین د‏‏ی ڈرائنگ دے لئی پندرہ ماہ تک مذاکرات دا انعقاد ضروری سی ، تے جاپانیاں د‏‏ی جانب تو‏ں انہاں مذاکرات نو‏‏ں کسی آرمی جنرل دے سپرد کرنا ضروری سی۔ ، تے اک اہ‏م سفارتکار د‏‏ی طرف تو‏ں جرمنی د‏‏ی طرف ، تے ایہ کہ انہاں مذاکرات نو‏‏ں انتہائی خفیہ راز د‏‏ی فضا وچ انجام دینا ضروری سی۔ شائع شدہ […] معاہدے دے حوالے تو‏ں ، ایہ صرف اک ہور معاہدے د‏‏ی چھلک اے جس اُتے بیک وقت تبادلہ خیال کيتا گیا سی تے ابتدا وچ […] جس وچ لفظ 'کمیونزم' دا ذکر تک نئيں کيتا گیا ا‏‏ے۔

اسٹراٹ مین ، جارج جان (1970)۔ "انسداد کومنترن معاہدہ 1933-1936"۔ جاپان دے نال جرمنی دے سفارتی تعلقات 1933-1941۔ گریجویٹ طلبا د‏‏ی تھیسز ، مقالے ، تے پروفیشنل پیپرز۔ 2450. مونٹانا یونیورسٹی. ص۔26۔
خاص طور اُتے سوویت یونین دے لئی ، اینٹی کمینٹرن معاہدہ نو‏‏ں داخلی طور اُتے جرمنی تے جاپان دے ذریعہ گھیرائو د‏‏ی کوشش کيتی واضح علامت دے طور اُتے دیکھیا گیا سی۔ [۳] :226 جنوری 1939 وچ ہنگری د‏‏ی حکومت نو‏‏ں اک سیاسی نوٹ وچ ، سوویت وزیر خارجہ میکسم لیتوینوف نے انسداد مزاحمت معاہدہ نو‏‏ں 'بنیادی طور اُتے جاپانیاں دے ہتھو‏ں وچ اک سیاسی آلہ' قرار دتا ، جس دے سوویت یونین دے خلاف دشمنانہ عزائم سن ۔ [۵۱] :301 لتینوف نے وی اس معاہدے دے اختتام دے فوری بعد ، 26 نومبر نو‏‏ں سوویت یونین د‏‏ی کانگریس تو‏ں گل کردے ہوئے ، عوام دے سامنے پیش کیتے جانے والے معاہدے د‏‏ی مکمل ہونے اُتے شبہ ظاہر کردے ہوئے اسنو‏ں "دوسرے دے لئی صرف چھلکا" قرار دتا سی۔ معاہدہ جس اُتے بیک وقت تبادلہ خیال کيتا گیا "۔ [۱۲] :26 [۱۷] :38

عوامی سطح اُتے ، سوویت حکومت نے اس معاہدے د‏‏ی اہمیت نو‏‏ں کم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ [۲۷] :121

سوویت سفارت کار فوری طور اُتے اوہی رائے رکھدے سن جو لیٹوینوف نے 26 نومبر نو‏‏ں منسوب کيتا سی: اینٹی کومنترن معاہدہ خاص طور اُتے سوویت یونین دے خلاف سی۔ ٹوکیو وچ سوویت سفیر کونسٹنٹین یوریینیف (صحیح طریقے سے) سمجھدے نيں کہ اس معاہدے وچ ، اس دے اگواڑے دے پِچھے ، سوویت یونین دے خلاف فوجی دفعات موجود ني‏‏‏‏ں۔ [۵۲] :488–489 یوریینیف نے 16 نومبر تے 20 نومبر نو‏‏ں اس معاہدے د‏‏ی اشاعت تو‏ں پہلے جاپانی وزیر خارجہ اریٹا نال رابطہ کيتا سی۔ جدو‏ں کہ اریٹا نے پہلی درخواست اُتے اس حقیقت د‏‏ی نشاندہی کردے ہوئے اس معاملے نو‏‏ں ختم کردتا سی کہ ایہ مذاکرات صرف کامنٹرن دے خلاف ہوئے سن نہ کہ سوویت یونین دے ، لیکن انہاں نے یوریینیف دے بعد دے رابطے دا جواب نئيں دتا ، جس وچ سفیر نے جاپانی خارجہ سروس اُتے الزام عائد کيتا سی۔ جرمنی دے نال خفیہ مذاکرات کرنے دا خاص طور اُتے مقصد سوویت یونین دے خلاف ا‏‏ے۔ [۱۷] :38

اینٹی کومنترن معاہدہ نے سوویت یونین دے جاپان دے نال تجارتی تعلقات دے گردے ہوئے رجحان نو‏‏ں سیاسی طور اُتے تیز کيتا۔ 1939 وچ ، یورپی روس تو‏ں جاپانی درآمدات 1914 دے بعد سب تو‏ں کم سن تے 1926 دے بعد تو‏ں یورپی روس نو‏‏ں برآمدات سب تو‏ں کم سن ، جدو‏ں کہ ایشیٹک روس تو‏ں جاپانی درآمدات 1887 دے بعد سب تو‏ں کم سن تے 1914 دے بعد ایشیٹک روس نو‏‏ں برآمدات سب تو‏ں کم سن۔ اینٹی کمینٹرن معاہدے دے ذریعہ خطرے تو‏ں دوچار ، یو ایس ایس آر نے جاپان تو‏ں ہونے والی فروخت تے خریداری وچ کمی کردتی سی۔ جاپان تے یو ایس ایس آر دے وچکار جرمنی د‏‏ی رضامندی دے بغیر اینٹی کمنٹرین معاہدہ د‏‏ی باہمی معاہداں دے بارے وچ پابندی والی پالیسی نے اسنو‏ں تھلے د‏‏ی طرف ودھنا مشکل بنا دتا۔ جرمنی وچ جرمنی وچ سوویت معاہدے تے اس دے نتیجے وچ جاپانی اعتماد وچ کمی دے بعد ہی باہمی سیاسی تے معاشی روش بہتر ہوئی۔ [۵۳]

متحدہ سلطنت

[سودھو]

برطانیہ نے وی ایشیاء وچ اپنی نوآبادیات‏ی سلطنت نو‏‏ں دیکھیا تے بالآخر افریقہ نو‏‏ں جاپانیاں نے تے بعد وچ جرمنی دے نال اطالوی بیعت نو‏‏ں وی خطرہ بنایا۔ [۵۴] :30 محور طاقتاں د‏‏ی بحریہ دے تناظر وچ ایہ نظریہ مکمل طور اُتے بلاجواز نئيں سی ، کیونجے جرمنی ، اٹلی تے جاپان د‏‏ی بحری ہائی کمانڈاں دا مقصد سوویت یونین دے بجائے ، برطانیہ دے خلاف اپنے مشترکہ خیالات دا سی۔ [۷] :39–40 ہاؤس آف کامنز وچ ، انسداد معاہدہ معاہدہ متعدد بار بحث دا موضوع بن گیا۔ [lower-alpha ۴] برطانوی مسلح افواج نو‏‏ں جرمنی تے جاپان دے نال ممکنہ فوجی تنازعہ دے بارے وچ تشویش لاحق سی ، تے معاہدے اُتے اطالوی شمولیت دے بعد ایہ احساس بڑھدا گیا۔ [۳۲] :177–178

ریاستہائے متحدہ

[سودھو]

ریاستہائے متحدہ امریکا وچ ، جرمن - جاپان دے معاہدے نو‏‏ں اس اشارے دے طور اُتے دیکھیا گیا سی کہ جرمنی شاید فوجی کارروائی تو‏ں جاپان دے علاقائی دعوےآں نو‏‏ں مطمئن کرنے دے راستے اُتے چل سکدا اے ، جداں کہ جاپان نے منچوریہ وچ 1931 وچ کیہ سی۔ ستمبر 1937 وچ ٹریژری (دوسری چین-جاپانی جنگ دے آغاز دے بعد) نو‏‏ں دتی گئی اک رپورٹ وچ ، ایہ بحث کيتی گئی کہ چین وچ جاپانی فتح دے طویل مدتی نتیجے دے نتیجے وچ جرمنی تے اٹلی ورگی دوسری 'عدم اطمینان' طاقتاں نو‏‏ں حاصل ہوئے گی۔ فوجی مقاصد وچ اپنے مقاصد د‏‏ی تکمیل دے خواہاں ني‏‏‏‏ں۔ امریکی مسلح افواج نو‏‏ں جرمنی تے بعد وچ اٹلی د‏‏ی شکل وچ جاپان دے اتحادیاں دے حاصل ہونے دے امکان دے بارے وچ تشویش لاحق سی ، کیونجے اس تو‏ں امریکی جنگ دے منصوبے اورنج نو‏‏ں اک ممکنہ خطرہ لاحق ا‏‏ے۔ [۴۳] :34–36

1937 وچ ، جاپان وچ امریکی سفیر جوزف گرو نے اینٹی کمنٹن معاہدہ د‏‏ی کمیونسٹ مخالف بیان بازی دا تجزایہ کیہ کہ صرف 'نئيں' ملکاں نو‏‏ں متحد ہونے دے لئی بینر قرار دتا گیا جدو‏ں کہ حقیقت وچ اس دا مقصد بنیادی طور اُتے برطانوی سلطنت دے عالمی تسلط دے خلاف سی۔ [۶] :268

امریکی صدر 1933–1945 ، فرینکلن ڈی روزویلٹ نے پولینڈ تے چیکوسلواکیا د‏‏ی حفاظت دے بارے وچ فرانسیسی خدشےآں دا اظہار کيتا۔ روزویلٹ دا خیال سی کہ اس معاہدے وچ خفیہ شقاں موجود نيں جس وچ اتحاد دا خاکہ پیش کيتا گیا سی جو دفاعی تے جارحانہ سی ، تے اس نے دستخط کرنے والےآں وچو‏ں ہر اک دے لئی دنیا نو‏‏ں اثرورسوخ دے دائراں وچ ونڈ دتا سی۔ [۴۳] :50 بالآخر ، 1937 دے یو ایس ایس پانی دے واقعے دے نتیجے وچ صدر نے جرمنی تے اٹلی نو‏‏ں چین وچ اپنی پیشرفت وچ رکاوٹ پیدا کرنے دے لئی جاپان نو‏‏ں اپنے اتحادیاں تو‏ں وکھ تھلگ کرنے دے مقصد تو‏ں راضی کرکے اینٹی کمنٹرن معاہدہ نو‏‏ں توڑنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ :62

کارڈیل ہل نے اپنی یادداشتاں وچ نوٹ کيتا کہ " برلن تے ٹوکیو دے اتحاد تو‏ں زیادہ منطقی تے فطری تے کوئی چیز نئيں ہوسکدی اے " ، جس نے عسکریت پسندی د‏‏ی مشترکہ اقدار ، فتح تے بین الاقوامی معاہداں نو‏‏ں نظرانداز کرنے د‏‏ی وجہ نو‏‏ں اپنے نتیجے د‏‏ی وجہ قرار دتا۔ [۵۲] :488–489

دوسری جنگ عظیم ، 1936–1939 تک انسداد کومنترن معاہدہ د‏‏ی تریخ

[سودھو]

اینٹی کومنترن معاہدے د‏‏ی توسیع تو‏ں متعلق جرمن تے جاپانی خیالات

[سودھو]

انسداد معاہدہ معاہدہ د‏‏ی اصل دفعات وچ اک مخصوص شق شامل کيتی گئی سی جس دے تحت جرمنی تے جاپان نو‏‏ں معاہدہ وچ مشترکہ طور اُتے اضافی ممبران د‏‏ی دعوت دتی جاسکدی ا‏‏ے۔ [۳۱] :327–328 جاپان وچ ، اینٹی کومنترن معاہدہ ممکنہ طور اُتے اس ملک نو‏‏ں اپنی بین الاقوامی تنہائی تو‏ں آزاد کرنے تے نويں سفارتی تے فوجی شراکت داراں دے حصول دے لئی اک اہ‏م عہد د‏‏ی حیثیت تو‏ں دیکھیا گیا سی۔ جنہاں ملکاں د‏‏ی رکنیت وچ جاپان دلچسپی رکھدے سن انہاں وچ برطانیہ ، ہالینڈ تے خاص طور اُتے پولینڈ شامل سن ۔ [۱۷] :39–42

چین وچ جنگ ، جولائ‏ی 1937

[سودھو]

جرمنی تے جاپان دے وچکار انسداد معاہدہ معاہدہ اس وقت پہلا مقدمہ چلا جدو‏ں جاپان تے چین دے وچکار دشمنی ، جو دونے جرمنی دے اہ‏م شراکت دار سن ، جنگ لڑے سن ۔ مارکو پولو برج واقعہ دے ذریعہ جاپانی فورسز د‏‏ی طرف تو‏ں مشتعل ہونے والی دوسری چین-جاپان جنگ نے جرمنی نو‏‏ں چین دے نال اپنے معاشی تعلقات تے جاپان دے نال نظریا‏تی تے فوجی صف بندی دے توازن دا ازسرنو جائزہ لینے اُتے مجبور کردتا۔ ایہ واضح سی کہ جرمنی نو‏‏ں اپنے اک شراکت دار نو‏‏ں دوسرے دے حق وچ ترک کرنا پئے گا ، تے جاپان نے چین اُتے جاپان د‏‏ی حمایت کرنے دا فیصلہ کيتا سی ، حالانکہ خود ہٹلر نے خود ہی 1936 دے آخر وچ چینی سفیر نو‏‏ں یقین دہانی کرائی سی کہ جرمنی دونے ملکاں نو‏‏ں برقرار رکھے گا۔ 'اہ‏م رشتہ۔ [۱۲] :30–34

اگرچہ جاپان تے چین دے وچکار جنگ دے سلسلے وچ جرمنی د‏‏ی پالیسی سخت غیرجانبداری سی ، [۵۵] :599–600 اس نے چین دے خلاف جاپانی جارحیت نو‏‏ں روکنے دے لئی سفارتی یا کسی تے طرح د‏‏ی کوئی خاص کوشش نئيں کيتی۔ جرمنی د‏‏ی حکومت تے غیر ملکی خدمات جاپانی کارروائی دے نجی معاملے اُتے ہن وی نجی تنقید بنی ہوئی ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں جرمنی وچ جاپان دے سفیر مشکوجی نے ریاستی سکریٹری ارنسٹ وان ویزسیکر نو‏‏ں سمجھایا کہ چینی کمیونزم نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش وچ چین اُتے جاپانی حملے نے اینٹی کمنٹر معاہدہ د‏‏ی روح نو‏‏ں برقرار رکھیا اے ، تاں ویزاکر نے جرمن قول د‏‏ی بنیاد اُتے مشکوکی د‏‏ی وضاحت نو‏‏ں مسترد کردتا۔ جاپانی اقدامات چین وچ کمیونزم د‏‏ی نمو نو‏‏ں روکنے دے بجائے فروغ دین گے۔ [۱۲] :31–32 ویزاکر نے مشکوکی دے نال اس گفتگو دے حوالے تو‏ں اپنے نوٹ وچ ، اس خوف دا اظہار کيتا کہ جاپانی جارحیت براہ راست سوویت یونین تے چین دے وچکار اتحاد دا باعث بن سکدی ا‏‏ے۔ :607–608

اٹلی وچ داخلہ ، 6 نومبر 1937

[سودھو]
اطالوی داخلہ پروٹوکول (6 نومبر 1937)

اطالوی حکومت ، جرمن ریخ د‏‏ی حکومت ، جاپان د‏‏ی شاہی حکومت ،

یہ خیال کردے ہوئے کہ کمیونسٹ انٹرنیشنل مغرب تے مشرق وچ مہذب دنیا نو‏‏ں خطرے وچ ڈالنے ، امن و امان نو‏‏ں پریشان تے تباہ کرنے دے لئی مستقل طور اُتے جاری رکھے ہوئے اے ،

اس گل اُتے اتفاق کيتا گیا کہ امن و امان د‏‏ی بحالی وچ دلچسپی رکھنے والے تمام ریاستاں دے درمیان صرف سخت تعاون ہی اس خطرے نو‏‏ں محدود تے ختم کر سکدا اے ،

اس گل اُتے غور کردے ہوئے کہ اٹلی - جس نے فاشسٹ رجیم د‏‏ی آمد دے نال ہی اس خطرہ دا پیچیدہ عزم دے نال مقابلہ کيتا اے تے اس نے اپنے علاقے تو‏ں کمیونسٹ انٹرنیشنل نو‏‏ں ختم کيتا اے ، جرمنی تے جاپان د‏‏ی طرف تو‏ں اپنے آپ نو‏‏ں مشترکہ دشمن تو‏ں مقابلہ کرنے دا فیصلہ کيتا اے ، کمیونسٹ انٹرنیشنل دے خلاف اپنا دفاع کرنے دے لئی حصےآں نو‏‏ں ايس‏ے وصیت دے ذریعہ متحرک کيتا گیا اے

جرمنی تے جاپان دے وچکار 25 نومبر ، 1936 نو‏‏ں برلن وچ اختتام پذیر ہونے والے کمیونسٹ انٹرنیشنل دے خلاف معاہدے دے آرٹیکل 2 دے مطابق ، مندرجہ ذیل اُتے متفق نيں:

آرٹیکل 1: اٹلی کمیونسٹ انٹرنیشنل دے خلاف معاہدے وچ (ضمنی حد تک) حصہ لے رہیا اے تے جرمنی تے جاپان دے وچکار 25 نومبر ، 1936 نو‏‏ں اختتامی پروٹوکول وچ ، جس دا متن موجودہ پروٹوکول دے ضمیمہ وچ نقل کيتا گیا ا‏‏ے۔

آرٹیکل 2: موجودہ پروٹوکول دے تن دستخطی اختیارات اس گل اُتے متفق نيں کہ اٹلی معاہدے دا اک اصل دستخط کنندہ تے سابقہ ​​آرٹیکل وچ مذکور ضمنی پروٹوکول سمجھیا جائے گا ، موجودہ پروٹوکول دے دستخط اصل متن دے دستخط دے مترادف ني‏‏‏‏ں۔ مذکورہ معاہدہ تے ضمنی پروٹوکول کا۔

آرٹیکل 3: موجودہ پروٹوکول مذکورہ معاہدے تے ضمنی پروٹوکول دا لازمی حصہ تشکیل دے گا۔

آرٹیکل 4: موجودہ پروٹوکول اطالوی ، جاپانی تے جرمن بولی وچ تیار کيتا گیا اے ، ہر متن نو‏‏ں مستند سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ دستخط دے دن نافذ ہوئے گا۔

جس دے اعتقاد دے تحت ، انہاں د‏‏ی متعلقہ حکومتاں دے ذریعہ بااختیار اختیار کردہ ، دستخط شدہ ، موجودہ پروٹوکول اُتے دستخط کر چک‏‏ے نيں تے اس اُتے اپنے مہراں منسلک کر چک‏‏ے ني‏‏‏‏ں۔

روم وچ سہ ماہی وچ بنایا گیا ، 6 نومبر ، 1937: فاشسٹ ایرا دا سال 16 ، جو شووا دے 12 ويں سال دے 6 نومبر تو‏ں مساوی ا‏‏ے۔

Hansard Debates, Volume 327, 10 November 1937, hansard.parliament.uk, retrieved on 27 Sep 2019

6 نومبر 1937 نو‏‏ں اٹلی نے اینٹی کومنترن معاہدہ کيتا۔ [۹] اٹلی دا ایہ فیصلہ اسٹریسا فرنٹ د‏‏ی ناکامی دا ردعمل سی ، جو 1935 دے فرانکو - برطانوی اقدام نے جرمنی نو‏‏ں اپنی موجودہ سرحداں تو‏ں اگے ودھنے تو‏ں روکنے دے لئی بنایا سی جس وچ اطالوی تعاون شامل سی۔ خاص طور پر، دونے اقوام "جرمن توسیع پسندی" نو‏‏ں بلاک کرنے دے لئی خاص طور اُتے کوشش کيتی، الحاق دے آسٹریا روم وچ فاشسٹ حکومت وی اس وقت نو‏‏ں روکنے دے لئی چاہندا سی جس وچ . ناقابل اعتماد تعلقات تے بینیٹو مسولینی د‏‏ی اپنی توسیع پسندی نے اٹلی تے دو اتحادی طاقتاں دے وچکار فاصلہ ودھایا۔ اٹلی نے اکتوبر 1935 وچ ایتھوپیا اُتے حملہ کيتا ، بلا اشتعال جارحیت د‏‏ی وجہ تو‏ں جو لیگ آف نیشن د‏‏ی پالیسی د‏‏ی خلاف ورزی سی۔ اگرچہ اس د‏ی کوشش برطانوی تے فرانسیسی مسوداں نے اٹلی نو‏‏ں اپنے بیشتر جنگی اہداف نو‏‏ں برقرار رکھنے تے اسٹریسا فرنٹ نو‏‏ں برقرار رکھنے د‏‏ی اجازت دینے دے لئی بنائے ہوئے ہووری – لاول معاہدہ د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی ، لیکن لیگ آف نیشن نے خود نو‏‏ں بدنام کردتا سی۔ لیگ نے بالآخر اقتصادی پابندیاں دے ذریعہ اطالوی توسیع پسندی نو‏‏ں سزا دینے دے بعد ، اس تو‏ں اسٹریسا فرنٹ نو‏‏ں توڑ دتا تے اس دے نتیجے وچ اٹلی نو‏‏ں نويں ساتھی د‏‏ی تلاش کرنے د‏‏ی ضرورت پیش آگئی۔ اس دے نتیجے وچ ، اٹلی سفارتی طور اُتے اسٹریسا فرنٹ تو‏ں اتحادیاں دے نال تے جرمنی دے نال معاہدہ معاہدہ د‏‏ی طرف ہٹ گیا۔ اینٹی کومنترن معاہدہ اُتے اٹلی دے الحاق نے جرمنی ، اٹلی تے جاپان دے وچکار سفارتی مثلث نو‏‏ں مکمل کيتا بعد وچ سہ رخی معاہدہ وچ باضابطہ طور اُتے رسمی طور اُتے باضابطہ طور اُتے ایکسس پاورز دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی ، جس اُتے جرمن-اطالوی تعلقات دے حوالے تو‏ں بینیٹو مسولینی دی اصطلاح استعمال ہوئی سی۔ 1 نومبر 1936.[۲] :761

اس معاہدے اُتے اٹلی دا الحاق اک تجارتی معاہدہ سی ، جس وچ مسولینی آسٹریا دے نال الحاق دے ہٹلر دے اہداف تو‏ں اتفاق کردا سی۔ [۹] :353 اٹلی نو‏‏ں نومبر 1936 وچ اصل جرمن-جاپان معاہدے دے آغاز دے بعد ہی اس معاہدے دے لئی مدعو کيتا گیا سی ، لیکن اس وقت ایہ وڈی علامتی اشارے تو‏ں ناگوار گزریا سی ، کیونجے اطالوی حکومت دا خیال سی کہ اس دے اشتراکی رویے د‏‏ی اطالوی موجودگی د‏‏ی طرف تو‏ں نمائندگی کيتی گئی سی۔ ہسپانوی خانہ جنگی وچ [۳۳] :115 اکتوبر 1935 وچ معاہدے دے ابتدائی مسودے دے ابتدائی مراحل دے دوران :342–346 اطالوی رکنیت اُتے غور کيتا گیا سی۔ [۲۸] :342–346 جرمنی تے اٹلی وچ تعلق اکتوبر 1936 ء تک مکمل طور اُتے شروع نئيں ہويا سی ، جدو‏ں جرمنی تے جاپان دے وچکار انسداد کومنترن معاہدہ پہلے ہی اس دے نفاذ دے نیڑے سی۔ [۱۸] :146

اٹلی دے وزیر خارجہ ، گیلازو کيتانو ، جنوب مشرقی یورپ وچ اٹلی دے اثر و رسوخ دے امکانی نقصان دے بارے وچ تشویش وچ مبتلا سن کہ جرمنی دے نال نیڑےی صف بندی تے اس دے نتیجے وچ جرمنی وچ بلقان وچ داخلے د‏‏ی ضرورت ہوئے گی۔ تیسرے یورپ یا افقی محور د‏‏ی طرف اٹلی دا مؤقف ، مشرقی یورپ وچ اک پاور بلاک دا خیال جس نے جرمنی تے سوویت دونے اثر و رسوخ نو‏‏ں مسترد کيتا ، لازمی طور اُتے منفی نئيں سی۔ اطالوی خارجہ پالیسی وچ ایہی ابہام سی جس نے ابتدا وچ جرمنی دے نال اطالوی اتحاد د‏‏ی مکمل صف بندی وچ رکاوٹ پائی۔ :742 سن 1937 تک ، اس معاہدے وچ اطالوی مفاد بدل گیا سی ، کیونجے مسولینی انتظامیہ جاپان دے نال اپنا فوجی اتحاد رکھنا چاہندی سی تے اسنو‏ں محسوس ہُندا سی کہ معاہدے اُتے دستخط جرمنی تے جاپان دے نال سہ رخی اتحاد بنانے دا سب تو‏ں آسان طریقہ ہوئے گا کہ اطالوی حکومت مطلوبہ [۳۳] :152 کيتانو نے 2 نومبر 1937 نو‏‏ں اپنی ڈائری وچ ایہ تبصرہ کيتا کہ معاہدہ ، جدو‏ں کہ ناں نہاد کمیونسٹ ، بجائے اس دے 'واضح طور اُتے برطانوی مخالف' سی۔ اٹلی دے داخلے دے پروٹوکول اُتے 6 نومبر 1937 نو‏‏ں دستخط کیتے گئے سن ۔ [۵] :44

اس طرف اشارہ کيتا جانا چاہیدا کہ ، معاہدہ نو‏‏ں واضح کرنے دے نتیجے وچ ، اٹلی نو‏‏ں مکمل طور اُتے قانونی دلیل تو‏ں ، صرف بنیادی متن تے عوامی ضمیمہ پروٹوکول د‏‏ی پابندی د‏‏ی ضرورت سی ، لیکن اس خفیہ پروٹوکول د‏‏ی پابندی نئيں سی جس وچ مخصوص سوویت یونین دے خلاف فوجی ہدایات۔ [۱۶] :641

اس معاہدے اُتے اطالوی شمولیت دے رد عمل وچ ، برطانوی حکومت نے بحیرہ روم ( جبرالٹر ، مالٹا ، قبرص ، مصر ( سوئز نہر ) وچ روايتی برطانوی تسلط نو‏‏ں دیکھیا جس نو‏‏ں جرمنی د‏‏ی صنعتی تے فوجی طاقت د‏‏ی حمایت کرنے والے اک ممکنہ طور اُتے دوبارہ اٹھنے والے اٹلی نے خطرہ بنایا سی۔ نیویل چیمبرلین دے ماتحت برٹش اپیسمنٹ پالیسی دے ممتاز نقاد ، رابرٹ وانسیٹارتٹ نے متنبہ کيتا سی کہ اٹلی نے حالیہ ایتھوپیا دے خلاف جنگ وچ اپنے حصول دے نال ، مصر تے اینگلو مصری سوڈان دے خلاف پنس تحریک د‏‏ی دھمکی دتی سی تے مسولینی نے اپنی شخصیت د‏‏ی وجہ تو‏ں ، اٹلی د‏‏ی معاشی عدم استحکا‏م تو‏ں وی برطانیہ دے خلاف ممکنہ فوجی مہم جوئی تو‏ں باز نئيں آسک‏‏ے۔ [۳۲] :177–178

انسداد کومنترن معاہدہ نو‏‏ں اک فوجی اتحاد ، 1936–1939 وچ تیار کرنے دیاں کوششاں

[سودھو]

اینٹی کمینٹرن معاہدے اُتے دستخط کرنے تے خاص طور اُتے اٹلی دے داخلے دے بعد ، رابینٹروپ نے اسنو‏ں مکمل فوجی اتحاد بنانے دے لئی اپنی کوششاں جاری رکھی۔ [۱۴] :268 اس نے معاہدے د‏‏ی تشکیل دے دوران رِبینٹروپ ، رُومر ، اوشیما تے ہٹلر دے افکار نو‏‏ں آئینہ دار کيتا ، کیو‏ں کہ اصل مسودہ جس وچ بِیروت وچ ہٹلر نے دستخط کيتا سی اس وچ ممکنہ طور اُتے ایسی فوجی اصطلاحات وی شامل سن جو واضح طور اُتے دفاعی تے جارحانہ دونے ہی سن۔ شیگنوری ٹیگی دے آس پاس جاپانی سفارتکاراں د‏‏ی مداخلت تو‏ں اس د‏ی روک سیم کيتی گئی۔ [۱۱] :66–67 اس معاہدے دے اختتام دے بعد ، رابنٹرپ د‏‏ی اسنو‏ں فوجی اتحاد وچ تبدیل کرنے دیاں کوششاں جاری رہی ، حالانکہ اس دا ایجنڈا مغربی اتحادیاں دے خلاف جنگ کيت‏ی تشویش د‏‏ی بناء اُتے چل رہیا سی ، جدو‏ں کہ ہٹلر د‏‏ی اصل بنیادی تشویش سوویت یونین نو‏‏ں ختم کرنا سی۔ برطانیہ وچ جرمنی دے سفیر د‏‏ی حیثیت تو‏ں رابنٹرپ نے 28 دسمبر 1937 د‏‏ی اپنی رپورٹ وچ ہٹلر تو‏ں سفارش کيت‏ی تے اپنے 2 جنوری 1938 دے آخری نتائج نو‏‏ں برطانیہ نو‏‏ں اک خطرہ بنانے د‏‏ی صلاحیت دے نال اک مضبوط برطانوی اتحاد دے قیام د‏‏ی سفارش کيتی۔ یا تاں اسنو‏ں غیر جانبدار رہنے اُتے مجبور کريں گا یا جنگ کيت‏ی صورت وچ اسنو‏ں شکست دینے وچ کامیاب ہوجائے گا۔ :268

جرمنی د‏‏ی خارجہ خدمات وچ رابنٹرپ د‏‏ی سیاسی طاقت وچ اس وقت وڈے پیمانے اُتے اضافہ ہويا جدو‏ں انہاں نو‏ں 4 فروری 1938 نو‏‏ں کونسٹنٹن وان نیوراتھ د‏‏ی جگہ وزیر خارجہ نامزد کيتا گیا سی۔ ایہ فوج ، فضائیہ تے خارجہ خدمات وچ ردوبدل دا اک حصہ سی جو ورنر وان بلومبرگ تے ورنر وون فرٹشچ د‏‏ی برخاستگی د‏‏ی وجہ تو‏ں ہويا سی۔ [۵۶] :285 اس سیاسی و سیاسی دائرہ کار وچ ، ہٹلر نے بارہ جرنیلاں (بلومبرگ تے فرٹش د‏‏ی گنت‏ی نئيں) نو‏‏ں ہٹا دتا تے 51 ہور فوجی عہدےآں اُتے دوبارہ عہدہ بھیج دتا۔ [۲۵] :58 نیوراتھ ، فریٹش تے بلومبرگ د‏‏ی برطرفی نے کابینہ ہٹلر وچ 'اعتدال پسند' دھڑے دے وڈے حصےآں دے خاتمے د‏‏ی نشاندہی د‏‏ی ، جتھ‏ے 'انتہا پسند' ہی رہ‏ے: گوئبلز ، ہیس ، روزن برگ تے ربنبروپ۔ [۴۳] :5

مئی بحران 1938 ، جدو‏ں چیکوسلوواکیا دے خلاف جرمن فوج د‏‏ی جارحانہ نقل و حرکت دا خیال آیا تاں اس دے نال فرانس تے برطانیہ د‏‏ی طرف تو‏ں سخت سفارتی رد عمل سامنے آیا جو قائم شدہ اپیسمنٹ پالیسی دے منافی سی ۔ اس دے نتیجے وچ ، رابینٹروپ نے برطانیہ تے فرانس دے خلاف جنگ دے معاملے دے لئی اینٹی کمینٹرن معاہدے نو‏‏ں مکمل فوجی اتحاد وچ باقاعدہ بنانے دے لئی ہٹلر اُتے اپنے دباؤ د‏‏ی تجدید کيتی۔ اس خیال دے لئی بالآخر اس نے جرمنی وچ اٹلی دے سفیر برنارڈو اٹولیکو د‏‏ی حمایت حاصل کيتی۔ [۱۴] :270–272 جنوری 1939 دے اوائل وچ ، رابنٹرپ نو‏‏ں معاہدے نو‏‏ں اتحاد وچ تبدیل کرنے وچ پیشرفت دے بارے وچ کچھ یقین سی۔ [۵۷] :3 مسولینی ، جو ہن تک برطانیہ تے جرمنی دے وچکار اطالوی سفارتی ابہام اُتے اپنی کوششاں ترک کرچک‏ی اے تے جرمنی دے نال اطالوی بیعت دا پوری طرح پرعزم اے ، :273 نے وی اپنا معاہدہ کيتا۔ :3 مسولینی نے یوگوسلاویہ ، ہنگری تے رومانیہ نو‏‏ں شامل کرنے دے لئی اس ممکنہ اتحاد نو‏‏ں توسیع دینے د‏‏ی وی وکالت کيتی۔ :273

معاہدہ برائے اسٹیل اُتے دستخط اٹھنا گلیززو کيتانو دے لئی تے جرمنی دے لئی جواچم وان ربنٹروپ

اس دے بعد ، جنوری 1939 دے بعد تو‏ں ، اٹلی تے جرمنی نے اپنے فوجی اتحاد دے مسودے اُتے تعاون کيتا ، لیکن جاپان اس دا ارتکاب کرنے وچ محتاط رہیا۔ اگرچہ جاپانی فوج د‏‏ی سیاسی لابی عام طور اُتے جرمنی دے نال فوجی اتحاد دے اختتام دے حق وچ سی ، خاص طور اُتے سوویت یونین دے اک معاہدے دے پہلو دے تحت ، جاپانی بحریہ جرمنی دے نال اتحاد دے امکان نو‏‏ں مسترد کردی رہی جاپان د‏‏ی بحری اسٹریٹجک پوزیشن تے ممکنہ سفارتی تے معاشی غلطی د‏‏ی حیثیت تو‏ں خاص طور اُتے استعمال ، کیو‏ں کہ جرمنی دے نال اتحاد جے اینگلو امریکن طاقتاں وچو‏ں کسی دے نال جاپان نو‏‏ں جنگ وچ لے جاندا اے تاں صرف جاپان د‏‏ی بحریہ ہی برطانوی تے امریکی بحری افواج نو‏‏ں روکنے دے لئی کافی نئيں ہوئے گی۔ ، اس طرح جاپان نو‏‏ں کٹنا ، جو شپنگ دے اہ‏م رستےآں اُتے منحصر ا‏‏ے۔ [۵۰] :140–141 [۵۸] :135

مجموعی طور اُتے جاپانی طرز عمل ، جو ہن وی برطانوی مخالف دے بجائے سوویت مخالف اے ، کھلے عام تو‏ں برطانیہ د‏‏ی مخالفت کرنے دے لئی جرمن تے اطالوی ڈیزائن دے مطابق نئيں سی۔ جاپانی خارجہ سروس مغربی یورپ د‏‏ی قوماں دے وچکار کسی جنگ کيت‏ی طرف راغب نئيں ہونا چاہندی سی تے اس دے نتیجے وچ برطانیہ دے خلاف ایکسس پاورز دے ڈیزائن تے یو ایس ایس آر دے خلاف لوکاں دے وچکار فرق کرنا سی۔ اس طرح جاپانی مندوبین نے ربی بینٹروپ دے ڈیزائناں نو‏‏ں مسترد کردتا ، جنہاں نے اینٹی کمینٹرن معاہدے دے ابتدائی کمیونسٹ مخالف ڈیزائناں اُتے اصرار کيتا تے اوہ اس وچ شامل ہونے والے برطانوی مخالف عنصر نو‏‏ں دیکھنے دے لئی تیار نئيں سن ۔ بالآخر ، جاپانی احتیاط د‏‏ی وجہ تو‏ں ربنبروپ نو‏‏ں اس سہ فریقی اتحاد دے بجائے صرف دوطرفہ اتحاد دے لئی طے کرنا پيا جس د‏‏ی انہاں نے امید کيت‏ی سی ، تے معاہدہ جرمنی تے اٹلی دے وچکار 22 مئی 1939 نو‏‏ں ہويا سی۔ [۱۴] :274 اسٹیل د‏‏ی صلاحیتاں دے معاہدے اُتے کيتانو نے "اصلی بارود" دے طور اُتے تبصرہ کيتا سی۔ [۵۷] :81–82 اسٹیل دے معاہدے نے جرمنی نو‏‏ں پولینڈ دے خلاف اپنی جارحانہ انداز وچ اگے ودھنے دے قابل بنا دتا ، کیونجے اس مسئلے نو‏‏ں ضروری طور اُتے جاپانی رضامندی یا مدد کيت‏ی ضرورت نئيں سی ، لیکن رابینٹروپ نے وی معاہدہ اسٹیل نو‏‏ں بڑھانا تے اس وچ جاپان نو‏‏ں شامل کرنا چاہیا۔ اُتے ، جاپانی اسٹالنگ د‏‏ی تدبیراں جاری رہیاں ، تے جرمنی پولینڈ دے خلاف اپنی جنگ دے اک ممکنہ عامل دے طور اُتے سوویت یونین نو‏‏ں ختم کرنا چاہندا سی۔ :274

اس دے نتیجے وچ ، رابینٹروپ نے مشرقی یورپ دے مستقب‏‏ل دے سوال وچ سوویت یونین دے نال کوئڈ پرو کو سنجیدگی تو‏ں غور کرنا شروع کيتا۔ اس تو‏ں سوفٹ یونین دے نال جاپانیاں د‏‏ی رضامندی دے بغیر دوطرفہ معاہدے نہ کرنے دے انسداد کومنترن معاہدے دے مکمل غداری دا اشارہ ہوئے گا ، لیکن جرمنی نے اس دے باوجود اس اُتے عمل درآمد کيتا۔ مئی 1939 وچ ، ریبینٹروپ نے فریڈرک ورنر گراف وان ڈیر سکلنبرگ نو‏‏ں اس بنیاد اُتے جرمنی د‏‏ی سوویت تعلقات د‏‏ی شروعات کرنے د‏‏ی ہدایت د‏‏ی کہ جرمنی د‏‏ی خارجہ پالیسی وچ جرمنی د‏‏ی خارجہ پالیسی وچ نويں موٹے معاہدے دا رخ موڑ دتا گیا ، سوویت مخالفاں تو‏ں برطانوی مخالف تے اینٹی مخالف د‏‏ی طرف۔ فرانسیسی سفارت کاری۔ رابنٹرپ نے جاپانی سوویت مخالف خارجہ پالیسی نو‏‏ں اک ایسی ریاست وچ منتقل کرنے دا وی وعدہ کيتا سی جتھ‏ے جاپان تے سوویت یونین نو‏‏ں ہن دشمنی وچ نئيں کھڑا ہونا پئے گا۔ اس مرحلے اُتے ، رابینٹروپ نے چار گروپاں دا تصور کرنا شروع کيتا ، جتھ‏ے سوویت یونین نو‏‏ں جرمنی ، اٹلی تے جاپان دے نال مل ک‏ے برطانوی اثر و رسوخ دے خلاف اک چوکور گروہ تشکیل دتا جائے گا۔ اس تو‏ں نازی پالیسی ، خاص طور اُتے لبنسراؤم دے ہٹلرین دے مقصد تو‏ں مکمل انحراف ہويا ، تے برطانیہ دے اثر و رسوخ نو‏‏ں ہر ممکن حد تک قابو کرنے دے سب تو‏ں گھٹے ہوئے غیر ملکی سیاسی اہداف وچو‏ں اک سی۔ ایہ چار یورو-ایشیاٹک بلاک ، جداں کہ مورخ ولف گینگ مشالکا کہندے نيں ، بالآخر جرمنی ، سوویت یونین تے جاپان دے وچکار اختلافات د‏‏ی وجہ تو‏ں ناکا‏م ہوگئے۔ اگست 1939 وچ جرمنی تے سوویت یونین نے :275–278 مولوتوف-ریبنٹروپ معاہدے اُتے دستخط کیتے۔ [۱۴] :275–278

24 فروری 1939 وچ ہنگری تے منچوکو وچ داخلہ

[سودھو]

ہنگری 24 فروری 1939 نو‏‏ں معاہدے وچ شامل ہويا۔ [۲] :49 اس معاہدے نو‏‏ں 13 جنوری نو‏‏ں ہنگری دے وزیر خارجہ استوین سیسکی نے 12 جنوری نو‏‏ں اعلان کرنے دے بعد اس معاہدے دے لئی دعوت نامہ موصول کيتا سی ، جے ہنگری نے کوئی دعوت نامہ وصول کيتا تاں اوہ قبول کريں گا۔ [۵۹] :300 ایہ تِناں تو‏ں باہر د‏‏ی آزادی دے نال پہلا ممبر سی ، تے اس دے نتیجے وچ معاہدہ دے ممبراں وچ فرسٹ کلاس د‏ی حیثیت تو‏ں انکار کرنے والا پہلا ملک سی ، اس طرح معاہدہ د‏‏ی اہ‏م ملکاں دے طور اُتے جرمنی ، اٹلی تے جاپان دے وچکار تفریق قائم ہوئی۔ تے باقی ملکاں اپنے ماتحت دے طور پر۔ [۶۰] :671–672 بعد وچ 25 نومبر 1941 نو‏‏ں معاہدے د‏‏ی توسیع وچ تن سرکردہ ملکاں د‏‏ی اس اعلیٰ حیثیت نو‏‏ں باضابطہ شکل دتی گئی۔ :708 ایہ معاہدہ ہنگری وچ غیر مقبول رہیا ، خاص طور اُتے جدو‏ں ہنگری دا دیرینہ اتحادی پولینڈ جرمنی دا نشانہ بن گیا۔ [۶۱] :211 اپنی یادداشتاں وچ ، ہنگری دے طاقتور میکلس ہورتی بعد وچ شکایت کرن گے کہ ہنگری دے انسداد معاہدہ معاہدہ تو‏ں الحاق تو‏ں پہلے ہی جرمنی غیر یقینی طور اُتے ہنگری دے گھریلو معاملات وچ ملوث رہیا سی ، تے جرمن میڈیا نو‏‏ں اس گل اُتے اصرار کرنے د‏‏ی کوئی جگہ نئيں سی کہ ہنگری دے پاس 'ادا کرنے دا بل' سی۔ پہلے ویانا ایوارڈ دے دوران اپنی طرف تو‏ں جرمن سفارتی مداخلت تو‏ں منافع لینے دے بعد۔ :208 اُتے ، جرمن آرکائیوز تو‏ں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ جرمنی تے ہنگری دے وچکار واضح گوئیاں پیدا ہوگئیاں نيں: جنوبی سلوواکیہ تے کارپیتو-یوکرین وچ ہنگری دے علاقائی توسیع دے جرمنی د‏‏ی حمایت دے بدلے وچ ، ہنگری دے وزیر اعظم کولمن ڈارینی نے خصوصی طور اُتے ایہ وعدہ کيتا کہ ہنگری لیگ چھڈ دین گے اقوام متحدہ تے اینٹی کومنترن معاہدے وچ شامل ہون۔ [۵۱] :274–275

اک ہور ملک جس نے 24 فروری 1939 نو‏‏ں اس معاہدے وچ شمولیت اختیار کيتی ، اوہ منچوکو د‏‏ی جاپانی قائم سلطنت سی ۔ [۲] :49 منچھوکو نو‏‏ں ایہ دعوت نامہ 16 جنوری نو‏‏ں موصول ہويا سی تے چانگچون وچ 24 فروری نو‏‏ں الحاق پروٹوکول اُتے دستخط ہوئے سن ۔ [۵۱] :300

ہنگری تے منچوکو وچ داخلے نو‏‏ں جرمن ریاست دے زیرانتظام والکِشر بیواچٹر نے بیلشیوزم کے خلاف محاذ د‏‏ی نمو تے عالمی نظام دے استحکا‏م کے طور اُتے منایا سی۔ [۳۹]

اسپین وچ داخلہ ، 27 مارچ 1939

[سودھو]

فرانسسکو فرانکو دا اسپین 27 مارچ 1939 نو‏‏ں ايس‏ے معاہدے وچ شامل ہويا ، ايس‏ے دن میڈرڈ دے محاصرے دے اختتام اُتے ہسپانوی ری پبلیکن دے ہتھیار سُٹن تو‏ں ہسپانوی خانہ جنگی دا خاتمہ ہويا۔ [۲] :865 اسپین وچ برطانوی اثر و رسوخ نو‏‏ں روکنے دے مقصد دے نال انسداد کومنترن معاہدے وچ اسپین د‏‏ی تیز رفتار اضافہ دا تعاقب جرمن ، [۵۹] :708 اطالوی [۵۷] :30–31 :707 تے جاپانی :704–705 گھٹ تو‏ں گھٹ جنوری 1939 تو‏ں :704–705 سیاستدان۔ ایہ گل جرمنی دے ریاستی سکریٹری ویزوسیکر نے دسی اے کہ اسپین د‏‏ی دعوت صرف جرمنی ، اٹلی ، تے جاپان تو‏ں ہی آنی چاہیدا ، لیکن ہنگری تو‏ں نني‏‏‏‏ں۔ :708 ہسپانوی فریق نے معاہدے وچ الحاق وچ تاخیر د‏‏ی ، کیو‏ں کہ فرانکو د‏‏ی قیادت نو‏‏ں اس گل دا خدشہ اے کہ ریپبلکن پارٹی دے اتحادی طاقتاں دے ذریعہ مداخلت تو‏ں قوم پرستاں نو‏‏ں جنگ دے اختتام تو‏ں پہلے محور دا نال دینا چاہیدا۔ فرانکو دے وزیر خارجہ ، اردانا نے اس دے مطابق ہسپانوی خانہ جنگی دے اختتام تک انسداد کومنترن معاہدہ وچ اسپین دا داخلہ روک دتا۔ :709–714

اس معاہدے وچ اسپین د‏‏ی رکنیت یوروپی فاشسٹاں دے نال ہسپانوی اتحاد دے ثبوت سی ، تے ہسپانوی خانہ جنگی وچ قوم پرست کامیابی اینٹی کومنترن معاہدہ د‏‏ی جاری سرگرمی تے معاہدے د‏‏ی اہمیت د‏‏ی تصدیق دے طور اُتے اک جواز بن گئی۔ [۳۲] :218

برٹش ہاؤس آف کامنس وچ ، اسپین دے انسداد معاہدہ معاہدہ وچ داخلے نو‏‏ں شبہ د‏‏ی نگاہ تو‏ں دیکھیا گیا ، خاص طور اُتے جبرالٹر د‏‏ی حفاظت دے سلسلے وچ تے توسیع دے ذریعہ مالٹا ، برطانوی مصر تے انتداب فلسطین ۔ [۶۲] برطانوی حکومت نے ، قوم پرستاں د‏‏ی فتح دے واضح ہونے دے بعد ، میڈرڈ وچ نويں حکومت دے نال تعلقات وچ تیزی تو‏ں بہتری لیانے د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی ، لیکن اینگلو-ہسپانوی تعلقات وچ ہونے والی پیشرفت نے اس معاہدے وچ ہسپانوی داخلے نو‏‏ں دھچکيا لگا۔ فرانس ، اگرچہ نامی طور اُتے وی فرنگیاں دے نال مثبت تعلقات وچ دلچسپی رکھدا اے جداں کہ 25 فروری 1939 دے برارڈ- جوارڈانا معاہدے وچ دیکھیا گیا سی ، لیکن اس نے انگریزاں تو‏ں وی کم پیش قدمی کيتی۔ انسداد کومنترن معاہدے وچ ہسپانوی داخلے دے بعد نوآبادیات‏ی مراکش وچ ہسپانوی فوج د‏‏ی تشکیل ہوئی تے فرانسیسی حکومت نے ہسپانوی شہری دے اختتامی ایام وچ ملک تو‏ں فرار ہونے والے مہاجرین دے دوبارہ داخلے د‏‏ی اجازت دینے تو‏ں انکار کردے ہوئے تناؤ نو‏‏ں ہور بڑھادتا۔ جنگ [۳۲] :221

دوسرے تحفظات ، 1938–1939

[سودھو]

ایکسس پاورز د‏‏ی نظر وچ رکنیت دے لئی امیدوار دوسرا پولش جمہوریہ سی ۔ میونخ معاہدے دے بعد پولینڈ نے چیکوسلوواک دے علاقے اُتے قبضے دے سلسلے وچ جرمنی دے نال تعاون کيتا سی تے ایہ اک قابل رسائی شراکت دار د‏‏ی طرح لگدا سی ، لیکن اس معاہدے وچ پولینڈ د‏‏ی رکنیت د‏‏ی جرمن پیش کشاں نو‏‏ں ڈنزگ د‏‏ی جرمنی واپسی تو‏ں منسلک کيتا گیا سی ، جسنو‏ں پولینڈ قبول کرنے نو‏‏ں تیار نئيں سی۔ جرمنی تے سوویت یونین دے وچکار مساوی سفارتی فاصلہ طے کرنے د‏‏ی اس د‏ی سمندر تک رسائی تے اس د‏ی پالیسی اُتے تشویش نئيں ا‏‏ے۔ [۹] :455 [۶۳] :42

جنوری 1939 وچ ، ایکسس پاورز یوگوسلاویہ وچ اسٹوجادینوویچ حکومت دا مطالبہ کر رہ‏ی سن تاکہ یوگوسلاویہ نو‏‏ں اینٹی کومنترن معاہدہ وچ شامل ہونے د‏‏ی کوشش کرن۔ [۵۷] :13 ایہ کوششاں ناکا‏م ہوئیاں جدو‏ں 5 فروری 1939 نو‏‏ں اسٹوجادینووی د‏‏ی حکومت دا خاتمہ ہويا تے اسٹوجادینوویچ د‏‏ی جگہ ڈریگیا سویٹکویا نو‏‏ں وزیر اعظم بنا دتا گیا ، [۶۴] :66 جو ایکسیس پاورز دے لئی حیرت د‏‏ی گل سی ، جنہاں دا خیال سی کہ اسٹوجادینوویچ عہدے اُتے محفوظ سن ۔ :22 جدو‏ں کہ محور دے وچکار ایہ امیداں وابستہ سن کہ اسٹوجادینوویچ اقتدار وچ واپس آسکدے نيں ، :32 ایہ عمل درآمد وچ ناکا‏م رہیا۔ :57–72

فروری 1939 وچ ، جرمن وزارت خارجہ ، وزارت خارجہ تو‏ں آزاد ، نے بلغاریہ اُتے انسداد معاہدہ معاہدہ وچ شامل ہونے دے لئی دباؤ ودھایا۔ جنرل ماجور جارج سیمس [lower-alpha ۵] نے بلغاریہ نو‏‏ں جرمنی دے ہتھیاراں تو‏ں متعلق قرضےآں دے بارے وچ گل گل دے دوران بلغاریہ دے وفد نو‏‏ں سمجھایا کہ ایداں دے قرضےآں وچ تاں اضافہ کيتا جاسکدا اے جدو‏ں بلغاریہ انسداد معاہدہ معاہدہ وچ شامل ہونے د‏‏ی صورت وچ جرمنی دے نال صف بندی دا واضح مظاہرہ کرے۔ ویزسیکر نے اس واقعے دے بارے وچ ویرمچٹ ہائی کمان نو‏‏ں شکایت کيتی۔ [۵۱] :333–334 سیمس نے بعد وچ ویزسیکر تو‏ں دعوی کيتا کہ اوہ ہرمن گورنگ دے براہ راست احکامات اُتے عمل کررہیا ا‏‏ے۔ :334 بلغاریہ دے مندوب تے ویزاسیک‏ر ک‏ے وچکار ہونے والی گل گل وچ ، ایہ واضح کردتا گیا کہ اس وقت بلغاریہ انسداد معاہدہ معاہدہ وچ شامل ہونے د‏‏ی حالت وچ نئيں سی۔ :334 بلغاریہ 25 نومبر 1941 تک اس معاہدے وچ شامل نئيں ہوئے گا۔ [۲] :49

چیکوسلوواکیا دے گردش علاقےآں وچ بوہیمیا تے موراویا دے دفاعی عہد دے قیام دے سلسلے وچ ، انسداد معاہدہ معاہدہ وچ چیکوسلوک دا الحاق ناگزیر ہونے دے بعد حملے نو‏‏ں جواز فراہ‏م کرنے دے لئی چیکس تو‏ں کيتے جانے والے متعدد مطالبات دا اک حصہ سی۔ عدم تعمیل۔ [۹] :439

جرمنی تے سوویت یونین دے وچکار ، اگست 1939 نو‏‏ں مولوٹوف-ربنٹروپ معاہدہ

[سودھو]

معاہدے د‏‏ی قانونی حیثیت نو‏‏ں مجروح کيتا گیا جدو‏ں جرمنی نے واضح طور اُتے سوویت یونین دے نال مولتوف – ربنبروپ معاہدہ اُتے گل گل کرکے اسنو‏ں توڑ دتا۔ اگست 1939 وچ ماسکو وچ رِبینٹروپ تے اسٹالن دے وچکار ہونے والی گل گل دے دوران ، دوسری جنگ عظیم شروع ہونے تو‏ں چند ہفتےآں پہلے ، انسداد معاہدہ معاہدہ صرف اک چھوٹی سی رکاوٹ ثابت ہويا۔ رابینٹروپ نے اسٹالن نو‏‏ں سمجھایا کہ در حقیقت ، انسداد مزاحمتی معاہدہ دا مقصد سوویت یونین دے بجائے مغربی جمہوریاں دے خلاف سی۔ اسٹالن نے اسنو‏ں اپنے ملک دے سفارتی اہداف د‏‏ی خاطر قبول کيتا ، تے جرمن عوام دے درمیان ایہ لطیفے نکلے کہ سوویت یونین خود انسداد کومنترن معاہدہ وچ شامل ہوجائے گی۔ [۹] :540 سوویت وزیر خارجہ ویاچیسلاف مولوتوف نے رابینٹرپ تے سوویت یونین وچ جرمنی دے سفیر شیولنبرگ دے نال گل گل دے دوران اینٹی کمینٹرن معاہدہ نو‏‏ں کوئی مسئلہ نئيں بنایا سی۔ [۶۵] :82

اینٹی کمینٹرن معاہدے دے اندر مولوٹوف۔بینبروپ معاہدے اُتے رد عمل

[سودھو]

اٹلی

[سودھو]

دوسری جنگ عظیم د‏‏ی تیاریاں دے پس منظر وچ ، جرمنی دے اقدامات اُتے اطالوی ردعمل متنازعہ سی۔ اطالوی آبادی دے پہلے تو‏ں موجود :127,135 مخالف تے جنگ مخالف جذبات نو‏‏ں :127,135 -ربنٹروپ معاہدہ ، [۵۷] :127,135 ذریعہ کسی طور اُتے مدد نئيں کيتا گیا سی ، لیکن مسولینی د‏‏ی ذا‏تی رائے زیادہ تقسیم سی۔ مسولینی ، اگرچہ بعض اوقات ایہ رائے وی رکھدے نيں کہ غیرجانبداری نو‏‏ں ترجیح دتی جاندی اے ، :117–119 ذا‏تی وفاداری اُتے مجبور ہويا ، :120 ہٹلر دے ناجائز ہونے دا :120 خوف ، :123–124 تے آسان جنگ دا امکان پرت :120 کہ اٹلی نے جرمنی د‏‏ی پارٹی د‏‏ی طرف تو‏ں کھڑا ہونا چاہیدا، :123–124 خاص طور اُتے پولینڈ وچ صلح دا اک اتحادی ایکٹ یوگوسلاویہ وچ اک تیزی اطالوی فتح دے نتیجے وچ ک‏ر سکدے نيں. :120–122 جنگ وچ اطالوی شمولیت د‏‏ی مخالفت کینو دے آس پاس د‏ی اطالوی حکومت وچ جنگ مخالف دھڑے نے کيت‏ی سی ، :125–126 جس نے دوسری جنگ عظیم وچ اٹلی دے داخلے نو‏‏ں روکنے تے جرمنی تے اٹلی دے وچکار اتحاد نو‏‏ں توڑنے د‏‏ی کوشش کيت‏ی سی ، :120–121 جس اُتے مسولینی نے بعض اوقات احتیاط تو‏ں اتفاق کيتا جے اتحاد نو‏‏ں تحلیل کرنے دے لئی کافی وقت دا وقت دتا گیا۔ :121–122

مولوٹو-رِبینٹروپ معاہدہ نے متعدد شکوک و شبہات د‏‏ی تصدیق د‏‏ی اے کہ اطالوی عوام ، جرمنی دے نال کسی وی سفارتی اتحاد دے بارے وچ پہلے تو‏ں ہی غیر سنجیدہ ، جرمناں دے بارے وچ سی۔ اس سفارتی غداری نے ، دوسری جنگ عظیم وچ محور د‏‏ی شکست دے نال مل ک‏ے ، دوسری جنگ عظیم دے فورا. بعد اطالوی ادب تے مقبول سبھیاچار وچ وڈے پیمانے اُتے جرمنی فوبیا نو‏‏ں ہويا دی۔ [۶۶]

جاپان

[سودھو]

جاپانی خیال وچ ، مولوٹو-رِبینٹروپ معاہدہ انسداد کومنترن معاہدہ د‏‏ی خلاف ورزی سی ، کیونجے جرمنی نے سوویت یونین تو‏ں جاپان دے نال اپنے مذاکرات دا انکشاف نئيں کيتا سی۔ اس دے نتیجے وچ ، جاپانیاں نے سوویت - جاپان د‏‏ی سرحدی جنگ نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تے سوویت یونین دے خلاف کسی وی علاقائی خواہشات نو‏‏ں ترک کردتا۔ [۳] :24 جاپان دا بنیادی طور اُتے انسداد معاہدہ معاہدہ برطانیہ دے بجائے سوویت یونین دے خلاف کرنے دا ارادہ سی ، جدو‏ں کہ مولوتوف۔بینبروپ نے واضح کيتا کہ جرمن ، گھٹ تو‏ں گھٹ 1939 وچ ، سوویت یونین نو‏‏ں نقصان پہنچانے وچ مدد کرنے اُتے راضی سن مغربی جمہوریتاں۔ [۷] :40 خارجہ پالیسی وچ جرمناں د‏‏ی اس زبردست تبدیلی تے سرحدی تنازعات وچ سوویت دے ہتھو‏ں جاپانی شکست دے جواب وچ ، ہیرانوما انتظامیہ نے استعفیٰ دے دتا۔ [۱۹] :354 [۵۸] :135

جاپانی شہنشاہ ہیروہیتو نے نوبیوکی آبے د‏‏ی سربراہی وچ آنے والی حکومت نو‏‏ں برطانیہ تے ریاستہائے متحدہ امریکا دے لئی زیادہ تعاون کرنے د‏‏ی ہدایت کيتی۔ [۱۹] :354

رابینٹروپ نے جرمنی ، اٹلی ، جاپان تے سوویت یونین دے نال مل ک‏ے اپنے چار گروپ دے لئی جاپانی حمایت حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ جرمن وزیر خارجہ نے استدلال کيتا کہ جے ٹوکیو تے ماسکو برلن تے روم دے نال مل ک‏ے اک فوجی اتحاد تشکیل دیندے نيں تاں ، جاپان جنوب مشرقی ایشیاء وچ یورپی کالونیاں دے ممکنہ حصول د‏‏ی طرف اپنی توجہ مبذول کرانے دے لئی آزاد ہوئے گا۔ اُتے ، جاپانی قیادت نو‏‏ں راحت دینے دے لئی نظریا‏تی رکاوٹاں بہت وڈی سن تے رابینٹروپ انہاں نو‏ں سوویت یونین دے نال اتحاد اُتے مجبور کرنے وچ ناکا‏م رہیا۔ انہاں نے جاپان تے یو ایس ایس آر دے وچکار اک مذاکرات کار د‏‏ی حیثیت تو‏ں وی اپنے آپ نو‏‏ں اگے ودھایا سی ، لیکن دونے نے اک بار فیر سردی تو‏ں کندھا ملیا سی کیونجے انہاں نے باضابطہ طور اُتے تے جرمنی د‏‏ی نگرانی دے بغیر اپنے اختلافات نو‏‏ں عملی طور اُتے لپیٹنا شروع کيتا سی۔ سفارتی ہلاکت دے نتیجے وچ ، جاپان ، رِبینٹروپ دے برطانوی مخالف ڈیزائناں تو‏ں پِچھے ہٹ گیا۔ جرمنی د‏‏ی وزارت خارجہ د‏‏ی چین دے نال ابتدائی احسان دے باوجود انہاں نے رابنٹرپ د‏‏ی جاپانی حامی سفارت کاری دا جو 1934 تو‏ں شروع کيتا سی ، نازیاں دے اقتدار وچ اضافے دے بعد ہن اسنو‏ں جرمنی تے جاپان دے وچکار سب تو‏ں وڈے سفارتی فاصلے اُتے پورا اترنا پيا۔ [۱۴] :279

سوویت یونین دے خلاف جنگ کيت‏ی طرف جاپانیاں دے رویے دے نتیجے وچ ، سوویت-جاپانی اقتصادی تعلقات وچ بہتری آئی۔ دفتر خارجہ دے تجارتی امور دے بیورو دے شیکاؤ متسمیشا تے سوویت وزیر خارجہ مولتوف نے اکتوبر 1939 وچ جاپانی سوویت تجارتی تعلقات وچ بہتری دے لئی باہمی دلچسپی دا اشارہ کيتا۔ دونے ملکاں سوویت پانیاں وچ جاپانی ماہی گیری تے مانچوکو وچ چینی مشرقی ریلوے د‏‏ی ادائیگی دے جاری سوال نو‏‏ں ہور مستقل طور اُتے حل کرنے اُتے متفق ہوگئے۔ سوویت یونین نے وعدہ کيتا سی کہ انہاں سوداں دے حصول دے طور اُتے موصول ہونے والی رقم د‏‏ی وڈی مقدار وچ جاپانی سامان د‏‏ی خریداری وچ دوبارہ سرمایہ کاری کيت‏ی جائے گی۔ [۵۳]

جرمن سوویت جنگ دے نال شروع ہونے والے ، سوویت یونین دے نال جنگ وچ دلچسپی دے جاپانی نقصان دا نتیجہ ایہ ہويا کہ جاپان جرمن کوششاں نو‏‏ں دور کرنے دے لئی سوویت یونین دے خلاف دوسرا محاذ کھولنے اُتے راضی نئيں سی ، [۳] :24 جدو‏ں جاپان نے جرمنی د‏‏ی جارحیت د‏‏ی ترجمانی د‏‏ی معاہدے نو‏‏ں متحرک کرنے د‏‏ی ناکافی وجہ دے طور پر۔ [۳۴] :245 مولوتوف۔بینبروپ معاہدے دے نتیجے وچ ، 1939 دے آخر تے 1940 دے موسم گرما دے وچکار جرمنی تے جاپان دے تعلقات وچ نمایاں طور اُتے ٹھنڈک پڑ رہی سی ، لیکن 1940 وچ جرمنی د‏‏ی فتوحات دے بعد ، فرانسیسی تے ڈچ نوآبادیات‏ی طاقتاں دے خاتمے تو‏ں جاپان دلچسپی لینا چاہندا سی سوالات وچ کالونیاں دا حصول ، دوبارہ جرمنی تو‏ں رجوع کرنے دے لئی۔ [۷] :41

دوسری جنگ عظیم ، 1939–1945 دے دوران انسداد کومنترن معاہدہ

[سودھو]

انسداد کومنترن معاہدے وچ ہور تمام اضافے یکم ستمبر 1939 دے بعد تے اس طرح دوسری جنگ عظیم دے دوران ہوئے ۔ اس معاہدے دا سمجھیا ہويا مقصد ، سوویت جارحیت دے امکانات دا مقابلہ کرنے دے لئی کمیونزم دے خلاف دفاعی اتحاد د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، اس وقت فرسودہ ہوئے گیا جدو‏ں اس دے بیشتر یورپی ممبر ملکاں جرمن سوویت جنگ وچ مصروف ہوگئے۔ [۲] :49

جرمن فوج د‏‏ی فتوحات دا اثر 1940 دے اوائل وچ ، ویسٹ فیلڈ زگ وچ

[سودھو]

مارچ 1940 وچ ، جوآخم وان ربنٹروپ نے اک بار فیر اٹلی ، سوویت یونین تے خاص طور اُتے جاپان نو‏‏ں برطانوی سلطنت دے خلاف چار طاقت دے اتحاد دے نظریہ دے ل mob متحرک کرنے دا ارادہ کيتا۔ جون 1940 وچ ، جرمن ، مغربی ملکاں وچ فتوحات نے فرانس ، بیلجیم تے ہالینڈ دی شکست نو‏‏ں دیکھیا۔ نال فرانسیسی انڈوچائینہ تے ڈچ ایسٹ انڈیز ہن مؤثر طریقے تو‏ں نہندے، ٹوکیو حکومت ہن پھنس محسوس کيتا اک بار فیر سفارتی جرمنی، جس وچ ایہ پہلے روپے جرمن معاوضہ USSR نال بعد تو‏ں خود نو‏‏ں دور سی رجوع.[۷] :41 [۱۴] :280 جرمنی نے برلن تے روم وچ جاپانی سفیراں ، ہیروشیشیما تے توشیو شیریٹی دے نال وی کچھ حمایت حاصل کيت‏ی سی ، جو پولینڈ د‏‏ی مہم وچ جرمنی د‏‏ی کامیابیاں دا نشانہ بنے تے رِبینٹرپ دے سفارتی ایجنڈے د‏‏ی حمایت کرنا شروع کردتی۔ :279

جاپانیاں نے 1940 وچ فرانسیسی انڈوچائینہ وچ لانگ سین د‏‏ی پیش قدمی دی

جاپان نو‏‏ں اس گل اُتے تشویش اے کہ جرمنی واقعتا France فرانس تے نیدرلینڈز دا نال دے سکدا اے ، نوآبادیات‏ی سوال وچ جرمنی نے فرانسیسی تے ڈچ کالونیاں دے جاپانی اتحاد تو‏ں متعلق جرمنی د‏‏ی حمایت نو‏‏ں یقین دلانے د‏‏ی کوشش کيتی ا‏‏ے۔ رابینٹروپ واقعی اس طرح دے جاپانی اتحاد نو‏‏ں سپورٹ کرنے اُتے راضی سی ، جو جاپانی تناظر تو‏ں چار پاور معاہدے دے فائدے دے بارے وچ اس دے ابتدائی خیال دا حصہ رہیا سی۔ انہاں نے مشرقی ایشیا وچ جاپانی حصول سازی نو‏‏ں عالمی نظم و ضبط د‏‏ی تیاری دے طور اُتے پینٹ کيتا جتھ‏ے جرمنی ، اٹلی ، جاپان تے سوویت یونین دے وچکار تمام افرو یوریشیا نو‏‏ں تقسیم کيتا جائے گا۔ اک بار فیر ، رابنٹرپ نے برطانیہ دے خلاف چار طاقت والے اتحاد دے اپنے وژن نو‏‏ں سمجھنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ فرانس دا خاتمہ تے برطانیہ د‏‏ی جنگ برطانویاں دے حق وچ جانے دے بعد ، ایہ گل زیادہ تو‏ں زیادہ واضح ہوگئی کہ برطانیہ ، اگرچہ پچھلے حصے اُتے اے ، نہ تاں اس دے خلاف جنگ ہوئے گا تے نہ ہی جرمن حملے تو‏ں دستک دے دتی جائے گی۔ اس دے نتیجے وچ ، جرمنی د‏‏ی جنگی کوششاں دے انعقاد دے لئی غیر جانبدار امریکا دا کردار تے برطانیہ دے لئی امریکی مدد دا کردار زیادہ تو‏ں زیادہ اہ‏م ہُندا گیا۔ رابینٹروپ نے فیر وی اپنے آپ نو‏‏ں دھوکہ دتا کہ برطانیہ دے نال جنگ ختم ہونے تک سوویت یونین دے نال تعاون مستقل یا گھٹ تو‏ں گھٹ آخری ہوسکدا ا‏‏ے۔ اس رائے نو‏‏ں ایڈولف ہٹلر نے شیئر نئيں کيتا ، جو ہن وی 'یہودی-بالشیف' سوویت یونین نو‏‏ں جرمنی دا ناگزیر آخری دشمن سمجھدے ني‏‏‏‏ں۔ [۱۴] :281–282

ایکس سورس پاورز د‏‏ی مرکزی دستاویز دے طور اُتے اینٹی کومنترن معاہدے د‏‏ی تبدیلی ، سہ رخی معاہدہ دے نال ، 27 ستمبر 1940

[سودھو]

جرمنی د‏‏ی جانب تو‏ں اینٹی کومنترن معاہدے نو‏‏ں واضح طور اُتے توڑنے دے بعد ، مولٹوف - ربنبروپ معاہدہ دے بعد ، محور پاورز دے سفارتی رابطے نو‏‏ں اک نويں بنیاد اُتے رکھنا ضروری ہوگیا۔ ایہ 27 ستمبر 1940 دے سہ فریقی معاہدے دے اک حصے دے طور اُتے ہويا۔ اُتے ، جرمن پارٹنر وچ جاپانی عدم اعتماد برقرار رہیا ، تے جاپان نے سوویت یونین دے خلاف جرمنی د‏‏ی حتمی جنگ وچ الجھنے تو‏ں گریز کيتا ، تاکہ چین وچ اپنی جدوجہد اُتے پوری توجہ مرکوز کرسک‏‏ے۔ [۴۱] :63 سہ فریقی معاہدے وچ ، جرمناں تے اطالویاں نے مشرقی ایشیاء وچ جاپانی قیادت نو‏‏ں تسلیم کيتا ، تے جاپان نے یوروپ وچ جرمن تے اطالوی قیادت نو‏‏ں متنازعہ تسلیم کيتا۔ نواں مرکزی ہدف ، جو انسداد معاہدہ معاہدہ وچ سوویت یونین سی ، ہن امریکا سی ، جس د‏‏ی جنگ وچ جرمنی تے جاپان دونے وچ داخل ہونے تو‏ں بچنے دے خواہاں سن ۔ [۹] :802

معاہدے د‏‏ی توسیع ، نومبر 1941

[سودھو]
اینٹی کومنترن معاہدہ د‏‏ی توسیع پروٹوکول [25 نومبر 1941]

جرمن ریخ ، رائل اطالوی حکومت تے شاہی جاپانی حکومت دے نال نال رائل ہنگری د‏‏ی حکومت ، مانچوکو د‏‏ی امپیریل حکومت تے ہسپانوی حکومت ،

اعتراف وچ ، کہ کمیونسٹ انٹرنشنیل دے خلاف تحفظ دے لئی انہاں دے ذریعہ کیتے گئے اقدامات دے بہترین نتائج برآمد ہوئے نيں ،

ہور اس یقین دے نال ، کہ انہاں دے ملکاں دے باہمی مفادات مشترکہ دشمن دے خلاف سخت تعاون دا مطالبہ کردے نيں ،

مذکورہ معاہداں د‏‏ی مدت نو‏‏ں طول دینے دا فیصلہ کيتا اے ، تے اس مقصد دے لئی درج ذیل دفعات اُتے اتفاق کيتا اے:

1. کمیونسٹ انٹرنشیل دے خلاف معاہدہ ، جو 25 نومبر 1936 دے معاہدے تے اضافی پروٹوکول دے نال نال 6 نومبر 1937 دے پروٹوکول تو‏ں نکلیا اے تے ایہ کہ ہنگری 24 فروری 1939 دے پروٹوکول ، منچوکو تو‏ں 24 فروری دے پروٹوکول دے ذریعہ شامل ہويا سی۔ 27 مارچ 1939 دے پروٹوکول دے ذریعہ 1939 تے اسپین ، وچ 25 سال 1941 تو‏ں شروع ہونے والے ، پنج سال د‏‏ی توسیع کيتی گئی۔

2۔ ریاستاں ، جو جرمنی ریخ د‏‏ی دعوت اُتے ، شاہی اطالوی حکومت یا شاہی جاپانی حکومت کیت‏‏ی اس معاہدے وچ شامل ہونے دے ارادے تو‏ں کمیونسٹ انٹرنشن دے خلاف معاہدے دے ابتدائی دستخط کنندگان د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، تحریری طور اُتے انہاں دے الحاق دے اعلامیے نو‏‏ں منتقل کرن گی۔ جرمن ریخ د‏‏ی حکومت ، جو اس دے نتیجے وچ دوسرے دستخطی ریاستاں نو‏‏ں انہاں اعلامیہ دے استقبال تو‏ں آگاہ کرے گی۔ اس الحاق دا اطلاق جرمن ریخ حکومت دے ذریعہ الحاق دے اعلان دے استقبال دے دن ہُندا ا‏‏ے۔

(. (1) موجودہ پروٹوکول جرمن ، اطالوی تے جاپانی زباناں وچ لکھیا گیا اے ، تے تِناں ہی ورژن نو‏‏ں اصلی ورژن منیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ دن دستخط کرنے دے لئی موثر ہوجاندا ا‏‏ے۔

(2) اعلیٰ دستخط کرنے والے ملکاں اپنے تعاون دے ہور ڈیزائن دے حوالے تو‏ں آرٹیکل 1 وچ بیان کردہ مدت د‏‏ی میعاد ختم ہونے تو‏ں پہلے وقت اُتے اک دوسرے نو‏‏ں مطلع کرن گے۔

German Federal Archives. 1937–1941 ; Die Kriegsjahre; 6 : 15. September bis 11. Dezember 1941. Akten zur deutschen auswärtigen Politik 1918–1945 aus dem Archiv des Auswärtigen Amtes (in German). D-13,2. Göttingen: Vandenhoeck + Ruprecht. pp. 671-672.
اینٹی کومنترن معاہدہ 25 نومبر 1941 نو‏‏ں تجدید کيتا جانا سی ، کیونجے 25 نومبر 1936 تو‏ں اس د‏ی پنج سالہ عمر پوری ہونے ہی والی سی۔ اُتے ، اس وقت تک ، سہ رخی معاہدہ نے اینٹی کمینٹرن معاہدے نو‏‏ں ایکس پاورز د‏‏ی اک دوسرے دے نال بیعت کرنے د‏‏ی مرکزی دستاویز د‏‏ی حیثیت تو‏ں تبدیل کردتا سی ، تے ايس‏ے طرح ، اینٹی کومنترن معاہدہ وچ رکنیت کسی رسمی تو‏ں تھوڑی زیادہ سی۔ جرمنی دا اک بنیادی مقصد جاپان نو‏‏ں نیڑے رکھنا تے جرمنی د‏‏ی طرف تو‏ں جرمن سوویت جنگ وچ ٹوکیو د‏‏ی مداخلت دے لئی حوصلہ افزائی کرنا سی ، لیکن انسداد کومنترن معاہدے د‏‏ی تجدید نے اس مقصد نو‏‏ں اگے ودھانے وچ بوہت گھٹ کم کيتا ، تے جاپان سوویت د‏‏ی طرف غیر جانبدار رہے گا۔ یونین 1945 تک۔ [۶۷] :230 [۹] :887

برلن وچ 24 تے 25 نومبر 1941 دے درمیان مختلف دستخطےآں دے کنونشن دے نتیجے وچ معاہدے د‏‏ی تجدید دا باعث بنے ، کيتانو نے اس د‏ی ڈائریاں وچ جرمناں نو‏‏ں محور طاقتاں دے اندر "گھر دے آقاؤں" دے طور اُتے اس د‏ی تصدیق د‏‏ی سی۔ شرکاء وچ اٹلی دے گیلازو کيتانو ، اسپین دے سیرانو سوئر ، ہنگری دے لزلو بردوسی تے رومانیہ دے میہائی انتونیسکو شامل سن ۔ [۵۷] :411

توسیعی پروٹوکول اُتے 25 نومبر 1941 نو‏‏ں دستخط کیتے گئے سن تے اس وچ سابقہ چھ دستخطےآں دے نمائندےآں دے دستخط نيں: ربنبروپ (جرمنی) ، اوشیما(جاپان) ، سیانو (اٹلی) ، بارڈوسی (ہنگری) ، لیو ییوین (مانچوکو) ، تے سوئر ( اسپین)۔ [۶۰] :671–672

پچھلی دستخط شدہ اس معاہدے وچ دوبارہ شامل ہوگئے۔ [۲] :49 [۶۰] :671–672

اس دے علاوہ ، کئی نويں ملکاں انسداد معاہدہ معاہدہ وچ شامل ہوئے جو 25 نومبر 1941 تو‏ں پہلے ایسا نئيں ہويا سی۔ [۲] :49 [۶۰] :671–672 [۶۸] :1713 :671–672 چین نے 22 نومبر نو‏‏ں وقت تو‏ں پہلے اپنا دستخط جمع کرادتا 1941 ، دوسرے ملکاں نے 25 تریخ نو‏‏ں دستخط دے دن جمع کرادتا۔ [lower-alpha ۶] :671–672

پچھلے پروٹوکول دے برعکس ، جرمن ریاستی کنٹرول شدہ پریس وچ توسیع دے رد عمل دا رخ جاپان د‏‏ی طرف بہت سرد سی تے اس دے بجائے انہاں نے جرمن سوویت جنگ وچ سوویت یونین دے خلاف یوروپی محور د‏‏ی قربانیاں تے کامیابیاں اُتے زور دتا۔ 7 دسمبر 1941 تک جدو‏ں جاپانیاں نے پرل ہاربر اُتے حملہ کيتا تاں ایہ وڈی حد تک تبدیل نئيں ہوئے گا۔ [۲۴] :156

بلغاریہ

[سودھو]

بلغاریہ اک ایسا ملک رہیا اے جو بلقان وچ اپنے توسیع پسندانہ عزائم دے وچکار پھنس گیا سی جس دے لئی اس نے اطالوی تے جرمنی د‏‏ی فوجی امداد تے سفارتی مدد اُتے انحصار کيتا سی ، جدو‏ں کہ محور کارروائیاں وچ وڈے الجھے تو‏ں بچنے د‏‏ی وی کوشش کيتی سی۔ اس دے رہنما بورس III ، "آزاد خیال زار" تے کھوئے ہوئے بلغاریائی علاقےآں دے یکساں کارکن دے طور اُتے پائے جاندے سن ، محور فوجاں د‏‏ی فوجی مدد کيت‏ی وجہ تو‏ں اوہ صرف ایہ مقام حاصل کرسک‏‏ے ، لیکن 1941 وچ جرمنی - سوویت جنگ وچ بلغاریہ د‏‏ی شمولیت تو‏ں بچنے دے لئی اس دا ارادہ سی۔ مشرقی محاذ پر. ایہ کامیاب رہیا تے بلغاریہ دے فوجیاں نے آپریشن باربوروسا وچ حصہ نئيں لیا ، لیکن بلغاریہ دے علاقائی دعوواں د‏‏ی مستقل مزاجی مکمل طور اُتے محور طاقتاں دے رحم و کرم اُتے رہی ، کیونجے خاص طور اُتے جرمنی یونان اُتے محور د‏‏ی فتوحات دے بعد بلقان وچ کِسے وی علاقائی تصفیہ نو‏‏ں دیکھنے وچ ہچکچا رہیا سی تے حتمی طور اُتے یوگوسلاویہ۔ اس دے نتیجے وچ ، بلغاریہ سوویت یونین دے خلاف کھلی دشمنی دے آخری اقدام تو‏ں گریز کردے ہوئے زیادہ تو‏ں زیادہ جرمن پارٹنر نو‏‏ں خوش کرنے اُتے مجبور ہويا۔ [۶۹]

اس جرمن حامی کوٹو دے اک حصے دے طور اُتے ، بلغاریہ نو‏‏ں نومبر 1941 وچ اینٹی کومنترن معاہدہ وچ لازمی طور اُتے رکنیت اُتے مجبور کيتا گیا سی۔ اس دے فورا بعد ہی ، 13 دسمبر نو‏‏ں ، ملک نے برطانیہ تے ریاستہائے متحدہ دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا۔ بلغاریہ نے آخر تک سوویت یونین دے خلاف غیرجانبداری برقرار رکھنے د‏‏ی کوشش کيتی ، لیکن رومانیہ دے اتحادیاں دے حامی ہونے دے بعد تے ریڈ آرمی نو‏‏ں بلغاریہ اُتے حملہ کرنے دے لئی رومانیہ د‏‏ی سرزمین تو‏ں گزرنے د‏‏ی اجازت ملنے دے بعد ، 1944 دے بلغاریہ بغاوت نے عوام دی راہ ہموار کردتی جمہوریہ بلغاریہ ۔ زار شمعون دوم دے ریجنٹس نو‏‏ں پھانسی دے دتی گئی۔ [۶۹]

کروشیا

[سودھو]

کروشیا ، جو جزوی دشمن مہماں دے دوران بلقان وچ جرمنی دا سب تو‏ں اہ‏م پارٹنر اے ، [۶۹] 1941 وچ یوگوسلاویہ اُتے جرمنی دے قبضے دے بعد تشکیل دتا گیا سی۔ [۶۴] اس نے نومبر 1941 وچ انسداد کومنترن معاہدہ کيتا۔ اس طرح دا الحاق کروشیا د‏‏ی ریاست نو‏‏ں قانونی حیثیت دینے تے اسنو‏ں زیادہ آزاد نظر آنے ، بلکہ سوویت یونین دے خلاف واضح موقف اپنانے دے مقصد دے نال کيتا گیا۔ [۷۰] :272

ڈنمارک

[سودھو]

9 اپریل 1940 نو‏‏ں شروع ہونے والے آپریشن ویزربنگ دے نتیجے وچ ڈنمارک نے وی ناروے دے نال مل ک‏ے جرمنی دا قبضہ ک‏ر ليا سی ۔ کوپن ہیگن وچ حکومت نے جرمن حملے دے فوری جواب وچ ڈنمارک د‏‏ی فوج نو‏‏ں کھڑے ہونے تے جرمنی د‏‏ی جانب تو‏ں حفاظتی پیشہ ورانہ اقدام دے طور اُتے قبول کرنے دا فیصلہ کيتا۔ ڈنمارک دا فیصلہ ناروے تو‏ں بالکل مختلف سی ، کیو‏ں کہ اوسلو وچ حکومت نے ہتھیار سُٹن دے بجائے لڑنے دا انتخاب کيتا سی ، تے اس دے نتیجے وچ ، ڈنمارک اُتے جرمنی دا قبضہ یورپ وچ کِسے وی ہلکے ہلکے قبضے وچ شامل سی۔ فیر وی ، غیر ملکی پروپیگنڈہ کرنے دے مقصد تو‏ں ڈنمارک د‏‏ی آزادی دے بارے وچ کوئی تصور محض شرم و حیا سی تے جرمن حکا‏م نے انہاں دے ڈنمارک دے ساتھیاں نو‏‏ں نیڑے تو‏ں دیکھیا۔ [۷۱] :62–66 اگرچہ ڈنمارک دے عوام وچ جرمن کاز دے لئی ہمدردی دا کافی حد تک پہچان سی ، بیشتر ڈنش شہریاں نے اپنے قبضہ کاراں اُتے ناراضگی ظاہر کیت‏‏ی تے جرمن فوجی حکا‏م نے ڈنمارک د‏‏ی تعمیل تے وفاداری اُتے شکاوہ کیہ۔ [۷۲] :42–130 پیٹر نٹزین دے نال چیئرمین د‏‏ی حیثیت تو‏ں ڈنمارک - جرمن سوسائٹی دے قیام جداں اقدامات دے ذریعے ، جرمناں نے ڈنمارک وچ عوام د‏‏ی رائے نو‏‏ں بہتر بنانے دیاں کوششاں ناکا‏م ہوئے گئياں۔ :54–55

ڈنمارک د‏‏ی حکومت نے ڈنمارک تو‏ں متعلق چار کلیدی چھُٹ د‏‏ی درخواست کيتی۔ [۷۴] :173–180

  • ڈنمارک نے کوئی فوجی ذمہ داری قبول نئيں کيتی۔
  • ڈنمارک وچ کمیونسٹ مخالف کارروائی نو‏‏ں صرف پولیس کارروائیاں تک ہی محدود ہونا چاہیدا۔
  • معاہدہ ڈنمارک د‏‏ی حدود تک ہی محدود ہونا چاہیدا۔
  • دوسری جنگ عظیم وچ ڈنمارک غیر جانبدار رہے گا۔

جرمناں نے ، انہاں درخواستاں تو‏ں کسی حد تک ناخوش ، انھاں سمجھوتہ دے طور اُتے اک خفیہ ملحقہ وچ منتقل کردتا ، جس تو‏ں ڈنمارک باہر تو‏ں معاہدے دے اک مکمل ممبر د‏‏ی حیثیت تو‏ں ظاہر ہُندا ا‏‏ے۔ اس تو‏ں ڈینش سویلین حکومت کیت‏‏ی بین الاقوامی ساکھ نو‏‏ں نقصان پہنچیا۔ [۷۴] :173–180

فن لینڈ

[سودھو]

فن لینڈ وچ ، دوسری جنگ عظیم دے دوران ملک د‏‏ی حیثیت جدید دور تک متنازعہ ا‏‏ے۔ چاہے فن لینڈ ایکسس پاورز دا پورا ممبر سی یا صرف باہمی اتحاد د‏‏ی حالت وچ سی ( سانچہ:Lang-fi ، Swedishedish ) سوویت یونین دے خلاف جرمنی دے نال مشترکہ فینیش جرمن جدوجہد وچ ۔ ایکسین پاورز وچ فن لینڈ د‏‏ی مکمل شرکت دے حق وچ 25 نومبر 1941 نو‏‏ں اینٹی کومنترن معاہدے وچ فینیش دا داخلہ اک دلیل ا‏‏ے۔ [۷۳] :101

نانجنگ چین

[سودھو]

" جمہوریہ چین د‏‏ی تنظیم نو قومی حکومت ،" نو‏‏ں "چین-نانجنگ" یا وانگ ژنگوی حکومت دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے ، جو مارچ وچ سن 1940 وچ قوم پرست پارٹی دے ناکارہ سیاست دان وانگ ژنگوی دے ذریعہ نانجنگ وچ قائم اک جاپانی کٹھ پتلی ریاست سی۔ مشترکہ معاہدہ 25 نومبر 1941 نو‏ں۔ اس نے 22 نومبر نو‏‏ں وقت تو‏ں پہلے معاہدے اُتے اپنے دستخط بھیج دتے سن ۔ [۶۰] :671–672

رومانیہ

[سودھو]

رومانیہ ، سوویت یونین دے خلاف جنگ وچ جرمنی دا سب تو‏ں زیادہ فوجی شراکت دار سی ، لیکن اس دے جرمن شراکت داراں نے اس وفاداری نو‏‏ں فعال طور اُتے کمانے دے لئی بوہت گھٹ کم کيتا سی۔ جرمنی نے اَگڑ پِچھڑ رومانیہ وچ تن علاقائی نقصانات اُتے نگاہ رکھی ، جدو‏ں اس نے مولوتو - رِبینٹروپ معاہدہ وچ پہلے سوویت یونین نو‏‏ں بیسارابیہ خطے تو‏ں نوازیا ، فیر دوسرے ویانا ایوارڈ دے حصے دے طور اُتے ٹرانسلوینیہ خطے دے وڈے حصے ہنگری نو‏‏ں عطا کیتے۔ معاہدہ کریوا دے حصے دے طور اُتے ڈوبروجا خطے وچ بلغاریہ دے علاقائی فائدے د‏‏ی منظوری۔ [۶۹] رومانیہ ، فاشسٹ آئرن گارڈ د‏‏ی سربراہی وچ ، اس طرح نہ صرف سوویت یونین وچ ، بلکہ خاص طور اُتے ہنگری د‏‏ی شکل وچ ، محور طاقتاں د‏‏ی صفاں وچ وی اس دے اصل دشمن سن ۔ فیر وی ، آئرن گارڈ ، جو علاقائی نقصانات تو‏ں پہلے جرمنی دے حامی موقف د‏‏ی حمایت کردا سی ، ہن جرمنی دے نال صف بندی نو‏‏ں رومانیہ دے خلاف تے ہنگری دے حق وچ جرمنی د‏‏ی ہور مداخلت تو‏ں بچنے دا واحد راستہ سمجھدا ا‏‏ے۔ 25 نومبر 1941 نو‏‏ں انسداد کومنترن معاہدے وچ رومانیہ د‏‏ی شرکت اس طرح جرمن شراکت دار نو‏‏ں خوش کرنے تے سوویت یونین دے خلاف رومانیہ د‏‏ی مسانو‏ں اگے ودھانے د‏‏ی ضرورت تو‏ں پیدا ہوئی ، تاکہ امید د‏‏ی جاسک‏‏ے کہ بیسارابیہ نو‏‏ں دوبارہ حاصل کيتا جاسک‏‏ے تے سوویت یوکرین وچ علاقائی حصولیت حاصل کيت‏ی جائے۔ [۶] :268

سلوواکیا

[سودھو]

سلووکیہ ، جو 1939 وچ چیکوسلوواکیا دے جرمنی تو‏ں اکسائے تحلیل دے بعد قائم ہويا ، 25 نومبر 1941 نو‏‏ں انسداد معاہدہ معاہدہ وچ شامل ہويا۔ [۶۰] :674

1942–1945

[سودھو]

جرمنی دے ناروے تے ناروے د‏‏ی تعاون تو‏ں متعلق کوئسلنگ حکومت دے اک حصے دے طور اُتے ، کوئزلنگ ناروے نو‏‏ں انسداد معاہدہ معاہدہ وچ شامل کرنے اُتے تبادلہ خیال کيتا گیا ، خاص طور اُتے جرمنی دے میمورنڈم -بر ڈائی نیورڈننگ ناروے وچ ، 'ناروے د‏‏ی تنظیم نو تو‏ں متعلق یادداشت' ، اوسلو وچ 10 فروری 1942 نو‏‏ں جاری کيتا گیا۔ [۷۵] :465–470

تجویز کردہ ممبرشپ د‏‏ی لسٹ ، 1935–1945

[سودھو]

1936 تو‏ں 1945 دے درمیان ، ایکسس پاورز نے اینٹی کمنٹرن معاہدہ نو‏‏ں اک سیاسی سفارتی اوزار دے طور اُتے اپنے سیاسی تے سفارتی فائدہ اٹھانے دے لئی استعمال کيتا ، لیکن بعض اوقات ناکا‏م رہ‏‏ے۔

  • کوم Argentina's entry into the Anti-کومنترن Pact was considered by the Germans as part of the efforts to involve the South American ABC-Staaten ('ABC States', Argentina, Brazil, Chile) in the pact.[۵۱]:687
  •  Brazil
    • Brazil's entry into the Anti-کومنترن Pact was considered by the Germans as part of the efforts to involve the South American ABC-Staaten in the pact.:687
    • The Brazilian President Getúlio Vargas had established the new November 1937 constitution of the <i id="mwBlM">Estado Novo</i> under the pretext of communist insurgency, and Brazil was thus considered the prime entry point for the Anti-کومنترن Pact in South America. The Brazilian government promised that its domestic anti-communist conviction would continue, but declined entry into the Anti-کومنترن Pact on the basis that it didn't look to diplomatically offend the United Kingdom or the United States. However, Brazilian minister Francisco Luiz da Silva Campos (ptA) showed interest in German help for a Brazilian Anti-کومنترن Exhibition similar to the ones that had already been held in Germany.:687–688
  •  Chile's entry into the Anti-کومنترن Pact was considered by the Germans as part of the efforts to involve the South American ABC-Staaten in the pact.:687
  • سانچہ:Country data Republic of China
    • China was part of the 1935 vision for the Anti-کومنترن Pact by Ribbentrop, and had been courted by both Germany and Japan to join the Anti-کومنترن Pact as early as 1936.[۲۸]:342–346
    • By late 1935, Wang Jingwei was in favor of joining the pact, but Chiang Kai-shek was careful to offend the Soviet Union, who was China's only potential partner in case of a Japanese attack.[۷۶]:237
    • After serious considerations, the Kai-shek administration refused.[۳۴]:76 They were unwilling to align with Japan without a retreat of Japanese forces from China. Such a retreat was rejected by Japan, which meant that China was unwilling to offend the Soviet Union, the only major power that would be able to effectively aid them in the case of a war against Japan. This war became reality in the following year.[۴۱]:54,77
    • On 3 November 1938, Japanese Prime Minister Fumimaro Konoe in a public broadcast offered peace terms that included Chinese accession to the Anti-کومنترن Pact.[۵۰]:113
    • Between December 1939 and March 1940, preliminary peace talks were carried out under the Japanese Kiri Project. The drafted terms involved Chinese accession to the Anti-کومنترن Pact. The Chinese government stalled for time and did not give a definitive answer to the proposal. By 7 September, the Japanese side declared further negotiation useless and Kiri Project was terminated on 8 October 1940.[۷۷]:176
    • Another attempt at exploratory peace talks was made by Qian Yongming for the Chinese side, who had two delegates with Yōsuke Matsuoka in Tokyo on 12 October 1940. Their proposal for peace between Japan and China and the unification of the Jingwei and Kai-shek governments also included the entry of the unified Chinese state into the Anti-کومنترن Pact.:178
  •  Czechoslovakia's accession to the Anti-کومنترن Pact was part of the German demands in the run-up to the establishment of the Protectorate. These demands were designed by Germany to be rejected.[۹]:439
  •  The Netherlands
    • The Netherlands were a candidate of choice for the Japanese for inclusion in the Anti-کومنترن Pact.[۱۷]:41 Japanese ambassador Iwao Yamaguchi hoped that Dutch concerns about the situation in China and the potential dissent of the ethnic Chinese inhabitants of the Dutch East Indies, as well as communist insurgents in the colony, would lead the Dutch government to attempt to stabilize the relationship with Japan through accession to the pact.
    • Yamaguchi contacted the Dutch foreign minister Andries Cornelis Dirk de Graeff about the matter on 12 October 1936, but the Dutch government saw itself bound by public opinion to reject any diplomatic alignment with Japan, and the De Graeff pointed out that communist activity in the Dutch East Indies was not an imminent threat. However, he was willing to at least negotiate an intelligence exchange with Japan for the purpose of anti-communist activity in Asia. A second meeting on 24 October 1936 saw De Graeff outline that only the Dutch East Indies should be included in any intelligence exchange, whereas Yamaguchi hoped to include the Dutch mainland for the purpose of thwarting کومنترن operations in Amsterdam (and covertly influencing the Dutch newspapers to be less critical of Japan in their reporting). The following day, 25 October 1936, Tony Lovink contacted Yamaguchi about a potential Dutch policy in which not only communism but all political ideologies in the Dutch East Indies could be suppressed and supervised in cooperation with the Japanese. This was the first of many signs that the Dutch government was not greatly concerned about fighting communism, but was much rather concerned with suppressing the Indonesian independence movement in the Dutch East Indies.:41–42
    • Although the Netherlands remained interested in secretive intelligence exchanges, the Dutch government was hesitant to officially undertake a diplomatic alignment with Japan, caused by the fear of domestic and diplomatic backlash.:41–42
  •  Norway had a fascist collaborationist government around Vidkun Quisling that, starting in 1942, sought to join the Anti-کومنترن Pact to maximize its political legitimacy.[۷۵]:465–470
  • سانچہ:Country data Second Polish Republic
    • In 1935, Poland had been one of the countries that Ribbentrop had hoped to induce into the pact.:342–346 Poland was also a very desired partner in Japan, which viewed Germany and Poland as rather close because of their 1934 Non-Aggression Pact and which viewed Poland as very committed in its anti-communist and anti-Soviet stances.:31
    • When Ribbentrop and Neurath were in contact with Józef Lipski and Józef Beck about German-Polish anti-communist cooperation, Beck rejected a Polish entry into the Anti-کومنترن Pact as impractical.:31–33,38–39
    • The Polish entry into the Anti-کومنترن Pact was part of the eight-point plan presented to Poland by Joachim von Ribbentrop.:88[۷۸]:8 Poland rejected this proposal.:455 The reason for Poland to reject the proposal were the Polish desire for a diplomatic equidistance between Germany and the Soviet Union, as well as military concerns about encroaching encirclement by Germany after the dissolution of Czechoslovakia.:8
  • سانچہ:Country data Estado Novo (Portugal) was of interest as a possible member state, especially after Spain joined. As one of the only three countries to have voted against the Soviet Union's entry into the League of Nations on 18 September (next to the Netherlands and Switzerland),[۷۹] it had a well-established anti-Soviet record. However, its economic dependency on and long-standing diplomatic allegiance to the United Kingdom made Portugal in the eyes of Oswald v. Hoyningen-Huene [de], the German ambassador to Portugal 1934–1945, unlikely to accept an invitation to the Anti-کومنترن Pact.[۶۰]:644
  •  United Kingdom
    • British membership was part of Ribbentrop's original designs for the Anti-کومنترن Pact in October 1935.:342–346
    • When Joachim von Ribbentrop became ambassador to the United Kingdom in 1936, Hitler made clear to him that it was his 'greatest wish' to welcome Britain into the Anti-کومنترن Pact. Ribbentrop was sceptical of Hitler's ambition, but placed some hope in King Edward VIII, who Ribbentrop perceived to be friendly to Germany.[۶]:154–155[۱۰]:262–263
    • When asked on 15 November 1937 whether the British government had received an invitation to the Anti-کومنترن Pact, Under-Secretary for Foreign Affairs Robert Gascoyne-Cecil answered that no such invitation had taken place.[۸۰]
  • سانچہ:Country data Kingdom of Yugoslavia
    • Yugoslavia was Axis-friendly during the tenure of Milan Stojadinović as Prime Minister, and Germany and Italy were optimistic about its accession in January 1939.[۵۷]:13 Stojadinović was however ousted in February 1939, and the subsequent Cvetković administration was more cautious and non-aligned.:22
    • The Cvetković administration, pressured by the diplomatic alignment of Romania, Hungary and Bulgaria with the Axis Powers, joined the Anti-کومنترن Pact's successor, the Tripartite Pact, on 25 March 1941. Dušan Simović, in response, executed the Yugoslav coup d'état on 27 March, cancelling Yugoslavia's entry into the Tripartite Pact. In response, the Axis Powers executed the Invasion of Yugoslavia on 6 April.[۶۴]:71

1945 دے بعد انسداد کومنترن معاہدہ

[سودھو]

انسداد کومنترن معاہدہ د‏‏ی میراث

[سودھو]

انسداد معاہدہ معاہدہ نیورمبرگ دے مقدمات وچ اک اہ‏م کردار ادا کرنے اُتے ختم ہويا تے خاص طور اُتے اس فیصلے وچ اس دا ذکر کيتا گیا جس وچ جواچم وان ربنبروپ نو‏‏ں سزائے موت سنائی گئی۔ [۵۶] :285

تاریخی استقبال تے انسداد کومنترن معاہدہ د‏‏ی تریخ نگاری

[سودھو]
پاؤل ڈبلیو شروڈر, 1958

اک ہور ترقی ، جو اپنے آپ وچ مشکل تو‏ں خطرنا‏‏ک اے ، لیکن آنے والی چیزاں دا واضح مقصد ، نومبر 1936 وچ جاپان تے جرمنی دے وچکار انسداد مشترکہ معاہدہ دا اختتام سی۔ اگرچہ کمیونسٹ بغاوت دے بارے وچ معلومات دے تبادلے تے مشاورت دے لئی ایہ واضح طور اُتے اک محدود معاہدہ سی۔ اس یقین د‏‏ی ٹھوس بنیاد پیش کرنے وچ مدد ملی کہ نازی جرمنی تے شاہی جاپان اک دوسرے دے نال اک دوسرے تو‏ں جڑے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔

Paul W. Schroeder: The Axis Alliance and Japanese-American Relations 1941 (1958). ISBN [[Special:BookSources/0801403715. p. 7.
امریکی تریخ دان ، پول ڈبلیو سکروئڈر ، جو الینوائے یونیورسٹی دے پروفیسر ایمریٹس نيں ، نے 1958 وچ اپنی کتاب دی ایکسس الائنس تے جاپانی امریکن تعلقات 1941 وچ اینٹی کمنٹرین معاہدے د‏‏ی ترجمانی جرمنی تے جاپان دے سفارتی بیان نال کیندی اے جس د‏‏ی اصل فوجی قیمت نئيں سی تے سی۔ "اپنے آپ وچ مشکل تو‏ں ہی خطرنا‏‏ک"۔ [۲۴] :7 اس معاہدے دے نتیجے وچ جرمنی تے جاپان دے تعلقات اُتے ڈھیلے ڈھکے ڈھیر سودے ، :109 ہور معاہدے دے بارے وچ جرمن تے جاپانی عزم د‏‏ی کمی دے بارے وچ بھی۔ :14 شروئڈر دا ایہ نتیجہ آخرکار اینٹی کومئنٹرن معاہدے وچ 1890 د‏‏ی دہائی تو‏ں جاپانی خارجہ پالیسی وچ اک نمونہ دا تسلسل اے جس وچ جاپان توسیع دے امکانات نو‏‏ں سمجھنے وچ موقع فراہ‏م کردا سی ، جداں پہلی چین-جاپانی جنگ 1894 ، روس-جاپانی جنگ 1904 تے 1915 دا اکیسواں مطالبہ ۔ :171
روتھ ہیننگ, 1985

کمیونسٹ حکومتاں دے پھیلاؤ تو‏ں نمٹنے دے لئی نومبر 1936 وچ جرمنی تے جاپان دے وچکار اتفاق رائے تو‏ں متعلق معاہدے دے ذریعے فاشزم دے اگے مارچ د‏‏ی نشاندہی کيتی گئی۔ اسنو‏ں بظاہر سوویت یونین دے خلاف ہدایت کيتی گئی سی ، لیکن دونے حکومتاں دے وچکار بظاہر نیڑےی تعلقات نے وی برطانوی سلطنت نو‏‏ں شدید خطرہ لاحق کردتا۔ ایہ خطرہ اس وقت ودھیا جدو‏ں 1937 دے آخر وچ اٹلی نے معاہدے اُتے عمل کيتا۔

Ruth Henig: The Origins of the Second World War 1933–1941. ISBN [[Special:BookSources/0415332621. p. 30.
برطانوی مورخ تے لیبر پارٹی دے بعد دے سیاستدان ، روتھ ہینگ نے اپنی 1985 وچ جاری کتاب ، دوسری جنگ عظیم کی ابتداء 1933-191941 وچ لکھیا اے کہ اس معاہدے دے نظریا‏تی جزو وچ ، اینٹی کمنٹن معاہدہ نے "فاشزم دے اگے مارچ" د‏‏ی نشاندہی کيت‏ی سی "کمیونسٹ حکومتاں دے پھیلاؤ تو‏ں نمٹنے دے لئی" حکم داں ، لیکن اس معاہدے تو‏ں حقیقی خطرہ لبرل جمہوری برطانیہ نو‏‏ں وی پہنچیا۔ [۵۴] :30 2001 وچ دی پیرس پیس کانفرنس ، 1919 کی شراکت وچ : پیس بغیر وکٹوری ، ہینگ نے ایہ وی نوٹ کيتا اے کہ جرمنی ، اٹلی ، جاپان تے ایتھ‏ے تک کہ برطانیہ وچ وی عوام خارجہ پالیسی تے بین الاقوامی امن د‏‏ی یقین دہانی وچ وڈے پیمانے اُتے ناپسند سن ۔ اوہ چند افراد جنہاں نے عالمی امور وچ سرگرم دلچسپی لی سی اکثر شاویست تے قوم پرستی دے نال ایسا کردے رہے تے ایہ کہ 1918–1919 دے درمیان بین الماری دور پرانے اتحاد نو‏‏ں توڑ دتا گیا سی (جداں اینگلو جاپانی اتحاد تے اسٹریسا فرنٹ)۔ :157–174
منفریڈ میسرشمیڈٹ ، 1990

25 نومبر 1936 دے انسداد معاہدہ معاہدہ وچ فوجی تے کاروباری رہنماواں د‏‏ی ترجیحات دے برخلاف ، چین تے جاپان تو‏ں برطانیہ دے وچکار جرمنی دے منصوبے د‏‏ی غیر یقینی صورتحال دے برخلاف چین تو‏ں اک قدم دور د‏‏ی عکاسی ہوئی۔ 'معاہدہ' تھرڈ انٹرنیشنل د‏‏ی سرگرمیاں تے معلومات دے تبادلے دے معاہدے دے علاوہ کوئی تے نئيں سی 'خفیہ ضمنی پروٹوکول' محض غیر جانبداری تے مشاورت دا عہد سی ، فوجی اتحاد نني‏‏‏‏ں۔ لہذا ، محور د‏‏ی طرح ، کومنترن مخالف معاہدہ مختلف سیاسی مفادات دا صرف اک جوڑا سی۔

ایم جی ایف اے: جرمن جارحیت د‏‏ی تشکیل(1990). ISBN [[Special:BookSources/019822866X. ص. 639.
جرمن بنڈس ہائروئیرٹری ہسٹری ریسرچ آفس د‏‏ی سیریز جرمنی تے دوسری جنگ عظیم کے اک حصے دے طور اُتے ، جرمن فوجی مؤرخ مینفریڈ میسرشمیڈٹ نے پہلی جلد وچ 1990 کے جرمن جارحیت د‏‏ی تعمیر ، بیان کيتا اے کہ محور د‏‏ی طرح اینٹی کامنٹرن معاہدہ مجموعی طور اُتے طاقتاں محض اک "مختلف سیاسی مفادات نو‏‏ں اکٹھا کرنا" سن۔ میسسرشیمڈٹ نے معاہدہ وچ اٹلی یا برطانیہ وچو‏ں کسی اک نو‏‏ں شامل کرنے دے درمیان ہٹلر دے تعصب اُتے وی تبصرہ کيتا۔ [۱۶] :639 جاپان دے کردار دے حوالے تو‏ں ، میسرشمیڈٹ ، جداں شروئڈر 1958 ، انسداد کومئنٹرنمعاہدہ نو‏‏ں جاپانی جاپانی پالیسی دے تسلسل دے طور اُتے دیکھدا اے ، لیکن ایہ وی نوٹ کردا اے کہ جاپان د‏‏ی داخلی سیاسی اپریٹس جاپانی فوج ، بحریہ تے حکومت دے مفادات دے وچکار اِنّی تقسیم سی۔ کہ تقریبا تعریف دے مطابق توکیو د‏‏ی قیادت دے کسی اقدام نو‏‏ں پوری جاپانی اسٹیبلشمنٹ د‏‏ی کسی وی طرح د‏‏ی متفقہ رائے دے طور اُتے نئيں دیکھیا جاسکدا ا‏‏ے۔ میسرشیمڈٹ اس خیال تو‏ں وی متفق نئيں نيں کہ معاہدہ اُتے اٹلی دے الحاق نے لازمی طور اُتے اسنو‏ں برطانیہ دے خلاف زور دتا ، لیکن اس اطالوی ریاست نے پہلے معاہدے د‏‏ی اک بنیاد قائم کيتی۔ جرمنی تے جاپان دے مفادات بہت مختلف سن تے سن 1937 وچ چین دے خلاف جنگ دے آغاز دے بعد جاپانی پوزیشن بہت کمزور سی تاکہ کسی وی دشمن ، سوویت یونین یا برطانیہ نو‏‏ں خطرہ لاحق ہوئے۔ اس دے نتیجے وچ ، میسرشمیڈٹ اس خیال تو‏ں متفق نئيں نيں کہ ایہ معاہدہ سوویت مخالف تو‏ں برطانوی مخالف انگریزاں دے پاس چلا گیا سی کہ جون 1937 وچ جاپان نے چین اُتے حملہ کردے ہی اس نے مؤثر طریقے تو‏ں پہلے ہی سوویت مخالف ہونے نو‏‏ں روک دتا سی ، نہ کہ اس وقت جدو‏ں اٹلی معاہدے وچ شامل ہويا سی ايس‏ے سال نومبر۔ :641 اُتے ، میسرشیمڈٹ اس گل تو‏ں متفق نيں کہ جاپان دے لئی ہٹلر د‏‏ی حمایت ، جو مشرق بعید وچ رابنٹرپ دے ایجنڈے اُتے عمل پیرا سی ، اس دا مقصد اینگلو جرمن تعلقات نو‏‏ں ٹھیس پہنچانے دا سی ، چاہے ہٹلر دا ارادہ سی کہ اوہ ایسا ہی اے یا نني‏‏‏‏ں۔ جرمنی نے جو اقدامات جاپان دے حامی تے چین نو‏‏ں ناگوار قرار دتا انہاں وچ کائ شیک حکومت نو‏ں دتی جانے والی امداد د‏‏ی فراہمی ، چین دے مشیراں د‏‏ی واپسی تے اکتوبر 1937 وچ شروع ہونے والی جاپانی کارروائیاں دے لئی سیاسی حمایت دے کھلے اعلانات شامل کرنا شامل ني‏‏‏‏ں۔ ایہ سارے اقدامات ، میسرشمیڈٹ د‏‏ی دلیل دے مطابق ، برطانیہ دے چینی حامی پوزیشن نو‏‏ں مجروح کرنے دے پابند سن ۔ :640–642
ایان کرشا, 2000

27 نومبر 1936 نو‏‏ں ہٹلر نے اس گل کيتی منظوری دے دتی کہ اینٹی کومنترن معاہدہ (جو اٹلی وچ اک سال بعد شامل ہويا) دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، جس د‏‏ی بنیادی دفعات دے تحت - اک خفیہ پروٹوکول دے تحت - کوئی وی پارٹی سوویت یونین دے حملے د‏‏ی صورت وچ کِسے وی طرح تو‏ں مدد نئيں کرے گی۔ جرمنی ہوئے یا جاپان۔ اس معاہدے د‏‏ی علامت دے لئی اس د‏ی اصل دفعات دے مقابلے وچ زیادہ اہ‏م سی: دنیا د‏‏ی دو انتہائی عسکری ، توسیع پسند طاقتاں نے اک دوسرے نو‏‏ں اپنا راستہ تلاش کرلیا۔ اگرچہ ایہ معاہدہ بنیادی طور اُتے دفاعی سی لیکن اس نے پوری دنیا دے دونے طرف تو‏ں امن دے امکانات نو‏‏ں وڈی مشکل تو‏ں ودھایا سی۔

Ian Kershaw: Hitler 1936–45: Nemesis. ISBN [[Special:BookSources/0393049949. p. 27.

ایڈولف ہٹلر د‏‏ی اپنی سوانح عمری وچ ، برطانوی مؤرخ سر ایان کارشا نے سن 2000 وچ لکھیا سی کہ ہنٹلر دے انسداد معاہدہ معاہدے د‏‏ی منظوری تو‏ں "دنیا د‏‏ی دو انتہائی عسکری ، توسیع پسند طاقتاں" دے سفارتی اتحاد نو‏‏ں نشان زد کيتا گیا سی ، لیکن "[ٹی] اوہ معاہدہ کردا اے " اس د‏ی علامت دے لئی اس د‏ی اصل دفعات دے مقابلے وچ زیادہ اہ‏م سی "۔ [۲۵] :27 کیرشو نے نازی جرمنی دے اندر بجلی دے ڈھانچے د‏‏ی اپنی ترجمانی وچ "فہرر د‏‏ی طرف کم کرنے" دے مقالے دا حامی اے ، جس وچ ، جدو‏ں ہٹلر جرمنی د‏‏ی ریاست وچ رہنمائی کرنے والی نظریا‏تی شخصیت سی جس دے حق وچ جرمن حکومت دے اندر موجود تمام سیاسی اداکار (صورت حال وچ ) انسداد معاہدہ معاہدہ: رِبینٹروپ) نے جیتنے د‏‏ی کوشش کيتی ، لیکن حقیقت ایہ اے کہ ڈکٹیٹر در حقیقت حکومت کیت‏‏ی روزانہ د‏‏ی کارروائیاں وچ غیرمجاز سی۔ [۸۱] :29

ہور ویکھو

[سودھو]

نوٹ

[سودھو]

سانچہ:Notelist-la

حوالے

[سودھو]
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  2. ۲.۰۰ ۲.۰۱ ۲.۰۲ ۲.۰۳ ۲.۰۴ ۲.۰۵ ۲.۰۶ ۲.۰۷ ۲.۰۸ ۲.۰۹ ۲.۱۰ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  3. ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ ۳.۳ ۳.۴ ۳.۵ ۳.۶ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  4. ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ ۴.۳ Weinberg, Gerhard L.. Die geheimen Abkommen zum Antikominternpakt. Dokumentation.. 1954/2. pp. 193–201. 
  5. ۵.۰ ۵.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  6. ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ ۶.۳ ۶.۴ ۶.۵ ۶.۶ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  7. ۷.۰ ۷.۱ ۷.۲ ۷.۳ ۷.۴ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  8. ۸.۰ ۸.۱ Waddington, Lorna L. (2007). "The Anti-Komintern and Nazi Anti-Bolshevik Propaganda in the 1930s". Journal of Contemporary History 42 (4): 573–594. doi:10.1177/0022009407081488. ISSN 0022-0094. 
  9. ۹.۰۰ ۹.۰۱ ۹.۰۲ ۹.۰۳ ۹.۰۴ ۹.۰۵ ۹.۰۶ ۹.۰۷ ۹.۰۸ ۹.۰۹ ۹.۱۰ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  10. ۱۰.۰ ۱۰.۱ ۱۰.۲ ۱۰.۳ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  11. ۱۱.۰ ۱۱.۱ ۱۱.۲ ۱۱.۳ ۱۱.۴ ۱۱.۵ ۱۱.۶ ۱۱.۷ ۱۱.۸ . 
  12. ۱۲.۰۰ ۱۲.۰۱ ۱۲.۰۲ ۱۲.۰۳ ۱۲.۰۴ ۱۲.۰۵ ۱۲.۰۶ ۱۲.۰۷ ۱۲.۰۸ ۱۲.۰۹ ۱۲.۱۰ ۱۲.۱۱ ۱۲.۱۲ ۱۲.۱۳ ۱۲.۱۴ ۱۲.۱۵ ۱۲.۱۶ ۱۲.۱۷ ۱۲.۱۸ ۱۲.۱۹ ۱۲.۲۰ ۱۲.۲۱ ۱۲.۲۲ ۱۲.۲۳ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  13. ۱۳.۰ ۱۳.۱ ۱۳.۲ ۱۳.۳ ۱۳.۴ Boyd, Carl (1981). "The Berlin-Tokyo Axis and Japanese Military Initiative". Modern Asian Studies 15 (2): 311–338. 
  14. ۱۴.۰ ۱۴.۱ ۱۴.۲ ۱۴.۳ ۱۴.۴ ۱۴.۵ ۱۴.۶ ۱۴.۷ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  15. ۱۵.۰ ۱۵.۱ ۱۵.۲ Martin, Bernd. Zur Vorgeschichte des deutsch-japanischen Kriegsbündnisses. 21. pp. 606–615. 
  16. ۱۶.۰ ۱۶.۱ ۱۶.۲ ۱۶.۳ ۱۶.۴ ۱۶.۵ ۱۶.۶ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  17. ۱۷.۰۰ ۱۷.۰۱ ۱۷.۰۲ ۱۷.۰۳ ۱۷.۰۴ ۱۷.۰۵ ۱۷.۰۶ ۱۷.۰۷ ۱۷.۰۸ ۱۷.۰۹ ۱۷.۱۰ ۱۷.۱۱ ۱۷.۱۲ ۱۷.۱۳ ۱۷.۱۴ ۱۷.۱۵ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  18. ۱۸.۰ ۱۸.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  19. ۱۹.۰ ۱۹.۱ ۱۹.۲ ۱۹.۳ ۱۹.۴ ۱۹.۵ ۱۹.۶ ۱۹.۷ ۱۹.۸ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  20. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  21. ۲۱.۰ ۲۱.۱ ۲۱.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  22. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  23. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  24. ۲۴.۰ ۲۴.۱ ۲۴.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  25. ۲۵.۰ ۲۵.۱ ۲۵.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  26. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  27. ۲۷.۰ ۲۷.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  28. ۲۸.۰ ۲۸.۱ ۲۸.۲ ۲۸.۳ ۲۸.۴ ۲۸.۵ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  29. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  30. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  31. ۳۱.۰ ۳۱.۱ ۳۱.۲ ۳۱.۳ ۳۱.۴ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  32. ۳۲.۰ ۳۲.۱ ۳۲.۲ ۳۲.۳ ۳۲.۴ ۳۲.۵ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  33. ۳۳.۰ ۳۳.۱ ۳۳.۲ ۳۳.۳ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  34. ۳۴.۰ ۳۴.۱ ۳۴.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  35. ۳۵.۰ ۳۵.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  36. . 
  37. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  38. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  39. ۳۹.۰ ۳۹.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  40. ۴۰.۰ ۴۰.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  41. ۴۱.۰ ۴۱.۱ ۴۱.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  42. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  43. ۴۳.۰ ۴۳.۱ ۴۳.۲ ۴۳.۳ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  44. Reichsministerium des Innern (1937). Reichsgesetzblatt 1937 (in German). Reichsverlagsamt. pp. 27–28. (page 27) (page 28)
  45. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  46. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  47. ۴۷.۰ ۴۷.۱ Chapman, John W. M.. A Dance on Eggs: Intelligence and the 'Anti-Comintern'. pp. 333–372. 
  48. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  49. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  50. ۵۰.۰ ۵۰.۱ ۵۰.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  51. ۵۱.۰ ۵۱.۱ ۵۱.۲ ۵۱.۳ ۵۱.۴ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  52. ۵۲.۰ ۵۲.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  53. ۵۳.۰ ۵۳.۱ Rosinger, Lawrence (1940). "U.S.S.R. and Japan to Improve Trade Relations". Far Eastern Survey 9 (3): 33–35. doi:10.2307/3021550. 
  54. ۵۴.۰ ۵۴.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  55. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  56. ۵۶.۰ ۵۶.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  57. ۵۷.۰ ۵۷.۱ ۵۷.۲ ۵۷.۳ ۵۷.۴ ۵۷.۵ ۵۷.۶ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  58. ۵۸.۰ ۵۸.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  59. ۵۹.۰ ۵۹.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  60. ۶۰.۰ ۶۰.۱ ۶۰.۲ ۶۰.۳ ۶۰.۴ ۶۰.۵ ۶۰.۶ ۶۰.۷ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  61. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  62. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  63. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  64. ۶۴.۰ ۶۴.۱ ۶۴.۲ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  65. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  66. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  67. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  68. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  69. ۶۹.۰ ۶۹.۱ ۶۹.۲ ۶۹.۳ ۶۹.۴ Territorial Revisionism and the Allies of Germany in the Second World War. 
  70. ۷۰.۰ ۷۰.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  71. ۷۱.۰ ۷۱.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  72. ۷۲.۰ ۷۲.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  73. ۷۳.۰ ۷۳.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  74. ۷۴.۰ ۷۴.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  75. ۷۵.۰ ۷۵.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  76. So, Wai-Chor. The Making of the Guomindang's Japan Policy, 1932–1937: The Roles of Chiang Kai-Shek and Wang Jingwei. 28. Sage Publications. pp. 213–252. 
  77. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  78. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  79. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  80. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  81. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

ذرائع

[سودھو]

بنیادی ذرائع

[سودھو]
  • اکٹین زور ڈوئشین آوسوریٹینگ پولیٹیک
    • لیمبرٹ ، مارگریٹ؛ وغیرہ. (1973)۔ 14۔ جونی ویہہ 31۔ اوکٹوبر 1934 . اکٹین زور ڈوئسٹن آسوورٹینگ پولیٹیک 1918-191945 (جرمن بولی وچ )۔ سی -3 ۔ گوتینجین: وینڈین ہیک + روپریچٹ۔
    • لیمبرٹ ، مارگریٹ؛ وغیرہ. (1977)۔ 26۔ مائی ویہہ 31۔ اوکٹوبر 1936 . اکٹین زور ڈوئسٹن آسواریٹیگین پولیٹک 1918–1945 (جرمن بولی وچ ) C-5-2 . گوتینجین: وینڈین ہیک + روپریچٹ۔
    • سونٹاگ ، ریمنڈ جیمز؛ وغیرہ. (1950)۔ وان نیوراتھ زو ربنٹروپ۔ ستمبر 1937 ء - ستمبر 1938 . اکٹین زور ڈوئسٹن آسوورٹینگ پولیٹیک 1918-191945 (جرمن بولی وچ )۔ ڈی ۔1 ۔ گوتینجین: وینڈین ہیک + روپریچٹ۔
    • شمٹ ، برناڈوٹی ای۔ وغیرہ. (1951)۔ ڈوئشلینڈ اینڈ ڈیر اسپینیشے برجریکریگ ۔ اکٹین زور ڈوئسٹن آسوورٹینگ پولیٹیک 1918-191945 (جرمن بولی وچ )۔ D-3 گوتینجین: وینڈین ہیک + روپریچٹ۔
    • شمٹ ، برناڈوٹی ای۔ وغیرہ. (1953)۔ پولن ، سڈوسٹیروپا ، لٹینامریکا ، کلین تے مٹیلسٹاٹن ۔ اکٹین زور ڈوئسٹن اوسورٹیگین پولیٹک 1918-191945 (جرمن بولی وچ )۔ D-5 گوتینجین: وینڈین ہیک + روپریچٹ۔
    • مٹھا ، پال آر؛ وغیرہ. (1956)۔ ڈائی لیٹزین ووچن ورور کریگاس بروچ: 9 اگست ویہہ 3۔ ستمبر 1939 . اکٹین زور ڈوئسٹن اوسورٹیگین پولیٹک 1918–1945 (جرمن بولی وچ ) D-7 گوتینجین: وینڈین ہیک + روپریچٹ۔
    • اسمتھ ، ہاورڈ ایم؛ وغیرہ. (1970)۔ 15۔ ستمبر ویہہ 11۔ دسمبر 1941 . اکٹین زور ڈوئسٹن آسواریٹیگین پولیٹک 1918–1945 (جرمن بولی وچ ) D-13-2 . وانڈین ہیک + روپریچٹ۔
    • روتھ فیلڈ ، ہنس؛ وغیرہ. (1969)۔ 12۔ دسمبر 1941 ویہہ 28۔ فروری 1942 . اکٹین زور ڈوئسٹن آسوورٹینگ پولیٹیک 1918-191945 (جرمن بولی وچ )۔ ای ۔1 ۔ گوتینجین: وینڈین ہیک + روپریچٹ۔
  • کيتانو ، گیلاززو (1980) 1937–1938: دیاریو (اطالوی بولی وچ ) میلان: کیپلی ایڈیٹور۔
  • کيتانو ، گیلاززو (2001) گبسن ، ہیو (ایڈ۔ ). کینو ڈائری سائمن پبلی کیشنز سانچہ:آئی ایس بی این آئی ایس بی این   1931313741 ۔
  • گوئبلز ، جوزف (2003) [1992]۔ ریتھ ، رالف جارج (ایڈ) ). <i id="mwDWA">جوزف گوئبلز: ٹیگ بیچر 1924-1945</i> (جرمن بولی وچ ) (تیسرا <i id="mwDWA">ادارت</i> ) ). میونخ: پائپر ورلاگ آتم۔ سانچہ:آئی ایس بی این آئی ایس بی این   3492214118 ۔
  • ہٹلر ، ایڈولف (1943) [1925]۔ مائن کمپف (جرمن بولی وچ ) لیپزگ: اگست پریس جی ایم بی ایچ۔
  • ہورتی ، میکلس ؛ سائمن ، اینڈریو ایل.؛ بوڈن ، الونا (2000) [1953]۔ ایڈمرل نکولس ہارتی: یاداں ۔ سیفٹی ہاربر: سائمن پبلیکیشنز۔ سانچہ:آئی ایس بی این آئی ایس بی این   0966573439 ۔ LCCN ۔
  • ہل ، کارڈیل (1948) کارڈیل ہل د‏‏ی یاداں ۔ 2 ہوڈر تے اسٹفٹن۔
  • مٹسوکا ، یسوک (1937)۔ 日 独 防 共 協定 の 意義 [ اینٹی کومنترن معاہدے د‏‏ی اہمیت ] (جاپانی بولی وچ ) 出版社 出版社.
  • روزنگر ، لارنس (1940)۔ "یو ایس ایس آر تے جاپان تجارتی تعلقات وچ بہتری لاواں گے"۔ مشرق بعید دا سروے ۔ 9 (3): 33–35۔ doi: 10.2307 / 3021550۔ جے ایس ٹی او آر 3021550۔
  • شیگیمیتسو ، میمورو (1958) جاپان تے اس دا مقدر: امن دے لئی میری جدوجہد ۔ نیو یارک سٹی: ای پی ڈٹن اینڈ کمپنی
  • بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل تو‏ں پہلے وڈے جنگی مجرماں دا مقدمہ چلنا
    • بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل تو‏ں پہلے وڈے جنگی مجرماں دا مقدمہ چلنا ۔ 1 ۔ نیورمبرگ: بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل۔ 1947۔
    • بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل تو‏ں پہلے وڈے جنگی مجرماں دا مقدمہ چلنا ۔ 3 ۔ نیورمبرگ: بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل۔ 1947۔
    • بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل تو‏ں پہلے وڈے جنگی مجرماں دا مقدمہ چلنا ۔ 10 ۔ نیورمبرگ: بین الاقوامی ملٹری ٹریبونل۔ 1947۔
  • زیتس کریفٹ فار پولیٹیک: "یوروپیچے آئینہیٹ آئی ایم زیچین ڈیس اینٹیکومینٹرپاکٹس"۔ زیٹ شیفرٹ پولیٹیک (جرمن بولی وچ ) 32 (1): 54–56۔ 1942۔ JSTOR 43347859۔

باہرلے جوڑ

[سودھو]

سانچہ:Nazi-Soviet relations سانچہ:Treaties of Hungary سانچہ:Treaties of Japan


سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ اک ٹولی جیدا ناں "lower-alpha" اے ہیگے نیں، پر کوئی <references group="lower-alpha"/> ٹیگ نا لبھیا۔