عبید اللہ احرار
عبید اللہ احرار | |
---|---|
جم | مارچ 1404 |
وفات | 21 فروری 1490 (85–86 سال) |
عملی زندگی | |
استاذ | یعقوب چرخی |
پیشہ | الٰہیات دان ، متصوف |
پیشہ ورانہ زبان | فارسی [۱] |
شعبۂ عمل | تصوف |
ترمیم |
خواجہ ناصر الدین عبید اللہ احرار نويں صدی ہجری دے مشائخ نقشبندیہ وچوں سن ۔
ولادت
[سودھو]عبید اللہ احرار دی ولادت ماہ رمضان المبارک 806ھ بمطابق 1404ء وچ خواجہ محمود شاشی بن خواجہ شہاب الدین دے گھر تاشقند دے نیڑے باغستان توران دے مضافات وچ ہوئی۔
اسم
[سودھو]آپ دا اسم شریف عبید اللہ، لقب ناصر الدین تے احرار اے۔ زیادہ مشہور لقب احراربھی آپ دا لقب اے۔ جو اصل وچ خواجہ احرار اے۔ چونکہ آپ دے اسم گرامی دے معنی وچ چھٹائی پائی جاندی اے۔ اس لئی اس دے تدارک دے لئی آپ نوں خواجہ احرار بالا ضافت لقب دتا گیا۔ اس لقب وچ آپ دی وڈی منقبت اے۔ کیونجے اہل اللہ دے نزدیک حرّ (واحد احرار) اُسنوں کہندے نيں جو عبودیت۔ دی حدود نوں بدرجہ کمال قائم کرے تے اغیار دی رقیت (غلامی) توں نکل جائے۔ استعمال وچ بعض وقت لفظ خواجہ نوں حذف کر کے فقط احرار کہندے نيں۔
تعلیم و تربیت
[سودھو]ابتدائی تعلیم والد توں فیر مقامی مکتب وچ داخل ہوئے جدوں عمر 22 سال ہوئی تاں علمی مرکز سمرقند گئے جتھے مولانا قطب الدین صدر دے مدرسہ توں علوم متداولہ حاصل کیتے،
شریعت و طریقت
[سودھو]آپ دا اہل خانہ اک طرف تاں امیر کبیر صاحب دولت و ثروت سی تاں دوسری طرف اہل ذکر صاحب فیض و کمال۔ آپ دے جد امجد شہاب الدین نے جدوں آخری وقت وچ الوداع کہنے دے لئی اپنے پوتاں نوں بلايا تاں نیڑے آنے اُتے کم سن عبید اللہ دے استقبال دے لئی کھڑے ہو گئے تے فیر گود وچ لےکے فرمایا اس فرزند دے بارے وچ مینوں شہادت نبوی ﷺ ملی اے کہ ایہ پیر عالمگیر ہوئے گا تے اس توں شریعت و طریقت نوں رونق حاصل ہوئے گی۔ ایہی وجہ اے کہ بچپن ہی توں آپ نوں بزرگاں دی زیارت و ملاقات دا شوق ذوق رہیا۔ بوہت سارے بزرگان دین دے مزارات اُتے حاضری دتی تے فیض حاصل کيتا۔ چنانچہ 22 توں 29 برس دے عمر تک آپ سفر وچ رہے۔ اک مرتبہ آپ ہرات وچ سن کہ اک سوداگر نے آپ توں خواجہ محمد یعقوب چرخی دے فیض پراثر دی تعریف کيتی تاں ايسے وقت بلخ دے راستے ملاقات دے لئی روانہ ہوئے۔ جاندے ہوئے انہاں دے مرشد پاک خواجہ علاؤالدین عطار دے مزار پرانوار دی ریارت کيتی۔
بیعت و خلافت
[سودھو]جب خواجہ یعقوب چرخی دی خدمت وچ حاضر ہوئے۔ عبید اللہ احرار نے خود اپنی اس ملاقات دا اس طرح ذکر فرمایا ”جدوں ميں یعقوب چرخی دی خدمت وچ پہنچیا، آپ وڈی شفقت و عنایت توں پیش آئے، بیعت فرمایا، روحانی تربیت فرمائی تے جلد ہی خلافت و اجازت توں سرفراز فرمایا“۔ عبدالرحمٰن جامی جو آپ دے خلفاء وچوں نيں اکثر فرمایا کردے سن کہ خواجہ یعقوب چرخی فرماندے سن کہ جو طالب کسی بزرگ دی صحبت وچ جانا چاہے تاں اسنوں عبید اللہ احرار دی طرح جانا چاہیے کہ چراغ بتی تے تیل سب تیار اے صرف دتا سلائی دکھانے دی دیر اے۔
پاسداری شریعت
[سودھو]آپ نوں اللہ تعالیٰ نے اس قدر قبولیت عامہ عطا فرمائی سی کہ بعض اوقات فرمایا کردے سن جے ميں پیری مریدی کراں تاں کسی تے پیر نوں مرید میسر نہ آئیاں، مگر میرے ذریعے دوسرا کم لگایا گیا اے تے اوہ اے شریعت محمدیہ علیٰ صاحبہا الصلوٰۃ والسلام دی ترویج و اشاعت۔ احرارکے مریدین و معتقدین وچ جتھے درویش، فقراء نظر آندے نيں اوتھے وڈی تعداد وچ امرا تے ولی وی باادب کھڑے نظر آندے نيں۔
وصال
[سودھو]29 ربیع الاول 895ھ نوں انتقال فرمایا۔ محلّہ خواجہ کفشیر کوچہ ملایان سمرقند وچ آپ دی آخری آرامگاہ اے۔ آپ دی اولاد بزرگوار نے آپ دے مرقد مبارک اُتے عالیشان عمارت تعمیر کردتی تے قبر مبارک نوں نہایت عمدہ وضع اُتے بنایا۔[۲][۳]
حوالے
[سودھو]- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb14470221c — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ تذکرہ مشائخ نقشبندیہ نور بخش توکلی صفحہ190 توں 207 ناشر مشتاق بک کارنر لاہور
- ↑ جلوہ گاہِ دوست