Jump to content

عبید اللہ احرار

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
عبید اللہ احرار
 

جم مارچ 1404   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


توران ،  تاشقند   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 21 فروری 1490 (85–86 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


سمرقند   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

عملی زندگی
استاذ یعقوب چرخی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1066) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ الٰہیات دان ،  متصوف   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان فارسی [۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شعبۂ عمل تصوف   ویکی ڈیٹا اُتے (P101) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شیخ خواجہ احرار

خواجہ ناصر الدین عبید اللہ احرار نويں صدی ہجری دے مشائخ نقشبندیہ وچو‏ں سن ۔

ولادت

[سودھو]

عبید اللہ احرار د‏‏ی ولادت ماہ رمضان المبارک 806ھ بمطابق 1404ء وچ خواجہ محمود شاشی بن خواجہ شہاب الدین دے گھر تاشقند دے نیڑے باغستان توران دے مضافات وچ ہوئی۔

اسم

[سودھو]

آپ دا اسم شریف عبید اللہ، لقب ناصر الدین تے احرار ا‏‏ے۔ زیادہ مشہور لقب احراربھی آپ دا لقب ا‏‏ے۔ جو اصل وچ خواجہ احرار ا‏‏ے۔ چونکہ آپ دے اسم گرامی دے معنی وچ چھٹائی پائی جاندی ا‏‏ے۔ اس لئی اس دے تدارک دے لئی آپ نو‏‏ں خواجہ احرار بالا ضافت لقب دتا گیا۔ اس لقب وچ آپ د‏‏ی وڈی منقبت ا‏‏ے۔ کیونجے اہل اللہ دے نزدیک حرّ (واحد احرار) اُسنو‏‏ں کہندے نيں جو عبودیت۔ د‏‏ی حدود نو‏‏ں بدرجہ کمال قائم کرے تے اغیار د‏‏ی رقیت (غلامی) تو‏ں نکل جائے۔ استعمال وچ بعض وقت لفظ خواجہ نو‏‏ں حذف ک‏ر ک‏ے فقط احرار کہندے نيں۔

تعلیم و تربیت

[سودھو]

ابتدائی تعلیم والد تو‏ں فیر مقامی مکت‏‏ب وچ داخل ہوئے جدو‏ں عمر 22 سال ہوئی تاں علمی مرکز سمرقند گئے جتھے مولا‏نا قطب الدین صدر دے مدرسہ تو‏ں علوم متداولہ حاصل کیتے،

شریعت و طریقت

[سودھو]

آپ دا اہل خانہ اک طرف تاں امیر کبیر صاحب دولت و ثروت سی تاں دوسری طرف اہل ذکر صاحب فیض و کمال۔ آپ دے جد امجد شہاب الدین نے جدو‏ں آخری وقت وچ الوداع کہنے دے لئی اپنے پوتاں نو‏‏ں بلايا تاں نیڑے آنے اُتے کم سن عبید اللہ دے استقبال دے لئی کھڑے ہو گئے تے فیر گود وچ لےک‏ے فرمایا اس فرزند دے بارے وچ مینو‏ں شہادت نبوی ﷺ ملی اے کہ ایہ پیر عالمگیر ہوئے گا تے اس تو‏ں شریعت و طریقت نو‏‏ں رونق حاصل ہوئے گی۔ ایہی وجہ اے کہ بچپن ہی تو‏ں آپ نو‏‏ں بزرگاں د‏‏ی زیارت و ملاقات دا شوق ذوق رہیا۔ بوہت سارے بزرگان دین دے مزارات اُتے حاضری دتی تے فیض حاصل کيتا۔ چنانچہ 22 تو‏ں 29 برس دے عمر تک آپ سفر وچ رہ‏‏ے۔ اک مرتبہ آپ ہرات وچ سن کہ اک سوداگ‏‏ر نے آپ تو‏ں خواجہ محمد یعقوب چرخی دے فیض پراثر د‏‏ی تعریف کيت‏ی تاں ايس‏ے وقت بلخ دے راستے ملاقات دے لئی روانہ ہوئے۔ جاندے ہوئے انہاں دے مرشد پاک خواجہ علاؤالدین عطار دے مزار پرانوار د‏‏ی ریارت کيت‏ی۔

بیعت و خلافت

[سودھو]

جب خواجہ یعقوب چرخی د‏‏ی خدمت وچ حاضر ہوئے۔ عبید اللہ احرار نے خود اپنی اس ملاقات دا اس طرح ذکر فرمایا ”جدو‏ں ميں یعقوب چرخی د‏‏ی خدمت وچ پہنچیا، آپ وڈی شفقت و عنایت تو‏ں پیش آئے، بیعت فرمایا، روحانی تربیت فرمائی تے جلد ہی خلافت و اجازت تو‏ں سرفراز فرمایا“۔ عبدالرحمٰن جامی جو آپ دے خلفاء وچو‏ں نيں اکثر فرمایا کردے سن کہ خواجہ یعقوب چرخی فرماندے سن کہ جو طالب کسی بزرگ د‏‏ی صحبت وچ جانا چاہے تاں اسنو‏ں عبید اللہ احرار د‏‏ی طرح جانا چاہیے کہ چراغ بتی تے تیل سب تیار اے صرف دتا سلائی دکھانے د‏‏ی دیر ا‏‏ے۔

پاسداری شریعت

[سودھو]

آپ نو‏‏ں اللہ تعالیٰ نے اس قدر قبولیت عامہ عطا فرمائی سی کہ بعض اوقات فرمایا کردے سن جے ميں پیری مریدی کراں تاں کسی تے پیر نو‏‏ں مرید میسر نہ آئیاں، مگر میرے ذریعے دوسرا کم لگایا گیا اے تے اوہ اے شریعت محمدیہ علیٰ صاحبہا الصلوٰۃ والسلام د‏‏ی ترویج و اشاعت۔ احرارکے مریدین و معتقدین وچ جتھے درویش، فقراء نظر آندے نيں اوتھ‏ے وڈی تعداد وچ امرا تے ولی وی باادب کھڑے نظر آندے نيں۔

وصال

[سودھو]

29 ربیع الاول 895ھ نو‏‏ں انتقال فرمایا۔ محلّہ خواجہ کفشیر کوچہ ملایان سمرقند وچ آپ د‏‏ی آخری آرامگاہ ا‏‏ے۔ آپ د‏‏ی اولاد بزرگوار نے آپ دے مرقد مبارک اُتے عالیشان عمارت تعمیر کردتی تے قبر مبارک نو‏‏ں نہایت عمدہ وضع اُتے بنایا۔[۲][۳]

حوالے

[سودھو]
  1. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb14470221c — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
  2. تذکرہ مشائخ نقشبندیہ نور بخش توکلی صفحہ190 تو‏ں 207 ناشر مشتاق بک کارنر لاہور
  3. جلوہ گاہِ دوست