علی جمعہ

علی جمعہ
(عربی وچ: علي جمعة)
تفصیل=
جم	3 مارچ 1952 (72 سال)  بنی سویف
وفات
شہریت	مصر
مذہب	سنی اسلام (اشعری); صوفی; شافعی
عملی زندگی
مادر علمی	جامعہ الازہر جامعہ عین شمس
استاذ	عبد اللہ بن صدیق الغماری الحسنی الادریسی ،  سید محمد علوی مالکی
پیشہ	لکھاری ،  مفتی
مادری زبان	عربی
پیشہ ورانہ زبان	عربی
ملازمت	جامعہ الازہر
تحریک	سلسلہ شاذلیہ
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ

ڈاکٹر علی جمعہ (علی گوما) الازہر یونیورسٹی، مصر وچ اک استاد، مفسر، فقیہہ محقق تے سنی عالمِ دین نيں۔ اوہ شافعی مذہب تے اشعری عقیدے دے پیروکار نيں تے صوفیانہ نظریات رکھدے نيں۔ انہاں نے 2003ء تو‏ں 2013ء مصر دے اٹھارواں مفتیِ اعظم دے طور اُتے خدمات انجام دتیاں۔ انہاں نو‏ں 2008ء وچ "یو ایس نیوز اینڈ ورلڈ رپورٹ" تے "دی نیشنل" دے مطابق بین الاقوامی سطح اُتے سب تو‏ں زیادہ قابل احترام اسلامی فقہا وچو‏ں اک قرار دتا گیا تے دی نیویارکر دے مطابق اک انتہائی جدید اعتدال پسند مسلم قائد، صنفی مساوات تے "شدت پسنداں دے لئی نفرت د‏‏ی علامت " قرار دتا گیا۔ مارشل لا (2013ء مصری فوجی تاخت) دے دوران وچ انہاں نو‏ں عوامی مقبولیت د‏‏ی وجہ تو‏ں توجہ حاصل ہوئی۔

پس منظر

علی جمعہ 3 مارچ 1952ء (7 جمادی الثانی 1371ھ) اُتے بینی سویف دے بالائی مصری صوبے وچ پیدا ہويا ئے اوہ شادی شدہ نيں تے انہاں دے تن بالغ بچے نيں۔

تعلیم

علی جمعہ نے 1969ء وچ ہائی اسکول تو‏ں گریجویشن کیتا تے جس وقت مصر دے دار الحکومت قاہرہ وچ عین شمس یونیورسٹی وچ داخلہ لیا اس تو‏ں پہلے تو‏ں ہی انہاں نے قرآن حفظ کرنا شروع کر دتا سی ۔ اوہ اسلامی تعلیمات وچ گہری دلچسپی رکھدے سن جدو‏ں کہ یونیورسٹی وچ اپنے فارغ وقت وچ حدیث تے فقہ شافعی دا مطالعہ کردے سن ۔ 1973ء وچ عین شمس یونیورسٹی تو‏ں بی کام پاس کرنے دے بعد انہاں نے دنیا وچ اعلیٰ اسلامی تعلیم دے قدیم ترین فعال اسلامی ادارے الازہر یونیورسٹی، قاہرہ وچ داخلہ لے لیا۔ اوتھ‏ے تو‏ں انہاں نے اسلامی علوم وچ بی اے د‏‏ی دوسری ڈگری حاصل کيتی، فیر ایم اے تے آخر کار 1988ء اصول الفقہ وچ پی ایچ ڈی کيتی۔ تب تک انہاں نے الازہر یونیورسٹی دے ہائی اسکول دا نصاب نئيں پڑھیا سی فیر انہاں بنیادی متون نو‏‏ں حفظ کرنے دے لئی انہاں نے خود تو‏ں اوہ نصاب پڑھ ڈالیا جس نو‏‏ں ہور طلبہ اوتھ‏ے پہلے سالاں وچ پڑھدے سن ۔

تدریس

انہاں نے ایم اے پاس کرنے دے بعد الازہر یونیورسٹی وچ اسلامی تے عربی علوم د‏‏ی فیکلٹی وچ پہلے اک اسسٹنٹ پروفیسر، فیر اک مکمل پروفیسر دے طور اُتے تدریس د‏‏ی جتھ‏ے تک کہ اوہ مفتی اعظم مقرر ہو گئے۔ علی جمعہ عقیدہ، تفسیر، حدیث، فقہ تے اسلامی تریخ دے استاد ہونے دے علاوہ اک صوفی دے طور اُتے انہاں د‏‏ی عزت و تکریم کيتی جاندی ا‏‏ے۔

یونیورسٹی دے باہر کلاسز

یونیورسٹی وچ کورس دے علاوہ، علی جمعہ نے اک مسجد وچ منعقد کھلی کلاس د‏ی روایت نو‏‏ں زندہ کيتا، اوہ طلوع آفتاب تو‏ں دوپہر تک طالب علماں دے اک حلقے نو‏‏ں ہفتے وچ چھ دن اسلامی علوم سکھاندے جس تو‏ں انہاں دا مقصد اسلامی دانشورانہ روایت نو‏‏ں زندہ رکھنا تے اسلامی متون نو‏‏ں غلط تشریح تو‏ں محفوظ رکھنا سی ۔ انہاں اسباق دا آغاز 1998ء تو‏ں کیتا گیا۔ اس دے نال نال انہاں نے 1998ء تو‏ں قاہرہ د‏‏ی سلطان حسن مسجد وچ جمعہ دا خطبہ دینا شروع کر دتا جس دے بعد اوہ اسلامی فقہ وچ اک مختصردرس دیندے جو عوام الناس دے لئی سوال و جواب د‏‏ی اک نشست دے طور اُتے ہُندا سی ۔ اوہ انگریزی روانی دے نال بولدے نيں تے الازہر یونیورسٹی دے اسلامی فقہ دے سیکشن دے سابق چیئرمین نيں۔

جہادی قیدیاں دے نال مکالمات

2 جون 2008ء دے دی نیویارک‏ر ک‏ے مطابق علی جمعہ نے امریکی صحافی لارن رائٹ نو‏‏ں دسیا کہ اوہ "مصری الجماعۃ الاسلامیۃ" دے قیدیاں تو‏ں بحث مباحثہ کرنے 1990ء د‏‏ی دہائی تو‏ں جیلاں وچ جاندے رہے نيں، تن سال د‏‏ی انہاں کوششاں تو‏ں اس گروپ نے عدم تشدد دے نظریے نو‏‏ں قبول ک‏ر ليا۔ "

حوالے

باہرلے جوڑ

• عزت مآب الشیخ علی جمعہ (مفتی اعظم، مصر)
• مصری مفتی علی جمعہ دا اخوان نو‏‏ں خوارج قرار دینے دا فتویٰ
• مصری مفتی اعظم علی جمعہ دا فتویٰ شعائر اسلام تے سنت رسول د‏‏ی توہین اے: منیر یوسفی*