مکروہ تحریمی
☆بسلسلہ شرعی علوم☆ |
شریعت اسلامی دی اصطلاح وچ مکروہ تحریمی اوہ فعل اے جس توں لازمی طور اُتے رک جانے دا مطالبہ ہوئے تے اوہ مطالبہ دلیل ظنی توں ثابت ہوئے۔
اسلامی فقہ وچ مکروہ تحریمی دی اصطلاح واجب دے بالعکس اے۔ اسنوں اپنانے توں عبادت ناقص ہوئے جاندی اے، مثلاً نماز عشاء دے بعد وتر دا چھڈنا، (نماز وتر چونکہ واجب اے تے حضور نبی اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے اپنی زندگی وچ اسنوں کدی ترک نہ فرمایا تے اس دے چھڈنے اُتے وعید سنائی اے ایہ واجب دے بالمقابل اے اس دا منکر فاسق تے بلا عذر کرنے والا گنہگار اے ۔[۱]) مکروہ تحریمی :جس دی ممانعت دلیل ظنی توں لزوماً ثابت ہو،ایہ واجب دا مقابل اے۔[۲]
مکروہ تحریمی : جس دا ترک کرنا ضروری ہوئے تے اس کم نوں کرنا لازماً ممنوع ہوئے تے اس دے کرنے اُتے عذاب دی وعید ہوئے تے اس دی ممانعت دے ثبوت یا لزوم اُتے دلالت دونے وچوں اک ظنی ہوئے تے اس دا انکار کفر نہ ہوئے تے اس کم کرنے والا عذاب تے ملامت دا مستحق ہوئے خواہ دائماً ترک کرے یا احیاناً اُتے اس دا ارتکاب گناہ صغیرہ اے۔[۳]
اگر سنت مئوکدہ قویہ ہوئے (قریب بہ وجوب جداں نماز فجر دی سنتاں) تاں اس دا ترک مکروہ تحریمی اے تے جے سنت غیر مؤکدہ ہوئے تاں اس دا ترک مکروہ تنزایہی اے۔[۴]
فقہا جدوں مکروہ دا ذکر کرن تاں اس دی دلیل وچ غور کرنا ضروری اے جے اس دی دلیل ظنی ممانعت ہوئے تے ممانعت دے خلاف اُتے کوئی قرینہ نہ ہوئے (مثلاً حضور دا اس کم نوں کرنا) تاں اوہ مکروہ تحریمی اے تے جے کراہت دی دلیل وچ کوئی ممانعت نہ ہوئے بلکہ اوہ دلیل اس فعل نوں ترک کرنے دی مفید ہوئے تاں اوہ مکروہ تنزایہی اے۔[۵]
اس دی مثال اے جداں بغیر عذر دے باجماعت نماز نوں ترک کرنا یا سونے چاندی دے برتناں نوں استعمال کرنا یا چاندی دے زیورات پہنا، کیونجے انہاں چیزاں دی ممانعت احادیث وچ آئی اے تے اخبار احادہاں تے ظنی نيں :
ام المؤمنین ام سلمہ بیان کردیاں نيں کہ رسول اللہ (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) نے فرمایا جو شخص چاندی دے برتناں وچ پانی پیندا اے، اس دے پیٹ وچ جہنم دی اگ گڑگڑاندی رہے گی۔[۶]