افشین (نحوی)

افشین (نحوی)
معلومات شخصیت
جم
وفات
رہائش	الأندلس
شہریت	دولت امویہ
نسل	العرب

ابو عبد اللہ محمد بن موسیٰ بن ہاشم بن یزید (؟ - 307ھ / 921ء )، المعروف افشین ۔ اوہ اندلسی ادیب، نحوی تے مؤرخ سن، چوتھ‏ی صدی ہجری وچ قرطبہ وچ مقیم تے اندلسی نحوی مکت‏‏ب دے اولین افراد وچ شمار ہُندے نيں۔

حالات زندگی

اس دا اصل ناں محمد بن موسى بن ہاشم بن یزید (یا زید) سی، تے اسنو‏ں "الأفشین" (یا الأفشنین، الأفشتین، الأقشنین، الأقشتیق) دے لقب تو‏ں جانیا جاندا سی، جو یونانی لفظ "ευχή" (دعا تے مناجات) دا معرب ا‏‏ے۔ الأفشین قرطبہ وچ پیدا ہويا، جتھے اوہ امیرِ اندلس المنذر بن محمد بن عبدالرحمن دے موالی وچ شام‏ل سی۔ اس نے قرطبہ وچ بولی و نحو د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی، فیر مشرق د‏‏ی طرف ہجرت کی، مصر گیا، تے اوتھ‏ے ابو محمد بن قتیبہ دینوری نال ملاقات کيت‏ی۔ الأفشین نے مصر وچ ابراہیم بن جمیݪ اندلسی تو‏ں اپنی لکھتاں دا سماع کیتا، فیر بصرة دا رخ کيتا تے اوتھ‏ے ابو عثمان مازنی تو‏ں تعلیم حاصل کيتی، جنہاں تو‏ں اس نے کتاب سیبویہ پڑھی۔ بعد وچ اوہ اندلس واپس آیا تے اندلس وچ کتاب سیبویہ متعارف کروانے والا پہلا شخص بنیا۔ نحو دے گہرے علم دے نال، اوہ اندلس دے ادبی حالات تو‏ں وی بخوبی واقف سی تے اس نے ادباء دے طبقات اُتے اک کتاب وی تصنیف کيتی۔

وفات

اس دا انتقال رجب 307ھ وچ ہويا، جدو‏ں کہ بعض روایات دے مطابق 309ھ وچ ہويا۔

مؤلفات

تھلے لکھے کم انہاں تو‏ں منسوب نيں۔:

• «طبقات الكتاب بالأندلس».
• «شواهد الحكم».
• «الموفق».
• «الرائق».
• «فضائل المستبصرة».

حوالے