حکیم ترمذی
حکیم ترمذی | |
---|---|
جم | سنہ 820 [۱] |
وفات | سنہ 905 (84–85 سال) |
مذہب | اسلام |
فرقہ | سنی صوفی |
فقہی مسلک | حنفی |
عملی زندگی | |
پیشہ | الٰہیات دان |
پیشہ ورانہ زبان | عربی [۲] |
شعبۂ عمل | تصوف ، حنفی |
باب اسلام | |
ترمیم |
حکیم ترمذی مشہور صوفی نيں جو حکیم ترمذی دے ناں توں مشہور نيں،
ناں و نسب
[سودھو]آپ دا اسمِ گرامی ابو عبد اللہ محمد بن علی بن الحسن بن بشر حکیم ترمذی سی ۔ کنیت: ابوعبداللہ تھی۔آپ دا پورا ناں اے، آپ کاشمار اکابر صوفیا وچ ہُندا اے
تحصیلِ علم
[سودھو]آپ نے اپنے والد، قتیبہ بن سعید، صالح بن عبد اللہ ترمذی، علی بن حجر سعدتی، یعقوب دورقی تے ہور ائمہ توں اکتسابِ علم کیتا۔
سیرت وخصائص
[سودھو]مشائخ و اولیاء وچ آپ بہت بلند مقام اُتے فائز سن ۔ صاحب تصنیف بزرگ سن ۔ حدیث اُتے عبور سی ۔ امام ابوحنیفہ دی صحبت دے فیض یافتہ سن خضرعلیہ السلام نال ملاقات سی۔ آپ دیاں لکھتاں وچوں ختم الاولیاء ، ’نوادر الاصول من احادیث الرسول‘‘ تے ’’ الریاضۃ و ادب النفس‘ تاں یادگار زمانہ کتاباں نيں۔ آپ نے قرآن پاک دی تفسیر وی لکھنا شروع دی مگر مکمل نہ کرسکے۔ ابتدائی زمانہ وچ اک ساتھی طالب علم دے نال طلب علم وچ روانہ ہوئے اپنی والدہ توں اجازت حاصل کيتی، والدہ رو پڑاں تے کہنے لگاں مینوں کس دے حوالے کردے جا رہے ہو؟ ایہ گل آپ دے دل اُتے اثر انداز ہوئی، سفر دا ارادہ ترک کر دتا، آپ دے ساتھی روانہ ہوئے گئے پنج ماہ گزر گئے مگر طلب علم تے حکم والدہ دی کشمکش باقی سی۔ اک دن قبرستان وچ بیٹھے سن کہ زار زار رو رہے سن تے افسوس کر رہے سن کہ ميں نے اپنا قیمتی وقت ضائع کر دتا اے۔ میرے دوست عالم فاضل بن دے واپس آئیاں گے وچ انہاں دے سامنے جاہل تے شرمسار رہواں گا ناگاہ اک نورانی شکل نمودار ہوئی تے فرمانے لگے علم دے حصول دے لئی ایہ بے قراری واقعی قابلِ قدر اے۔ وچ ہر روز ایتھے آیا کراں گا تے تواڈی علمی تشنگی دور کردا رہواں گا تسيں اپنے ساتھیاں توں پِچھے نئيں رہو گے۔ آپ نے کہیا ایہ تاں آپ دی عنایت ہوئے گی۔ چنانچہ اس بزرگ نے آپ نوں لگاتار تن سال تک پڑھایا۔ ایہ ساری محنت تے عنایت انہاں دے شوقِ علم تے خدمتِ والدہ دے صلے وچ سی۔ حقیقت وچ ایہ استاد بزرگ حضرت خضر سن ،تعلیم مکمل ہونے دے بعد حضرت خضر ہفتہ وار تشریف لاندے تے اپنے شاگرد دی مجلس نوں تازہ فرماندے۔ ۔ خواجہ ترمذی نے اپنی عمر وچ اک ہزار اک بار اللہ تعالیٰ نوں خواب وچ دیکھیا سی ۔
تاریخِ وصال
[سودھو]آپ دا سن وفات21 صفر المظفر 255ھ لکھیا اے۔ [۳]
دو شخصیتاں
[سودھو]بعض لوک امام ترمذی تے حکیم ترمذی نوں وی اک ہی سمجھ لیندے نيں، حالانکہ ایہ وی دو شخصیتاں نيں امام ترمذی مشہور امام حدیث ابو عیسیٰ محمد بن عیسیٰ السلمی الترمذی ( ولادت 209ھ وفات 279ھ) نيں جو جامع الترمذی تے الشمائل النبویہ دے جامع تے مرتب ہیں-[۴]
حوالے
[سودھو]- ↑ http://www.ibnarabisociety.org/articles/hakimtirmidhi.html
- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb124598267 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ طبقات الشافعیۃ الکبریٰ ۔سفینۃ الاولیاء
- ↑ الاعلام مؤلف: خير الدين زركلی الدمشقی